EIÜVIIDEn-IIIEUWS
Overdenking
JIKKEMIEN
uit de
Heilige Schrift
Begrafenisonderneming
,,VOORZORG"
Nieuw werkvaartuig
voor Deltawerken
Slapen
MEDISCHE DIENSTEN
2e Blad
VRIJDAG 24 AUGUSTUS 1984
No. 5323
HET
■^KUkVENSTER
blik op kerk >P
en samenleving O
Verminderd kerkbezoek -
De kerk van de toekomst -
Het NIPO (Nederlands Instituut voor
Opiniepeiling) heeft weer eens een onder
zoek ingesteld naar de kerkgang en het
kerkelijk meeleven in Nederland. De cij
fers die uit de bus kwamen waren opnieuw
nogal alarmerend. Van alle Nederlanders
gaat 20 procent nog naar de kerk. Natuur
lijk niet allemaal twee keer per zondag en
misschien nog niet één keer per zondag.
Vroeger stonden de Hervormdenm be
kend als de slechtste kerkgangers. Dat is
niet verbeterd, maar de rooms-katholie
ken zijn wel hard op weg hen in te halen.
Ook bij de Gereformeerden loopt de kerk
gang terug. Waarbij we dan in aanmerking
moeten nemen dat de enquête geen onder-
sceid maakt tussen de verschillende ge
reformeerde denominaties. Onder „gere
formeerd" verstaat men de Gereformeer
de Kerken, de Christelijke Gereformeer
de Kerken, de Gereformeerde Gemeen
ten, de Oud Gereformeerden, kortom,
alles wat de naam „gereformeerd" in het
vaandel heeft. Uiteraard is bij de kleine
„rechtse" groeperingen de kerkgang véél
beter dan bij de Gereformeerde Kerken.
Was het daar voorheen een uitgemaakte
zaak dat men twee keer per zondag kerkte,
thans is ook voor vele gereformeerden
éénmaal per zondag het maximum.
Men kan zich natuurlijk troosten met de
gedachte, die ook vaak wordt uitgespro-
en, dat er in Nederland op zondag altijd
nog meer mensen naar de kerk gaan dan
naar het stadion, maar het is wel een
schrale troost. Men kan ook nog aanvoe
ren dat het niet in de kerkgang zit, maar w
ezouden dan wel graag horen waar het wél
in zit. Want de mensen die met de kerk
gang gaan sloffen vergeten ook al gauw het
bijbellezen en het gebed. En waaraan is
dan nog iets te merken van het christen
willen zijn?
Er zou heel wat op te merken zijn over de
oorzaken van het snel verminderd kerk
bezoek. Daarover is echter al veel gezegd
en geschreven. Bovendien zijn er veel
meer oorzaken dan één. Een belangrijke
faktor is wel dat het kerkelijk leven en
meeleven van binnenuit is uitgehold door
dat de kerkgangers op tal van plaatsen
stenen voor brood hebben gekregen en nog
krijgen. Maar dat ziet men niet of men wil
het niet zien. Men kan zelfs in toonaan
gevende kringen horen beweren dat het
afnemend kerkbezoek moet worden ge
zien als een positief gegeven. Er heeft
zo redeneert men een bepaalde sane
ring plaats gehad. Velen hebben afge
haakt, maar men hield een trouwe kern
over. Dat tal van mensen niet meer wor
den bereikt met,het Evangelie, daaraan
wordt blijkbaar niet gedacht
TROUW altijd nog mijn ochtendblad!
laat dezer dagen enige prominente
figuren uit de kerk(en) zeggen wat ze
denken van de toekomst van de kerk, en
hoe de kerk er over tien jaar uit zal zien.
De meningen lopen nogal uiteen, maar zij
die tot nog toe aan het woord zijn geweest,
denken allen dat de kerkelijke belangstel
ling nog verder zal verminderen. Niemand
van henm is daarover echter ernstig be
zorgd. De strukturen van de kerk, zoals
die nu bestaat zullen wel verdwijnen,
maar dat hindert niet. We moeten naar
andere vormen van geloofsbeleving toe.
Het lijkt onbegonnen werk om tegen deze
stroom op te roeien. Toch wil ik u een
woord doorgeven van Calvijn dat ik dezer
dagen las:
„Wij moeten vasthouden dat de kerk
op geen enkele andere wijze wordt
gebouwd dan door de uiterlijke predi
king van het Woord en dat de heiligen
door geen andere band onderling ver
bonden zijn, dan wanneer ze eendrach
tig lerend en vorderingen makend, on
derhouden de orde der kerk die door
God is voorgeschreven."
Met dat woord in onze gedachten moeten
we maar gewoon verder gaan, alle en
quêtes en meningen ten spijt.
WAARNEMER
DIRKSLAND
Aktiviteiten in „Vroonlande"
Op maandag 27 augustus hoopt het
zangkoor „Onder Ons" haar repetities
weer te beginnen. We repeteren weer van
18.15 tot 19.30 uur. Nieuwe leden zijn
altijd welkom, inzonderheid heren.
Ook de bejaardengym gaat weer van
start, en wel op woensdagmorgen 5 sep
tember om 10.30 uur. Ook hier kunnen we
nog nieuwe leden gebruiken.
Tot ziens in Vroonlande.
Het bestuur
Geschiedenis van Rhoon
Bij het kasteel van Rhoon wordt vanaf 25
augustus tot en met 13 oktober iedere
zaterdagavond een klank- en lichtspel
over de geschiedenis van Rhoon uitge
voerd. In het jaarlijks weerkerend evene
ment wordt de geschiedenis door middel
van vertelling, klank, muziek en licht
opnieuw beleefd. Het begint iedere zater
dagavond om half 10. Het kasteel staat
aan de Dorpsdijk van Rhoon.
STELLENDAM
Hervatting repetities
Op D. V. woensdag 29 augustus hoopt de
Chr. Gem. Zangvereniging „SoU Deo
Gloria" weer met haar repetities te be
ginnen. Nieuwe leden zijn op ons koor
altijd hartelijk welkom. Wij repeteren ie
dere woensdag van 20.00 - 22.00 uur in
Herv. verenigingsgebouw „De Rank",
Bosschieterstraat 6.
het Chr. Kinderkoor „Zangvogeltjes"
begint deze avond ook weer om 18.30 uur
in hetzelfde verenigingsgebouw. Kinde
ren vanaf 6 jaar zijn hier hartelijk welkom.
Het nieuwste werkvaartuig, dat bij de
Deltawerken in de Oosterscheldemon-
ding volgende week in dienst zal worden
gesteld is de ZEEPOK (latijnse naam
BALANUS).
De Zeepok, die tot aan het einde van de
afsluitingswerken in dienst zal blijven is
voornamelijk gebouwd, om de grote bok
TakliftlV te assisteren en één van de haar
toebedachte taken is om ankerdraden aan
de betonnen pijlers te bevestigen.
Het 25 meter lange, tien meter brede en
2,25 meter diepgang hebbende schip moet
onder alle omstandigheden onder de ver-
keerskoker die over de pijlers is gelegd
kunnen doorvaren en is daarom uitzon
derlijk laag gebouwd. Het vaartuig is
uitgerust met twee dieselmotoren van 470
kW, vier roerpropellers en heeft een trek
kracht van 25 ton. Men vertrouwt dat het
ook na de Deltawerken elders bij Rijks
waterstaat ook nog nuttig kan worden
gemaakt. Scheepswerf Ravestein in Deest
bouwde het schip voor 5 miljoen gulden.
Schaakvereniging Stellendam
De schaakvereniging „Stellendam"
houdt dinsdag 28 augustus in het gebouw
„De Rank" aan de Bosschieterstraat in
Stellendam haar jaarlijkse ledenvergade
ring. Schakers die interesse hebben om
aan de huishoudelijke competitie of de
bekercompetitie van de vereniging deel te
nemen, worden uitdrukkelijk verzoch de
ze algmene vergadering bij de wonen of
zich te melden bij de heer A. Roon(01879
- 1869) of bij de heer R. J. van Dongen
(01879 - 2427). De schaakvereniging zou
vooral graag oudere spelers welkom he
ten. Ook voor de jeugd worden dit jaar
weer schaaklessen gegeven. Meer infor
matie hierover zal later via de lagere
scholen in Stellendam verstrekt worden.
STELLENDAM
Behendigheidswedstrijd
beroepschauffeurs
De chauffeursvereniging „Flakkee"
houdt zaterdag 25 augustus in Stellendam
de jaarlijkse behendigheidswedstrijd voor
beroepschauffeurs. Deze wedstrijd, een
voorronde voor het Nederlandse Kam
pioenschap in 1985, zal plaatsvinden op
het parkeerterrein van de „Delta-Expo"
en begint om 9 uur. Er wordt dit jaar
gereden met wagens van Renault, waar
van er tot op heden slechts één op Flakkee
rijdt, te weten in Ouddorp bij Fa. K. van
Dam. Het randgebeuren is ook weer goed
verzorgd. Er is voor iedereen wel wat te
vinden en om 14.00 uur zal het stuntteam
„Moreno" een staaltje van haar kunnen
weggeven, beslist de moeite van het kijken
waard.
van vrijdag 24 augustus
t/m zondag 26 augutus 1984
ARTSEN
Middelharnis - Sommelsdijk:
van zaterdagmorgen 8.00 uur tot maan
dagmorgen 8.00 uur heeft dienst dokter
v.d. Peppel, tel. 01870-2117.
Dokter v.d. Peppel is woensdag a.s. van
12.00 tot 24.00 uur afwezig.
Dirksland - Herkingen - Melissant:
van vrijdagavond 19.00 uur tot maan
dagmorgen 8.30 uur heeft dienst dokter H.
O. Zoon, tèl. 01877- 1262.
Stellendam - Goedereede:
van vrijdagavond 18.00 uur tot zondag
avond 24.00 uur heeft dienst dokter P. J.
Bulthuis, tel. 01879 - 1367.
Nieuwe Tonge - Oude Tonge:
van vrijdagavond 17.00 uur tot maan
dagmorgen 8.00 uur heeft dienst dokter
G. C. A. M. van Hattem, tel. 01874 -
1259.
Stad aan 't Haringvliet -
Den Bommel - Ooltgensplaat:
van zaterdagmorgen 9.00 uur tot maan
dagmorgen 8.00 uur heeft dienst dokter
A. J. M. F. Janssen, tel. 01871 - 1306.
APOTHEEK „MENHEERSE"
J. Slager apotheker, werkdagen van 8.30
tot 12.30 en van 13.30 tot 18.00 uur.
Zaterdagen van 10.00 tot 12.00 uur en
17.00 tot 18.00 uur.
Zon- en feestdagen van 11.30 tot 12.00
uur en van 17.00 tot 18.00 uur. In overige
uren via tel. of dienstkastje.
TANDARTSEN
Uitsluitend voor spoedgevallen, tandarts
R van Houwen, tel. 01870 - 3311 (van
11.00 tot 11.30 uur).
DIERENARTSEN
De weekenddienst wordt opgegeven via
de antwoordapparaten bij: P. R. J. M.
Schilder, Oude Tonge, tel. 01874 - 2441;
L. Tjebbes, Middelharnis, tel. 01870 -
2966; W. J. Vink, Sommelsdijk, tel.
01870-2897.
WIJKVERPLEGING
Wanneer u de wijkzuster nodig heeft, kunt
u het wijkgebouw in uw woonplaats bellen:
Achthuizen01873 - 1440
Den Bommel01871 - 1312
Dirksland01877 - 1500
Goedereede01879 - 1267
Herkingen01876- 224
Melissant01877 - 1234
Middelharnis/Sommelsdijk
01870-2300
Nieuwe Tonge01875-1390
Ooltgensplaat01873- 1310
Ouddorp01878 - 1321
Oude Tonge01874 -1289
Stad a/h Haringvliet01871 - 2301
Stellendam01879 - 1296
HULP
MAATSCHAPPELIJK WERK
„Goeree - Overflakkee"
SPREEKUREN
OUDE TONGE: Julianastraat 9,
01874- 1515.
ma, di, wo, do, vr. van 9.00-10.00 uur.
MELISSANT: Plein 1, 01877 - 1592.
ma, di, wo, do, vr. van 9.00 -10.00 uur.
OUDDORP: Molentienden 6, 01878 -
1810.
ma, di, wo, do, vr. van 9.00 -10.00 uur;
SOMMELSDIJK: St. Joris Doel-
straat 32, 01870 - 5305.
ma, di, wo, do, vr. 9.00 - 10.00 uur.
KRISIS SITUATIES:
ma t/m do.: 9.00 - 12.00 uur en 13.00 -
17.00 uur; telefoon 01873 - 1446.
Vrijdag: 9.00 - 12.00 uur, 01874-1515
Vrijdag 13.00 - 17.00 uur, 01870 - 5305
In de periode 16 juli t/m 27 juli is i.v.m.
vakantie het alg. maatschappelijk werk
„Ik zal in vrede tezamen nederliggen en
slapen; want Gij, o Heere! alleen zult mij
doen zeker wonen.Psalm 4 9
Hebt u zich daar nooit over verwonderd?
Een kind dat na een lange dag spelen in
bed is geklommen, kan zo maar ingesla
pen zijn. Het geeft zich zonder zorgen over
aan de slaap. Om jaloers op te worden
soms. Of niet? Wat zijn wij onrustige
mensen! We tobben en piekeren wat af
Juist in de nachtelijke uren wanneer de
stilte heer en meester is in huis en straat.
Dan klimmen uw zorgen bij u in bed. Hoe
moet het hiermee? En daarmee? Hoe kom
ik er doorheen? M'n zaak, m'n kinderen,
m'n gezondheid, die lege plaats. Duizend
vragen en gedachten. Ze verdrijven de
slaap.
En dan dat woord van David. „Ik zal in
vrede tezamen nederliggen en slapen,
want Gij, o Heere zult mij doen zeker
wonen." Zeker een belijdenis bij een on
bewolkte hemel? Dan krijg je zoiets toch
over je lippen? Maar in de zorgen.... dan
gaat zo'n woord toch onderuit?!
Nee, we zitten ernaast. David is in grote
moeilijkheden. Het volk is ontevreden, de
opstand dreigt. Er is teleurstelling over
zijn koningschap. Zo groot dat de open
lijke rebellie elk ogenblik kan uitbreken.
En de vijanden wrijven zich vergenoegd in
de handen. Deze ontevredenheid komt ze
van pas. Even dat vuurtje laten aanwak
keren en dan binnenvallen.
Nee, David is in grote zorgen. Loopt hij
ijsberend door het paleis? Bedenkt hij
koortsachtig een strategie om het verzet te
breken?
Nee, eerlijk gezegd, hij slaapt! In vrede.
Hij heeft de zaak in Gods handen gelegd
en zo is hij vol vertrouwen ingeslagen.
Wat een stille overgave spreekt daaruit.
De Heere zal mij niet verlaten. En let u op,
dan niet als holle klanken die een dwaze
overmoed verraden, maar als taal die in
het geloof geboren wordt, dat telkens
opnieuw dóór de strijd heen houvast leert
vinden in de Heere die getrouw en sterk is.
Door de strijd heen. Het wordt niet en
nooit eigendom waarover beschikt kan
worden! Het is en blijft gave die de Heere
schenkt waar Hij, door strijd en aanvech
ting heen, elk houvast buiten Hem ont
neemt. Zo gaat dat in het geloof. Zo gaat
het bij David. Psalm 4 draagt er de sporen
van. Onze tekst staat niet aan het begin
maar aan het einde van de psalm! Daar
vóór hoor ik David spreken over be
nauwdheid, over mannen die zijn konin
klijk gezag met voeten treden. Het woelt
en gist onder het volk. Geen woord daar
van af
En David heeft er wat mee te stellen. Hoe
moet dat toch allemaal. En de Heere....
die bovenal. Waar is de Heere en Zijn
belofte nbu? En dat zijn geen vragen voor
de vorm! En toch
Leest u vers 7 eens. Dat is het draaipunt
van de psalm. Daar zien we de koning van
Israël in het hart. Velen zeggen: ,,wie zal
ons het goede doen zien." Dat is de vraag
van ons natuurlijke hart, de vraag van het
ongeloof Het wendt zich in de nood van
God af; het blijft staan bij die vraag die wel
tot wanhoop moetleiden. Wie zal ons
Wie? Weet u het?
David gaat een andere weg. De weg van
het geloof Alleen het gebed blijft hem
over. „Verhef Gij over ons het licht vban
Uw aanschijn, o Heere."
David zoekt houvast in z'n God. Ziet u?
Geloven is niet onaandoenlijk worden
voor aanvechtingen en twijfel; daarbo-
venuit groeien of zo; het is in de nood en de
aanvechting je tot de Heere wenden. Zijn
„aanschijn" zoeken, Hem vast grijpen.
Zegt u dat wat? Of zoekt u de Heere nog
nooit niet als christelijke plichtpleging
maar als de Enige die overbleef? Ontving
u Zijn kracht nog nooit, omdat u haar ten
diepste niet begeerde? U uzelf nog wel
wist te helpen? 't Zijn maar vragen die wat
los willen maken, die wakker willen ma
ken, wie de slaap van de dood slaapt.
David bidt En in dat gebed vol onrust en
verdriet, vol zorg opgezonden wordt de
rust gaandeweg geschonken.Dat is de er
varing van David en van andere psalm
makers en van allen die de Heere zoeken
en dienen.
Het gebed in eigen zwakheid opgezonden
is de weg waardoor de Heere ruimte
brengt en rust schenkt. Het is tegelijk het
strijdtoneel waar het geloof haar hoogste
aktiviteit ontwikkelt tegen alles in. „Als ik
roep, verhoor mij o God mijne gerech
tigheid en wees mij genadig..." ,,De Heere
zal horen als ik tot Hem roep." Daar kunt
u de strijd uit aflezen. „Heere, gij zijt het."
„Heere, doe Uw aangezicht lichten;
openbaar U.'
En waar Hij Zich op het gebed openbaart;
en hoe anders doet Hij zijn gunst en hulp
ervaren dan in Zijn Zoon door in Hem
voor zondaren alles te worden en in Hem
Zijn genade te schenken en te betuigen
daar geeft Hij rust Rust in de Heere.
Midden in alle onrust en gisting der tijden.
Ik zal nederliggen en slapen want... Gij!
Niet ik. In mij is geen houvast nu eens
denk ik dat ik sta en het volgende ogenblik
val ik om. Nee, Gij Heere alleen zult mij
doen zeker wonen. Daar leeft het geloof
van. De Heere; Hij zal. En zo in ver
trouwe het in Zijn handen leggen; wat is
dat toch moeilijk, het kost ons telkens
alles; maar zo komt de rust van de slaap.
Slapen, als een kind. Wat een rust op Hem
te vertrouwen. Wat een vreugde Hem te
dienen. Veel hoger en dieper dan hij
ervaart die z'n oogst ziet lukken (vers 8).
Want ik heb een God die leeft die waakt
en die helpt. Hij biedt zich aan. Om Hem
te gaan kennen in Zijn liefde voor zon
daren en zo gaandeweg het vertrouwen op
Hem te gaan beoefenen. Met Hem leven.
In Hem rusten. Ik zal in vrede nederliggen
en slapen.
„Ik ga slapen ik ben moeHeere houd
ook deze nacht, over mij getrouw de
wacht"
En ten laatste inslapen, ontslapen. Want
Gij, o Heere zult mij doen zeker wonen,
tot in eeuwigheid. In Christus.
Om Jezus' wil. Amen.
St a.h. H.
G. C. Klok
bereikbaar onder telefoonnummer 01874
- 1515.
WEEKENDDIENST
in geestelijke of sociale nood:
Gelieve in het weekend 01874 - 1515 te
bellen, u hoort dan via de bandrecorder
welke maatschappelijk werker
weekenddienst heeft
Stichting KRAAMCENTRUM
Goeree - Overflakkee
Telefoon 01883-10 000
Stichting Gezinsverzorging
„DIRKSLAND"
MELISSANT: Plein 1, 01877 - 2478.
Spreekuur: Maandag t/m vrijdag 8.00 -
9.30 uur.
DIENSTENCENTRUM
„MIDDELHARNIS"
Doetinchemsestraat 27, Middelharnis
Pedicure dhr. J. T. v. d. Meijden elke Ie
maandag van de maand van 14.00-17.00
uur in het dienstencentrum.
Ontspanningsvereniging voor
alleenstaanden „ONDER ONS""
telefoon 01870 - 4399 en 01870 - 5404
ONGEWENST ZWANGER
Bel voor hulp aan moeder en kind
01879-2197 of033-620244
Ned. M.S. Stichting
afd. Goeree Overflakkee
Contact-Coördinator:
K. M. Schippers-Berghuis
tel.01879- 1815
Vereniging Borstvoeding Natuurlijk
Iedere 1 e dinsdagavond van de maand
moedergroep bij Lianne Steenhof
in Ouddorp, tel. 01878-2511
Suikerbieten toch goed
Te veel regen, te nat en te koud, zo wordt
het voorjaar 1984 getypeerd, als het gaat
over de suikerbietenteelt, maar wie door
de Duivelandse en/of Flakkeese polders
rijdt ziet toch een goede bietenstand op de
akkers. Dat klopt dan wel, want wie een
staatje onder ogen krijgt van de bieten
stand in Nederland komt tot de konklusie,
dat de Zeeuwse eilanden aan de top staan,
wat het wortelgewicht en het suikerge
halte betreft en alleen wordt overtroffen
door West-Brabant
Zeeland had begin deze maand een wor
telgewicht van 26.200 kg per ha met een
suikergehalte van 11.3%, goed voor een
suikergewicht van 2960 kg per ha. Voor
werstelijk Brabant en de Zuid-Hollandse
eilanden zijn deze cijfers 26.600 kg per ha,
suikergehalte 11.6 en 3000 kg suiker per
ha.
Voor het eerst sinds vele jaren wordt de
Noord Oostpolder en Zuidelijk en Ooste
lijk Flevoland wat de opbrengst van de
bieten betreft, door ons Zuid-Westelijk
kleigebied overtroffen. Flevoland geeft
23.000 kg per ha, een suikergehalte van
10.8 en een suikergewicht per ha van
2590 kg. In de Noordoostpolder evenaart
het suikergehalte dat van West Brabant/
Flakkee, maar het wortelgewicht per ha is
maar 20.500 kg en het suikergewicht in kg
per ha blijft achter op 2410 kg.
Al met al blijft 1984 over het geheel
achter bij het gemiddelde gerekend over
10 jaar (1974-1983). Het wortelgewicht
24.000-21.600, het suikergehalte 12.0-
111het suikergewicht 2930-2430. Na
tuurlijk kunnen vier weken zon nog veel
goed maken.
Concert in Stad aan 't Haringvliet
Zaterdag 25 augustus aanstaande zal er
in de Ned. Herv. Kerk in Stad aan 't
Haringvliet een concert gegeven worden.
Voor u spelen en zingen:
Jan Brand - orgel
Bemadette Pelgrim - sopraan
Marjan Timmer-v. Neuren - orgel
dwarsfluit
Cor v.d. Wulp - viool
Hans v.d. Wulp - viool
Pauline v.d. Wulp - sopraan
Uitgevoerd worden werken voor vier
handig orgel, trio-sonate voor twee violen
en orgel, fluit viool en orgel en duetten
voor twee sopranen. Een boeiend pro
gramma vol afwisseling en muzikaal
luisterplezier.
Aanvang 20.00 uur.
Aan de uitgang zal er een kollekte ge
houden worden tb. v. de restauratie van de
kerk. Van harte welkom!!
HUIS VERKOPEN?
makelaar tamboer bellen
voor deskundige bemiddeling
CZ: 01870-3477 m
DD S
Kerkdiensten Herv. Gem. Tliolen
zondag 26 augustus
THOLEN - 9.30 en 18.30 uur ds. H.
Verheul.
POORTVLIET - 10.00 en 18.00 uur ds.
Tj. de Jong n.m. H.D.
SCHERPENISSE - 9.30 en 14.30 uur
ds. P. V. Bergen-Bravenboer, Heilig
Avondmaal en Nabetrachting.
ST. MAARTENSDIJK- 9.30 en 14.30
uur ds. J. G. van Loon
STAVENISSE - 10.00 en 18.00 uur ds.
L. Zwanenburg uit Ede.
ST. ANNALAND - 10.00 en 18.00 uur
ds. B. den Butter, v.m. H.D.
OUD VOSSEMEER- 10.00 en 18.00
uur ds. Th. v.d. Heijden.
ST. PHILIPSLAND - 9.30 uur ds. A.
Cysouw(bed.H.A.), 14.30uurds.Th.
v.d. Heijden (dankz. H.A.).
VERVOLGVERHAAL
door Dignate Robbertz
G. F. Callenbach B.V. Nijkerk
64-------------------------------------
En uit die damp rees de witte herberg en de
bank waar de rode en roze rozen om
rankten en de geschoren hnden met hun
altijd suizelende blaren. Hij was het zelf,
die daar stond met zijn hoofd recht en zijn
uitdagende houding. Met de droom in zijn
ogen en zijn voeten als gevleugeld om het
leven tegemoet te vliegen....
Achter hem bewoog Arend zijn klompen
over de zandbestrooide vloer.
Is dat waer, dat de Padde achter-an je
gezeten eit?
Het visioen vergleed als de nevels over het
land, daar was weer de ligusterhaag en
Simen Joosse's huis.
Wat... wat zei jie? Arend was bij hem
gaan zitten, hun knieën tegen elkaar. Of
de Padde....
O.... nou.... Max begon te lachen.
En loope,joengers, as een kievit Maerde
aardigheid is 't er af, voegde hij er een
beetje verdrietig bij. Een mensch kriegt
't er genoeg van, ik dienke soms dat ik m'n
boeltje pakke en de laan uuttrekke. De
menschen wille, dat je net zó doet as
julder, as je even buten 't padje gaet bin je
een doerak....
Arend zocht Max's hand en drukte die
stevig. Ik zal d'r spiet van ebbe as je
weggaet. Mee joe eb ik altied kunnen
prate, buurman, jie bin gin labbekak.
Max trok zijn hand terug en kuchte hard.
Het kriebelde in zijn ogen. Hij liet zijn
klompen met een slag op de vloer vallen.
Daer, zó moch je de lui, die altied over
je leven en je doen wat te zeggen ebbe, op
ulder ziele kunne geve.
Arend zwaaide zijn benen aan de andere
kant over de vensterbank en stond lachend
onder de kastanjeboom. Ik gae de
zolder opzoeke, want moeder zit toch te
wachten tot ik d'r bin.
Is 't goed as ik mee Bette ankomme?
Ja.... ja.... goed, antwoordde Max,
dan schienk ik een neutje.
Den goeien nacht dan.
Hij beende door het hoge gras, hees zich
over de haag en dan hoorde Max hem zijn
klompen tegen de stoeprand omkeren en
het geluid van de deur, die dichtklapte.
De maan was hoger gekomen en bescheen
het hertengewei boven de spinde. Een
vlucht wilde eenden dreef over de huizen.
Max bleef kijken tot ze als een smalle
grijze streep naar het Westen zwenkten.
Hij rook de zoete flieren onder het raam en
de geuren van de hagen en de kruiden.
Het raam bleef hoog opgeschoven staan
en de deur op een kier. Geluidloos ging hij
over het vondertje. De trosrozen streelden
zijn gezicht en de blaadjes dwarrelden
langs zijn handen en over zijn zwarte
klompen. Een eenzame vogel zweefde
rakelings aan hem voorbij.
Jikkemien was nog niet in bed toen Arend
thuis kwam.
Ik docht dat jie al sliep, zei hij, je
moet is afleere, moeder, om altied op me
te wachten.
't Is akkelig as je d'r nie bin, dan slaap ik
toch nie. Mer ik ebbe tegen je vader
gezeid, dat 't un is een slenter bie moe
laete maeke.
Arend dronk een mondvol kouwe thee en
ging dan tegenover haar zitten. Krieg ik
een slenter. Hij lachte en maakte het
nummer van zijn pet los. Je dienk zeker
wè, een joen die strek soldaat oort is wel
an een slenter vertrouwd. Kiek, wil je dat
lot bewaere, drie.... d'r dikke an.
Ze borg het in een schuifle van het kam-
menet. Noe gaen we ner bed, 't is meer
as tied, weltrusten oor.
Goeien nacht moeder. Stil, om vader
niet te storen, klom hij naar de zolder, ze
hoorde hem nog bewegen. Het duurde niet
lang, dan ademde hij geregeld en zwaar.
Jikkemien lag te luisteren, ze had nog te
veel gedachten om te kunnen slapen.
Op het land bij de pastorie waren
bruine bonen gezet. Ze groeiden
mooi gelijk op en rijpten zichtbaar.
Simen zou ze alleen trekken, want Jikke
mien had geen tijd meer over om te helpen.
Hij had liever gewild dat ze wat minder uit
werken ging, maar Jikkemien vond dat het
best zo kon.
As de kinders komme te trouwen, kan
ik toch nie glad mee leege anden stae.
An Kee oef je niks te draegen, meende
hij, die zal van ons ermoetje niks in
kunne schikke.
Maar Jikkemien vond dat praat van niks.
As ze zó vee eit dat ze van ons niks
meer wil anneme, dan betael ik d'r trouw-
goed, dat is 't minste wat ik doe kan.
Over al die dingen sprak Simen liever niet
het maakte hem kregel en verdrietig.
Toen het tijd werd om de bruine bonen te
gaan trekken, ging hij alleen met zijn
blauwe drinkbus naar het land. Het buk
ken bezwaarde hem, maar hij zeide er
niets van. Het ruisen van de goudgele
scheulen maakte hem stil en tevreden. Te
vier uren haalde hij zijn boterham van
onder de stuuk kanthooi en zette zich in de
schaduw van een doom. Nu pas voelde hij
hoe heet de zon was en dat zijn lichaam
beefde van moeheid. Het draaierige ge
voel, dat 's middags al begonnen was,
werd erger. Hij strekte z'n benen tot halfin
de droge sloot en nam een slok uit de bus.
Een paar keer had hij zijn gezicht al
afgeveegd, maar het zweet bleef langs zijn
voorhoofd en op zijn bovenlip parelen. De
boterham proefde droog, hij kauwde traag
en had moeite het door te slikken.
Vlak voor hem trilde een zwerm muggen
in de zon. Een vlugge veldmuis gleed over
zijn klompen, dan was het of de hoge
grassen naar hem toebogen en in zijn
gezicht prikten. Hij was te moe om ze af te
weren en liet zich weg-glijden in de zoete
loomheid, die door al zijn leden verder
kroop. Zijn bovenlijf zakte opzij tot zijn
gezicht de van zon gebarsten aarde raakte.
Jikkemien was die dag vroeger thuis dan
gewoonlijk. De metresse had al gemerkt
dat ze jachtig was en liet haar om vijf uur
weggaan.
Jikkemien was onrustig, ze liep tot op het
vondertje en tuurde in de verte naar de
pastorie, die achter de bomen lag. Maar
het land was te veel achteruit om Simen te
kunnen zien.
Ze dwong zichzelf om in huis te blijven.
Om zeven uur hield hij altijd op, maar
misschien werd het vandaag later, prakki-
zeerde ze. Het was mooi droog weer en
hoe eerder de bonen eraf waren, hoe beter.
Maar ze kon het op een stoel niet houden.
Haar handen zochten bezigheid in het
verzetten van de bekers op de schouw.
Over de fuchsia' s keek ze het dorp over en
zag de wagen van het Olmenhof langzaam
voorbij de timmermanswinkel rijden.
Hij hield voor het hekje stil en Josep
sprong van de boomplank.
Toen Jikkemien in het deurgat kwam, zag
ze Simen overeind komen, hij had half
naast de knecht gelegen en werkte zich
moeilijk naar beneden. Nors duwde hij de
helpende handen weg en hield zich kramp
achtig vast aan de wagenborden. Zijn
knieën knikten bij iedere stap. Jikkemien
zag dat er aarde en bloed aan zijn kin en
zijn buis kleefde.
Ik dienke dat 't un van de wermte 't
boeQe kwiet gerocht is, zei Josep. Ik
kwam vorbie mee de waegen. Een geluk,
want in 't eele oekje was gin stervelienk te
zien.
Jikkemien bleef dicht naast Simen, terwijl
hij door het gangetje naar de deur strom
pelde. Josep praatte aan één stuk door, hij
moest dadelijk verder, want nu Samel in
dienst was, kon hij het werk alleen niet af
Gae jie dan toch, zei Jikkemien, en
vriendelik bedankt
(wordt vervolgd)
Tevens Taxi (dag en nacht bereikbaar).
P. Vroegindeweij, Emmalaan 1 8, Middelharnis
Tel. 01870 -2996
