EIÜVt1DEI1-l1IEUW5
Bestrijding iepziekte in volle gang
2/
Prijsvraag braderie
Unieke expositie van
Zuid-Afrikaanse kunst in De Samaritaan
HET
KIJKVENSTER
P.V. de Luchtbode
Vertederende geboortekaartjes
Veel iepen in Ouddorp door schimmel aangetast
MEDISCHE DIENSTEN
Orgelconcert Nieuwe Kerk
HUIS VERKOPEN?
makelaar tamboer bellen
voor deskundige bemiddeling
nn 01870-3477 m
Schimmelvorming
Maatregelen
Kappen
Verbrand
Zeehondje naar Pietersburen
3e Blad
VRIJDAG 17 AUGUSTUS 1984
No. 5321
blik op kerk
en samenleving
- De GOS
- Teleurgesteld
- Hoe verder?
Twee weken geleden hebben we aan
dacht besteed aan de GOS, de Gerefor
meerde Oecumenische Synode, die dit
maal werd gehouden in Chicago. Binnen
deze organisatie, waarbij kerken uit de
hele wereld zijn aangesloten die een ge
reformeerde belijdenis hebben waren wat
problemen die de eenheid bedreigden.
Problemen die voornamelijk werden ver
oorzaakt door de Gereformeerde Kerken
in Nederland. Vooral het rapport over het
Schriftgezag, „God met ons", en ook de
uitspraken van de Synode van Lunteren
over homofilie, hebben binnen de GOS de
vraag opgeworpen of de Gereformeerde
Kerken nog wel binnen deze organisatie
thuishoren.
Inmiddels is de GOS gesloten.Tot een
breuk is het niet gekomen, maar de ver
deeldheid en de spanningen waren groot.
Dat kwam ook doordat de GOS met grote
meerderheid uitsprak dat de apartheid in
Zuid-Afrika moet worden beschouwd als
een ketterij, dat wil zeggen in strijd met de
leer van de Heilige Schrift. Op deze
uitspraak zou misschien wel iets af te
dingen zijn, maar het pinlijke is dat men
niet heeft uitgesproken dat het loslaten
van het Schriftgezag door de Gerefor
meerde Kerken dan óók als een ketterij
moet worden beschouwd.... Dat is duide
lijk een meten met twee maten waardoor
de Gereformeerden de indruk moeten
krijgen dat ze nog niet zó ver van het spoor
van Schrift en Belijdenis af zijn als de
kerken van Zuid-Afrika.
De GOS sprak wel haar afkeuring uit
over de houding van de Generale Synode
van de Gereformeerde Kerken ten aan
zien van homofilie. Ze zal aan die synode
verzoeken de pastorale brief over dat
onderwerp in te trekken.
Met een onbegrijpelijke arrogantie heeft
de Gereformeerde delegatie gereageerd
op de uitspraak van de GOS. Synode-
praeses Dr. H. J. Kouwenhoven zei diep
teleurgesteld te zijn omdat de integriteit
van de Gereformeerde Kerken erdoor zou
zijn aangetast. De Gereformeerde Syno
de is destijds tot haar uitspraak gekomen
op grond van nauwgezet Schriftonderzoek
en uit pastorale bewogenheid met homo
fiele gemeenteleden. Dat wordt dan -
aldus Kouwenhoven - door de meeste
GOS-kerken zomaar miskend
De Christelijke Gereformeerde Kerken,
die ook bij de GOS zijn aangesloten,
kregen van Gereformeerde zijde harde
verwijten te incasseren. De Gereformeer
den zullen toch niet zo naief zijn geweest
te denken dat de Chr. Ger. delegatie zich
anders zou opstellen dan zij nu gedaan
heeft?
De grote vraag is hoe het nu verder moet.
Er zijn al Zuid-Afrikaanse kerken die
hebben gedreigd de GOS te zullen verla
ten, op grond van het feit dat de apartheid
door de GOS is veroordeeld. Maar wat
zullen de Gereformeerde Kerken doen?
Of wat zal de GOS op den duur met de
Gereformeerde Kerken doen? Want het
ziet er niet naar uit dat de Ger. Kerken
vrijwillig met de GOS zullen breken.
Integendeel, het lijkt erop dat ze zullen
proberen andere lidkerken mee te krijgen
op de ingeslagen weg naar de vrijzinnig
heid. En de uitspraak over homofihe te
rugnemen - dat valt zeker niet te verwach
ten. Moet de GOS dan maatregelen ne
men en de Gereformeerde Kerken als lid
royeren?
In ieder geval staat het er niet best voor
met de gereformeerde oecumene, en dat is
een zaak die ons alleen maar kan bedroe
ven.
WAARNEMER
HERKINGEN
Uitslag wedvlucht jonge duiven uit Sois-
sons 11 augustus 1984.268 duiven los om
8.00 uur met n. wind. Afstand ±263 km.
J. Kievit 1, 11, 14, 19, 31, 32, 45; Ph.
Logmans 2, 3, 6, 7, 8, 10, 21, 23, 30, 34,
44,49,51,52,54;M.Huizerenzn4,12,
33; A. het Jonk 5, 38, 46, 48, 53; Gebr.
Volaart 9, 28, 39, 41, 42; A. Volaart 13,
15, 17, 20, 40; A. Molenaar 16, 50; H.
Kievit 18, 29; J. den Boer 24, 26, 37, 47;
P. Vreeswijk 25, 27, 35, 43; P. Logmans
36.
MIDDELHARNIS
Mevrouw G. J. van den Doel uit Mid-
delhamis heeft de eerste prijs gewonnen
van een wedstrijd op de braderie in Mid-
delhamis. Ze kreeg hiervoor een dames-
en een herenfiets.
Van de deelnemers werd gevraagd te
schatten hoe duur een huisje op een ma
quette, gemaakt door makelaarskantoor
Tamboer, in werkelijkheid zou kosten. De
uitslag was een koopsam van 224.800
gulden.
Er waren ruim 1900 oplossingen. De
prijzen werden verloot onder de 34 beste
oplossingen.
De tweede prijs, een vijf-delige kofferset,
ging naar de heer P. J. Heestermans uit
Melissant en de derde prijs, een luxer
pennenset, was voor de heer M. H. J.
Guichelaar in Oude Tonge.
U vindt ze bij Gebr. DE WAAL.
Maak uw keuze uit het nieuwe modellen-
boek.
We zien u graag op ons adres:
Langeweg 13 SOMMELSDIJK
BRUINISSE.
- Afgestudeerde Rijksuniversiteit. De
heer J. A. Jumelet Wz., geboren en opge
groeid te Bruinisse, thans te Grijpskerke,
studeerde op 6 augustus af in het Neder
lands Recht aan de Rijksuniversiteit te
Utrecht, met als specialiteit Bedrijfs- en
sociaal ekonomisch recht. In september
gaat hij als direktie-sekretaris bij een be
drijf in Venlo werken.
^J-^^t^^'.^'*^^(..5*^^^>-K.,^*.^■K.<i>%^.Ö*^'.^-l<.«^^.,^^.<J?-l(.<^!.<^.--<^.^..
In de hal en verbindingsgangen van het vepleeghuis De
Samaritaan te Sommelsdijk wordt van vrijdag 17 augustus
t/m vrijdag 14 september een unieke expositie gehouden
van kunst en gebruiksvoorwerpen uit Zuid-Afrika.
Deze expositie, georganiseerd door de welzijnskommis-
sie van het verpleeghuis, bestaat uit stukken afkomstig uit
de partikuliere verzameling van de heer Kamstra uit
Sommelsdijk.
De heer Kamstra, nu wonend in Sommelsdijk, heeft
gedurende twaalf jaren in de rimboe zo'n 150 a 180
werken verzameld, waaronder vele etnische beelden uit
een verdwenen cultuur.
„Deze beelden zijn soms vervaardigd van praktisch niet
meer te verkrijgen houtsoorten. Eén van die verdwenen
houtsoorten is kiaat. Door de grote werkloosheid bij de
inheemse volkeren kan het bevorderen en in stand houden
van deze huisvlijt hun armzalig bestaan verbeteren en
verlichten. Vooral voor het weinig ontwikkelde oudere
deel van de zwarte bevolking kan dit een nuttige bezigheid
zijn", aldus de heer Kamstra.
Echt bijzonder in de kollektie zijn de koperen ringen uit
het Zoeloetijdperk, die als basis dienden voor hun geld
stelsel. Een koperen ring was bijvoorbeeld een koe waard.
Antiek zijn ook de huishoudelijke artikelen en de zoge
naamde stampblokken, waarin de mais fijn gemaakt
wordt. Dit soort voorwerpen zijn al schaars.
Minder bijzonder, maar wel echt zijn bijvoorbeeld het
kralenwerk van de Ndebeles en mandwerk van gedroogd
gras uit Namibië.
Veel primitieve voorwerpen haalde de heer Kamstra bij
de stam van de Zoeloes uit Zoeloeland. Het pure hand
werk is met zeer primitieve hulpmiddelen vervaardigd.
Een belangrijk onderdeel van deze expositie is het snij
werk van de Zoeloekunstenaar Sam Seko die uit één stuk
hout soms maandenlang aan zijn werkstuk bezig was.
Voor verzamelaars en geïnteresseerden bestaat de moge
lijkheid deze kunstvoorwerpen aan té kopen.
De hal en de verbindingsgangen ademen een exotische
sfeer uit door deze unieke kunstverzameling aangevuld
met dekoratiemateriaal beschikbaar gesteld door tuin
centrum Theo Mastenbroek.
ledere middag om 15.00 uur behalve zondag is er
een doorlopende diavertoning te zien in de hal van De
Samaritaan met dia's die gemaakt zijn door de heer
Kamstra in de streken waar de kunstvoorwerpen vandaan
komen. Dinsdagmiddag 28 augustus zal de heer Kamstra
voor de belangstellenden een rondleiding geven langs de
kunstvoorwerpen. Deze rondleiding begint om 15.00 uur.
Zuid-Afrikaanse kunst is een expositie die ons laat kijken
in een voor velen bijna ondenkbare wereld met veel
inheemse gebruiksvoorwerpen en kunst.
De toegang is zoals bij elke expositie in De Samaritaan
geheel gratis.
Een aantal fraaie iepenbomen
op een rij: geen onbekend geziclit
in het Ouddorpse landschap.
Helaas een evenmin onbekend
verschijnsel bij iepen is een ver- s
welkte tak tussen de verder nog
groene bladeren. Met bijna 100
procent zekerheid is de oorzaak
daarvan te voorspellen: de boom
is aangetast door de zogenaamde
iepziekte.
In Nederland heerst momenteel in
verschillende gebieden een epidemie
van die ziekte. Onder meer in Schou
wen Duiveland, in Limburg en in Oud
dorp en omgeving.
De iepziekte is een schimmelvor
ming, die in het hout het watertrans
port van de boom verstoort. De bla
deren krijgen dan onvoldoende water
en verwelken. De schimmel wordt via
een kevertje, de lepspintkever, van een
zieke op een gezonde boom overge
dragen. De kevers nestelen zich in de
toppen van een iep en leggen daar
duizenden eitjes. Als de eitjes uitko
men zoeken ze een nieuw plaatsje en zo
kan de uitbreiding van de ziekte zeer
snel gaan. De verspreiding van de
ziekte wordt nog eens extra bevorderd
door de stapels openhaardhout, die bij
de openhaardbezitters liggen te wach
ten op verbranding. Daar is veel iepen
hout bij en ook in die afgezaagde
stukken iepenhout is het een ideaal
broeinest voor de keverlarven. Zodra
de larven uitkomen, vliegen ze naar
iepen in de omgeving, en de besmetting
heeft weer plaatsgevonden. Ook onder
de grond kan de ziekte van de ene
boom op de andere overgedragen wor
den. Het zijn dan de besmette wortels
die er verantwoordelijk voor zijn.
Niet overal waar iepziekte heerst,
worden maatregelen genomen ter be
strijding ervan. Met name in Limburg
is het een onbegonnen zaak, omdat
daar besmetting vanuitBelgiëenDuits-
land, waar niets aan de bestrijding van
de ziekte gedaan wordt, plaatsvindt.
In Ouddorp wordt er wel degelijk aan
gewerkt om de schimmelziekte in de
kiem te smoren. De Plantenziektekun-
dige Dienst (resulterend onder het
ministerie van landbouw) heeft het
hele iepenbestand in kaart gebracht en
gaat twee keer per jaar alle iepen langs
om ze te controleren op verschijnselen
van iepziekte. Wordt de aanwezigheid
van de lepspintkever vastgesteld, dan
krijgt de betreffende iep een merkte
ken: een gele stip. Het zijn tot nu toe
ongeveer vier duizend bomen in het
distict Barendrecht die de gele stip
kregen. De Plantenziektekundige
Dienst speelt de lijst met gestipte bo
men in handen van het Staatsbosbe
heer, die werk maakt van het rooien
van de zieke bomen.
Het Staatsbosbeheer vraagt aan de
eigenaars van de bomen om een ver
klaring waarin ze afstand doen van hun
boom. Aan een aannemer wordt ver
zocht de boom weg te kappen. Dit
moet grondig gebeuren, want ook een
stronk van een boom kan een haard van
kevers zijn. Om te zorgen dat het
iepenrooiwerk in goede banen geleid
wordt, heeft het Staatsbosbeheer
„iepenjagers" in dienst genomen. De
ze medewerkers geven aan wat er bij
het kappen precies moet gebeuren en
hoe. Ook controleren ze of daarbij aan
alle eisen voldaan wordt.
Over de gang van zaken in Ouddorp is
woordvoerder Terhaar van de Planten
ziektekundige Dienst heel wel te spre
ken: ,,Ik vind dat Ouddorp er netjes
bijstaat, en we krijgen een beste mede
werking van de bewoners, die soms
zelf een ziektegeval melden."
Al het gekapte materiaal moet ge
schild worden of verbrand. Omdat het
schillen vaak te arbeidsintensief is,
wordt het gekapte materiaal meestal
verbrand. Dit gebeurt op een terrein bij
de vuurtoren van Ouddorp.
Inmiddels zijn in het district Baren
drecht zo'n 3500 bomen gerooid, en
het werk gaat nog steeds door. Hoewel
de bestrijdingsprocedure naar wens
verloopt noemt Terhaar de ziekte-situ-
atie van de Ouddorpse iepen ernstig.
Speciaal na de twee afgelopen warme
zomers viert de iepziekte hoogtij. Een
goede bestrijding van de ziekte is dan
ook beslist noodzakelijk, wil men
voorkomen dat werkelijkheid wordt de
sombere voorspelling dat er over enke
le jaren op het eiland geen enkele iep
meer staat.
>«rfta
van vrijdag 17 augustus
t/m zondag 19 augustus 1984
ARTSEN
Middelharnis - Sommelsdijk:
van zaterdagmorgen 8.00 uur tot maan
dagmorgen 8.00 uur heeft dienst dokter
J. Dogterom, tel. 01870 - 2121.
Dokter Dogterom is woensdag a.s. van
12.00 tot 24.00 uur afwezig.
Dirksland - Herkingen - Melissant:
van vrijdagavond 19.00 uur tot maan
dagmorgen 8.30 uur heeft dienst dokter R.
P. Boot, tel. 01877- 1227.
Stellendam - Goedereede:
van vrijdagavond 18.00 uur tot zondag
avond 24.00 uur heeft dienst dokter R. P.
van Rijswijk, tel. 01879 - 1207.
Nieuwe Tonge - Oude Tonge:
van vrijdagavond 17.00 uur tot maan
dagmorgen 8.00 uur heeft dienst dokter
R. J. Lassing, tel. 01874 - 1259.
Stad aan 't Haringvliet -
Den Bommel - Ooltgensplaat:
van zaterdagmorgen 9.00 uur tot maan
dagmorgen 8.00 uur heeft dienst dokter
H. P. Maas, tel. 01871 - 1269.
APOTHEEK „MENHEERSE
J. Slager apotheker, werkdagen van 8.30
tot 12.30 en van 13.30 tot 18.00 uur.
Zaterdagen van 10.00 tot 12.00 uur en
17.00 tot 18.00 uur.
Zon- en feestdagen van 11.30 tot 12.00
uur en van 1700 tot 1800 uur. In overige
uren via tel. of dienstkastje.
TANDARTSEN
Uitsluitend voor spoedgevallen, tandarts
v.d. Pol, tel. 01878 - 1660 (van 11.00 tot
11.30 uur).
DIERENARTSEN
De weekenddienst wordt opgegeven via
de antwoordapparaten bij: P. R. J. M.
Schilder, Oude Tonge, tel. 01874 - 2441
L. Tjebbes, Middelharnis, tel. 01870 -
2966; W. J. Vink, Sommelsdijk, tel.
01870-2897.
WIJKVERPLEGING
Wanneer u de wijkzuster nodig heeft, kunt
u het wijkgebouw in uw woonplaats bellen:
Achthuizen01873 - 1440
Den Bommel01871-1312
Dirksland01877 - 1500
Goedereede01879 - 1267
Herkingen01876- 224
Melissant01877 - 1234
Middelharnis/Sommelsdijk
01870-2300
Nieuwe Tonge01875-1390
Ooltgensplaat01873- 1310
Ouddorp
Oude Tonge
Stad a/h Haringvliet
Stellendam
,..01878- 1321
,..01874-1289
,..01871-2301
,..01879-1296
HULP
MAATSCHAPPELIJK WERK
„Goeree - Overflakkee"
SPREEKUREN
OUDE TONGE: Julianastraat 9,
01874- 1515.
ma, di, wo, do, vr. van 9.00 -10.00 uur.
MELISSANT: Plein 1, 01877 - 1592.
ma, di, wo, do, vr. van 9.00- 10.00 uur.
OUDDORP: Molentienden 6, 01878 -
1810.
ma, di, wo, do, vr. van 9.00 -10.00 uur;
SOMMELSDIJK: St. Joris Doel-
straat 32, 01870 - 5305.
ma, di, wo, do, vr. 9.00 - 10.00 uur.
KRISISSITUATIES:
ma t/m do.: 9.00 - 12.00 uur en 13.00 -
17.00 uur; telefoon 01873 - 1446.
Vrijdag: 9.00 - 12.00 uur, 01874 - 1515
Vrijdag 13.00- 17.00 uur, 01870-5305
In de periode 16 juli t/m 27 juli is i.v.m.
vakantie het alg. maatschappelijk werk
bereikbaar onder telefoonnummer 01874
- 1515.
WEEKENDDIENST
in geestelijke of sociale nood:
Gelieve in het weekend 01874 - 1515 te
bellen, u hoort dan via de bandrecorder
welke maatschappelijk werker
weekenddienst heeft.
Stichting KRAAMCENTRUM
Goeree - Overflakkee
Telefoon 01883-10 000
Stichting Gezinsverzorging
„DIRKSLAND"
MELISSANT: Plein 1, 01877 - 2478.
Spreekuur: Maandag t/m vrijdag 8.00 -
9.30 uur.
DIENSTENCENTRUM
„MIDDELHARNIS"
Doetinchemsestraat 27, Middelharnis
Pedicure dhr. J. T. v. d. Meijden elke Ie
maandag van de maand van 14.00 -17.00
uur in het dienstencentrum.
Ontspanningsvereniging voor
alleenstaanden „ONDER ONS"
telefoon 01870 - 4399 en 01870 - 5404
ONGEWENST ZWANGER
Bel voor hulp aan moeder en kind
01879-2197 of 033- 620244
Ned. M.S. Stichting
afd. Goeree Overflakkee
Contact-Coördinator:
K. M. Schippers-Berghuis
MIDDELBURG
E verhard Zwart geeft dinsdag 21 augus
tus een orgelconcert in de Nieuwe Kerk in
Middelburg. De musicus is organist van
de Bergsingelkerk in Rotterdam en stu
deerde aan het Rotterdams Conservato
rium bij André Verwoerd. Hij heeft ook
een solistendiploma behaald. Andere
leermeesters van Everhard waren de Pa-
rijse organist Jean Guillou en Feike
Asma.
Op het programma staan de volgende
werken: Aria en koraal gez. 171, F.
Asma; Concerto d moll nach Vivaldi, J. S.
Bach; Prelude, Fugue et variation, C.
Franck; Toccata en Fuga d moll, Max
Reger; Thema met variaties, H. Andries-
sen. Besloten wordt met meditatie en
koraal gez. 179 en Koraalfinale, J. Zwart.
Aanvang 20.00 uur.
VERMIST
Mevrouw de Man, PhilipshooQesweg in
Dirksland is sinds zondag haar poes,
Joepi genaamd, kwijt. Het is een donkere
cyperse poes.
Aan de Noordzeekant van de Brouwers-
dam, die het Grevelingenmeer afsluit van
de Noordzee (Brouwershavense Gat)
werd een sterk vermagerd en verzwakt
zeehondje aangetroffen, dat naar Arne-
muiden werd vervoerd, omdat daar het
vliegveld Midden Zeeland ligt
Vandaar werd het overgevlogen naar
Pietersburen.
Het beestje bleek hoge koorts te hebben,
maar na door Lenie 't Hart behandeld te
zijn, bleek de koorts de volgende dag af
flink gedaald. Het zeehondje werd Dombo
genoemd, het heeft waarschijnlijk niet
genoeg kansen gehad, om na zijn geboorte
eind juni voldoende voedsel te eten, zodat
de vetlaag die iedere zeehond bij zijn
geboorte meekrijgt snel was geslonken.
Men hoopt begin oktober Dombo weer
zover te hebben, dat hij gezond en wel op
de Waddenzee zal worden uitgezet.
tel. 01879- 1815
Vereniging Borstvoeding Natuurlijk
ledere 1 e dinsdagavond van de maand
moedergroep bij Lianne Steenhof
inOuddorp, tel. 01878-2511
