EIIAI1DEI1-niEUW5
EIIAI1DEI1-niEUW5
Kontaktavond
N.C.R.V.-reizen
Aandacht voor een stukje
Aandacht voor een stukje
19e-eeuwse kerkgeschiedenis
JIKKEMIEN
goed
Provinciale ieden-
vergadering NCRV
'^Sjkvenster
Begrafeniso
Begrafenisonderneming
,,VOORZORG"
Diplomazwemmen
Nieuwe uitgave met
verbruikcijfers
personenauto's
HET
Boekbespreking:
Boekbespreking:
ANWB-techno-karavaan
Mini-scholen-volleybal-
tournooi Sparta Hygiëa
2e Blad
VRUDAG 2 MAART 1984
No. 5275
blik op kerk
en samenleving c^
- Geldwerving
- Is dat nodig?
- Kan dat wel?
Hoe kom je aan geld? Dat is in deze wereld
en in deze maatschappij een belangrijke
vraag. Moeder de vrouw moet geld heb
ben om de wekelijkse inkopen voor het
gezin te kunnen doen. De zakenman krijgt
rekeningen die betaald moeten worden.
En de overheid moet aan haar financiële
verplichtingen voldoen. Zo zouden we
nog wel een poosje door kunnen gaan.
De geldwerving is ook een probleem voor
de kerken en allerlei ideële instellingen.
Ook in deze sektor stijgen de uitgaven en
als het goed is moeten de ii^omsten
daarmee gelijke tred houden. Dat laatste
is lang niet altijd het geval. De kerk is
blijkbaar voor een aantal mensen de sluit
post van de begroting. Ik hoorde onlangs
dat het herhaaldelijk voorkomt dat men
sen weigeren hun vrijwillige bijdrage te
betalen omdat ze werÜoos geworden zijn.
Dan moet er bezuinigd worden en de kerk
is de eerste instantie die eronder moet
Ujden.
Kerkbalans '84 is alweer een poosje ge
leden van start gegaan. De gezamenlijke
aktie van de grote kerken in ons land om
het geld weer bij elkaar te krijgen. Als je
ziet wat er nodig is, dan is het in deze tijd
waarin zovelen „afhaken" nog een won
der dat het er komt. Maar daar wilde ik het
nu niet over hebben.
Het stuit mij en velen met mij
weleens tegen de borst dat er ook binnen
de kerken zoveel tam-tam gemaakt moet
worden om het geld binnen te halen. Een
vrijwillige bijdrage, waarvoor zoveel men
sen zoveel avonden op stap moeten en
waarvoor zoveel reclame moet worden
gemaakt, moest toch eigenlijk niet nodig
zijn. Er zijn enkele gemeenten in ons land
die tijdens de zondagse koliekten zoveel
inzamelen dat het hele kerkelijk bedrijf
erdoor in stand gehouden kan worden. Zo
zou het overal moeten kunnen! Dat er
altijd weer gebedeld en geschooid moet
worden wil de kerk de eindjes aan elkaar
kunnen knopen, is mijns inziens de kerk
onwaardig.
Dat geldt trouwens ook van allerlei akties
die worden gevoerd. We zijn in de kerk
bijzonder vindingrijk als het om akties
gaat. Een bazar, een verkoping, een rom
melmarkt, een slaatjes- en een stroop-
wafelaktie, enzovoorts, enzovoorts. Na
tuurlijk zit er ook een element van ge
meenschapsvorming in. Maar het grote
doel is toch altijd weer: geld! En uiteinde
lijk komt dat geld steeds weer van een
betrekkelijk gering aantal mensen.
Tot deze overpeinzingen kwam ik eigen
lijk door een vraag uit de lezerskring. Is het
nu eigenlijk wel juist zo ongeveer luidde
die vraag dat allerlei instellingen van
alles en nog wat op touw moeten zetten om
geld binnen te krijgen? De vraagsteller
dacht voornamelijk aan de zending, de
evangelisatie, „Woord enDaad", De On
dergrondse Kerk. Voor deze en dergelijke
doeleinden worden filmavonden, orgel
concerten, zanguitvoeringen, enz. ge
organiseerd, terwijl dan de opbrengst voor
het betreffende doel wordt bestemd. Ja,
we zouden wéér moeten zeggen: het kón
anders! Maar als het nu op die andere
manier niet gaat? Ik denk dat we dan van
de nood maar een deugd moeten maken.
WAARNEMER
2e Blad
VRUDAG 2 MAART 1984
No. 5275
„....weshalve de ondergetekenden met dezen verklaren dat zij over
eenkomstig het ampt aller gelovigen Art. 28 zich afscheiden van de gene
die niet van de Kerk zijn, en dus geen gemeenschap meer te willen hebben,
met de Nederlandsche Hervormde Kerk, tot dat deze terugkeert tot de
waarachtige dienst des Heeren en verklaren tevens gemeenschap te willen
uitoefenen met alle ware Gereformeerde ledematen, en zich te willen
vereenigen met elke op Gods onfeilbaar woord gegronde vergadering, aan
wat plaatze God dezelve ook vereenigd heeft...."
Wie enigszins thuis is in de geschiedenis
van de Nederlandse kerk zal bovenstaand
fragment direct in verband brengen met
het document waarvan het een onderdeel
is. Op 13 oktober 1834 nu 150 jaar
geleden dus scheidde de kerkeraad van
Ulrum zich af van de „synodale Her
vormde of liberale kerk" om „weder te
keren tot de gronden onzer vaderen". De
schriftelijke verklaring die door vrijwel de
gehele gemeente werd ondertekend, staat
bekend als „de Akte van Afscheiding of
Wederkeering".
Hoe het zover kon komen, is bekend. De
achtergrond van de Afscheiding was de
devaluatie van de gereformeerde belijde
nis. Door het Algemeen Reglement, in
1816 uitgevaardigd door koning Willem I,
werd de bestaande leervrijheid nog eens
extra in de hand gewerkt. Noch in haar
verkondiging, noch in haar organisatie
was de Hervormde kerk meer voluit her
vormd, gereformeerd. Maar of het nu
werkelijk noodzakelijk was dat de Ul-
rumse ds. Hendrik de Cock zich met zijn
gemeente afscheidde...., of hij inderdaad
van Godswege uit het „Hervormd genoot
schap" werd uitgeleid....? Het werd (en
wordt nog) door de één fel betwist, door de
ander even hartstochtelijk verdedigd.
Kerkelijke vergaderingen
Niettegenstaande de publieke opinie èn de
regeringsmaatregelen tegen hen, breidde
de beweging zich gaandeweg uit De Cocks
voorbeeld werd gevolg door Scholte (Doe
veren), Brummelkamp (Hattem), Van Vel
zen (Drogeham), Gezelle Meerburg Alm-
kerk) en anderen. De Afscheiding werd
een afscheidingsbeweging, en de bewe
ging vormde zich tot kerk. Een kerk, niet
alleen met ambtsdragers en gemeente
leden, maar tevens met een kerkorde èn
kerkelijke vergaderingen.
Over de kerkelijke vergaderingen van de
afgescheiden kerk in haar eerste 35 jaren
verscheen onlangs een boek. Een heel
lijvig boekwerk zelfs; het telt wel 1260
pagina's. Uitgeverij Den Hertog stuurde
de redaktie van Eilanden-nieuws een
exemplaar om het in onze krant aan te
kondigen. Ik zeg het u gelijk: hier wordt u
niet een in romanvorm gegoten verhaal
over de „crisis der jeugd" geboden, even
min een uitvoerige wetenschappelijke ver
handeling over deze eerste jaren. Deze
kloeke bundel bevat niet meer maar ook
niet minder dan een complete uitgave van
de „Handelingen en verslagen van de
algemene synoden van de Christelijke
Afgescheidene Gereformeerde Kerk,
1836 -1869". Heel verdienstelijk en een
bron van studie voor de liefhebbers!
Zowel dit jaar als de komende jaren staan
de afgescheiden kerken althans wat
zich als erfgenaam daarvan beschouwt
enkele jubilea te wachten.
1984 - 150 jaar Afscheiding;
1986 - 100 jaar Doleantie;
1992 - 100 jaar Vereniging
(namelijk van Afscheiding
en Doleantie, althans ge
deeltelijk).
Ter voorbereiding van dat alles is enige
tijd geleden de „Commissie Herdenkin
gen 1834 - 1886 - 1892" gevormd. De
„werkgroep bronnenuitgaven" onder
voorzitterschap van ds. M. Drayer te
Hilversum heeft nu deze documentaire
uitgave verzorgd. Het projekt werd finan
cieel gesteund door de Theologische Hoge
scholen te Kampen (geref en geref vrij
gemaakt) en Apeldoorn (chr. geref.) en
door de Theologische School te Rotter
dam (ger. gem.).
boeiend de van „handelingen en ver
slagen" (laten we zeggen: notulen) van de
diverse synoden kennis te nemen. Niet
alleen boeiend, ook leerzaam. Als iets uit
deze documenten blijkt dan wel de waar
heid van de belijdenis dat „deze heilige
Kerk wordt van God bewaard of staande
gehouden" (art. 27 Ned. Geloofsbelijde
nis). Waarlijk, dat de kerk er nog mag zijn,
is in het geheel niet dankzij maar veeleer
en veelmeer ondanks de bijdrage van
mensen. En dat gold en geldt niet slechts
de volkskerk, ook de afgescheiden kerken
vallen onder dit oordeel. Wie deze les ter
harte neemt, wordt bewaard voor kerke
lijke hoogmoed.
In de eerste jaren hadden de afgescheiden
Gereformeerden met veel interne moei
lijkheden te kampen. De kerken ver
keerden in „diepten van ellende". Het
scheen dat aan het scheiden en scheuren
geen einde kwam. „De psalmen van Da-
tiieen, de doop, lidmaatschap, het vragen
van vrijheid, kerkorde, ambtsgewaad en
nog veel meer, het waren dingen waarover
men het maar niet eens kon worden"
(Gispen).
Dat duurde zo tot in de vijftiger jaren.
Toen kwam geleidelijk een kentering in de
troosteloze situatie. Langzamerhand ging
men de dwaasheid en de zonde van het
individualisme inzien. De gemeenten
kwamen tot rust en het Woord kwam tot
rijke vrucht. De jaren 1850 tot 1890
worden door velen dan ook als een bloei
periode van de Afgescheiden kerk gezien.
Een thema dat op de synodevergade
ringen steeds weer terugkwam, was dat
van verbond en doop. Al op de eerste
synode in 1836 bleek er op dit punt
verschil van gevoelen tussen De Cock en
Scholte. En ook later, b.v. in 1857 en
1863, werd dit onderwerp uitvoerig ter
synode besproken. De laatste maal n.a.v.
een boekje van de predikanten Pieters en
Kreulen over de kinderdoop. Gezegd
moet worden dat de synode in dezen wijze
uitspraken deed. Ze wees eenzijdigheden
af, verklarend „dat er op dezen oogenblik
geene roeping bestaat betrekkelijk de leer
der Sacramenten iets meer te verklaren,
dan in de formulieren verklaard is".
In de komende maand houdt de NCRV
weer haar jaarlijkse Provinciale Leden
vergaderingen in het land. Tijdens deze
vergaderingen (van 19.30 - 22.40 uur)
kunnen de leden van de NCRV vragen
stellen over het beleid van de NCRV en
over de programma's en kiezen zij hun
afgevaardigden voor de diverse bestuurs
organen van de christelijke omroep.
NCRV-voorzitter drs. Th. D. Jansen
houdt een toespraak onder de titel „Een
kracht voor ons leven". Na de pauze
wordt het populaire spel „Zo vader, zo
zoon" gespeeld o.l.v. Gerard van den
Berg. In het panel zitten o.a. Dick Pas-
schier en Eddy Becker.
MIDDELHARNIS
Op zaterdag 25 februari j.l. hebben de
volgende leerlingen uit het Instructiebad
van Middelharnis te Dirksland hun di
ploma A of B gehaald. Ondanks het
vroege uur (half acht) werd er netjes ge
zwommen en slaagden alle 56 kandidaten.
Diploma A
Wim Both; Frans Braber; Lia den Boer;
Frans van Heemst; Simon van Loon;
Teunis Bakelaar, Annelies van Nieuwen-
huizen; Come de Geus; BartoldGroenen
dijk; William de Leeuw; Annemiek Slag-
ter; Nadina Lei; Hilde Bruning; Jos
Knuist; Barbara Witte; Johan Poortvliet;
Babette van Steennis; Adriana Coolber-
gen; Kasper van Antwerpen; Joost v.d.
Velde; Leon van Heemst; Sandra Rijn;
Ingrid Slagter, Mariska Koese; Jolanda
Grinwis; Nico Groot; Jeroen v.d. Linde;
Sylvia van Driel; Martijn Wielhouwer.
Diploma B
Dai v.d. Valk; Cornells Bakker; Henk de
Leeuw; Martijn Groen; Carolien van
Noort; Marco Troost; Trudy Peeman;
Petra Quist; Martine Streefkerk; Sarine
v.d. Baan; Hetty Tanis; Marco Hoek;;
Marco v.c. Marel; Martin Admiraal;
Nadja Maatkamp; Marco Arensman;
Marijn Donkersloot; Mariëlle Polder;
Piere Vroegindeweij; Comelis Boeter,
Mary-Anne Sewell; Robbert Goeman;
Paula Jelier, Angela Tanis; Ester Dirkx;
Ferry Blok; Corine v.d. Doel.
VERVOLGVERHAAL
door Dignate Robbertz
G. F. Callenbach B.V. Nykerk
17 -------------------------------------
In de suizelende regen zongen de vogels in
de kastanjebomen voor het timmermans-
huis en stapte Simen naar het Olmenhof.
Hij was later dan gewoonlijk, vannacht
had Jikkemien het niet gemaldcelijk gehad,
vooral met de benauwde hitte in de bed
stee en het onweer.
Gae gerust naer je werk, ik zal 't we
rooie, had ze gezegd en was dadelijk na
hem ook op de vloer gestapt.
Hoe het kwam wist Simen niet, maar hij
was bang. Jikkemien had het gemerkt en
een beetje gelachen.
Ebbe ik soms Kee en Arend nie goed
gekrege, wat zou d'r dan noe aepere, ik bin
net zo gezond as jie.
Halverwegen het pad keerde hij zich om
en ging naar het huis van Max. Die zat met
alleen een hemd en een pilowbroek aan
zijn boterham te eten. Hui.... buur
man.... is 't er ietewat?
Dadelijk kwam hij buiten, toen Simen op
HUIS VERKOPEN?
makelaar tamboer bellen
voor deskundige bemiddeling
nn 01870-3477 m
ÖD S
Vanaf 13 maart 1984 rijdt er een AN WB-
techno-karavaan door Zuid-West-Neder
land die gedurende drie weken een aantal
steden zal aandoen om daar kennis te
laten maken met de nieuwe ontwikke
lingen op het gebied van de technocentra.
Bij die gelegenheid zal tevens een gratis
verlichtingsaktie worden gehouden.
De agenda van de karavaan is als volgt:
13 en 14 maart Dordrecht
15 eri 16 maart Roosendaal
20 en 21 maart Goes
22 en 23 maart Temeuzen
27 en 28 maart Zierikzee
29 en 30 maart Brielle
In die periode zullen tevens op de We
genwachtstations Rhoon, Breda en Ka-
pelle (Z-H) verlichtingsakties worden ge
houden en wel op 14, 21 en 28 maart.
Van 27 t/m 30 maart zal bovendien een
verlichtingsaktie worden georganiseerd in
Hoogvliet.
de achterstraat stapte en een beetje be
dremmeld de klink lichtte.
Ik weet't zó nie....mer as je m'n vrouwe
glad nie buuten ziet... ikbedoele.... zou je
dan is even wille kieke, buurman?
Max hield de kom thee halverwegen z'n
mond en de tafel en zei: Zou ik dan de
baker moeten aele za'k mer zegge.... ik
ebbe gin verstand van zuk soort bezig
heden....
Koba is gister geweest en ze kom
vandaege weer is an.... mer 't kan zó
ineens an de gank gae.... Ze keken elkaar
beteuterd aan, dan kwam er een brede lach
op het gezicht van Max. Hij sneed nog een
reepje spek, sloeg het plat op zijn brood
met het mes en zei vrolijk:
Ik zal 't doe.... as ze dan maer aesum
trug kan geê as ik roepe.... Ons bin ook o
op de waereld moete komme, buurman.
As 't weer een joen is, drienke we d'r
dadelik op.
Simen bedankte en moest zich haasten om
niet te laat op het hof te komen. Max zat
een lange tijd stil bij het raam en hield de
deur van Jikkemien in de gaten. Die bleef
potdicht.
De lucht begon op te klaren en na elven
scheen de zon sprankelend in de plassen
en was het of de hagen vol hingen met
zilveren steiren.
Max rekte zijn benen, die stijf waren van
De Ned. Chr. Reis Vereniging afd. Rot
terdam organiseert voor leden en andere
belangstellenden weer haar jaarlijkse Pro-
paganda-kontaktavond op woensdag 7
maart a.s. om 19.30 uur in het Diensten
centrum, Doetinchemsestraat 27 te Mid
delharnis.
Op deze avond zullen films vertoond
worden van Oostenrük en Zwitserland,
terwijl ook dia's vertoond zullen worden
van de in 1983 gehouden dagtochten en
meerdaagse reis van de regio Goeree-
Overflakkee. Tevens worden de dag
tochten van 1984 besproken.
Ook is het mogelijk om reisinformatie
over N.C.R.V. reizen te verkrijgen. Deze
avond wordt georganiseerd in samen
werking met Reisbureau Buysse, het boe
kingskantoor van de N.C.R.V.
Iedereen die belangstelling heeft voor
onze dagtochten of meerdaagse reizen is
van harte welkom. De entree bedraagt
3,50 p.p. incl. koffie.
Aan het einde van de avond vindt een
gratis verloting plaats.
Voorverkoop kaarten:
Reisbureau Buysse, Middelharnis. Tel.
01870-2853.
Op maandag 5 maart a.s. organiseert
Sparta-Hygiëa voor de vierde keer een
mini-scholen-volleybaltoumooi in de
Olympiahal te Middelharnis.
Dit toumooi is bedoeld om leerlingen
van de derde t/m de zesde klassen van de
lagere scholen op Goeree-Overflakkee
kennis te laten maken met de volleybal-
sport Dat het toumooi in een behoefte
voorziet mag blijken uit het feit dat dit j aar
maar liefst 38 teams deelnemen.
De wedstrijden zijn van 9.00 tot 16.00
uut. Belangstellenden zijn van harte wel
kom.
Begin maart zal de nieuwe editie van het
boelge „Brandstofverbruikcijfers van per
sonenauto's verkrijgbaar zijn. In deze uit
gave zijn nu vrijwel alle personenauto's
opgenomen, die in Nederland te koop zijn.
Ook de gegevens van de zogenoernde
micro-busjes zijn in de nieuwe editie te
lezen.
Een vergelijking met eerdere uitgaven
laat zien, dat de fabrikanten thans auto's
produceren, die zuiniger zijn dan voor
heen. Vele fabrikanten hebben de EG^
afspraak om tussen 1978 en 1985 een
besparing van vijftien procent te bereiken,
nu reeds gehaald. Zij hebben dit onder
meer bereikt met zuiniger motoren, de
toevoeging van een vijfde versnelling of
een verbeterd ontwerp. De nieuwe bro
chure kan ook dienen als vergelijkings
materiaal om bij de aanschaf van een
nieuwe auto het verbruik te toetsen.
In de praktijk kan het verbruik afwijken
van de cijfers, die in het boekje zijn
genoemd. Dit wordt veroorzaakt door tal
van factoren, waarvan de rijstijl tot de
belangrijkste behoort.
Onderling kunnen zij echter worden ver
geleken, omdat de cijfers alle afkomstig
zijn van metingen, die volgens precies
dezelfde normen zijn verricht.
De uitgave van „Brandstofverbruikcij
fers voor personenauto's" is gratis ver
krijgbaar bij de ANWB-kantoren. Voorts
kan de brochure per briefkaart worden
aangevraagd bij SVEN, Postbus 503,
7300 AM Apeldoorn. Op dit adres is ook
het boekje „Auto-tips" met wenken voor
een zuinige rijstijl verkrijgbaar. Tenslotte
ligt de uitgave over verbruikcijfers nog ter
inzage bij de meeste autodealers.
het zitten en ging de konijnenvellen in
specteren die aan de schuur te drogen
Mngen. Daarna drentelde hij wat op en
neer tussen de haag en het vondertje. Er
was nog altijd geen beweging te bemerken
in het huisje van Simen Joosse.
Hij spuwde in zijn handen en stapte flink
naar het hekje, maar op het stoepje bleef
hij staan en lichtte de klink niet.
Op slag van twaalven kwam Simen thuis.
Smakelijk! wenste Max en ging in zijn
bakkeet om de kouwe aardappels van
gisteren op te warmen. Hij had ineens
honger gekregen.
Een beetje beverig stak hij het stel aan en
begon de aardappels in schijven te snijden.
Het vet spetterde in de pan. Toen de deur
van Simen lawaai maakte draafde hij naar
het raam en zag dat Koba over de durpel
stapte.
Het vet was gloeiend heet geworden en
vulde de uuze met damp. Max duwde de
middendeur open en zag Leune door het
hoQe hinkelen. Zenuwachtig wenkte hij en
gebaarde druk met z'n armen.
Moe jie nog ete? informeerde ze dade
lijk. En loop je in je emde, wat een
maniere as 't er een vrommes over den
vloer komt
Stil, mensch.... zei hij gewichtig....
Koba is 't er.... Leune's mond zakte open
van verbazing. Welzö, is Koba d'r.
Leerzaam
Toegegeven, het kost enige moeite dit
boekwerk bladzij na bladzij te lezen. Voor
dat doel werd het, dunkt me, niet in de
eerste plaats samengesteld. Ik wil niet
verhelen, dat ikzelf het ook niet op deze
wijze doornam. Toch is het uitermate
Waer bemoei jie je n'eige mee? Een mans
persoon ei mee zukke diengen niks te
maeken.
Ja mar.... 't Is Jikkemien.... 't is buur-
vrouwe meen ik... Hij pikte een aardappel
uit de pan en likte zijn kin af. Ik
bedoele.... 't is gin vreemden....
Nee, nee, kakelde Leune.... dat weet
ik ook.
Max at weinig, schoofde pan van zich af
en trok de bak met snijgereedschap van
onder de tafel. Kiek! as deze stok klaer
is, dan ebbe ze mien ier den langsten tied
gezie....
Waer gae je dan naer toe? vroeg ze
ineens veel vriendelijker.
Zó as de wind waait lachte hij en begon
met een beiteltje een der figuren Ijij te
werken.
Jie bin glad gekk.... in je n'oód. As ik d'r
nie meer bin om voor je te zurgen, zal je d'r
over dienke. Je bin een ondankbaer
beest...
ZE snufte en veegde haar neus af Jie
moch mien in uus neme.... ik bin een
ongelukkige stumper. Nu huilde ze werke
lijk grote tranen.
Max zat sprakeloos naar haar te kijken.
Zou Eine Knuut dan toch gelijk hebben,
dat Leune een goed oogje op hem had?
Noe.... noe.... suste hij, maek je nie
overstier.
Voor de tweede keer mien laete zitte. 't
Bin diengen die gin daglicht kunne ver-
drage. De menschen ebbe genoegt over
me gepraat 't is schande....
Wat schande? Ma? ging staan, een
dikke rimpel dreigde tussen zijn ogen.
Noe moe je nie te vee leutere, eb ikje soms
gerope? Een ander ad m'n boel ook kunne
doe en zonder gemieter an m'n kop.
Een zielig hoopje mens, hing ze tegen de
tafel en huilde zachtjes.
Ineens begon hij te lachen. En dan wou
je zeker bie me in de bedstee slape, Leune?
Maer ik kan gin wuuven gebruuke, zet die
zottigheid noe uut je n'oód, dan bluuve ons
de beste vrienden. Hij draaide de be
sneden stok een paar keer door zijn han
den. Hij moest weg, vóór het naj aar kwam.
As jie gin wuuven gebruuke kan, wat
doe jie dan mee die rxieide-rienk, viel
Leime onverwacht uit Ze wees naar de
spinde, waar het roodgelakte doosje stond
te blinken.
Het bloed trok naar zijn gezicht D'r
uut... dadelijk en nooit meer d'r in. Zijn
arm schoot naar voren, maar ze bleef
staan, genietend van zijn verwarring.
Jae.... jae.... ik weet meer as joe lief is....
Hij smeet zijn stoel opzij, haalde met een
woeste greep het doosje uit de kast en hield
het tegen zich aan.
Wat bliksooren.... maek dat je weg-
Helaas blijkt in deze synodeverslagen
Weinig of niets van een uitzien naar herstel
van de Hervormde kerk. Deernis met het
gruis is in deze stukken nauwelijks te
bespeuren. De kerk der vaderen im
mers in de Akte van Afscheiding ge
typeerd als de valse kerk is al snel
achter de horizon verdwenen. Wellicht
hebben de spanningen in en de opbouw
van het eigen kerkelijke leven alle aan
dacht opgeëist
Kruisgemeenten
Gedurende ongeveer een dertigtal jaren
leefde naast de Christelijk Afgescheidene
Gereformeerde Kerk de Gereformeerde
Kerk onder het Kruis. De laatste groep
gemeenten had zich afzonderlijk gegroe
peerd, voornamelijk vanwege het bezwaar
dat de afgescheidenen erkenning van over
heidswege hadden aangevraagd. Daar
mee zouden dezen in de ogen van de
Kruisgemeenten hun pretentie de ware
voortzetting van de kerk der vaderen te
zijn, hebben opgegeven. Deswege bleven
de Kruisgemeenten vele jaren het geweten
van de afgescheidenen. Na één generatie
echter heeft men elkaar weer gevonden. In
1869 herenigden de afgescheidenen met
de Kruisgemeenten.
Het was een goede gedachte van de heer
C. M. Kwantes een gefingeerd kerkelijk
jaarboekje van de Kruisgemeenten samen
te stellen. Hij deed zulks aan de hand van
■gegevens uit notulen en door nauwkeurig
archiefonderzoek. Hij koos voor het jaar
1869, namelijk de positie van het tijdstip
van vereniging met de afgescheidenen.
Het boekske bevat overzichten van ge
meenten naar classes, gegevens van dienst
doende predikanten, een necrologie, etc.
Het geheel werd een mooie docxmientatie
in originele vorm.
Onder de classis Zeeland komt ook de
kruisgemeente van Middelharnis voor.
Voorganger was, zo lezen we, ds. J.
W. A. Notten. Plaats van samenkomst:
kerkgebouw aan het Kerkepad. De ge
meente werd voorheen bediend door
oefenaar W. C. Huyser. Het zielental
bedroeg 330. Niet in het jaarboekje
opgenomen is het adres van ds. Notten.
Het is de woning die tegenwoordig
wordt aangeduid met Voorstraat 44.
Nog minder verwachtte ik in dit boekje
het rijmpje waarmee deze voorganger in
1868 te Middelharnis werd verwel
komd. Volgens overlevering luidde het:
„Dominee Notten
wat zijt gij toch van zotten,
om te komen hier/
in zulk een woest getier....
N.a.v. Handelingen en verslagen van
de algemene synoden van de Christelijk
Afgescheidene Gereformeerde Kerk.
1260 blz., gebonden. Prijs f 80.—
Jaarboekje van de Gereformeerde Kerk
onder het kruis voor het jaar 1869.
48 blz., geniet Prijs f 7,90.
Prijs samen f 84,90
Uitgeverij Den Hertog b. v., i
Maar ook 's middags zijn NCRV-leden
al van harte welkom. Vanaf 16.00 uur
wordt een „Open Huis" gehouden, waar
iedereen een indruk kan krijgen van het
reilen en zeilen van de omroep. Een goede
gelegenheid om kennis te maken met
NCRV-medewerkers. Er zijn in het „Open
Huis" diverse stands te bezoeken. Men
kan meedoen aan een luisterspel en aan
het „Stokkenvangen" uit de Ted-show. Er
zijn diverse video-presentaties en men kan
zelf voor omroeper/ster spelen. Ook voor
de jeugd is er iets te beleven. Er is een
speciale Familie Knots-stand en een vi
deo-presentatie van de 500e LOSVAST
uitzending, waaraan tientallen artiesten
meewerkten. Eveneens kan men uitge
breid kennis maken met het nieuwe me
dium Teletekst.
De vergadering voor de provincie Zuid-
Holland-Zuid wordt gehouden op maan
dag 12 maart in de Doelen te Rotterdam.
De toegang is gratis.
komt, ik begaen een ongeluk.... Leune
schommelde naarde bakkeet, waar ze ver
schrikt haar klompen zocht
Toen ze weg was, deed hij het doosje open.
Alles was er nog in zoals hij het had
meegenomen bij zijn vertrek uit Rosalie's
dorp. Maar Leune's graaiende vingers
hadden ze geschonden, de goede herinne
ringen.
Stommen ond.... schold hij zichzelf....
om 't in spinde te zetten.
Met de pook haalde hij een paar stenen uit
de haard, zette het doosje in het gat en
maakte het weer zorgvuldig dicht Een
schep as er over en er was niets meer van
te zien.
Hij zat nog bij de vuurplaat geknield toen
Koba haar hoofd achterom de deur stak
Hui.... Max.... wil jie de guus is af-
wachte, as ze uut schoole komme en ze bie
Leune brienge, die weet 't er van. Ze
wachtte niet op antwoord, maar verdween
dadelijk in het huis van Jikkemien.
Van heel ver verstond Max haar woorden,
hij bukte zich over de vensterbank en keek
naar de blauwende duinen. Vliegen en
muggen dansten langs zijn verhit gezicht.
Zijn ogen heten de hoge toppen achter
Duinvliet niet meer los, het was of ze
dichterbij kwamen.
(wordt vervolgd)
^^^^^^^i^^^^^^^,^^^^^^^^^^,^^^j^,^^^,^^^i^^,^^^.^.^.^^^^^.^.^^^.^,^^.^.,^:^i^:f.^.^.^.^^^^.^.^^i^j^^
Tevens Taxi (dag en nacht bereikbaar).
P. Vroegindeweij, Emmalaan 18, Middelharnis
Tel. 01870-2996
Houten/Utrecht. x^
heel voorzichtig pal<l<en ze alle glazen in
heel handig halen ze die grote antieke kast uit elkaar
heel gemakkelijk nemen ze de vloerbedekking op
heel rustig vervoeren ze de piano
heel behendig nemen ze de moeilijkste bochten in de
gangen
heel erg goed
die jongens van flakkee expresse
flakkee expresse
01870-2188 middelharnis