EHAIIDEfl-flIEUWS
Olie van Teunisbloemen
pareert premenstrueie spanningen
Winterkweek
Patiënten
zijn ool( mensen
DE EERSTE
DMEMET
VIERDEUREN
- steeds meer op Flakkee geteeld -
Sportieve recreatie
Recreatieve sport
Begrafenisonderneming
„VOORZORG"
Duivensport:
A. J. VAN RUMPT
STAD AAN T HARINGVUET
Kampioenschap voor
Z.C. „de Schotejil"
De bijbel verschijnt
in steeds meer talen
Sport- of „strop"hal
BMW MAAKT RIJDEN GEWEIDIG.
Jongelui maakten schade
in Nieuwjaarsnacht
Proeven Rijicswaterstaat
met materiaal voor
bescherming pijlers
üosterschelde-afsluiting
„De pral(tijl( zal het leren"
Wij nodigen u graag uit voor een kennismaking met de nieuwe
vier-deurs uitvoeringvan de BMW3-serie.
3e Blad
VRUDAG 6 JANUARI 1984
No. 5259
Bij 30 tot 40 procent van alle vrouwen is de week, voorafgaande aan de
menstruatie, een periode vol narigheid. Algemene klachten zijn: geprikkeldheid,
bezorgdheid, angst en depressies, om te zwijgen over hoofdpijn en zwellingen in
buik en borsten: Bij één op de tien vrouwen is in die periode het dagelijkse leven
danig in de war.
De oorzaak daarvan moet worden gezocht in een tekort aan prostaglandines. Dat
zijn stoffen, die onder andere de hormonale huishouding reguleren. Ze worden in
het lichaam gevormd na een aantal omzettingen. Voorwaarde is dat er voldoende
linolzuur aanwezig is. Van linolzuur is al langer bekend, dat het hart- en vaatziekten
kan voorkomen en dat het cholesterol-gehalte wordt verlaagd. Linolzuur nu wordt
als alles goed gaat onder meer omgezet in gamma-linoleenzuur en vandaar
weer in prostaglandines. Maar als dat mechanisme wordt verstoord leidt een
onvoldoende aanmaak van gamma-Unoleenzuur tot een tekort aan prostag
landines. Dan ontstaan klachten, welke men aanduidt met PMS: het premenstrueie
syndroom.
Onderzoekingen in de gynaecologische afdeling van het St Thomas-ziekenhuis in
Londen hebben uitgewezen, dat bij meer dan zestig procent van de behandelde
vrouwen PMS geheel kon verdwijnen warmeer ze extra gamma-linoleenzuur
kregen toegediend. Van de overgebleven groep kwam nog eens de helft af van PMS,
nadat een drie maanden durende kuur werd gevolgd. Een en ander bevestigde de
artsen in hun theorie, dat PMS een teken is van storingen in het stofwisselings
proces: het lichaam maakt dan te weinig gamma-linoleenzuur aan. Ook al is er
voldoende linolzuur opgenomen.
Het probleem is echter, dat gamma-linoleenzuur in de natuur slechts in twee
hoedanigheden voorkomt in de moedermelk en in het zaad van de teunisbloem, een
plantje dat oorspronkelijk gevonden werd in Mexico en in Midden-Amerika. Alle
andere plantaardige ohën zoals mais- of zoimebloemoUe overigens rijk aan
onverzadigde vetzuren bevatten die stof niet. Ook melk van de koe niet.
Recente onderzoekingen bevestigen bovendien, dat niet alleen PMS, maar ook de
bekende klachten van overmatig alcoholgebruik met gamma-linoleenzuur sneller
kunnen overgaan. Vast staat ook, dat alcohol de omzetting in prostaglandines kan
blokkeren.
Het vele onderzoek naar de werking van gamma-linoleenzuur en de rol van
teunisbloemolie heeft er in Engeland toe geleid, dat men daar op zeker moment de
olie uit dit plantje is gaan verwerken tot capsules. Die capsules, onder de naam
Efamol zijn nu ook in ons land verkrijgbaar bij drogisten, apotheken en de betere
reformwinkels. Importeur en distributeur is Pharmafood uit Putten.
Voor zover nu al vaststaat hebben de meeste gebruiksters afdoende baat gevonden
bij Efamol. Bovendien is het een veiliger en plantaardig alternatief voor allerlei
hormoonkuren die tot voor kort als de enige remedie werden beschouwd.
I Ingezonden:
MIDDELHARNIS
Aan de seniorenleden, vaders en
moeders van de juniorenleden en alle
andere belangstellende lezers
Valt het u ook op, dat het steeds dezelfde
mensen zijn in een vereniging, die het werk
opknappen?
Valt het u ook op, dat deze mensen dat
werk altijd met veel plezier doen en vaak
niet of slechts matig gewaardeerd worden?
Kunt u het zich voorstellen, dat deze
mensen ook wel eens „nee" willen zeggen
als er iets gevraagd wordt?
Als u op deze laatste vraag ja zegt, wilt u
deze mensen dan niet eens van hun over
belaste taak verlossen?
Kunt u niet een kleine beetje vrije tijd in
de vereniging stoppen? Wat u kunt doen?
In een vereniging is van alles te doen!
Vraag het de besturen maar!
Hebt u weleens gehoord van recreatieve
sport of sportieve recreatie? De Stichting
Sportraad Middelhamis organiseert in sa
menwerking met de Stichting Spel en
Sport (uit Amsterdam) een cursus van
enkele middagen en/of avonden om se
nioren, vaders en moeders en alle andere
enthousiastelingen op weg te helpen op
het gebied van het sportief bezig zijn. (In
januari een middagcursus; in maart een
avondcursus).
Zegt u nu niet, dat is te moeilijk voor mij
of wat zal dat wel niet kosten. Iedereen,
dus ook u, kan meedoen en het kost niets.
Enthousiasme is het enige dat u mee moet
brengen!
Het op de cursus geleerde (bijna alle
maal praktijk) kunt u dan in praktijk
brengen bij uw vereniging of in de vakantie
van 1984.
Wij zoeken namelijk ook nog mensen,
die in de vakantie van 1984 (gedurende
enkele dagen) de kinderen uit Middel-
harnis, Sommelsdijk, Nieuwe Tonge en
Stad aan het Haringvliet een plezierige
vakantieweek willen bezorgen.
Nu werken de diverse dorpsgroepen nog
alleen, maar wij willen proberen ook hen
te ondersteunen in hun belangrijke werk
en dan vooral in het vakantiewerk.
Toont u belangstelling voor dit werk en
wilt u graag meedoen? Bel of schrijf dan
even naar: Stichting Sportraad Middel-
harnis, secretariaat G. J. Barkel, Rotten-
burgseweg92, 3241 XD Middelharnis.
Tel. 01870-3139.
Nogmaals: Inlichtingen en cursus zijn
gratis!
Eind 1983 besloten de duiven ook eens in de winter
maand te koppelen. Een koude aangelegenheid, die we
achteraf bezien, alleen moeten voorbehouden aan
liefhebbers die verwarming op het hok hebben of zulk
jong bruisend bloed, dat ze koud niet gevoelen als ze de
wacht bij de altijd weer vechtende nieuwe koppels
moeten betrekken. Bejaarde liefhebbers met een on
verwarmd hok kunnen beter wachten tot het lengen der
dagen als de natuur werkelijk gaat ontwaken. En is die
winterkweek nu wel zo nodig?
Er zijn voor- en tegenstanders. We spraken erover met
de Gebroeders Somers te Hoogerheide, specialisten
met jonge duiven en dit jaar trotse bezitters van de
gouden crack van de Fondclub Zuid Nederland.
Zij zijn geen winterkwekers en hebben zelfs de ervaring
dat de in februari gekweekte jongen nog niet in prestatie
benaderen, de in april geboren piepers. Rondom hen
ziende beweren ze, dat er van de 's winters gekweekte
jongen maar heel weinig overblijven, men vindt ze aan
het eind van het seizoen nog slechts sporadisch terug op
de hokken. Zeker als men zoals de Gebroeders puur op
het schapje speelt is winterkweek niet aan te bevelen.
Zeker niet als men net als Piet en Sjef Somers, de kunst
niet machtig is om schraal te voederen. Want in
december geboren jongen mogen niet in grote welvaart
opgroeien want dan valt hun vederpak ook precies in de
mooie vluchten met jonge duiven. Die mooie vluchten
zijn voor Zuid Nederland Orleans, Bourges en Chateau-
roux. Grote bondsvluchten met tienduizenden duiven,
waarop vele vette prijzen zijn te verdienen en naam is te
maken.
De beste speler van Nederland met jonge duiven is
ongetwijfeld slager Christ van de Pol uit Goirle. Die is
het met voorgaande stelling helemaal niet eens. Zijn
duivenkolonie is in de maand december gewoon een
broedfabriek. Zijn favoriete duivinnen hebben in die
maand al twee keer gelegd en rond de jaarwisseling zit
hun partner weer met een andere duivin te broeden.
Nauwelijks is het vuurwerk verleden tijd of zo'n 70
jongen hebben de ring al om. Allemaal bestemd voor de
massale vluchten op de fondsafstanden voor jonge
duiven. Jonge duiven die met volle bak op nest zitten en
jonge weduwnaars. En wie denkt dat ze dan kapot
gespeeld zijn heeft het helemaal mis. Vier van zijn
jaarlingen blonken uit met kopprijzen op de bonds-
fondvluchten. Voor hem is spel op het schapje met
jonge duiven ondenkbaar. Er zullen altijd uitzonde
ringen zijn, maar wie met de piepers los wil vliegen
moet ze extra motivatie geven.
Het zal dus in de duivensport wel zo zijn dat men geest
en instelling moet hebben om aan winterkweek te doen,
Ad Smeulders te Nuenen en zijn zoon, vele malen kampioen van
de 147 verenigingen tellende afdeling Oost Brabant, pursang
idealist, die alleen maar duiven verkoopt voor een liefdadig doel
en een onzer grootste tuinarchitecten, ziet winterkweek ook niet
zitten. Maar zijn grootste specialisme is midfond en dan liggen
de kaarten toch weer anders. En zo zegt hij:Voor winterkweek
moet men tijd vrij kunnen maken, wie de kweekperiode verlengt,
verlengt ook de intensiteit van de duivenverzorging.
wie het met aarzeling, tegenzin en niet vastberaden doet
zal ongetwijfeld mislukken.
Zeker is dat evenals weduwschap, winterkweek niet
meer is weg te denken uit de sport al zullen er altijd wel
voor- en tegenstanders blijven.
Zieken zijn volwaardige mensen die het
recht hebben te weten wat er met hen
gebeurt en ook een stem in het kapittel
moeten hebben. In het Europees Hand
vest van de patiënt, dat door de commissie
voor milieu, volksgezondheid en consu
mentenbescherming van het Europees
Parlement werd voorgesteld, worden de
fundamentele rechten van de patiënt uit
eengezet.
Het rapport dat werd opgesteld door
mevrouw Marie-Jane Pruvot, Frans af
gevaardigde voor de liberale en democra
tische fractie in het Europees Parlement,
sluit aan op de verschillende morele codes
die sinds 1945 het licht zagen: de Ge-
neefse Verklaring van 1948, de Inter
nationale Code van medische ethiek
(Londen, 1949) en de Verklaring van de
rechten van patiënten in de VS, daterend
uit 1972. Als het Europees Handvest
wordt goedgekeurd betekent dit volgens
de commissie dat een leemte in de com
munautaire wetgeving zal worden op
gevuld.
In de voorgestelde tekst wordt gesproken
over het recht van iedere burger op een
medische verzorging van goede kwaliteit
en het recht te bepalen waar en door wie
hij behandeld wordt. Wanneer de patiënt
eeiunaal in een ziekenhuis is opgenomen
heeft hij het recht te weten welke diagnose
de behandelend geneesheer heeft gesteld
en welke therapie gevolgd wordt. Verder
heeft hij het recht zijn medisch dossier in
te zien en is vooraf zijn toestemming nodig
voor behandeling. Het medisch beroeps
geheim is er volgens het Handvest om de
patiënt te beschermen. Privé-leven en
godsdienstige overtuiging dienen geres
pecteerd te worden en de patiënt moet de
gelegenheid hebben eventueel een beroep
te doen op het rechtssysteem. Bovendien
heeft elk individu het recht op een waar
dige dood, aldus het Handvest dat het
kunstmatig leven houden van patiënten
veroordeelt.
Toch kunnen zich in de praktijk proble
men voordoen: er kunnen niet genoeg
medische instrumenten aanwezig zijn, de
financiële afhandeling kan op problemen
stuiten wanneer de patiënt in het buiten
land wordt verzorgd. In Denemarken,
Nederland en het Verenigd Koninkrijk
zijn ziekenfondspatiënten verplicht zich
bij een arts in te schrijven en dient een
bepaalde termijn in acht te worden ge
nomen wanneer men van arts wil ver
anderen.
In dringende gevallen is de zieke niet
altijd in staat toestemming te verlenen
voor de behandeling. Ook aan het be
roepsgeheim zitten verschillende aspec
ten. Bepaalde medische gevallen zijn van
groot belang voor de medische weten
schap en publikatie van het dossier kan
daarom zeer gewenst zijn.
Mevrouw Marie-Jane Pruvot is daarom
van mening dat alleen in bepaalde, zeer
duidelijk omschreven gevallen, noodzake
lijk kan zijn geen rekening te houden met
de rechten van de patiënt, wanneer deze
Molendijk 85, 3243 AL STAD AAN 'T HARINGVLIET
Tel. 01871-15 53/15 30-
Ingezonden:
OOLTGENSPLAAT
In de nacht van Oud en Nieuw hebben
enkele lieden op de Slikdijk een glazen
wassersladder meegenomen en hem ver
volgens bij „het Tramstation" in de sloot
gegooid.
'n Oplettende jongeman uit de Voor
straat heeft de ladder meegenomen naar
huis en heeft de politie in kennis gesteld.
Onze hartelijke dank nogmaals. De ladder
is nu weer bij de eigenaar en die ontdekte
tot z'n grote schrik, dat een van de bomen
gescheurd is. Hij moet nu naar de ladder
maker en 'n nieuwe boom kost al gauw
125 a 150 gulden. Bedankt jongelui, die
dat veroorzaakten!
'n Glazenwassersladder is nu eenmaal
geen keukentrapje, waar je mee gaat lopen
gooien, maar 'n stuk gereedschap, dat
altijd voorzichtig behandeld moet worden,
want per slot van rekening kan het iemand
z'n leven kosten, als er 'n boom of sport
breekt.
Dus: voortaan met je tengels afblijven
van spullen die niet van jullie zijn. Je kunt
toch wel lol maken, zonder andermans
bezittingen te beschadigen, lijkt mij!
Het zou sportief zijn als jullie eventueel
anoniem 'n deel van de schade op je
zouden nemen.
Tenslotte iedereen nog 'n voorspoedig en
gezond 1984. En jongens, doe het vol
gende jaar 'n beetje rustig aan, hè!
Vriendelijke groeten,
Jan en An Steentjes
Slikdijk
Ooitgensplaat
MIDDELHARNIS
Z.C. ,,de Schotejil" is als kampioen
geëindigd in de E-afdeling van de Z.R.O.-
competitie. Op 3 december j.I. hadden zij
de laatste wedstrijd gezwommen, en moes
ten wachten op de officieële uitslag die ze
deze week kregen toegestuurd. Er werden
in totaal 6 wedstrijden gezwommen, waar
van er 5 door leden van de Schotejil
gewonnen werden.
Diverse zwemslagen werden er door de
leden gezwommen in verschillende leef
tijdsklasse, waar ze in totaal 13 gouden,
18 zilveren en 10 bronzen medailles be
haalden. Daar dit het eerste jaar was dat
zij deelnamen in een competitie is het een
goede prestatie te noemen om op de eerste
plaats te eindigen, wat tevens inhoud dat
ze promoveren naar de D-afdeling. Totaal
namen er 15 ploegen deel.
Eind uitslag:
I. de Schotejil10.169.8 pnt.
2. L.A.C. 210.581.5 pnt.
3. Merwede 210.687.4 pnt.
4. A.C.Z. 210.709.4 pnt.
5. D.W.F. 211.014.1 pnt.
6. deGooye211.091.3 pnt.
7. Z.P.B. Unico11.132.6 pnt.
8. Nautulus 311.645.0 pnt.
9. S.V.011.722.2 pnt.
10. R.Z. en P.C12.002.9 pnL
II. Z.P.C12.034.2 pnt
12. R.W.V12.504.6 pnt
13. de Seuters12.565.9 pnt.
14. Kikvorst12.780.8 pnt.
15. Rijnmond 212.804.1 pnt.
In Schelphoek, een der werkhavens in
gebruik bij de Oosterschelde afsluiting
wordt geprobeerd een betere en zo men
wil goedkopere methode te vinden voor
bescherming van de pijlers van de Ooster
schelde stormvloedkering.
Aanvankelijk was gedacht om rond die
pijlers eer de steenbestorting daar rond
aangebracht wordt te beschermen met
asfalt en zand in zakken (asfaltzak).
Men heeft nu in het beton en zandmeng-
sel aangevuld met grind een betere me
thode gevonden. Het grote stuk beton dat
men heeft verkregen door beton, grind en
zand te laten samenklonteren vermengd
met Oosterscheldewater wil men door
explosieven uit elkaar laten springen en de
dan verkregen stukken in een zak doen, die
dan vervolgens langs de pijlers worden
gedropt.
niet stroken met het algemeen belang.
Kinderen en geestelijk gehandicapten vor
men volgens de commissie een aparte
groep waarvoor een speciaal Handvest
nodig is.
Hoe vaak het gezegde „de praktijk zal
het leren" ons allemaal is voorgehouden
weten we niet Eén ding is zeker, het is
voor velen een leefregel geworden. Zo ook
redeneren vele fabrikanten, wanneer zij
hun nieuwe produkten laten testen door
een groep geselecteerde mensen. Zij rap
porteren na een dergelijke testperiode dan
hun ervaringen met het nieuwe produkt en
geven aan waar het verbetering behoeft.
Bij de ontwikkeling van motorbanden
werkt de Italiaanse fabrikant Pirelli bij
voorbeeld nauw samen met de wereldtop
van de motorcoureurs. Zij gebruikt in dit
geval de wedstrijdsport als een zwaar test-
laboratorium. De op- en aanmerkingen
van de rijders, die tijdens de races voor het
Wereldkampioenschap de prototypes van
de nieuwe banden testen, worden gecom
bineerd met technologische kennis. Zodra
een optimale band voor bepaalde om
standigheden is ontwikkeld en het bewijs
is geleverd tijdens belangrijke races, wordt
de band in verdere produktie genomen.
De exemplaren die dan uiteindelijk in de
handel komen zijn dan ook gelijk aan de
banden die tijdens de wedstrijden succes
vol bleken te zijn.
Tevens Taxi (dag en nacht bereikbaar).
P. Vroegindeweij, Emmalaan 18, Middelharnis
Tel. 01870-2996
Minimaal één bijbelboek is al uitgegeven
in 1.763 talen. Maar de volledige bijbel is
pas vertaald in 279 talen. Het ziet er
echter naar uit dat dit laatste getal snel zal
toenemen. Overal ter wereld wordt op het
ogenblik gewerkt aan de vertaling van het
oude testament, vertelde dr. Ulrich Fick,
de algemeen secretaris van de Wereld
bond van Bijbelgenootschappen.
In de jaren zeventig verscheen het nieu
we testament voor het eerst in 140 talen.
Daarna begonnen de vertalers in de mees
te van die talen meteen het oude testament
te vertalen.
Dit is volgens dr. Pick een nieuwe ont
wikkeling. In de vorige eeuw lag tussen de
verschijning van het nieuwe testament en
de volledige bijbel vaak vijftig jaar of
meer.
Steeds beter beginnen de kerken van
Afrika en Azië te beseffen dat zij het
nieuwe testament niet goed kunnen be
grijpen zonder het oude testament.
Ook de gewoonte om eerst het nieuwe
testament volledig te vertalen en dan pas
aan het oude testament te beginnen wordt
doorbroken. Vooral Afrikanen blijken
veel waarde te hechten aan oudtestamen
tische boeken. Als de eerste boeken van
het nieuwe testament verschenen zijn be
ginnen sommige vertaalcommissies nu al
boeken van het oude testament te ver
talen. Oudtestamentische boeken die Afri
kanen sterk aanspreken zijn Ruth, Psal
men, Jesaja en Jona.
Ingezonden:
GOEDEREEDE
De Gemeenteraad van Goedereede heeft
toch besloten met 8 tegen 6 stemmen om
de bouw van de sporthal in Ouddorp te
verwezenlijken. Maar als ik dan lees in de
krant van vrijdag 30 december 1983 waar
men het geld vandaan wil halen, kan ik een
gevoel van onbehagen niet onderdrukken
en zie in mijn gedachte het woord sport in
„strop" veranderen.
Immers, nu wil men al geld onttrekken
aan de reserves van de Gem. Visafslag en
de onroerendgoedbelasting verhogen.
Maar wat gaat er weer verhoogd worden
als blijkt dat deze hal niet rendabel is?
Want dat er elk jaar geld bij moet, is
volgens mij een duidelijke zaak.
Dan de reserves van de Gem.. Visafslag.
Op zichzelf behoeft het niet bezwaarlijk te
zijn als een gedeelte gebruikt wordt ten
gunste van de gehele Gemeente, maar de
vissers die toch uiteindelijk dat geld
binnen brengen schreeuwen al geruime
tijd om verbreding en uitdieping van de
vaargeul. Nu al blijven er ongeveer 10
schepen in IJmuiden of Scheveningen.
Geloof me mijne heren, in de toekomst
zullen er dat nog meer worden. Een een
voudige conclusie daaruit is, dat er dus
steeds minder geld via de Gem. Visafslag
binnen komt Als over enkele jaren geen
enkele kotter hier meer zal afmeren, dan
kan men deze bron van inkomsten hele
maal vergeten. Zowel de haven van Goe
dereede als die van het Havenhoofd zijn
bewoond door eenden. Alleen de Delta-
haven vertoont nog bedrijvigheid van kot
ters in het weekend. Maar wat zullen wij
daar over enkele jaren zien? Laten wij
hopen dat er dan nog enige bedrijvigheid
van betekenis is.
Over verhoging van onroerendgoed
belasting wordt naar mijn mening veel te
gemakkelijk gedacht. Het wordt gebruikt
als elastiek, rekken - rekken en nog eens
rekken, maar EENS zal het knappen!
Derhalve zal de Gemeente zelf moeten
zorgen dat de toegang tot de Deltahaven
bevaarbaar blijft, want een geul van 200
meter breed is vooral met slecht weer een
verschrikkelijk klein „gaatje".
Maar als een deel van het geld aan
andere'objecten wordt besteed bestaat de
kans dat de geul nooit breder en dieper
wordt. De visserij zal naar elders ver
huizen en de inkomsten hieruit zullen
wegblijven.
Vandaar dat ik het woord sporthal als
„strop"hal zie, waardoor elke inwoner
van onze Gemeente de rekening gepresen
teerd krijgt in de vorm van verhoging van
onroerendgoedbelasting; ja misschien
zelfs over een paarjaar, als de vissers weg
zijn, een visserijbelasting".
Men zegt wel eens „bezint eer u begint",
maar of dat in dit geval gebeurd is betwijfel
ik.
Met dank voor plaatsing in uw blad,
wens ik een ieder een voorspoedig 1984.
Hoogachtend,
C. Ketting
Nieuwstraat 11
3252 BG Goedereede
