Maas en Scheldebode
Arbeidsverdeling in liet dierenrijk
A
29 december 1893
1-5 januari 1894
A. L. KORVINK
J. VAN GENT
B. WITVLIET
Abonnementsgeld
voor 1984
De overige garagehouders zijn:
S. KARELS
A. J. VAN RUMPT
X)
GARAGE P. KLINK
Autobedrijf RAMOCO B.V.
GARAGE A. C. NOUT
GARAGE TUNS en Zn.
VISBEEN B.V.
ifnn Erkelens B.V.
BOVlUi
VOÏATO
Bladz. 2
EILANDEN-NIEUWS
VRUDAG 6 JANUARI 1984
PLAATSELIJK NIEUWS
OUDDORP
In het afgeloopen jaar hadden hier 99
geboorten plaats, 35 sterfgevallen en 21
huwelijken werden gesloten.
MELISSANT
De Heer D. Sieling is benoemd tot diaken
in de Ned. Herv. Kerk en heeft die be
noeming aangenomen.
SOMMELSDIJK
De loteling Hubrecht Schellevis Jans
zoon, die een dienstplichtig nummer had
getrokken, is voor dezen dienst ongeschikt
verklaard, omdat hij de gevorderde lengte
niet had.
Tot Vader en Moeder van het Diaconie
Armhuis der Ned. Herv. Kerk is benoemd
G. Doomhein en Echtgenoote.
BURGERLIJKE STAND
GOEDEREEDE
GEHUWD: J. Menheer en T. Witte.
GEBOREN: Maria d.v. F. den Eerzamen
enN. Tanis-Kaatjed.v. R. Rameijsen A.
van Wijk.
OVERLEDEN: Neeltje Orgers, 24 jaar,
Cornelia v. d. Laan, 7 maanden - Cor
nells V. d. Wende, 27 jaar, man van
Neeltje v. d. Wende.
STELLENDAM
GEBOREN: Aren z.v. Krijn Kieviet en
Arendje v. d. Ree.
OVERLEDEN: Adriana v. d.Bos,59jaar,
echtgenote van B. v. d. Ree.
MELISSANT
GEBOREN: Leentje Pietemella d.v. C. v.
d. Mast en C. Doomhein-Cornelia d.v. J.
C. v. d. Made en J. Lugtenburg-Cornelia
Jacoba d.v. J. H. van Dijk en C. Meeldijk.
DIRKSLAND
GEHUWD: Adriaan Geense, 28 jaar en
C. van Broekhoven, 20 jaar.
OVERLEDEN: Maarten Noordijk, 63 jaar,
echtgenoot van A. Bosschieter-Knops.
NIEUWE TONGE
GEBOREN: Janz.v. J. deJongenT. v. d.
Tol - Agathius z.v. Willem Tijl en A. J.
van Hooydonk - Anthonie B. z.v. J. B.
Nuchteren en Geertrui Prinsen- Cornelia
d.v. Jan de Gast en C. Wielaard- Jo
hanna d.v. Com. V. d. Ouden en M.
Vreeswijk.
OVERLEDEN: Elisabeth van Eek, 32 jaar,,
gehuwd geweest met Joost van Rossum.
MIDDELHARNIS
GEBOREN: Mietje d.v. Mar Langbroek
en C. van Dijke - Arendje d.v. Jacob C.
Albrechts en S. Peeman-Lena d.v. Jan v.
d. Sluis en J. Koster - Dirkje d.v. W.
Vroegindeweij en A. de Blok.
SOMMELSDIJK
GEBOREN: Catharinad.v. Roelof Katte-
staart en N. Bechtum - Klaartje d.v.
Leendert Korteweg en M. de Korte.
GETROUWD: Jan van Rossum, 43 jaar
van Stad aan 't Haringvliet, weduwnaar
van J. Spee en Seeltje de Gast, 43 jaar -
Bastiaan van Groningen, 23 jaar enMaria
van Noord, 23 jaar.
OVERLEDEN: Aletta Don, 73 jaar, eerst
weduwe van Jac. Trommel, laatst van
Gerrit de Ruiter.
DEN BOMMEL
GEBOREN: Hesterd.v.A.BakelaarenP.
Goemaat - Wilhelmina d.v. Ruth Ver
kerke en M. Menheer.
ADVERTENTIËN
Bij de aanvang van het nieuwe jaar,
Wensch ik mijn ganse vriendenschaar.
Geluk op hunne wegen.
Zoo op het land alsook ter zee,
Aan Goedereede en Flakkee,
Des Hemels rijksten zegen.
Ik hoop ook weder als voorheen,
In gunst te blijven bij elkeen,
Van mijne vele klanten.
Zoo Heer en Dame als Burgerlien,
Weer uit mijn kast getooid te zien.
Met Goud en Diamanten.
Vraagt Ueen vreemd'ling waar ik woon,
Ik, DAVID HARTOGS Jaqcues zoon
Een kind kan 't hem wel wijzen,
Men vindt toch nergens waar 't ook zij.
Een schooner voorraad als bij mij.
Tot zulke lage prijzen.
Middelharnis, 1 januari 1894
Westdijk B 561
A. B. PAULUSSEN, koffiehuis
De complimenten van den dag aan mijne
begunstigers en vrienden.
Middelharnis, 1 januari 1894
Het compliment van den dag aan mijne
vrienden en begunstigers.
Th. ROBËR, timmerman
Correspondent der Maas en Scheldebode
Nieuwe Tonge, 1 januari 1894
Bij den aanvang van den nieuwe jaarkring
worden door mij aan vrienden en be
gunstigers de beste wenschen toegebracht.
Manufacturen, garen, band, sajetten
Sommelsdijk, 1 januari 1894
Van Houtens- en Driessen 's Cacao,
in verschillende prijzen.
Chocolaad artikelen
Het compliment van den dag
Sommelsdijk, 1 januari 1894
Beurtman op Rotterdam
Wenscht zijn geachten begunstigers,
vrienden en bekenden veel geluk in het
aangebroken jaar.
Middelharnis, 1 januari 1894
Publikatie van de Ver. Streekmuseum
Goeree-Overflakkee
Kerkstraat Sommelsdijk
A. J. K.
Deze vraag- en antwoord-rubriek staat
gebeel ten dienste van de lezer die er
kosteloos gebruik van kan maken. Uw
vragen op velerlei gebied kunt u sturen
aan: Redactie Eilanden-Nieuws, Post
bus 8, Middelharnis, met in de linker
bovenhoek „Vragen-rubriek" vermeld.
De vragen worden door deskundigen
beantwoord en zullen binnen enkele
weken na de inzending compleet met
antwoord in deze rubriek worden ge
publiceerd.
WLÜSStM
Kunt u mij een recept voor het maken
van bolussen geven?
Antwoord: Om bolussen te maken van
rond 50 g gaat men uit van 500 g bloem,
150 g boter en wat zout en gist Nadat het
deeg is opgemaakt laat men het 40 mi
nuten vóórrijzen bij teimiinste kamertem
peratuur. Dan weegt men afin tien partjes.
Deze partjes worden stuk voor stuk nog
eens gekneed en tenslotte uitgerold tot
rollen van 60-70 cm lengte. Nadat er dus
tien rollen zijn gevormd draait men ze in
elkaar tot tien bolussen. Deze worden
gebakken in een oven die rond 275 graden
bereikt en wel gedurende 25 minuten.
Meteen na het uithalen begiet u ze met
schenkstroop. Door de warmte zal die dun
worden en erg uitvloeien. Wilt u een
stroperiger produkt, dan begiet u de bo
lussen pas als ze bijna koud zijn. Aan het
beslag kunt u van alles en nog wat toe
voegen, zoals vanille, suiker, eieren enz.
maar het bezwaar is, dat het baksel daar
door bros kan worden. Een goede bolus zit
stevig in elkaar. Daarom gebraikt men
ook liever water dan melk voor het maken
van het beslag.
GCVLEKTt HtLMKIT
Mijn koperen helmkit heeft allerlei
vlekken die ik met de gewone koperpoets-
middelen niet weg krijg. Wat te doen?
Antwoord: Kopergroen is een vorm
van koperoxyde en vaak niet v/eg te poet
sen. U neemt daarvoor zoutzuur (ouder
wetse naam: geest van zout). Dat is in
kunststof flessen en in de sterkte van 30%
te koop bij de drogist. U dmppelt daarvan
wat op een oude, maar schone lap. Die
pakt u beet met een wasknijper of klem,
want zoutzuur is niet goed voor uw huid.
Daarmee wrijft u zeer licht over de vlek
ken en tegelijk houdt u in de andere hand
een droge, schone lap gereed. Zodra een
vlek weg is poetst u de plek uit met die
droge lap. Als alle vlekken behandeld zijn,
poetst u de hele kit na met gewone koper-
poets. Er kunnen door deze behandeling
vlammen in het koper ontstaan, maar veel
mensen vinden dat wel mooi.
e€NS FAILLIET- ALTIJD
Ik ben in de zeventiger jaren failliet
verklaard, maar dat faillissement is later
opgeheven wegens gebrek aan middelen.
Aangezien ik nu werkloos ben geworden,
wil ik iets voor mij zelf beginnen. Er is
geen beginkapitaal bij nodig, maar kun
nen die crediteuren van toen mij nu nog
mijn evt. verdiensten ajpakken?
Antwoord: J a, dat is het probleem. De
schuldeisers uit een vorig faillissement
kunnen u telkens aanpakken als u weer
bezit vormt en zolang hun openstaande
vorderingen nog niet afbetaald zijn. Ga
daarom eens overleggen met uw toen
malige curator. Hij kan snel nagaan of die
crediteuren nog leven, en zo ja, of er met
hen tot een bepaalde regeling kan worden
gekomen. Dan weet u precies waar u zich
aan te houden hebt en kan worden voor
kómen dat ze u alles ineens afnemen.
AAÜOSeiCNPLUK
Een aardbeienteler zei me, dat ik m 'n
aardbeien voortaan moet plukken mètde
dop, want het zou niet zo best zijn voorde
plantjes als ik die doppen eraan laat
zitten. Heeft hij gelijk?
Antwoord: Er zijn aardbeienrassen
die gemakkelijk, en andere die moeilijk
doppen. Die laatste kun je niet eens „los"
plukken, al zou u dat willen. De gemakke
lijk doppende rassen kunt u inderdaad
plukken zonder de groene kroonblaadjes.
Het doet de plant helemaal niets; ze houdt
er zelfs wat meer bladgroen aan over.
Maar de kwekers hebben geleerd hun
aardbeien te plukken mèt dop, omdat de
óngedopte iets vlugger gaan rotten als ze
naar veiling en winkels gaan. De vmchten
zijn dan immers niet gaaf meer. Voor
eigen gebmik maakt het niet uit, omdat u
ze toch de zelfde dag opeet.
GSDICHTEN COPIËREN
Volgens collegae mag ik uit een bloem
lezing wel de oude gedichten van Vader
Cats, Brederoo, De Genestet enz. co-
piëren en aan de leerlingen uitdelen,
maar van moderne dichters niet. Hoe zit
dat?
Antwoord: Dat vindt u in de Auteurs
wet 1912. Bloemlezingen met korte of
slechts enkele voorbeelden uit het werk
van diverse auteurs zijn altijd vrij volgens
art. 16 en het auteursrecht van nieuw ge
maakt werk vervalt door verloop van 50
jaar na de dood van de maker van dat
werk. Van oude dichters als de genoemde
mag u dus al het werk vermenigvuldigen,
maar van nog levende auteurs mag u
slechts een enkel voorbeeld bij uw col
lectie voegen. Nieuwe, verklarende tek
sten en dgl. toevoegingen tussen vrije
citaten mag u natuurlijk niet uit recent
werk overnemen.
HYPOTHEEK NODIG?
makelaar tamboer bellen
voor gratis computerberekening
01870-3477 g
DIENST-SEINEN
Ik las in een boek iets over dienst-
tekens bij het seinen en dan was er een
lange streep, waarmee telegrajisten el
kaar konden uitschelden. Wat zijn dat
voor tekens? Toch geen Morse, want die
ken ik wel!
Antwoord: In het telegraafverkeer ge
bruikte men behalve de bekende Morse-
tekens waarmee letters en cijfers werden
aangeduid, ook signalen waarmee men
elkaar opriep, de ontvangst bevestigde of
bijvoorbeeld herhaling vroeg als men bij
ontvangst een deel miste. Na een ver
gissing seinde men zeven puntjes en begon
opnieuw met het laatst doorgegeven goede
woord. Ik begrijp u niet werd vertaald met
punt streep streep punt streep streep. Een
herhaling gaf men na het sein: twee punten
twee strepen twee punten. Ter bevestiging
van het opnemen van een woord drukte de
ontvanger even op de seinsleutel en gaf hij
een enkel streepje terug, indien er veel
storing op de lijn was en het doorgeven erg
moeilijk ging. Maar naast die officiële
dienst-tekens uit de lijst kwamen wel eens
signalen voor krachttermen voor en als dat
de ontvanger ging vervelen, hield die zijn
seinsleutel lange tijd ingedrukt Zo'n extra
lange streep betekende: stik maar, ofwel ik
houd ermee op.
TOMBE PIET HEIN
Waar is de zeeheld Piet Hein be
graven?
Antwoord: Piet Pieterszoon Heyn ligt
in een door Pieter de Keyser gebeeld
houwde tombe in de Oude Kerk te Delft,
omdat hij Delfshavenaar was.
SLAAPKAMEKPLAAG
In dit onbreekbare buisje zend ik u wat
hele kleine beestjes, die ik telkens in
onze slaapkamer vind, zelfs nadat ik
gespoten heb. Hoe kom ik er van af?
Antwoord: Veel spuitmiddeltjes do
den wel insekten, maar niet hun eitjes. Die
worden ook goed verstopt, zodat u ze met
zo'n spuitmiddel meestal niet kunt be
reiken. U stuurde ons wat stofluisjes,
ofwel Psocoptera en die nestelen graag in
huizen die (nog) niet behoorlijk droog zijn,
en verder in oude boeken en op of achter
het behang. Ze leven van de, vaak nog
onzichtbare, schimmel en de sporen die zij
daarop kunnen vinden en die wij niet met
het blote oog kunnen zien. U kunt het
gedierte dus bestrijden door de kamers
waarin zij voorkomen, beter te ventileren,
te isoleren of droog te stoken. Dagelijks
luchten is bij slaapkamers natuurlijk het
beste, en kost u het minste. Kijk wel uw
boeken in de andere kamers na!
Het werk in de dierenwereld is vreemd
verdeeld. Sommige dieren maken zeer
lange werkdagen om aan de kost te komen,
terwijl andere slechts zo nu en dan in aktie
komen om een prooi te bemachtigen. Jaap
Loohuis onderzocht hoe het zit met deze
merkwaardige werkverdeling en doet daar
van verslag in het januarinummer van
Grasduinen.
Liever lui dan moe
„Liever lui dan moe" klinkt negatief
maar is een efficiënte en vaak toegepaste
strategie in de natuur, o.a. door roofdieren
die van gemakkelijk verteerbaar, energie
rijk voedsel leven. Vleeseters, die niet veel
tijd aan het eten op zich besteden maar des
te meer aan al het werk dat ze moeten doen
om het vlees te bemachtigen. Hun prooi,
meestal zebra's, herten, gnoekalveren, is
geen gemakkelijke want deze loopt weg en
verstopt zich.
In de praktijk zien we dan ook dat de
roofdieren een jachttechniek ontwikkelen
die aangepast wordt aan de grootte van de
prooi.
Als hyena's op zebrajacht gaan dan doen
ze dat altijd met een grote ploeg. Behalve
dat de kans op succes groter is, haalt het
ook wat uit. Een zebra weegt ongeveer
350 kg en wordt behalve de tanden vol
ledig opgepeuzeld.
De leeuwen zijn nog slimmer, zij maken
hun opwachting wanneer een groep an
dere roofdieren een prooi heeft gevangen,
verjagen de groep en eten dan zelf hun
buik rond zonder zijn eigen energie in de
jachtpartij te hebben geïnvesteerd.
Wordt er op een kleine prooi gejaagd dan
is het altijd een eenmansaktie. Het levert
dan ook maar een paar pond vlees op en
wordt beschouwd als een hapje tussen
door.
Het allerslimste zijn de roofdieren die
helemaal niet jakkeren maar rustig blijven
wachten tot hun prooi voorbij komt Deze
manier kost heel weinig energie maar
heeft een hoog risico. Ze moet op de juiste
plek op de juiste plek zijn en het gedrag
van hun prooidieren kunnen voorspellen.
Zijn ze te laat of op een verkeerd punt dan
wordt het een karig maal die dag.
Hard werken voor de kost
Behalve de luiaards is er ook een groot
aantal dieren dat grote inspanningen le
vert en zeer lange werkdagen maakt om
aan de dagelijkse kost te komen.
Gorilla's bijvoorbeeld. Uitgesproken ve
getariërs, die in het wild levend dagelijks
zo'n zeven uur druk bezig zijn om on
geveer dertig kilo groenvoer te verza
melen.
Hoewel gorilla's in groepen leven, ken
nen ze geen arbeidsverdeling. De leden
van zo'n groep rommelen ieder voor zich
maar wat aan om voldoende voeding te
vinden.
De voedseltrek
vergt enorme inspanningen
Behalve de dieren die met meer of
Gelukkig zijn vele van onze abon
nees zo attent in het voldoen van het
aboimementsgeld dat meerderen
van hen bij de nadering van het
niéuwe jaar al naar de hoogte van
het abonnementsgeld voor 1984
hebben gevraagd. In tegenstelling
tot vorig jaar was ditmaal niet aan
een zij het beperkte verhoging
te ontkomen en besloten moest wor
den het van 44,naar 46,op
te trekken, in welke verhoging ook
een wijziging van het BTW tarief is
opgenomen. Per kwartaal kost de
krant in het nieuwe jaar 11,50
Steeds meer abonnees besluiten om
het abonnementsgeld éénmalig,
voor het hele jaar gelijk, te vol
doen. Dat verlicht de administratie
niet weinig en de man in kwestie
doet het vriendelijk verzoek hem
daarin terwille te zijn. Het Bank
nummer is 3420.01.108. Gironum
mer 167930.
minder inspanningen hun voedsel op
eigen terrein kunnen vinden, zijn er
ook nog vogels, vissen en zoogdieren
die soms duizenden kilometers moe
ten afleggen om hun eten te zoeken.
Deze voedseltrekken vergen grote
inspanning van dieren die juist zo
zuinig met hun energie moeten om
springen. Ook al eist deze trek maar al
te vaak slachtoffers, op de lange duur
komt het de soort in zijn geheel toch
ten goede.
De grens van de doelmatigheid
wordt echter overschreden waanneer
het energiegebruik zo hoog wordt dat
er meer doden vallen dan er kroost
opgroeit De soort zal dan uitsterven
Liever lui dan moe
Een beetje leeuw werkt niet. Hij beheert een
harem van leeuwinnen, die de jacht voor hem
doen. Pas als dat achter de rug is komt hij erbij
om mee te eten. Daarna is het tijd voor een
dus moet de nieuwe generatie het
gedrag aanpassen.
Zowel mens als dier hebben dus
hetzelfde probleem: hoe kom je aan
genoeg eten, aan voldoende calorieën
om te overleven?
Om in leven te blijven moet er meer
energie binnenkomen dan gebruikt
wordt, want wie te hard moet werken
voor de kost verhongert.
MKRCEDES-BEIMZ
bedrijfswagens
MolandijkSS Telefoon OiaTI - 1563
«TAO AAN 'T HARIfSfGVUIET
Molendijk 35
SUBARU dealer
Autobedrijf
dutje. (Foto: Grasduinen)
L-angeweg 30
3S44 BH NIEUWE TOIMQE
Telefoon 01 875 - SSSS
a
Haveneind 13 SOMMELSDIJK
Telefoon Ol S70 - 3830 Telefoon 01 B77 - a30B
STAD AAN 'T HARINGVLIET
Telefoon Ol 871 - 1 BBS
Kllnkerlandseweg S
NIEUWE TONC3E
Telefoon Ol B7S - 1 411
P
Jlullanastiraal; 7 OUDE TONGE
Telefoon Ol 87** - 1 371
Langstraat 8 ACHTHUIZEN
Telefoon Ol 873 - 1 -491 - 1 465
Hoofddijkla GOEDEREBDE
Tel. Ol S79 - ai 73 b.g.g. 1 S7B
