EIIAt1DEI1-l1IEUW5
ii
NIEUWS
uit de kerken
Overdenking
Koningskinderen
Begrafenisonderneming
„VOORZORG"
uit de
Heilige Schrift
KIJKVENSTER
HET
Damvereniging
„DENK EN ZET"
Sportraad Middelharnis
vergadert
Voorlichtingsavond over
„de besteding van liet
gezinsinkomen.... hoe....?"
|Uw huis verkopen
TAMBOER
XXII
No. 5164
Ramp-herdenkingsexpositie
in 0. L Scliooi IVliddeiliarnis
Straks geboortekaartjes nodig
De oogst vraagt om arbeiders
Uitstoten
In Middelharnis:
VERVOLGVERHAAL
2e Blad
VRIJDAG 28 JANUARI 1983
blik op kerk
en samenleving i
- 30 januari 1933
- Dat nooit weer
- De nieuwe dreiging
Op 30 januari zal het een halve eeuw
geleden zijn dat Adolf Hitler in Duitsland
aan de macht kwam. Een datum die later
van wereldhistorische betekenis zou blij
ken te zija Toen kon men dat nog niet
weten, maar wij, die erachter staan, den-
keïi met ontzetting aan de opkomst van de
beweging die de wereld in vuur en vlam
zou zetten.
Het is waar, Duitsland, het ontredderde
Duitsland van na de Eerste Wereld
oorlog, was rijp voor een dictator, een man
die de orde op zaken zou stellen. Een man
die een oplossing had voor de crisis waarin
het Duitse volk zich bevond. Een man die
vrede beloofde, en welvaart Geen won
der dat hij duizenden, miljoenen mensen
achter zich kreeg. Het was toen nog maar
een minderheid, zowel in Duitsland als in
de rest van de wereld, die het door had dat
we te doen hadden met een psychopaat,
die zijn land en heel Europa naar de
ondergang zou voerea
Toch kón men dat wel wetea Hitler had
toen al ,,Mein Kampf' geschreven en hij
was niet onduidelijk geweest inzake zijn
bedoelingen. Hij mocht dan in zijn bral
lende redevoeringen vrede beloven, maar
hij maakte er geen geheim van dat Duits
land zich had toe te rusten tot de oorlog.
Een oorlog die het zuivere arische ras
moest doen zegevieren over de rest van
Europa en van de hele wereld. Hij maakte
er ook geen geheim van dat de Joden
moesten worden uitgeroeid. En het was
met name déze bevolkingsgroep die het
wèl door had, en die niet mee kon doen
met het grenzeloze optimisme omdat ze
het ergste vreesde....
We zijn nu een halve eeuw verder. Hiüer
leeft niet meer, en de demonische machten
die hij had opgeroepen zijn met hem
vergaaa De ouderen onder ons denken
nog met huivering terug aan de tijd toen hij
het wereldbeeld bepaalde, ze herinneren
zich nog zijn krijsende redevoeringen via
de radio. En velen, ook onder ons, die aan
den lijve hebben ondervonden wat een
„zegen" het nationaal-socialisme heeft
verspreid, hebben er een trauma aan over-
gehoudea Maar de jongeren die na de
oorlog geboren zijn? Voor hen is het
alweer geschiedenis geworden.
„Dat nooit weei", hebben velen na de
oorlog gezegd. Zou het waar zijn? Oj)-
nieuw duikt in de wereld het anti-semi-
tisme op. Opnieuw zijn er fascistische
tendenzen waar te nemea
En het krijgt z'n kansen! Want evenals in
de dertiger jaren is er een economische
crisis, neemt de werkloosheid hand over
hand toe. En opnieuw wordt er geroepen
om een sterke man, een leider die de zaken
versimpelt en pretendeert alle problemen
te kunnen oplossea
Achter het IJzeren Gordijn groeit een
jongere generatie op die vertrouwd wordt
gemaakt met het beeld van een oorlog die
de wereld moet winnen voor het systeem.
Wij, hier in het westen, denken dat het
zo'n vaart niet zal lopen.... Herhaalt de
geschiedenis zich
Onlangs hoorde ik van iemand die in
Oost-Duitsland was geweest nog niet
eens het ergste voorbeeld van een com
munistische dictatuur en die aan ver
schillende mensen daar had gevraagd of
het nu echt waar is dat Rusland vrede wil.
Zijn gastheren hadden uit één mond ge
antwoord er is geen officiële redevoering
te beluisteren waarin niet wordt gezegd
dat het communisme streeft naar de we
reldheerschappij. En ze deden er de waar
schuwing bij: zeg dat maar tegen alle idea-
hsten in Holland....
We zijn gewaarschuwd. Dat is de les van
30 januari.
Waarnemer
Tevens Taxi (dag en nacht bereikbaar).
P. Vroegindeweij, Emmalaan 1 8, Middelharnis
Tel. 01870-2996
Uitslagen Damvereniging „Denk en
Zet" te Sommelsdijk d.d. 24 januari
1983.
B.D.V.-D.E.Z10-10
Oostkapelle - D.E.Z. II4- 6
St Laurens-D.E.Z4- 6
D.E.Z. II - 's-Gravenpolder4 - 6
Afdeling I
H. Koese-B. Vis1- 1
I. Koese- J. van Hoorn0-2
J. Dekker- P. Leroy1-1
C. Spee - K. Vis0-2
Afdeling II
A. Verolme - P. Bakker1-1
C. Polder- F. Noordijk0-2
S. Hoogzand - M. van Lente2-0
Afdeling III
T. van Brussel - M. Breeman1-1
H. Noordijk - J. Kampl-I
J. V. d. Kooij - C. V. d. Bos0-2
Afdeling IV
J. de Rooij - G. Zaaijer0-2
A. Campfens - R. Jacobs2-0
J. Groenendijk-Joh. van Hoorn.O - 2
N. Kievit - J. Holleman1-1
In een van de ruimten van de O. L.
School aan het Beneden Zandpad te
Middelharnis zal van dinsdag 1 fe
bruari t/m vrijdag 4 februari een ramp-
herdenkingsexpositie worden gehou
den, aldus georganiseerd door de Stich
ting Culturele Kring „de Welle".
Het gaat voornamelijk om de expositie
van een 15 tal werken als etsen en teke^
ningen, een enkel beeldje en een olieverf
doek van die kunstenaars die in de ramp
dagen van 1953 spontaan besloten tot de
actie „kunstenaars helpen het Rampen
fonds". Ze vervaardigden toen een aantal
op de ramp geïnspireerde werken waarvan
de opbrengst aan het Rampenfonds ten
goede kwam. Spijtig genoeg kon een deel
van het gemaakte werk niet meer worden
achterhaald omdat die in particulier bezit
zijn.
De expositie wordt dinsdagavond half
acht officieel geopend. O. a. zal er dan ook
een film van de gebr. Boomsma worden
vertoond, gemaakt kort na de ramp. Door
de filmclub is de film later van titels en een
gesproken woord voorzien. De film zal
ook op de scholen van Middelhamis-
Sommelsdijk worden vertoond.
Maandag 7 februari a.s. vergadert de
S.S.M. (Stichting Sportraad Middelhar
nis, omvattende de 4 kernen van de ge
meente).
De vergadering vindt plaats in de kan
tine/clubgebouw van de Tennisvereniging
„Meneerse" te Middelharnis. Aanvang
20.00 uur.
Belangstellenden zijn hartelijk welkom.
Bij drukkerij GEBR DE WAAL ligt een
pracht modellenboek voor u ter inzage.
Ook uw keus is er zeker bij
Bij tijdige bestelling snel gereed.
Langewegl3 SOMMELSDIJK
NED. HERV. KERK
Beroepen te: Tholen en Ooltgensplaal
M. Goudriaan te Ouderkerk a/d IJssel;
Loenen a/d Vecht en Hoornaar (toezeg
ging) H. G. de Graaff te Klaaswaal;
Harderwijk J. W. Goossen te Masten
broek; Staphorst K. Veldman te Leer
broek; StellendamH. HarkemateBrakel;
Ridderkerk (nieuwe predikantsplaats) en
Wierden A. Visser te Nieuwland en Oos-
terwijk; Amsterdam, Noorderkerk, drs.
C. Blenk te Oudewater.
Beroepbaan 1-2-1983; N. de Boo,
Hoogerwaard 135, Koudekerk aan de
Rija
Aangenomen naar: Staphorst K.
Veldman te Leerbroek
Bedankt voon Gouda J. Smit te Hil
versum; Wekerom M. Goudriaan te
Ouderkerk a/d IJssel.
Bevestiging en intrede kand. Heems
kerk te Maartensdijk: Woensdag 12 ja
nuari mocht, na een vakaturetijd van 2>Vi
jaar, Maartensdijk weer een eigen herder
en leraar ontvangen in de persoon van
kand. D. Heemskerk uit Katwijk aan Zee.
Ds. S. de Jong, eveneens uit Katwijk, was
de bevestigen Hij sprak aa.v. 1 Tim. 4
16. 's Avonds preekte ds. Heemskerk
intrede uit Jesaja 3 10 en 11. Aan de
handoplegging in de middagdienst namen
deel: ds. P. J. Teeuw, ds. D. J. Budding,
ds. L. H. Oosten en ds. A. J. Wijnmalen,
de eerwaarde heer M. de Vos, de oudèr-
Ungen G. van Ettekoven en B. J. v. d.
Vlies, alsook de bevestiger ds. S. de Jong.
Na de avonddienst volgden de gebruike
lijke toespraken.
GEREF. KERKEN
Beroepen te: Schiedam, drs. C. Bra-
kema te Oldemarkt en als ziekenhuis
predikant, in het gemeenteziekenhuis al
daar en ds. Y. Stienstra te Rotterdam-
Zuid (ziekenhuispredikant) in het Ikazia-
ziekenhuis; Gorredijk drs. G. Kuiper te
Rodeschool; Emmeloord H. de Bondt,
leraar godsdienst aan de Chr. Mavo te
Urk; Leek B. van Oeveren te Rijnsburg;
Katwijk a.d. Rijn drs. J. van Breevoort te
Geesteren en Gelsenaar, Enschede drs.
H. Veer te Noord-Scharwoude; Vlaar-
dingen drs. G. van der Veere te Drachtea
Aangenomen naar: Birdaard, de be
noeming tot pastoraalwerker A. J. Beima,
kand. aldaar, Arnhem A. Hooimeijer,
ziekenhuispredikant te Zaandam; Schie
dam (als ziekenhuispredikant in het ge
meenteziekenhuis aldaar) Y. Stienstra,
ziekenhuispredikant te Rotterdam-Zuid;
Schiedam, drs. C. Brakema te Oldemarkt;
Emmeloord H. de Bondt, godsdienst le
raar te Urk, wonende te Emmeloord.
GEREF. KERKEN (Vrijgemaakt)
Beroepente: GoesenteKantensi.s.m.
Middelstum, H. Geertsma te Nijverdal;
Drachten-Zuidoost J. Slotman te Ea
schede-West
Bedankt voon Haulerwijk H. M. J.
Siegers te Uithuizen; Hoogkerk H. de
Vries te Hattem.
CHK GEREF. KERKEN
Bedankt voon Opperdoes H. H.
Klomp te Zwaagwesteinde.
Tweetal te Sliedrecht (Middeldiep-
Toen zeide Hij tot Zijn discipelen.
De oogst is wel groot, maar de
arbeiders zijn weinige; Bidt dan de
Heere des oogstes, dat Hij ar
beiders in Zijn oogst uitstate.
Mattheus 9 37 en 38
Oogstrijp
De Heiland gebruikt een nieuw beeld om
de situatie te tekenen. Hij ziet het koren
rijpen op het veld. De velden worden wit
Het is een veelbelovend gewas. Meer
malen heeft Hij het zo voorgesteld. Nog
vier maanden en dan komt de oogst Let
toch op! De velden verkleuren. Het rij
pingsproces is in volle gang. We krijgen de
indruk dat de discipelen het niet zagea In
het voorafgaande vers lezen we ook niet
dat de discipelen bewogen waren over de
schare.
Het waren geroepen discipelen. Maar
wat moesten ze nog veel leren. Ze misten
de bewogenheid en ontferming van hun
grote Meester. Ze verkeken zich op de
gemeente. Dat komt nog dikwijls voor.
De Heere Jezus ziet een oogstrijp gewas.
Wij niet
En als wij het niet zien geloven we het
niet ook Een grote oogst? We zetten er
vooralsnog een groot vraagteken achter.
Vergist de Heiland Zich niet? Verkijkt Hij
zich soms op de grote toeloop? Straks
verlaat de grote massa Hem. Slechts een
klein aantal blijft over. De discipelen
schijnen gelijk te krijgen.
De mensen die al jaar en dag geroepen
hebben dat het met de Kerk een aflopende
zaak is. Dat ze op sterven na dood is
schijnen vandaag gelijk te krijgen. AUer-
wege afbraak en teruggang. Het geestelijk
leven kwijnt Hier en daar hoor je al
stemmen als van Elia: „Wij zijn alleen
overgebleven". Zou het waar zijn?
Zeker, het valt niet te ontkennen, de ont
kerstening neemt schrikbarende vormen
aan. De dorre, onvruchtbare streken in
ons vaderland worden steeds groter. De
lege velden en de lege kerken worden
almaar talrijker.
Maar tegelijkertijd horen we van zen-
dingsvelden waar velen worden toege
bracht Zou de oogsttijd dan soms voor
ons land, onze gemeente voorbij zija Ik
zou het niet durven beweren.
We mogen nog op een nieuw Reveil een
nieuwe opwekking hopen en erom biddea
Een vraag waar niemand van ons aan
voorbij mag leven is: Zijn we zelf koren of
nog onkruid?
Wat in de natuur onmogelijk is, gebeurt
wel in de genade. De Heilige Geest maakt
van onkruid tarwe.
Zijn we afgesneden van eigen wortel.
Afgesneden van eigen godsdienst en eigea
gerechtigheid. Zijn we als een verloren
zondaar en schuldenaar, door het ware
geloof ingelijfd in Christus, om door Hem
en uit Hem te leven? Daartoe wil de
Heilige Geest ons nog altijd onderwijzen
en bearbeiden tot zaligheid. Tot de zalig
makende kennis van de Heere Jezus
Christus.
Weinig arbeiders
Weer vragen we: Is dat zo? Waren er zo
weinig arbeiders in de dagen van de Heere
Jezus? Er was toch een grote schare
priesters en schriftgeleerden. Jawel, maar
de Heere Jezus achtte hem kennelijk oa
bruikbaar voor het Koninkrijk van God.
Dat kwam voornamelijk omdat ze de
Heere Jezus niet als de van God ge
schonken ZaUgmaker aanvaardea Wie
Hem niet kent en erkent als de Zoon van
God is onbekwaam tot dienst in Gods
Koninkrijk
Hoe ligt het vandaag? Er dreigt een
predikantenoverschot Tegelijk zijn er
toch nog gemeenten jaar en dag vakant
Zijn het dan allemaal ongeschikte, on
bruikbare krachten die daar ledig op de
markt staan? Was Smijtegeldt soms on
bruikbaar omdat hij 2 jaar op een beroep
moest wachten? U merkt weL, we moeten
voorzichtig zijn met onze toepassingen.
Is de dominee, die de meeste beroepen
krijgt ook de beste in het Koninkrijk van
God. Niemand die dat vol kan houdea U
merkt wel, zo komen we er niet uit
Laten we nog eens nauwkeurig luisteren
naar wat de Heiland precies bedoelt Hij
ziet een grote nood. Een grote oogst staat
te rijpen. Er moet gemaid en binnen
gehaald wordea Maar de vakbekwame
krachten ontbreken volgens de Heiland.
Een ernstige situatie.
De oogsttijd is een kritieke fase. Zodra
het koren rijp is, moet het gemaaid wor
dea Het is onverantwoord om het uit te
stellen. Het gewas is dan uiterst kwets
baar. Een onweersbui kan de hele oogst
doen mislukken. De oogsttijd is een druk
ke tijd op de boerderij. Iedereen die dat
werk verstaat wordt dan ingeschakeld.
Oogsten is echter vakwerk dat je niet
iedereen kan toevertrouwea De Heiland
gebruikt een woord voor arbeiders, dat
spreekt van vaardige handarbeiders.
Waar haal je ze vandaan?
Volgens de Heiland staat er op de akker
van deze wereld een grote oogst te rijpen
voor Gods Koninkrijk En de vereiste
arbeiders ontbreken. De Heiland heeft
daar zorg over. U ook?
Of maken we ons er op een kwasi vrome
wijze vanaf? Het is Gods zaak zegt
iemand. Hij zal er wel voor zorgea
Dat de oogst Gods zaak is, weet de
Heere Jezus beter dan wie ook Maar daar
zijn u en ik niet mee klaar. Is het voor ons
een gebedszaak? Daar gaat het om
De Heiland verwijst de zaak niet naar de
Almacht of het Welbehagen van Zijn
Vader. Nee Hij bindt Zijn discipelen deze
zaak nadrukkelijk op het hart
Het moet hen op de knieën brengen.
„Bidt dan de Heere des oogstes, om
arbeiders", zegt Hij.
Inderdaad de Heere is de Eigenaar van
de oogst De zaligheid van heel Zijn
gemeente is Zijn zaak Maar dat sluit ons
gebed niet uit, maar juist ia
Gods zaak is een zaak die ook de disci
pelen, ook u en mij ter harte behoort te
gaan.
Mozes heeft dat eeuwen geleden al be
grepen. De Heiland denkt kennelijk aan
het gebed van Mozes in Numeri 27 17.
Mozes mag zelf Kanaan niet binnen gaan.
De tijd van afscheid nemen, van sterven is
voor hem aangebroken. Hij mag wel het
hemels Kanaan beërven.
Wie zal Israël nu het beloofde land
binnen leiden? Dan gaat Mozes in gebed:
„Dat de Heere, de God der geesten, van
alle vlees, een man stelle over deze ver
gadering. opdat de vergadering des
Heeren (zo ziet hij Israël!) niet zijn als
schapen, die geen herder hebben".
Dat was de zorg van Mozes aan het einde
van zijn aardse levea Het is ook de zorg
van de Heere Jezus. Nog eens is het ook
onze zorg? Of reikt onze zorg niet verder
dan de grenzen van eigen gemeente?
Op de akker van Gods Koninkrijk kan
slechts hij van dienst zijn, die door de
Heere Zelf is gezonden. De Heiland ge
bruikt een vrij sterke uitdrukking. Het gaat
niet altijd vanzelf. Mensen als Mozes en
Jeremia moesten inderdaad uitgestoten
wordea
Daartegen biedt een man als Jesaja zich
zelf aan, na zijn roeping. Dat mag dus ook
De vraag is maar of we als geroepen
dienstknecht ook Hem werkelijk willen
dienen. En het dienstwerk ook willen
leren.
Onderherder zija Zich onderwerpen aan
het Woord en de leiding van de grote
Opperherder. We zijn geroepen om Hem
te dienen en niet om te heersen. Dat vraagt
een levenslange zelfverloochening.
Steeds weer opnieuw als leerling aan
Zijn voeten terecht komen. Het gaat om
de oogst en vooral om de Heere van de
oogst Het gaat niet om ons. Wat een
verzoeking ligt hier
Wij denken al gauw dat we geschikt zijn,
als we maar door de Heere uitgezonden,
uitgestoten zija Vergeet het maar. We
moeten telkens weer van ons voetstuk
afgestoten worden.
We oogsten zo graag lof en we binden de
mensen zo licht aan onze persooa Maar
het gaat om de Persoon en het werk van de
Heere Jezus Christus. Zijn Naam moet
eeuwig eer ontvangen.
Ook in het leven van een dienaar van
Christus is er, dank zij het doorgaande
werk van de Heilige Geest, een rijpings
proces. Het is een stervensproces.... De
groene halm wordt geel. Het welige en
overdadige gaat er allemaal af Wat er
overblijft is een kale streng met een aar
boordevol goudgele korrels, die diep
naar de aarde buigt D an zijn we oogstrijp.
En dan is daar de stem van de grote
Eigenaan „Wel gij goede en getrouwe
dienstknecht, over weinig zijt ge getrouw
geweest over veel zal Ik u zettea Gaat in,
in de vreugde uws Heeren".
M. L. Quist
straat): drs. C. W. Buijs te Oud Beijer-
land en A. K. Wallet te Ouderkerk a/d
IJssel.
GEREF. GEMEENTEN IN NED.
Beroepen te: Vlaardingen A. van
Straalen te Paterson (V.S.).
GEREF. GEMEENTEN
Beroepbaan D.V. per 1-3-1983 M.
Burggraaf, Prinses Julianalaan 8 a, Rot
terdam.
Beroepen te: Almelo i.s.m. Wierden
J. J. van Eckeveld te Zeist; Scherpenisse
A. Moerkerken te Nieuw-B eijerland;
Scherpenzeel J. van Haaren te Amers
foort; Arnhem D. Hakkenberg te Lisse;
Vlaardingen B. Reinders te Hardinxveld-
Giessendam; Krabbendijke M. Mondria
te Waardenburg.
Bedankt voon Rilland-Bath i.s.m.
Waarde J. J. van Eckeveld te Zeist; Sint
Catharines (Canada) Hoogvliet en voor
Unionville( Canada) L. BlokteNunspeet;
Berkenwoude i.s.m. Stolwijk A. F. Hon-
koop te Rotterdam-C; Terwolde-de Vecht
P. Honkoop te Kampen; Leerdam en Ka-
pelle-Biezelinge R Boogaard te Leiden;
Bameveld J. C. Weststrate te 's-Graven
polder, Boskoop, Dordrecht en voor IJs-
selmonde J. van Haaren te Amersfoort;
Poortvliet en voor Uddel J. Karens te
Opheusden; Rotterdam-Zuidwijk en voor
Scheveningen A. B. van der Heiden te
Enkhuizen.
In samenwerking met het Nationaal In
stituut voorBudgetvoorlichting(NIBUD)
organiseert de Rabobank Middelharnis op
donderdag 10 februari a. s. een informatie
avond over gezinsbudgettering. Alle be
langstellende inwoners van Middelharnis,
Sommelsdijk Herkingen en Melissant
zijn welkom op deze avond.
De avond wordt gehouden in Centrum
„De Hoeksteen". Mevr H. K. M. Hesse-
link van het NIBUD houdt een lezing over
de besteding van het inkomen in de breed
ste zin.
Er wordt ingegaan op allerlei problemen
die zich voor kunnen doen, hoe deze zijn te
voorkomen of op te lossen.
Aan de hand van methoden en richtlijnen
die het NIBUD heeft ontwikkeld en pro
pageert en op basis van eigen en ander
mans ervaringen zal er worden gesproken
over onderwerpen als:
- Welke keuzemogelijkheden zijn er met
betrekking tot de besteding van het
gezinsinkomen?
- Hoe kunnen bepaalde bedragen worden
vastgesteld in het huishoudbudget bijv.
kostgeld, kleedgeld, zakgeld.
- Op welke manier wordt het gezins
inkomen beheerd en wie doet dat?
- Wat is het nut/de waarde van een huis
houd- of kasboek
Tijdens de pauze kuimen schriftelijk vra
gen wordea ingediend. Vervolgens zaleen
forum de vragen beantwoorden en volgt
een forumdiscussie.
In het forum hebben naast mevr. Hesse-
link tevens zitting de heren H. R de Krey,
directeur van de Rabobank Middelharnis,
I. L. Gouswaart, stafmedewerker van de
Rabobank Middelharnis en C. Aalbers,
Adviseur Creditgelden van Rabobank
Nederland.
Omstreeks 22.00 uur is de sluiting van
het officiële gedeelte, waarna er gelegen
heid bestaat om op informele wijze nog
wat na te praten over deze voorlichtings
avond.
Om in aanmerking te komen voor een
toegangskaart gelieven belangstellenden
zich tijdig te vervoegen op één van onder
staande Rabobankkantoren:
- Middelharnis, hoofdkantoor,
Langeweg 54
- Middelharnis-Zuid,
Doetinchemsestraat 58
- Sommelsdijk-Zuid, Specht 18
- Herkingen, Peuterdijk 2
- Mehssant, Beatrixlaan 12.
U moet er rekening mee houden, dat het
aantal plaatsen, en dus het aantal toe-
gangskaarten, beperkt is.
^.^^J^:f.^.^.^.^.4.^l^^J^^l^Jt■^■^■^■4■'^^■'^^■'^4■'^^■>^•^4■^■*•^**¥■**'^■***'^*^■^■•^^^'^*•^'*■•^***'^'^'^****4■*'^'^'^*
door C. Rijnsdorp
Bosch Keuning N.V. Baarn
----- 62-----------------------------------------
Nieuw geopende „magazijnen" adver
teerden fraaie volzinnen over inrichting
naar de eisen des tijds" en stonden de
eerste dagen vol bloemstukken. De toon-
bankladen werden kasregisters, de ijs
kasten koelhuizen, de ramen etalages, de
winkels magazijnen, ja fabrieken en de
particuliere ondernemingen smolten meer
en meer op in grote „maa'schepijen".
't Hoen was ten opzichte van de nieuwe
tijd dualistisch. In zijn eigen zaken moder
niseerde hij ook, maar zijn eigenlijke we
zen zat nog vast aan de oude Haven. Over
die nieuwmodische winkelmanieren, die
zwarte handjes in het plaatselijk adver
tentieblad, wijzend naar het ,,Zie de Eta
lage" der plotseling tot magazijnen be
vorderde winkeltjes, kon hij zure grappen
maken. En hijvoerde" de oude kereltjes,
half in weemoedige ernst half in spot
D'r blijft niks van oven..."
„Wablief?"
„Heel de Have gaat er nog an. as 't zo
doorgaat..." De lichtloze ogen knipten,
beverig. „'t Gaat nou hard, hoor".
„Maar de vaste prijze, he?....
„Die krijge ze nie' meen..."
„Die komme nie meer op 't ouwerwesse
peil. Je ken je gemêleerde borredjes wel in
de Sluis gooie".
„'t Kom van die etalazies, ze lijkene
kepleet gek... ze make etalazies van erre-
ten-en-bone...."
„Van antresie man! 't Leg allemaal op
zwart frewéél...."
Maar 't lachen duurde niet lang. Van de
molen bij de tol waren de wieken af, die
kreeg nou een elektriese metón Een molen
zonder wieken, alles elektries.... De
wereld ging op zijn kop.
En omdat ze er toch niets aan konden
doen, omdat ze hun tijd gehad hadden,
bliezen de oudjes aan de voet van de
onttakelde molen in hun rode neusdoeken
een luguber-zwakke treurmuziek.
In 't nieuwe jaar werd Gasters met
Toulouse ambts-,, kameraad" en daarmee
leerling-af, ja inleider van een nieuweling
tot de werkzaamheden. Eerst had hij er
over gedacht ontheffing te vragea maar
wat zou hij in die vreselijk-eenzame avond
uren moeten doen? Daarom bleef hij; zelfs
nam hij 's Zondags een catechisatie van
gehuwden op zich.
Als Gasters 's avonds in het lege huis
thuiskwam, liep hij vlug naar boven, stak
overal licht op en trok zich zo allengs in
zijn slaapkamer terug. Dikwijls kon hij
niet slapen en maakte dan ellendige nach
ten doon De vogel had hij opgeruimd. Juf
frouw Talema stond elke morgen half acht
op de stoep en bleef tot 's avonds na de
afwas. Ze verrichtte dit wérk belangeloos
uit vriendentrouw. Gasters moest nu
dikwijls zelf in huishoudelijke zaken be
slissen. Hij vond zijn gedragslijn,door
zich immer voor te stellen, wat zijn vrouw
in dergelijke omstandigheden zou gezegd
hebben. Zo ontkwam hij aan 't gevaar, te
veel autoriteit uit handen te geven. Ja,
zelfs was 't juffrouw Talema nu mooi
genoeg zo, want hij was precies, Gasters.
De huisbezoeken met de voormalige
organist verliepen naar wens. Wel keek
Toulouse naar alle huisorgeltjes, die de
kamers der bezochten sierden, maar wat
hij in het midden bracht was altijd ver
standig en gewoon. In de kerk bespeelde
voorlopig Bert het orgel, met aarzelend of
achteraankomend pedaal.
Juffrouw Toulouse toonde zich onrede
lijk fier op de positie van haar man,
tengevolge waarvan ze bij mevrouw Ver-
sluys met nog meer onderdanige zelf
bewustheid optrad dan te voren. Voor
haar besef vormden de vrouwen der
ambtsdragers een kring van uitverkorenen
in de gemeente. Toch was Toulouse met
zijn muzikantennatuur eenzijdig ontwik
keld, zodat Gasters dikwijls vrijmoedig
heid gebruiken moest De eerlijkheid, die
op zijn hele wezen te lezen lag, nam
niettemin de mensen voor hem in.
Op de kerkeraad sprak Gasters weinig, 't
liefst nog over het zakelijke beheer der
gemeentelijke aangelegenheden, waaraan
wel eens wat ontbrak. Aangemoedigd
door de welwillendheid van ds. Versluys,
die gaarne deskundigheid erkende, werd
hij stil-aan de leider der meer zakelijk
voelende jongeren en kreeg hij ongezocht
invloed op het beheer der financiëa
s Zondags stapte hij dikwijls naar Schip-
pérus. Daar werden dan gesprekken ge
voerd over het geloof, waarbij Magoo
vreemd opgekeken zou hebberi. Soms
zongen ze met elkaar liederen van San-
key, die zo volkomen pasten bij Schippé-
rus, of ook wel „negro-spirituals", waar
van de dramatische diepte hun vrijwel
ontging. Schipppérus zong de hymns
graag in het Engels. Zijn lievehngslied
was de „Glory Song", waarvan hij het
refrein dan daverend uithaalde:
„0-ófi that will be.
Glory for me...."
Gasters was dan stil ontroerd, Cornelia
zong zachtjes de Hollandse woorden mee
en Schippérus zong en trapte met zwoe
gende Vox Humana, alsof het een in
muziek overgebrachte Van Eyk's aaa
bidding van het Lam gold.
Schippérus kwam stralend bij 't Hoen
binnenlopen. „Kerel, je kunt me felici
teren, ik heb een prachtorder geplaatst!"
riep hij verheugd. En hij vertelde, hoe met
ingang van 1 April de gehele verzekering
op fabriek en kantoren van Sillevis' Be
drijven vrijkwam en hoe hij, najaren lang
vergeefs moeite te hebben gedaan, nu de
order gekregen had.
De verdeling van 't risico was nog wel
niet geheel geregeld, maar dat kwam te
recht
Naar aanleiding van dit succes werd die
middag nog een lang gesprek gevoerd door
de beide mannen. Toen Neel thee bracht,
stond het achterkamertje vol sigarenrook.
Nog nooit had ze Schippérus zo luid
ruchtig meegemaakt Wat konden ze toch
goed met elkaar overweg, 't leken wel
broers!
Vrouw, blijf is eve, we hebbe je óók
nodig!"
Neeltje ging op 't puntje van een stoel
zitten. Ze voelde zich verhit want ze
was aan 't strijken en in haar oude
huisjapon, met haar verwarde haren, niet
op haar gemak Maar ze hield zich goed.
„Wel?"
Grote, nieuwe plannen, Neeltje!" lach
te de forse stem van Schippérus. Hij keek
zo innemend, dat men hem zijn laatste
geld zou hebben toevertrouwd. „Ik vind
het aardig van Simon, dat-ie je d'r even
bijhaalt Kijk es. Ik heb in mijn verzeke
ringsbedrijfeen prachtige post afgesloten,
de hele bedoening van Sillevis moet je
weten, dus èh...."
,,0, Sillevis", zei Neel een beetje vaag.
Ze deed haar best een typisch-vrouwelijk
intuïtief wantrouwen tegenover dit man
nelijk enthousiasme te overwinnen.
„Mooi.... prachtig zeg.... fijn voor je...."
,,Ja maan... in verband daarmee.... zit
ten we hier net te praten.... Kijk is, je man
heeft toch al eens postjes voor me aan
gebracht de laatste tijd nog al veel
zelfs.... hij is niet in 't vak opgeleid, maar
hij is niet achterlijk dus-èh...."
Ze lachten beiden en Siem glimlachte.
(wordt vervolgd)
