W. WESTHOEVE
Ph. MELISSANT
STRUIJK
MEUSSANT
W. NAGTEGAAL
P. MOERKERKE
W. DE VOGEL
Uit de rechtspraak in vroeger tijd
op het Eiland Flal(kee
KIND EN KERST
BAR „DE KREEK"
J. GOEDEGEBUUR
Interieurverzorging
D. BREEN
M. L. KIEVIT
Fa. VAN ERKELENS-
AKERSHOEK
Fam. R. KLEINE
Twee Oranjeklanten
Aardappelhandel
Specialiteit:
T. BEZUIJEN GEZIN
ESSO GAS DEPOT
Administratiekantoor
wenst clientèle, familie en vrienden
Gezegende Kerstdagen
.Jt en een voorspoedig Nieuwjaar
Ons kantoor is gesloten
van 24 dec. t/m 1 januari
J. C. VAN HARBERDEN
Slagerij
en personeel
Sch ildersbedrijf
Bladz
EILANDEN-NIEUWS'
DONDERDAG 23 DECEMBER 1982
Horizontaal: 1 blaasinstrument - 6
aanmatigencT-12 rondedans -14 fami
lielid -15 muzieknoot - 16 echtgenoot -
17 paardeslee - 19 niet mager (van
vlees) - 20 vinnig - 22 spreektrompet -
25 kleverige stof - 27 tam maken - 30
bangheid - 31 stuk - 33 veelal rond
gebak - 34 luizeëi - 35 ellendig - 37
direct (b.v. van een t.v.-uitzending) -38
korte tijdsduur- 39 kaart v. h. kaartspel
- 41 deel v. h. oor - 42 titel (afk.) - 43
vreemde taal - 44 overeenkomst - 46
namelijk (afk.) - 47 advies - 48 kunst-
produkt - 50 sigarettentabak - 5 2 twee
de letter v. h. Griekse alfabet - 53
eetvoorschrift - 55 stad in Duitsland -
57 vocht in vruchten - 58 gesloten - 60
knaagdier- 62 lengtemaat- 64 delfstof
- 65 scheepsvloer - 66 gehooroorgaan -
67 toespraak - 68 bloeimaand - 69
Japanse munt-71 deel van de hals-73
boom - 74 zomerverblijf - 76 vieze
lucht - 79 strijdperk voor boksers - 82
land in Azië - 84 boom - 85 geschikt -
87 ingezonden mededeling (afk.) - 89
eetbare wortel - 91 doorboorde cilin
der met schroefdraad - 92 tegenover
(afk.- 93 middel om melk te stremmen
- 95 soort schoen - 98 aanhanger,
supporter - 99 maand v. h. jaar - 101
beroep- 102 jong persoon- 103 klein
ste deeltje v. e. scheikundig element -
105 kostbaar pelswerk-106 grap-107
hardrijder -109 niet raak -110 ensem
ble van 7 personen -111 bovenhoek v.
e. zeil - 113vergelijkend voegwoord -
114 insekt - 115 vloeibare spijs - 116
klein kind -118 Radio Italiana (afk.) -
119 loterijbriefje -121 stad in Zwitser
land - 122 deel v, e. regiment infan
terie.
Verticaal: 1 verdraagzaamheid je
gens andersdenkenden - 2 rund - 3
diploma - 4 waterkant - lot zonder prijs
- 7 woonvertrek op een binnenvaartuig
- 8 roosvormig sieraad - 9 eierpanne-
koek - 10 verbrandingsrest - 11 Zuid-
italiaanse volksdans - 13 sprookjesfi
guur - 18 flesvormig hout - 21 brand-
verf - 23 smaad, schande - 24 geluid
om iemands aandacht te trekken - 25
deel - 26 dapper - 28 dwaas - 29 door
erfenis verkrijgen - 31 vrucht - 32
schop - 35 binnenrand v. e. biljart - 36
steekvlieg - 39 leemte - 40 grote som
geld - 43 modegek - 45 deel v. e. boom -
47 kruipend dier - 48 vogelprodukt -
symbool voor selenium - 51 van harte -
52 hoofddeksel - 53 vreemde taal - 54
afgeknotte boomstam - 56 kwaad - 57
bijbelse naam - 59 lofdicht- 61 vlak-
temaat - 63 water doorlatende - 69
meubelstuk - 70 blaasinstrument - 72
dicht gekruld (van haar) - 75 drinkgerei
- 77 voorzetsel - 78 niet parkeren (afk.)
- 80 Europeaan - 81 rond voorwerp -
83 signaal - 85 zangvogel - 86 aandui
ding tot herkenning v. e. bond - 88
troep honden voor een drijfjacht - 90
reclamelicht - 91 graansoort - 92 fami
lielid - 94 lichtgoudkleurig - 96 zang
orgaan - 97 geneesheer - 98 voertuig -
100 elektrisch geladen atoom - 102
deel v. e. tabakspijp - 104 liturgische
kandelaar met zeven armen in synago
gen -106 Spaanse munt -108 verdicht
verhaal - 110 waterscheiding - 112
bijbelse naam - 113 deel v. e. kolen-
kachel - 117 op dit moment - 120 per
jaar (afk.).
Welke twee sleutelwoorden vormen
de letters uit de vakjes 70 67 64 42 106
17 1796623105 en 1201610 115 21
117 13 121 86 116 62?
Wij wensen klanten, vrienden en bekenden
prettige Kerstdagen
en een
gelukkig Nieuwjaar
en hopen dat het komend jaar zowel persoonlijk als
zakeHjk aan de verwachtingen zal voldoea
Dijkstelweg 45 - tel. 2081 - OUDDORP j
TELEFOON 1521
OUDDORPSE BRUINE SJALOTTEN
Depot CEBECO ZUID-WEST
wensen relatie's, familie, vrienden en bekenden
prettige Kerstdagen en een voorspoedig 1983.
wenst U allen gezegende Kerstdagen
en een voorspoedig Nieuwjaar
OUDDORP (Z.H.) - Broekweg 2
wenst U allen prettige feestdagen
en een voorspoedig 1983.
Boompjes 7a - Tel. 1401 - OUDDORP
DUKSTELWEG 35 OUDDORP
wenst familie, vrienden en clientèle een gelukkig
Kerstfeest en een voorspoedig nieuwjaar.
3241 AS Melissant, Marijkelaan 27
W. Gezegende Kerstdagen en een voorspoedig meuw-
jaar aan familie, vrienden en clientele toegewenst
f Uw Warme Bakker
S Julianaweg 49 - Tel. 1619 - MELIS SANT
wenst clientèle, vrienden en bekenden
gezegende Kerstdagen en een voorspoedig 1983.
MELISSANT DIRKSLAND
Voorstraat 21 Zomerstraat 5
wenst familie, vrienden en clientèle
goede Kerstdagen en een voorspoedig 1983.
Nieuweweg 6 MELISSANT
Voorstraat 15 tel. 01877 - 1226 Melissant
Prettige Kerstdagen en een voorspoedig 1983.
Levensmiddelenbedrij f
Prettige Kerstdagen en een voorspoedig 1983.
Voorstraat 11 M ELIS S ANT
wenst familie, vrienden en clientèle
goede Kerstdagen en een voorspoedig 1983.
Uw adres voor dubbele beglazing
Julianaweg 24 MELISSANT
Alle verzekeringen
wenst een ieder prettige feestdagen
en een gelukkig 1983.
Binnenweg 36 - Tel. (01877) 1900 - Melissant
Aan al onze clientèle, vrienden en bekenden prettige
Kerstdagen en een voorspoedig nieuwjaar
toegewenst
Speelgoederen - Huishoudelijke artikelen
Molendijk 66 - Tel. 01877 -1789 - MELISSANT
Op het eind der 18e eeuw was geheel
Nederland in twee politieke partijen
verdeeld, de Oranjemannen en de Pa
triotten, die elkaar op het felst bestook
ten. Ook de gemeentebesturen hielden
zich niet neutraal. In Goedereede werd
tenminste al iemand in 1787 veroor
deeld, omdat hij Oranje boven had
geroepen. Het eigenaardige is dat dit
gebeurde in de herberg: de Oranje
boom en dat het nog zeven jaar zou
duren, voor Oranje het land verliet
want pas op 18 januari 1795 ging Prins
Willem V te Scheveningen scheep
naar Engeland.
Daar het vonnis in deze zaak verloren
is gegaan, weet ik niet wat voor straf
aan deze boosdoener werd opgelegd,
maar in alle geval zat hij preventief,
want in zijn verhoren wordt hij steeds
aangesproken met gevangene.
De gevangene was Koenraad Leenes.
Hij was op 13 februari 1787 gekomen
in de herberg de Oranjeboom van Aart
Pral te Goeree om een lege fles terug te
brengen. Daar was een groot gezel
schap soldaten van het regiment Wal
deck te Goedereede in garnizoen.
Leenes raakte in gesprek met Egbert
van Sprundel, bouwman op de woning
te Oostdam, een oranjeklantm in wiens
huis zich de zogenaamde kohingska-
mer bevond, waarin Prins Willem III
bij zijn overtocht uit Engeland, door de
mist uit de koers geraakt en op Goeree
geland, een nacht had doorgebracht.
Onder het genot van enige glaasjes
werd de stemming rumoerig en Leenes
stond van zijn stoel op en liep door het
gezelschap heen en weer, met een
onzinnig geschreeuw uitroepende:
„Oranje", waarbij hij door Egbert van
Sprundel en de meeste soldaten ge
volgd werd, roepende allen evenzeer
onzinnig: „Oranje".
gekocht had van de zilversmid van
Dongen op de kermis alhier en qieest
altoos gedragen. Op de vraag of hem
nooit onder het oog is gebracht dat hij
die niet mocht dragen, zegt hij dat hem
dit niet eens door Johan Goedknecht is
verboden, en dat hij die weer had
aangedaan, omdat zijn andere rok ge
repareerd werd.
Toen het geschreeuw van oranje in de
Een zekere Johan Goedknecht, een
vurig patriot, vermaande hen, zich rus
tig te houden, doch zij riepen alom
heviger Oranje boven, zodat hij moest
bekennen zich aan het schreeuwen yan
oranje en oranje boven te hebben schul
dig gemaakt.
Verder werd hij bij zijn verhoor door
de baljuw onderhouden over de kno
pen, die hij aan zijn hemdrok droeg,
omdat daarop gedreven is een man te
paard en omschreven met de woorden:
„Vivat de Prins van O". Jan Goed
knecht had hem al aan die knopen
meegetrokken en gezegd: „Je bent een
slegten blixem". Gevangene zegt dat
hij die knopen 5 a 6 jaar geleden
herberg aan de gang was, ging Juriaen
de Graaff, bombardier bij de compag
nie Waldeck heen om zijn zijdgeweer
te halen, zoals hij zegt, om de twist die
ontstond te bemiddelen, maar op de
terugweg werd hij in de Kerkstraat met
messen geattaqueerd door Aart van
Huyse en Cornells Roos, zodat hij zich
met zijn degen moest verdedigen en
officier en soldaten moesten komen om
hen alle drie te arresteren. Deze drie
vechtersbazen kwamen er met 14 da
gen water en brood af.
Dan was de baljuw van Middelhamis
Cornells Verschoor, heel wat oranje-
gezinder, hoewel hij in de plaats was
gekomen van Lambertus Kolff, die
wegens oranjegezindheid zijn betrek
king had verloren. Hij kreeg op 17
februari 1796 toen de zaak der patriot
ten dus al had gezegevierd, bericht dat
Jan Admiraal, schippersknecht bij Pie-
ter Visser en twee gebroeders van de
Polder, afkomstig uit Sommelsdijk,
langs de publieke straat in de Nieuwe
Tonge geroepen hadden: oranje boven,
de keezen in de oven, en dat Jan
Admiraal aan de achterzijde van zijn
muts een oranje stuk had gedragen.
Alzo roepende en schreeuwende wa
ren ze aan de Vrijheidsboom (zijnde
een taxisboom) gekomen en Teunis
van den Polder had het touwtje van de
boom heen en weer getrokken, zeggen
de: „Kom laten we nog eens luien".
De drie heren gaven elkaar de schuld
en zeiden dat ze op de dijk bij de molen
vier officieren waren tegengekomen,
dat daar toen van oranje boven was
geroepen, waarop een der officieren
zeide: altijd boven.
De baljuw vond dat de bewijzen die te
dier zake voorhanden waren, niet ge
noegzaam waren en ontsloeg Jan
Admiraal bij handtasting, onder de
belofte van „ten allen tijde desge-
wenscht weer te zullen compareeren".
Pubiikatie van het Streekmuseum
Sommelsdyk.
A. J. K.
Kerstmis is in Nederlandse gezinnen nog steeds een „gelovig feest".
Praktisch alle Nederlandse kinderen kennen de ware betekenis van
kerstmis. Ze weten wat de kerstkribbe uitbeeldt en wat de kerstliederen
betekenen. Kerkelijk of niet kerkelijk, gelovig of niet, bijna alle Neder
landse ouders vertellen hun kinderen het kerstverhaal en laten hen blijken
dat het kerstfeest ook anno 1982 méér is dan een kerstboom, lekker eten
en drinken of gezelligheid in huis.
Dit is het meest opzienbarende resultaat van een onderzoek Kind en
Geloof', dat het maandblad „KINDEREN" liet uitvoeren onder ge
zinnen met jonge kinderen tot 12 jaar. Ongeveer 60 procent van alle
ondervraagden heeft zijn kinderen spontaan verteld over de geboorte van
Jezus, terwijl zelfs méér dan eenderde van alle ondervraagden daaraan
heeft toegevoegd dat Jezus op de wereld is gekomen omde mensen te
verlossen van het kwade.
Kennelijk zijn ouders van mening dat het vertellen van het Kerstverhaal
iets is dat „bij de opvoeding hoort"; anders is het immers niet te verklaren
waarom ook buitenkerkelijken en zelfs zij, die niet (meer) geloven in God
wél de Christelijke aspecten van het kerstfeest aan hun kindereri
overbrengen.
Ongeveer hetzelfde geldt voor de bijbel, die ongeacht godsdienst en
geloof in 82 procent van alle gezinnen aanwezig is (bij de gereformeerden:
110 procent). In 65 procent van alle gezinnen is een aangepaste
kinderbijbel in huis, waar ook door onkerkelijken vrij regelmatig uit wordt
voorgelezen. Ongeveer 56 procent van alle ouders bidt samen met hun
kinderen nog steeds voor of na het eten. Zelfs 22 procent van alle
onkerkelijken heeft hun kinderen het bidden zelf geleerd. Opvallend is dat
de opvattingen van grootouders daar bijzonder weinig invloed op hebben
(65 procent: geen invloed).
In het KINDEREN-onderzoek werd ook nagegaan hoe ouders reageren
op kinderlijke vragen zoals: „Wie is God?" en „Wie is Jezus?" De
antwoorden van de ouders zijn opvallend klassiek: „De Schepper van
hemel en aarde" staat bijvoorbeeld hoog genoteerd (41,8 procent) terwijl
voor de persoon van Jezus vaak ingevuld wordt: „Gods Zoon, die de
mensen verlost heeft van het kwaad" (44,6 procent). Slechts één
ondervraagde zei dat Jezus een bedachte figuur is, een man, die niet echt
bestaan heeft.
Goeree-Overflakkee, Kerkstraat,