EIIIVI1DEI1-niEUW5
Gedeelde smart...
Overdenking
De schaakcomputer
schaakt anders
Koningskinderen
Rommelmarkt
Woord en Daad
Beiaard-concert
in Goedereede
Poppentheater
en kinderreisje
uit de
Heilige Schrift
Reuze afrikaantjes
HET
■'^KIJKVENSTER
|Uw huis verkopen
TAMBOER
=LSIL1
VRUDAG 30 JULI 1982
No. 5113
blik op kerk '^'Jr
en samenleving Lj
- De Ger. Gem. 75 jaar
- Ds. G. H. Kersten
- Groei en scheuring
Op 25 juli was het 75 jaar geleden dat
twee kerkgroepen in ons land het eens
werden over een „fusie". En aangezien de
Nederlandse kerkhistorie rijker is aan
scheuringen dan aan verenigingen is het
best de moeite waard even aandacht te
besteden aan dit jubileum.
Eerst een stukje vorige eeuwse kerk
geschiedenis in vogelvlucht In 1834 on
derging de Hervormde Kerk de eerste
aderlating, als gevolg van de Afscheiding
van Hendrik de Cock In 1886 volgde de
Doleantie, onder leiding van Abraham
Kuyper. De twee groepen die enkele jaren
naast elkaar bestonden verenigden zich in
1892 tot de Gereformeerde Kerken. He
laas was deze vereniging niet restloos:
enkele gemeenten deden niet mee en ble
ven tot de dag van vandaag als Christelijke
Gereformeerde Kerk voortbestaan.
Maar daarmee is niet alles gezegd. Want
er waren nog allerlei losse, op zichzelf
staande groepen. Eén daarvan waren de
Ledeboerianen: 21 gemeenten die hun
ontstaan te danken hadden aan de arbeid
vanDs. L. G. C. Ledeboer, die in 1840 als
predikant van Benthuizen zich had af
gescheiden van de Hervormde Kerk De
andere waren de zogenaamde Kruisge
meenten, 15 kerken die zich noemde Ge
reformeerde Gemeenten onder het Kruis.
Deze twee besloten nu op 25 juli 1907, in
een vergadering in de kerk van de Boe
zemsingel te Rotterdam, zich te verenigen
onder de naam Gereformeerde Gemeen
ten.
Stuwende kracht bij deze „fusie" was de
bekende Ds. G. H. Kersten, die toen nog
maar 24 jaar was, maar die tot zijn dood in
1948 een leidende functie zou hebben in
de kring van de Ger. Gemeenten.
Dat moet voor Kersten niet altijd even
dankbaar werk zijn geweest Men kan zien
niet voorstellen hoeveel individualisme er
heerste in deze kleinere groepen. Men
beriep zich wel op de Dordtse Kerkorde,
maar in de praktijk lapte men die kerkorde
aan zijn laars.... De opinie van één of
andere leidersfiguur had vaak meer gezag
dan Schrift en Belijdenis en Kerkorde bij
elkaar. Maar Kersten was er de man niet
naar om de strijd op te geven. Belijnd als
hij was, en bovendien begiftigd met een
enorme werkkracht bleef hij onvermoeid
bezig met de opbouw van de gemeenten en
gaandeweg wist hij het kerkelijk leven in
meer rechte banen te leiden.
Kersten is wel genoemd een Kuyper in
het klein. Hij redigeerde een eigen kerk
blad (De Saambinder), hij richtte een
theologische school op, waar de aan
staande predikanten hun opleiding ont
vingen, en hij werd de leider van een
politieke partij, de S.G.P., waarvoor hij
vele jaren kamerlid was. Daarnaast ging
hem, als oud-onderwijzer, ook het onder
wijs ter harte.
De Gereformeerde Gemeenten hebben
lange tijd een flinke groei te zien gegeven.
Bij de „fusie" waren er nog maar ongeveer
35 gemeenten, thans zijn het er 160. Toen
waren er maar een stuk of 7 predikanten,
dat aantal is nu niet ver van de 60. Van een
groep „kleine luiden" zijn de Gerefor
meerde Gemeenten een kerkgenootschap
geworden dat meetelt in ons land.
Maar ook deze kerkengroep kwam er
niet zonder kleerscheuren af... In 1950
werd Ds. R. Kok te Veenendaal geschorst
omdat hij het welmenend aanbod van
genade verkondigde aan alle hoorders van
het Evangelie Na enkele jaren met zijn
gemeente apart te hebben gestaan sloot hij
zich aan bij de Chr. Ger. Kerk Drie jaar
later kwam Dr. C. Steenblok, die in de
aktie tegen Ds. Kok een leidende rol had
gespeeld, zelf ook buiten de Ger. Ge
meenten te staan. Met vier andere predi
kanten vormde hij de Ger. Gemeenten in
Nederland. Eén en ander leidde tot een
verlies van 16000 leden en doopleden.
Dat was, met een paar houtskoollijnen,
het portret van een kerk die behoort tot de
Ger. Gezindte in ons land. De geschiede
nis van de kerk gedurende de laatste 150
jaar doet ons weleens verzuchten: wan
neer zullen allen die Schrift en Belijdenis
Uefhebben, elkaar op die basis weer vin
den?
Waarnemer
SOMMELSDIJK
Op D.V. 18 augustus hopen kinderen
evenals vorig jaar tijdens de markturen
een rommelmarkt te houden voor Woord
en Daad Heeft u nog wat oude spulletjes,
wij komen het graag bij u halen. Bel dan
01870-4133. Ukunthet ook brengen op
Voorstraat 10, Sommelsdijk
Pannekoeken tussen 12.00 en 13.00 uur.
Beiaardier Jan Bezuijen hoopt vanavond
- vrijdag- van 7 tot 8 uur weer te concer
teren op de beiaard in de Dom.
Het programma luidt
1Preludium IIXM. v. d. Gheyn
2. SonateG. P. Teleman
3. 2 menuettenJ. Haydn
4. Heer Jezus heeft een hofken
Sj. van Balkom
5. Sonatine VIgn. Pleyel
6. a. GavotteChr. W. Gluck
b. Menuet
c. Gavotte
7. AirJ. S. Bach
8. ConcertoJ. G. Walther
MIDDELHARNIS Het Diekhuus
organiseert
Op 3 augustus poppentheater Alteklein
met de voorsteUing „Lodewijk de lachen
de leeuw".
Dit gaat over een leeuw in een circus, die
kan praten en uit zijn kooi wil. Voor
kinderen van 4-10 jaar. Om 14.00 uur in
Het Diekhuus.
Op donderdag 5 augustus met de bus
naar „Jeugdland" in de Ahoyhallen in
Rotterdam, Daar zijn 100 verschillende
aktiviteiten voor kinderen zoals: met skel
ters in een verkeersdorp rijden, quiz en
bingo, doolhof, clownsfestival, mode
show, tekenfilms, pony en paardrijden,
boksring, tafelvoetbal, tv. reclame ma
ken, -T-shirts bedrukken, kindercircus,
kinderboerderij, roUerskating op muziek
enz.
Vertrek om9.00 uur vanaf hetDiekhuus,
aankomst 17.00 uur. Voor kinderen van
6-15 jaar. Kosten 8,50, daar zit de reis,
entree Jeugdland en limonade bij inbegre
pen. Kinderen moeten alleen een lunch
pakket meenemen. Kaarten alleen in voor
verkoop op 29, 30 juli en 2, 3 augustus op
het Diekhuus.
SINTANNALAND
Jaarlijkse braderie: Op zaterdag 31
juli zal D.V. in de middag- en avonduren
van 14.00 uur tot 21.00 uur de jaarlijkse
braderie gehouden worden, die georgani
seerd wordt door de middenstandsvereni
ging „Aktiva" uit Sint Annaland.
Een paar maanden geleden brak de heer A. v. d. Vlugt in Stellendam,
door een val zijn heup, na operatie en bijna 5 weken ziekenhuis mocht
hij het weer gaan proberen.
Met een looprekje voor zich uit werden de eerste stappen gezet De
buurjongen, André de Vogel, die zich het lot van de buurman erg
aantrok, was er zo mee bezig, dat hij zijn stoeltje ondersteboven zette
en zo mee stapte.
Hij heeft beslist gedacht, gedeelde smart is halve smart
U ziet hen hier, gereed voor de start
(straks met de super-snelle prosessor -
100 Mhz? - óók beter....?)
Er komen steeds minder tegenstanders,
steeds meer voorstanders bij comp.-
schaak Nog steeds speelt de micro geen
grootmeester-partij; weet niet wat echt
offeren is en behandelt de stelling nog
vaak positioneel te zwak.
In de praktijk is uitgewezen dat de z.g.a
„brute-foce" methode de beste resultaten
oplevert, dit i.tt de B-Strategie waarbij
uit een voorselectie op b.v. ply 4 een
aantal zetten worden genomen die daarna
allen tot ply 11-13 worden doorberekend
(Mark V). Wie enigszins bekend is met de
problematiek van de „schaakmogelijkhe-
den" weet dat in een gemiddelde stelling
ongeveer 35 zetten gespeeld kunnen wor
den, waarbij 35 dito antwoorden passen.
Bij brute-force (A) heeft dit tot gevolg dat
35 tot de macht 8 of 10 een enorm aantd
stellingen te >)eoQrdelen"eeeft tw, 35^
2 76 X fbij wat neerkomt op n 3 met
15 nullenNu nog ondenkbaar, straks wél
mogelijk
De wereldkampioen„Belle" ziet kans op
ply 8 alle varianten door te rekenen en de
eindresultaten te waarderen binnen een
tijdsbestek van 3 min/zet (toernooi-
schaak). Hieruit kiest hij dan de beste zet
(die tot de beste stelling vlgs. hem zou
voeren).
De TRS 80 (model III) home-computer
kan ook voor schaken worden geprogram-
meeerd en heeft een basis-verwerkings
frequentie van 2,03 Mhz,d.w.z. er kunnen
ruim 2 miljoen basisverwerkingen per sec.
mee worden gerealiseerd Dit gebeurt in
de z.g.n. micro-processor.
2 miljoen keer per sec. sluit en/of opent
een mini-transistor de stroom. Zo'n en
kele bewerking levert een bit wat de
kleinste eenheid is; nibble 5 bit byte
2 nibble en 7 bytes is een register. Het
totale opslaggeheugen wordt meestal in
Kbyte (1000 bytes) uitgedrukt Hiermee
worden in principe alle berekeningen uit
gevoerd, waarbij b.v. het getal 5 op
gebouwd is uit 5 bits.
Deze bits worden omgezet naar hexa-
decimale getallen en kunnen zo alle cij
fers, letters en tekens soort morse-code
binair tweetallig) formeren. Logisch
dus dat het cijfer 5 5/2.000.000,0 sec. tijd
in beslag neemt
Vervolgens worden de geformeerde ge
tallen/tekens gebruikt om de waarde van
een schaakstelling te bepalen. Bijvoor
beeld: men geeft elk veld (64) een getals
waarde, evenzo de stukken opdat hun
posities c.q. waarden daarmee reken
kundig zijn vastgelegd. Via een ingewik
kelde rekenmethodiek kan op dergelijke
wijze (omdat de basis-frequentie zo hoog
is) een schaakstelling op elk moment
worden gewaardeerd; dw.z. vrij eenvou
dig kan worden bepaald waar de stukken
staan, of er één is geslagen (0), hoeveel de
waarde van de witte stelling totaal op
levert etc. Staan er b.v. pionnen op de
centrale velden, dan worden die met b.v.
0,2 pionwaaarde vermeerderd; staat de
koning al gerocheerd dan 4-0,1 pion-
waörde bijtellen bij de waarde die hij al
(materialistisch) bezit(= hoog bij schaak)
bezetten de torens open lijnen dan 0,3
etc. etc.
Zo rekent schuift) de micro bliksemsnel
met de stukken ongezien voor de tegen
speler. Tenslotte beoordeelt hij de beste
zet die tot (voor hem) de beste stelling
voert
Deze methode volgt (kan ie niet) geen
enkele schaker. Een schaker „voelt"
a.h.w. aan welke zetten moeten worden
uitgeselecteerd en omzeilt op die wijze
onnoemelijk veel rekenwerk Een schaker
rekent trouwens bar weinig; hij ziet hij
voelt hij weet... Een computer ziet niets,
voelt niets en weet... (niets) alleen de
openingszetten tenzij strikt ingeprogram-
meerde volgens de vaste zettenreeks. In
dien de computer over menselijke gaven
als boven zou beschikken zou hem dit
enorm veel rekentijd besparen. De er
varing leert dat via ingewikkelde en in
genieuze programma-technieken (ook) de
computer veel domme zetten uitselecteert
(B-strategie), zodat slechts weinig varian
ten hoeven worden nagerekend. Er wor
den algemene schaakregels„ingeprogram-
meerd"Dit houdt meteen in dat er zelden
of nooit regels die voor meesterschaak
gelden (kunnen) worden overtreden, iets
wat juist het grootmeesterschaak zo ken
merkt (uitzonderingen bevestigen de re
gel).
Toch bezit een sterke micro-schaak-
comp. kwaliteiten waar gewone schakers
jalours op zullen zijn. Ze zijn o.m.:
1. Wegens de grote rekensnelheid is de
comp. nu al voor grootmeesters een be
dreiging bij SNELSCHAAK.
2. Elke geforceerde afruil wordt feilloos
uitgevoerd (winstcombinaties).
Een ongelovige tegenspraak
Lukas 16 30, 31
Het gebed van de Rijke Man om Lazarus
naar zijn broers op aarde te sturen wordt
afgewezen. Hoe reageert de Rijke Man
daarop? Is hij het eens met het antwoord
van Abraham, dat zijn broers de Wet en
de profeten tot een genoegzaam getuigenis
hebben
Wel, lees maar mee in vers 30:
En hij zei: Nee, vader Abraham,
maar zo iemand van de doden tot
hen heenging, zij zouden zich be
keren.
Dat is watDe Rijke Man zegt Nee,
vader Abraham! Kijk, en dat getuigt van
een volharden in ongeloof. Hij zegt nu
immers niet voor de eerste keer nee. Nee,
de Rijke Man zegt nog steeds „nee".
Vanwege dat nee zeggen is hij juist ver
loren gegaan. Het ongeloof zegt immers
altijd nee.
Het geloof zegt ja. Denk maar aan de
Kananese vrouw. Die zei ja. Ja, Heere ik
ben een hondje. Ik heb het niet verdiend,
dat U naar mij omziet maar! Kijk, dat is
nu het verschil tussen het geloof en het
ongeloof, oftewel tussen hemel en heL
Zien we het?
Het ongeloof zegt geen ja, geen amen op
geheel Gods Woord. En de een loochent
daarbij de ernst en de werkelijkheid van
onze doemwaardigheid, terwijl een ander
de waarachtigheid van Gods ontfermende
liefde, van het aanbod van Gods genade
loochent
O wat erg, want dat nee-zeggen sleept
ons mee naar de hel. Daarin is de hel.
Denk maar aan onze eerste zonde in het
paradij s.Daarhebbenwe immers voor het
eerst moedwillig nee gezegd tegen de
waarheid van Gods spreken.
En bekering betekent dat wij weer ja,
weer amen gaan zeggen op geheel het
spreken van de Heere. Allereerst op Zijn
veroordelen van ons, maar vervolgens ook
en dat in het bijzonder op Zijn genadige
beloften in Jezus Christus. Kijk en daar
gaat het nu om. Het gaat er om, dat wij de
woorden Gods weer gaan beamen.
Nu, vandaar het antwoord van Abraham.
Want als we nee zeggen tegen het Woord,
als wij het Woord en de prediking niet
horen als de stem van Christus, dan zullen
wij ons nooit bekeren, ook niet al zou heel
de hel leegstromen of al zouden alle
hemellingen terugkomen. Waarom niet?
Omdat we met de Schrift met het Woord
ook de enige brug over de kloof ver
werpen, namelijk Jezus Christus het
vleesgeworden Woord.
Vandaar dat Abraham zegt in vers 31
Doch Abraham zei tot hem: Indien
zijMozes en de profeten niet horen,
zo zullen zij ook, al ware het, dat er
iemand uit de doden opstond, zich
niet laten gezeggen.
Christus zegt hier heel duidelijk, dat
degenen die doof zijn voor het Woord of
wederspannig tegen het Woord, door de
doden niet tot betere gedachten gebracht
kunnen worden. Dat is ook wel gebleken
tijdens Zijn omwandeling. Heeft Hij niet
tot driemaal toe doden opgewekt? Nee,
deze wonderen bevestigen wel het Woord
voor hen die geloven, maar zelf werken ze
geen geloof
De Heere heeft ons Zijn Woord ge
schonken tot bekering en Zijn dienaren
om het uit te leggea Kijk, en daarin schit
tert nu het welbehagen Gods, dat Hij door
de dwaasheid van de prediking zondaren
wil zalig maken. En hoe gaat dat? O, dan
gaat door de Geest het Woord Gods in in
onze harten, zodat ons hart acht gaat
geven op hetgeen van Godswege gespro
ken wordt Denk maar aan Lydia En dan
raakt het Woord ons in het diepst van ons
bestaan. Daar hebben we nu het wonder
van Woord en Geest Komt de Geest er
namelijk niet in mee, dan doen de klanken
nog meer de lucht trillen dan ons hart
Maar door de Geest wordt het Woord
ingedragen, zodat wij gaan letten op Gods
inspraak. Dan wordt het werkelijkheid,
dat wij de woorden Gods niet meer ont
vangen als mensenwoorden, maar dat wij
hen horen en omhelzen als de woorden
Gods. Dan wordt het werkelijkheid, dat
de Heere ons aanspreekt in Zijn Woord
En zo verstomt meer en meer alle tegen
spraak Onze ja- ennee-maars verdwijnea
Meer en meer krijgen wij het Woord hef.
We leren de Heere vertrouwen op Zijn
Woord. Wij leren amen zeggen op geheel
Gods openbaring en in het bijzonder op de
waarachtigheid van Gods liefde. O wat
een geheim. Niet wonderlijke dingen,
maar het Woord wordt ons een wonder.
Och en wie zal dat geheim nu verklaren?
Heel het geheim is dit ons hart leert
genoeg te hebben aan het Woord We
leren verstaan, dat alles voorbij gaat maar
dat het Woord van onze God blijft tot in
der eeuwigheid O machtig wonder, in
plaats van de tegenspraak komt er een
letten op Gods inspraak
Is dit Woord ons een wonder geworden?
Dan weten we ook van het geheim, dat het
ons genoeg mag zija Ja, dan is het Woord
ons niet gebracht door iemand die terug
kwam uit de hemel, maar dan is het voor
ons het Woord van Hem Die neer daalde
uit de hemel. En dat Woord zal ons
meenemen naar de hemel
Ja, en zo mogen we het loflied op het
Woord meezingen:
Want het Woord des Heeren,
't Richtsnoer Zijner daan.
Is volmaakt rechtvaardig.
Al onz' achting waardig;
Eeuwig zal 't bestaan.
Psahn 33 2
Ds. R van Koeten
SINT ANNALAND
Extra Kerkdienst Voor de Gerefor
meerde Gemeente van Sint Annaland
hoopt D.V. op donderdag 5 augustus a.s.
des avonds om 19.30 uur (half acht) voor
te gaan in de Dienst des Woords ds. E.
Venema uit Middelburg-Centrum.
3. Openingen kunnen diep en veelzijdig
wegens geheugen feilloos worden na ge
speeld.
4. De comp. overziet nimmer (stuk) winst
5. Een computer wordt nimmer moe,
raakt nimmer in paniek, kent geen en
kele emotie en heeft een oneindig groot
geduld (tot je de stroom afsluit).
Zo hebben de computers ook nog na
delen to.v. de mens (heuristisch schaak):
1De micro kan slechts tot een beperkt
aantal zetten diep doorrekenen van
wege het zga horizon-effect (nadelig
bij diepe combinaties)
2. Speelt doorgaans nog veel te materia
listisch (pakt nog te veel giftige pion
nen).
3. Echt offeren kan nog niet ('n pion
zelden).
4. Eindspel blijft zwak wegens horz. eff.
5. Leert nimmer uit ervaring van een
gespeelde partij (komt nog....?)
6. Psychologie; op het gevoel van de an
der spelen etc. verstaat ie niet
7. Kan zijn spel-stijl tijdens een partij niet
veranderen; aanvalsspelers kunnen
soms ineens verdedigers worden. De
computer-stijl is vast en onveranderlijk,
dus berekenbaarder dan de mens, van
tevoren vastgelegd.
J. C. H.
„VOORZORG"
OOSTERLAND
Bij alle soorten gewassen in planten in
het groei jaargetijde komen uitwassen
voor meestal van gigantische afmetingen.
Zo zijn hier ter plaatse in de bloementuin
van broeder W. Bouwman, woonachtig
aan de Sint Joosdijk 82 en werkzaam als
hoofdverpleegkundige aan het Zweedse
Rode Kruisziekenhuis te Zierikzee, plant
jes van Afrikaantjes te bewonderen, die
maar even een hoogte bereikt hebben van
1.70 meter. Iets dat vrijwel nooit of nim
mer voorkomt en dan uiteraard de nodige
aandacht trekt
'VERVOLGVERHAAL
door C. Rijnsdorp
Bosch Keuning N.V. Baarn
11
Weer zat ze een tijd stil dan vouwde ze
voorzichtig 't papier op en deed 't in de
envelop. Heel zachtjes, zonder geluid,
schreide ze; haar handen beefden; zenuw
achtig bewogen de vingers zich om de
zakdoek.
Nachtstilte suisde door de kamer. Een
flauwe wind liep buiten door de dorre
bomen en morrelde aan 't raam. 't Oude
huis was nu vol zacht gekraak en geritsel.
Nog altijd zat de gestalte daar aan de tafel
't schreien verminderde. De handen
waren gevouwen boven 't papier, 't hoofd
was gebogen haar adem ging alsof ze
sliep of bad. Dat duurde heel lang.
„Neeltje, kind, wat doe jij nog op", klonk
't ineens schor om de hoek van de bedstee-
deurea 't Oude gezicht met de slaapmuts
in het halflicht staarde grootogig naar de
gestalte aan tafel. En meteen kwam de
oude man te voorschijn, rillerig, maar
hevig ongerust Klaar wakker, als oud
mensen zijn resoluut als hij altijd
geweest was, schoot hij zijn broek aan.
Zijn slaapmuts had hij al op bed ge-
worpea Met een beweging, die van schrik
kon wezen, had Neeltje een stuk krant
over de brief gelegd en haar zakdoek liet ze
los op de krant
„Wat is er, zitje te huile?" En met een
bhk op de klok, in starre verbazing: „Half
twéé, kind bêje niet góéd? Heb je zwarig
heid?"
„Ja, Vader", zei ze zacht
„Hè?! Wat is t'r dan?"
„Dat ken ik niet zegge. Vader".
Zijn woorden waren zwaar en tegelijk hol
in de nachtstilte gevallen. Neeltjes ant
woord kwam gefluisterd, maar besUst
Goote had nog nooit zoiets van haar
gehoord. Hij stond stom van verwonde
ring; heel de situatie beduidde hem, dat
hier iets zeer buitengewoons plaatsgreep.
Hij schoot een jasje aan en streek zich
door de verwarde witte haren, maar ging
niet zitten.
„En mot-je daar nou in 't holst van de
nacht om an tafel gaan zitte hüile? De
nacht is om te slape. Kèje nie' beter na' je
bed gaan en zette de viezevaze uit je
hoofd?"
„'t Bènn' geen viezevaze. Vader...."
maar ze bracht de zin niet ten einde en
boog schreiend het hoofd voorover. Hier
was een keerpunt in haar leven; de grote
stiijd; 't bittere verdriet de onaanvaarde
hoop en hoe zou ze kunnen slapen?
Goote stond en keek nog eens naar de
klok. Hij was dertig jaar getrouwd geweest
en begreep, dat gemopper de zaak niet zou
beëindigen en dat er van slapen ook dan
voorlopig niet zou komen. Meteen was hij
toch ook werkelijk hevig verontrust hij
begreep, dat hij haar overspanning had
onderschat Onder de bedstee stonden
zijn pantoffels, maar Neeltje, die zijn
beweging begreep, beheerste zich, stond
op en zei:
„Vader, ik ga al na' bed Gaa-d-U nou
óók slape. Toe. U.... ken me tóch nie'
helpe. Dat... dat ken...God alleen, Hij....
zal raad...." Maar verder kwam ze niet
Ze was tenslotte een vrouw, geen kerel
van ijzeren kracht Ze had haar gevoel,
haar jarenlang verkropt geheim, haar hul
peloosheid en eenzaamheid....
Ze viel op een stoel neer en kermde van
ellende. Verschrikt draafde de oude man
naar de keuken, bracht een natte doek mee
en bette haar daarmede ogen en hoofd.
Neeltje was weer kalmer en Uet haar
Vader stil begaan, maar 't meelij met hem
gaf haar de zelfbeheersing terug. Ze weer
de hem af „Laat maar, 't zakt al een
beetje.... Hé, dat was lekker...." Ze pro
beerde te glimlachen.
Er stond altijd naast 't nachtlichQ'e een
glas water klaar. Daarvan liet vader haar
drinken.
Bij het neerzetten van het glas begonnen
haar handen weer te beven. Ze stond op,
zich beheersend, zette wat op tafel recht
ruimde de kranten op en nam een paar
koppen en schotels mee.
„Nou, wel tfruste". Zo ging ze de
kamer uit
Haar vader stond, besluiteloos, met zijn
grote ogen haar na te kijken. Hij wist niet,
wat hij zeggen moest De deur stond op
een kier, hij liep er heen en keek in de gang.
Zijn dochter was juist de keuken binnen
gegaan. Hij maakte een beweging om haar
te roepen, doch hij sloot de deur en
schudde het hoofd. Dralend, huiverig,
klom hij weer in zijn bed.
Hij luisterde. Neeltje liep nu in 't ka
mertje bovea Hij hoorde haar 't raam
dichtschuiven, de deuren sluitea Haar
gang door de kamer was duidelijk te
volgen. Maar hoe hij zich ook inspande,
van schreien vernam hij niets meer. Even
had hij de inval, naar boven te gaan en
haar toe te dekken, zoals hij wel eens deed,
toen ze nog een kind ^as. Maar nu her
innerde hij zich heel goed dat ze een
vrouw van in de dertig was. Hij keerde
zich om, hoofdschuddend en zachtjes
mompelend, zich kouwelijk aan alle kan
ten wikkelend in 't dek. Nog eenmaal
richtte hij het hoofd op maar niet het
geringste gestommel of gekraak was meer
te vernemen.
Zoetjes aan werd hij warm. Vanuit dit
warme plekje werd het aangrijpend ge
beuren iets heerlijks, om over na te pein
zen tussen waken en slapen. Half domme
lend droomde hij, dat hij deed, wat zijn
vaderplicht was geweest Neeltje had ge
huild... „Wat zou't kind hebben", zeizijn
vrouw, opziende van haar kousstoppea
„Ga jij es kijken". Hij kwam boven.
Weer schrok hij wakker. Kraakte er iets?
Bijna meteen dommelde hij in. Nu was
zijn vrouw boven en lag hij te wachten, tot
ze terugkwam. Waar bleef ze toch? Hij
liep 't uit te leggen aan juffrouw Talema,
buiten, boven op de krens kransmuur)
maar zij was het niet met hem eens en
bleef eigenzinnig.
Zijn bewustzijn deinde weer 't leek
hem even later uit de slaap omhoog, 't
Dek omsloot hem niet goed meer, de
koude lucht blies langs zijn benen en deed
hem zachtjes huiveren. Half dommelend
peinsde hij na overt gebeurde, tot hij weer
droomde. Nu was hij aan 't vertellen bij
Seidler en ging voor in een krachtig gebed
Meteen wist hij toch, dat het maar een
droom was. Nu schrok hij klaar wakker.
Zijnconsciëntie was geraakt Dromen van
gebedsgaven, vertoond in het publiek en 't
stil gebed nalaten voor het kind van zijn
vlees en bloed?
Gootes zonden waren hem niet on
bekend. Zij waren zo oud als hijzelf! In
wakkere nachten, als bij een bliksem
straal, die een afgrond verlicht zag hij,
soms, even maar, iets van de diepte daar
van. Én hoe snel was de Vorst der Duister
nis dan erbij, om er een paradestukje voor
't gezelschap van te maken! Zonder pra
ten, zonder tegenwerpingen, moest hij, de
vader, de minste zijn. En hij wou het,
oprecht Zo vouwde hij de handen en
zocht zijn ziel zijn Vader. Maar wat
verhinderde zijn gebeden? Zijn gedachten
waren verward, hij voelde zich gejaagd en
onrustig, er was geen ontsluiting op zijn
biddea
Het duurde lang, eer hij begreep en
geheel bereid was. Maar toen ook stond
hij vastbesloten op en kleedde zich aaa
Nog vóór zij zich ter ruste begaven, moest
deze zaak tussen hen worden besproken.
Niet alleen vóór, maar ook mét haar
moest deze toestand in het gebed worden
gebracht
Hij nam 't lichtje mee de kraaktrap op,
huiverend in zijn jasje, waarvan hij de
kraag had opgezet Hij kuchtte van de
kou, waarin zijn adem uitdampte.
(wordt vervolgd)
2e Blad
99
Zeist
BEGRAFENISONDERNEMING
TEVENS TAXI
(dag en nacht bereikbaar)
P. Vroegindeweij,
Emmalaan 18,
Middelharnis.
.Tel. 01870-2996.
i»*»»»*#**#»»*»*»»»*»*****#***»»»*#.******#»**»*****¥#*»******»**»***»******<f
