Bakkerij DE VRIES
enkele percelen los land
Uniek in Nederland
HOMBURG
onkruidstrijkrol
Belangrijk
13 januari 1982 mag u niet missen
landbouw-
werktuigenshow
Op deze Vicondag'' ziet u o.a.
TAALPRAATJE
Ruimtelijke Ordening
met groen bestelc
VISITEKAARTJES
Specificatie
Antiek in '82
Mevr. Grinwis
t Abonneert U op l
fjEilanden-nieuws" l
Vertederende
Geboortekaartjes
Gebrs. de Waal
Plaatst
uw
familieberichten
in Eilanden-
nieuws
MUS ONROEREND GOED
van 10.00 - 22.00 uur
U bent van harte well^om
Firma Witvliet
FAMILIEBERICHTEN
I Maria Sophia
EN PERSONEEL
Adverteert in Eilanden-nieuws
j BESTEL UW
Langeweg 13 -
bij Drukkerij
Sommelsdijk J
Te koop gevraagd:
vrij van pacht
Postbus 27 DIRKSLAND
Tel. 01877 - 1309
voor selectieve bestrijding van onkruid en opslag
1werkt met hydraulisch aangedreven rol.
2. afgifte hoeveelheid instelbaar.
3. draaisnelheid rol instelbaar.
4. druppelt absoluut niet.
5. hoogtestelling traploos instelbaar.
6. leverbaar in diverse breedtes.
Tractoren
Werktuigen
Te zien in onze showroom.
Introductie aanbieding tot
13 januari 1982
Firma Witvliet
Oord
41
4»
^^^^^^^^wf^^^^^^Vfw^^^^^^^9VV^VVVVV^^^^^^^^^.
Wij organiseren in samenwerking met Vicon B.V. een interessante show van alle nieuwe
bijzonderheden en details aan de werktuigen.
Vicon Monozentra model 600 sp 6 nj
model 1200 SP 12 rij met opgebouwde granulaatstrooier,
automatische markeurs en.... hydr. opklapbaar
Vicon Schudeg model 4,5 m en 6 m, laatste is hydr. opklapbaar
Vicon Maxi Air Pneumatische precisie zaaimachine voor o.a. mais, erwten, bonen enz.
Vicon Koningsplanterspeciaal voor vóórgekiemd pootgoed
en nog vele andere Vicon werktuigen
Een informatiedag met nuttige tips, dokumentatie en diskussie,
want.... vragen staat natuurlijk vrij
Tractoren
Werktuigen
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^if»^^iftiftif»if»C(tef»C(»Cf»^i(t^^^ff»ift^ifi
4»
4^
Oude maten
Gemet
Ophalen oud papier
Het wordt steeds moeilijker om in liet kleine Nederland
gerieflijkheid te bieden aan veertien miljoen landgenoten. De
Haagse overheid produceert met de regelmaat van de klok
dikke beleidsnota's en schema's. En dan hebben we het nog
niet over Brede Maatschappelijke Discussies en Planolo
gische Kern Beslissingen.... Kun je de bomen door het bos nog
zien
Landinrichting
Planologische
Kern Beslissing
WOENSDAG 30 DECEMBER 1981
„EILANDEN-NIEUWS"
BladzU 3
Nog treurend over het verlies van vader heeft het de
Heere behaagd, tot onze diepe droefheid, plotseling
uit ons midden weg te nemen, onze geliefde moeder,
schoonmoeder en oma
LUNTJE DE RUITER
sinds 29 maart 1981 weduwe van Bastiaan Bette
in de leeftijd van 76 jaar en 10 maanden.
Sprang-Capelle: J. T. Spuijbroek-Bette
H. P. Spuijbroek
Keesje
Ede: A. L. Bette
M. Bette-Gerritzen
Miranda
Annélies
Karin
29 december 1981
Emmalaan 22
3247 AE Dirksland
Gelegenheid tot condoleren vrijdagavond van 7 tot
9 uur in het Verenigingsgebouw „Onder de Wiek"
Ring 57 te Dirksland.
De begrafenis zal D. V. plaatsvinden op zaterdag 2
januari a.s. om 2 uur op de algemene begraafplaats
te Dirksland.
Zij die de overledene de laatste eer willen bewijzen
worden verzocht om 1.30 uur aanwezig te zijn voor
het bijwonen van de rouwdienst.
Geen bloemen
Met droefheid geven wij u kennis van het overlijden
van onze geliefde zuster en schoonzuster
LUNTJE DE RUITER
weduwe van Bastiaan Bette
in de leeftijd van 76 jaar.
Middelharnis: W. Smit-de Ruiter
Nieuwveen: D. van der Leden-de Ruiter
Joh. van der Leden
Middelharnis: T. Bruggeman-de Ruiter
Rotterdam: J. C. Lx)uwers-de Ruiter
C. W. Louwers
Sommelsdijk: A. van Lente-de Ruiter
M. van Lente
Dirksland, 29 december 1981
Na een jarenlange vriendschapsband, heeft de
Heere plotseling van ons weggenomen, onze ge
liefde vriendin, mevrouw
L. BETTE-DE RUITER
in de ouderdom van ruim 76 jaar.
Sterke de Heere haar kinderen en ons in dit zwaar
verlies.
Sommelsdijk IJ. NeUs
B. C. Nelis-Kattestaart
Nieuwe Tonge: C. Vreeswijk
A. K. Vreeswijk-Kievit
29 december 1981
l^4■l^^.^.^.l^.l^.J^l^l^.>^l^l^l^lt.l^lt.l^l^^.4.^.l^l^^.4.l^l^l^l^.l(.>^^.>^l^^
g De Heere verblijdde ons met de geboorte van een
i;^ dochter
Wij noemen haar Miranda
L. M. de Gast
;5: J. de Gast-Kriekaard
g Inge
S 29 december 1981
Philipshoofjesweg 74
I 3247 XS Dirksland
li;: Tevens wensen wij u in alle opzichten een
ijij voorspoedig 1982.
U vindt ze faij GEBR. DE WAAL.
Maak uw keuze uit het nieuwe
modeUenboek.
We zien u graiag op ons adres:
Langeweg 13 te Sommelsdijk
wenst clientele, familie en vrienden een gezegend 5
nieuwjaar.
Pieterstraat 16 GOEDEREEDE
Tel. 01879- 1150
*ü*fc Wilii <W%*ï*>t<*?'«*W'*«?!4 0*ffkV><ik *?*S( W^«**;
w .,.-
Industrieterrein - Sommelsdijlc - Tel. 01870 - 2887 - 5333
VICON
Industrieterrein - Sommelsdijk - Tel. 01870 - 2887 - 5333
Op verzoek schrijven we dit keer over
oude maten, en als eerste nemen we de
vadem, samengetrokken ook wel vaam
genaamd, onder de loep.
Onder een vadem werd verstaan de af
stand tussen de toppen van de middel
vingers bij zijwaarts gestrekte armen. In
sommige streken sprak men ook wei van
„vlucht". Vergelijk de vlucht van een
vogel. Hieruit vloeit al voort, dat de
vadem niet overal gelijk in grootte was. De
gemiddelde lengte van een vadem bedroeg
zes voet of ongeveer 1.80 meter. Men
onderscheidde de Rijnlandse vadem
(1.884 m), de Amsterdamse vadem
(1.698 m) endeEngelse vadem(l.83 m).
De Rijnlanders hadden kennelijk langere
armen dan de Amsterdammers.
De vadem werd bovendien onderschei
den in kleine, gemiddelde en grote. Lin
nen, laken en vooral touw werd in vroeger
tijden per vadem verkocht, evenals dar
men voor de worstmakerijen. Een oude
zegswijze luidde: „Hij stinkt één (of
zeven) vaam in de wind". Hij ruikt heel
erg vies.
Schertsend: „Woorden van een vaam
spreken". Gezegd van iemand die teveel
had gedronken en moest overgeven. Met
voorletterrijm: op geen voeten of vamen
na. Betekenis: in de verste verte niet, in het
geheel niet
„Het gaatje op geen voeten en vamen na
aan". „Dat scheelt voeten en vamen".
Dat scheelt heel veel.
In Vlaanderen kende men de uitdruk
king: „Eten buiten vame en voet". Dat
werd gezegd van iemand die onbe-
schaamd(of uitbaldadigheid) veel at. Van
geheel andere betekenis is de naam vadem
als inhoudsmaat voor hout Het was een
stapel hout van zes voet lang en zes voet
hoog. Een grote of Bataviase vadem daar
entegen was achttien voet lang en zes voet
hoog.
Een andere oude maat is de „gemet",
afgeleid van meten en gemeten. Een ge
met was vooral in Zeeland en Zuid Hol
land een landmaat, gelijk aan een halve
morgen (een morgen was 0300 vierkante
meter) of 300 vierkante Rijnlandse roe
den. Het eiland Tiengemeten aan het
Haringvliet herinnert nog aan deze oude
maat.
Een bekende oude maat was de schepel.
Oorspronkelijk een holle, houten schop
met lange steel, gebruikt om graan, aard
appelen', erwten en bonen enz. op te
scheppen. Het was een maat voor droge
waren, meestal het vierde deel van een
mud (een hectoliter). Maar ook bij de
schepel was de inhoud niet uniform en
kende men de Zwolse, de Amsterdamse
en de Nederlandse schepel. De term „met
schepels" betekende: bij grote hoeveel
heden. Vandaar de zegswijze: „Met lepels
winnen en met schepels verteren". Lang
zaam met kleine beetjes sparen en daarna
grootscheeps ineens uitgeven.
„Er zit een gat in de schepel". Bij Zaanse
pellerijen een zegswijze om aan te duiden
dat de gerst op was. Via de schepel komen
GOEDEREEDE
Zaterdag 2 januari wordt weer oud pa
pier opgehaald t.b.v. de restauratie van de
kerk.
Er zal worden opgehaald in Goedereede,
Havenhoofd en Oostdijk. Graag goed
gebundeld aan de weg gereed zetten s.v.p.
Opbrengst vorige keer 198,
„Alles wordt duurder en alles
wordt minder", zeggen we als
maar tegen elkaar en we zullen
't niet ontkennen.
Gelukkig is de waarde van een
goed stuk antiek niet terug
gelopen. We hebben 't dan niet
over die pseudo meubels die
vreemd aan onze cultuur zo
uitheems in de Hollandse
kamer staan.
Met uw echte stukje Hollands
antiek kunt u voor de dag
komen. We hopen ze ook in het
komende jaar weer op te dui
ken, soms uit de gekste hoekjes,
voor u, voor 't mooiste hoekje.
Rottenburgseweg 72
Tel. 01870 - 3392
MIDDELHARNIS
we op het mud. Vroeger en ook thans nog
wel gebezigd in de handel. Een mud
aardappelen. In sommige streken ook in
een andere betekenis, namelijk als naam
van een landmaat. In Gelderland vroeger
de grootte van een stuk land, dat met een
mud graan kon worden bezaaid. Tamelijk
onbekend als naam voor een kleine vocht-
maat, ongeveer 1 deciliter. „Haal eens
een mudje jenever". Vaker noemde men
een deciliter sterke drank een maatje (een
tiende liter of kan). Het maatje met een
vastgestelde inhoud van 1 deciliter wordt
genoemd in de Wet van 1 februari 1809.
Gewestelijk noemde men een dubbel
maatje, twee deciliter, wel een „kom
metje".
Snees: geen maat maar een hoeveelheid,
waarbij sommige waren worden ver
handeld of geteld, vooral met betrekking
tot vis en eieren. In plaats van snees
gebruikte men ook het woord „stijg". Een
snees eieren (twintig stuks). Een enkele
maal ook 21 of 22 stuks. In vrijer, meestal
grappige, toepassing betekent snees een
flink aantal. „Een snees kussen als be
loning". Toch kwam snees ook voor als
landmaat. De oppervlakte bedroeg een
snees of twintig vierkante roeden. ziet
men kende vroeger veel namen voor oude
maten, maar eveneens blijkt dat er vaak
geen eenheid bestond in de waarde of
inhoud, die men aan die maten hechtte.
De overheid moet voortdurend plannen
maken en bijstellen om de schaarse ruimte
zo goed mogelijk te verdelen onder alle
belanghebbenden. Je kunt de boeren in
ons land niet zomaar grond of ruimte
ontnemen, want hun bestaan hangt er
van af Meer dan tweederde deel van het
Nederlandse areaal wordt beheerd door
de boeren en tuinders. En toch.... moet de
overheid woekeren met de ruimte want de
veertien miljoen Nederlanders willen wo
nen, werken, leven en recreëren. Behalve
het agrarisch belang zijn er ook andere
zaken en die winnen steeds meer aan
waarde (kijk maar naar natuur en land
schap). Vanaf 1973 heeft de landelijke
overheid haar „ruimtelijke ideeën" neer
gelegd in dikke nota's zoals de Oriën
teringsnota, de Verstedelijkingsnota en de
Nota Landelijke Gebieden. De nota's
vormen de basis om het ruimtelijk beleid
verder uit te werken. De ruimte moet
immers bestemd, ingericht en beheerd
worden.
Op de eerder genoemde nota's wordt
voortgebouwd in zgn. structuurschema's
waarin plannen op lange termijn worden
ontvouwd. Tussen de meer dan tien tot nu
toe gepresenteerde structuurschema's
treffen we drie groene schema's aan. Die
laatste trekken de aandacht van boeren,
burgers en buitenlui.
De drie groene schema's zijn het struc
tuurschema landinrichting, het structuur
schema openluchtrecreatie en het schema
natuur en landschapsbehoud.
Bij elkaar zijn "het ruim 600 dichtbe
drukte bladzijden waarin de overheid
doel, hoofdlijnen en eigen visie op het
ruimtelijk beleid geeft. Wat moet de door
snee Nederlander met al die dikke nota's
en ingewikkelde schema's? Het structuur
schema landinrichting is wellicht het dui
delijkste en meest bruikbare instrument in
het kader van de ruimtelijke ordening. In
het schema wordt aangegeven welke delen
van ons land in aanmerking komen voor
landinrichting. Wat is landinrichting pre
cies? Wel, volgens de nieuwe op stapel
staande Landinrichtingswet probeert de
overheid het landelijk gebied in te richten
overeenkomstig de functies van het ge
bied. Die functies zijn dan weer aan
gegeven in het kader van de ruimtelijke
ordening. Eigenlijk levert het structuur
schema Landinrichting de instrumenten
om het landelijk gebied volgens plan in te
richten. Iedereen denkt dan aan het stok
paardje dat boeren en tuinders jarenlang
hebben bereden: de ruilverkaveling.
Volgens het structuurschema is landin
richting meer of anders: het kan neer
komen op ruilverkaveling, op herinrich
ting. Bij alle drie gaat het niet alleen om
agrarische belangen, maar ook en soms
zelfs vooral om niet-agrarische belangen
natuur-cultuurlandschap)
Opvallend is wel dat het structuur
schema Landinrichting veel concreter en
duidelijker is dan de twee andere groene
schema's (openluchtrecreatie, natuur- en
landschapsbehoud). In de twee laatste
schema's worden wijdlopende filosofieën
opgehangen over ruimteverdeling en be
langen, maar de invulling en financiële
vertalingen van deze denkbeelden blijven
uit Bij het structuurschema Landinrich
ting is dat anders, zij het dat een lange weg
gevolgd wordt met de meningen van de
burgers te turven en in te passen.
De overheidsplannen, die in de struc
tuurschema's zijn neergelegd, zijnnogniet
definitief Er zijn ruime inspraakmogelijk
heden. Zo brengt een adviesraad van de
Minister voor Volkshuisvesting en Ruim
telijke Ordening een standpunt naar vo
ren. Deze Raad van Advies voor Ruim
telijke Ordening (RARO) zal zijn oren
goed te luisteren leggen bij de belang
hebbenden. Daarna volgt pas een advies,
waarop de regering dan weer een ant
woord geeft. Vervolgens komen alle plan
nen, die in de structuurschema's zijn ge
noemd, in het parlement De Tweede
Kamer moet eveneens haar zegje doen en
uiteindelijk groen licht geven.
De inspraakprocedure heet Planologi
sche Kern BesUssing (PKB) en vergt
zeker \Vi a 2 jaar. Diverse plannen
zoals de Markerwaard, de Waddenzee, de
Landinrichting zullen de weg van de
PKB's moeten volgen.
Om weer terug te komen op de land
inrichting: boeren en tuinders beraden
zich en studeren nu op de overheids
plannen. Het is in hun belang dat de
landinrichting zoveel mogelijk aansluit bij
het agrarisch gebeuren, want boeren en
tuinders ontlenen het bestaan aan het
gebruik van de schaarse grond.
B. Schouwing
