EIIAnDEI1-t1IEUW5
Maas en Scheldebode
20-27
November 1891
Fietsencontrole
op de basisschool
Wiebeke Reimers
„de tranen der verdrukten"
KIJKVENSTER
HET
Uw huis verkopen
TAMBOER
PRIJSVOORDEEL VAN 555 tot
Qp alle Corolla-en Carinc
d"Velde_
Grijsoordse Schetsen:
No. 5047
4:
Waarnemer
Oplossing prijsraadsel
J
Schaatsruilbeurs en kaarsen
beschilderen in M'liarnis-Z.
BIJ
2e Blad
VRIJDAG 27 NOVEMBER 1981
blik op kerk
en samenleving tj
- De demonstratie
- Wat zit erachter
Het zal niemand verwonderen wanneer
we nog eens terugkomen op de grote
demonstratie van zaterdag 21 november
in Amsterdam. Een demonstratie die naar
schatting drie honderd duizend mensen op
de been heeft gebracht, dat is natuurlijk
niet niets! En als we de situatie waarin
onze wereld zich bevindt in ogenschouw
nemen en letten op de enorme gevaren
waardoor we elke dag bedreigd worden,
dan is het begrijpelijk dat vele mensen
zeggen: „Dat kan zo niet langer".
In De Banier van 20 november schreef
de hoofdredakteur. Ds. H. G. Abma:
„Wie zou niet begrijpen? Wie vreest
niet het lichaam- en hartverscheurend
geweld van wapens die bomen ach
ter zich latend bijkans tot de hemel
gegroeid zijn? Groei is de god, de grote
afgod van de moderne eeuw. Welnu,
die groei bereikt onvoorstelbare hoog
tepunten in de moderne bewapening.
Wij leven op gifbulten en wijleven
tussen verderfspuwende vulkaanraket-
ten. Gevaarlijk als de steile diepte van
het arglistig mensenhart dat ieder met
zich'draagt. De volksmassa's worden
gemobiliseerd. Wat kan je anders
doen? Het betreft evenwel het wapen
van de zeer weinigen. Dus".
Toch is het de vraag of die driehonderd
duizend mensen die meegelopen en mee-
betoogd hebben eigenlijk wel wisten wat
ze deden. Hun deehieming aan de demon
stratie zal hoofdzakelijk ingegeven zijn
door angst. Angst voor de dreiging, angst
voor de toekomst. Aan verschillende deel
nemers werd de vraag gesteld: „Waarom
bent u hier, waarom doet u mee?" Velen
van hen gaven het antwoord: „Ik loop hier
voor mijn kinderen en kleinkinderen".
Daar is alles mee gezegd. Men vreest dat
er voor het nageslacht geen toekomst meer
zal zijn voor het geval dat ooit tot het
gebruik van deze verschrikkelijke wapens
zou worden overgegaan. En die vrees is
zeker gegrond. Wie zal een nucleaire
aanval overleven? En als men het over
leeft, mag dat dan nog leven worden
genoemd?
De vraag is wel of éénzijdige ontwa
pening het alternatief is. „Kernwapens de
wereld uit, te beginnen uit Nederland" is
natuurlijk een leuze die het dóet, maar is
dat geen idealisme? Of is het een
ideologie?
Want welke drijfveer beweegt de mensen
van het I.K.V. die deze massale demon
stratie hebben georganiseerd? Het is wel
opvallend en ik ben niet de eerste die
het opmerkt dat de reaktie van Mient
JanFabervanhetI.K.V. op de boodschap
van president Reagan exact dezelfde was
als die van president Breznjew van de
Sowjet-Unie.... Uit Amerika kan nu een
maal niets goeds komen, de bedoelingen
van de Verenigde Staten zijn nu eenmaal
altijd verkeerd. Alleen de Russen schijnen
het goede voor te hebben met ons, hier in
het westen. Over hun onwil tot enige
ontwapening spreken we dan maar niet.
Zeker niet over de duikbootaffaire met
Zweden.
H: 4: 4:
Ik ben zo bang dat de organisatoren van
zo'n demonstratie, zelf verblind of geïn
filtreerd door het communisme, handig
inspelen op de angst-gevoelens van de
bevolking. Maar angst is een slechte raad
gever. En ik denk dat ze in Rusland niets
liever zien dan dat we hier in het westen
grote betogingen houden tegen de kern
wapens. Dan kunnen ze daar tenminste
rustig doorgaan met zich tot de tanden toe
te bewapenen, terwijl onze geestelijke
weerbaarheid totaal wordt verlamd.
PLAATSELIJK NIEUWS
HERKINGEN
Hedenavond trad ds. L. Kam de Beer
van Poederooien voor de Ned. Herv.
Gem. alhier op. Z. Eerw. had tot tekst 1
Cor. 2 2. Hij heeft tot onze groote
blijdschap verklaard het op hem uitge
brachte beroep aan te nemen. De ge
meente is ongeveer 13 jaar vacant, haar
laatste predikant was den bekenden Ds.
Tenthof.
Moge zijn arbeid meer gezegend zijn dan
die van zijn voorganger, treurige herinne
ringen zijn er aan diens heengaan ver
bonden, want kort na hem verloor onze
gemeente haar vader Ant. de Vlieger die
niet werd herbenoemd tot burgemeester.
Nog een enkele lading suikerbieten en
deze campagne behoort tot 't verledene,
de veldarbeid kan als geheel beëindigd
worden beschouwd. Vorige jaren werd
nog een enkele gulden verdiend op de
oesterbanken, ook deze vorderen dit jaar
geen hulp meer uit de gemeente, dat kan
zeker een ramp worden genoemd want
hoewel niet alle dagen „de bank open
was" zoals dit genoemd werd toch werd er
naar sommigen berekening ƒ1100,a
1600,door den minder gegoede bur
gerij op verdient, geen kleinigheid dus,
gelukkig dat op de eigendommen van den
graf van Beilandt, boomgaarden worden
aangelegd, waarvan de allereerste vruch
ten door onze arbeiders worden geplukt,
en deze zijn ook niet gering te noemen.
SOMMELSDIJK
Naar men verneemt is benoemd tot bur
gemeester der gemeente Nieuwe Tonge de
heer A. J. de Graaff, burgemeester dezer
gemeente.
Burgemeester en Wethouders alhier ma
ken bekend dat a.s. vrijdag 27 November
Schuren der Straten is.
OOLTGENSPLAAT
De gehoudene boschjacht heeft opge
bracht: 41 stuks hazen, 14 stuks faissan-
ten (hanen) en 2 stuks Faissanten (hen
nen).
17 November hadden uit de Remise
kazemat B. van het Fort F. F. de schiet
oefeningen in den voorliggenden dijk met
kanon van 12 Cm. plaats.
Deze oefeningen zijn naar men met ze
kerheid verneemt goed geslaagd. De
Veerschipper van Nimwegen vond heden
middag van die oefening 2 kogels op de
zandplaat.
De naam van het raadsel uit de courant
van 30 October is: Suikerraffinaderij.
De prijs, een keurige kleurdoos is bij
loting ten deel gevallen aan:
Paulus den Boer te Melissant
GEMENGD NIEUWS
De cellulaire gevangenissen te Gronin
gen, Sneek en Arnhem zijn zoo vol, dat
geen veroordeelde daar meer kan worden
aangenomen om zijn straf te ondergaan.
Spoorwegongelukken in Europa en
Noord Amerika zijn in October j.l. ten
getale van 43 voorgekomen, in September
16, in Augustus 28. Tezamen in de afge-
loopen 10 maanden van dit jaar 178.
Verleden week heeft in een tapperij aan
de Botersloot een moordaanslag plaats
gehad.
Een man schoot een revolver af op een
vrouw. Het schot mislukte, hoofdzakelijk
door de kloeke houding van een politie
agent die in burgerkleeding in de tapperij
was. Nadat het eerste schot gelost was
sprong van Klaveren voor hem en maakte
hem deze afhandig.
ADVERTENTIËN
Zoo de Heere wil en zij leven hopen onze
geliefde ouders
JACOB HARTOG Az.
en
JACOB A KOUD IJZER Ld.
op 22 November a.s. den dag te her
denken waarop zij voor 25 jaren door den
band des huv/elijks werden verbonden.
Hunne dankbare kinderen
Middelharnis, 20 November 1891
Heden overleed zacht en kalm, na een
langdurige ziekte onzen geliefde vader,
behuwd- en aanbehuwdvader
CORNELIS VAN DEN HOEK
in den gezegenden ouderdom van 80 jaren
Wat wij in hem verliezen kunnen zij
beseffen die den overledene van nabij
gekend hebben.
J. V. d. Hoek
J. V. d. Hoek-Langbroek
H. V. d. Hoek
In de maanden oktober/november 1981
werden in samenwerking tussen Vereni
ging Veilig Verkeer Politie - basisscholen
alle fietsen gecontroleerd van de kinderen,
die die scholen te Middelharnis bezoeken.
De controle beperkte zich niet alleen tot
het verlichtings gedeelte, doch had be
trekking op de hele fiets. De fiets die werd
goedgekeurd, werd voorzien van een
sticker.
Het resultaat van de controle was niet
om over naar huis te schrijven. Zeker 40%
werd niet goedgekeurd.
Degenen, die het onderzoek hebben ge
daan, en daar veel tijd in hebben gestoken,
doen nu een dringend beroep op de
ouders. De moeilijke tijd komt weer aan,
en U laat Uw kinderen toch niet met een
slechte fiets naar school gaan?
Ouders, let op Uw zaak. Nu zegt U
misschien, dat het percentage afgekeurde
fietsen niet zoveel weergeeft. Wat dacht U
als er zo'n 600 fietsen zijn nagezien en er
ca. 240 niet goed zijn! Nogmaals ouders,
kijk de fiets van de kinderen na. Het woord
is aan U, ook de daad.
L. V. d. Hoek-Visser
Jac. V. d. Hoek
A. V. d. Hoek-Wurste
C. V. d. Hoek
N. C. V. d. Hoek-Langbroek
N. Muije-v. d. Hoek
C. Muije
J. V. d. Hoek
G. van Rixoord-v. d. Hoek
G. van Rixoord
W. V. d. Hoek
K. V. d. Hoek-Verduin
D. V. d. Hoek
M. V. d. Hoek-v. d. Put
Middelharnis, 15 November 1891
Publikatie van het Streek Museum
Goeree - Overflakkee
Kerkstraat Sommelsdijk
A. j. K.
hoord had:
„Geweldige machten strijden tegen de
genen, die proberen vast te houden aan het
geloof in Gods bestuur, aan het Goddelijk
ingrijpen ook in ons mensenleven...."
Ja, dat wist ze zelf. Ze had er iets van
gevoeld, en zou er nog meer van merken,
hoe verder ze kwam. Toch moest ze
werken en trouw zijn aan de roeping, die
ze had gekregen!
Ze herinnerde zich de afscheidswoorden
van Aletta, toen ze daar op bezoek was,
voordat ze op reis gingen. „Ik wil zoveel
als in mijn vermogen is je zowel in je werk
als in je plannen met Eikesjö steunen,
want zo zal eindelijk mijn oude huis tot
zegen kunnen worden!"
Ze stond op en liep naar het open raam.
De schemering breide zich uit „Geef mij
wijsheid en moed en geestdrift", zei ze,
terwijl ze opkeek naar de avondhemel.
„En ik zag een nieuwe hemel en een
nieuwe aarde, want de eerste hemel en de
eerste aarde waren voorbijgegaan, en de
zee was niet meer.
En ik zag de heilige stad, het nieuwe
Jeruzalem, nederdalende uit de hemel,
van God, getooid als een bruid voor haar
man. En ik hoorde een luide stem van de
troon zeggen: Zie, de tent van God is bij d
e mensen en Hij zal bij hen wonen, en zij
zullen Zijn volk zijn, en Hij zal alle tranen
van hun ogen afwissen, en de dood zal niet
Op woensdag 2 december organiseert
Wijkgroep Middelharnis-Zuid een
schaatsruilbeurs. Van 2-4 uur is het
„Buurthuis", Meidoomstraat 10a ge
opend om gebruikte schaatsen te kopen.
Iedereen die schaatsen wil ruilen, omdat
ze bijvoorbeeld te klein zijn of gewoon niet
meer gedragen worden, kan ze inleveren.
Men kan zelfde prijs bepalen. Alle soor
ten schaatsen kunnen geruild worden
zoals b.v. noren, kunstschaatsen, hockey
schaatsen, houten schaatsen, enz.
De schaatsen moeten wel in redelijke
meer zijn, noch rouw, noch geween, noch
moeite zal er meer zijn, want de eerste
dingen zijn voorbijgegaan.
En Hij, die op de troon gezeten is, zeide:
Zie, Ik maak alle dingen nieuw. En Hij
zeide: Schrijf, deze woorden zijn getrouw
en waarachtig".
-0-
Wiebeke hief haar hoofd op en keek voor
zich uit Alles, wat ze om zich heen en
voor zich zag, de oude meubels, de boeken
en de bloemen en de schilderijen, die zo'n
mooie, harmonische omlijsting om haar
zelf en haar werk vormden, zouden een
maal weg zijn. De heldere sterren daar
buiten, de rode avondlucht in het westen
en de donkere schaduwen van de eiken, de
geur van de rozen en de dauwdroppels, die
parelend glinsterden op halm en blad, ook.
Maar de werken, die de mens gedaan
had, zouden hem volgen. Ieder vriendelijk
woord, iedere barmhartige daad, ieder
opofferend stuk werk voor andere stralen
en geuren als bloemen daarboven, als je
slechts trouw geweest was. Alles wat waar
was, alles wat edel was, alles wat eer
waard was, zou met je meegaan naar de
nieuwe aarde. Niets daarvan zou verloren
gaan!
Maar achter de gordijnen van haar ledi
kant op de kleine hoeve lag Hilda Borgen
en draaide zich om en om, en kon niet
staat zijn. Men kan de schaatsen inleveren
op dinsdag 1 december a.s. van4- 5 uuren
van 7-8 uur in het „Buurthuis".
Afhalen van niet verkochte schaatsen of
het afrekenen ervan kan op woensdag
avond 2 december van 7-8 uur in het
„Buurthuis".
Dinsdag 15 december is er een avond
kaarsen beschilderen. De kosten voor
deze avond zijn 4,incl. verf Voor
kaarsen en een penseel dient u zelf te
zorgen. We beginnen om half acht in het
Buurthuis, Meidoomstraat 10a, te Mid
delharnis. De avond staat o.l.v. Annette
de Roo.
Wie zich op wil geven kan terecht bij
Jannie Hoogenboezem, tel. 01870 -
4372.
slapen. Ze was ziedend! Dat afschuwe
lijke, gewichtigdoende mens op Eikesjö!
Wat verbeeldde ze zich wel om aan haar,
Hilda Borgen, de Bijbel te citeren? Ze
behoefde zich heus niet uit te sloven, want
ze had hem gelezen van a tot z. Ze kende
hem en goed ook! Dat zou zij moeten
slikken. Zij, die voorzitster was van twee
vrouwenverenigingen en in al de Christe
lijke verenigingen, die er in de loop der
jaren in de streek bestaan hadden, gewerkt
had!
Had ze soms niet de zuivere waarheid
gezegd? Ze had die Vium en haar meer
dan éénmaal arm in arm zien lopen, en
waren ze soms niet op een maanlichte
avond met allerlei picnicgerei op stap
gegaan en pas heel laat op de avond
teruggekeerd? O ja, ze hoefde heus niks te
zeggen! En als ze zelf niet zo van d'r stuk
geraakt was, dan zou ze wel verteld heb
ben, dat Vium, haar, Hilda Borgen, ook
vaak genoeg zijn vrijpostigheid had ge
toond! Wat had hij niet honderden malen
gezegd: ,,Nee, niemand kan het eten zó
klaar maken als jij, Hilda! Je bent onmis
baar!" En de weg tot de man gaat door de
maag, je kon dus moeilijk zeggen, dat zij
haar best niet gedaan had!
Geld had ze altijd gekregen, zowel met
kerstmis als met haar verjaardag!
(wordt vervolgd)
TOVOTAVOOBQEEL-S
Deze tijóelijke aanbieding
qaraqe
Afgebetld: Coroilal.S 4~(ieurs Special.
DORPSWEG 28-34 - TEL 01870-4466
3245 VC SOMMELSDIJK
VERVOLGVERHAAL
door INGRID LANG
Uit het Zweeds vertaald door
C. Ploos van Amstel-de Jong
J. N. Voorhoeve - Den Haag
53
Ineens kwamen de woorden van Kitten
har weer in de gedachten:
Het onrecht wreken kan iedere slaaf.
Onrecht verdragen kan slechts de sterke.
Alleen hij, die diep in zijn geest en ziel
een adellijk wapen voert.
Wat Hilda gezegd had over haar ver
houding tot Gunnar, was immers alleen
maar om te lachen; maar dat ze haar
vrienden kwaad zou doen met haar boze
tong, dat moest voorkomen worden, daar
moest ze tegen opkomen.
-0-0-
„Hoe ter wereld durft dat mens lid te zijn
van zendingsverenigingen en aan alleriei
Christelijk werk te doen?" vroeg Anne
verontwaardigd, terwijl ze het koffieblad
de stenen tafel in het met kamperfoelie
begroeiüe prieeltje neerzette. Ze had iets
extra-lekkers klaargemaakt voor deze
gelegenheid. Wiebeke zou het nodig
kunnen hebben na de schrik!
„Ga zitten, Anne, dan drinken we samen
koffie," zei Wiebeke zacht. „Het is zielig
voor dat arme mens. Ze laat immers op
zo'n manier zichzelf en al het boze, dat in
haar woont, aan iedereen zien? Wij
moeten eigenlijk alleen maar voor haar
bidden, dat ze zal inzien, hoe zondig en
boos haar tong is!"
„O, nee, zo vroom ben ik niet", ant
woordde Anne met klem, terwijl ze haar
kopje neerzette. „Ik ben nog niet verder
gekomen dan dat ik haar alles, wat haar tot
nu toe overkomen is, van harte gun!" Ze
streek Wiebeke met haar ruwe werkhan-
den over haar wang. „Ik geloof, dat het
nodig is, datje óók voor mij bidt", zei ze
zacht.
„Ik ben bang, dat juffrouw Reimers hier
door een gevaarlijke vijand gekregen
heeft", zei Per Groten, toen Anne van het
hoofdgebouw terugkwam met het koffie
blad. „Hilda Borgen is niet iemand, die
zich makkelijk buigt, hoe Christelijk ze
ook doen mag!
Die avond speelde Wiebeke een leuk,
klein volkswijsje als een accompagnement
voor haar gedachten. Ze had de gewoonte
ze achteraf op te schrijven:
Lelieknoppen groeien.
Diep uit 't slijk omhoog,
Witte bloemen groeien.
Zuiver voor Gods oog.
Reine, witte lelies,
Geschapen zó door God,
Bieden Hem haar kelken.
Al naar Zijn gebod.
Lelieknoppeh groeien
Oók uit ons omhoog.
Zuiver voor Gods oog.
Ze brak plotseling af en bleef lang in
gedachten zitten denken. Was dat eigen
lijk niet wat ze met haar werk wilde, met
haar toekomstplannen voor Eikesjö? Wit
te lelieknoppen waren het, die ze in het
gedachtenleven van de mensen wilde doen
groeien, lelieknoppen, die zich zouden
ontvouwen en hun volle schoonheid zou
den bereiken in de glans van het eeuwig-
heidslicht
Ze herinnerde zich al de woorden, die ze
te horen had gekregen over de teleur
stellingen, die haar zouden wachten: van
Gunnar Vium, van Kitten en tenslotte van
de nog jonge dominee, die ze op een
Noorse studentenmeeting in Uppsala ge-
Vooral de ouderen onder ons hebben met ontzag geluisterd naar de wijze
woorden die de oude heer Drees uitsprak. „We klagen allemaal", zei hij;
„maar wat hebben we het allemaal goed".
Hij raakte vooral bekend door 't uitgeven van de nieuwe gulden. Het oude
geld bleek na de oorlog waardeloos te zijn, het moest worden ingeleverd. En
we kregen de eerste week het tientje van Drees. Daar moest je toen een week
van leven. Hij had andere tijden gekend ieder moest voor zichzelf zorgen; nu
zorgen wij allemaal voor ons allemaal. Arme mensen zijn er niet meer
bedoelde hij in deze welvaartstaat. Werd je vroeger weduwe met kinderen die
groot gebracht moesten worden; werd er een winkeltje of nering opgericht. Je
moest op je eigen rekenen.
Als we nu de nieuwsberichten horen dan zegt de wijze prediker ervan „er is
geen nieuws onder de zon". Vele dingen die nu zijn zijn reeds geweest in de
eeuwen die voor ons geweest zijn. Crisis en we.rkeloosheid waren er ook in de
dertiger jaren. Hij liep maandenlang op de keien en de toekomst bood hem
geen bestaan; zong men toen. Velen vonden nog een werkkring in Oost-Indië.
Veel jongens namen dienst in het Kon. Ned. Ind. leger. Voor de vrede werd
gedemonstreerd en men droeg het gebroken geweer. Maar dat kwam het
Nederlandse volk duur te staan. Een weerloos volk een gemakkelijke prooi
voor het facisme. Onze Joodse medeburgers; weerloos en lijdzaam werden de
eerste slachtoffers. Als neringdoenden kenden we ze allemaal. Isrel de
Winter, Meijer Cohen, Sallie Cohensius, Maritz en uit de naburige dorpen;
gebr. Hagens, Gazan Polak, Hartogs en vele anderen kwamen wekelijks aan
de deur.
Ook de kerken zagen lijdzaam toe hoe deze mensen in het nauw werden
gedreven. In sommige kerken bad men zelfs voor de vijand! Wees met hen
door wiens hand het U belieft ons te regeren onze kleine dominee de kleinste
van heel Nederland deed daarin niet mee. Dat was levensgevaarlijk, hij werd
al spoedig gevangen genomen en afgevoerd. Ook gewone burgers die de Joden
hielpen, b.v. Marien Stoop werden doodgeschoten. Joost van Loon die
driemaal zijn persoonsbewijs aan de Joden gaf en voorgaf ze verloren te
hebben werd in Amersfoort gebracht
Het eerste slachtoffer was de slager Cohen; doorgeschoten achter het
Haagse Veer.
Persoonsbewijzen werden nagemaakt, onderduikadressen werden op
gezocht. Voor de meisjes Mesritz die geen Arisch uiterlijk hadden werden ze
spoedig gevonden. Maar de meeste weerstand ondervonden we van de Joden
zelf, ze leefden in een sterk gezinsverband, ook de Rabbie was bij de
famiheraad aanwezig. Ze geloofden niet, toen Franke hen vertelde dat hun lot
in het werkkamp zou zijn; verhongeren, vergassing en verbranding. „Ik weet",
zei de Rabbie, „dat velen van jullie het Oude Testament kennen. Zal de God
van Israël ons ook niet helpen in het Duitse werkkamp?"
Veertig jaren leidde Hij Zijn volk door de woestijn. Al die jaren regende het
brood uit de hemel, zal Hij ons ook niet die maanden helpen in het werkkamp,
als er honger is? We zullen samen blijven, samen lijden. We zullen nu eerst
bidden en psalmen zingen. De vrouwen knielden, ook de mannen. Franke zei:
Ik zag de tranen der verdrukten die geen helper hadden; en aan de zijde van
hun onderdrukkers was macht; zij daarentegen hadden geen vertrooster.