Het Dirkslandse weeshuis nu Saab zit ruun in veiU^eid' Kom een proefrit maken. I op 15,9. Verbazend vrijgevig bloemwerk Echte Perzische st Tapijten 'ac. de Basi dirksland tapijten Huis-aan-huis-aktie in Goedereede KORTEWEG TALBOT SOLARA Visser Bladzij 2 ,EILANDEN-NIEUWS" VRïlDAG 27 NOVEMBER 1981 Op 6 en 27 maart 1868 kwam de raad van Dirksland bijeen, om het reglement van het weeshuis goed te keuren. Het reglement werd gedrukt in Dirksland bij D. Houtkamp, de voorloper van A. G. Penning. Het bestuur werd uitgeoefend door een college van vijf regenten, een voorzitter en vier leden, gekozen door de gemeenteraad. Ér was ook nog een boekhouder, benoemd, geschorst en ontslagen op voordracht van de regenten door de gemeenteraad. Art. 3 is zo mooi, dat ik dit over zal nemen uit het oorspronkelijke reglement Tot bevordering van huiselijke orde in het Weeshuis, zullen door den gemeente raad drie der geachtste en daartoe meest geschiktste vrouwen worden verzocht de betrekking van regentessen op zich te nemen, om mede te werken met het be stuur, voor zo ver het vrouwelijk toezicht kan gerekend worden daartoe nodig te zijn. Het huishoudelijk bestuur werd opge dragen aan „eenen vader en eene moe der", die ook door de gemeenteraad wer den benoemd, geschorst en ontslagen. In het weeshuis werden opgenomen alle min derjarige wezen, wier onderhoud ten laste der gemeente kwam, zonder „onderscheid van gezindte". Ook voor rekening van kerkelijke of bijzondere instelHngen van weldadigheid tegen betaling van een vaste som per jaar, door de regenten onder goedkeuring van de gemeenteraad te be palen. Ook art. 6 bevat een interessante be paling. De eerste bevat enkel de mede deling, dat de kinderen tot hun 23ste jaar werden opgenomen, maar let op de tweede. „Dezulken, die lijdende zijn aan krank zinnigheid, waanzin of razernij, overeen komstig de bepalingen van de wet van 29 mei 1841 (Staatsblad no 20) worden niet in het gesticht opgenomen en wanneer zij na hunne opneming door dergelijke ziekte mogten worden aangetast uit het gesticht ten spoedigste verwijderd". Veel geld kregen de wezen niet in hun handen. Hun werkloon en verdiensten moesten zij aan de administratie afgeven, hiervan kregen zij het 10de deel als zak geld. De weesmeisjes, die de moeder in de huishouding moesten helpen, kregen we kelijks een door de regenten bepaalde som als zakgeld. Maar ook dat geld mochten zij niet besteden zonder toestemming van de va der of de moeder. Dat dit volkomen onder curatele staan vooral bij de oudste jongens wel eens tot botsingen leidde, valt niet te verwonderen. Van een zonnige jeugd was, zo als we straks nog nader horen, weinig sprake. Bij het verlaten van het gesticht kregen de kinderen doehnatige boven- en onderkleding. Zij, die zich onberispelijk gedragen heb ben, kuimen door de regenten „enig uitzet in kleederen of geld" verstrekt worden. Zij, die bij het verlaten van het gesticht in het bezit worden gesteld van hun aan komende gelden tot een naar het oordeel van de regenten behoorlijk bedrag, zullen van dat uitzet worden uitgezonderd. De regenten hadden dus volledig de macht te beschikken over de verdiensten van de weeskinderen. Hoe werd het onderhoud van het ge sticht en de kinderen bekostigd? a. uit de inkomsten van goederen tot het fonds behorende of later daaraan toe gevoegd. b. uit bijdragen door kerkelijke of bij zondere instellingen van weldadigheid. c. uit de verdiensten van de weeskinderen in het gesticht opgenomen, d. uit collecten en giften. e. uit toelagen van de gemeentekas. De voeding en het onderhoud van de kinderen worden voor rekening van het gesticht zelf bekostigd. De kleding van de kinderen is van duur zame stof en zo veel mogelijk naar de eis van het werk, dat ze doen. Alle kinderen worden eender gekleed, dik of dun, kort of lang iedereen hetzelfde, zodat ieder da delijk kon zien, dat het een wees was. Het moet voor de grote jongens en meisjes een marteling geweest zijn, aldoor weer ge confronteerd te worden met het feit wees te zijn. Bovendien kreeg ieder kind, als het kwam, een nummer. Dat hield het, zo lang het in het gesticht was. Bovendien werden al de kleren er mee gemerkt. De regenten en regentessen vergaderden samen iedere 3 maanden om de inkoop van kleren en levensmiddelen te bespre ken en om de rekeningen na te kijken. Om de week houden zij toezicht op de voeding en of de vader en de moeder aan hun verplichtingen voldoen. Zij onderzoeken ook of de kinderen klachten hebben en of de kinderen redenen tot klachten geven. Zij zijn bevoegd de kinderen zo te straf fen, als zij nodig oordelen en hen die zich „door uitmuntend gedrag onderscheiden" te belonen. De regenten zorgen er voor, dat alle aankopen zo voordelig mogelijk gedaan worden, terwijl niemand, die bij het wees huis betrokken is, waren mag leveren. -0- De boekhouder moet, voor hij in dienst komt, een borgtocht storten, die door de gemeente bepaald wordt. Hij moet een register aanleggen, waar in ieder kind onder zijn toegevoegd nummer met naam en voornaam, dag van inkomst en alle veranderingen gedurende zijn ver blijf in het gesticht en de dag van vertrek zal worden aangetekend. Hij is verplicht alle schrijfwerk te verrichten, dat hem ter zake van het weeshuis wordt opgedragen, hij maakt de inventaris op van de op 1 januari aanwezige brandstoffen, levens middelen, dek- en kledingstukken en an dere voorwerpen. Voor 1 mei legt hij het ontwerp van de rekening van het afge lopenjaar en voor 1 juni de begroting voor het volgend jaar met een memorie van toelichting aan de regenten voor. Voor zijn werkzaamheden ontvangt hij een jaarwedde van 75 gulden. Daarvan moet hij wel zijn schrijfbehoeften betalen, doch drukwerk en registers gaan uit de kas. Bovendien is hem nog opgedragen het verhuren, in dienst besteden of laten wer ken van de kinderen en het maken van de daartoe nodige overeenkomsten. Van de bedongen huurprijs en de duur van de huur wordt door hem in een afzonderlijk re gister aantekening gemaakt. -0- En nu komen de mensen aan de beurt, die als vader en moeder voor de wezen zou den zorgen. Ze moeten zijn van de Nederduits her vormde gezindte, van onbesproken ge drag, een echtpaar en behoorlijk kuimen lezen en schrijven. Behalve kost, inwoning, vuur en licht, krijgen zij ook een door de gemeente bepaald salaris. Als zij in functie treden wordt hun het meubilair overgedragen volgens de inven taris. Een van hun voornaamste plichten zal zijn de opvoeding van de kinderen. Daar de kinderen tot verschillende godsdien stige richtingen behoren, zullen zij naar aanwijzingen van de regenten volgens de voorschriften van die richting de kinderen eerbied voor het Opperwezen inboeze men, en naar hun vatbaarheid leren bid den en danken, maken dat zij trouw naar school en catechisatie gaan. Ook zullen zij de kinderen al na hun leeftijd naar de openbare godsdienstoefening begeleiden, bij hen gaan zitten en orde en stilte onder hen bewaren. Zij zijn verplicht iedereen in het gesticht op te nemen en toe te laten, aan wie door de regenten toegang verleend is. Maar zij mogen op eigen gezag nie mand opnemen, toelaten of laten over nachten. Zij zijn verplicht zoveel mogelijk voor de reinheid, zedelijkheid en orde te waken en te zorgen, dat zij zindelijk aan tafel komen. Zij zullen de kinderen met zachtheid en liefde moeten behandelen en bij onge hoorzaamheid met woorden tot rede te brengen. Het is hun ten enen male ver boden de kinderen lichamelijk te kas tijden. Zij moeten zich zo gedragen, dat zij de kinderen een goed voorbeeld geven en geen ruwe en onbetamelijke woorden ge bruiken en hun waardigheid tegenover de kinderen te bewaren. De vader en de moeder moesten er ook voor zorgen, dat de kinderen niet buiten het weeshuis overnachtten, zonder toe stemming van de voorzitter van de re genten. Hoe onvrij de kinderen waren, blijkt uit de volgende bepaling: De kin deren zullen wanneer hun werk buiten het gesticht is afgedaan, zich steeds in huis moeten bevinden en buiten de huiselijke werkuren, zich alleen op het terrein zelve en geenszins daar buiten of op straat mogen vermaken. Hieruit kan men opmerken, dat zij bijna geen contacten hadden met de buiten wereld en zij dus opgroeiden buiten de dorpsgemeenschap. Kinderen, die in het dorp familieleden hadden, moesten toestemming van de re genten hebben om op bezoek te gaan. Het is dus niet verwonderlijk, dat vooral bij de oudere jongens en meisjes nogal eens verzet opkwam over deze strenge regel. De vader zorgt er ook voor, dat de jongens werk krijgen en dat de meisjes een dienstje wordt gevonden, om het fonds voordelen te bezorgen en de kinderen tot een bestaan in de maatschappij op te leiden. Ook hier hadden de regenten weer een vinger in de pap, want de vader was verplicht een bewijs te hebben van de genen, die een kind gehuurd hadden en dit bij de boekhouder te bezorgen. De vader moet iedere morgen de bedden inspecteren en er voor zorgen, dat deze zindelijk gehouden worden. Als de kinderen ziek worden, is het zijn taak, dat de zieke van de gezonden ge scheiden wordt, dat hij wordt verpleegd en verzorgd en dat de voorschriften van de dokter precies worden opgevolgd. Bovendien moet hij vooral zorgdragen voor de „reinhouding" van de jongens. De moeder zal de kinderen, die dat zelf nog niet kunnen, twee- of des noods meer malen in de week op een bepaald uur moeten kammen, wassen en reinigen. Zo nodig zullen een of meer grotere meisjes daarbij helpen. Dat kammen zullen veel jongeren wat vreemd in de oren kUnken, maar in die tijd was het heel gewoon, dat bijna iedereen luizen had, ja men vond het zelfs een teken van gezondheid, want „luzen luste géén ziek bloed". Die luizenplaag moest echter niet te erg worden, want dan krabden de kinderen hun hoofdhuid stuk, en zij kregen zweren, meest in de hals. Zo'n kind had dan een „kleskop". Soms zat het hele hoofd vol en droegen de kinderen zelfs in school een muts. Vooral meisjes leden aan die kwaal en voor schooltijd en in het speelkwartier zag je die kinderen staan, uitgesloten door de anderen, want zo'n kleskop was erg besmettelijk, dus mocht je niet met zo'n kind spelen en in de klas zat het ook meestal geïsoleerd van de rest van de klas. Het is dus geen wonder, dat regelmatig kammen een noodzaak was. De Vereniging ter Bescherming van het Ongeboren Kind, die onlangs haar 10- jarig bestaan vierde, hoopt dit jaar een ledental van 25.000 te bereiken. De V.B.O.K., die toegankelijk is voor alle gezindten en momenteel 21.000 leden telt, heeft dan de mogelijkheid om de hulp verlening aan a.s. moeders in nood aan zienlijk uit te breiden. In het kader van de landelijke ledenwerf- aktie wordt op maandag 30 november een aanmeldingskaart bezorgd op alle adres sen in Goedereede. Waimeer u niet in Goedereede woont, maar u toch wilt aanmelden als lid, bel dan naar de administratie van de werkgroep Goeree-Overflakkee, tel. 01874 - 2419. Voor al Uw BLOEMENHUIS THOLEN Jeugdbende opgerold: De afgelopen week heeft de rijkspolitie van de groep Tholen een jeugdbende van ongeveer tien jongelui in de leeftijd van 12 tot 14 jaar opgerold. Zij zijn allen woonachtig in Tholen en pleegden aan de lopende band diefstallen, inbraken en vernieUngen. 's Nachts om 12 uur kwamen zij bijeen bij de molen De Hoop in 't Bosje. De leider van de bende bepaalde vooraf wie er meeging en met wie. Vandaar uit ging men op rooftocht uit, scholen en sportkantines hadden de voorkeur. Het zwembad, de sporthal en industrieterrein kregen regel matig bezoek. De politie heeft inmiddels 25 gevallen opgehelderd. De buit be staande uit geld, tabak, etenswaren, band recorders enz. beliep in de duizenden. Ook werd er voor duizenden guldens vernielingen aangericht bij inbraken en aan auto's. Het onderzoek duurt voort. Haar wassen deed men nog niet, dus kammen maar of 's nachts met een doek met spiritus of „staeverzaed" om je hoofd slapen. Wat staeverzaed eigenlijk is, ben ik nette weten gekomen. Het is het zaad van riddersporen getrokken op brandewijn. Zo komen we van kammen op een oud huismiddel tegen luizen en vlooien. Daar het verhaal over de weesvader en - moeder te lang is om in één verslag af te maken, volgt de rest binnenkort. D. K. Soldaat-Poortvliet Oostdijk 1-5, SOMMELSDUK, tel. 01870-2569. A utomobielbedrijf I n-»*»* Korteweegje 41-43 Tel. 01877- 1122 MEDISCHE DIENSTEN van zaterdag 28 november tot maandag 30 november 1981 ARTSEN Middelharnis - Sommelsdijk: van zaterdagmorgen 8.00 uur tot maan dagmorgen 8.00 uur heeft dienst dokter Wieringa, tel. 2090. Dokter Wieringa is woensdag .a.s van 12.00 tot 24.00 uur afwezig. Dirksland - Herkingen - Melissant: van vrijdagavond 19.00 uur tot maan dagmorgen 8.30 uur heeft dienst dokter H. O. Zoon, tel. 01877 - 1262. Stellendam - Goedereede: van vrijdagavond 18.00 uur tot zondag avond 24.00 uur heeft dienst dokter R. P. van Rijswijk, tel. 01879 - 1207. Nieuwe Tonge - Oude Tonge: van vrijdagavond 17.00 uur tot maan dagmorgen 8.00 uur heeft dienst dokter W. Westra, tel. 01874 - 1259. Stad aan 't Haringvliet - Den Bommel - Ooltgensplaat: van zaterdagmorgen 9.00 uur tot maan dagmorgen 8.00 uur heeft dienst dokter H. P. Maas, tel. 01871 - 1269. APOTHEEK „MENHEERSE" J. Slager apotheker, werkdagen van 8.30 tot 12.30 en van 13.30 tot 18.00 uur. Zaterdagen van 10.00 tot 12.00 uur en 17.00 tot 18.00 uur. Zon- en feestdagen van 11.30 tot 12.00 uur en van 17.00 tot 18.00 uur. In overige uren via tel. of dienstkastje. TANDARTSEN Uitsluitend voor spoedgevallen, tandarts van Overbeeke,tel. 01877 - 1457 (van 11.00 tot 11.30 uur). DIERENARTSEN Dienst heeft dhr. P. Schilder, tel. 01874 - 2441, tevens tot zaterdag 12.00 uur dhr. L. E. Tjebbes, tel. 01870 - 2966. WIJKVERPLEEGSTERS Ouddorp - Goedereede - Stellendam - Melissant: Dienst heeft zr. de Vlieger, tel. 01878 - 1321. Middelharnis, Sommelsdijk - Dirksland: van vrijdagavond 6.00 uur tot maan dagmorgen 8.00 uur heeft dienst zr Stolk, tel. 01877 - 1770, b.g.g. 1767. Nieuwe Tonge - Oude Tonge - Herkingen: van vrijdagavond 18.00 uur tot maan dagmorgen 8.00 uur heeft dienst zr. van Lenten, tel. 01876 - 224, b.g.g. 01877 - 2496. Achthuizen - Den Bommel - Stad aan 't Haringvliet - Ooltgensplaat KRUISVER. OOSTFLAKKEE: Dienst heeft zr. Vrij, tel. 01871-1534. HULP MAATSCHAPPELUK WERK „Goeree - Overflakkee" SPREEKUREN OUDE TONGE: Julianastraat 9, 01874- 1515. ma, di, wo, vr. van 9.00 - 10.00 uur, ma, do, vr. van 9.00 - 10.00 uur. MELISSANT: Plein 1, 01877 - 1592. ma, di, wo, do, vr. van 9.00-10.00 uur. OUDDORP: Molentienden 6, 01878 - 1810. ma, di, wo, vr. van 9.00 - 10.00 uur; do. van 13.00- 13.30 uur. SOMMELSDIJK: St Joris Doel- straat 32, 01870 - 5305. ma, di, do, vr. 9.00 - 10.00 uur. Weekenddienst in geestelijke of sociale nood: Tel. 01874 - 1515 Stichting KRAAMCENTRUM Goeree - Overflakkee Telefoon 01887 - 1275 Stichting Gezinsverzorging „DIRKSLAND" MELISSANT: Plein 1, 01877 - 2478. Spreekuur: Maandag t/m vrijdag 8.45 - 10.00 uur. DIENSTENCENTRUM „MIDDELHARNIS" Doetinchemsestraat 27, Middelharnis Pedicure dhr. J. T. v. d. Meijden elke Ie maandag van de maand van 14.00 -17.00 uur in het dienstencentrum. Ontspanningsvereniging voor alleenstaanden „ONDER ONS" telefoon 01870 - 4399 en 01870 - 5404 ONGEWENST ZWANGER Bel voor hulp aan moeder en kind 01873 - 1968 of 033 - 620244 r^Y\ "yr^f^^ "yi III^ICT '-'^'^^^^^^^o^^ra is een royale Cl I ^V^V^I xLUII IIX# 4-deurs auto, die vijf inzittenden ook O op de lange afstand alle comfort biedt. Door voorwielaandrijving voor een perfecte weg ligging. Door vier on afhankelijk geveerde wielen voor ongestoord rijplezier. En door anatomisch gevormde stoelen voor een aangename zit. Natuurlijk is ook aan de veiligheid alles gedaan: veiligheidskooi met kreukelzones, gescheiden remcircuit, bekrachtigde remmen en waarschuwingslampje voor remblokslijtage. Opvallend zuinig is de Talbot Solara in benzineverbruik. Zo vraagt de 1,6 liter motor van de GLS, goed voor 64,3 ISO kW (90 DIN pk), met 5-versneIlingsbak maar 6,3 liter per loo km bij 90 km/u constant, 8,8 liter bij 120 km/u constant en 9,7 liter in het stadsverkeer (ECE-norm). Vanaf f 18.790,- incl. B.T.W. Afleveringskosten f314,-. U bent welkom bij: Autobedrijf Kastanjelaan 41-43, Tel. 01870-3094 Middelharnis ■k EEN ECHTE PERS VOOR IEDERE BEURS t GEEF ZO'N WAARDEVAST EN WAARDEVOL SINT NICOUAS KADO! Kruider Solara. 4 Uitvoeringen, 2 motoren, transmissie naar keuze: 4 en 5 versnellingen ófaulomaat. 6 Jaar garantie op de carrosserie tegen doorroesten van binnenuit,

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1981 | | pagina 10