EIIAnOEII - HIEUWS
Overdenking
De val van Bergen
oit de
Heilige Schrift
2e blad
Vrrjdag 17 oktober 1980
No. 4935
KVENSTER
HET
Uw huls verkopen 7
TAMBOER
Bestuursvergadering Landbouwschap
REGERING VEEL TE OPTIMISTISCH
OVER SITUATIE LAND- EN TUINBOUW
VERKOOPDAG
DAMMEN
„DENK EN ZET"
DE OUDE STADSMUREN VAN GOEDEREEDE
blik op kerk
Het CDA
De toekomst
De rest
Hoe we er ook over denken of te
genover staan, 11 oktober 1980 was een
dag waarop geschiedenis werd gemaakt.
De drie voormalige christelijke partijen,
de Katholieke Volkspartij, de Anti-Re-
volutionaire Partij en de Christelijk
Historische Unie, die alle enkele weken
van tevoren waren ontbonden, werden
op die dag verenigd tot een nieuwe par
tij, het Christen Democratisch Appèl.
Voor deze fusie is méér dan één reden
te noemen. Allereerst is er natuurlijk de
factor: Eendracht maakt macht. Er is
niet zoveel meer over van het élan van
de „mannen-broeders" van de A.R.P. uit
de dagen van Kuyjyer en Colijn. En ook
het „rijke roomse leven" van de Katho
lieke Staatspartij, later de Katholieke
Volkspartij, bloeit niet m^r zoals in de
jaren tussen de beide wereldoorlogen.
Vooral in de zestiger jaren zagen we de
christelijke partijen in ons land na iede
re verkiezing verder afbrokkelen. Geen
wonder dat de voormannen besloten de
handen inéén te slaan en de krachten te
bundelen.
Een tweede, niet minder belangrijke
reden tot verbroedering is de geest van
de oecumene, die over Roomsen en Pro
testanten vaardig geworden is. Kerke
lijke en theologische verschillen werden
de laatste decennia hoe langer hoe min
der belangrijk. Dat heeft uiteraard ook
zijn gevolgen voor de politiek. Waarom
zouden verwaterde rooms-katholieken
en minder beginselvaste protestanten
niet samen kunnen gaan? Het géét im
mers niet zozeer om beginselen, het gaat
om „inspiratie" door het Evangelie, wat
men daaronder dan ook mag verstaan...
En zo kon het gebeuren dat we zater
dag op het oprichtingscongres van het
CDA roomsen en protestanten samen
uit volle borst hoorden zingen: „U zij
de glorie, Opgestane Heer, U zij de vic
torie, nu en immermeer".
Er is al veel geprofeteerd en gefiloso
feerd over de toekomst van het CDA.
We zullen ons daar niet aan wagen.
Het CDA moet nog beginnen en nie
mand kan met enige zekerheid zeggen
hoe het z'n politieke weg zal gaan. Ver
schillende politici van andere partijen
hebben dan ook gezegd dat ze het CDA
„het voordeel van de twijfel" willen
geven. Met andere woorden: ze zullen
het afwachten. Veel meer zit er ook niet
op.
Al kunnen we anderzijds ons wel in
denken dat critici er niet zóveel heU
van verwachten. Wat is de basis waar
op deze nieuwe christelijke partij rust?
„Evangelische inspiratie" is een rekbaar
begrip... Maar bovendien, welke koers
moet het CDA varen, met aan de ene
kant een groep die zich bezorgd maakt
over een eenheid die in feite geen een
heid is en aan de andere zijde een groep
voor wie het allemaal nog niet progres
sief genoeg in zijn werk gaat...?
TÜr ie
De vraag blijft wel: wat voor alterna
tief is er voor hen die de verbroedering
tussen rooms en protestant nog niet zo
zien zitten? De S.G.P. mag rekenen op
een behoorlijk stabiel kiezerscorps, maar
zal zij ook een groep malcontente ARP-
ers tot zich trekken? De R.P.F, zal zich
bij de komende verkiezingen opnieuw
presenteren, aangevoerd door de beken
de en ongetwijfeld bekwame Meindert
Leerling. Zal zij nu de éne zetel verove
ren die bij de vorige verkiezingen nèt
haar neus voorbijging? En zo ja, wat
betekent dan die ene zetel naast dat
grote CDA-blok?
Nee, de verwarring is er ook politiek
gezien niet minder op geworden.
En het mag pessimistisch klinken,
maar ik zie het niet anders, in princi
piële zaken zoals de abortus verwacht ik
van het CDA weinig heU. En de andere
kleine partijen zullen naar menselijke
berekening niet bij machte zijn het getij
te keren.
Tenzij er een wonder gebeurt. En we
hebben toch een God Die wonderen
doet?
WAARNEMER
Het bestuur van het Landbouwschap
vindt dat de regering veel te optimis
tisch is over het flexibe karakter, de
veerkracht en het vermogen om be
drijfsrisico's op te vangen van de zelf
standige ondernemingen in land- en
tuinbouw. De werkelijkheid is, dat het
rendement in alle sectoren de laatste ja
ren achteruit is gegaan. Veel bedrijven
kunnen een nog verdere aantasting van
hun inkomens- en vermogenspositie ge
woon niet hebben.
In de openbare bestuursvergadering
van het Landbouwschap van 8 oktober
j.l, is van vele kanten onderstreept, dat
er nog steeds niets terecht gekomen is
van een aangepast fiscaal beleid voor de
zelfstandige ondernemer, ondankis een
toezegging hierover in de regeringsver
klaring van 1978. Zelfs de discussie over
zo'n, beleid is geleidelijk verdwenen.
Waar liet om gaat is een nadere uit
werking van het principe, dat het on-
dememersinkomen drie functies heeft:
consumptie, reservering en investering.
Het Landbouwschap heeft ondermeer
voorgesteld om de inkomensbelasting
zodanig te v/ijzigen, dat het normale
tarief niet geldt voor dat gedeelte van
het inkomen, dat wordt gebruikt voor
reservering en investering in het be
drijf. De reserveringen dienen tot een
zeker maximum niet of slechts matig te
worden belast, zolang de bedragen tn
het bedrijf blijven.
EG
Het ziet er naar uit dat de onderne
mers in land- en tuinbouw de komende
jaren sterker zullen worden geconfron
teerd met de kosten van het Europese
landbouwbeleid. Minister Braks gaat er
in de toelichting op zijn begroting van
uit, dat de agrarische producent meer
dan tot nu toe moet worden betrokken
bij de marktverhoudingen.
Het gemeenschappelijk landbouwbe
leid zal in de naaste toekomst grote las
ten met zich meebrengen en de midde
len voor financiering daarvan zijn be
grensd. De gedachten gaan daarom uit
naar vormen van medefinanciering, zo
als de reeds bestaande medeverant-
woordeüjkheidsheffing in de zuivelsec
tor en de produktieheffing in de suiker-
sector.
Het bestuur van het Landbouwschap
stelde zich in de vergadering van 8 ok
tober daarentegen op het standpunt, dat
gemeenschappelijke financiering de ba
sis van hetEG-beleid dient te blijven
en dat medefinanciering door de produ
cent hoogstens v£in beperkte omvang
kan zijn. Het instrument van de mede
financiering mag in geen geval zodanig
worden omgebogen, dat de producenten
achteraf een financiële bijdrage moeten
leveren voor eerder gemaakte kosten,
voortvloeiend uit de toepassing van
marktordeningen.
Dit zou immers tot gevolg hebben, dat
de financiële last van de producent on
beperkt kan oplopen, terwijl deze geen
zeggenschap heeft in het marktbeleid
dat de hoge kosten heeft veroorzaakt.
Zo'n medefinanciering zonder medever
antwoordelijkheid acht het Landbouw
schap volstrekt uit den boze.
Het bestuur van het Landbouwschap
vindt het overigens teleurstellend, dat
de regering zich zeer terughoudend op
stelt tegenover een verhoging van de fi
nancieringsmiddelen voor de EG. Land
bouwminister Braks lijkt zich bij het
NIEUWERKERK
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
BENOEMING OUDERLING
In een reeds lang bestaande vacature
van ouderling in de Ned. Herv. Kerk
te Nieuwerkerk werd benoemd de heer
J. Matthijsse, inmiddels heeft deze de
benoeming aangenomen.
GEREFORMEERDE KERK
NIEUWERKERK OOSTERLAND
VERKIEZING AMBTSDRAGERS
In de vacature van ouderling, perio
diek aftredend is de heer F. C. Dlele-
man, werd gekozen mevrouw J. J. van
Bloois-Overbeeke.
In de vacature van diaken, perio
diek aftredend is de heer H. de Valk,
werk gekozen de heer D. Jasperse.
Beiden hebben hun benoeming aan
genomen.
PREDIELBEURTEN ZEELAND
ZONDAG 19 OKTOBER 1980
NIEUWERKERK Ned. Herv. Kerk
9,30 uur ds. Duk, Scharendijke
Geref. Kerk (N'kerk-O'land) 10 uur
ds. K. Talsma uit Breda, viering H.A.
en 5 uur de heer A. W. Mol uit Roo
sendaal Geref. Gemeente 9.30
3.30 uur ds. M. J. van' Gelder Geref.
Gemeente in Ned. 9.45 3.30 uur
leesdlenst.
MIDDELHARNIS
VROUWENVERENIGING
Op 21 irittober zal de Vrouwenvereni
ging van de Chr. Geref. Kerk aan de
Hoflaan te MiddeUiamis haar verkoop-
dag houden in de zaal achter de kerk
van 2-5 uur en van 7-9 uur.
De opbrengst is t.b.v. de Zending in
Oost Vlaanderen en het werk van
Woord en Daad.
Uitslagen Damver. „Denk en Zet"
Sommelsdijk/Middelhamis d.d. 13-10-
1980 in hotel Bellevue te Middelhamls.
Afdeling I
J. Groenendijk J. Smalheer 2-0
B. Vis A. Verolme 1-1
K. Vis I. Mackloet 2-0
Afdeling II
J. Lodder M. van Lente
P. van Brussel P. Bakker
I. Koese G. v. d. Sluis
A. Knape A. Krijgsman
N. Quispel F. Noordijk
Afdeling lU
C. Vogelaar A. v. d. Sluis
S. Hoogzand J. Kamp
W. Vroegindeweij L. Taaie
J. Verbiest H. Verolme
Afdeling IV
H. Noordijk W. Nelis
C. V. d. Bos J. Groenendijk
J. Holleman J. Koppelaar
J. V. d. Kooij G. Zaaijer
L. van Erkel J. de Rooij
1-1
2-0
2-0
1-1
2-0
0-2
2-0
1 - 1
0-2
1-1
2-0
0-2
2-0
2-0
zogenaamde 1 procents-plafond voor de
BTW te hebben neergelegd, zo conclu
deerden enkele woordvoerders.
Exiiort
Om de problemen van de agrarische
sector te helpen verlichten, verwacht de
regering veel van een aktief exportbe
leid. Ook in het bestuur van het Land
bouwschap werd het aanboren en ver
overen van nieuwe markten genoemd
als mogelijkheid om ook in de toekomst
nog een redelijke prijs voor de Neder
landse agrarische produkten te krijgen.
De initiatieven van ministér Braks om
de export te bevorderen werden dan ook
van harte toegejuicht.
Het bestuur zette daarentegen nogal
wat vraagtekens bij een aantal andere
maatregelen die de regering heeft aan
gekondigd om de lasten van het be
drijfsleven te verlichten. De voorgestel
de winstaftrek op voorraden is voor de
landbouw slechts van beperkte beteke
nis. De verhoging van de WIR-premie
is op zich gunstig, maar in de landbouw
ligt het karakter van de investeringen
eerder op gebouwen dan op uitrusting.
Voor 1981 is voor arbeidsmarktmaat-
regelen 600 miljoen uitgetrokken. Het
bestuur van het Landbouwschap vindt
het van belang dat bij de besteding van
deze gelden rekening wordt gehouden
met de betekenis en het karakter van de
werkgelegenheid in land- en tuinbouw.
Dit houdt onder meer in, dat de rege
ling arbeidsplaatsverbetering ook voor
bedrijfshoofden en meewerkende ge
zinsleden zal moeten gelden. Van CBTB-
zijde werd er daarnaast voor gepleit om
eens te denken aan subsidiëring van
arbeidsplaatsen in de agrarische sector
en uitbreiding van bedrijfsverzorgings-
diensten.
Op deze wijze zouden onder meer de
extreme werktijden van agrarische on
dernemers kunnen worden terugge
bracht.
2 Koningen 2 9
„Het geschiedde nu, als zaij over
gekomen waren, dat Elia zeide tot
Elisa: Begeer, wat ik u doen zal,
eer ik van u genomen worde".
„...En Elisa zeide: Dat toch twee
delen van uw geest op mq zqn".
Elisa vraagt niet om een wonder. Hij
vraagt niet om een laatste teken van
Elia. Hij heeft geen verlangen naar
aardse dingen. Nee... Twee delen van de
geest van Elia.
Wat betekent dit? WU Elisa twee keer
zoveel ontvangen als Elia? Wil hij nog
krachtdadiger optreden dan Elia. Wü
hij nog krachtiger zijn stem laten ho
ren? Nee, zo is het niet bedoeld. Een
erfenis kan toch nooit groter zijn dan de
zaak zelf. Een erfenis van 10.000,
kan toch nooit 20.000,zijn. Elisa
wil niet meer, dan zijn meester zijn.
Het antwoord dat Elia op deze vraag
geeft, doet ons denken aan Deut. 21 17.
Daar staat dat de eerstgeboren zoon een
dubbel deel van alles zal ontvangen.
Want hij is het beginsel van de kracht
van zijn vader.
Elisa voelt zich een geestelijke zoon
van Elia. De andere profeten worden
ook zonen genoemd. EUsa is wel een bij
zondere zoon van Eha. Een geestelijk
kind. Onder de profetenzonen is hij als
een eerstgeborene. Elia heeft door het
Woord van God indruk op Elisa ge
maakt. EUa mocht Elisa'de weg wijzen.
Elia heeft hem geroepen tot profeet.
Samen luisteren naar de stem van God.
Samen geloven in de beloften van God-
Samen de gemeenschap van het geloof
beleven. Straks alleen...
Twee delen van uw geest. Kan dat
eigenlijk wel, deze vraag? Kan Elia's
geest wel gelegateerd worden? Elia is
toch een uniek persoon. Hij neemt bij
zijn afscheid toch alles mee? Dat is
waar. Deze vraag grijpt verder. Het is
niet alleen een vraag om met dezelfde
geestelijke kracht te werken als Elia.
Het is een vraag naar de Heilige Geest.
Het is een vraag naar de Geest van
Pinksteren. Wie is het, die Elia be
kwaam gemaakt heeft? Wie is het, die
hem niet deed vrezen voor Achab, voor
de 450 priesters van Baal? Het is de Hei
lige Geest, die hem bekwaam gemaakt
heeft.
De Heilige Geest grijpt profeten op
een bijzondere manier aan. De Heüige
Geest maakt ze bekwaam om hun taak
te volbrengen, om het Woord van God
te spreken. Hierdoor was Elia, een strij
der en ijveraar. Elia's vraag, is geen
vraag om een held te zijn. Het is geen
vraag om te kimnen pronken met won
deren. Het is geen vraag om „de man"
te zijn. Het is een afhankelijke vraag
om de Heilige Geest. Die Geest maakt
hem bekwaam. Die Geest zal Elisa de
woorden Gods doen spreken. Die Geest
zal Elisa doen ijveren voor de eer van
God. Die Geest leidt in het spoor van
Gods Woord. Die Geest brengt tot zelf
kennis.
De geest van EUa is geen eigen geest
en kracht. Denk dat toch niet. We kun
nen dit ook lezen In Lukas 1. De priea-
ter Zacharias zal de wierook branden.
Onverwachts brengt de engel Gabriel
Gods boodschap. Hij en zijn vrouw Eli
zabeth zullen een zoon krijgen. Deze
zoon zal groot zijn voor de Heere; noch
wijn, noch sterke drank zal hij drinken,
en hij zal met de Heilige Geest ver
vuld worden, ook van zijn moederslijf'
af; en hij zal velen der kinderen Israels
bekeren tot de Heere, hun God en hij
zal voor Hem heen gaan in de geest
en kracht van Elia, om te bekeren de
harten der vaderen tot de kinderen, en
de ongehoorzamen tot de voorzichtig
heid der rechtvaardigen, om de Heere
te bereiden een toegerust volk".
De engel Gabriel verwijst naar het
laatste bijbelboek van het O.T.; de pro
feet Maleachi 4 5,6. Hierin verkondigt
Maleachi, dat Elia zou komen, voordat
de dag des Heeren aanbrak... Johannes
de Doper zal voortgaan in de geest en
kracht van EUa. Wat is dat? De Schrift
zelf geeft het antwoord.
Dat is vervuld zijn met de HeiUge
Geest. Dat is Elisa's wens, eigenlijk zijn
gebed. Zonder die Heilige Geest is hij
onbekwaam. Zonder die Heilige Geest
is hij op dood spoor. Zonder die Heüige
Geest geen bekering. Zonder die Heüige
Geest wordt het hart van de vaders niet
teruggebracht tot de kinderen en het
hart van de kinderen teruggebracht tot
de vaders. Dat is de belofte, die God
geeft door de werking van de HeiUge
Geest. Zo kan hij aan het werk.
Zo kan hij straks alleen terugkeren
en Elia achterlaten. Door de kracht van
de Heüige Geest, zal de God van Elia
ook dezelfde zijn voor hem. Op deze
wijze kan Elisa de woorden Gods spre
ken tot jong en oud en er zal bekering
volgen. Door Hem, Die beloofd is, de
Heere Jezus Christus. Hij verzoent. Zo
staat oud en jong naast elkaar. Wan
neer de HeiUge Geest Elisa zal verge
zellen zal het goed gaan.
Wat is onze vraag aan' iemand, die
afscheid neemt? Het ligt er maar aan
wie het is? Wij kijken haar kamer eens
rond. Wij kijken zijn kamer eens rond.
We zien eens naar zijn huis. We nemen
het goed in ons op. U zou, dat sehüderij
wel wülen hebben. Dat kastje, daar
hebt u uw oog op geslagen. Die boeken,
zouden wel van uw gading zijn. Geld,
is altijd welkom. Die oude Statenbijbel
is veel waard. Wat komt het openbaar
op een erfhuis, wie we zijn. Hyena's
zoekend naar een prooi. Nooit genoeg.
Blijvende gelddorst. Blijvende bezit-
dorst.
Wat blijkt er in ons hart een andere
geest te zitten, dan de HeiUge Geest.
Het is een geest van egoïsme, het -ik-
zuchtige. Het is een geest van het
schatten-vergaderen-op-deze-wereld.
Hoor naar de consequentie van deze le
venshouding; zo'n mens is niet rijk in
God en met God. Zo'n mens is arm. Hij
mist het aUer noodzakelijkste.
Deze vraag van EUsa richt onze aan
dacht op hetgeen wat het eerst en meest
nodig is in ons leven. De geesteUjke ga
ven zijn meer waard, dan het fijnste
goud op aard, meer waard, dan de
edelste dingen der wereld. De gave van
de Heilige Geest, is meer waard dan
heel de wereld. Kronen van mensen val
len bij de poort der eeuwigheid af. On
derscheidingen moeten bij de dood wor
den teruggegeven. Bij het sterven moet
zelf de prachtigste woning worden ver
laten. Wat voor waarde heeft dan het
fijnste goud.
Bij Elisa's vraag zien we het goud
blinken. Het goud van de beloften van
God. Het pleiten op het Woord van God.
Dat is meer waard dan het fijnste goud
op aard. Niets kan haar glans verdoven.
Deze schatten, deze geesteUjke gaven,
dat is werk van de Heüige Geest. Het
is Pinksteren geweest. De Heüige Geest,
die Christus verworven heeft is uitge
stort. Hebt u die HeiUge Geest ontvan
gen? Die Geest, Die tot zelfkennis
brengt? Die Geest, Die Christus in ons
hart schenkt, tot verzoening van de
zonde. Die Geest, waardoor we kunnen
getuigen, niet alleen, als ambtsdrager,
maar ook als vader en moeder, als jon
gen, of als meisje. Wij mogen wel ver
langend uitzien naar het wonder van de
Geest, die bekeert het hart van de va
ders, het hart van de kinderen. Door die
Geest v/orden we wedergeboren tot een
levende hoop, door de Heere Jezus
Christus.
Wij staren op erfenissen. Wij zijn
nieuwsgierig naeir laatste wilsbeschik
kingen. Wij wensen... Zien wij op gees
teUjke erfenissen? Zijn we jaloers op
een kind van God? Zijn we jaloers op
het volle van God? Omdat God zo rijk
is. Jaloers op zo'n leven, dat zo dicht
bij de HEERE leeft. Jaloers op het leven
door het geloof? Omdat de Geest zo
krachtig werkt? Wij zeggen wel eens...
wij zouden wel mee wülen reizen...
Dat kan... alleen door die God, Die Zijn
Geest heeft gegeven.
Het gaat om diezelfde genade. Om
die God. Hij kan en wU het schenken.
Zijn arm is nog niet verkort. Hij heeft
nog groot vermogen. Deze God heeft
gaven om uit te delen onder wederho
rigen,- Deze God wil de Gave geven.
Dat is de HeiUge Geest. Dat is God, de
Heüige Geest.
Want wenst u? De wereld heeft u te
leurgesteld? Er is geen blijvende vreug
de en verwachting. Moegezochte en
moegetobde mensen op een ander adres
moet u zijn! U moet op het hoogste
adres zijn. Hoort toch, het goud van de
belofte Gods: „Voorwaar, voorwaar zeg
Ik u, al wat gij de Vader zult bidden in
Mijn Naam, dat zal Hij u geven". (Joh.
16 23).
„Indien dan gij, die boos zijt, weet uw
kinderen goede gaven te geven, hoeveel
te meer zal uw Vader Die in de heme
len is, de Heüige Geest geven, dengenen
die Hem bidden".
Hier zijn de sleutels van- de schat
kamer Gods. In Jezus Naam verhoring
van het gebed. De Geest neemt het werk
uit Christus en verkondigt het ons. In
Hem is er vergeving van uw schuld.
Door Hem wordt u bekleed met het
kleed der gerechtigheid. In Hem is er de
dagelijkse bekering. Uit Hem is er
kracht om te getuigen. Deze schatten
zij gaan mee de eeuwigheid binnen.
Eeuwige schatten... Eeuwig rijk.
Zonder de Heüige Geest verder leven.
Dat is zonder Christus leven. Dan bent
u misschien zeer rijk met aardse schat
ten, maar toch geestelijk arm. Straks
voor eeuwig berooid.
Vouw dan toch uw handen. Sluit uw
ogen. Pleit op de beloften van God.
Pleit op de beloften bij uw doop gege
ven. Opdat de Heüige Geest in u zal
wonen en u tot lidmaat van Christus
heiligen wü, u toeëigenende wat u in
Christus hebt, nameUjk afwassing der
zonden en de dagelijkse vernieuwing
van het leven.
„Bidt en u zal gegeven worden;
zoekt en gij zult vinden, klopt en u zal
opengedaan worden".
Ooltgensplaat
T. W. V. B. V.D.M.
Ter nadere illustratie bij het artikel
in Eüanden Nieuws van dinsdag 9 sep
tember j.l. enige tekeningen van de
stadsmuur van het Gelderse stadje Bu
ren. Deze stadsmuur vertoont sterke ge
lijkenis met de vroegere toestand van
de stadsmuur van Goedereede.
Afbeelding 1 geeft het buitenaanzicht,
zo kan de stadsmuur van Goedereede er
vanuit zee uitgezien hebben. DuideUjk
zichtbaar zijn de kijksleuven, waardoor
de verdedigers van de stad konden uit
kijken.
Afbeelding 2 laat de muur zien van de
stadszij de met de zogenaamde spaarbo-
gen. Deze spaarbogen werden gebruikt
om met weinig materiaal toch een muur
te kunn enmaken met een brede, voor
de verdediging bruikbare bovenkant.
Ook gaven de dwarsmuren die de bo
gen ondersteunen een grote weerstand
tegen omvaUen. Een en ander wordt nog,
verduidelijks door afbeelding 3, die een
dwarsdoorsnede geeft.
Bij het gebruikte voorbeeld van Bu
ren was de hoge opbouw van de muur,
net als in Goedereede, verdwenen,
waardoor het moeiUjk wordt om aan te
geven of de beëindiging van de muur
van kantelen was voorzien of een rech
te bovenkant had.
Het door „de Motte" uitgevoerde on
derzoek bij het laatste overgebleven
stukje stadsmuur van Goedereede bij de
Groenmarkt
geeft echter
toch een
duidelijk beeld
hoe de
stadsmuur van
Goedereede,
die eertijds de
hele stad
omringde,
eruit gezien
moet hebben.
A. van der Zwan
'VERVOLOVEBHAAL
Historisch verliaal uit het Jaar 1572
door
JAAP DE KORTE
Den Bertog's Ultgeveifl Utrecht
56
Olievier, de dappere schilder is ook
bij hen en vergezelt Ripperda naar
diens woning. Eerst heeft hij er niets
van wülen weten, maar als de geuzen-
aanvoerder herhaalde malen blijft aan
dringen zwicht hij voor diens pleidooi.
„U kunt niet in de stad blijven, OU-
vier", heeft Ripperda geezgd. „De vij
and zal u zeker gevangen nemen en do
den,, vooral nu ze weten dat u hen bij
de lieus genomen hebt door op listige
wijze de stad binnen te dringen. Ga
daarom met mij mee! In mijn woning
bent u voorlopig veUig".
Tenslotte is Olivier gezwicht voor de
vriendelijke uitnodiging van Ripperda
en vergezelt deze naar diens woning,
waar hij verschillende maanden heeft
doorgebracht. Antoine Olivier is tij
dens het beleg van Haarlem gesneu
veld (maart 1573). Bq een gevecht op
de Diemerdyk, even buiten Haarlem,
viel hy in Spaanse lianden. De v^and
sloeg hem het hoofd af en zond dit aan
de burgers van Haarlem. Deze laag
hartige daad was bedoeld als afschrUc
voor de verdedigers der stad. De dap
pere Haarlemmers deisden hiervoor
echter niet terug en verdedigden zich
tot het uiterste. Hun heldenmoed mocht
echter niet baten, want op de 12e juU
van datzelfde jaar viel de stad ni Spaan
se handen.
Geert en Klaas kiezen inmiddels de
kortste weg naar Hermigny. Zwijgend
vervolgen zij hun weg. Voor elkaar wil
len zij het niet weten, maar hoe dichter
ze de woning naderen, hoe sneller hun
jeugdig hart klopt. Komt het door het
snelle lopen?
Beiden kunnen niet ontkennen dat ze
er naar verlangen om hun geliefden
weer te zien. Na maandenlang afwezig
te zijn geweest en dikwijls in levens
gevaar verkeerd te hebben, verlangen
de geuzen naar huiselijke rust en
vrede. En hoe zouden San en Lena het
maken? Ze weten het niet en gespan
nen keren ze huiswaarts. Gelukkig ont
moeten ze geen enkele vijand en zonder
veel oponthoud bereiken zij de eenza
me woning. Al gauw zien ze dat alles
nog in dezelfde staat verkeert als toen
ze er voor hete erst geweest waren.
„Voorzichtig nu, Klaas", fluistert
Geert opgewonden. „Eerst kijken of
San en Lena thuis zijn. Wat zuUen ze
blij zijn ons levend weer te sJen".
Klaas antwoordt niet. Behoedzaam
sluipen beiden naderbij. Voor de deur
blijven ze staan en wachten gespannen.
Hun geduld wordt niet lang op de proef
gesteld. In het achterhuls horen ze dui
delijk de stemmen der beide meisjes.
„Ik heb deze nacht weinig geslapen,
San", zegt Lena. Haar stem klinkt
droevig en het valt Geert op dat haar
anders zo vroUjke klank nu somber en
neerslachtig is.
„O, wat zou ik toch graag iets van de
jongens vernemen. Het wordt me soms
wel eens te machtig. Het is nu al bijna
drie maanden geleden datwij iets van
hen gehoord hebben. Soms bekruipt me
de angst wel eens. De oorlog kost meest
al zoveel slachtoffers. Ik had er alles
voor over als ik eens iets van hen te
weten kon komen, maar hoe? De ver
binding met Bergen is afgesloten. O San,
wat moeten we toch beginnen?! Hoe
zouden de jongens het toch hebben?"
Lena's stem klink wanhopig en ze
moet haar hart eens luchten aan haar
aanstaande schconzuster van wie ze
zielsveel houdt.
Een ogenblik is het stU. Dan ant
woordt San. „Ik weet niet Lena, maar
het is mo soms alsof ik leef in een
droom. Wt- kuimen echter niet beter
doen dan God bidden om het behoud
van de jongens en ook van de stad. Vol
gens de laatste berichten die ik 'Van
neef Hein gehoord heb staat het er niet
gunstig voor. Dat is echter al enige da
gen geleden. Het is me opgevallen dat
er de laat;tc dsgen niet zo hevig ge
schoten wordt. Ik zou wel eens willen
weten wat dat te beduiden heeft".
Geert stcot zijn makker aan. „Zc-u-
den we nu maar naar binnen gaan?'"
vraagt hij fluisterend. Klaas legt zijn
vinger op ae mcnd. „Stü toch!" waar
schuwt hij, ,.njet zo Imd. Ze zouden
ons horen. Nee, wacht nog even, mis
schien horen we nog meer". Hij lacht.
Hoewel Geert popelt van ongeduld
krijgt hij toch schik in het geval. Hij
stoot opnituw zijn makker aan. „Nog
even dan", zegi hij. „Als ze maar niet
naar buiten komen".
Klaas schudt zijn hoofd. Ze luisteren
weer opnieuw. Dan klinkt plotseling
de stem van Lena: „Zou er dan hele
maal geen moEeUjkheld zijn om iets
van hen te welen te komen? O San, ik
houd het niel langer uit bij de gedachte
dat misschien je broer dood of gewond
ergens op de wallen van Bergen ligt.
Het is aljts zo onzeker. Wist ik toch
maar niets van hem!"
Ze barst in snikken uit. Ze heeft de
laatste v.'oorden wanhopig uitge
schreeuwd San slaat haar arm om het
schreiende meisjt heen. Ook haar ogen
vuUen zich met bittere tranen. Ze heeft
ook zorgen om haar broer en... ze kan
niet ontki^nnen dat haar gedach+en
steeds, bij Klaas zijn.
„Huil maar niet, Lena", troost ze.
„Bid tot God om redding. Wie weet zal
Hij ons gebed verhoren. Wij zijn niet
de enigen die in deze vreselijke onzeker
heid leven. Er zijn in Hermigny ver-
schUlende mensen die niets weten van
hun man of zcon Maar ik weet zeker
dat de jongens, zodra de gelegenheid
zich voordcet, iets van zich zullen laten
horen Maar wie weet hoe druk ze het
hebben".
„Dat valt nogal mee", klinkt plotse
ling de stem van Geert, terwijl hij het
vertrek binnen stapt, op de voet gevolgd
door Klaa.T.
Het is h'in te machtig geworden daar
buiten. Beiden kunnen ze hun geduld
niet langer bedwingen en onverwachts
stormen ze de keuken binnen.
Verstijft van schrik kijken San en
Lena naqr de mannen die zo plotseling
voor hen staan. Ze herkennen de jon
gens echter nic; dadeiyk. Klaas drasgt
een lange, golvende baard en een blonde
knevel. Geert is vermomd als jood. Zijn
gelaatskleur is bruin. Een kortgeknipte
baard en een zwarte knevel staan dapr-
bij uitstekend. Geen wonder dus dat de
verschrikte meisjes hen niet herkenen.
San is de eerste die zich van de schrik
herstelt.
„Wie goeft u het recht om hier zo
vrijpostig binnei' te vallen?" vraagt zij
scherp terwijl ze Lena uit haar om
arming loslaat.
„Niemana anders dan ikzelf, San",
antwoordt Geert lachend.
„Maar Geert!... Klaasl... zijn jullie
het werkellik? Maar dat is toch onmo
gelijk!"
„En toch is het werkelijk zo hoor
San!" roept Klaas verheugd terwijl hy
zich met een forse ruk van zijn baard
ontdoet.
De vreugde is onbeschrijfelijk! Nadat
ze elkaar hebben omhelsd worden de
geuzen bestormd met aUerlei vragen,
die Ze onder het genot van een schui
mende kroes bier zo goed mogelijk be
antwoorden. Er wordt die dag nog veel
besproken en het is voor de geuzen en
de meisjes een ware feestdag.
„Het Is een wonder", zegt Lena die
avond tegen Geert. „Juist toen ik van
morgen zo in de put zat over jullie
kwam je plotseling binnen vallen. Nu
ben je gelukkig weer bij ons en... ik
hoop voor altijd".
„Daar spreken we later nog wel eens
over ,Lena", antwoordt Geert en hij
geeft haar een klinkende zoen. „Voor
lopig biyf Ik echter bH je", belooft hij.
„Wat er verder zal gebeuren weet nog
niemand. Ik vrees echter dat mijn ver
lof niet al te lang zal duren. Nu Ber
gen uit onze handen gevallen is ver
wacht ik spoedig weer een andere op
dracht. Denk maar niet dat de prins en
zijn broer inmiddels stilzitten. Alva mag
Bergen voor zich gewonnen hebben,
maar de tyd zal komen dat ons volk
zich hardnekkig zal verzetten tegen de
bloedige tiran".
wordt vervolgd
