EIIAI1DEI1 - niEUWS
Presentatie-avond Y.B.O.K.
zeer waardevol
goed
Overdenking
Oe val van Bergen
uit de
HeiKge Sdirift
2e hUd
Vrijdag 26 september 1980
No. 4929
nmm
WOORD EN DAAD
Goeree Overflakkee
Uw huis verkopen
TAMBOER
SCHUIMAARDE,
ideaal voor
najaarsbekalking
Drumibandnieuws
uit Ooitgensplaat
DBENSTENCENTRUMNIEUWS
DAMMEN
„DENK EN ZET»
wordt vervolgd
Op vrijdag, 19 september, werd in
„De Hoeksteen" te Middelhamis de pre
sentatie-avond geliouden van de Ver
eniging ter Besdierming van liet Onge
boren Kind. Voorzitter P. de Munck
opende de vergadering met een speci
aal woord van welkom aan dr. Mante,
gynaecoloog, en Ben zyi, voorlichter
van het landelgk bureau van de
V.B.O.K. Na een korte uiteenzetting
over het programma voor deze avond
gaf de voorzitter het woord aan dr.
Mante, die een referaat hield over de
verschillende aspekten van de abortus
provocatus.
Dr Mante, die zich verheugd toonde
weer eens op Goeree Overflakkee te
zijn, wees erop dat de Vereniging ter
Bescherming van het Ongeboren Kind
jaren geleden is opgericht vanwege de
toenemende gevallen van abortus pro
vocatus.
En wanneer we spreken over a. p.,
dan staat hiermee onlosmakelijk ver
bonden de vraag: wanneer begint een
zwangerschap nu eigenlijk, wanneer
ontstaat nieuw leven?
In 1973 is een onderzoek gepubliceerd,
waarin uiteen is gezet op welke wijze
de erffaktoren van eicel en zaadcel sa
mensmelten, waardoor op dat moment
een nieuw individu is gevormd. Een
uniek individu, dat evenwel nog maan
den moet groeien, voordat het onaf
hankelijk van de moeder kan leven.
Fundamenteel verandert er echter tij
dens de zwangerschap niets meer aan
de erffaktoren. Het patroon is bij de
bevruchting vastgelegd. Het moment
van nieuw leven is dus het moment
waarop zaadcel en eicel samensmelten.
Wanneer men hiervan uitgaat, kan
een aantal konklusies worden getrok
ken, aldus dr. Mante.
In de eerste plaats met betrekking
tot de anti-conceptie.
Zeven dagen na de bevruchting gaat
het eitje zich innestelen in de baarmoe
der. Eén van de anti-conceptiemidde
len, het spiraaltje, verhindert deze in
nesteling en is dus een abortivum van
een uitermate jonge zwangerschap. Dit
zelfde geldt ook voor de moming-after
pU.
Dr. Mante wees er vervolgens op dat
het zijns inziens volkomen onjuist is
te stellen dat een vrouw beslist wan
neer het gaat om een abortus. Een
mens kan en mag niet beslissen over het
leven van een andere mens. Dit heeft
niets met emancipatie te maken. Het
gaat om het recht van een Idnd om
geboren te worden. Wanneer men de
abortus provocatus gaat legaliseren,
tast men de fundamenten van ons
rechtstelsel aan. Dan doen wij kwaad
met een goed geweten.
De derde konklusie die men kan trek
ken uit het gepubliceerde onderzoek is,
dat voorstanders van a. p. ongelijk heb
ben, wanneer zij spreken over een
zwangerschap als over een hoopje slijm.
Het gaat niet om een hoopje slijm,
maar om een nieuwe mens.
Waarom wordt nu zoveel gesproken
en gediskussieerd over a.p.? A. p. is
immers altyd al een middel geweest
om een ongewenste zwangerschap te
beëindigen. Waarom vdl men de a. p.
door de overheid laten legaliseren?
Dr. Mante merkte op, dat a. p. inder
daad in vroeger jaren ook voorkwam.
Men werd hiermee gekonfronteerd in
de tijden, dat de sociale omstandighe
den slecht waren en de ongehuwde
moeder een verworpene was.
Deze ekskuses kunnen nu echter niet
meer worden aangevoerd. Wij hebben
een uitgebreid systeem van sociale
voorzieningen en de ongehuwde moeder
is maatschappelijk geaksepteerd.
Maar er is nu een andere nood.
De moderne mens heeft behoefte aan
direkte bevrediging van al zijn wensen
en verlangens. Het leven in deze mate
riële welvaartsstaat geeft individuen
zonder opofferingsgezindheid. Mensen,
die zich niet meer op vollen offeren
voor een „ongewenste" zwangerschap.
Wij moeten huiveren voor de kilheid en
de geestelijke armoede waardoor onze
tijd wordt gekenmerkt, aldus dr. Man
te.
De nood van een ongewenste zwan
gerschap tracht men nu op te lossen
door legalisering van a. p. Wanneer men
echter deze oplossing geeft, dan geeft
men stenen voor brood. A. p. is geen
oplossing voor mensen die in existen
tiële nood verkeren.
Dr. Mante gaf vervolgens enige in-
formatie over de gevaren van a. p. Er
zijn tegenwoordig dermate verfijnde
technieken en methoden om een zwan
gerschap te beëindigen, dat de schade
beperkt is. Niettemin kunnen er be
schadigingen optreden en de risiko's
zijn het grootst bij vrouwen, die voor
de eerste maal zwanger zijn. De com
plicaties komen dan bij een eerstvolgen
de zwangerschap, die niet kan worden
uitgedragen. Zij ontstaan door het ge
forceerd oprekken van het baarmoeder-
halskanaal. Daardoor kan het afslui
tingsmechanisme van de baarmoeder
worden beschadigd. Ook kunnen infek-
ties ontstaan die indien niet tijdig
behandeld tot onvruchtbaarheid kun
nen leiden. Complicaties treden ook va
ker op naarmate de zwangerschap ver
der is gevorderd en de vrouw een hoge
re leeftijd heeft.
Veel belangrijker echter dan de me
dische complicaties van abortus provo-
catuSj zijn de psychische gevolgen.
Christenen worden vaak verweten,
aldus dr. Mante, dat zij, als het gaat
om a. p., conservatief zijn en him me
ning willen opdringen aan een heel
volk. Maar het zijn niet alleen de
Christenen, die bezwaar maken tegen
a. p. Ook andersdenkenden wijzen op de
gevaren, die hieraan verbonden zijn. Dr.
Blijham bijvoorbeeld, een arts uit het
noorden van ons land, verwijst naar
Hippocrates, de grondlegger van de ge
neeskunde, die in zijn tijd al pleitte
voor de eerbied voor het leven. In de
ambtseed van geneeskundigen, waarvan
Hippocrates de grondlegger is, komt
dit nu nog tot uitdrukking.
D;e eerbied voor het leven staat ech
ter 'op losse schroeven. De samenleving
wenst niet langer zorg te dragen voor
individuen, die geld kosten. Daarom is
het niet alleen de abortus, maar ook
de euthanasie, die om de hoek komt
kijken.
Dr. Blijham heeft ontdekt, dat veel
vrouwen geruime tijd na een abortus
een syndroom gaan vertonen, dat veel
gelijkenis vertoont met het post-con-
centratiekampsyndroom.
Welke hulp
Welke vorm van hulp kan nu worden
geboden aan hen die een a. p. wensen?
Dr. Mante wees in dit verband op de
belangrijkste taak van de V.B.O.K.,, n.l.
het tonen van hartelijkheid aan hen,
verhuizen
van west naar oost
en omgekeerd
van hoog naar laag
en omgekeerd
van klem naar groot
en omgekeerd
van dorp naar stad
en omgekeerd
van binnen naar buiten
en omgekeerd
met flakkee expresse kunt
u alle kanten op
flakkee expresse"
01870 2188 middelharnis
die ongewenst zwanger zijn. Deze men
sen leven in een verschrikkelijke kil
heid en hebben vaak behoefte aan de
warmte van een medemens en niet aan
en vakkundige behandeling van allerlei
funktionarissen.
De psychische nood van ongewenst
zwangere vrouwen is op indrukwekken
de wijze verwoord door mevr. dr. A.
ter Ruwe.
Zij heeft erop gewezen dat de nood
van een vrouw, die ongewenst zwan
ger is, niet hierin bestaat dat die zwan
gerschap ongewenst is. Haar nood is
dat zij niet in staat is het verwachte
kind psychisch te voelen.
Ieder mens heeft behoefte aan beves
tiging, d.w.z. aan het erkennen v£in zijn
waarde voor eén ander en door een
ander. Aan het geaksepteerd worden
zoals hij is.
De Bijbel staat vol met voorbeelden
als het gaat om bevestiging. Zacheüs
klom in een boom om Jezus te kunnen
zien en bevestigde daarmee Jezus. Je
zus zach Zacheüs en bevestigde hem
door te zeggen: „Zacheüs, kom uit die
boom. Ik wil bij je eten". En voordat
ze zijn huis bereikt hadden, had Za
cheüs al beloofd, dat hij alles wat hij
teveel had geëist, terug zou geven.
De Samaritaanse vrouw, die bij de
put water kwam halen, werd door Je
zus bevestigd omdat Zijn belangstelling
voor haar, die van lichte zeden was,
anders was dan die van de mannen met
wie ze geyvoon was om te gaan. Dat
deed haar vragen: „Wat bent U voor
een man?"
En zij bevestigde Hem door haar wa
terkruik te laten staan, terug te gaan
naar de stad en daar de mensen aan te
sporen mee te gaan naar de put om
Jezus te zien.
Er zijn ook recentere voorbeelden.
Terroristen schreeuwen om bevestiging.
Is het niet tekenend, dat zij veelal bin
nen een uur nadat zij een wandaad
hebben gepleegd, de verantwoordelijk
heid daarvoor opeisen?
Als een mens niet of onvoldoende
wordt bevestigd als zijn waarden
niet zijn onthuld kent hij zijn waar
den niet.
En daarmee hebben we te maken bij
een vrouw, die een a. p. verlangt. De
nood waarin zij verkeert is niet de
ongewenste zwangerschap, maar het
feit, dat ze wordt geconfronteerd met
haar onvermogen zichzelf te bevestigen
en haar kind psychisch te voelen. Haar
waarden zijn aan haar niet onthuld.
Dit alles heeft konsekwenties voor de
hulpverlennig. In menselijke dimensies
gesproken is a. p. geen hulp. De onge
wenst zwangere vrouw is psychisch niet
in staat haar mogelijkheden werkelijk
heid te laten worden. Dat is haar nood.
Waarachtige hulp is haar in staat te
stellen haar mogelijkheden tot werke
lijkheid te laten worden. Het onder
steunen om ±e komen tot een psychische
menswording.
Dr. Mante riep tenslotte op de onge
wenst zwangere vrouwen met zorg te
omringen. Juist in deze tijd moet men
selijke taal worden gehoord en een
menselijke stellingname worden gezien.
Er moet een andere weg worden ge
wezen, dan die van de minste weer
stand.
Nadat de voorzitter van de werk
groep dr. Mante heeft bedankt voor zijn
referaat, gaf hij nog enige informatie
over de aktiviteiten van de werkgroep,
Men is bezig alle artsen en wijkver
pleegkundigen van het eiland op de
hoogte te stellen van het bestaan van
de V.B.O.K., zodat in voorkomende ge
vallen doorverwezen kan worden. De
komende maanden zullen gebruikt wor
den voor het geven van voorlichting op
scholen, jeugdverenigingen e.d.
Na de pauze vertoonde Ben Zijl een
diasene over het menselijk leven vanaf
het moment van de bevruchting tot de
geboorte en over de verschillende me
thoden van a. p.
Ben Zijl wees erop, dat de wet op dit
moment a. p. nog verbiedt, maar men
is al tien jaar bezig deze wet te legali
seren. Daarop zijn de wetsvoorstellen,
die nu zijn ingediend (uiteraard met uit
zondering van die van S.G.P. en G.P.V.),
gericht.
Ben Zijl stelde, dat ieder kind levens
vatbaar is. Of men nu spreekt van een
of twee weken of drie of vier maanden
na de conceptie.
Het kind is echter alleen levensvat
baar in de omstandigheden waarin het
thuishoort. Als men een mens weghaalt
uit zijn. natuurlijke omgeving, de lucht,
en men houdt hem tien minuten onder
water, dan is de vraag ook niet meer
relevant of hij wel dan niet levensvat
baar is.
Evenals dr. Mante merkte Ben Zijl
op, dat het de omstandigheden zijn, die
een zwangerschap gewenst of onge
wenst maken. In de meeste ongewenste
zwangerschappen zit toch een klein
beetje gewenstheid.
Wat moeten hulpverleners nu doen?
In de eerste plaats opsporen wat de
omstandigheden zijn, die ongewenstheid
veroorzaken. Dit kan door vertrouwen
te wekken en naast de ander te gaan
staan.
HET WEL
Zegt den rechtvaardige dat het
hem welgaan zal.
Jesaja 3 vers 10 a
Er zijn twee soorten mensen: recht
vaardigen en goddelozen. Een tussen-
soort is er niet. Het is of één van de
twee wegen waar de mens op wandelt,
of de smalle weg des levens, of de brede
weg des verderfs. En vaak is de schijn
alzo, dat het de goddeloze wel gaat: de
tenten der verwoesters hebben rust, en
die God tergen hebben verzekerdheden.
En de rechtvaardige? De rechtvaardige
en oprechte is een spot, hij is een ver
achte fakkel naar de mening van die
gene die gerust is. Asaf zegt van de
goddeloze: ze weten van geen tranen-
brood Van geen banden tot den dood.
Hun kracht is fris, ze zijn gezond. Tot
op hun laatsten avondstond. Daar is
geen vreze Gods voor hunne ogen.
Maar ook merken we dat de recht
vaardige mat wordt, en bedrukt vaak
zijn weg gaat, wanneer veel strijd,
moeite, verdrukkingen en beproevingen
hun deel zijn. Niet altijd is de hand
des Heeren vol goedertierenheid, niet
altyd weldaden en zegeningen. Integen
deel: Houd dan Zijne Goedertierenheid
in eeuwigheid op? Heeft God vergeten
barmhartig te wezen. En dat geldt ook
voor de Kerk des Heeren, Nieuw Testa-
mentisch. Wat al strijd van buiten en
vrees van binnen. Waarom verbergt Gij
uw aangezicht? Waarom vergeet ge mij?
Waarom ga ik in het zwart? Alles is dan
zo donker, zonder Ucht, zonder troost,
moed en kracht. De tegenpartijders ho
nen de Kerk. Waar is uw God? De weg
der rechtvaardigen is vaak zo moeilijk,
zondesmart, inleven dat de wortel niet
deugt: Een onrechtvaardige.
En toch een blijmare: Zeg den afge
keurde rechtvaardige, dat het hem wel
zal gaan. En vandaar is het zo'n won
der dat iiet zo één wel zal gaan. Want
een rechtvaardige te zijn in de Ogen
des Heeren, wil niet zeggen dat ze geen
zonde hebben. Integendeel ze doen be
lijdenis: En ga niet in het gericht met
Uwen knedht, niet kunnen bestaan voor
Uw aangezicht. Zij kennen zich op
recht schuldig voor God. Ze bekennen
het met droefheid, dat ze al Gods ge
boden hebben overtreden, en niet een
gehouden: Hoewel ze een oprechte keu
ze hebben om naar Gods geboden te
leven, ze zich door ontdekking dat de
zonde hen in alles aankleeft. Ze mis
hagen zichzelven daarover, en een be
geerte om heilig voor God te leven, en
van de zonde verlost te worden, waar
ze hvm best voor doen, maar in eigen
kracht teleurgesteld werden. Want ze
kunnen met hun gerechtigheden voor
God niet bestaan. Dat wordt hun be
leving.
Daarom wordt er een zoeken geboren
in een Ander, waar ze voor in en over
wonnen worden, n.l. Jezus Christus en
Dien gekioiist. Een rechtvaardige is een
mens, zoals de Heere hem aanziet in
Christus. En zo'n rechtvaardige vindt
ook geen bestaansrecht voor de Heere
buiten Christus. En waar de rechte ken
merken der rechtvaardigen gevonden
wordt wordt getuigd: Dat het hem wel
g^an zal.
Dat is de Troost voor Gods Kerk.
Waarom moet dat telkenmale herhaald
worden ook in de prediking? Ze hebben
dit nodig. Want: de rechtvaardige is er
soms veiTe vandaan in de beleving. Hij
is er altijd niet zeker van dat het voor
hem waar is, wel voor een ander. En
al is twijfel zonde, ze twijfelen wel eens:
zou het wel zo zijn, omdat ze het te
gendeel vaak ervaren: De Geloofslamp
brand niet altijd: Er zijn zoveel leeuwen
op de weg, en kleine vossen die de wijn
gaard bederven. Wat een inwonende
zonden, wat een verleidingen van de
zwarte man. Hij heeft een doel: de
rechtvaardige moet omkomen en storten
in het verderf. Soms verschijnende als
een engel des lichts, en andermaal in
zijn toonbeeld van zijn woedende
kracht. Vandaar is het zo noodzakelijk
voor die bestreden vermoeide zielen, dat
het licht opgaat in hun leven. Wel gaan
in een ander. Aan zijn kant nauwelijks
zalig worden. Zegt het de Rechtvaardige
het zal hen wel gaan. Wel gaan in Die
Rechtvaardige, die geen zonde gekend
nog gedaan heeft. Gelijk Noach in den
zondvloed en Lot in Sodom bewaard
werd, alzo zal het volk des Heeren in
Hem het wel mogen ontvangen.
Genade voor genade. Uit zijn volheid
bediend te worden. Wel troost in het
leven. Wel in de verkondiging in Zijn
volbracht werk. Wel in de aflossing dat
een onrechtvaardige in Dien Rechtvaar
dige door God met God verzoend wordt.
Hoe donker dan des Heeren weg dan
wezen mag. Hij ziet in Gunst op die
Hem vrezen. Hier een verdrukking van
tien dagen, maar straks eeuwige blijd
schap. Een Eeuwig wel door U, door U
om het eeuv/ig welbehagen.
ds. J. L.
..SCHOLENPLAN HAITI"
Onze Flakkeese aktie begint D.V. 11
oktober. Met spanning zien we het ver
loop van de aktie tegemoet.
Nu al komen er giften binnen op on
ze bankrekening. Wij wiUen alle gevers
vriendelijk bedanken. U steunt een goed
doel.
De stand op onze bankrekening is nu
4.825,—
In dit bedrag zit 45,van een aktie
voerende Frans Huizer. Ik ken Frans
niet. Ik weet niet wat voor een aktie hij
voerde, maar ik bedank je hartelijk.
Ook is ons 1.724,55 toegezegd door
de Herv. Kerk van Nieuwe Tonge. Dit
is de opbrengst van een collecte ge
houden voor Woord en Daad. Dit be
drag zullen wij in een later stadium
van de aktie ontvangen.
Kerkeraad en gemeente, hartelijk
dank.
Wilt u ons doel steimen? Dat kan.
U stort uw gift op gironummer 22252
van Rabobank Stellendam, met vermel
ding van het banknummer 3613.13.772
ten name van Stichting Woord en Daad,
Goeree en Overflakkee.
Het Comité
Wanneer dan de omstandigheden zijn
opgespoord, zal gewerkt moeten wor
den aan een oplossing, die een andere
is dan a. p.
De V.B.O.K. kan hulp verlenen als
het gaat om financiële problematiek,
plaatsing in gastgezinnen waar een in
tensieve begeleiding aanwezig is, het re
gelen van de bevalling e.d.
Op dit moment telt de V.B.O.K.
15.000 leden en zijn uit die leden 60
werkgroepen gevormd, die overal in het
land aktief zijn.
Vervolgens werd een forum gevormd,
waarin o.a. zitting hadden dr. Mante
en Ben Zijl. Dit forum beantwoordde
de vragen, die naar voren kwamen.
Gesproken werd onder meer over het
vruchtwateronderzoek. Dr. Mante wees
op het gevaar, dat kan schuüen in dit
onderzoek, n.l. wanneer dit past in het
kader van de beoordeling van een
vrucht op zijn nuttigheid voor de sa
menleving. De waarde van een mens
wordt dan volledig ontkend.
Gesproken werd verder nog over de
mogelijkheid van adoptie van Neder
landse kinderen. De adoptieprocedure
voor Nederlandse kinderen is in grote
lijnen gelijk aan die voor buitenlandse,
maar het probleem is, dat er zeer wei
nig Nederlandse kinderen voor adoptie
beschikbaar zijn. Er wordt zoveel mo
gelijk getracht kinderen bij hun moeder
te laten. Een streven, dat ook door de
V.B.O.K. wordt gehanteerd.
Nadat de voorzitter dr. Mante en Ben
Zijl heeft bedankt voor hun bereidheid
de verre reis naar Flakkee te onder
nemen, wijst hij de aanwezigen nog op
de boelientafel bij de uitgang en sluit
dan deze waardevolle avond af.
Ter bestrijding van de onkosten werd
nog een koUekte gehouden.
Middelhamis-Sommelsdijk
UITSLAG P.V. DE REISDUIF
Een wedvlucht vanuit Bourges, d.d.
20-9-80. In concours 156 dxiiven.
Afstand 539 km.
Gebr. Kieviet 1, 9, 21; J. Vis v. Heemst
2, 11, 12, 15, 18, 26, 31, 32, 35, 36; W. v.
d. Mast 3, 34; A. Human 4, 17, 20, 22,
38; C. Looij 5, 13, 16, 27; D. W. Kievit
6, 10, 19, 29, 37; A. de Gans 7, 25, 30;
C. Vroegindeweij 8, 33; R. v. Nimwegen
14, 23, 28; P. v. d. Boogert 24, 39.
LAND- EN TUINBOUW
Het is bekend, dat de bedrijfsresulta
ten in de akkerbouw sterk afhankelijk
zijn van de verkregen opbrengsten. Op
de lichte gronden leveren een groot aan
tal percelen geen maximale opbrengs
ten omdat de kalktoestand van de
grond veel te wensen overlaat. Grond
onderzoek heeft dit duidelijk bewezen.
Deze toestand wordt verergerd, door
dat er jaarlijks grote hoeveelheden
kalk verloren gaan, enerzijds door op
neming door het gewas, anderzijds
door uitspoehng. Het gevaar voor ver
zuring van onze gronden is de laatste
jaren nogg roter geworden door het
gebruik van verzurende kunstmeststof
fen.
Bij de teelt van suikerbieten, kan het
weglaten van een onderhoudsbekalking
op deze percelen een grote oogstder-
ving tot gevolg hebben. Wanneer men
de kalktoestand van de grond op peU
wil houden, zal vooral bij een kalkmin-
nend gewas als suikerbieten, om de vier
jaar minstens vier ton schuimaarde per
ha noodzakelijk zijn.
In veel gevallen zal een kalkbemes-
ting met schuimaarde reeds op de
graanstoppel hebben plaats gevonden.
Vele landbouwers zullen echter in de
afgelopen zomer hebben ervaren, dat
er geen schuimaarde meer leverbaar
was. Daarom is het goed te weten, dat
een kalkbemesting met schuimaarde in
de herfst nog goed mogelijk is. De
maisstoppel en het vrijkomende aard-
appelland geven nog ruimschoots gele
genheid voor een najaarsbekalking.
De suikerfabrieken kunnen tijdens de
bietencampagne alweer schuimaarde le
veren, die direkt gebruikt kan worden:
persschuimaarde en vloeibare schuim
aarde. Persschuimaarde is vooral aan
te bevelen voor kleigronden, waar gro
tere giften ineens aangewend worden.
Vloeibare schuimaarde is zeer geschikt
voor lichte gronden. Tijdens de cam
pagne zijn de schuimaardeprijzen lager
dan in voorjaar en zomer.
Zaterdag 20 september was het zover,
en vertrok de Burg. van der Harst Tam
boer en Trompetterkorps om 8.00 uur
naar Amsterdam, om mee te doen aan
het Jordaan-festival en te trachten een
plaatsje op te kunnen klimmen op de
muzikale ladder. Na ons om 11.00 uur
gemeld te hebben, liepen we om 12.00
uur mee in het défilé van 18 korpsen.
Zes uur was het toen we ons aanmeld
den voor de jury in de Ie afdeling ju
nioren. Met een uitslag van 129 punten,
behaalden we een goede Ie prijs, met
bevordering naar de 3e afdeling Senio
ren. Moe maar voldaan keerden we om
11.00 uur terug in Ooitgensplaat. Het is
de kroon op het werk van onze instruc
teur dhr. Balemans die ons na bijna 8
jaar gaat verlaten. Een nieuwe instruc
teur is reeds gevonden zodat de band,
nog steeds bestaande uit 45 man met
nieuwe moed het winterseizoen in gaat.
27 september treden wij op in de mu
zikale show te Den Bommel, alwaar U
ons succesnummer kunt zien. U KOMT
TOCH OOK.
Woensdag 1 oktober a.s. komt dr. v. d.
Wulp in het Dienstencentrum aan de
Doetinchemsestraat te Middelhamis een
lezing houden over gereatrie. Gereatrie
is kennis over de ouderdom.
Daar dit een belangrijke zaak is voor
bejaarden en bijna-bejaarden hopen wij
dat u in grote getale komt. Aanvang
14.00 uur.
Donderdag 2 oktober zal er een dia-
film-zang- en muziekavond gehouden
worden in het Dienstencentrum ver
zorgd door de E.O.
U bent ook hier van harte welkom.
Aanvang 19.30 uur.
Bent u slecht ter been en wilt u toch
graag naar deze middag en/of avond
toe, bel dan 3366 en wij zorgen voor
vervoer.
Uitslagen d.d. 22-9-80 in hotel Belle-
veu te Middelhamis.
Afdeling I:
H. Groenendijk - B. Vis z - 2
A. Verolme .-, J. v. Hoorn 1-1
J. Smalheer - J. Dekker 2-0
K. Vis - C. Polder 2-0
Afdeling II:
H. Kese - A. Knape 1-1
N. Quispel - A. Krijgsman 2-0
F. Noordijk - G. v. d. Sluijs 1-1
I. Koese - J. Lodder 1-1
M. V. Lente - P. Bakker 1-1
Afdeling III:
C Vogelaar - S. Hoogzand 2-0
T. V. Brussel - M. Klink 2-0
A. V. d. Sluijs - H. Verolme 1-1
L. Taaie - H. Sohellevis 0-2
Afdeling IV:
M. Breeman - J. v. d. Kooij 1-1
H. Noordijk - L. v. Erkel 2-0
W. NeUs - J. HoUeman 1-1
R. Jacobs - N. Kievit 1-1
C. v. d. Bos - J. Koppelaar 2-0
J. Groenendijk - G. Zaaijer 2-0
L. C. N. Groenendijk - J. de Rooij 0-2
'VERVOIiOVEBHAAIi
Historisch verhaal uit het jaar 1572
door
JAAP DE KORTE
Den Hertog's Uitgevery Utrecht
50
Je vader is verbrand omdat hij niet wil
de knielen voor het afgodsbeeld en zou
jij je dan moedwillig inlaten met een
rooms meisje? Nogmaals Geert, bedenk
wat je doet en verlaat toch vooral de
zuivere waarheid niet! Als je dat zult
doen, is er geen zegen op je weg te
wachten".
Zo heeft „Schele Hein" gesproken en
hij meende wat hij zei. Maar Geert, die
al meermalen zijn bezoek aan Lena heeft
herhaald, weet de bezwaren van zijn
neef op meesteUjke wijze weg te rede
neren.
„Was haar vader een vurige aanhanger
der roomse kerk, met Lena is het an
ders", heeft hij geantwoord. „Reeds toen
haar vader nog leefde had zij een gru
wel aan aUes wat rooms was en het Is
meermalen gebeurd dat zij daarover he
vige woordenwisseling had met haar va
der. Deze dwong haar om de kerk ge
trouw te bezoeken en terwUle van haar
vader heeft zij dat dan ook gedaan. Nu
die echter niet meer leeft is het anders.
Lena staat nu geheel alleen op de wereld
en hoewel zij nog steeds wordt lastig ge
vallen door de pastoor, bezoekt zij de
kerk niet meer. Het is haar onmogelijk
geworden om nog langer de afgoden
te dienen, zoals ze mij heeft gezegd. Dus
daarover geen zorgen, neef Hein. Denk
maar niet, dat Geert Lammers omgang
zoekt met een rooms meisje. Daarvoor
is zijn haat tegen de papen te groot".
„Ik heb je al meermalen gezegd dat
je je vijanden niet mag haten Geert",
heeft „Schele Hein" geantwoord. „Maar
daarover zullen we het nu niet hebben.
Als San het goed vindt zal ik het huisje
voor haar en Lena inrichten".
San heeft geen bezwaar gemaakt en
zo is de zaak dus beklonken.
„Eén ding begrijp ik echter niet goed
Geert", heeft San gezegd.
„En wat is dat dan?" heeft Geert
nieuwsgierig geïnformeerd.
„Ik kan maar niet begrijpen dat jij
je zo'n zorgen maakt om een vreemde
herbergiersdochter", heeft San geant
woord terwijl ze haar broer ondeugend
aankeek.
Deze heeft het echter niet als een
scherts opgevat en geantwoord: „Dat zal
ik je gauw vertellen, San. Lena is voor
mij geen vreemde meer maar als zij
dat wel was, dan zou ik nog niet dulden
dat zij alleen in Bergen achterbleef. De
stad is ontzet van de Spanjaarden, maar
je denkt toch niet dat Alva het daar bij
zal laten? Binnen korte tijd worden de
Spaanse troepen voor Bergen verwacht
en wat zal dan het gevolg zijn? Zullen
de onzen de stad kunnen houden? Ieder
rechtgeaard vaderlander hoopt het, maar
al is het dat we Bergen voor de prins
kunnen behouden; gevochten zal er wor
den, dat is zeker. Daarom is Lena veiliger
hier in Hermigny dan in Bergen".
„Geert heeft gelijk", heeft neef Hein
gemeend. „Het is onze plicht om dat
meisje in veiligheid te brengen en ze
ker wel als zij geen familie heeft die
zich om haar bekommerd".
Zo is besloten en zo is het gebeurd
ook.
San en Lena wonen nu samen in hun
gezellige woning. In het begin bezoch
ten Geert en Klaas nog wel eens het
eenvoudige huisje maar hun bezoeken
worden steeds zeldzamer. Het kan ook
niet anders.
Er is inmiddels veel veranderd.
Alva heeft van één van zijn spionnen
vernomen dat Bergen zich voor de prins
heeft verklaard en heeft dadelijk zijn
maatregelen genomen. Zo snel hij kan
zendt hij zijn zoon Don Frederik, een
al even grote bloedhond als Alva zelf,
naar Bergen om de stad te ontzetten.
Graaf Lodewijk heeft dit echter ver
wacht en heeft inmiddels ook zijn maat
regelen nauwkeurig getroffen. Hij be
grijpt dat hij de stad niet lang in han
den zal kunnen houden met zo'n handje
vol soldaten. Daarom heeft hij om ver
sterking gevraagd bij de machthebbers
van het land die eerst wel verschillende
bezwaren opperen, maar tenslotte toch
aan de eis van de graaf voldoen. Reeds
drie dagen nadat de stad is ingenomen
ontvangt graaf Lodewijk een verster
king van ruim tweeduizend man voet
volk. Dit gebeurt op de 26e mei.
Enkele dagen daarna, in het begin
van juni, ontvangt hij nog twaalfhon
derd ruiters en veertienhonderd man
voetvolk die onder bevel staan van de
graaf Montgomery.
Een der bevelhebbrs van graaf Lode
wijk, de heer de Genlis, wordt inmiddels
naar Frankrijk gezonden om de aan
graaf Lodewijk beloofde versterking te
halen. Deze versterking is de graaf be
loofd door de Franse koning KarelIX.
Is dan koning Karel IX van Frankrijk
geen vijand van de onzen? Inderdaad,
dat is hij!
In de tijd, waarin dit verhaal zich af
speelt is hij nog zeer jong en zijn moeder,
Katharina de Medicis, heeft daarom
de regering in handen genomen.
Zij is een zeer goddeloze vrouw. Het
is graaf Lodewijk gelukt de belofte van
de koning te ontvangen, om als hij zich
eenmaal meester heeft gemaakt van de
stad Bergen, de nodige hulp van hem
te ontvangen. De beloofde ondersteu
ning krijgt hij. Dat blijkt toch Immers?
De Hugenoten, eens zo wreed vervolgd,
worden de laatste tijd met rust gelaten.
Zij krijgen zelfs vrijheid van godsdienst!
Een ieder mag de religie belijden die
hij zelf goed acht. Bovendien zijn er de
laatste tijd verschillende vooraanstaande
personen die de protestantse godsdienst
belijden, meermalen aan het Hof te Pa
rijs uitgenodigd. Ja, de koning en zijn
goddeloze moeder gaan zelfs zo ver dat
zij prins Hendrik van Beam, zoon van
de godvrezende Johanna van Navarre,
de hand van 's konings zuster Margare-
tha aanbieden. En alsof dit alles nog niet
mooi genoeg is, zendt de koning niet
alleen hulp aan graaf Lodewijk om deze
uit zijn benarde positie te redden, maar
schenkt hem een aanzienlijk bedrag aan
geld om daarmee de onkosten die ge
maakt moeten worden zoveel mogelijk te
dekken. Is dat geen teken van hechte
vriendschap?
Zo schijnt het inderdaad. Geen enkel
wolkje laat zich zien aan de smeJ;teloos
blauwe hemel. Hoe men zich echter in
mensen kan vergissen zal spoedig genoeg
blijken. Achter de kim van die heldere
hemel komen donkere onweerswolken
opzetten. Niemand ziet het. Alleen Hij,
die de machtige is weet wat de arme
Hugenoten boven het hoofd hangt. In
Zijn Goddelijke Raad is besloten wat
goed is voor de mens.
In de nacht van de 24e augustus 1572,
door de roomse kerk St. Bartholomeus-
nacht genoemd, barst het onweer in al
zijn woede en kracht los. Het huwelijk
tussen prins Hendrik en Margaretha is
voltrokken, geheel tegen de zin van de
moeder van prins Hendrik, Johanna
van Navarre. Al haar pogingen om haar
geliefde zoon van een gewis verderf te
redden, zijn vruchteloos geweest. Het
heeft de godvruchtige moeder verdriet
gedaan haar zoon te zien huwen met de
goddeloze en ijdele Margaretha. Niets
helpt echter en haar zoon is in het huwe
lijk getreden met de zuster van de ko
ning.
Die nacht is de vreselijkste uit onze
roemrijke historie. Katharina de Medi
cis, zowel als koning Karel laten zich
nu zien als grijpende wolven in schaaps
kleren. Vreselijke gebeurtenissen hebben
er plaats in die nacht. Meer dan twee
duizend onschuldige Hugenoten zijn te
Parijs op gruwelijke wijze om het leven
gebracht. Vele voorname personen die
ogenschijnlijk de vrienschap van de ko
ning hebben, worden koelbloedig ver
moord. Onder hen bevindt zich de admi
raal De Coligny. Zijn lichaam is zwaar
verminkt. Als door een wonder worden
zijn kinderen in het leven gespaard. Een
van zijn dochters is later in het huwelijk
getreden met prins WUIem van Oranje.
Zoals bekend, is zij de moeder geworden
van Frederik Hendrik.
De plunderzieke en moordlustige sol
daten hebben hun werk goed verricht.
Als woedende beesten vielen zij op hun
prooi aan.
