EiiArtDEn - niEUWs
Deining in Oostflal(l(ees' gemeen
teraad om de Oude Tongse
liorenmoien
PBNA brengt cursus genealogie
De val van Bergen
2e blad
Dinsdag 16 september 1980
No. 4926
Uw huis verkopen
TAMBOER
ir Deel van de raad wijst evt.
aanl(oopmogeiijlclieid bij voorbaat af.
ir ir
Suiker Unie
verwacht
een campagne van
13 weken
Laatste
zwemwedstrijden
in het Stellendamse openluchtbad
voor het
seizoen 1980
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiinflniinuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinniiiiiiiiii
GRIJSOORDSE SCHETSEN
NU EN VROEGER
VOLLEYBAL
intermezzo
bereidt zich voor
MET „TffiUFA" NAAR
U.T.V.-DAG TE UTRECHT
'VERVOLGVERHAAL
wordt vervolgd
Driehonderd guldentjes gaat de raad
van Oostflakkee voortaan besparen
door die twee porties van f 150,-------
te onthouden aan de fa. van Schelven
te Oude Tonge. Tot dusver was het be-
drgf in het jaarlijkse genot van een
gem. bqdrage in de betaling van wind-
recht (aan de Ambachtsheerlqkheid) en
in het onderhoud, maar nu van gemeen-
tewege geconstateerd is dat de molen
al geruime tijd buiten gebruik is en er
geen onderhoud meer wordt gepleegd
stelden B en W de raad voor die subsi
dies maar stop te zetten. ,3est", vond
die raad die vervolgens bijna collectief
struikelde over een toevoeging aan het
voorstel
„Tenslotte vermelden wij hierbij zo
lieten B en W weten dat wij reeds
enkele jaren met de fa. van Schelven ia
onderhandeling zijn over de aankoop
van de korenmolen, teneinde deze te
restaureren. Hierover hebben wij tot op
heden geen overeenstemming kunnen
bereiken".
Juist over die onthullende passage
kwamen de tongen los Tevergeefs pro
beerde de raadsvoorz. burg. van der
Harst de commentaren te bezweren door
de raad te verzoeken die toevoeging als
niet geschreven te beschouwen hetgeen
sommige van de heren raadsleden zwaar
irriteerde. Dat ging toch zomaar
niet...???
Overwicht had de raadsvoorzitter
toen alleen nog op de publieke tribune
in zijn vermaan, aan een applaudiserend
heer, dat van die zijde „geen blijken
van goed- of afkeuring mogen worden
gegeven". Vanwaar die opwinding zult
u vragen, welnu, hoort dhr. Poortvliet
aan...
Al eerder heeft hij geprotesteerd te
gen de hoge en nog stijgende res
tauratiekosten van de molen van Acht-
huizen om vorige vergadering ook nog
eens geconfronteerd te worden met een
noodzakelijk herstel van de (gerestau
reerde) molen van Den Bommel, vol
doende ervaringen om hem nu uit te
doen roepen dat de gemeente Oostflak
kee aan twee molens waarlijk wel ge
noeg heeft:
„Ons standpunt is duidelijk, voor ons
mag V de onderhandelingen over aan
koop staken en hoeft V geen enkele
energie meer in deze molen te stoppen!"
zo liet dhr. Poortvliet het College weten,
de raad verzoekend zich eveneens daar
omtrent uit te sprekem
„Mooie dingen die molens in het
Flakkeese landschap, maar aan die
puinhoop in Oude Tonge moeten we
maar geen geld meer spenderen" viel
dhr. L. C. Hokke (PCP) dhr. Poortvliet
bij. Dhr. de Goeij (WD) mengde zich
vervolgens ook in de discussie, menend
dat dhr. Hokke zich vergiste en de
molenromp aan de Zuiddljk bedoelde.
Die stomp echter verkeert bouwkimdig
in een betere situatie als de molen
van van Schelven, moest weth. de Wit
toegeven, hetgeen dhr. de Goeij overi
gens niet verhinderde het alsnog voor
de molen van van Schelven op te ne
men, „want", zei hij, „gezien het stre
ven van de Overheid om gebouwen van
cultuur-historische waarde te behou
den moeten wij ernaar streven deze
molen te bewaren, en als we zeker
zijn van subsidie die ook te restaure
ren".
Met zijn weerwoord bedoelde burg.
V. d. Harst olie op de golven te leggen
maar het werkte juist averechts en
wakkerde het grimmige stormpje nog
wat aan.
„Het gebruikte „onderhandelen" is
een wat zwaar woord voor het verzoek
dat jaren geleden door van Schelven
is gedaan of de gemeente misschien be
langstelling had de molen te kopen. In
de gedachte van die tijd hebben we
toen positief gereageerd maar de prijs
was exhorbitant hoog. Nadien is van
onderhandelingen geen sprake geweest
en de gemeente heeft ook geen inte
resse tenzij de fa. van Schelven met
een aanlokkelijke aanbieding zou ko
men", zo formuleerde de voorz. zijn
verweer.
Tegenover het voorstel van dhr.
Poortvliet dat de raad zich uit zou spre
ken stelde de voorz. de raad voor de
toevoeging als niet geschreven te be
schouwen.
De voorz. raadde het voorstel van dhr.
Poortvliet sterk af omdat zo'n besluit
een volgende raad de vrijheid zou ont
nemen een evt. aanbieding te overwe
gen. „We kunnen niet in de toekomst
kyken noch latere omstandigheden ver
moeden en wq moeten daarom nu geen
uitspraken doen met een eeuwigheids
waarde waaraan een andere raad ge
bonden zal zijn", argumenteerde de
voorzitter.
Het kwam tenslotte toch tot een op
lossing, ingegeven door weth. Kroon.
Overeengekomen werd dat de raad ge
raadpleegd zal worden wanneer zich
een nieuwe aanleiding tot een verder
onderhandelen met de fa. van Schelven
voor zal doen. Dhr. Poortvliet trok op
die toezegging zijn voorstel in.
Koninkiyke PBNA introduceert on
der het marktlabel Eigen Tqd een
schriftelijke cursus „Genealogie" (ge-
slachtkunde), bestemd voor ca. 40.000
Nederlanders die uit .liefhebberij op
zoek zijn naar hun voorouders en him
geschiedenis. Auteur is Nico Plomp,
Conservator van het Centraal Bureau
voor Genealogie te Den Haag.
Eerste echte opleiding
Bij genealogie is het naspeuren van^
bronnen als archieven, registers en,
doopcelen erg belangrijk. Het is een ac
tiviteit die zich soms tot over onze
landsgrenzen uitstrekt en bezoeken met
zich meebrengt aan rijks- en gemeente
instellingen. Het gaat erom de juiste
bronnen aan te boren en deze op een
goede manier te hanteren.
Er is een grote behoefte aan kennis
hieromtrent. Een echte opleiding was
er nog niet. PBNA meent met dit initia
tief baanbrekend werk te doen.
Meer dan een stamboom
Het maken van een stamboom is maar
een onderdeel van de genealogie. Wie
het goed wU doen streeft ernaar een
stuk familiegeschiedenis in kaart en tot
leven te brengen. Er moet tot in de
middeleeuwen „gegraven" worden om
werkelijk interessante antwoorden te
vinden.
Wie waren mijn voorouders? Waar
komen zev andaan? Wat deden ze voor
de kost? Wat voor rol speelden ze in
het openbare leven? Waren er hoog
waardigheidsbekleders bij? Zwarte
schapen?
Amateur-genealogen willen die ant
woorden stukje voor stukje gaan in
vullen. Ze zijn er vaak vele jaren mee
bezig en zullen nu zeker baat vinden
bij de wegwijzerfunctie van de nieuwe
cursus.
Gedegen opzet
Dat PBNA niet over één nacht ijs
is gegaan bewijst de degelijke opzet van
het lesmateriaal, dat bijvoorbeeld ook
kwartierstaten en gezinsbladen bevat,
en de volledigheid van de leerstof. Ach
tereenvolgens worden ondermeer be
handeld:
ir Wat is een genealogie?
ir De verwerking van de gegevens en
genealogiebeoefening in Nederland.
ir Het begin van het archiefonderzoek,
de registers van de burgerlijke stand
en andere bronnen uit de negentien
de en twintigste eeuw.
ir Doop-, trouw- en begraafregisters.
■Ar De rechterhjke archieven alsmede
de archieven van notarissen en van
de v/eeskamers.
ir Administraties van grondbezit en be
volkingsoverzichten uit vroeger tijd,
zoals belastingkoheiren en weerbare
mannen.
ir Migi-atie, immigratie, emigratie en
verblijf in de koloniën.
ir Het beroep, de familienamen en het
portret.
TJ^ Het familiewapen, adel en patriciaat.
ir De leerstof wordt afgesloten met
antwoorden op de vraag wat we doen
met de resultaten van ons werk.
ir Dankzij een alfabetisch trefwoorden»-
register is het ook mogelijk de cur
sus als permanent naslagwerk te ge
bruiken. Dit wordt bevorderd door
het meeleveren van een zeer fraaie
opbergband.
ir Tenslotte is een zeer uitgebreid over
zicht van genealogische bronnen in
de Nederlandse archieven opgeno
men, dat werkelijk imiek mag wor
den genoemd.
Geen bqzoudere eisen
De cursus bestaat uit 24 lessen en
duurt ca. 8 maanden. Cursisten zijn
meteen al bezig met hun eigen familie
geschiedenis of die van iemand anders.
Bij goed resultaat wordt door PBNA op
verzoek een Verklaring afgegeven.
Er worden geen bijzondere eisen ge
steld aan de vooropleiding of aan de
genealogische kennis van de cursisten.
Eigenlijk kan iedereen met enkele jaren
voortgezet onderwijs deze cursus met
het beoogde resultaat volgen.
INLICHTINGEN
Koninklijke PBNA,
Velperbuitensingel 6
6828 CT Arnhem.
Tel. 085 - 716151
VEILIG VERKEER OOSTFLAKKEE
CURSUS „PECH ONDERWEG"
De afdeling Oostflakkee van VeUig
Verkeer Nederland start het komend
winterseizoen met een cursus „Pech
Onderweg".
Deze wordt gehouden op respectieve
lijk vier achtereenvolgende weken, en
de eerste cursusavond is op dinsdag 28
oktober a.s. Plaats, gebouw en aan
vangstijd wordt nog nader bekend ge
maakt.
Deze cursus is bedoeld om enige han
digheid te krijgen in het verhelpen van
eenvoudige motorstoringen.
Zo zuUen aUe deelnemers onder des
kundige leiding van een instructeur van
de ANWB o.a. zelf een band leren ver
wisselen en kleine motorstoringen
b.v. aan de ontsteking opsporen en
verhelpen.
De theorie wordt verduidelijkt met
behulp van een demonstratie-wagen.
Bovendien ontvangen alle cursisten
gratis een handig instructieboek, dat
ook na afloop goede diensten kan be
wijzen.
Het cursusgeld bedraagt 50,
Men dient zich z.s.m. op te geven daar
de deelname is beperkt.
Adres van aanmelding: Mevr. Sjaan
van Loon, Oostendesedijk 3, Oude Ton
ge. Tel. 01874 - 1217.
Het suikerbietenseizoen staat weer
voor de deur. De fabrieken zijn druk
bezig om alles voor de startdata in ge
reedheid te brengen. De Coöp Vereni
ging Suiker Unie U.A. te Breda, met
fabrieken te Puttershoek, Dinteloord,
Zevenbergen, Roosendaal, Sas van Gent
en Groningen, verwacht een campagne
van 13 weken, lopende van 22 septem
ber tot en met 20 december. Vorig jaar
werden 12 weken gepland (van 24 sep
tember t/m 15 december). Door onustan-
digheden is deze campagne echter uit
gelopen tot omstreeks de kerstdagen.
Voor de vroege levering worden pre
mies uitbetaald voor bieten gereedlig
gend voor de afhaaldienst op woens
dagavond 24 september 8,per 1000
kg netto; voor bieten gereedliggend op
zaterdagavond 27 september 6,per
1000 kg netto en voor bieten gereedUg-
gend op woensdagavond 1 oktober 2,50
per 1000 kg netto.
Ook voor zelf aanvoer bij de zuidelijke
fabrieken worden dezelfde bedragen
aan premies betaald voor bieten gele
verd op 22 te.rn. 24 september 8,
per 1000 kg; voor bieten geleverd op
25 t.e.m. 27 septtember 6,per 1000
kg en voor bieten geleverd op 29 sep
tember t.e.m. 1 oktober 2,50 per 1000
kg.
Grojidstof
Het is van groot belang dat de fa
brieken regelmatig van grondstof wor
den voorzien, aldus de leveringscircu
laire campagne 1980. Door tijdig in
overleg te treden met de districtshoof
den/controleurs/agenten kunnen de le
den een leveringsschema voor de cam
pagne overeenkomen. De adressen van
genoemde functionarissen staan op de
ze circulaire afgedrukt.
Evenals vorige jaren worden voor
vorstbieten weer strenge maatregelen
genomen. Het is niet meer verantwoord
om bevroren bieten te verwerken. Dit
betekent dus dat geen bevroren bieten
meer worden geaccepteerd. Enkele richt
lijnen voor een goede oogst worden
dienaangaande gegeven.
Leden en contractanten worden door
het bestuur een goede campagne toe
gewenst.
Het zwemseizoen 1980 is in Stellen-
dam doo5 Z.C. „de Stelle" in de laatste
week Elfgesloten met onderlinge zwem
wedstrijden om de „conditiecup", van 4
t/m 11 september j.l.
Voor de „conditiecup" wordt zes da
gen lang elke dag een andere zwemslag
of afstand gezwommen, variërend van
50 meter vlinderslag tot 1500 meter
vrijeslag.
Bij de heren won Dannie van Seters
met grote overmacht. Hij won op één
na aUe onderdelen en deed dit zó goed,
dat hij, gezien het puntentotaal, de
snelste zwemmer is die „de Stelle" ooit
gehad heeft. Hij evenaarde het baan/
clubrecord op de 50 mtr. vlinderslag en
vestigde een nieuw baan en clubrecord
op de 200 mtr. schoolslag, 200 mtr.
vrijeslag, 400 mtr. vrijeslag en bracht
het clubrecord omlaag op de 800 mtr.
vrijeslag.
Alleen op de 1500 mtr. vrijeslag moest
hij na een nek aan nek race genoegen
nemen met een tweede plaats. Het ver
schil was slechts 2 seconden met André
V. d. Nieuwendijk, die deze afstand won.
Erma van Heest werd bij de dames
winnares. Zij won 5 van de 8 onderde
len. De andere drie kwamen op naam
van Marijke Heerschap.
Zowel Dannie als Erma zijn een paar
weken geleden óók clubkampioen ge
worden, waarmee zij dit met de laatste
wedstrijden nog eens duidelijk onder
streept hebben en zij terug kimnen zien
op een zeer geslaagd zwemseizoen bij
Z.C. „de Stelle" uit Stellendam.
Inmiddelsis het SteUendamse open
luchtbad op zaterdag 13 september ge
sloten voor het seizoen 1980.
OOLTGENSPLAAT
KOLLEKTE V. D.
POLIOBESTRIJDING
Deze week (van 15 t/m 20 september)
zal een huis-aan-huis-koUekte gehou
den worden voor het Prinses Beatrix-
fonds, waarvïin de opbrengst bestemd
is voor de Polio-bestrijding.
Hartelijk aanbevolen.
Wat een gewurm tegenwoordig. Grote drukke winkels, zwetende man
nen en vrouwen. Want je moet tegenwoordig alles gaan halen. Vroeger
brachten ze alles bij je.
Zelfs peteroUe, ze riepen er nog hard bij ook. Je wist precies wie er
met de hondekar voorbijkwam. Aitje riep „Hoolei!" Woutje „peeter-
oleum!" en Jantje ooh...oo...olie! Matse bracht je kaas en Wildeboer
groente en fruit. Tamboer, Jordaan, en de Gans vis. Koos en Abram
potten en pannen. Lo wiet je manufacturen.
De laatsten waren Joden. Zet aten bij ons wel eens him brood op. Maar
Ze hadden angst. Ze waren in de oorlog degenen die vervolgd werden.
Ze vonden in Europa geen schutse of bescherming. Bevriende mogend
heden trachtten hen nog af te voeren naar Palistina. Maar ze mochten
niet aan land; moesten aan boord blijven. Men probeerde hen tegen
geld te verkopen aan Egypte, maar ook dit mislukte. Ze waren ten on
dergang gedoemd. Geen rust voor het hol van hun voet.
Moos en Lowietje; die nog al ontwikkeld waren zeiden: „Het is eeuwen
geleden al voorspeld". Daar keken wij die de Bijbel kenden vreemd
van op. „Geeft 't oude testament maar eens", zei Lowietje. Hij bladerde
even en las toen Deuteronomium 28 49. „De Heere zal tegen U ver
heffen van verre, van het einde der aarde geUjk een arend (adelaar)
vUegt. Een volk stijf van aangezicht, dat het aangezicht des ouden niet
aanneemt nog de jonge genadig zijn" en vers 62. „Gij zult met weinige
mensen overgelaten worden" en 65: „en uw voetzool zal geen rust,
hebben een bevend hart en bezwijking der ogen, nacht en dag zult gij
schrikken, gij zult van uw leven niet zeker zijn, gij zult verschrikt zijn
vanwege het gezicht uwer ogen wat gij zien zult".
„En de Heere zal U naar Egypte doen wederkeren op schepen U aan
uw vijanden willen verkopen maar er zal geen koper zijn".
De Ratable die hen op trachtte te beuren in de bijeenkomsten aan
huis had weinig bijval. Het zal niet gebeuren zei hij dat het Verbonds
volk ten ondergaat. Er zullen wonderen gebeuren zoals in vroeger
tijden.
Maar de ellende en het verdriet nam toe. Ze schuilden bijéén, en on
beschrijfelijke tonelen speelden zich af, om nooit meer te vergeten. Ge-
leideUjk maar zeker werden ze weggevoerd een zekere, goed georgani
seerde dood tegemoet, zonder verzet.
Ze wisten het, maar één ding was zeker; ze hadden een bevend hart
en matheid der ziel. Berusteral ondergingen ze hun lot. Ook onder de
jonge Joden, niemand schaarde zich in de rijen van de verzetslieden.
Voor Hitler een gemakkelijke prooi; zes miljoen Joden werden ver
moord. Al zijn er nu weinig Joden; ze staan nu wel met 't geweer aan
d© voet; gerespecteerd door hun vijanden.
Een wijze les: Bid en geloof, maar houd uw kruit droog.
MIDDELHARNIS - SOMMELSDIJK
BEJAARDENMIDDAG
De N.C.V.B. afd. Middelhamis - Som-
melsdijk nodigt U weer harteUjk uit op
dinsdag 23 september 's middags half
drie in „de Hoeksteen".
De heer Krijger zal voor ons de dia's
vertonen die hij gemaakt heeft van ons
reisje j.L 21 mei.
Als U vei^oer nodig hebt, kunt U
dit melden bij:
Mevr. C. Bienefelt, tel. 3428.
Mevr. E. Groeneveld, tel. 2773.
Al sinds enige weken heeft de vol
leybalvereniging Intermezzo haar acti
viteiten weer hervat. Na enkele weken
van trainen is nu de tijd van toumooien
weer aangebroken.
In hun voorbereiding op het komende
seizoen speelden de beide damesteams
in Spijkenisse op het Spivo toumooi.
Beide teams speelden twee wedstrijden,
en beiden wisten ze die met 2 - 1 te
winnen.
In Alblasserdam kwamen zaterdag j.l.
de beide eerste herenteams uit. Ook de
ze waren succesvol. Het eerste heren
team had in zijn eerste wedstrijd, tegen
W.H.V., weinig moeite. De uitslag was
dan ook 3 0. Gastheer Smash '66 wist
nog net een set te winnen, maar de
Intermezzo-heren hadden de twee voor
gaande sets al op hun naam geschreven,
zodat de finaleplaats zeker gesteld was.
In deze finale kwamen zij uit tegen het
vorig jaar uit de tweede klasse gepro
moveerde Volley Meester. Ook deze
wedstrijd sloten de heren winnend af.
Het tv/eede herenteam had het even
min moeUijk. Gelijkspel en winst brach
ten hen in de finale, waar zij tegen
over het tweede team van Smash '66
kwamen te staan. Met 15 - 7 en 15 - 1
w:erd overtuigend deze finale en daar-
niee het hele toumooi gewonnen.
Bij de jeugd brachten de jongens en
meisjes Al teams het er niet zo goed van
af. De jongens wisten nog een plaats in
de finale-poüle te veroveren, maar
brachten het daar niet verder dan een
derde plaats.
Zaterdag spelen verschillende Inter
mezzo-ploegen weer op toumooien. De
beide hoogste teams gaan dan naar Both
Partners, terwijl beide tweede teams
te gast zijn op het Sparta-toumooi.
SINT ANNALAND
Nieuwe bushalte: Nabij het kruis
punt Bierenstraat-Anna van Bourgon-
diëstraat en F. M. Boogaardweg is te
Sint Annaland een nieuwe bushalte ge
komen, die het voor de bewoners van
het bejaardencentrum „De Schutse^' ge
makkelijk maakt om van het openbaar
vervoer gebruik te maken. De bus rijdt
nu via de Stoofweg en de Veüingweg
naar Oud Vossemeer en verder naar
Bergen op Zoom. Deze nieuwe bushalte
voorziet dan ook in een grote behoefte.
Tweemaal veiling per week: Nu de
aanvoer van aardappelen gestaag min
der wordt, zullen met ingang van maan
dag 15 september a.s. op de veiling in
Sint Annaland slechts tweemaal aard
appelen worden geveild en wel op dins
dag en op donderdag. Dit geldt uit de
aard der zaak ook voor de uien.
Wyziging dienstregeling „Zieken
bus": Met ingang van maandag 15 sep
tember wordt de dienstregeling van de
zogenaamde Ziekenhuisbus gewijzigd.
De vertrektijden zijn dan als volgt:
van Sint Annaland 12.55 uur, van Oud
Vossemeer 13.05 uur en van Tholen
13.20 uur. Passagiers van Stavenlsse,
Sint Maartensdijk en Poortvliet kunnen
met de lijndienst komen en dan in Tho
len overstappen op de ziekenhuisbus.
Voorts zijn de vertrektijden in de
avonduren van Sint Annaland om 17.55
uur. Oud Vossemeer om 18.05 uur en
Tholen om 18.20 uur. De Ziekenhuisbus
rijdtl angs het A.B.G. in Bergen op
Zoom naar het ziekenhuis „De Lievens-
berg".
SUCCES BIJ DE PAARDENSPORT
Bij de lokale E>aardenkeuring te Stad
aan 't Haringvliet werden 3 paarden
naar de centrale keuring te Dordrecht
verwezen.
Van deze 3 Flakkeese paarden werd
te Dordrecht één paard aangewezen
voor de Nationale Keuring te Utrecht.
Het was het paard „Tibufa" van de
eigenaar D. Okker te Oude Tonge.
Deze keuring vindt plaats op vrtjdag
19 september op de Vee- en Paarden
dag, te houden in de Veemarkthal te
Utrecht. Op deze z.g.n. U.T.V.-dag, die
's morgens om 9 uur begint, ziJn bezoe
kers hartelijk welkom. Voor dieren- en
vooral voor paardyUefhebbers een unie
ke gelegenheid om uitgebreid met vee
en sport kennis te maken.
Historisch verhaal uit het jaar 1572
door
JAAP DE KORTE
Den Hertog's Uitgever^ Utrecht
47
Anderen ballen
hun vuisten en kijken radeloos om zich
heen. Graaf Lodewijk fronst zijn wenk
brauwen. Zijn gedachten werken snel.
Wat staat hem te doen...?
Maar daar klinkt plotseling ge
schreeuw achter hem. Kapitein de Chau-
mont geeft zijn barbarijse ros de sporen!
„France! France!" klinkt het verbeten.
Wat wil deze officier toch? Wat is hij
van plan? Ontzet kijken de andere rui
ters toe.
De woeste ruiter staart naar de brug
die langzaam wordt opgehaald. Hij meet
de afstand met de ogen... Zijn slanke
lichaam buigt zich voorover terwijl zijn
donkere ogen naar de opening tussen
hem en de brug turen. Zijn lange haren
wapperen wüd in de morgenwind. Maar
wat is dat? Zijn paard schijnt plotseling
te aarzelen... Het prachtige dier steigert
wild. Maar de dappere officier laat zich
daardoor niet van de wijs brengen! Met
één enkele ruk aan de teugels weet hij
zijn ros in bedwang te houden. Helaas!
Er zijn daardoor weer enkele kostbare
seconden verloren gegaan. Maar toch...
De kapitein geeft de moed nog niet op!
Opnieuw geeft de moedige kerel zijn
paard de sporen terwijl hij zich plat
op de rug van het dier werpt. Zijn knie-
en drukken stijf tegen het lichaam van
het edele dier. Dan... wat is dat? Daar
trekt de ruiter zijn scherpe dolk en
drukt deze tot aan het gevest in de zijde
van zijn vurige ros!
Er voert een siddering door de ruiter
troep. Hoe zal dit aflopen? Het waagstuk
schijnt onmogelijk! De ruimte tussen de
ruiter en de brug is reeds te groot! Dan
gebeurt het... Een geweldig sprong...
Daar valt de brug met een dreunende
slag neer. Het gewicht van man en paard
is teveel voor de mannen die de brug
ophalen. Verschrikt maken ze zich uit de
voeten.
Dit alles is het werk geweest van
slechts enkele seconden. Een daad waar
door kapitein Guitoy de Chaumont zijn
naam voor altijd in onze geschiedenis
vereeuwigd heeft! Sommige geschie-
denisschryvers willen dat De Chaumont
door deze moedige daad zgn leven heeft
verloren. Hö zou door de geweldige
sprong onder zyn paard terecht geko
men zijn en op het brugdek bezweken
zijn. Andere historici zwegen hier ech
ter over en het is dan ook niet met ze
kerheid te zeggen of de dappere officier
er het leven door heeft moeten verlie
zen. Zeker is echter, dat door deze ver
metele daad. Bergen kon worden inge
nomen. De naam van deze moedige rui
ter wordt daarom nog steeds met ere
genoemd!
Nauwelijks is de brug gevallen of de
ruiters stormen de stad binnen. Aller
eerst wordt het kasteel genomen en de
bezetting ontwapend. De strijd duurt niet
lang. De Spanjaarden geven zich spoedig
gewonnen. Er zijn slechts enkele ge
wonden. Doden zijn er niet te betreuren.
Daarna begeven de mannen zich naar
het stadhuis. De klokken worden geluid
en de burgers en magistraat der stad
bijeengeroepen. De ruiters zijn moe en
vlijen zich op de grond neer. Er is deze
morgen veel van hen gevergd en ver
moeid leggen zij zich neer.
Voor het stadhuis staat graaf Lode
wijk. Na veel moeite gelukt het hem de
joelende menigte tot kalmte te brengen.
Ernstig spreekt hij de burgers toe.
„Wij zijn niet gekomen om te moor
den of te plunderen, zoals ge waar
schijnlijk vermoedt", begint hij. „Het is
slechts mijn bedoeling de stad van de
Spaanse dwingeland te verlossen! De
tiende penning is elk rechtgeaard Neder
lander een gruwel en deze dient zo snel
mogelijk te worden afgeschaft! Deze last
drukt zwaar op de schouders van ons
volk. Duizenden lijden bittere armoede
terwille van deze zware belastingdruk.
Vrij moeten wij zijn van onze onder
drukkers! Verdrukking en vervolging om
des geloofs wil zal er niet meer zijn als
Oranje aan het hoofd staat! Een ieder
zal vrij zijn om in zijn geweten de
godsdienst te belijden die hij wil. Hoe
vreselijk woedt toch de macht van ko
ning Filips II. Deze dwingeland zal ons
volk vermoorden, zo God het niet ver
hoedt! Laten wij dan met Gods hulp het
goede voorbeeld volgen van de dappere
burgers van Den Briel! Ook Bergen moet
voor de prins worden! De stad moet
gezuiverd worden v. d. Spanjaarden en
mijn troepen zullen de stad bezetten.
Zolang de vijand zich niet voor de wal
len laat zien, zal u geen kwaad geschie
den. Ik verwacht echter spoedig een
zware strijd en ik hoop dat ik op uw aller
medewerking kan rekenen wanneer het
tot een worsteling zal komen. Doe zoals
zovele steden die u reeds zijn voorgeg.
en nu niet meer bukken onder de wrede
hand van Alva's benden. Toon uw liefde
voor ons vaderland en het Oranjehuis
als gij zult worden opgeroepen tot de
strijd die zeker niet zal uitblijven.
Moge God onze pogingen zegenen!
Hem alleen wens ik de eer te geven,
want Hij is het die ons tot hiertoe heeft
geholpen!"
Een luid gejubel barst los. Geestdrif
tig wordt graaf Lodewijk toegejuicht.
Dankbaar knikt hij het volk toe en ver
laat daarna het bordes om zich met de
magistraat in het stadhuis terug te trek
ken.
„Het gaat goed!" roept Geert juichend
tegen zijn makker. „Kom Klaas! We
gaan naar de muren. Voorlopig is ons
werk toch afgelopen en wellicht ont
moeten we daar onze makkers".
Ze verlaten het drukke gewoel en
slaan de richting in van de hoofdpoort.
Het is druk in de straten van de stad.
Het volk juicht. Echter niet allen. Er
zijn er ook die in machteloze woede hun
vuisten ballen.
„Het volk is de soldaten nogal goed
gezind", meent Klaas.
„Het merendeel wel", antwoordt Geert
en hij klopt zijn paard liefkozend op de
nek. „Er zijn echter ook anderen. Dat
heb ik zoeven bij het stadhuis wel ge
merkt. De meesten juichten de graaf
toe, maar er waren er ook die begonnen
te schelden en te morren. Het je het
niet gemerkt?"
„Het is nüj ook niet ontgaan", ant
woordt Klaas, „maar toch geloof ik dat
het merendeel van het vlok de graaf
te hulp zal snellen als de vijand zich
voor de wallen laat zien".
Al pratend zijn ze in de straat geko
men waarin de herberg „Het vergulde
vat" staat. Het is hier rustig want het
meeste volk bevindt zich bij het stad
huis, waar het levendig toegaat.
„Kijk eens! Daar staat de dochter van
baas Hendriksz," zegt Geert. „Ze zal het
nu wel niet druk hebben want het volk
is allemaal op straat. Het is trouwens
nog vroeg in de morgen en dan is het
toch nooit druk in de herberg".
„Lena staat te genieten van het mooie
weer", meent Klaas. „Maar wat is dat?
Wat kijkt ze bedroefd. Er moet wel iets
bijzonders gebeurd zijn.
„Ze heeft gehuild", merkt Geert op.
Meteen springt hij van zijn paard en
loopt op haar toe. De herbergiersdochter
heeft in de beide ruiters reeds de wijn
handelaars herkend, die ze gister nog
van bier heeft voorzien.
Geert wil het meisje de hand drukken,
maar zij begint ineens te huilen. Ver
bouwereerd kijkt de geus haar aan.
„Ach mensen, help me toch", smeekt
Lena. „Vader is gewond, en er is nie
mand die hulp wil halen. Iedereen
draaft naar het stadhuis, maar niemand
wil de geneesheer waarschuwen. Ik durf
vader niet alleen achter te laten. Ach,
help nüj toch altublieft!"
Smekend heft zij haar handen op en
kijkt de geuzen aan met haar betraande
ogen. „Een goed loon zal ik u geven",
voegt zii er aan toe.
„Wij hebben geen geld nodig, meisje",
antwoordt Geert die medelijden heeft
met de ongelukkige herbergiersdochter.
„Wij zullen dadelijk de geneesheer ha
len". Hij wendt zich tot zijn makker.
„Een van ons moet het doen", zegt hij.
„Het is beter dat er een hier blijft. Zal ik
de dokter halen?"
