Op z'n Flakkees gezeit
MMS ONROEREND GOED
WONINGEN:
„EILANDEN-NIEUWS«
Vrijdag, 29 augustus 1930.
ff
ff
Middelharnis
of Menheerse
^.rimvt -
l
3
H
s
4
7
8
i
Uw huis verkopen
TAMBOER
GOED WEGGEDRAO
CARAVANNERS
MIDDELHARNIS: Hobbemastraat en Verl. Hoflaan.
SOMMELSDIJK: Gladiolenstraat en Prinsesselaan/Dorpsweg.
DIRKSLAND: Ring.
OOLTGENSPLAAT: Nieuwstraat.
STELLENDAM: Brielsestraat en W. de Jagerstraat.
NIEUWE TONGE: Burg. Sterkplein en Koninginnelaan.
HALSTEREN: Zuiderkreekweg.
KERKWERVE: Zandweg.
WINKELPANDEN
MIDDELHARNIS: Westdijk.
DIRKSLAND: Straatdijk en Achterdorp.
QUDE TONGE: Molendijk.
BOERDERIJEN
Goeree Overflakkee en Schouwen Duiveland, met of zonder
enkele ha. landbouwgrond.
LANDBOUWGROND
4 ha, vrij van pacht, Westplaat Sommelsdijk.
WIJ GEVE!N U KOSTELOOS ADVIES:
MUS ONROEREND GOED
POSTBUS 27 DIRKSLAND
TEL. 01877 - 13 09
Bladz. 2
De titel of te wel het opschrift, zeit
al waer ik het over wil ha.
Éérst was ik begonne mit Menheerse
in Sommerdiek, want tat word in éénen
aesem genoemd. Mar toen ik wat op pe
pier had gezet in het us over las, be
greep 'k dat het niet kon. Van geboorte
bin ik een Menheersenaer, dus taer
ha'k geleefd in men jeugd. Je heit ter
schole gegae, je speulende daer, je dé
dur diengen die je mocht doewe mar
oak vooral, .die je nie mocht. Dus op
het pepier kwam dus veul méér over
men geboorte plelcke as van Sommer
diek, dus haaw ik ter toen het hier bo-
venstaende opschrift ter mar boven ge
zet.
Toch wil ik het oak nog wel us over
Sommerdiek purbere. Mar dan noe over
Menheerse.
In noe gaen ik een naende vrom in
komme dan bie de éérste Burgeméstei'
die 'k meegemaekt hae in dat is burg.
Ulbo Miesse.
Hie heit vuufentwintig jaej- in Men
heerse Burgemeester geweest. Van 1892
tot 1917. Dat is dus gien dag in een
voormiddug. Hie is zeker oak in Men
heerse of Sommerdiek gebore. Noe is
tat nie méér as weunhuus, mar ik wete
nog wel dat taer taanden an de Lange-
wegt zoe'n groot moai wit huus was dat
beweund wier deur de fam. Miesse. Dat
was musschien een broer van de Bur
gemeester of een neef mar ik had in
mun gedachten dat te Burgemeester
daer gebore is. Mar dat mag te lezer
dan invuUe. Alléén wou ik tan mar zage
dat het jammer is dat het nie méér die
moaie hereboerderieje is, mit al de ge
dienstige, een tuunman in huusknecht.
Toen was het echt een huus mit allure,
om het moai uut te drukken. Mar dat
is verleden tied.
In den tied van Burg. Miesse was
Menheerse groatendééls op te visterieje
ingesteld. Toch speulende de langbouw
oak een groate rolle.
Je had ter nogal grouate boeren of
liever gezeit: héreboeren. In dan aere-
beiers. In 1892 toen de Burgemeester
daer kwam wazze dur nog héél wat
sloepen.
Want zoe as ik al zei Menheerse was
een vistersplekke. Men opa horende ik
al vertaalle dat ter in de vuuftiende
eeuw al een vismart was. Dus tat was
een dan oak tot ruum de twintigste
eeuw gebleve. Oalles was ter oak op
ingesteld. Je had fanself een wurft (de
wurft van Peeman, die was net recht
tegenover het Viengelieng. Na, daer leije
de sloepen an, dus duchte bie mekaore
as ter wat an opgeknapt mos worre.
Inn dat was fanself as de sloepen weer
binnen kwamme.
Dan mos toch wel 't ééne in aore nae-
gekeke worre, 't Is ter musschien wel
us biel ngeschote om den tied te ne
men dat goed te doewen, mar dan ont
brak het wellicht an tied of caanten.
Den tied was niet net as tegenworig:
Maalk uut volle testen!
Op het Viengelienk zelf daer had je
de kuperieje van van Lééwen. Die was
tur aoltied druk in de weer mit duger.
an 't vurmen, iesdere ringen dur omslae
in de boel dicht maeke mit teer. Ik kan
die lucht nog ruke as 'k ter over dien-
ke.
Lekker... een beetje zoetig in schaarp
te glieke. Mar ik weet wel dat te man
het hardstikke druk had. In as ik het
goed ha; dan was ter nog den één of
aore bie zun an het waark. Dan had je
netuurlijk oak de mangdemaeker
Sprong in ak het goed ha: WuUem van
Geldere, dat was tan taanden an 't vis-
tersdiek. Jae, bie sloepen here mang-
den om de vis in te doewen. Het binne
dur noe van allemaele mar één die ik
opnoeme, mar gezieje het antal sloe
pen, dat wazze dur zoe'n goeie 30, zalle
dur wel méér geweest ha. Oak was te
Lienbaene dus nog.
Die was ongderan de Zangpad, ter
hoagte van waer de wienkel van Buijs-
se is. Éérst had je houte «loepen mar
naederhangt wiere het iesdere. Zelfs in
1896 was ter een staele sloepe in ge-
bruuk genome.
't Was dus wel een florerend bedrief.
Héél Menheerse was ter bie betrokke.
Mar aolles is vergankelijk in zoe was
het oak mit de visterieje.
Burg. Miesse zag het al ankomme...
De baekens mostte verzet worre in
deur dat te Goeréése gronden gienge
verzangde mostte ze van eiges een
koers vaere in gieng de vis meestal
nae IJmuiden, oak wel nae Mussluus in
Vlaerunge. Zoedoende gienge ze daer-
van daen vaere. De mééste vissers
gienge verkasse. Dur wazze dur oak wel
die purberende om op een aore meniere
dur broad te verdiene. Mar ze konne
toch op 't langd niet aere, dus ze gien
ge weer naez
Dat was nie mit een praetje goed te
maeken, want aolles levende daervan.
Maansen die dur héle leven op Flakkee
geewxmd ha in al een daegje ouwer
worre, die gienge niet zoe graeg nae de
overkangte.
Mar noch lienbaene noch zeilemaeke-
rieje of touwslaeger kortom aolles dat
op te visterieje ingesteld was, 't had
gien funksje méér. Jae dat was voor
een hoap maansen een kwaelijke zaek.
Want je kan iet zoe mar gae renteniere
as je nog niet zoe oud was. In AOW
had je toen nog niet, dus der moste aore
baenen gezocht worre.
Voor dat aolles zoe vaore was. In
1921 vertrok te leste sloepe, had te Bur
gemeester al aolle wegen gezocht. Deur
dat aolles aoltied nog goed liep kon je
nog een vlenger in den asje steke, dus
kwamme dur toch nog een hoap dien-
gene tot stangd. Ongder goed beleid
kwam dur al een goeie verbinding tot
stangd. Dat was, noe de langbouw, die
eigelijk lange de twééde fiool had ge-
speuld, de vumaemste inkommens
brochte. De pruducten moste verscheept
worre. In je was noe éénmal een eiland
dus daer mos volop gelegenheid weze.
Den Menheerse boat kon niet aolles
verstouwe. Dus ter wier een tremhae-
ven geleid. Toen dan den tram zou kom
me: aolle maansen zatte vol spanning
te wachten, den dortigsteh april, want
tan zou de intochte weze... de klokken
gienge luije, aolle maansen dochte: das
voor den trem mar niks oor: De klok
ken gienge luuje omdat ter een prinses
je was gebore. Onze voorleste Koning-
inne Juliana, 't Was inééns oranjefeest
zoe as oranjeklangten dat konne vie-
de. Alléén dienk ik wel dat aolle maan
sen toen mostte wareke, 't Is niet ge
beurd, vast niet... zoe as je tegenworig
een Kroonprinses verwacht of zoe as
wiele de komst verbeidt ha van onze
tegenworige vorstinne. Dag in ure bie
de radio, in mar wachte in mar wachte.
Tot eindelijk... Beatrix gebore wier.
Den trem kwam toch oak nog, dus
dubbel féést, niet alléén was ter zoe'n
gebrek voor de pasjesjiers die us een
daegje nae Rotterdam of omstreke
trokke. Nee.'t was voor een groat déél
voor de productie van de langbouw. 't
Wier noe de groosten inbrienger, daer
het van komme mos.
In dan heije dat het één an 't aore
hangt. Je kreeg een veiling waer den
Heer van Heest de scepter zwaodde,
biegestae deur den Héér van Houten.
Op 't kuntoor zat Faos te Valk. Dat
groeide aoUemaele vliegens vlug uut.
Dur was ommers gebrek an. De proef-
tuun ongder leiding van Beschier Vis-
kil mocht je oak goed mee rekene. Aol
les wat mit te groate langderieje te
maeken had in oak de hoofjes die de
maansen hadde. 't Wazze aoUemaele
toanen die de meziek tokkelde van
vuruutgang in dan gaet het op moed.
De ambachtschole was ter in 1903 al.
In 1917 kwam de H.B.S. het gasfabriek,
'k wete niet wanneer die kwam, mar
dat was zeker een groate anWinst, want
je was wel gewaand om aolles op 't
petroljestel te doew^en, mar de mééste
maansen gienge toch ter wel op over.
Mar 't is net as aoltied, je heit aoltied
maansen mit te hang nae 't ouwe.
Mar zoe kwamme men toch van 't
ééne in 't aore men gienge dur as Men
heersenaer an veruut.
Dat gebeurde in den tied dat Ulbo
Miesse Burgemeester was.
Een man die van wanten wist in die
voor de burgers, saeme mit te geméén-
teraed héél wat uut te grongd v/ist te
stampen, 't Was een man die vaorder
keek as zen neuze lang was. Hie keek
vuruut in zoe hawe mun toch héél wat
te danken an Burg. Miesse in zun ge-
méénteraed.
Maer daer gae ik op een aore kéér
vaorder mee.
wordt vervolgd
T. H. v. d. Vad
NASCHRIFT
Zijn er plaatsgenoten die hierop in
willen spelen, of wellicht van een hele
boel hierboven genoemde zaken meer
weten, dan zal ik dit graag, via Eilanden
Nieuws van hen vernemen.
Deze vraag- en antwoord-rubriek staat
geheel ten dienste van de lezer die er
kosteloos gebruik van kan maken. Üw
vragen op velerlei gebied kunt u sturen
aan: Redactie Eilanden-nieuws, postbus
8, Middelharnis, met in de linkerboven
hoek „Vragen-rubriek" vermeld.. De
vragen worden door deskundigen be
antwoord en zullen binnen enkele we
ken na de inzending compleet met
antwoord in deze rubriek worden gepu
bliceerd.
NAAMWÏJZIGING KINDEREN
Ik ben gescheiden, maar al spoedig
hertrouwd en zou mijn kinderen uit het
eerste huwelijk graag de famiUenaam
van mijn tweede man geven. Dat willen
ze zelf ook, vanwege hun vrienden die
aan de deur komen en hier die andere
naam horen. Hoe gaat dat?
Antwoord: Als het tweede huwelijk
meer dan vijf jaar geleden gesloten
werd en zg. bestendig is, kunt u een
verzoek richten tot H.M. de Koningm.
De tijd dat u evt. samenwoonde wordt
meegeteld. U moet wel uittreksels uit
het bevolkingsregister overleggen en
daar kan men u op weg helpen. De
wettige vader wordt bij een ingesteld
onderzoek gehoord, maar kan in de re
gel weinig bezwaren aantekenen. Zij:a
toeziende voogdij stelt in de regel vrei-
nig voor en alimentatie betaalt hij niet
meer, nu u hertrouwd bent. Dit telt mee
in de afweging van belangen. De be
handeling geschiedt thans gratis. Na
het antecedentenonderzoek gaat het ver
zoek via het Hoofd van het Arrondisse
mentsparket naar het ministerie van
justitie. Als uw verzoek wordt ingewil
ligd, ontvangt u een exemplaar van de
Nederlandse Staatscourant, waarin het
Koninklijk Besluit inzake de naamwij
ziging vermeld staat. Na het verstrijken
van de zg. beroepstermijn van een h.ilf
jaar moet deze Staatscourant worden
teruggezonden naar het ministerie en
dan volgt uitvoering van het Kon. Be
sluit. U kunt tegenwoordig zelf schrij
ven en u hebt dus geen advocaat-pro
cureur meer nodig.
TAFELNERVEN
Ik heb een salontafeltje voorzien van
teakhout fineer en daarna in de teak-
olie gezet. Nu zijn de nerven veel lich
ter opgekomen dan de rest. Hoe werk
ik die bij?
Antwoord: Fineer wordt van een stam
geschaafd en er zal vaak verschü in
kleur en nerven voorkomen, ook al komt
het van de zelfde boom. Maar met go-
pigmenteerde olie kunt u een grove en
lichtere nerf minder zichtbaar maken.
Koop of bestel bij een goede verfhan-
delaar zeer donkere pigment en meng
deze met de teakolie. Nu bestaat de kans
dat uw tafelblad na behandeling met
deze gepigmenteerde olie te donker
wordt. Daarom moet u eerst even pro
beren op een overgebleven of soortge
lijk stukje fineer. Is de olie er na een
dag of twee goed ingetrokken, dan kunt
u het resultaat van enkele proefbehan-
delingen wel beoordelen.
HOND VERJAGEN
Daar bij mij iedere morgen een hond
zijn behoefte gedaan heeft voor het
hek, zou ik willen vragen wat ik daar
aan doen kan. De kinderen lopen er
vaak doorheen
Antwoord: Er zijn tegenwoordig bij
de drogist en de winkel in dierenbeno
digdheden afweermiddeltjes te koop-, die
niet-giftige vloeistoffen bevatten met
een geur waar alle honden een hekel
aan hebben. Het bezwaar is natuurhjk
dat zo'n geurtje in de buitenlucht snel
verdampt.
Ook een scheut spiritus helpt goed,
omdat honden geen alcohoUucht ver
dragen. Als u dat een tijdje hebt volge
houden, zal de bewuste boosdoener wel
een andere plaats hebben uitgezocht en
daar voortaan rechtstreeks heenwande-
len. Want honden zijn gewoontedieren
en als die een plekje naar hun zin heb
ben, blijven ze dat vaak trouw.
E.E.G.
Wat is het adres van EEG, Euratoom
en Kolen Staal
Antwoord: Wetstraat 200, 1049 Brus
sel en ze vonnen tezamen de „Euro
pese Gemeenschap".
Hallo dames en heren,
het leven gaat zachtjesaan z'n gewone
gang weer. Oom Ko is ook zo'n beetje
ingewerkt, en jullie denkelijk ook. Het
valt de eerste dagen wel niet mee, maar
er is geen ontkomen aan. Voor oom Ko
niet en ook voor jullie niet. Het is ge
woon werken en leren. En niet te ver
geten „trappen".
Dat zag ik tenminste vorige week,
toen het zomaar opeens ging stormen.
Bij velen zat er niet zoveel vaart in.
Dat was nu met recht ontspanning door
inspanning. Gelukkig voor hen was het
droog. Ja, de allermooiste tijd hebben
jullie gehad. Als het september is, dan
is het voor ons op het platteland na
jaar geworden, en dan kan je alles ver-
v/achten. Maar... ook nog mooi w^eer
hoor! Dus de moed niet laten zakken,
maar gewoon aanpakken en doorgaan.
AUGUSTUSRAADSEL 3
1
1. 50 als Romeins cijfer
2. gestold water
3. groente
4. drank
5. dal waaruit de verspieders een drui
ventros meebrachten
6. andere naam voor Jethro (Ex. 2)
7. plaatsje waar de verspieders van Da
vid zich in een put verborgen (2
Sam. 17)
8. bezitter
9. andere naam voor Rode Zee ^Ex. 13)
De beginletters vormen de naam van
een boom met als vrucht rode besjes
(siertaoom).
BRIEFWISSELING
Marleen v. d. Veer - Herkingen: Brief
en oplossingen keurig versierd Mar
leen. Je was nog in een vakantiestem
ming, kan je zo zien! Je hebt wel een
prettige vakantie gehad uit je brief te
merken. Fijn hoor, nu kan je er weer
voor een poosje tegen. Laatst heb je
oom Ko om een poezieversje gevraagd,
hier is het dan.
Beste Marleen,
Wie is het die je hier nu ziet,
je kent hem en je kent hem niet.
Het is een wonderlijke oom.
Maar toch niet iemand uit een
droom.
Hij is een oom die echt bestaat,
en elke week in 't hoekje praat,
ook nu zeHs in je album schrijft,
zodat de vriendschap zeker blijft.
Hier krijg je dan, hoe of 't ook is,
van Oom Ko een gedachtenis
Oom Ko
Annemarie v. d. Veer - Herkingen:
Ook al zo'n leuke brief, en niet minder
mooi versierd. Jullie hebben er slag
van hoor. Je bent dus jarig geweest op
je vakantie adres. Het is toch een fijne,
en ook een goede verjaardag geworden.
Het was niet zo erg al was je niet thuis.
En nu maar weer leren Annemarie!
„Tweelingzusters" - Yerseke: Jam
mer dat het nog geen mooi weer is?
Het kan toch niet mooier zijn? Ja, er
staat geen datum boven jullie brief,
dus is hij nog uit de „regenperiode".
Ik denk dat je oom inmiddels dag en
nacht gedraaid heeft met z'n combine,
en dat jullie dikwijls gezwommen heb
ben in de Schelde. Jammer dat het
strandje nog niet klaar is. Volgend jaar
zijn jullie te groot voor zo'n klein
strandje. Oom Ko heeft ook een leuke
vakantie gehad hoor. Maar niet zo
lang. Verwacht volgende keer een ge
weldig lange brief.
Addy V. d. Velde - Yersekc: Dat
klinkt beter „het is prachtig weer". Heb
je genoten in de vakantie Addy? Je
hebt je vakantie niet willen verprutsen
met aan school denken. Gelijk heb je.
Nu zit je weer in school, en snakt
naar een dagje vrij. Doe maar goed je
best Addy, krijg je misschien wel een
extra „snipperdag".
Cora van Rossum - Zeist: Je was de
enigste niet met drie oplossingen Cora.
Dat gaat zo in de vakantie en oom Ko
heeft er alle begrip voor. Leuk zeg dat
je zoveel kaarten hebt ontvangen. Er
zijn niet zoveel vaders die zulke reizen
maken als jouw vader Cora. Wat ben je
wel blij als vader weer terug is. Ook
zonder kadootjes!
Pieter van Moort - Nieuwe Tonge:
Dat is dan een verjaardag geweest om
nooit te vergeten Pieter. Maar je zal
wel werk krijgen om. je visjes te ver
zorgen. Je kan dat niet afschuiven op
vader of moeder hé. Maar dan kan je
er echt plezier van beleven. Fijn zeg,
dat de raadselvrienden en vriendinnen
zo goed om je hebben gedacht. Allen
die Pieter een kaart hebben gestuurd
„allemaal verschrikkeUjk bedankt!"
Berend de Boer - Drachten: Ik heb
je niet gezien in Ouddorp Berend. Maar
daar was het ook te druk voor. Trou
wens wij kennen elkaar alleen maar
uit de krant, dus het zou maar erg
moeilijk zijn om elkaar te herKennen.
Het is wel een fijne vakantie geworden,
je hebt heel wat gezien en gedaan. Har
telijk dank voor je leuke brief!
Leendert van Wezel - Stellendam:
Voor jou zit de vakantie er dus ook
weer op Leendert. Er is overal een tijd
voor. Lekker uitgerust en veel gezien.
Nu is het weer leren. Maar goed je best
gedaan. Misschien dat oom Ko je va
kantieverslag nog wel in de krant zet.
Dat zie je dan wel. Groetjes hoor, ook
aan vader en moeder.
Jacqueline Haameete - Stellendam:
Van harte welkom in onze raadselhoek
Jacqueline. Oom Ko hoopt dat je een
trouwe klant mag worden. Want begin
nen is niet zo moeilijk, volhouden is al
wat moeilijker. We zullen dat maar af
wachten hé. Je eerste briefje heb ik
dus ontvangen. Het is éénmaal in de
maand inzenden en een briefje schrij
ven. Dat lees je wel in de krant. Tot
volgende keer dan hé. Groetjes hoor!
ALLEMAAL
Het is dan nu weer zover
dat het inzenden is. Veel raadsels zijn
er niet geplaatst in deze maand. Dat
is de schuld van de vakantie. We gaan
nu ook beginnen om enkele vakantie-
verslagen te plaatsen.
ledere week wat. We zullen er geen
namen bij zetten want ik weet niet of
dit door iedereen op prijs wordt ge
steld. De schrijver of schrijfster zal best
zijn eigen inzending er uit kunnen ha
len. Oom Ko verwacht dus de oplos
singen van de drie geplaatste raadsels
en een leuk briefje. Nieuwelingen zijn
steeds nog van harte welkom. Allemaal
de groeten van jullie
oom Ko
Eén dag uit de vakantie
8 juli,
Het regende! Ik hoorde het in mijn
bed. Het was toch opstaan en eten. Tot
ongeveer elf uur zijn we thuis geble-
ven. Daarna öp de fiets gestapt en door
de Kroondomeinen gereden.
We waren van plan naar de Konin
klijke stallen te gaan. Dat is in Apel
doorn, en vanuit Nunspeet 26 km.
Onderweg hebben we nog wat bosbes-
sen geplukt. We moesten de „hoge
Duvel" op, dat is een heuvel.
Toen we de Kroondomeinen uit wa
ren, gingen we op een fietspad. We wa
ren toen in Apeldoorn.
We reden verder naar het Rijksmu
seum „het Loo". We zetten de fietsen
weg en liepen naar de ingang. Vader
kocht kaartjes en wij hepen verder. Bij
de ingang werden de kaartjes gecon
troleerd.
We keken eerst bij de paarden. De
Koninklijke stallen zijn gebouwd in 1910
voor Prins Hendrik.
In het paleis zelf mag je niet, want dat
werd verbouwd. Die verbouwing zal
duren tot 1983.
We liepen verder en kwamen in een
zaal met rijtuigen. O.a. een slee uit
1840, en waarschijnlijk een bezit ge
weest van Koning Willem II. Ook stond
er de schilderwagen van Koningin Wil-
helmina.
In een andere zaal hingen weer schil
derijen b.v. van koningin Emma, Ko
ningin Wilhelmina. Ook waren er ver
trekken met meubels.
We hebben ook nog delen gezien van
het servies van Koning Willem V uit
ca. 1772.
Ergens stonden tw;ee anti-gas kin
derwagens die in de oorlog gebruikt
werden.
Toen we het museum gezien hadden
zijn we weer weg gegaan.
We gingen naar de uitgang en daar
zagen we dat ze een paard aan het be
slaan waren. We bleven daar even bij
staan kijken.
Daarna zijn we weer op de fiets ge
stapt en gingen een poosje naar de
speeltuin „de Julianatoren". Vervolgens
ging het weer via de Kroondomeinen
huiswaarts.
Ik reed achter mijn vader en we gin
gen helemaal vanzelf. Ik zat wel he
lemaal onder de modder. Als vader
door een kuil reed dan was het plats...
weer een plens modder. De fiets en ik
waren zwart van de modder.
Toen we weer in Nunspeet terug wa
ren ben ik gelijk onder de douche ge
gaan.
RIZ LA
Iemand zei, toen ik een pakje Rizla
kocht, dat ik „Rlz la croix" moest zeg
gen, omdat er een kruis achter staat. Is
dat Frans?
Antwoord: Ja, de werkelijke naam is-
Riz la Croix, hetgeen betekent: rijstpa
pier Het Kruis. Dat merk is als kruis
getekend op de verpakking en de Ne
derlandse kopers keken uitsluitend naar
de gedrukte letters, zodat ze gingen
spreken van Rizla. Beter zou zijn ge
weest Het Kruis, want dat is de naam
van het merk.
VAATW ASSEN
Hoe is de juiste volgorde van vaat-
wassen?
Antwoord: Daarover is wel eens
meer verschil van mening. Belangrijk
is, dat allereerst de etensresten van bor
den, schalen enz. worden verwijderd
en ook de restjes dranken uit kopjes en
glazen zijn weggespoeld. Wie niet di
rect tot afwassen overgaat, kan eet- en
drinkgerei maar het beste in het water
zetten, tot het aan de beurt komt.
Water heeft immers een wekende
werking en kan aangekoekte laagjes al
vast loswerken. Daarom is spoelen óók
zo belangrijk. De restjes water nemen
u reeds wat werk uit handen in de kor
te tijd tussen spoelen en vaatwassen.
Voor het afwassen van het eerste ge
deelte, dat uit de niet vet geworden
voorwerpen bestaat, behoeft u slechts
heel weinig afwasmiddel in het hete
water te doen. Houd een temperatuur
aan van 60 k 70 graden C. als u begint,
want eerst komt het glaswerk aan de
beurt.
Dit moet direct worden schoonge
spoeld (bijvoorbeeld onder de nog lo
pende kraan) als het in het sop is ge
weest, zodat alle zeepdeeltjes grondig
worden weggespoeld. Het zelfde geldt
voor porseleinen en aardewerk kopjes,
die er op volgen. Na de schoteltjes vol
gen het gebakstel en het andere aarde
werk. Dan het bestek. Daarna kunt u
resp. de houten snijplank en plastic ge
bruiksvoorwerpen reinigen.
Hierbij is het naspoelen ook van be
lang, maar het behoeft niet zo snel na
het sopbeurtje te gebeuren als bij de
glazen. Als u aan de vaak vette pannen
toekomt, zult u wat extra reinigings
middel en heter water moeten toevoe
gen aan het sop. Erg vette schalen kun
nen dan ook een beurt krijgen.
Sommige mensen doen aan het begin
van het afwassen al heel (en eigenlijk
te) veel afwasmiddel in het water, om
dat er vette borden en schalen bij de
vaat staan, maar dan komt er zo'n
dikke zeeplaag in de glazen dat later
bepaalde dranicen er naar smaken en
hetv bier er in dood slaat. Daarom is het
van belang tevoren zoveel mogelijk vet
met de etensrestjes weg te spoelen en
in de aanvang heel weinig van het af
wasmiddel te gebruiken.
De erg vette serviesdelen doet u der
halve het laatst met wat extra afwas
middel. En flinke resten vet, zoals die
van de juspan, laat u maar het beste
stollen, want dan kunt u ze met het
stevige papier van een goede kwaliteit
keukenrol uit de pan of juskom vegen
en in het vuUnisvat doen. Dat is beter
dan een vette verstopping in de goot-
steenafvoer te riskeren. Als laatste ko
men uiteraard de etensbakjes van de
huisdieren aan de beurt.
Is het sop inmiddels te vet geworden,
dan zet u ze even in de week met enke
le druppels afwasmiddel en spoelt u ze
om als de rest van de vaat is afge
droogd. U weet natuurlijk, dat glas
werk snel moet worden afgedroogd en
opgewreven en dat de rest mag uitlek
ken, mits het grondig is nagespeeld met
schoon water.
ELZENHAANTJES
Hierbij in plastic zakje enkele voch
tige elzenbladeren, kunt u eens naar die
vreemde stippen kijken
Antwoord: Op de bladeren die u ons
zo goed verpakt toezond, dat wij ze
aan een deskundige konden voorleg
gen, zaten „enkele eitjes van het elzen
haantje (Chrysomelidae). De larfjes eten
het blad tussen de nerven weg, ver-
poppen zich en het volwassen insekt
ziet er dan zwart en glanzend uit. U
kunt uw planten zelf ontdoen van de
eitjes, door de onderkant van de bla
deren te inspecteren. Ze koman niet
talrijk voor, want veel vogels zoeken
en eten deze larfjes.
De technische staat van auto's, cara
vans en aanhangers is volgens de Alge
mene Verkeersdienst AVD van de Rijks
politie in Driebergen „opvallend goed".
De afgelopen vakantietijd heeft do
dienst het vrij rustig gehad, omdat men
meer gespreid met vakantie is gegaan
dan anders.
Er hebben zich aan ook nauwelijks
piekdagen voorgedaan, ook niet aan het
einde van de gebruikelijke vakantiepe
riodes.
De rijstijl wordt ook beter geacht dan
voorgaande jaren. Een woordvoerder
noemde de vakantiegangers met cara
vans achter de auto en bestuurders van
kampeerauto's „de minst moeilijke
groep van weggebruikers". Kennelijk
werkten de caravaninstructie die de
ANWB vanuit wegenwachtstations
geeft en de cursussen caravanrijden van
VVN in samenwerking met miUtaire rij-
instructeurs, goed door. Vóór de zomer
vakantie waarschuwde de Westduitse
politie nog dat streng zou worden opge
treden tegen met name ook Nederlandse
automobiUsten en caravanners die over
tredingen zouden begaan of met on
deugdelijke voertuigen reden.
Volgens de Rijkspolitie blijft zelfs het
drankgebruik van caravanbezitters bin
nen de perken: de kampeerder drinkt
weliswaar stevig maar gaat daarna niet
de weg op! Waarmee natuurlijk alle
maal niet gezegd is dat het gehele Ne
derlandse wagenpark puik is en alle
automobilisten even goed rijden...
SINT ANNALAND
Aardappelveiling: van dinsdag 26
augustus 1980.
Doré eerste soort 0,22. Doré tweede
soort 0,20. Gloria 0,18 - 0,22. Bin
tjes 0,18 - 0,21. Bintjes bonken eer
ste soort 0,22 - 0,23. Bintjes bon
ken tweede soort 0,17. Bintjes drie-
lingen 0,31. Bintjes kriel 1,01 - 1,04.
Eigenheimers 0,25 - 0,31. Flaminga
0,20. Lekkerlanders 0,19.
Aardappelprijs per kilogram. Aan
voer: 95 ton.
KIPP-TELEFOONS
Ik las in een verhaad over de Hol
landse IJzeren Spoorwegmaatschappij,
dat daar Kipp telefooninstallaties wer
den gebruikt. Van dgl. telefoontoestellen
heb ik niet eerder gehoord. Uit welk
land kwamen die
Antwoord: Dat was een Nederlands
fabrikaat uit de werkplaatsen van Kipp
Zonen, die in 1918 de Kipp Telefoon
Fabriek oprichtten. Bedoelde zonen An-
tonius Johannes en Wilhelmus Amoldus
vervaardigden reeds allerlei galvano
meters, elektrische toestellen, alcohol-
meters en mechanische bloedzuigers.
Hun vader was apotheker en vond
een glazen instrument uit, waarmee op
eenvoudige wijze kleine hoeveelheden
gas konden worden geproduceerd.
Het staat nog altijd bekend als „het
toestel van Kipp" en een exemplaar
ervan is nog te zien in de thans nog
bestaande apotheek van Kipp aan de
Oude Delft 204. Deze Petrus Jacobus
Kipp dreef nameUjk ook handel in che
micaliën en de benodigde glaswerken
voor laboratoria. Zijn uitvinding werd
over de gehele wereld beroemd en wel
dra kreeg hij zoveel bestellingen binnen
voor allerlei instrumenten, dat hij naar
een groter pand moest verhuizen, een
instrumentmaker in dienst kon nemen
en tal van glazen toestellen en meet
instrumenten ging verkopen.
Daaruit groeide de nu wereldver
maarde fabriek Kipp Zonen b.v. te
Delft, die onlangs 150 jaar bestond.
Kipp's Telefoon Fabriek is echter in de
crisisjaren gesloten.
TIN GEPOETST
Terwijl oma op het huis paste, heeft
ze ons antiek „mooi glanzend" opge
poetst. Hoe krijg ik nu het vroegere
patina op een tinnen koffieservies te
rug
Antwoord: Dan zou u er tientallen
jaren af moeten blijven... Omdat u dat
te lang zal duren, raden wij u aan kof
fiepot, melkkan, kopjes enz. in te wrij
ven met een donkere meubelwas. Die
tast het tin niet aan, verdampt langza
merhand en maakt de glans dof.