EIIAüDEn - niEUWS
De Engelse landing in Zeeland
Overdenking
Maas en Scheldebode
2 en 9 mei 1890
De val van Bergen
uit de
Heilige Schrift
2e blad
Vrijdag 16 med 1980
No. 4892
o-i.
KVENSTER
HET
ZEEUWSE WANDELINGEN
GOEDEREEDE
Uw huis verkopen
TAMBOER
VERVOLGVERHAAL
blik op ker
•n samenlaving
Vrijwillige kinderloosheid -
Egoïstische motieven -
Een nieuwe aanval -
Dat kinderen, zoals de Bijbel zegt,
„een erfdeel des Heeren" zijn en dat
het krijgen en hebben van kinderen een
zegen is, wordt lang niet meer door
ieder onderschreven. In alle lagen van
de bevolking en onder vrijwel alle ge
zindten heeft de „gezinsplanning" diep
wortel geschoten. Men krijgt geen kin
deren meer, men „neemt" kinderen.
Niet direkt na het huwelijk natuurlijk,
want eerst moeten man en vrouw sa
men een tijdje werken om het huis, de
tweede woning, de boot en de kleuren-
t.v. te verdienen. En als er dan twee,
maximaal drie kinderen zijn is het ge
zin voltooid.
Een stap verder is de vrijwillige kin
derloosheid. Man en vrouw beslissen:
wij nemen géén kinderen. Dat kan zijn
uit min of meer ideële motieven: waar
om zou je „in deze beroerde wereld
kinderen neerzetten?" Het kan ook zijn
uit egoïstische motieven: kinderen be
roven je van je vrijheid, van je werk,
van je hobby's en van je vakantie.
Dat het laatste vaak de doorslag geeft
blijkt uit pufalikaties van de NVSH (Ne
derlandse Vereniging voor Sexuele Her
vorming), die trouwens op het terrein
van huwelijk en gezin al heel wat op
de helling heeft weten te zetten! Deze
vereniging is een aktie begonnen onder
het motto: „Tevree met z'n twee" en
voert op deze wijze het pleit voor vrij
willige kinderloosheid. In het kader
van deze aktie geeft de NVSH een fol
der uit die er als volgt uitziet:
„Zeven vragen
voor je aan kinderen begint
1. Vind je het leuk om met kinderen
om te gaan? Verzorg je ze graag?
Praat je graag met ze?
2. Ben je bereid om er dingen voor
op te geven? Bijvoorbeeld: je werk,
je vrienden, uitgaan, of uitslapen
op zondag?
3. Denk je de zorgen die aan kinde
ren vastzitten te kunnen opbren
gen? Achttien jaar lang?
4. Denk je dat ze een verzekering ge
ven tegen eenzaamheid?
5. Denk je kinderen een plezierige
jeugd te kimnen bieden?
6. Verwacht je dat je huwelijk er
beter op wordt?
7. Weet je hoe je partner erover
denkt?
Je zult niet de enige zijn die .uitein
delijk liever niet aan kinderen be
gint. Ruim IC/o van de jonge echt
paren in Nederland kiest momenteel
voor vrijwillige kinderloosheid. De
mensen gaan steeds bewuster over
allerlei zaken nadenken. Ook over
kinderen. Steeds minder zijn de men
sen geneigd om kinderen te nemen
omdat het nu eenmaal zO' hoort. Ge
lukkig maar, want aan kinderen
moet je alleen beginnen als je dat
zelf echt ziet zitten. Anders is er
geen lol aan: niet voor de ouders en
ook niet voor de kinderen.
Nadere inlichtingen bij werkgroep
vrijwillige kinderloosheid, NVSH,
enz."
Zo'n folder spreekt natuurlijk reeds
voor zichzelf. De vragen zijn op zo'n
wijze gesteld dat de onbevangen lezer
eigenlijk al een beetje een héél beet
je zelfs geduwd wordt in de richting
van vrijwillige kinderloosheid. Aan het
krijgen en hebben van kinderen zitten
alleen maar zorgen vast en zijn alleen
maar nadelen verbonden. Bovendien
moet je ook in deze dingen bewust kie
zen, daar zijn we moderne mensen voor.
Je vooral niets laten aanpraten of op
dringen. Behalve dan door de NVSH
natuurlijk
Men zou denken: wanneer jonge men
sen dan echt bewust tot een keuze moe
ten komen wel of geen kinderen
dan zal men hen toch ook de voordelen
laten zien van het hebben van kinderen,
de vreugde die gegeven is met het ou
derschap. In elke vrouw sluimert toch
het verlangen naar het moeder-worden.
Vele mensen ook niet-christelijke en
niet-kerkelijke mensen zijn toch nog
gelukkig met hun nageslacht. Zelfs deze
algemeen-menselijke gegevens ontbre
ken.
Laat staan een bijbelse benadering
van het probleeni, voor zover trouwens
van een probleem gesproken kan wor
den... Kinderen zijn im.mers niet alleen
een zegen voor de ouders zelf, maar ze
staan in het veel grotere kader van de
toekomst van het Koninkrijk Gods.
Daarom wil ik hier graag met instem
ming citeren wat het weekblad KOERS
(9 mei), waaraan ik trouwens deze ge
gevens ontleende, erover schrijft:
„Wel willen we hier zeggen dat naar
de bijbelse boodschap de vruchtbaar
heid een zegen van God is. Een ze
gen die tegelijk een opdracht is^
Christenen zijn geen mensen die in
dit leven een rol spelen, maar in
het perspectief van het Koninkrijk
Gods een taak, een opdracht mogen
vervullen. We signaleren hier een
ontwikkeling. Een streven dat erop
gericht is de bijbelse, door God ge
geven opdracht, naast zich neer te
leggen. We signaleren een luchtig
gepresenteerde aanval op alwéér het
gezin. Een aanval die zeer doordacht
wordt uitgevoerd. School en kerk
zijn daarin voorlopig de voornaamste
doelen".
WAARNEMER
Hiermee is niet bedoeld de landing in
1944, nu ruim 35 jaar geleden, maar de
landing der Engelse troepen in 1809.
In een vroeger artikel over onze Fran
se koning Lodewijk Napoleon, de broer
van keizer Napoleon Bonaparte, heb ik
beloofd hierover wat te schrijven.
Engelse landingen waren in de Franse
tijd niet ongewoon. In 1799 hadden ze
het geprobeerd in Noord Holland, maar
zonder succes moesten ze terugkeren.
In 1809 probeerden ze het nog een
keer en nu gelukte het. Hoewel het plan
in Engeland door de militaire adviseurs
werd afgekeurd, zette de regering toch
door.
Het was nu een gunstig tijdstip. Napo
leon was ver weg, in Oostenrijk voerde
hij vredesonderhandelingen.
Daar waren ook ziJn beste troepen. De
4000 soldaten op Walcheren was het uit
schot van het Franse leger, een samen
raapsel van deserteurs, Spanjaarden,
Pruisen, koloniale troepen en Ieren. Bo
vendien lag een derde deel ervan in het
hospitaal vanwege de Zeeuwse koorts.
Ook de commanderende Franse gene
raal Monnet, die al sinds 1803 op Wal
cheren was, had er nu en dan van te lij
den. Hij was 43 jaar en wegens zijn af
persingen en wreedheid gehaat, ook door
zijn eigen soldaten.
Bovendien waren er oproerige bewe
gingen in Frankrijk, Spanje, Duitsland
en Tyrol. Een mooie gelegenheid om nu
door te tasten, vond men in Engeland.
Op Walcheren.
Op vrijdag 28 juli zeilde een grote En
gelse vloot met westenwind vanuit
Ramsgate naar onze kust. De volgende
dag gaf de torenwachter op de Lange
Jan te Middelburg een aantal van 214
schepen op. Het was een globale schat
ting, sommige ooggetuigen meenden 60
schepen te tellen, maar dat is vermoe
delijk wel wat overdreven. Een menigte
transportschepen voerde soldaten en
paarden mee om aan land te zetten, met
zwaar geschut en een grote voorraad
munitie. Dat alles beschermd door 36
linieschepen en 19 fregatten.
Het plan om bij Zoutelande voet aan
wal te zetten moesten ze opgeven. Bij
Domburg ging het evenmin omdat door
de hevige westenwind op beide punten
de branding te sterk was. Daarom zeilde
de vloot noordwaarts. Op het Breezand
bij Vrouwenpolder, op korte afstand
van het fort Den Haak gelukte het de
soldaten te ontschepen. Daar moest ge
neraal Osten hen tegenhouden. Hij was
al sedert de komst der Fransen in 1795
op Walcheren en sprak Nederlands. Hij
was een eerUjk, oprecht en vriendelijk
man, heel anders dan de opperbevelheb
ber Monnet, die in Vlissingen bleef.
Met zijn kleine troepenmacht gelukte
het hem niet de Engelsen tegen te hou
den. Geen wonder, als we weten van
hoe slechte kwaliteit ze waren. Dat had
ook koning Lodewijk Napoleon bemerkt,
toen hij in het voorjaar Walcheren had
bezocht.
Zonder één man verlies stonden de
Engelse soldaten weldra op de Walcherse
duinen en veroverden het fort Den
Haak.
Veere was de eerste plaats die een
bombardement van de vloot had te
doorstaan. Doordat de schepen nogal
slingerden, werd er veel misgeschoten en
was de schade niet groot. De verdedi
ger van Veere, luitenant-kolonel W.
Bogaert, een Hollandse commandant,
wilde dan ook het stadje niet overgeven.
Terwijl de Raad in de kelders van het
stadhuis vergaderde, werd de beschie
ting echter heviger. Vooral de afgescho
ten vuurpijlen begonnen branden te ver
oorzaken. Om verdere schade te voor
komen vond men het toen beter zich
over te geven.
t Naar Zuid-Beveland.
Een deel der vloot zeilde verder en
zette bij Wemeldinge 2000 man aan
land. Een dag later reeds was Zuid Be
veland in Engelse handen. Zelfs het be
langrijke fort Bath, van waaruit men
de Schelde kon bestrijken, werd ver
overd. De Hollandse luitenant-generaal
Bruce, die het moest verdedigen sloeg
op de vlucht nadat hij het geschut on
bruikbaar had gemaakt. Hij ging naar
Bergen op Zoom, maar daar weigerde
men hem binnen te laten: hij had op zijn
post in Bath moeten blijven!
Nu maakte de Engelse opperbevelheb
ber Lord Chattam een grote strategische
fout. Deze Engelse admiraal was trou
wens berucht om zijn traagheid en be
sluiteloosheid. Het doel van deze lan
ding was eigenlijk de verovering van
Antwerpen.
Napoleon had hier honderden huizen
laten afbreken om plaats te maken voor
nieuwe scheepswerven. Hier was hij be
zig een nieuwe vloot te bouwen, die een
ernstige bedreiging voor England vorm
de.
Alles was tot nu toe prachtig gelukt
voor de Engelsen. Ze waren Antwerpen
al vrij dicht genaderd. Maar de altijd
aarzelende vlootvoogd durfde niet ver
der gaan, bang als hij was vanuit Vlis
singen in de rug te worden aangevallen.
Daarom moest deze stad eerst veroverd
worden. Maarzodoende liet hij de
kans om Antwerpen in bezit te nemen
verloren gaan.
Naar Middelburg.
Inmiddels waren de Engelsen op Wal
cheren ook verder getrokken. Op 31
juli capituleerde Middelburg, waar de
soldaten de volgende dag binnentrok
ken.
Er was veel volk in de stad. Toen een
paar dagen geleden de vloot voor de
kust verscheen, waren de voorname
Middelburgers van hun buitenplaatsen
uit Oostkapelle en omgeving naar de
stad gekomen. Ook heel wat boeren uit
de omtrek vonden het in de stad veiliger.
Bovendien was het kermis, zodat er veel
vreemd volk aanwezig was.
Lord Chattam vestigde hier zijn
hoofdkwartier. Hij zelf ging in de Abdij
wonen in het Prinsenhuis, zijn officie
ren werden bij de burgers ingekwar
tierd, de soldaten vonden een verblijf
in barakken, kerken en scholen. De
Fransgezinde burgers toonden geen
sympathie voor d,e Engelsen, maar ze
veroorzaakten hun ook geen moeite en
last.
De Engelse troepen rukten inmiddels
naar Vlissingen op. Het fort Ramme-
kens werd genomen en van alle kanten
werd de stad ingesloten. Hier lagen
4000 soldaten, weldra nog met 2500 man
uit Breskens versterkt, aan wie het nog
net gelukt was de Schelde over te ste
ken.
Zodoende bleven er in de buurt var
Cadzant maar 300 over. Het plan van de
Engelsen om ook hier te landen was ge
makkelijk geweest, maar men heeft het
niet eens geprobeerd. Ook generaal Os-
ten, die van het Breezand bij Vrouwen
polder was gevlucht naar het zuiden,
kwam met een armzalig overschot van
zijn leger naar Vlissingen: de meeste
van zijn soldaten waren gedeserteerd.
ledere dag hadden er schermutselin
gen plaats ten koste van veel doden en
gewonden aan weerszijden.
Om de Engelsen geen gelegenheid te
geven zich te verbergen, hadden de
Fransen een vijftigtal huizen en boeren
woningen opzetteUjk vernield. Dat heb
ben de Duitsers in de laatste oorlog ook
gedaan met woningen die in het schoots-
veld lagen. Maar de Engelsen hadden
zich zo goed verschanst, dat men ze
vanuit de stad verdrijven kon.
De volgende keer hierover verder.
Middelburg
L. van Wallenburg
DE VERHOOGDE KONING
Daarom heeft Hem ook God uiter
mate verhoogd en heeft Hem ecu
naam gegeven, welke boven allen
naam is.
Filippenzen 2 9.
Het heeft de Heere behaagd Zich naar
buiten te willen openbaren. Dat deed HiJ
door de werken der schepping en der
herschepping. God laat zich kennen
door de natuur en de Heilige Schrift.
De hemelen vertellen Zijn eer en het
uitspansel Zijner handen werk. De
Heere Jezus heeft de openbaring door
het Woord ons geleerd: „Het zijn de
schriften, die van Mij getuigen". In de
Heilige Schrift worden ons onderschei
den zaken geleerd. Daarin worden wij
bepaald bij Gods wonderlijke raad. Zijn
souvereiniteit. Het geheim van de
Drieëenheid wordt er in verklaard. Maar
ook de weg waardoor de gevallen mens
weer hersteld kan worden in de gunst
en gemeenschap met God. Daartoe
wordt de persoon van de Middelaar en
Zijn werk voorgesteld. Zo openbaart de
Heere Zijn namen, ambten, staten, na
turen en weldaden.
In de tekstwoorden worden wij gewe
zen naar één van de ambten van Chris
tus, namelijk Zijn ambt als Koning.
Hij is de Koning van de schepping.
Door het Woord des Heeren zijn de he
melen gemaakt en door de Geest Zijns
monds al hun heir. HiJ is de Koning van
alle schepselen. Hij gebiedt de raven en
zegt tot de wind en de zee zijt stil. Hij
stelt het Orion en het Zevengestemte.
Hij is de Koning der engelen. Het is het
machtig helr dat voor Zijn rijkstroon
staat. Hij gebiedt de duivelen, zij vrezen
Zijn macht en heerlijkheid. Hij gebiedt
ook de mensen. Zij kunnen zonder Zijn
wil zich niet roeren of bewegen. Boven
al is Hij Koning van Zijn duurgekochte
en geroepen gemeente.
De apostel schreef aan de gemeente
van Filippi over de Koning en het ge-
loofsvolgen van Hem.
Want dit gevoelen zij in u, hetwelk
ook in Christus Jezus was, Die in de
gestaltenis Gods zijnde geen roof geacht
heeft Gode evengelijk te zijn. Maar
heeft Zichzelven vernietigd, de gestal
tenis eens dienstknechten aangenomen
hebbende en is de mensen gelijk ge
worden.
De weg van de Koning Uep door de
vernedering naar de verhoging. Daar
moeten Zijn onderdanen Hem in leren
volgen. Het bevat een troostvolle onder
wijzing voor een vernederd volk. Door
de arbeid van de Heüige Geest zijn ze
ontdekt aan de gevolgen van de val. Hun
eertijds wordt geopenbaard. Ze zijn
eenmaal uit de handen van God voort
gekomen als beelddragers. Maar door
de zonde zijn ze beeldloos, goddeloos en
waardeloos. Ze liggen buiten God. Door
de geesteUjkheid van de wet zijn ze ont
dekt aan hun onvermogen en verdiens-
teloosheid. Uit de werken van de wet
zal geen vlees voor God rechtvaardig
zijn. Alleen door de arbeid van Chris
tus kunnen ze uit hun doodsstaat ver
lost worden. Daarom zal de verloren
en verslagen mens de ogen geopend
worden voor Hem, Die de Weg, de
Waar held en het Leven is.
Het woord: „verhogen" wijst op een
Vaderlijke daad. De Vader heeft Chris
tus verhoogd. De verhoging was een
daad in overeenstemming met het God
delijke recht.
In de staat van Zijn vernedering was
Christus Schuldenaar aan het recht van
Zijn Vader. In de staat der verhoging is
Hij de Vrij gesprokene door het zelfde
recht. Daarom is de plaats der verho
ging een rechtsplaats. De verhoging
wijst op de terugkeer tot God. De groot
ste vernedering is immers het leven
buiten God.
De mens is in zijn staat een zonde-
slaaf en een slaaf van de duivel. Het
werk van Christus was immers Zijn
uitverkoren kerk te verlossen en terug
te leiden tot de gemeenschap met God.
Daarom moest na het verlossings
werk, het verenigingswerk volgen. In de
staat van Zijn verhoging aan de rechter
hand van God is in Hem Zijn gemeente
verhoogd. Ze zijn met Hem gezet in de
hemel. Op grond van Zijn volkomen
Middelaarsarbeid zijn ze aanvaardbaar
voor de Vader. Daartoe is een thuisko
men in God mogelijk. Wat nu in Hem
verklaard is, wordt door de Heilige
Geest toegepast. Het is een rijke en
troostvolle les.
Het leven Is in Christus verborgen
bij God. Hij is „uitermate" verhoogd.
Wy leven op de aarde gebonden aan be
palingen, wetten, vormen en maten.
Daardoor kunnen wij iets benoemen en
bepalen. Daardoor worden berekeningen
gemaakt en plannen uitgevoerd. Maar
Christus is uitermate verhoogd. Dat is
een heerlijkheid welke niet af te meten,
te berekenen of te bepalen is. Ze is al
leen door het geloof te kennen en ze
geeft een verwondering in het hart. Hij
is daar verhoogd naar Zijn menselijke
natuur. Dat is dus naar lichaam en ziel
beide. Hij is als Borg voor Zijn gemeente
boven. De menselijke natuur is in Hem
in alle heerlijkheid hersteld.
Het lichaam is volmaakt, zonder ge
brek, in Hem zijn ze volmaakt. Ze zullen
het heerlijke lichaam van Christus ge
lijkvormig zijn. De ziel is rein, smette
loos voor God. Nu kan van de gemeente
des Heeren gezegd worden: „Geheel zijt
gij schoon MiJn vriendin, er is geen ge
brek aan u".
Daar is geen zonde te vinden, daar is
de schuld uitgedelgd, daar is geen satan,
die benauwt, daar zijn alle vijanden
teniet gedaan. Hij is uitermate verhoogd
en in Hem Zijn keurlingen. Hij heeft
een naam ontvangen, welke boven alle
naam is. Duidelijk schrijft de apostel
wat wij daaronder te verstaan hebben.
Opdat in de naam van Jezus zich zou
buigen, alle knie dergenen die in de he
mel en die op de aarde en die onder de
aarde zijn. De naam van Jezus drukt
uit Zijn bediening in het binnenste hei
ligdom.
Hij verlost van het grootste kwaad en
brengt tot het hoogste goed. Het is Zijn
voortdurende arbeid. Hij zal verloren
Adamszonen en dochteren verlossen uit
de staat van hun verlorenheid en terug
voeren tot de volle gemeenschap met
God en dat naar ziel en lichaam beide.
Voorwaar de zaligheid is in geen An
der. Zijn Woord eenmaal gesproken door
de Geest der profetie is nog steeds van
kracht.
„Die Mij vindt, vindt het leven en
trekt een welgevallen van de Heere".
Dl.
Ds. B.
PLAATSELIJKE BERICHTEN
STAD AAN 'T HARINGVLIET
Terwijl heden middag een koopman in
papier enz. zijne waren alhier aan den
man trachtte te brengen, werd hij op
gepakt door 2 politie dienaren, die hem
vervolgden, omdat hij daags tevoren
uit de gevangenis te Willemstad had we
ten te ontsnappen.
Bij Kon. besluit van 17 april j.l. is
bepaald dat voor visschers vaartuigen,
bekend onder de namen van hoogaart-
sen, blazers, hengsten, botters of schok
kers, het product tot bepaling van het
aantal tonnen, met een derde wordt ver
minderd, hetgeen den visschers nogal
een geldelijk voordeel zal verschaffen,
aangezien patentrecht, havengeld enz.
naar het aantal tonnen wordt berekend.
MELISSANT
Het ter gemeente secretarie ter inzage
nedergelegd en door Ged. Staten goed
gekeurd kohier van den hoofdelijke om
slag voor 1890, ten bedrage van 2466,24
bevat 230 aangeslagenen.
De hoogste aanslag bedraagt 158,40,
de laagste 96,De 3 laagste klassen
130 aangeslagenen, moeten te zamen be
talen 208,80, de 3 hoogste klassen, 8
aangeslagenen te zamen 734,40.
De op vrijdag 25 april gevallen regen
schijnt aan de gepote aardappelen nog al
schade te hebben veroorzaakt, althans
zijn reeds enkele landbouwers begonnen
deze opnieuw te poten, omdat de eersten
door den velen regen blijken te zijn
verrot.
OOLTGENSPLAAT
De zoo zeer gevreesde varkensziekte
heeft zich by vernieuwing in onze ge
meente herhaald en eischt voortdurend
zijne offers.
SOMMELSDIJK
Op de heden alhier gehouden vee-
markt werden aan de lijn gebracht 141
stuks hoomvee, 2 paarden en 10 biggen.
De prijzen waren als volgt:
3 jarige ossen van 155,tot 242,
2 jarige ossen van 110,tot 192,
Vare koeien van f 80,tot 225,
Jaarlingen van 40,tot 130,
Hokkelingen van 35,tot 90,
De markt werd druk bezocht en de
handel was vlug.
BURGERLIJKE STAND
STAD AAN 'T HARINGVLIET
Getrouwd: L. van Dijk, 23 j. en J. Hui-
zer, 22 j. C. van Gurp, 53 j. en A.
Langerak, 59 j. A. Donkersloot, 19 j.
en A. v. d. Kroon, 24 j.
DEN BOMMEL
Geboren: Petertje d.v. R. Verkerke en
M. Menheer Abraham z.v. C. Tig-
gelman en N. M. Baart.
Getrouwd: Z. van Dravik en A. Hamee-
teman J. van Zanten en J. de Vis
ser.
MIDDELHARNIS
Ondertrouwd: L. Verbrugge 20 j. en A.
Bom, 18 j. P. van Dijk, 31 j. en H.
Verolme, 36 j.
Geboren: Pieter z.v. A, Verburg en
N. H. Groen Anthonie z.v. J. Kor
teweg en S. C. Verweij Dirk z.v.
P. Peeman en W. Braber Johannes
z.v. Joh. van Heemst en A. NeUsse
Maria d.v. A. Koole en P. de Groot
Johannis z.v. D. Looyes en E. v. d.
Nieuwendij k.
Overleden: C. de Ruiter, 75 j. echtge
noot van L. Vogelaar A. Krijgsman
Ij. B. D. Visser, 15 m. M. van
Duren, 78 j. B. Driesse, 2 m.
ADVERTENTIE
Huwelijk en Visitekaartjes, Huwelijks-
brieven enz,;worden tegen billijken prijs,
zeer net afgeleverd ter snelpersdrukke-
rij W. Beekhoven, Sommelsd^k.
TE KOOP AANGEBODEN
Voor civielen prijs BOK. Voor kinderen
zeer mak. adres motto „Bok" uitgever
dezes.
Modestoffen en gekleurde katoenen
mamufacturen, gebreide goederen
Tapijten, karpetten, loopers.
Heeren- en kinderkledingstukken
van de firma Peek en Cloppenburg te
Rotterdam, worden door mij tegen den
zelfden prijs en op maat geleverd.
E. S. Haagens, Oostd^k, Sommelsdljk.
Radwanmolens en Hondentrekkarnmo-
lens worden volgens de beste construc
tie gemaakt en geleverd „op keur goed"
door
Corns. Tieleman
Timmerman te Melissant
Gemakkelijke betalingsconditiën.
Vele adressen tot informatie van ge
bruikers voorhanden.
UIT DE HAND TE KOOP
Een huis, schuur en erf,
genaamd „het Stoofhof" in 1883
gebouwd.
Te bevragen bij H. O verdorp. Herkingen
Publikatie van het Streekmuseum
Goeree Overflakkee, Kerkstraat, Som-
melsdijk.
A, J. K.
ST. PHILIPSLAND
UISLAANDE BRAND
Woensdagmiddag brak er brand uit in
de woonkamer van de schoenhandel
H. Kramer aan de Voorstraat en ver
moedelijk ontstaan door een imitatie-
open haard. Het gevolg was een uit
slaande brand waarin de woning in
vlammen opging. Onder leiding van
M. van Duuren bestreed de brandweer
het vuur met 5 stralen onder lage druk.
Een half uur later was de brand ge
blust. De schade wordt geschat op on
geveer 130.000,De heer Kramer is
tegen brand verzekerd.
ORIëNTATIERIT MAC
De Motor- en Automobielclub MAC
hield een foto-oriëntatierit met 90 deel
nemers. De uitslag is: 1. A. v. Nieuwen-
huijzen, St. Philipsland; 2. J. Vroegop,
St. Annaland; 3. L. Neele, St. Maar
tensdijk; 4. J. de Rijke, Tholen; 5. R.
Tichem, Tholen; 6. A. de Raat; 7. L. v.
Duuren; 8. W. Behr; 9. J. Walpot en 10
J. Walpot allen uit St. Philipsland.
Historisch verhaal uit het jaar 1572.
door
JAAP DE KORTE
Den Hertog's Uitgeverij Utrecht.
13
Klaas helpt nu ook, maar de deur
schijnt wel vastgeroest. Er is geen en
kele beweging in te krijgen.
Plotseling krijgt Geert een ingeving!
„De deur zit natuurlijk nog gegren
deld", zegt hij. „Dom dat we daar niet
eerder aan gedacht hebben".
Het is aardedonker in de gang. Voor
zichtig tasten ze nu langs de deur. „Ja!
hier is hiJ!" roept Klaas halfluid.
„Stil toch jo!" bijt Geert zijn makker
toe. „Je zou de soldaten opmerkzaam
maken".
Met een forse ruk schuift Klaas de
zware grendel weg. Het maakt enig la
waai, maar de deur is nu geopend. Ze
sluipen nu vlug naar buiten. Een koude
luchtstroom komt hen tegen, maar ze
merken het niet. Daarvoor is de span
ning te groot!
Ze bevinden zich nu op een binnen
plaats die omgeven is door een hoge
muur. In deze muur bevindt zich 'n
poortje, dat is toegesloten door een deur.
„Alweer zo'n akelige deur", bromt
Geert.
Klaas zegt niets maar probeert in ze
nuwachtige haast de sleutels. Na enig
gemorrei gelukt het hem de deur te ope
nen. Ze komen nu in een smalle steeg.
Behoedzaam sluipen ze langs de muur.
Geert loopt achteraan. Af en toe kijkt
hij achter zich. Er is echter geen onraad
te bespeuren. Geen enkele vijand laat
zich zien.
Enige ttjd sluipen ze snel voort. Dan
staat Klaas hijgend stil.
„Gelukkig dat we zover zijn", fluis-
terd hij. De kap van z'n monnikspij
heeft hij van het hoofd geslagen.
„Man! ik voel me weer zo gelukkig!"
zegt Geert uit de grond van zijn hart.
„Maar het moeilijkste komt nog. We
zijn nog niet buiten de 'stad. Wat denk
je er van, zouden we maar proberen om
door de St. Janspoort te ontkomen? Of
heb je andere plannen?"
„Het is mij best", antwoordt Klaas.
„Bij de St. Janspoort staat maar een
schildwacht en het is er vrij eenzaam".
„Vooruit dan maar!" zegt Geert. „Het
zal wel bakkeleien worden, maar we
moeten het wagen. Ik hoop dat we geen
gebruik hoeven te maken van je wapen.
We zullen de schildwacht van achter
aanvallen en ik denk dat we het dan
wel zonder wapen kunnen redden. We
moeten echter zo weinig mogelijk la
waai maken want dicht bij de poort
woont de nachtwacht van de stad en die
vent heeft een waakzame hond". „Laten
we dan maar dadeUjk op pad gaan", op
pert Klaas. „Het is twaalf uur geweest.
De schildwacht is net afgelost, dat tref
fen we dus goed".
Zo snel ze kunnen spoeden de vluch
telingen zich naar de St. Janspoort. Het
regent nog steeds. Grote wolkenflar
den jagen langs het luchtruim en ont
lasten zich in zware stortregens. De
wind wakkert nog steeds aan en giert
huilend door de straten van Bergen.
„Het is noodweer", zegt Klaas tegen
Geert die nu voorop loopt.
„Des te beter voor ons", meent deze.
„We kunnen geen beter weer wensen.
De schildwacht zal wel in het wacht-
huisje staan en zo niet, dan zal hij toch
niet erg waakzaam ziJn. Bovendien kan
hij ons nooit horen aankomen want de
wind overstemt bijna aUe geluid".
Klaas zegt niets. „Hij is nogal optimis
tisch", denk htj.
Ze zijn nu op een kruispunt gekomen
waar een drietal straten elkaar kruisen.
Het kan niet anders of ze moeten de ene
straat dwars oversteken om bij de poort
te komen. Ze staan stU en luisteren ge
spannen. Alleen de bulderende storm
en het gekletter van de neerstromende
regen laat zich horen. Voorzichtig kijkt
Geert om de hoek van de straat. „Niets
te zien", fliiisterd hiJ Klaas in het oor,
„we moeten het maar wagen".
Zo snel als hun benen hen kunnen
dragen, steken ze de gevaarlijke straat
over. Ze bevinden zich nu in de straat
die naar de St. Janspoort leidt. Het
wordt nu dubbel oppassen! Behoedzaam
sluipen ze langs de muren der huizen.
Na enige minuten zijn ze tot op een
twintigtal meters het wachthuisje gena
derd. De regen is. inmiddels minder ge
worden. De schildwacht heeft zijn
wachthuisje verlaten en slentert achte
loos rond. Zijn musket hangt scheef
over zijn schouder. Met gebogen hoofd
nadert hij Geert en Klaas. Deze hebben
zich plat op de grond gelegd en turen
in zenuwachtige spanning naar de Span
jaard. Deze merkt echter niets. Hij
schijnt in gedachten verzonken te ztjn.
Zonder ergens acht op te slaan passeert
hii de beide jongens. Dan keert hij zich
om en loopt ze nogmaals voorbij. Nog
enkele stappen-en dan is het ogenblik
genaderd waarop Geert heeft gewacht.
De soldaat loopt nu met de rug naar
hem toegekeerd. Met een grote sprong
werpt Geert zich op zijn vijand. Zijn
handen omklemmen de keel van de
Spanjaard, zodat deze geen enkel geluid
kan geven. Het is echter een dappere
kerel die zich niet dadelijk van de wijs
laat brengen. Zijn handen zijn vrij en
daarmee grijpt hij de polsen van Geert
en werpt deze over zich heen, zodat hij
met een smak op de grond terecht komt.
Op zo'n aanval heeft Geert niet gere
kend. Versuft blijft hij liggen. Maar dat
duurt niet lang! Met kracht werpt hij
zich voor de tweede maal op zijn tegen
stander. Zijn aanval is nu zo geducht,
dat de Spanjaard achterover valt. Geert
springt bovenop hem en omklemt zijn
keel. De soldaat heeft zijn handen ech
ter nog vriJ en weet zich meester te ma
ken van zijn bajonet. Juist als hij deze
Geert in de rug wU stoten, springt
Klaas naar voren en grijpt de pols van
de Spanjaard. Deze uit een gesmoorde
kreet. Klaas heeft zijn handen omge
draaid zodat de bajonet op de grond
valt. Door de ruwe aanval van Klaas,
kan de Spanjaard niet veel meer be
ginnen. Wanhopig slaat hij met handen
en voeten. De sterke vuisten van Geert
omklemmen nog steeds zijn keel en het
zal niet lang meer duren of de Span
jaard zal bewusteloos raken. Klaas gunt
zich echter geen tiJd meer om daarop te
wachten. Met geweldige kracht treft
ziJn vuist de kerel midden tussen de
ogen. Versuft biyft hij liggen.
„Die heeft voorlopig genoeg", gromt
Klaas grimmig.
„Dat zou ik denken", stemt Geert in,
„maar kom, we moeten nu voortma-
ken!"
Ze slepen de soldaat achter het wacht
huisje. De poort openen is het werk van
een ogenblik.
„Gelukkig, we zijn vrij", zucht Geert
opgelucht.
„Ik ben blij dat het gelukt is", zegt
Klaas. „Zouden de spekken onze vlucht
al hebben ontdekt?"
„Ik weet het niet, maar we moeten zo
vlug mogelijk voortmaken", antwoordt
Geert. „Als zet het ontdekken sturen
ze natuurlijk onmiddelhjk patrouüles
uit".
„Wat denk je nu te doen?" vraagt
Klaas.
„Allereerst naar San!" antwoordt
Geert resoluut. „Zij moet dadelijk naar
elders vertrekken want ze is in ons
huisje niet veilig meer. Ik zal proberen
of ze bij vaders neef, je weet wel „Sche
le Hein", mag overnachten. Misschien
mag ze daar wel voorgoed blijven. Je
weet dat „Schele Hein" alleen woont en
vrijgezel is. Hij zal het zeker goed vin
den dat we een poosje bij hem komen
inwonen. Vroeger, toen m'n ouders nog
leefden, kwam hij dikwijls bij vader. Hij
praatte dan bijna altijd over godsdiens
tige zaken want „Schele Hetoi" is een
vurig aanhanger der „nije leer". Wat
denk je van mijn plan Klaas?"
Deze vindt het niet gek.
„Ik ga met je mee naar San", zegt hij.
„Ik wil weten hoe ze het heeft".
Geert gliifnlacht. „Je bent nogal be
zorgd over haar", vindt hij.
Ze spoeden zich nu naar Geerts' wo
ning. Zonde verder oponthoud bereiken
ze deze. De hageprediker en San ziJn
beiden nog op. Van slapen komt toch
niets.
wordt vervolgd
