EiiAnDEn niEUWs
geboren 31 oktober 1897
5e blad
Vrijdag 28 december 1979
No. 4854
Schilder v. Hulst met een van zijn mooiste schilderijen,
t.w. het herfst-stilleven welke in aanleg bij C. v. Beek werd geschilderd.
De jam v. Beek zal dit schilderij zeker herkennen.
Een fris geschilderd buiten, waar de rust
welke kenmerkend was in vroeger dagen
benadrukt werd.
Het is al enkele jaren de gewoonte
een heel goede dachten we dat dhr C.
van der SMjs uit Sommelsdijk het Oude-
jaarsnummer verlucht met een reportage
over een hem bekende flakkeese amateur-
schilder. Dhr V. d. Sluijs doet dat met veel
ambitie zoals hij zelf ook graag de schil-
derskunst beoefent en zich daardoor uit
stekend in het wereldje van zijn collega-
schüders in kan leven. Ditmaal braeht hij
een bezoek aan dhr P. van Hulst te Som
melsdijk; de bevindingen vindt U in bij
gaand artikel.
Een afbeelding,
geschilderd naar
een prentbriefkaart.
waarvan
het paardehoofd
later op de wagen
van J. Troost sr.
prijkte.
„Het theeblad"; een afbeelding zo genoemd naar een afbeelding
op een theeblad welke van Dr. Knöps afkomstig was.
„Het meisje in 't venster"
naar Rembrandt geschilderd.
Een stilleven welke door zijn kleuren
warm en natuurlijk aandoet.
,Het Schotse-land"een schilderij naar aanleiding van een reis naar Schotland
De teelt van
SPRUITKOOL
in 1979 en 1980
Phil Bosmans' nieuwe
„Levensvitaminen"
„In liefde weer
mens worden'^
f\
Pieter van Hulst
en op schoorsteenmantels^ verschillen
de imitatie houtsoorten, en ga zo maar
door.
Eigenlijk was de huisschilder van
toen een soort kunstschilder van zijn
vak, d.w.z. hij moest dit allemaal be
heersen om huisschilder te zijn.
Pieter weet dergelijke opdrachten met
zwier te brengen en wat belangrijker is,
hij doet het met liefde.
Bijna in het gehele Kerkstraatje, toen
nog geheel bewoond, stonden de horre
tjes beschilderd met molens, huisjes en
landschappen, voor de ramen, geschil
derd in het werkplaatsje van van Beek,
vlak bij de kerk. In die dagen had men
daar nog geduld voor. Hun beroep was
hun eer!
Men was ook veel gemoedelijker in
de uitvoering van de dagelijkse plicht.
Tussen de middag werd er na het eten
nog al eens genoeglijk „gekeuveld" op
de hoek of in de werkplaats voor men
weer aan de middag begon.
's Winters was er weinig werk, want
ja, het buitenwerk was toch de hoofd
zaak voor de huisschilder en zo kon
het gebeuren dat een prachtige plaat
op de verftafel gezet werd en baas en
knecht beiden het voorbeeld na schil
derden, ieder naar zijn eigen geaard
heid.
Dat resultaat mocht er voor beiden
zijn, zie het resultaat van van Hulst,
geschilderd naar dat origineel.
Een zegelkan, gevuld met herfsttak-
ken met aan de voet van de kan een
fruit-stilleven. De kleuren zijn uiterst
fijn en exact weergegeven, zo ook de
verhouding, wat zeker bij een dergelijk
onderwerp niet eenvoudig is.
Het onderwerp doet het nog steeds
want een halve eeuw later wordt dit
onderwerp nog eens herhaald.
Van Hulst is niet de kunstenaar die
naar buiten ging om zijn „inspiratie"
daar op te doen of schetsen te.maken,
dat was hem niet geleerd en als zodanig
was Pieter er onkundig in. Maar naar
een voorbeeld werken kon hij des te
beter.
In zijn diensttijd (tijdens de mobili
satie van 14 - 18) in 1917 die 2 jaar
duurde nam hij 's avonds in zijn vrije
tijd tekenlessen. Men begreep dat niet
helemaal omdat hij gelegerd was in
Door de jaren heen heb ik mij nogal
eens afgevraagd of kunstzinnige men
sen zichzelf als zodanig ontwikkelen of
dat z\j met „het gevoel" geboren wor
den.
In het geval Pieter van Hulst kies ik
voor het laatste.
Geboren in de vorige eeuw heeft hij
zijn jeugd gehad in de eerste 20 jaren
van deze eeuw, de periode waarin de
kunst op zich, wat meer bekend werd
in zijn algemeenheid, daar de reproduc
tie tchnieken in verschillende week- en
maandbladen werden verfijnd.
Daarnaast werd van vele schilders
hun kunde te boek gesteld waardoor
het grote publiek kennis kon nemen
van de opleiding, achtergronden en de
techniek van de beroemdheden welke
in die dagen ruime bekendheid geno
ten, zoals b.v. de Haagse en Larense
schilders.
Geboren In een gezin van 7 kinderen
zal deze tijd voor Pieter van Hulst niet
de gemakkelijkste geweest zijn daar
men op Flakkee door zijn ligging en
hoofdzakelijke agrarische karakter, be
perkt was in de mogelijkheid zich een
vak te kiezen.
De Ambachtschool was net een feit en
al had men nu de mogelijkheid zich de
scholen in een bepaald vak, dan nog
was het noodzakelijke schoolgeld niet
altijd aanwezig. Vooral toen gold nog
de stelregel dat iedere stuiver er één
was die verlichting bracht in het soms
zware huishouden van moeder de
vrouw.
Pieters vader die normaliter alleen
de noodzakelijke kost kon verdienen
kon het zich niet permitteren zijn kin
deren in een vak te laten scholen, daar
hij als tuinman de kost verdiende bij
de toenmalige notaris van Buuren. De
ze notaris die in het bestuur van de
Ambachtschool zitting had liet echter
op zijn gezag Pieter en zijn broer Ger-
rlt gratis het schildervak leren.
Trouwens dat leren was wel iets an
ders dan tegenwoordig. Men werd zon
der de vele algemeen vormende vakken
van nu, opgeleid om een degelijke en
all-round vakman te worden.
De klas v»- '"ieter bestond na ver
loop van tijd nog slechts uit 4 leer
lingen onder leiding van meester Tie-
mens. Deze leerkracht was er een van
het oude stempel en hij leidde Pieter
met vaste hand het schildersvak in.
Daarnaast had hij zeker oog voor de
vaardigheid welke Pieter toonde in de
kunstzinnige uitoefening daarvan. Hij
stimuleerde dit door Pieter speciale op
drachten te laten uitvoeren die dikwijls
aan hemzelf gedaan waren. Pieter voel
de dit duidelijk als een stimulans en
deed daarom uitstekend zijn best.
Na vier jaar de dagschool gevolgd te
hebben ging hij in de leer bij P. v. d.
Stadt, toen huisschilder in Den Bommel,
tegen het „geweldige" bedrag van 5
cent per uur.
Alras veranderde Piet van patroon
om bij V. d. Drift in Oude Tonge in de
kost te gaan en om daar 10 cent per uur
te gaan verdienen. Maar ja, de reis per
tram was niet kosteloos en al was dat
maar lx per week een retourtje, dan
nog bleven er maar enkele kwartjes
over voor zijn moeder die hen daarvan
nog 5 cent zakgeld gaf. Toen Piet dan
ook de Avondschool ging volgen welke
4 jaar duren zou, „verhuisde" hij al snel
naar C. van Beek in Sommelsdijk.
De 15 jaar dat van Hulst bij van Beek
de bij de ouderen nog wel bekende huis
schilder van het Marktveld en houder
van het sigarenmagazijn; gedenkt hij
als een tijd waarin het kimstzinnige
ruim de aandacht kreeg.
In die dagen werden de ramen veelal
gesierd met horretjes welke beschil
derd werden door de huisschilders. An
dere onderwerpen werden toen niet ge
schuwd, zoals de borden met „verbo
den toegang," „eigen weg", enz, maar
ook wapenschilden, zoals op het brand
weerhuisje tegen de kerk, sierstucwerk
aan plafonds, kunst marmer in gangen
Den Haag, wat aan zulke jongens de
gelegenheid bood om 's avonds feeste-
Ujk te passagieren. Pieter besteedde
echter zijn tijd aan de tekenlessen van
Anton Pieck en dhr. Tiggelman, wiens
ouders aan het Zandpad te Middelhar-
nis woonden, en die als leraar ook on
der dienst stond. Later toen Pieter was
overgeplaatst moest hij hals over kop
terug naar Den Haag waar men hem
meedeelde dat men zijn tekeningen,
van de lessen had ingestuurd naar een
expositie en zonder dat hij het zelf wist,
had hij daarmee 2 medailles gewonnen.
Op 24 juU 1924 huwde Pieter met H.
C. Langbroek uit MiddeUiamis, een telg
uit het befaamde geslacht dat zijn spo
ren heeft verdiend in de toenmalige
visserij.
Oorspronkelijk afstammende van de
Hugenoten, voer haar vader ter vis
vangst op de houten en ijzeren sloepen
van Middelhamis.
Voor 3 gulden per week zeilde hij voor
10 weken naar de Engelse noordkust
om daar de vis te vangen.
Wie over deze moeilijke reizen wil
weten, leze het boek „Zee en Eiland"
van A. Faasse die zelf als koffiekoker
heeft gevaren.
Van vader Langbroek is bekend dat
hij eens bij hevige storm overboord
sloeg en wonderbaarlijk, ook weer te
rug aan boord gespoeld werd.
Later vissende vanuit Maassluis en
Scheveningen met de trawler de zgn.
„stoomfiets" heeft deze goede zeeman
vele jaren de gevaren getrotseerd en is
na een smartelijk ziekbed op de wal
gestorven.
Uit dit huwelijk wordt na 2 jaar het
eerste kind geboren, maar tot die tijd
heeft Pieter al menig schilderij gepro
duceerd.
Zo zijn de pedanten „zomer" en
„winter" gedateerd voor zijn trouwen
en ook het zgn „theeblad", zo genoemd
naar een afbeelding afkomstig van een
theeblad dat aan dokter Knöps heeft
toebehoord.
Ook een „paard met meisje" geschil
derd naar een Engelse prentbriefkaart
oogste bewondering.
Met name van de veehandelaar J.
Troost (Sr.) de vader van de huidige
Jan Troost die nog steeds het vak van
zijn vader uitoefent. Senior reed in die
tijd met paard en wagen en bij het zien
van het schilderijtje, liet hij het paar
dehoofd op zijn wagen schilderen.
Als er nog 2 kinderen geboren zijn en
de crisisjaren van voor de oorlog op zijn
slechtst zijn, begint Pieter voor zich
zelf als huisschilder. Er was wel enige
moed voor nodig om een dergelijke stap
te nemen.
Zijn eerste werk op eigen naam is het
aannemen van het schilderwerk van
het toen gebouwde Albert Heyn filiaal
in Middelhamis.
De architect wist reeds uit ervaring
welk werk van Hulst leverde en mede
daardoor werd hij de schilder wat de
concurentie niet zo geweldig vond.
Dan volgt er een, periode van hard
werken tegen een klein uurloon en
problemen en smart bij het groot bren
gen van de kinderen.
Hij komt niet tot het schilderen van
schilderijtjes daar dit alle tijd en ener
gie van de beide ouders vragen. De
zorgen zijn dan ook niet gering.
Na de ramp als het wat redelijker
gaat en er mensehjk gesproken wat
meer ontspannen gewerkt kan worden,
ontstaan er weer wat stukken zoals
„schapen op de hei" een wat vage im
pressie naar de populaire A. Mauve,
gevolgd door een winterstukje in de
geest van L. Apol. Maar ook „een hofje
in Zeeland", en het fameuze heertje
van de FAAM pepermunt wordt enke
le malen uitgeschilderd.
In de 60'er jaren trouwt zijn zoon
Gerrit met een Schotse waarvoor de fa
milie een reis maakt naar Schotland om
bij het huwelijk aanwezig te zijn. Tij
dens dat bezoek schildert Pieter „een
laantje" wat bijzonder goed uitviel, zo
goed zelfs dat de 82 jarige er enigszins
spijtig aan terug denkt het daar te
hebben achtergelaten.
Hij weet echter dat het een ereplaats
heeft in het huis van de kinderen, als
memorie aan de geboortegrond.
Terzelfde tijd was daar net de uit
slag van een foto-wedstrijd in een tijd
schrift gepubliceerd en deze foto trof
Pieter als „echt Schotland" zoals hij het
daar ook zag. Zodoende wilde hij deze
foto na schUderen als herinnering aan
zijn reis naar Schotland.
Het resultaat is zeer leuk te noemen
daar het de beschouwer een blik gunt op
„het Schotseland" van zijn zoon.
Veel afwisseling in hoogte en door de
koeien het dromerig landelijke van een
land waar de tijd minder snel lijkt te
gaan en de natuur nog prijkt met al
haar waarden.
Na zijn pensionering komt men nog
steeds aanbellen om de kamer te be
hangen of de voordeur te schilderen,
waardoor er eigenlijk nog steeds weinig
tijd is om te schilderen.
Maar als een damesblad een repro
uitgeeft van „het meisje in 't venster"
van Rembrandt dan wordt deze weldra
nageschilderd in exact dezelfde kleuren
en formaat. Een reiziger die dit zag
bood aan, dit te ruUen tegen een foto
toestel waar Pieter eigenlijk niet mee
overweg kon.
Toch was er nogal vraag naar en zo
kon het gebeuren dat er een 7-tal van
geschilderd werd, wat een huisschil
der, gewend om veelal het zelfde te
doen, nief te veel werd steeds dit zelf
de onderwerp te herhalen.
Zij vonden dan ook gretig hun weg
onder de famUie-leden.
Ook „het Schotseland" werd nog
eens herhaald om bij de andere getuigen
van. de reis de herinnering warm te
houden aan het land waar broer of zoon
de toekomst heeft gevonden.
Zo werd er waarachtig nog een op
dracht uitgevoerd voor een oud-Som-
melsdijker, die dit schilderstukje erg
waardeerde en wat de somma van
50,opbracht.
Ondanks dat, een record bedrag want
het was het hoogste wat ooit in geld
voor een schilderij betaald is.
Zo ziet men dat dergelijke gaven ze
ker niet lonend kunnen worden ge
maakt.
Na een arbeidzaam leven, hij werkte
tot zijn 67ste jaar, is daar nu de tijd
van het stUzitten. Zijn ogen hebben te
lijden van staar en de benen willen niet
zo erg meer.
Toch als hij vertelt over het verleden
dan maken zijn slanke handen de be
kende gebaren. De spijt klinkt door in
zijn stem als hij getuigt van het gemis
van de ogen, de handen willen wel
maar alles is „te mistig" en „te grijs".
Met heel veel moeite is de klok nog te
ontcijferen.
Concluderend is het spijtig te moeten
vaststellen dat helaas weinig mensen
oog hebben voor de waarden welke
sommigen van hen ontwikkelen.
Het leven op zich biedt voor velen
mogeUjkheden welke niet altijd ten
voUe benut kunnen worden. Meestal
zijn de persoonlijke omstandigheden
daarvan de oorzaak.
■\^or Pieter geldt dat hij allereerst te
zorgen had voor zijn gezin, wat hij als
huisschilder trachtte te verwezenlijken.
Daarnaast bood zijn opleiding hem de
mogelijkheid zich wat beter te oefenen
in het kunstige van zijn vak, doch de
moeilijkheden des levens ontnamen
hem de mogelijkheid zich verder in die
richting te ontplooien.
Dat hij ondanks dat toch schilderijt
jes maakte van een bepaald kaliber, is
te wijten aan de noodzaak zich uit te
leven in een kunstzinnige vorm welke
voor het nageslacht een dankbare ge
dachtenis zijn.
Zij prijken als een doorkijkje aan de
wanden in de huiskamer waar beide
oude mensen hun dagen slijten met om
zich heen de herinneringen met foto's,
souvenirs en schUderstukjes ge
schilderd door Pieter van Hulst.
Met dank aan de familie
voor hun hulp in deze.
Gom. G. V. d. Sluijs.
Door de toegenomen mogeUjkheden
om het plukken van spruiten te mecha
niseren, is de teelt van spruitkool in Ne
derland sterk toegenomen in de zeven
tiger jaren. In 1978 bedroeg de opper
vlakte in Nederland maar liefst 6200 ha.
Door de buitengewoon strenge vorst
zijn in januari 1979 alle spruiten op het
veld bevroren, waardoor oogsten niet
meer mogelijk was.
Voor de spruitentelers was het sei
zoen 1979/1979 daarom zeer slecht.
Zoals in de groenteteelt-sector ge
bruikelijk is werd hierop gereageerd
door in 1979 minder spruitkool uit te
planten (ll»/o), 550 ha.
Bovendien is de opbrengst per hecta
re tot nu toe lager geweest als de afge
lopen jaren, zodat de prijzen goed zijn.
Hoe de situatie deze winter zal zijn is
nu nog een open vraag.
De teelt in de herfst is minder spe
culatief dan die in de winter, maar het
prijsrisico is toch vrij groot. Vroeg in
het seizoen worden de beste prijzen
betaald. De bekende hybride Craton is
een goede keuze om vroeg aan de markt
te komen, vooral als men deze al in fe
bruari onder glas zaait. In 1979 heeft
deze hybride wederom bewezen dat zij
een lange periode goed blijft en van
augustus tot november geoogst kan
worden.
De teelt in de winter is, zoals vorig
jaar is gebleken, veel speculatiever dan
de herfstteelt. De weerstand tegen vorst
is veel in discussie geweest en ook hier
blijkt dat er tussen de rassen een groot
verschil is ui gevoeligheid.
Gebleken is, dat de veel geteelde hy
bride Rampart tot de beste middellate
rassen behoort en dat Fortress de meest
winterharde hybride is.
„Ik heb jaren geluisterd naar onge
lukkige mensen, naar ontspoorde, ge
broken en verschopte mensen, naar zie-,
ken, bejaarden en eenzamen..."
Zo leidt Phü Bosmans zijn nieuwe
boek „In liefde weer mens worden" in,
dat onlangs bij Uitg. Lannoo te Tielt/
Amsterdam is uitgekomen.
Het bevat overpeinzingen welke uit
deze ontmoetingen zijn voortgekomen,
die velen, worstelend met de verstik
kende problemen van deze tijd, mogelijk
een nieuwe, hoopgevende kijk op de
waarde van dit leven bieden. Bosmans
hekelt de onimenselijking en geestelij
ke leegte in onze consumpuemaaiscnap-
pij in korte, kernachtige uitspraken,
die helder van taal zijn en van een
groot levensinzicht spreken. Elke tekst,
hoe kort ook, is een bemoedigend schou
derklopje om verder te gaan en een ei
gen bijdrage te leveren: „Opdat de we
reld bewoonbaar worde voor de mens",
zoals hij beoogt.
Phil Bosmans blijkt tot zijn eigen
verbazing een succesvol auteur.
Van zijn bundel „MensUef ik hou van
je" werden over heel de wereld al meer
dan een kwart miljoen exemplaren
uitgegeven en van „Bloemen van geluk
moet je zelf planten" zijn er nu al weer
zo'n 160.000 gedrukt. Bosmans zelf ziet
dit als een afspiegeling van de geeste
lijke nood waarin zoveel mensen-van-
nu verkeren. Door het ter hand nemen
van zijn „levensvitaminen" krijgt men
weer nieuwe moed. Moed inspreken is
trouwens het dagelijks werk van deze
pater montfortaan als leider van de
Bond zonder Naam In Antwerpen. Er
zijn dagen dat hij meer dan tweehon
derd telefoontjes moet verwerken, als
luisteraar èn als raadgever, of als ac
tief organisator van krottenreparatie,
verhuizingen van ouden van dagen, het
bouwen van een hotel voor „Mensen in
Nood", het beheer van een instelling
waar ontslagen gevangenen zich kun
nen aanpassen...
„In liefde weer mens worden" is ook
nu weer door Lannoo in een stevige
band gebonden en geïllustreerd met
heel sfeervolUe foto's 19,90).
SINT - ANNALAND
GOIJDE HUWELUKSFEEST.
Donderdag 20 december herdacht het
echtpaar Chr. Kalle en G. Kalle-Me-
lissant uit het bejaardencentrum „De
Schutse", waarin ze dit jaar hun intrek
namen het feit, dat het voor vijftig jaar
in de echt verbonden werd. De jubilaris
werd 10 september 1905 te Herkingen
geboren. Mevrouw Kalle - Melissant
werd op 1 mei 1907 te Dirksland gebo
ren. Na twee jaar normaalschool in
Middelhamis volgde een vierjarige pe
riode van studie aan de Rijksnormaal-
school te HeUevoetsluis, waar de heer
Kalle op 19 juni 1925 voor de onderwij
zersakte slaagde. Op 1 augustus 1929
behaalde de jubilaris de hoofdakte. Van
19 augustus 1925 tot en met 21 augus
tus 1929 was de heer KaUe onderwijzer
aan de Christelijke school in Lisse.
Van 15 september 1930 tot 1 oktober
1967 was hij Hoofd van de School met
de Bijbel in Sint - Annaland. Naast het
hoofdschap had de heer Kalle diverse
nevenfuncties. Zo was hij onder ande
ren diaken in de Gereformeerde Ge
meente, sekretaris van de Christelijke
Kleuterschool, lid van de Commissie tot
wering van Schoolverzuim, en tenslotte
bestuurslid van het Groene Kruis.
Het jubilerend echtpaar heeft 7 kin
deren, 22 kleinkinderen en twee ach
terkleinkinderen. Dit huwelijksjubileum
werd in besloten kring gevierd.
OUD VOSSEMEER
Geslaagd: De heer M. Vos slaagde
te Bergen op Zoom voor het examen
electrotechnisch installateur.
GEMEENTE OOSTFLAKKEE
Opbrengst: De netto opbrengst van
de collecte 1979 t.b.v. de Stichting Na
tionaal Fonds Sport Gehandicapten be
draagt 4.366,98 t.w.:
2.392,33 opgehaald door DBGC in
Oude Tonge;
1.084,50 opgehaald door vrijwilli
gers in Achthuizen;
890,15 opgehaald door OFB in Oolt-
gensplaat.
Dank aan de comité-leden en collec
tanten, die erop tut getrokken zijn.
