Op z'n Flakkees gezeit
grijp de kans
keukencentrum
Btiélènnanbv
melissant s^^^bS
de kortingen variëren
vein 30 tot 60%
De dialectendag
yyGeitendurp''
Zeeuwsche Ver. voor
dialectenonderzoek
50 jaar actief
Grijs@i§rdse schetsen s
werd (weer)
SPECIALE AANBIEDING
8 showroomkeukens
2 keukenbuffetten
lOmontarekken
3 eethoeken
ca. 30 binnen- buitendeuren
ff
Kleine dorpen
bedreigd
Groeien varkens
sneller
in blauw licht
De loteling van „Langendam"
Planten en hun
verzorging
Tholenaar
ploegkampioen
Wegens herindeling van onze showroom kunnen wij u
éénmalig aanbieden
Blade, i
„EILANDEN-NIEUWS"
Vrijdag 2 november 1979.
Zo, de Zeeuwse dialectendag zit der
op. In as Flakiceese vond ik iiet jammer
dat van ons eiland zo weinig belang
stelling getoond wier. Ik hoorde dat
oak in de Antwerpse krante der een
hêêl stik over dien dag stong, mar op
Flakkee niks oor. In de krante hoa ik
noe wel een verslag geschreve, mar dat
is mar zaekeluk. Nee, je mot dat mee-
maeke.
Van verschillende kanten had ik
krullen, een keuvel in een jurk mit een
schort je geleend in dus gieng ik in de
keuvel nae Kapelle bie Goes.
De tolgaerder bie de Zêêlandbrugge
keek wel raor, toen 'n daer achter in
die auto een keuvelvrouwtje zag zitte.
Ik kreeg een apart knikje van z'n.
In toen in Kapelle, mens, je keek je
oagen uut. Want wat waere der een
hoap in der eige pak van vroeger. Hoe
wel, Zeeuwse vrouwen binne trouwer
an der pak as wiele. Mar 't is m'n oak
een bedoening om je an te klêên. Ik
was om 7 ure op in kwart over achte
was ik pas kantje-levantje.
Eerst most ik lokjes maeke, dat noe
mende ze vroeger biesjes. Ik had ze
naegemaekt op een bandje; dat deje
de vrouwen, die weinig haer hadde,
vroeger oak al. Dan de ondermuste mit
de krullen. Eerst zakten die krullen
ammar nae bene je in dat most niet.
Gelokkig kon ik toen een aore onder
muste kriege in jae oor toen gieng het
beter.
De zwarte kousen an, netjes mit kou-
sebanden. Gelokkig had ik zelf nog een
lang onderkeurs in daerover de jurk.
Een moaie jurk mit zwarte kraeltjes in
hie paste of 'n voor m'n gemaekt was.
Noe de keuvel. Ik zag nog hoe m'n
tante dan mit der hoad tegen de kasse
gieng staen in zo de keuvel tegenhieuw
as ze de êêrste spelle boven op der
hoad der instak, 't Duurde bie mien wel
wat langer êêr ik alles in orde had.
Toen m'n spellen der in, kraeltjes an.
't Was rouwdracht, want ik kon wel
een kante keuvel lêêne, mar 't goud jae,
dat is der nie veul mêêr. In die 't nog
heit, leent dat zo mar niet uut. Verbeel
je, dat je wat kwiet rocht. Mar 'k was
netjes, oor, in moeilijk zat 't m'n niet.
'k Was wel erg eenvoudig oor, toen
ik die moaie Thoolse keuvels zag mit
die hangers an de krullen in een keu
velhoedje mit roaje rozen der boven op.
De N-Bevelandse hadde oak keuvels.
Dan die Zuid-Bevelandse in de Wal-
cherse in niet te vergeten een vrouwe
uut Axel mit een borststikje vol krael
tjes in schitterdiengetjes. In een vrouwe
uut Flipland, daer was allêên nog mar
een gehackte muste overgebleve; mit
de ramp was daer zowat alles verdwene.
't Was wel een roare muste oor, net of
ze een witte gehaekte pannekoek boven
op der musje had. Nee, mens je zou der
zelf nae toe motte, je kiek Je oagen uut.
In toen dat versjesboek. Pel, pel wat
kan die Merie Ceciel zienge in allemae-
le konne m'n meezienge. 't Zou wel
leutig weze as wiele die versjes alle-
maele oak weer us zonge. Gelokkig dat
Beste vrienden en vriendinnen, we
gaan weer aan ons hoekje beginnen.
Want de dagen vliegen snel, en een week
ook. Je begrijpt niet, dat er nog mensen
zijn, die de tijd niet weten om te krij
gen. Oom Ko heeft altijd tijd tekort, en
in mijn vrije tijd heb ik het nog drukker
dan in mijn werktijd. Vreemd is dat hé.
We gaan nu een raadsel plaatsen dat
door Jaap Joppe voor ons hoekje ge
maakt is. Er ligt nog een raadsel te
■wochten dat al eerder is ingezonden,
maar dat kan niet geplaatst worden voor
de maand december.
Novemberraadsel 1
1. godin der Efeziërs
2. viel uit het raam, stierf en werd
door Paulus weer opgewekt. (Hand)
3. zoon van Aram (Gen. 10)
4. vriend van Job
5. andere naam voor Elath (1 Kon. 9)
6. naam van een fontein (Joz.)
7. woonplaats van een waarzegster
8. één der kinderen van Aaron
9. steen in de borstlap van de Hoge
priester (Ex. 28)
10. oudste dochter van Saul
11. bekende rivier in Nederland
12. vader van Terah (Gen.)
13. bijbelboek (profeet)
14. oude lengtemaat (Deut. 3)
15. afgod van de Syriërs (2 Kon. 5)
16. plaats vanwaar men de Heere Je
zus volgde (Matth. 4)
17. zoon van koning David te Jeruza
lem geboren (2 Sam. 4-6)
18. dienstmeisje die vergat de deur
voor Petrus open te doen (Hand.)
De beginletters vormen een tekstgedeel
te uit Psalm 23.
Naar de top van de Gross Venediger
(3674 m)
We zitten in een hut, de Neue Prager
Hütte. Het is altijd gezellig in zo'n hut.
Je eet samen in een gastenraum en je
slaapt met z'n allen op één kamer. Meest
al met z'n 6, 7 of 8'en, en boven slapen
er ook nog.
Die dagen dat we er al zijn, was het
bar slecht weer geweest. We konden dus
niet naar de top, omdat je dan in de
mist kan verdwalen, of in de spleten
vallen. De volgende dag was het geluk
kig mooi weer.
Onze Oostenrijkse gids Hansl kwam
ons om half vijf wakker maken.
We kleedden ons aan (wassen is er
niet bij) en gingen naar beneden om te
eten. Er waren al veel mensen beneden,
want bijna iedereen wilde naar de top,
omdat er nog niemand geweest was van
wege het slechte weer.
Om half zes konden we vertrekken.
Iedereen stond klaar.
ze op een hoap scholen ze hier ange-
schaft hoa. In ik was mar wat blieje,
toen ik zag, dat het versje van „'k Ree
over den diek nae Direksland toe" der
oak instong in wel mit een plaetje van
een jongen uut Sommerdiek.
Nee mensen, we motte zie je dat m'n
der mêêr biekomme. Oak het streek
museum zou z'n bestuur motte stiere
nae zo'n dag. Ik kan niet anders zegge
laete m'n ons eige niet laete kenne deur
die Zeeuwen in mee hellepe, dat het
Flakkees in het Goerêês bedoel ik daer
oak bie netuurluk, niet in een hoekje
laete douwe. In ik zou je anraeje kiek
us in de boekwienkels nae het boek.
't Is meraekels maai.
D. K. S.-P.
wier Melissant genoemd. Of er in oare
Flakkeese durpen minder geiten ge-
houwe wiere weet ik niet, mar in Me
lissant was het raek, hoeveul gezinnen
d'r een hadde. De koe der armen wier
de geite wel genoemd, mar niet inkel
aerme hieuwe 'n geite. Oak maensen,
die wat meer hadde dan errebeiers, die
echt in doaien aermoe mozze leve, b.v.
kleine boertjes, die 't ies breejer hadde,
al was 't zo veul, hieuwe d'r een of
twee geiten op nae.
Noe stong m'n d'r wel op dat 't 'n
zuvere geite was, waervan de melk niet
geels was. Geitemelk gold as gezonder
dan koeiemelk. In den tied dat 't vee
(ik bedoel de koeien) nog niet t.b.c.-vrij
was had m'n meer vertrouwen dat zo'n
sterk dier as 'n geite daer vrie van was.
Toch hadde veul maensen, vooral bur
gers, niet veul mit geitemelk op. In 't
beeld van Melissant echter nam de
geite an de pinne 'n behoorlijke plek
in. Je zag ze nog al es stae.
Toen dan oak 'n dominee de noad-
zaek, dat 'n maens op de knieën mot
komme es zó uutbeeldende: „Ik zag van
de week een geit op een grasveldje, dat
in het rond helemaal kaal was gevreten
aan zijn touw rukken, en op de knietjes
gaan om wat sprietjes te bemachtigen
aan de uiterste rand van de kale cirkel
waarin ze stond. Zo moeten ook wij op
de knietjes, gemeente", verstieng zelfs
'n klein kind wat-en dominee bedoe
lende.
En 't gaedeslaen van de jonge dartele
diengers vurmt 'n vermaek voor jong
en oud.
Jao, 'n geite dat weet wat in de ge
zinnen! Eens op 'n aevend mos ik iemand
hoa en z'n vrouwe zei: „Hie zit bie de
geite; die mot jonge". En Jae oar. 'k
komme in 't schuurtje achter 't huus,
en bie de open deure, vlak voor 't of-
geschote hokje waer de geite in stieng,
waerbie hie waeke mos, trof ik 'm an,
lezende in... De Reformoasje, waarin
Schilder z'n betoog 'm boeiende al mos
'n soms wel over wat moeilijke woorden
heen leze.
En eens, toen er bie 'n kneuterboer-
tje één van de geitjes in 't koejestal,
z'n hals ofgerege had mit 't touwe, waer
't an vast stieng en slap over de koeie-
bak hieng, schreeuwende de vrouwe
van dat „kleine boertje" haest net zo
erg, as dat ze gedaen zal hoa as ze
een kind verlore had. 't Maens ver
stond 't zo, dat 't lam van dien aermen
man hem was as... 'n dochter! Een van
d'r kinders zei troastend;
„Schreeuw mar niet zo hard, want 't
heit geen ziele te verliezen".
„Jae joon, daer hei je geliek in, mar
dan ka'-je er nog wel bedroefd over
weze."
Jae, op 't geitedurp speulende de gei
te 'n groate rol.
Speulende, verleden tied, want noe
zie Je ze bienae niet meer!
Geitemelk is er niet meer bie! En
'n kind ka'-je voor z'n vermaek beter
'n ponny geve, as 'n geitje.
Wat 'n weelde beleve we toch! „Melk
uut volle testen", zou m'n noam gezeid
hoa, as 'n dezen tied beleefd had.
'n oud Melissantenaer
Nederland telt een paar duizend klei
ne dorpen waar een paar miljoen men
sen wonen. Allerlei ontwikkelingen heb
ben ertoe geleid dat de samenleving in
deze dorpen wordt bedreigd. De woning
bouw loopt terug, winkels verdwijnen,
openbaar vervoersvoorzieningen vallen
uit, het verenigingsleven kwijnt weg.
Die ontwikkelingen drukken hun stem
pel op het welbevinden van de bevol
king in de kleine dorpen. Gemeenten
worden op indringende wijze met het
vraagstuk van de kwetsbare leefbaar
heid gekonfronteerd.
Een studiecommissie van de Vereni
ging van Nederlandse Gemeenten heeft
een discussienota opgesteld, die is ge
publiceerd onder de titel „Wie het klei
ne niet eert...". De commissie heeft
daarin geprobeerd de gemeenten hand
reikingen te bieden voor een te voeren
beleid voor kleine dorpen. Zij konsta-
teert, dat de gemeenten daartoe over
een aantal goede mogelijkheden be
schikken, maar dat ook het rijk en de
provincies ter zake een gecoördineerd
beleid moeten voeren. De commissie
doet een aantal voorstellen in die rich
ting.
Volgens de studiecommissie zijn de
struktuur en de opzet van talrijke
(rijks-) regelingen voor de kleine dor
pen niet om mee te werken. Ze zijn van
uit een grootschalige optiek opgezet. De
op velerlei terreinen bespeurbare pro
fessionalisering, verkokering en groot
schaligheid werken in hun negatieve
konsekwenties in de kleine dorpen ver
sneld door. De commissie bepleit dat de
normen voor tal van regelingen flexi
bel kunnen worden toegepast. Zij wijst
er in dit verband ook op dat zelfwerk
zaamheid van de bewoners van de kleine
dorpen en vrijwilligerswerk meer dan
elders onmisbare pijlers zijn voor de
leefbaarheid in de kleine dorpen. De
overheid dient de voorwaarden te schep
pen om dit zo goed mogelijk tot zijn
recht te laten komen.
THOLEN
Belasting Onroerend Goed. De ge
meenteraad van Tholen heeft maan
dagavond met 9 tegen 8 stemmen be
sloten de Onroerend Goedbelasting in
1980 met 3V2<'/o te verhogen. SGP en
WD stemden tegen.
Toen we een eindje gelopen hadden
kwam er opeens een geit achter ons
aan. Ook toen we over grote sneeuw^-
velden liepen bleef hij meelopen.
Op een gegeven moment bleef de gids
staan, en zei dat de mensen de touwen'
moesten aandoen.
Toen de gids zag dat de geit meeliep,
pakte hij hem vast en bond hem vast
aan een rots.
Iedereen had de touwen intussen vast
gemaakt. Die touwen waren voor de ze
kerheid dat je niet in een spleet kon
vallen.
We waren bijna op de top gekomen,
maar we moesten nog even wachten tot
de andere groep terug kwam, omdat de
top erg smal was en je er maar met
ongeveer vier mensen kon staan.
Op de top was het ijzig koud, maar je
had er een prachtig uitzicht.
Het was een prachtige tocht van on
geveer drie uur.
We hebben aan één stuk door over de
sneeuw gelopen. De terugtocht ging ge
makkelijker omdat we nu naar bene
den gingen en over de sneeuw konden
glijden.
Om elf uur waren we weer terug in
de hut. Toen waren we wel toe aan een
warm bakje koffie.
Annette en Carolien Harinck, Goes
BRIEFWISSELING
Andrea van Dijk, Dirksland. Je hebt
er weer wat werk bij gekregen, Andrea.
Het is wel nuttig om typeles te nemen.
Dat moet je maar goed leren, want je
hebt dat tegenwoordig overal bij nodig.
Je doet maar goed Je best. Gaat het toch
ook goed met je huiswerk, want dat
mag je niet verwaarlozen hoor. Ja, va
kantie is altijd fijn. Maar al heb je va
kantie, dan zal je toch ook wel eens den
ken Andrea? Gedachten staan immers
nooit stil! Tenminste bij oom Ko niet
hoor!
Marga v. d. Doel, Nieuwe Tonge. Je
was best nog op tijd, maar je moet een
vaste regel aanhouden met je werk,
Marga. Dan vergeet je niets en je werkt
in volgorde alles af. Ook de raadsels van
oom Ko. Je was dus maar alleen met de
Doopplechtigheid? Ja. dan begrijp ik,
dat Je het een beetje eng vond. Maar
het geeft niet hoor, het blijft hetzelfde,
maar je vindt jezelf een beeje te kijk
staan. Groetjes hoor.
EUy Voortman, Ouddorp. Dat kan een
ontzettende klap zijn EUy, zo'n bliksem
inslag. Ik heb het ook eens van nabij
meegemaakt. Dan krijg Je inderdaad de
schrik te pakken. Gelukkig dat het zo
goed is afgelopen, maar het kan wel erge
gevolgen hebben. Ze waren bij jullie
wel in de „lapmand" zeg. Is het nu weer
over. De herfstvakantie zit er voor Jul
lie weer op. Oom Ko heeft geen herfst
vakantie, EUy. Misschien toch wel, maar
ik merk het niet zo. Net als op een tuin
derij. Dan ben je ook nooit eens klaar,
dat weet je wel:
Ina Hoogesteger, 's Gravenpolder. Ja,
Ina, vaders zijn nooit klaar met werk, er
is allicht wat te doen. Maar dat soort
werk vind ik niet zo erg. Ik doe het
zelfs heel graag. Het is anders best af
gelopen met je wiskunderepetitie al
vind je het niet zo'n leuk vak. Aan het
cijfer zie je het tenminste niet, al is
het cijfer voor engels beter. Volhouden
zo. Ina, dan komt het dik voor elkaar.
Ben benieuwd hoe Je rapport zal zijn.
Het kan best meevallen.
Marjoleen de Visser, Middelhamis.
Wat een adres heb Je Marjoleen. Maar
toch is het niet volledig, want je hebt
het postcodenummer nog vergeten. We
hebben inderdaad mooi herfstweer ge
had, en het is nog mooi en ook goed
weer, alleen is het aanmerkelijk frisser
geworden. Merk wel dat het op de zang
goed bevalt. Zou het best eens willen
horen, Marjoleen. Fijn dat het op school
ook goed gaat, want dat is een voornaam
punt. Maar flink eraan trekken, daar
heb Je nooit geen spijt van.
Berend de Boer, Drachten. Voor jou
zijn er geen boeken aan te halen, merk
ik; iedere dag een boek uitlezen, dan kan
je er nogal wat hebben Berend. Je broer
tje begint dus al te praten, dat is leuk
hé, Ben je nog in Ouddorp geweest in
de herfstvakantie? Het was nog lekker
weer hé, nog best getroffen zeg. Ik
dacht wel dat jullie meester uit Zee
land kwam, oom Ko had het dus wel
goed geraden. Wat een leuke naam heeft
het vriendje van Wouter, een echte frie
se naam hé. Groetjes hoor.
Annette en CaroUen Harinck, Goes.
Vorige week jullie opstel ontvangen en
nu zie je het dus in de krant. Hartelijk
bedankt ervoor, dames. Jullie hebben al
veel van de wereld gezien, maar eer je
alles eens hebt bekeken, heb Je nog wel
enkele weken vakantie nodig. Oom Ko
komt niet zover hoor. Blijft liefst maar
zo'n beetje bij huis. Opa en oma zijn dus
verhuisd naar een bejaardenflat; staat
die ook in Goes? een goed teken dat
jullie het allebei leuk vinden op school.
Dan ga je zeker niet met tegenzin, en
dat is alles waard. Waar wil Carolien
straks naar toe of weet ze dat nog niet.
Zal spoedig een keus moeten doen. Groe
ten aan oma en opa hoor!
Corrie Nieuwenhuize, Yerseke. Oom
Ko kon natuurlijk niet weten wat voor
bloemen het waren, vandaar mijn vraag
Connie. Chrysanten zijn mooie, maar
ook dankbare bloemen. Je kan ze lang
goed houden op een vaas als Je er wat
aandacht aan besteed. Heb je er veel
van verkocht? Het is dan wel de moei
te geweest met de verjaardagen bij jul
lie. Ik zou maar proberen het op één dag
te houden, maar dat zal moeilijk gaan,
Connie. Jij zat dus ook op de Ooster-
schelde.Leuk zeg dat die boot van Je
oom was. Maar dat heeft Lucia niet ge
schreven. Moet jij mij nog eens schrij
ven hoe die boot heet, dan weet ik dat
ook weer. Dank voor je fijne brief, Con
nie.
Allemaal
Oom Ko is weer door de stapel brie
ven heen gewerkt. Inmiddels zijn er al
enkele van de nieuwe oogst in de bus
gevallen. Daar hopen we dan de vol
gende week weer aan te beginnen. Oom
Ko zou het erg fijn vinden als er weer
wat nieuwelingen bij kwamen. Ons
raadselhoekje moet groeien en als er
geen nieuwe bijkomen, dan krimpt het
in. Meisjes en Jongens, probeer het eens
Het is maar een aanpak. Allemaal de
groeten van
jullie oom Ko
SCHERPENISSE
PJ.Z. Tholen. In hotel De Gouden
Leeuw hebben de leden van de afd.
Tholen en St. PhUipsland van de Platte
lands Jongerengemeenschap Zuid (PJZ)
tijdens de jaarvergadering afscheid ge
nomen van de aftredende bestuurslid
Wim van Engelen. In zijn plaats werd
nu gekozen Peter Priem. Lidy Brooij-
mans die ook aftredend was, werd in
het bestuur herkozen.
Voelen varkens zich behaaglijker en
groeien zij beter als er blauw licht door
de stalramen binnenvalt? Leggen kip
pen beter als zij beschenen worden door
rood licht? Geven koeien meer melk in
een blauwgekleurde omgeving? Wie
weet. Kleurendeskundigen weten in ie
der geval zeker, onderzoekingen hebben
hun dat geleerd, dat kleuren van grote
invloed zijn op mensen, planten en die
ren. Kleuren hebben meer betekenis
dan velen beseffen. Zelfs zoveel beteke
nis, dat gedrag en welzijn van mens,
dier en plant in aanzienlijke mate van
kleurgebruik afhankelijk zijn.
Hierop wijst de Wassenaarse kleu-
rendeskundige ing. W. Maschhaupt in
een artikel over kleuren in de land
bouw in het blad 19NU. Bij zijn studie
van de invloed van kleur en licht ont
dekte hij een boekje van de Duitse
vrouwelijke professor L. Eberhard, ge
titeld „Farbenkrafte im Dienste der
Landwirtschaft". Daarin staan opmer
kelijke zaken.
Zo heeft men nagegaan wat de in
vloed van gekleurd licht op varkens is.
Deze dieren geven de voorkeur aan
lichte kleuren. Ze vinden lichtgroen,
lichtblauw en geel aangenamer dan
rood. Zwakke dieren ondergaan een
gunstige invloed van blauw licht; hun
stofwisseling wordt beter. Een boer in
Moosach heeft bevredigende resultaten
bereikt met blauw licht in zijn varkens
stal: zijn biggen groeien er sneller, zo
wordt verteld.
Ook schrijft prof. Eberhard over proe
ven met kippen die men brilletjes van
verschillende kleuren opzette. Met de
bril van de ene kleur legden ze meer ei
eren. Kregen ze een weer anders ge
kleurde bril op, dan legden ze grotere
eieren. Het lijkt haar echter beter om
in plaats van met kippebrilletjes te
werken met kleurbestraling door middel
van gekleurde ruiten of lampen. Prof.
Eberhard brengt voorts een bericht uit
Amerika onder de aandacht, waaruit
blijkt, dat koeien in lichte, blauwgeschil-
derde stallen meer melk geven. Hetzelf
de resultaat werd tijdens experimenten
ook bij schapen en geiten bereikt. Weer
andere experimenten toonden aan dat
verwelkte planten onder blauw licht
weer opleefden en dat de stralen van
blauw licht o.a. bladluizen verdreven.
En zo zijn er nog vele voorbeelden die
laten zien dat de vraag of de landbouw
meer kracht aan kleuren kan ontlenen
de moeite van het onderzoeken waard is.
Op zaterdag 27 okober werd in Kapel
le bij Goes de jaarlijkse dialectendag
gehouden. Hoewel Goeree-Overflakkee
provinciaal niet bij Zeeland hoort, doet
het dat qua dialect wel! Vandaar dat
ook ons eiland belang heeft bij het
dialecten-onderzoek, dat door de Zeeuw
sche vereniging wordt gedaan.
Het 50-jarig bestaan van de Zeeuw
sche Ver. voor dialectenonderzoek, dat
die dag herdacht werd, heeft voor me
nigeen een bijzonder karakter gehad.
Na de opening door de voorz, de heer
M. P. de Bruin, werd de agenda in snel
tempo afgewerkt.
Bij de bestuursverkiezing werd het
bestuur met 4 leden uitgebreid, waaron
der ook een lid voor Goeree-Overflak
kee, n.l. de heer A. Fase uit Oude Tonge
Voor het land van Axel, mevr Haak-
Moens uit Hoek; voor de grensstreek
de heer A. de Smit uit Sas van Gent en
voor Schouwen-Duiveland dr. J. C.
Braber uit Dreischor.
De financiën waren ook goed beheerd
doch door de uitbreiding van het le
dental waren de kosten ook zoveel
hoger, zodat de contributie op 15,
bepaald werd, waarbij dan ook het lid
maatschap van de Werkgroep Historie
en Archeologie is opgenomen en de
kwartaaluitgave van het blad Nehalen-
nia.
In dit blad komen woordenlijsten, ver
halen en gedichten in dialect en arche
ologische onderzoekingen voor.
Na zang van de heer Engel Reinhoudt
kreeg mevr v. d. Broecke-de Man het
woord. Zij gaf een overzicht en voort
gang van het dialecten onderzoek.
Daarna werd het boek „Kindervers
jes en Volksliederen uit Zeeland" aan
geboden aan de Commissaris van de
Koningin in Zeeland, de heer dr. C.
Boertien.
's Middags werd een bijzondere uitga
ve van het Woordenboek der Zeeuwse
dialecten aangeboden aan de Commis
saris van de Koningin dr. C. Boertien,
door de direktie van de uitgeverij Else
vier.
Na de samenzang met Marie Cecile
Moerdijk uit het Uedboek, kregen nog
twee leden en de scheidende voorzitter
het woordeboek in de normale uitgave
aangeboden.
Tussen de verschillende onderdelen
van het programma kwamen telkens de
verschillende eilanden met een verte
genwoordigster in klederdracht met
verhalen en gedichten, waarbij voor
Flakkee mevr. Soldaat-Poortvliet ver
tegenwoordigd was, van wie ook drie
liederen in het liedboek zijn opgenomen.
Al met al kan de Zeeuwsche ver.
voor dialectenonderzoek op een prach
tige dag terug zien. 't Is jammer, dat er
geen foto's genomen werden door de
krant en dat ze weinig Flakkeeënaars
blijk van belangstelling gaven.
D. K. S.-P.
Als sohoDlJongen leerden we de vaderlandse geschiedenis letterlijk en
figuurlijk van de muur. Onze Jeugd van tegenwoordig weet er doorgaans
weinig van. In het begin van de vorige eeuw werd ons land de Bataafse
Republiek door Napoleon bij Frankrijk ingelijfd. Dat hield in dat de dienst-
pUoht werd ingevoerd. Soldaten had men nodig om de hersenschim van de
Corsicaan te verwezenlijken, de staten van Europa onder zijn heerschappij
te brengen. Rusland moest veroverd worden. Het 33ste regiment; 15.000
man sterk uit Holland, was een onderdeel van het Franse leger; dat m de
eindeloze sneeuwvelden zijn roemloos einde vond. Aan de muur van 't
schooUokaal zag men er een fragment van: „Hollandse infanterie voor de
bruggen van de Berezina". De bruggen over de Berezina, een zijrivier van
de Dnjepr, moesten hersteld worden Het Friese bataljon pontonniers
stond daar tot hun middel in het met ijsschotsen bedekte water. Slechts
enkelen overleefden het. Maar over de herstelde brug trok het vluchten
de Franse leger. Nog meer sladitoffers vielen op de terugweg. Hongerige,
uitgeputte soldaten met bevroren ledematen waren een gemalckelijke prooi
voor de Kozakken; op hun taaie hitten omzwermden ze Napoleons troe
pen als de horzels een paard. Van de 15.000 Nederlanders zagen slechts
weinigen hun vaderland terug. Ze hadden het geluk gehad toen ze ge
wond achterbleven, door de Poolse boerenbevolking werden verborgen
en verzorgd.
De enige zoon van de boer van Langendam was gedwongen geweest
mee te trekken naar Moskou. Zijn ouders hoorden wel van de nederlagen
en de enorme verliezen, maar van hem kwam nimmer enige tijding. Met
bevroren benen lag hij in een schapenstal verborgen onder stro en mest.
Toen hij weer kon lopen, werd hij opgehouden door de krijgsverrichtingen
in Duitsland. Nieuwe lichtingen van jonge soldaten van de keizer Napo
leon vochten vruchteloos tegen de overmacht van de Europese naties, die
ze op de wereldveroveraar afzonden. Vanaf de Weichsel dwars door Polen,
SUezië, Thuringen, Sauerland en Westfalen bereikte de Sommelsdijkse
jongen de Rijn en uiteindelijk zijn vaderland. Na jaren kwam hij weder,
zegt het gedicht, toen viel het herfstloof af. Omtrent deze tijd van het jaar
klopte hij op een stormachtige novemberavond op de deur van zijn ouder
lijke woning „Langendam" aan de weg van Sommelsdijk naar Nieuwe
Tonge.
Maar wat een teleursteUing, een vreemde deed hem open. En binnen
hoorde hij tot zijn groot verdriet het droevige nieuws, dat zijn ouders niet
meer waren in het land der levenden. Ellende en droefheid om hun ver
loren zoon hadden wellicht hun einde verhaast.
Onder de brede schouw bij het haardvuur werden wederzijdse beleve
nissen uitgewisseld. Er waren jongens ondergedoken in de polder om niet
ingelijfd te worden. Zelf had de boer eerst de boerderij gepacht en later
gekocht van de heren uit Rotterdam. Intussen was het middernacht ge
worden. „Mag ik nog eens slapen op mijn zolderkamertje," vroeg de als
door een wonder teruggekeerde soldaat. „Als kind heb ik er altijd gesla
pen".
Dat kon. Maar op zijn kamertje begaf hij zich nog niet ter ruste. Tas
tend gleden zijn handen langs de zware zolderbalken. Moeilijk wrikte hij
een ingelegd plankje los, uit het gat eronder haalde hij een doek, gevuld
met een rol goudguldens. Zijn ouders hadden woord gehouden, hun spaar
geld te laten op de afgesproken plaats. Had hij het aan de tegenwoordige
bewoner gevraagd, zijn geld op te halen, had deze kunnen weigeren. Ge
kocht, was altijd met lusten en lasten.
Op de lange laan draaide hij zich de volgende dag bij zijn vertrek nog
één maal om. 't Was alles zo vreemd nu, wat eens zo innig was! AUeen de
gele linde, in het avondrood zo moe, die stak de vriend van vroeger,
trouwhartig d'armen toe.
Als planten konden praten
Wat zouden ze veel wensen en klach
ten hebben. Over hun standplaats, over
teveel of te weinig zon. Over teveel of
te weinig vocht en de temperatuur van
het gietwater. Over de kwaliteit van de
potgrond, een tekort aan voedsel, doffe
bladeren en aantasting door ongedierte,
temperatuur en atmosfeer en het ge
bruik van stenen of plastic potten.
Er is veel te vertellen over planten
en hun verzorging.
Meer voorlichting blijft noodzakelijk!
De beste informatie over bloemen en
planten die we kennen, komt van de
overbekende Pokon-plantenplaatjes,
welke bij iedere bloemist of zaadwinkel
gratis verkrijgbaar zijn.
Deze handige plaatjes geven naast
een afbeelding in kleur van de plant
duidelijke aanwijzingen voor de ver
zorging.
Licht, water, voeding het wordt
allemaal duidelijk uiteengezet. Attent
voor de plantenliefhebber. Tijdbespa-
De 28 jarige Kees de Rijke uit Tholen is
donderdag nationaal ploegkampioen ge
worden. Nabij Dronten in de Flevopol-
der werden ploegwedstrijden gehouden
waarbij de Rijke 804 punten behaalde
bij het onderdeel rondgaande ploegen.
Tweede werd J. Beijens uit Hoogeloon
met 772 punten en derde werd P.
Meeuwsen uit Maasbracht met 764 pun
ten.
De Rijke is nu voor de vierde maal
Nederlands kampioen. Hij kreeg deze
titel in 1968, 1976, 1978 en 1979.
In de categorie wentelploegen werd
J. Bom uit Biddlnghuizen kampioen.
De Rijke en Bom willen volgend Jaar
deelnemen aan het wereldkampioen
schap in Nieuw Zeeland.
rend voor de bloemist, deze hoeft niet
meer bij elke verkochte plant onnodig
veel tijd te besteden aan voorlichting.
Gehele woensdagmiddag en zaterdag na 3 uur gesloten.
