EIIATIDEn niEUWS
vieux zeat.
DUJARDIN
3e blad
Vrijdag 12 oktober 1979
No. 4833
TOOGDAG
Vrijzwemmen en het
Instructiebad van
IVliddelharnis
Verkoping Herv.
Vrouwenvereniging
iUARDil'
11 VIEUX *-EXTRy'
GELUIDHINDER-
CAIVIPAGNE
HEEFT SUCCES
Ver. voor bedrijfs-
voorlichting orga
niseert vervolgcursus
C^
Een geraffineerde kollektie
vol echte vrouwelijke charme
die u zelfs in Parijs of Rome
niet sjieker kunt vinden.
Daarom zijn we een beetje
trots dat we zowel in het
klassieke als in de jonge
mode een grandioze kollektie
kunnen presenteren.
Kom eens gezellig
bij ons kijken.
MIDDELHARNIS
Deze vraag- en antwoord-rubriek staat
geheel ten dienste van de lezer die er
kosteloos gebruik van kan maken. Uw
vragen op velerlei gebied kunt u sturen
aan: Redactie Eilanden-nieuws, postbus
8, Middelhamis, met in de linkerboven
hoek „Vragen-rubriek" vermeld. De
vragen worden door deskundigen be
antwoord en zullen binnen enkele we
ken na de inzending compleet met
antwoord in deze rubriek worden gepu
bliceerd.
GEKRUISTE BONEN
Ik zaaide dit voorjaar bruine bonen.
Alle zaden waren gelijkelijk bruin. Maar
nu ik geoogst heb, blijkt slechts een
derde van het nieuw gevormde zaad
bruin te zijn en tweederde is zwart en
gespikkeld. Hoe kan dat? Het was aan
de peulen al te zien.
Antwoord - De fout ligt bij de teler,
die uw leverancier van zaad voorzag.
Kennelijk heeft deze teler een gewoon
partijtje bruine bonen als zaaigoed ver
kocht! Bruine bonen zijn echter kruis-
bestuivers. Dit wordt door gewone te
lers (niet-zaaizaadtelers) gewoonlijk ver
geten. Men denkt dan: het is een vlin-
derbloemig gewas en dus zelfbestuivend
Dat geldt echter wel voor erwten en
vele bonen, maar niet voor bruine bonen!
Bij de teler heeft dus een veld met
zwarte kievitsbonen gelegen en daarvan
is het stuifmeel terecht gekomen op de
stampers van de bloemen der échte
bruine bonen. Aan het zaaizaad was
nu niets te zien, maar toch wat dit al
een gekruist ras. Door de sterke pigmen-
tering kon u deze zomer bij de gekruiste
plakten aan de peulen al zien wat er
aan de hand was. De NAK (Ned. Alg.
Keuringsdienst) schrijft voor, dat brui
ne bonen voor zaad alleen op bepaalde
afstanden van andere phaseolussoorten
mogen worden geteeld. Zo niet, dan
wordt het zaad niet goedgekeurd. Uw
leverancier zal dan ook van het aan u
geleverde partijtje geen certificaat kun
nen tonen en u hebt zelf niet gelet of
de plombe van de zak nog gaaf was.
Overigens is dit gemengde partijtje ge
lijk in voedingswaarde aan homogene
bruine bonen. Mocht u niettemin menen
dat u schade lijdt, dan kunt u uw zaad
leverancier in rechte aanspreken voor
een vergoeding.
HOLLE LEKKERLANDERS
Ik woon in Hoogeveen en heb daar
een volkstuin. Nu teel ik hier dezelfde
soort aardappelen als vroeger op Flak-
kee, n.l. Lekkerlanders. Maar ginds wa
ren ze altijd goed en hier zijn ze hol en
ze gaan gauw rotten ook. Vanwaar dit
verschil?
Antwoord - De Lekkerlander doet zijn
naam alle eer aan, maar dan toch alleen
op de klei! Het is bepaald geen aardap
pel voor de lichte zandgrond. Wilt u
per se deze soort telen (en dat is te be
grijpen, want de knol is prachtig rond
en heeft vlakke ogen en schilt dus ge
makkelijk), dan moet u zo weinig mo
gelijk stikstof mest geven. Zandgrond is
weliswaar minder vruchtbaar dan de
goede aarde van Flakkee, maar u hebt
vermoedelijk toch wat teveel van het
goede gegeven. Voorts zult u regelmatig
moeten spuiten tegen „de" aardappel-
ziekte, Fytoftora infestans, die u wel
zult kennen. Er zijn tegenwoordig heel
goede preparaten voor de volkstuin,
meestal op basis van tin, met zeer gerin
ge giftigheid. Wilt u niet spuiten, teel
dan zeer vroege aardappelen. De Lek
kerlander is echter niet vroeg.
LANGOOR HEEFT ZEER OOR
Mijn konijnen hebben af en toe uit
slag in hun oren. Oudere fokkers ken
nen deze kwaal niet. Wat is dit dan?
Antwoord - Dit kan oorschurft zijn,
maar ook bestaat er een virusziekte die
huiduitslag in de oren geeft. Daar kan
men een vaccin tegen kweken, dat goed
helptj maar de kosten zijn zó hoog, dat
men liever alle dieren opruimt. Daarom-
raden wij u aan, bij uw dierenarts een
zalfje te vragen tegen oorschurft. Om
te voorkómen dat de dieren daarvan
teveel aflikken zult u ze misschien twee
dagen individueel moeten huisvesten,
maar dan is het ook over. Wel komt de
schurft vaak nog een keer terug, maar
na een tweedu zalving is het wel afge
lopen. Inderdaad is het goed, de hokken
dan tegelijk te ontsmetten (zoals u nu
al doet) zodat uit het hout geen herbe
smetting kan optreden. Overigens gaan
de dieren vrijwel nooit dood aan deze
kwaal, maar op een tentoonstelling
wordt u geweerd.
UITTREDING UIT DE LANDBOUW
Ik ben 63 jaar en zou graag per 1 jan.
a.s. uittreden uit de landbouw. Mijn
loon was in het afgelopen jaar 350,
netto. Kan ik nu dat loon behouden?
Wat moet ik doen?
Antwoord - Uit uw loonopgave leiden
wij af, dat u landarbeider bent. Tot
dusver konden die slechts uittreden op
64-jarige leeftijd, maar per 1 januari
a.s. wordt dat 63 jaar. Dat hebt u dus
goed gezien. Enkele voorwaarden zijn,
dat u in de afgelopen 10 jaar 260 weken
in de landbouw moet hebben gewerkt
en ook in het thans lopende jaar nog 26
weken. U ontvangt dan een uitkering
ter grootte van SS'/o van uw laatst ver
diende loon. U dient zich nu schriftelijk
te melden bij de Agrarisch-Sociale
Fondsen, Willem H-straat 49, Tilburg,
tel. 013 - 32 12 91. Bij de antwoordbrief
die u dan krijgt is een formulier gevoegd
dat u moet invullen en terugzenden.
Daarna gaat alles automatisch. Als u
uitgaat van 85% van 350,dat is
237,50, kunt u beslissen of u nog zult
blijven werken dan wel van uw pensioen
zult gaan genieten.
OUDE KNOL
Ik ben in het bezit van een antiek
knoi-zaKnorioge, merit Norton, Loiiaon,
mei Sleuteltje. Weike zijn de waarae
en het jaartal?
Antwoord - Graag wijzen we u er op,
dat de benaming „knoinorloge" uit ae
volksmond stamt. Men duiaae er een
piat nonoge in kast mee aan, maar ook
üe ecnte, antieke, bolvormige norioges
uit de vorige eeuw. Daar net merk Nor
ton bekena is van lb30 tot 19i0 zijn
beide vormen onder dit merk verscne-
nen en dan zowel in goud als zuver.
U zult dus een nauwkeuriger omscnrij-
ving moeten geven van uw uurwerk. En
is net delect of loopt het nog? Is het
geheel origineel of is het al eerder
gerestaureerd? In elk geval is het een
waardevol voorwerp en de waarde kan
gemakkelijk enige honderden guiaens
bearagen.
DIJKGRAAF EN LOCO
Het Buitengewoon Provinciaal Blad
van Zuid-Holiand nr. 2135/2885 bepaalt
in art. 11, dat de fimktie van dijkgraaf
onveremgbaar is met die van burge
meester. Nu is mijn vraag: geldt dit ook
voor de loco-burgemeester?
Antwoord - Uw vraag zal wel voort
spruiten uit het feit, dat het reglement
van de Polder Goeree hierover geen
uitsluitsel geeft. Maar het A.P.R. dat
u aanhaalt, somt nogal wat op dat
onverenigbaar is met de funktie van
dijkgraat: commissaris des konings, lid
van üS enz. en ook wethouder. Kn nu
zijn wij er, want om loco-burgemeester
te worden moet men eerst wethouder
zijn. Het gaat dus niet samen. Weliswaar
is de funktie van loco slechts tijdelijk,
maar de loco oefent toch maar een
tijdlang de funktie van burgemeester
uit. Vandaar dat ook de wethouders
genoemd worden.
WASKNIJPERS VOOR DE ZENDING
Als invalide heb ik nogal wat tijd
over. Deze tijd zou ik graag aanwenden
voor de zending. Zou ik bijv. wasknij
pers in elkaar kunnen zetten? Waar
kan ik dan de benodigde spullen krij
gen?
Antwoord - De wasknijpersmarkt in
Nederland wordt vrijwel volledig be
heerst door de fa H. Kok b.v. te Nietap
(tel. 05945 - 40 31) die zowel houten als
kunststof wasknijpers samenstelt en de
wat dichter bij huis zijnde fa Bema
Kunststoffen b.v., Deltastraat 14, Zie-
rikzee, tel. 01110 - 36 51. Van beide
wasknijpergiganten maakt alleen de
eerste gebruik van thuiswerkers. Dat
zijn echter gevangenissen, sociale werk
plaatsen en bejaardentehuizen. Het loont
namelijk helemaal de moeite niet, indi
viduele thuiswerkers een pakket onder
delen (houtjes, plastics en metalen ve
ren) te bezorgen om in elkaar gezette
eindprodukten weer op te halen of ze
vla de post te ontvangen. Dit gaat dus
niet. En zo is het, helaas, met tal van
andere produkten die best in huisvlijt
vervaardigd zouden kunnen worden. Wij
raden u daarom het volgende aan. ledere
kerkelijke groepering heeft wel een
zendingsverenignig of plaatselijke com
missie. Stel u daarmee in verbinding en
vraag haar, wat u voor hen kunt doen
ten bate van de zending. Dat zou bijv.
ook best schrijfwerk kunnen zijn. Maar
in het produktieve vlak zijn de kansen
i erg klein tegenwoordig.
VENLOSE KERKGESCHIEDENIS
Hierbij een origineel dokument uit
1715. Het beschrijft de „overgang" van
Venlo op 23 september 1702 naar de
Republiek. De hervormde (gereformeer
de) kerk kreeg toen de Gasthuiskerk
(St. Joris Kapel) voor haar eredienst,
die zij 66 jaar tevoren was kwijtgeraakt
aan de roomsen. - Maar wat gebeurde
er toen in en rond Venlo?
Antwoord - Uw oude en kostbare doku
ment is gelukkig duidelijk genoeg wat
de kerkelijke gang van zaken betreft,
zodat wij ons zullen beperken tot de
meer wereldlijke. Wij beginnen dan met
de Reformatie. Bij de opstand tegen
Filips II deed Venlo mee, maar het werd
reeds in 1586 door Parma heroverd. In
1632 werd het weer door Frederik Hen
drik bevrijd, maar reeds in 1637 werd
het weer heroverd en nu bleef het bij
het Spaanse deel van Opper-Gelder tot
1715 toe. In dat jaar kwam het, inge
volge het Barrièretraktaat weer bij de
Republiek der Zeven Ver. Nederlanden,
waarin het Sis generaliteitsland werd
opgenomen. U zult dit traktaat kennen,
als een poging van de republiek om in
de zuidelijke Nederlanden een slagboom
te hebben tegen het opdringende, impe
rialistische Frankrijk. Dat is maar zeer
tijdelijk gelukt, hoewel het traktaat pas
in 1782 werd' opgeheven. Over dit alles
vindt u veel inlichtingen in: L. J. E.
Keuier, Geschiedenis en beschrijving
van Venlo (1843) en H. H. H. Uytten-
broeck. Bijdragen tot de geschiedenis
van Venlo (I - V, dus vijf delen) 1908 -
1931. Deze zeldzame werken kunt u
raadplegen in de Koninklijke Biblio
theek n Den Haag.
KIWI
Onlangs kreeg ik een kiwivrucht en
daaruit heb ik wat zaadjes gezaaid. Ze
zijn opgekomen. Moeten ze later nu
geënt of veredeld warden?
Antwoord - De kiwi is (behalve een
vleugelloze vogel uit Nieuw-Zeeland en
als zodanig het zinnebeeld van die staat)
ook een vrucht uit het genoemde land.
Ze wordt veelal door stek vermeerderd
en daaruit ziet u, dat ze op eigen wor
tels groeit. U behoeft dus niet te enten.
Wel Hjn er verschillende rassen en men
kan het ene ras wel op het andere
enten. U hebt echter maar één soort
omdat u van één vnicht bent uitgegaan.
Bninenshuis zal de kiwi het best doen
en als u haar de drie zomermaanden
buiten zet op een Ibeschut maar zonnig
plekje is dat prima.
De Bond van Ned. Herv. Mannen-
verenigingen op G.G. hoopt D.V. zater
dag 27 oktober a.s. haar jaarlijkse
Toogdag te houden in de Congreszaal
van het Jaarbeursgebouw, Croeselaan
te Utrecht.
De Toogdag begint om 10 uur en zal
worden geopend door Ds. G. H. van
Kooten te Delft.
In de morgenvergadering zal drs. K.
Exalto te Benthuizen spreken over:
„Het geloof in Gods voorzienigheid.
Kan'dat nog?"
In de middagvergadering spreekt drs
J. Hoek te Veenendaal over:
„Herwaardering van de dood".
Ds. H. Visser te Nieuwe Tonge sluit
de Toogdag met een opwekkend woord.
Belangstellenden hartelijk welkom.
Bij het Jaarbeursgebouw is ruime par
keergelegenheid.
maandag, dinsdag, woensdag, donderdag
en vrijdag: 9.30 - 11.30 alle leeftijden.
13.00 - 15.30 alle leeftijden,
maandag, dinsdag, donderdag:
19.30 - 21.00 v.a. 16 jaar.
vrijdag: 16.30 - 17,30 v.a. 30 jaar.
Toegang tot en met 15 jaar 1,
Toegang v.a. 16 jaar 2,
Opgave voor de zwemlessen, aan de
kassa of telefonisch. Tel. 01870 - 2903
(liefst in de ochtenduren).
Lees voor eventuele wijzigingen, de
mededelingen op het publikatiebord in
de hal van het bad.
Trim je Fit Zwem je Fit!
SOMMELSDIJK:
Op woensdag 17 oktober hoopt de
Herv. vrouwenvereniging „Liefde vindt
werk" haar jaarlijkse verkoopdag te
houden in „Vita Nova".
- Aanvang half drie.
Naast de verkoop van handwerken
en dergelijke verkopen we ook dit jaar
weer gebakken vis, oliebollen, bloemen
enz. Na afloop om 9 uur 's avonds,
wo"d* de uitslag van de verloting bekend
gemaakt.
U bent allen hartelijk welkom.
SINT ANN AL AND:
Aardappelveiling van dinsdag 9
oktober 1979. Bintjes: 0,20. Bintjes
bonken: 0,25 - 0,26. Bintjes drielin-
gen: 0,09. Bintjes kriel: 0,40. Irene:
0,33. Eigenheimers: 0,26 - 0,35.
Aardappelprijs per kilogram. Aanvoer
vijftien ton.
Uienveiling van dinsdag 9 oktober
1979. Uien, maat veertig/zestig: 28,10
- 28,40. Uien drielingen: 21,10 - 21,70.
Uienprijs per kilogram. Aanvoer hon
derd ton.
Benoeming. Mejuffrouw C. de Wil
de uit Oud Vossemeer is benoemd tot
tijdelijk leidster aan de Christelijke
Kleuterschool in Sint Annaland.
VAN WENNEKER
ONDERZOEK WIJST UIT: HARDER
OPTREDEN TEGEN LAWAAIMAKERS
EN BOETES OPLEGGEN.
De Nederlandse Stichting Geluidhin
der (NSG) is eind 1977 gestart met een
voorhchtingscampagne onder het motto
„Laten we zacht zijn voor elkaar", ter
bevordering van geluidsbewust gedrag,
met name in en om de woning.
Een onderzoek, in opdracht van het
Ministerie van Volksgezondheid en Mi
lieuhygiëne, naar het resultaat van de
campagne die dit voorjaar in de nieuws
media werd gevoerd, toont aan dat de
campapne duidelijk succes heeft.
Bij de ondervraagden blijven als voor
gestelde maatregelen tegen geluidhinder
boetes zeer populair. Men is het er
sterk mee eens, dat mensen die onnodig
lawaai maken strenger moeten worden
aangepakt en concrete maatregelen als
het in elkaar laten persen door de po
litie van bromfietsen of het in beslag
doen nemen van geluidsapparatuur
vindt een aanzienlijke steun, uiteraard
niet onder de jongeren, die zich hier
tegen fel verzetten.
Reakties
Dit voorjaar ontving de NSG als ge
volg van de campagne meer dan 30.000
schriftelijke reakties. Van de afzenders
(couponinzenders) werden er in een a-
part schriftelijk onderzoek 500 onder
vraagd over het voorhchtingspakket
(brochure met stickers) dat zij ontvin
gen.
Hinderbronnen
Brommers blijken nog steeds voor
meer dan de helft van de Nederlanders
een bron van geluidhinder te zijn. Ook
andere vormen van verkeer, zoals auto's,
motoren en vhegtuigen, blijven de voor
naamste vormen van geluidsoverlast.
Verder bleek dat één op de vijf men
sen last heeft van buurtlawaai, terwijl
één op de twaalf opgaf wel eens last
van fabriekslawaai te hebben.
Slaapstoring
Ruim de helft van de bevolking wordt
wel eens uit de slaap gehaald door over
matige geluiden. Voor ruim een kwart
van deze mensen gebeurt dat minstens
eens per week. In de meeste gevallen
vond men de nachtelijke geluiden on
nodig.
Publiciteit
Een toenemend aantal mensen leest,
ziet of praat over geluidhinder. Nog al
tijd is een groep van éénderde van de
bevolking zich niet bewust dat er aan
dacht wordt besteed aan het onderwerp
geluidhinder, hoewel een deel van deze
groep persoonlijk wel last ondervindt
van overmatige geluiden. Krant en tele
visie worden het meest genoemd als
media via welke men iets over geluid
hinder vernam. De stickers, die in de
campagne van dit jaar werden geïn
troduceerd zijn sterk in opkomst. Met
name advertenties worden door een
steeds grotere groep waargenomen.
Tolerantie
Er is een tendens waarneembaar naar
grotere passieve en aktieve tolerantie
wat betreft de houding die men inneemt
ten opzichte van geluidhinder. Bij het
zelf organiseren van een tuinfeestje zegt
70 procent, omwonenden van te voren te
zullen waarschuwen of uitnodigen. De
redelijkheid van een klacht over geluid
hinder wordt vaker ingezien en men
zegt althans het onmiddellijk wat zach
ter te zullen doen als er zou worden
geklaagd.
De ver, voor Bedrijfsvoorlichting
Goeree-Overflakkee organiseert een ver
volgcursus voor hen die eerder de E.V.
T.O. cursus hebben gevolgd of in het
bezit zijn van het diploma Middelbare
Landbouwschool. De cursisten die aan
de cursus deel gaan nemen dienen ook
praktisch werkzaam te zijn op een agra
risch bedrijf.
De studie ligt in de bedrijfsecono
mische en fiscale sfeer. Docenten zijn
dan ook medewerkers van o.m. het boek-
houdbureau van de HMvL, deskundigen
van Vastgoed b.v., van het notariskan-
taor te Dirksland en van het LOI en
meerdere anderen.
De cursus begint op 20 november,
nadat de avond tevoren het studiepro
gramma zal zijn doorgenomen. De cur
sus zal 11 dagen in beslag nemen, uit
gespreid van november tot februari. De
cursisten moeten er op rekenen dat elke
studiedag in Dirksland ook een
dag thuisstudie vraagt. De kosten per
cursist bedragen 350,Nadere inlich
tingen kunnen verkregen worden bij de
cursusleider, dhr Beuman, tel. 078 -
135602.
Praten helpt
Een groeiende groep mensen (was
35"/o, is nu 41"/o) praat wel eens over
geluidhinder. De duidelijkste aanleiding
voor zo'n gesprek is nog steeds de ge
luidhinder die door een derde persoon
(dus niet één van beide gespreksgeno-
iexi) is veroorzaakt.
Aan het voorlichtingscampagnedoel
mensen met elkaar over geluidhinder
te laten praten, wordt stapje voor stap
je voldaan. Een direkte confrontatie
tussen lawaaimaker en klager lijkt ech
ter nog steeds weinig voor te komen.
Over en weer bij elkaar klagen over ge
luidhinder lijkt echter wel enigszins
toe te nemen. Vergeleken met de situ
atie vóór de start van de campagne in
1977 zag de verstoorder relatief vaker
de redelijkheid van de klacht in: op dit
moment blijkt 67% van de mensen ont
vankelijk voor klachten over geluidhin
der.
Positief
De voorlichtingscampagne wordt in
houdelijk zeer positief ontvangen. Een
steeds grotere groep mensen (87''/o) vindt
dat er wat aan geluidhinder moet wor
den gedaan, maar denkt daarbij vooral
aan concrete situaties in de eigen woon
omgeving. Een aanzienlijk aantal men
sen (Sl'/o) is bereid mee te doen met de
aktie door zich geluidsbewust te gedra
gen, maar velen zijn sceptisch ten op
zichte van hun medemensen. Men vindt
een voorlichtingscampagne een goede
zaak die zeker moet blijven. Voldoen
de resultaten verwacht men pas wan
neer die kunnen worden afgedwongen,
met boetes, straf, technische voorzie
ningen en een verscherpte wetgeving.
U
i
