Wolphaartsdijk
'Mf^'^l^j
Zuid-Hollandse
Eilanden
uit de kerken
ZEEUWSE WANDELINGEN
Agrarisch kursus-
werk op de
NIEUWE TONGE
Bladz. 2
„EILANDEN-NIEUWS"
Vrijdag 7 september 1979.
Toen ik het boek van de heer M.
Nijsse, dat ik de vorige keer besproken
heb, gelezen had kreeg ik zin' om wat
meer te weten van de omgeving uit dat
verhaal. Ik ben aan het snuffelen ge
gaan en het resultaat van dat onderzoek
vindt u hier.
Een eiland.
Wist u dat hier vroeger een eiland lag
dat de naam Wolphaartsdijk droeg? Ik
schrijf het maar zoals de schrijfwijze is,
maar vroeger werd het ook wel Wol-
faartsdijk en Wolfertsdijk geschreven.
Het zal wel genoemd zijn naar een zeke
re Wolfaart, een naam die in vroeger
eeuwen veel voorkwam, vooral ook in
het bekende Zeeuwse geslacht van
Borsselen.
Dat eiland was van Noord-Beveland
gescheiden door de Zandkreek of Zuid-
vliet, van Zuid-Beveland door de
Schenge. Het is heel oud, want in een
charter van Floris V wordt het al in
1270 genoemd. En dan bestond het al
een paar eeuwen. Volgens sommige kro
niekschrijvers is dit eilandje al in de 9e
eeuw bedijkt.
Er waren 4 ambachten, van het wes
ten uit eerst Westkerke. Dat lag in de
buurt waar nu „de Piet" is, met een
boerderij en een stoomgemaal van die
naam. Misschien wel genoemd naar het
kapittel van Sint-Pieter te Utrecht, dat
hier land bezat.
Verder naar het oosten komen we bij
Oud-Sabbinge, dat nog bestaat. In de
Franse tijd (1806) is de kerk afgebroken,
ze was zo bouwvallig, dat ze tenslotte
voor afbraak verkocht is. Op de plaats
ervan werd een school gebouwd. Dit
kleine gehucht bestaat maar uit een
paar rijen huizen en wat boerderijen.
Nog is aanwezig het „Hoge Huis",
waar vroeger de heren van Sabbinge
hun kasteel hadden.
Verwaarloosd, een poos als boerderij
gebruikt, is het in 1962 gerestaureerd
met 90°/o steun in de kosten van „Mo
numentenzorg".
Dan komen we aan de derde am-
bachtsheerlijkheid van dit eilandje:
Oostkerke. Nu noemt iedereen dat
Wolphaartsdijk, de naam van het eiland
is dus overgegaan op het dorp. Pas in
1960 heeft de gemeenteraad die naam
Oostkerke afgeschaft. Het gaf verwar
ring: op topografische kaarten en daar
van overgenomen door autokaarten
stond deze oude naam. En de vreemde
ling met de kaart in de hand maar zoe
ken waar nu toch Wolphaartsdijk lag!
Het vierde ook verdwenen ambacht
was Hongersdijk. Het lag nog meer naar
het oosten, misschien wel in de omge
ving waar nu Wilhelminadorp ligt.
Geen eiland meer.
U begrijpt wel, wat de oorzaak is dat
sommige dorpen zijn verdwenen. De zee
is tegelijk vriend en vijand. De zee
neemt niet alleen, maar geeft ook. Aan-
spoelsels van modder, die steeds hoger
worden en dan schorren heten en inge
polderd kunnen worden. Zoals ten oos
ten van het eiland Wolphaartsdijk, waar
men in 1809 ruim 1600 ha vruchtbaar
land heeft verkregen, wat nu de Wilhel
minapolder heet. Eerst werd dit nieuwe
land de Lodewijkpolder genoemd, naar
onze koning Lodewijk Napoleon, de
broer van de grote keizer. Na het ver
trek van de Fransen noemde men dit
pas ingepolderde land naar de gemalin
van koning Willem I (Frederika Louise
Wilhelmina, naar haar laatste voornaam
dus).
En nu was het eiland Wolphaarts
dijk ineens geen eiland meer, het was
vastgemaakt aan Zuid-Beveland. Die
inpoldering was ook nodig omdat Goes
nu zijn havenkanaal kon doortrekken
naar de Oosterschelde.
Zo is de naam van het eiland overge
gaan op het dorp van 26 a 2700 inwo
ners. Sinds 1971 is Wolphaartsdijk een
deel van de gemeente Goes.
Als u de weg rijdt van het dorp via
Sabbinge naar de Piet ziet u links nog
een overblijfsel van de Schenge, het
grenswater met Zuid-Beveland.
Gedurende de laatste jaren is er veel
veranderd in Wolphaartsdijk. Er is een
tijd geweest dat de stoombootdienst van
Middelburg over de Oosterschelde naar
Zierikzee hier aanlegde. Ook bestond
een dienst per pontveer naar het tegen
overliggende Kortgene op Noord-Beve
land. Toen er een brug over de Zand
kreek kwam, werd dit veer overbodig.
Nu is de haven een jachthaven gewor
den en wordt er druk gevaren en gezeild
van hieruit op het Veerse Meer, zoals
Veere ook een paar drukke jachthavens
heeft.
Het dorp heeft een eigenaardig kerk
gebouw in byzantijnse stijl, door Mo
numentenzorg op de lijst van bescherm
de monumenten geplaatst. Een wit ge
pleisterd gebouw met een houten toren
tje, zoals ik er geen tweede ken in Zee
land. Deze Ned. Herv. kerk dateert van
1862, toen de vorige kerk werd afgebro
ken. Deze was al 300 jaar oud en was
zover versleten dat de herstelkosten te
hoog zouden worden. Op de preekstoel
ervan heeft de eerste predikant Jan de
Crekele (ook wel geschreven Johannes
de Creecke) in 1582 in de oorspronkelij
ke roomse kerk het zuivere Evangelie
gebracht.
Deze nieuwe kerk heeft door de
stormramp van 1 febr. 1953 nogal gele
den, evenals trouwens heel het dorp.
Daarom heeft men de kerk zowel van
binnen als van buiten opgeknapt, in
1965 is men hiermee klaar gekomen.
In het kerkportaal lees ik de mooie
woorden:
„Rust hier, gij blijden, droeven!
Met al uw vreugd en kruis.
Waar kan men beter toeven
Dan in des Heeren huis!"
Ook de Geref. Kerk en de Geref. Ge
meente hebben In Wolphaartsdijk een
kerk. Deze beide kerken hebben onge
veer 300 leden, de Ned. Herv. kerk ruim
1100 (een paar jaar geleden).
De korenmolen „De Hoop" is nog vol
ledig in werking. Hij staat op een hoge
plaats vanwege het bos van zijn buur
man, nu kunnen de wieken beter wind
opvangen. Vroeger moesten de mole
naars een belasting betalen, het wind-
recht. Maar Van Strien weigerde het, hij
zei: „De wind is van God".
In 1927 werd door de zogenaamde Zak
van Zuid-Beveland een tramlijn aange
legd, die ook doorgetrokken werd naar
Wolphaartsdijk. Door de Duitsers zijn
de rails gedeeltelijk verwijderd. Een
paar jaar geleden heeft men weer een
gedeelte in gebruik genomen: van Goes
naar Oudelande, hoofdzakelijk voor de
toeristen.
Er is ook nog een schuttersvereniging
in Wolphaartsdijk, die zich bezighoudt
met gaaischieten, het mikken op een
vogel (geen levende) uit een hoge mast.
De toepasselijke naam is: Doel naar ho
ger.
Het verenigingsgebouw Tavenu is
een afkorting van Tot Algemeen Ver
maak en NUuttige ontspanning.
Je moet het maar weten!
Middelburg
L. van Wallenburg
Boerinnen en tuindersvrouwen op de
ZmdhoUandse eilanden die meer willen
weten over het reilen en zeilen van het
agrarisch bedrijf, zijn van harte wel
kom op 1 oktober aanstaande in Vier-
polders. Tijdens deze avond, die geor
ganiseerd Wordt door de afdeling voor
lichting van de standsorganisaties, zal
gepraat worden over aktiviteiten voor
agrarische vrouwen.
Als u komende winter een kursus of
gespreksavond over een agrarisch on
derwerp wilt volgen, kom dan naar
Vierpolders om uw wensen kenbaar te
maken.
De avond begint om 8 uur en wordt
gehouden in het Dorpscentrum, Dijck-
potingen 10, Vierpolder.
Meer informatie bij M. de Jong, telef.
01100 - 15448.
Beroepen. Ds. H. Visser heeft een
beroep ontvangen naar de Herv. Gem.
van IJsselmuiden en Genemuiden.
Deze vraag- en antwoord-rubriek staat
geheel ten dienste van de lezer die er
kosteloos gebruik van kan maken. Uw
vragen op velerlei gebied kunt u sturen
aan: Redactie Eilanden-nieuws, postbus
8, Middelharnis, met in de linkerboven
hoek „Vragen-rubriek" vermeld. De
vragen worden door deskundigen be
antwoord en zullen binnen enkele we
ken na de inzending compleet met
antwoord in deze rubriek worden gepu
bliceerd.
DE EERSTE A.O.W.
In welk jaar is de A.O.W. begonnen
en hoeveel bedroeg het bedrag dat een
persoon trok in 1960? Daar hebben wij
onenigheid over gehad.
Antwoord - Onenigheid is één der oor
zaken van ziekten, daarom vertellen
wij u maar gauw, dat de Alg. Ouder
domswet dateert van 31 mei 1956 en dat
de uitkering voor ongehuwden daarin
was vastgesteld op 804,— per jaar
en voor gehuwden samen op 1338,
per jaar. De eerste uitkering werd ech
ter pas gedaan na 1 januari 1957 en
toen waren de bedragen inmiddels vast
gesteld op 746,voor ongehuwden
en 1404,voor gehuwden. Nu vraagt
u ook de cijfers van 1960. Die waren
tot en met 31 maart' resp. 972,en
1584,per jaar en vanaf 1 april 1960
kregen de ongehuwden 1134,en de
gehuwden 1794,Als er dergelijke
bedragen in uw gezelschap genoemd
zijn, hadden alle sprekers dus gelijk.
GESTOORDE AUTORADIO
Mijn tumolock stoort. Bij het indruk
ken van deze toets krijg ik veel storing
van de motor binnen. Vooral 's och
tends met koude motor is dit het ergst.
Hij is doorgemeten en dat was goed.
De auto is een Opel Manta 1900 n.
Antwoord - Als de radio doorgemeten
is en goed werd bevonden, moet de
oorzaak worden gezocht bij de bougies.
Waarschijnlijk is de vonkvorming daar
niet in orde, of ontbreekt de verplichte
ontstoring, of is bv. een condensator
daarvan lek of doorgeslagen. Is de auto
doorgemeten en in orde bevonden, dan
wil dat nog niet zeggen dat hij ook
ontstoord is. Het kan zijn, dat er een
bepaalde afscherming nodig is, in ver
band met de plaats van de antenne,
of de aangebrachte antenne-invoer. Dat
laatste is wel eens het geval als auto
radio en antenne door een doe-het-
zelver aangebracht zijn na aankoop en
na keuring van de wagen. Wij adviseren
u de bougies te controleren, of dit aan
een garagebedrijf te laten doen, en als
de fout daar niet wordt gevonden de
condensatoren te laten doormeten. Is
er geen ontstoring in de auto aange
bracht, dan kunt u dit alsnog laten doen
of zelf een zg. ontstoorset kopen bij
een handelaar in auto-accessoires of
een garagebedrijf. Daar moeten zich
speciale bougiekabels en condensatoren
bevinden voor inbouw. Is de ontsto-
ringsinstallatie wel in orde, dan moet
u de antenne-invoer eens laten con--
troleren. Misschien is daarvoor niet af
geschermd draad gebruikt.
UITEENVALLENDE FRAMBOZEN
Ik heb een flink aantal frambozen-
struiken, maar als ik de vruchten wil
plukken vallen ze a.h.w. tot kralen
uiteen. In de winkel zie ik echter gave
vruchten in doosjes liggen. Wat is de
oorzaak dat het bij mij verkeerd gaat?
Antwoord - Dat ligt niet aan de grond
of de ouderdom van uw haag (te lang
op één plaats geteeld) maar alleen aan
het ras. U hebt een zeer ouderwets
ras; de nieuwe rassen vallen alleen
in kralen als ze onrijp geplukt worden.
Ze hebben evenwel het nadeel, dat ze
erg zacht zijn en slecht houdbaar. Nu
zal dat bij teelt voor eigen gebruik
weinig hinderen. U kunt dus volstaan
met wat plantgoed te halen bij een
collega dat geen last heeft van de door
u beschreven kwaal. U weet dan auto
matisch dat u een beter soort hebt.
OLMENZIEKTE
In mijn 70-jarige iepenhagen komt
nogal wat zwarte schimmel voor. En
kele bomen zijn daardoor reeds afge
storven. Wat kan ik doen tegen deze
aantasting?
Antwoord - Als u besluit tot spuiten
over te gaan kunt u thiofanaat-methyl-
Topsin-M kiezen of totyl-fluanide. De
gebruiksaanwijzing op de verpakking
licht u wel verder in. Gezien echter
de ouderdom van uw haag zouden wij
er weinig kosten aan maken. U kunt net
zo goed de aangetaste takken weg-
snoeien en verbranden. Wellicht brengt
u daarmee de ziekte tot staan en lopen
de ingesneoide bomen weer uit en vul
len zij de gaten weer op. Als u tot be
spuiten over gaat moet u uiteraard let
ten op gewassen in de buurt, aangezien
de genoemde middelen giftig zijn.
ONBEKENDE PLANT
Hierbij wat blad van een plant, die
1 - 1,5 m hoog wordt. Hoe heet deze
plant? Is het een vaste of eenjarige
plant?
Antwoord - U verpakte het blad in een
plastieken zakje, niet als gevolg dat
het totaal verrot bij onze agrarische
medewerker aankwam. Daar kunnen
wij niets mee doen. U gelieve enkele
bladeren te drogen, bijv. in een boek,
en deze tussen twee kartonnetjes op
te sturen. Voorts dient u een goede
beschrijving van de plant te geven en
de herkomst te vermelden. Want ook
al kunnen wij de soort determineren,
dan nog willen wij graag wat verder
gaan en ook het ras en de bijzondere
eigenschappen daarvan nagaan. Ver
meld ook de kleur van de bloemen en
de vorm van. het zaad als dat kan.
ROTTE KASTANJEBOOM
Wij hebben een wilde kastanjeboom
van 9 jaar oud. Op een halve m van de
grond is een wond en daar loopt wat
geel vocht uit. Wij vegen dat wel eens
af, maar het komt steeds weer terug.
Wat is dat en wat is er tegen te doen?
Antwoord - Een kastanje gomt niet
zoals pruimen en coniferen dat doen
en hij bloedt niet, zoals vele bomen
dat doen in het voorjaar. Wij vermoe
den, dat er een rottende plek in de
stam zit. Inderdaad kan die de stam
langzamerhand zo aantasten, dat de
boom kraakt zodra er een flinke storm
opsteekt. Wilt u dat voorkómen dan
moet u voor boomchirurg spelen. Dat
is echt niet zo moeilijk. Met hamer en
beitel hakt u alle dode hout weg en
verwijdert alles wat rot is. Is er nu
geen voldoende kemhout meer over om
de kroon overeind te houden, dan moet
u de boom stutten door vier of vijf
palen in te graven en daar de kroon-
takken aan te binden. Is er wel vol
doende hout over, dan hoeft dit natuur
lijk niet. In ieder geval dient u het
gat op te vullen met cementspecie. Na
derhand zal de boom dit overgroeien
met bast en dan kan hij het wel weer
zonder steunen. Het is allemaal veel
werk, maar wij nemen aan dat u de
boom behouden wilt. U kunt hem na
tuurlijk ook afzagen en opnieuw laten
uitlopen om een stam te vormen. De
onderste takken waarover u tevens
schrijft, kunt u desgewenst de komende
winter afzagen. Als u de wonden af
dekt met menie of verf overgroeit de
boom die wel.
COCCIDIOSE
Mijn konijntjes krijgen kale plekken,
diarree en vermageren sterk. Enkele
zijn al dood gegaan. Wat is dit?
Antwoord - Kennelijk zit er een cocci-
diosebesmetting onder uw dieren. De
verwekker is een darmparasiet die ook
de lever vernietigt. Vaak hebben de
konijnen een dikke buik, een z.g. wa
terbuik. Vandaar dat velen denken dat
konijnen de kwaal krijgen door het eten
van nat gras, wat echt niet zo is. Uw
dierenarts zal u middelen geven om
door het korrelvoer te mengen, zoals
phenothiazine en nivaquine. Het laatste
kunt u beter in de bek stoppen. Zet
gezonde dieren meteen apart en ver
wijder het strooisel dagelijks. Ook kunt
u in het drinkwater wat sulfaquinoxa-
line geven. Persoonlijk geven wij er de
voorkeur aan, alle dieren op te ruimen,
de hokken terdege te ontsmetten en
zo nodig enige tijd dieren op gaasbo
dems te houden, tegelijk met medicijnen
in het drinkwater. De protozo die de
kwaal veroorzaakt, sterft dan name-
hjk uit.
WONDERLIJKE POSTZEGELS
Dat postzegels niet altijd rechthoekig
zijn wist ik, want driehoekige zijn wel
bekend. Maar er is een land, dat er op
uit is, gek gevormde postzegels uit te
geven. Welk land is dat?
Antwoord - De kampioen op dit gebied
is Tonga, een groep van 169 eilandjes
in de Stille Oceaan, sinds 1970 weer
zelfstandig geworden. Vanaf 1963 komt
men met afwijkende zegels uit: ronde
en hartvormige, hartvormig getande of
gekartelde en zelfs vormen die aan
sigarenbandjes doen denken. U snapt
de bedoeling: aangezien copra en ba
nanen de enige uitvoerprodukten zijn
en de toeristen van ver moeten komen,
zoekt men een bijverdienste in de fi
latelie. En dat lukt heel aardig. Men
zou zulke landjes postzegelrepublieken
kunnen noemen...
TEMPEXKEVERTJE
In onze stal is de isolatie sterk aan
getast door de tempexkever, zodat wij
een ontsmettingsbedrijf in de arm heb
ben genomen om het ongedierte uit te
roeien. Nu wil het er bij mij niet in,
dat een insect van kunststof kan leven.
Maar waar leeft de genoemde kever
dan van?
Antwoord - Dit kevert je, Alphitobius
diaperinus Panz geheten, leeft beslist
niet (zoals in veel boeken staat) van
tempex, maar van mest en voerresten.
Het graaft wel gangen in die kunststof,
maar eet het niet. Ook de larve knaagt
zich een weg en maakt een holte om
daarin te verpoppen. Zij leeft op haar
beurt van schimmels die op mest en
voer groeien. Nu zult u zeggen, dat u
geen voer op het dak strooit, maar dat
doet u vermoedelijk wél, zonder dat u
het weet. Het voer 'stuift namelijk,
zoals u kunt zien aan de buitenkant
van vele stallen en wel vlak bij de
ventilatiekleppen. Dit fijne meel dringt
óók door in de spleten van het geïso
leerde dak en wel aan de binnenkant.
Pas als dit naadloos is en stofvrij kan
de kever er niets beginnen.
GEBAKKEN ZWEZERIK
In geen enkel kookboek ontbreekt
de geblancheerde, gepaneerde en ge
bakken zwezerik. Hoe komt het nu,
dat zo weinig mensen hem eten? Maakt
onbekend hier soms onbemind?
Antwoord - Ja, want hij smaakt voor
treffelijk. De kwestie is echter dat op
het platteland dit veelal de naam is
voor de uitgesneden en opgedroogde
penis van een berg (gecastreerd man
netjesvarken). Die was altijd erg vet
maar minder goed eetbaar en werd
daarom gebruikt voor het invetten van
gereedschap, vooral zagen. Onze voe
dingsdeskundigen wisten dat kennelijk
niet. In elk geval gaven zij deze naam
aan de halsklieren van het jonge kalf.
In het tweede levensjaar van het kalf
verschrompelen ze. De verkeerde naam
was voldoende om het (in Frankrijk
bijzonder geliefde) gerecht afschuwwek-
wekkend te maken.
NED. HERV. KERK
Beroepen te: Zetten; Oude Tonge;
Polsbroek en Kamperveen kand. P. de
Jager te Sliedrecht. IJsselmuiden H.
Visser te Nieuwe Tonge. Vroomshoop
L. Romijn te Hardinxveld.
Aangenomen naar: Giessendam D. v.
Vliet te Papendrecht.
Katw^k aan Zee: Wegens vertrek
naar Apeldoorn, nam Ds. W. C. Hovius
afscheid van deze gemeente met Lukas
4 42 - 44. Het is de tweede maal dat
deze predikant afscheid van Katwijk
neemt. De vorige maal vertrok hij óók
naar de Veluwe, n.l. naar Ede.
St. Maartensd^k: Na bevestigd te zijn
door Ds. W. op 't Hof te Ouddorp met
Jeremia 1:6-8, deed Ds. J. G. v.
Loon, gekomen van Aalst, intrede met
Jozua 5 13 - 14.
GEREF. KERKEN
Beroepen te: Workum C. Verhoog te
Franeker. Zeist K. Firet leraar godsd.
onderw. te De Bilt. Zweeloo E. Zijlstra
kand. te Bergum. Klundert P. Lo te
Hoogvliet. Uithuizermeeden R. der Ne
derlanden te Middenmeer. IJlst C. Wa-
ringa kand. aldaar. Den Dolder kand.
A. Baas te Kampen. Edam kand. H.
Esser te Heemstede.
Aangenomen naar: Edam kand. H.
Esser te Heemstede. IJlst kand. C. Wa-
ringa aldaar. Zweeloo kand. E. Zijlstra
te Bergum.
Emeritaat: Ds. G. Hendriksen te Ter-
neuzen gaat wegens het bereiken van
de 65-jarige leeftijd met emeritaaat.
Hij werd in Herveld (Betuwe) geboren
en in 1940 tot priester gewijd. Tien jaar
verbleef hij in een klooster. Daarna
werd hij kapelaan te Rotterdam en Am
sterdam. In 1957 verliet hij de orde
der Dominicanen en werd na voltooide
studie leraar in de klassieke talen in
Den Haag. In 1968 werd hij predikant
te Denderleeuw in België. Vandaar ging
hij in 1975 arbeiden in Pretoria en in
1977 verbond hij zich aan de kerk te
Temeuzen. Thans gaat hij hulpdiensten
vérvullen in Westbroek (U).
GEREF. KERKEN VRIJGEMAAKT
Beroepen te: Wageningen J. Hey te
Amersfoort. Voorburg A. de Snoo te
Mussel. Hattem H. Ophoff te Bedum.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te: Toronto (Canada) A.
V. d. Weerd te Zeist
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te: Vlissingen H. Hofman
te Rotterdam-Z. Wageningen A. Ver-
gunst te Veen.
Bedankt voor: Franklin Lakes A. Ver-
gunst te Veen.
's Gravenpolder: Na bevestiging door
Ds. C. V. d. Poel te Yerseke met Gal.
1:4-5, deed Ds. J. C. Westrate, ge
komen van St. Catharines, intrede met
2 Cor. 5 18.
Beste jongelui, dat waren me even
een paar warme dagen. Ik bedoel de
laatste dagen van augustus en de eer
ste september. Jammer voor jullie dat
de vakantie er net op zat. En de boe
ren maar dorsen hé. Waar je ook kwam,
het was overal even druk. Het was
immers al zo laat, en nu liep het ook
nog wat tegen. Er is die enkele dagen
heel wat afgewerkt. De combine's
draaiden op „volle kracht vooruit". Als
het koren vroeg rijp is, dan kan men het
nog wel wat uitstellen, maar nu was
het „haast je, rep je" om maar zoveel
mogelijk binnen te krijgen. Het is nu
wel zo, als men kan gaan beginnen,
dan gaat het ook heel snel. Dat was
vroeger wel enigszins anders. Maar zo
is het op ieder terrein. Er is niets meer
te vergelijken met vroeger. Jullie weten
niet anders, maar de oudjes hebben
heel wat zien veranderen. Vroeger was
er maar een enkeling die hoger onder
wijs kon volgen. De beroepskeuze was
ook niet zo moeilijk. Meestal wist je
van tevoren al wat er voor je was
weggelegd. En toch hebben velen het,
door gewoon flink aan te pakken, nog
een heel eind gebracht. Voorbeelden
zijn er te over van mensen, die zich
zelf hebben opgewerkt, zonder een op
leiding aan een of andere onderwijs
instelling. Aanpakken, ook nu je een
hogere opleiding kan volgen. Ook nu
nog geldt wat J. P. Heije schreef:
FLINK
Ja, als 't niet kan, dan kan het niet!
Zo hoor ik alle dagen,
van flauwerds en van tragen.
Maar ik, ik haat dat laffe lied:
En, zo mij God de kracht wil gunnen,
dan zeg ik, wat er ook geschiedt:
„'t Moet kunnen".
Kom, haal de handen uit de zak!
En steek die uit de mouwen.
Gij mannen en gij vrouwen!
Staat af van lust en van gemak;
En valt er soms wat zwaars te tillen.
Denk: „willen" tilt het zwaarste pak,
„'k Wü wiUen"!
Wat flink en eerlijk is en goed,
hoe zwaar het ook moog lijken,
zal licht en handig blijken,
wanneer men 't pittig wil en doet:
Hoe of 't dan lopen mag en runnen.
Zeg steeds met ernstig vroom gemoed:
„'t Moet kimnen"!
Allemaal goed in je oren knopen hoor!
SEPTEMBERRAADSEL 1
X
X
X
X
X
X
X
X
X
t A t, m
X
X
1. bekende boomvrucht.
2. kinharen
3. grond; wereld
4. 's nachts wakker blijven om toe
zicht te houden
5. zwemvogel
6. vervoermiddel
7. graan
8. vergrotende trap van goed
9. angst
10. gesponnen draad
11. zwarte lijster
12. plaatsje in N. O. Polder
13. kleine steentjes, gebruikt voor ver
harding
14. troep; rommel
De middelste letters van boven naar
beneden gelezen vormen de naam van
iets dat we tegenwoordig niet kunnen
missen.
BRIEFWISSELING
Addy V. d. Velde - Yerseke. Je vond
dus raadsel twee nogal moeilijk; maar
dat kwam netgoed uit merk ik wel.
Nu had je tenminste wat te doen. Ge
lukkig zit de vakantie er nu op, Addy,
maar je had best nog een poosje vakan
tie willen hebben. Dat zal wel leuk
zijn om mee te varen op een mossel
kotter. Zou ik ook best eens willen.
Eens vragen zeg voor oom Ko. Jullie
kunnen maar lekker zwemmen, dat gaat
niet overal meer. Fijn hoor!
„Twee Gezusters" v. d. Velde - Yer
seke. Mijn hartelijke dank voor jullie
mooie kaart. Ik vond het heel leuk,
dat je om me hebt gedacht. Jullie heb
ben je tijd nuttig besteed. Het zou wel
leuk zijn als je daar later je werk in
vond. Kan me voorstellen dat het een
leuk werk is, maar het is dan ook wel
werken. Vroeg op als je vroege dienst
hebt, of laat naar bed bij late dienst.
Maar dat went ook wel, een kwestie
van aanpassen hé. Wat een genot als
je nog kunt zwemmen in het „ruime
sop". Was het erg druk op het mossel-
feest? Ben je er nog nooit geweest!
Dat gratis mosselen eten zou mijn mooi
ste programma zijn. Want mossels zijn
fijn. Allemaal de groeten in Yerseke!
Connie Nieuwenhuize - Yerseke. Wat
een mooie cijfers Connie, uitstekend
hoor. Nu zit je dus in de zesde klas;
nu ook weer je best doen, want straks
moet je ook hogerop. Mijn hartelijke
dank voor je leuke kaart Connie. Oom
Ko was er echt blij mee. Je hebt ook
een leuke vakantie gehad, heel Neder
land zowat gehad zeg. Je hebt de mooi
ste plekjes opgezocht geloof ik. En nu
zit je weer al een poosje in de bank,
wat gaat de tijd snel hé.
Anja Mierop - Ouddorp. Nu zit voor
jou ook de vakantie er op Anja. Maar je
hebt wel een langere vakantie gehad
dan oom Ko. Het was wel een brief
met goed nieuws Anja.Een hele fijne
fijne verjaardag gehad, veel kado's, en
het mooiste... ook nog een broertje.
Van harte gefeliciteerd hoor. Wat ben
je wel blij zeg. Een broertje van zeven
pond! Veel leuker nog dan een hond!
En een rapport... geweldig zeg. Bijna
allemaal achten. Nu ben ik weer be
nieuwd of je je zwemdiploma ook haalt.
Maar dat geloof ik vast. De groeten
aan je broertje hoor!
Jan V. d. Doel - Nieuwe Tonge. Na
tuurlijk tellen je oplossingen mee, dacht
je van niet Jan? Een mooie vakantie
gehad in „Riessen"? Daar is het wel
mooi hé. Een beetje anders dan in
Nieuwe Tonge. Je durft anders zeg,
zomaar in een kar zonder remmen van
een heuvel af. Een keurig rapport heb
je Jan. Nog een beetje gas geven (net
als met die kar) en je vliegt vooruit.
Heb je het naar je zin in de nieuwe
klas. Maar goed opletten hoor!
-
André Kastelein - Zeist. Ook al een
hele fijne vakantie gehad, nog in Dirks-
land geweest. Je hebt daar dus familie
wonen André. In Dirksland is het wel
een beetje anders dan bij jullie hé.
Het is nog steeds niet goed met „opa"
lees ik. Wat moet je opa nog veel mee
maken op z'n oude dag André. Gaat het
goed op school? Heb je ook een nieuwe
meester of juffrouw, of heb je nog
dezelfde? De groeten aan broer en zus
en aan je opa hoor. Tevens beterschap
toegewenst.
Berend de Boer - Drachten. Dat kwam
goed van pas Berend, een splinter
nieuwe rode fiets, net in de vakantie.
Wat heb je wel heerlijk getoerd. Waar
ben je aan zee geweest Berend, dat
schreef je er niet bij. Was je niet bang
in de grote zee? Ik zou het niet durven
hoor. Je moeder trof het maar slecht
dat de tafel uit de muur kwam. Alle
kopjes kapot natuurlijk, en een boel op
te ruimen. Nu is het weer leren Berend;
je best doen hoor!
Lucretla v. d. Welle - 's Gravendeel.
Het zat je dan wel tegen Lucretia. Met
het vissen geen visje gevangen; een
kikker gehad, en die is weggelopen,
een hond gekregen, en die moest ook
weer weg. Wat een narigheid allemaal.
Maar kikkers zijn er nog genoeg, heb
je voor het oprapen, en honden idem.
Je hield dus alleen het ponyrijden over.
Maar je zal best nog een leuke vakan
tie hebben gehad, al zat er dan veel
tegen. En misschien toch nog een hond.
Nu maar goed blokken in klas zes, want
als dat niets wordt; kan je volgend
jaar niet naar Dordt. De groeten hoor!
ALLEMAAL
Alle brieven zijn nu beantwoord, maar
niet van allemaal. Want niet allen heb
ben een brief geschreven. Maar nu
verwacht oom Ko wel van allemaal
een brief, en ook nog enkele opstellen.
We hopen volgende week de oplossin
gen van de augustusraadsels te geven,
en indien mogelijk ook de prijswinnaars.
Als die er zijn natuurlijk, maar dat
zien we dan wel. Allen de hartelijke
groeten van jullie
OOM KO
