EIIATIDEII - niEUWS
Mensen in het oude land
Zwemdiploma's
„De Gooye"
te Dirksland
„Onder de
Oranjevlag"
Vriendelijk l
verzoeici
2e Uad
Vrijdag 31 augustus 1979
No. 4821
HET
KIIKVENSTER
Zendingsmlddag
in Nieuwe-Tonge
Touwtreicken om
pand GOIVIAVI
KREATIVITEITS-
KURSUSSEN
KREZ 79
Bruinisse iieft
toeristenbelasting
ZEEUWSE WANDELIN6EN
Vissers ontstemd over
schaderegeling
Eilanden-nleuws''
INGEZONDEN
MEER GELD VOOR OUD PAPIER
VKBVOLGVEBHAAL
blik op kerk
•n samenleving
Na de vakantie -
De FNV
Idealisme en realiteit -
De vakanties zijn voor het grootste
deel weer voorbij en de meeste men
sen zijn met meer of mmder goede
moed weer aan de slag gegaan. De
velen die zich per auo, boot, trein of
vliegtuig naar zonniger oorden hadden
begeven, zijn na twee of drie weken
weer thuis gekomen en hebben daar
dezelfde problemen aangetroffen die
ze blijmoedig achtergelaten hadden om
de zorgen even kwijt te zijn. Dat geldt
ook voor onze regering die voor de
ondankbare taak slaat zich voor te be
reiden op Prinsjesdag en Bestek-81 zo
goed en zo kwaad als het gaat te ver
dedigen...
Dat laatste vooTal zal niet gemakkelijk
blijken te zijn. Ook tijdens de vakanties
is de vakbeweging doorgegaan met
haar kritiek op het regeringsbeleid. En
vooral de suggestie dat de lagere inko
mens de tol zuUen moeten gaan beta
len ligt velen zwaar op de maag. Of
deze voorstelling de werkelijkheid he
lemaal dekt is een tweede. Maar men
moet toch iets hebben om tegen de
regering te kunnen schreeuwen dat het
beleid niet deugt!
Intussen heeft de FNV (Federatie Ne
derlandse Vakbeweging) aangekondigd
dat de vakbonden inzake de cao's voor
1980 één lijn moeten trekken. De werk
nemersorganisatie is namelijk van me
ning dat haar streven naar korter wer
ken met volledig behoud van inkomen
tot nog toe is mislukt doordat men het
onderling niet eens was. Dat is overi
gens in flagrante strijd met de reaUteit.
De vakbeweging was het daar wél over
eens, maar in het onderhandelen met de
werkgevers is die eenheid doorbroken.
Men is tot inzicht gekomen dat de hui
dige economische situatie het gewoon
niet toelaat de werktijd te bekorten
en toch inzake de lonen geen stap
terug te doen. Dat is een weelde die
het bedrijfsleven eenvoudig niet kan
dragen. Of werktijd en kopkracht moe
ten gehandhaafd blijven, 6f de werk
loosheid zal alleen nog maar toenemen.
Een andere keuze is er niet.
Het is in zekere zin nog een ver
blijdend verschijnsel dat de achterban
van de vakbeweging niet alles slikt
wat de voormannen als eisen op tafel
leggen. Hët is natuurlijk erg gemak
kelijk om aam de onderhandelingstafel
een ultimatum te stellen en te zeggen:
we willen het zó en niet anders. Maar
de arbeiders in bedrijven en fabrieken
zijn meestal beter op de hoogte van
wat er kan en niet kan.
Het beleid moet daarom niet alleen
in de top worden bepaald, maar in
samenwerking met de mensen uit de
praktijk. Het is voor de gezondheid
van onze economie te hopen dat deze
inzichten doordringen tot de top. Dat
kan de voormannen bewaren voor ide
alisme en geschreeuw, waardoor ze wel
tijdelijk mensen achter zich aankrijgen,
maar dat gespeend is aan alle werke
lijkheidszin.
WAARNEMER
Wilt u, wanneer u dit nog niet. M
gedaan hebt, het abonnements- H
geld voor het jaar 1979 ad. 34,s
alsnog aan ons overmaken? g
Aanschrijven kost ons veel tijd g
en geld, waar noch u, noch wij g
mee gebaat zijn. M
U weet ons giro nr. is 16 79 30 g
het banknr. 34.20.01.108
Bij voorbaat vriendelijk dank g
voor uw medewerking. S
EILANDEN-NIEUWS B.V.
afd. Abonnementen 9
Op D.V.' zaterdag 8 september 1979
zal weer de jaarlijkse Zendingsmiddag
gehouden worden in de Ned. Herv. Kerk
te Nieuwe Tonge. Aanvang 14.30 uur.
Sprekers zullen zijn ds. H. Visser, ds. E.
F. Vergunst, ds. W. Arkeraats.
Na afloop krijgt u gelegenheid om
boeken, platen, cassettes en houtsnij
werk te kopen t.b.v. de GZB.
De gemeente Bruinisse maakt aan
spraak op het gebouw van de failliete
visfileer-fabriek Gomavi b.v. Het ge
bouw staat op erfpachtingsgrond en
volgens de erfpachtsovereenkomst ver
valt de grond inclusief de opstallen aan
de gemeente bij faillissement.
Op het gebouw rust een hypotheek,
de hypotheeknemer de Rabobank te
Stellendam maakt ingevolge het hypo
theekrecht eveneens aanspraak op het
gebouw. Een zaak met vele juridische
perikelen, aldus burgemeester T. C.
Hekman, in de vrijdag 24 dezer gehou
den Raadsvergadering.
Met algemene stemmen werd beslo
ten, middels een kort geding voor de ar
rondissementsrechtbank te Middelburg,
de eigendom van het gebouw op te
eisen. De raad stelde 4000,beschik
baar voor de benoeming van een juri
disch adviseur.
In de maanden oktober en november
1979 zullen op 15 plaatsen, verspreid
over Zuid-Holland, kreativiteitskursus-
sen plaatsvinden onder de naam KREZ
79.
De KREZ-kursussen zijn een aanbod
van samenwerkende jeu^dwerkorgani-
saties in Zuid-Holland, onder auspiciën
van de Provinciale Jeugdraad Zuid-
Holland.
Deze kursussen, bestaande uit 6 avon
den, zijn uitsluitend bestemd voor vrij
willigers in het jeugdwerk, die aktief
zijn in jeugdverenigingen, kinderinstui-
ven, jeugdgroepen etc.
Het kursusaanbod richt zich op het
werken met papier, karton, verf, textiel
en met beeldende materialen, zoals klei,
hout en gips.
Daarnaast wordt aandacht besteed
aan de wijze waarop een en ander in
de groep gepresenteerd kan worden.
De kosten bedragen 32,50 per deel
nemer, inklusief materialen.
Inlichtingen en opgave voor deelname
vóór 22 september 1979 bij
Centrum voor Jeugdwerk Zuid-Holland,
Jan van Nassaustraat 7,
2596 BL 's-Gravenhage,
telefoon 070 - 24 47 36
In de vrijdag 24 augustus gehouden
vergadering van de Gemeenteraad van
de gemeente Bruinisse werd besloten
tot het invoeren van een toeristenbelas
ting en een nieuwe verordening op de
heffing en invordering van een woon-
forensenbelasting, per 1 januari 1980.
In afwijking van wat in andere ge
meenten in de regio is bepaald, werd
voorgesteld en besloten om ook de wa
tertoeristen, aan een belasting te onder
werpen en daarom werden drie afzon-
lijke belastingverordeningen inge
voerd, n.l. woonforensenbelasting, toe
ristenbelasting en watertoeristenbelas
ting is van toepassing op landtoeristen.
Men hoopt door een en ander een
meerdere opbrengst aan belastinggel
den te creëren van ruim 135.000,
De invordering van de Onroerend
Goedbelasting op in het recreatiegebied,
stuit in de praktijk op moeilijkheden,
omdat vele huisjeseigenaren hun huisje
hebben ondergebracht in een z.g. poule,
waardoor hèt moeilijk is, de eigenaar
voor deze laatste belasting aan te spre
ken. 11
Zo heet het boek dat verleden jaar
verschenen is. Het is geschreven door
Marinus Nijsse, bij lezers van Eüan-
den-nieuws bekend als oom Ko, die de
jeugürubriek verzorgüe. t.en paar jaar
geieaen is hij hiermee gestopt, nij is nu
overleden, nog vóór zijn boek uitkwam.
Het oude land is de omgevmg van
Wolphaartsdijk, in het byzonder het
gehucJit Oud-Sabbinge, waar de heer
iMijsse geboren is. Het had vroeger een
kerk, die in de Franse tijd is aigebro-
ken. Op deze plaats is later een scnool
gebouwd. Volgens he boek is Van der
Liaan daar bovenmeester, geholpen door
een onderwijzer en een onderwijzeres,
een driemans-school dus. Het is een
openbare school, er wordt voor en na
de lessen wel gebeden, maar niet uit
de Bijbel verteld.
Als je eind verder op de dijk staat,
zie je een stompe kerktoren, een rank
stadhuistorentje en een draaiende mo
len, lees ik een paar keer. Dat is na
tuurlijk Veere, al wordt deze naam
niet genoemd. Verder wordt er ge
sproken van het grote dorp, dat is
Wolphaartsdijk, met een Ned. Herv.
kerk.
Het verhaal speelt in het begin van
deze eeuw. Dat blijkt hieruit, dat bijna
niemand toen een fiets had. De ge
schiedenis eindigt in 1914, als de mobi
lisatie wordt afgekondigd en er ook een
paar mensen uit het dorp opgeroepen
worden. De gesprekken worden weerge
geven in Zuidbevelands dialect
Nu weet u iets van „het oude land",
dat in de titel van het boek genoemd
wordt. We gaan nu de mensen bekijken.
Het gezin Nieuwenhuize
De hoofdpersonen uit het boek van
30jO bladzijden zijn de leden van het
gezin Nieuwenhuize, natuurhjk een ver
zonnen naam. Vader Willem en moeder
San hebben 5 kinderen: Jan, Krijn,
Willem, Marie en Keetje. Vader Willem
is boerenarbeider bij Freek de Ronde,
een kleine boer in de polder. Zelf
werkt deze niet zoveel op zijn boerde
rij: hij is wethouder, zit in de kerke-
raad en gaat iedere dinsdag naar de
Goese markt. Maar hij kan het werk
gerust aan zijn arbeider overlaten, een
vertrouwde kerel, die de zaken van zijn
baas behartigt alsof het die van hemzelf
zijn.
De oudste zoon Jan gaat ook al uit
werken bij een boer. Zoals het de ge
woonte was in die tijd gingen de kin
deren na 6 jaar van school af met
het afscheid: „Meester, je bent be
dankt voor hetgeen je me geleerd hebt".
Ze moesten gaan meeverdienen, het
was in de arbeidersgezinnen geen
weelde.
Als Krijn van school afgaat, komt
meester Van der Laan op een avond
eens praten. Hij wil dat Krijn verder
leert, hy zal hem wel helpen. Als hij
14 is moet hij toelatingsexamen doen
voor de Kweekschool in Middelburg,
daar 4 jaar blijven en dan is hij onder
wijzer. Dat kost niets, want in Middel
burg krijgt hij een kosthuis, alles wordt
door het Rijk betaald. Krijn gaat nu
overdag werken, 's avonds moet htj
studeren in de boeken die de meester
geeft. Of alles doorgegaan is, vermeldt
het boek niet.
De kerk
Vader Nieuwenhuize is het met de
prediking in de kerk te Wolphaartsdijk
niet eens. Met nog enkele anderen uit
het dorp gaat hij 's zondagsmorgens
naar Goes, ongeveer 2 uur lopen. Tus
sen de middag blijven ze er eten. Een
paar grote kinderen gaan ook mee,
maar moeder San moet altijd met de
kleinste thuis blijven. Die kerkgang
naar Goes zal wel naar de Geref. Ge
meente zijn, al wordt deze naam niet
genoemd in het boek, evenmin als van
de predikant. Maar dat kan best de
bekende ds. Fraanje geweest zijn,die
hier enkele jaren predikant is geweest.
Ze zingen er de psalmen van Datheen.
Een hele prestatie om na 6 dagen
hard werken ook nog op zondag enkele
uren te moeten lopen. Maar de begeer
te naar de zuivere verkondiging van het
Woord dreef hen daartoe.
Later is daar verandering in geko
men. Op dit grote dorp heeft men een
eenvoudige kerk gebouwd. Een predi
kant konden ze niet bekostigen, die
waren er toen bij die kerkgroep trou
wens heel weinig, zodat het haast iede
re zondag leeskerk was.
Dan wordt Willem Nieuwenhuize als
ouderling gekozen. Het heeft hem veel
strijd gekost om het aan te nemen,
maar na het lezen van Jesaja 41 durfde
hy niet meer weigeren. God heeft hem
gesterkt, ook toen hij een preek moest
lezen, bidden en danken. Voordat deze
kerk er was, gaf ouderling Reinhoudt
catechesatie aan de kinderen, waar
van de ouders in Goes kerkten. Nu
doet ouderling Nieuwenhuize dat. De
eerste keer zat de consulent-predikant
er bij en deze vond dat Nieuwenhuize
het uitstekend deed.
Het dorpsleven
Er hebben geen geweldige gebeur
tenissen in het boek plaats. Het gewone
rustige dorpsleven zien we, zoals dat
in werkelijkheid op het boerenland
plaats heeft.
Tijdens de schooltijd helpen de kinde
ren ook al, ze krijgen er soms een paar
dagen verlof voor. In de vrijdagnacht
vóór Pinksteren heeft Krijn zijn buur
man, bakker Van Oosten, geholpen. Ook
brengt hy vóór schooltijd wel brood
voor hem rond.
Hij helpt ook zijn vader op het land:
aardappels in putjes gooien, uien wie
den, suikerbieten verdunnen, gerst en
later tarwe snijden en op stuken zet
ten. Willem en Marie brengen dan kof
fie en gaan aren rapen, een paar zak
ken vol.
's Avonds is heel het gezin bezig met
erwten lezen, dat is de slechte er uit
halen. Het zijn de gewone bezigheden
op landbouwgebied, die nu voor een
groot deel door machines zijn overge
nomen.
Bij hun dorpje staat een oud kasteel
van de vroegere heren van Sabbinge,
dat erg verwaarloosd is en als boerde
rij gebruikt wordt (nu is het geres
taureerd). Hier woont Jaap de Jonge,
een vriend van Krijn. Hij is opgekweekt
door zijn grootouders. Op een avond
gaan Krijn en Jan (die is timmermans-
knecht geworden) hier op visite, ze
mogen het oude huis van onder tot
boven bekijken en opa Krijnse vertelt
oude verhalen. Krijn droomt er 's nachts
van, dat het kasteel belegerd wordt,
een benauwde droom.
Samen gaan de vrienden met de
meester mee om in de kerk te helpen
bij het stemmen van de trompet in het
orgel. Ze gaan lamsoren snijden op de
schorren en praten er met de schaap
herder.
Ik wil nog even aanstippen: storm
met gaten in de dijk, schuur verbrand,
Ko Koeman bijgenaamd Ko Vuulte, de
kastjesman, steelt een slot met kralen
bij vrouw De Ronde, waarvan Krijns
moeder verdacht wordt, een begrafenis,
de.zaterdagavond in de scheersalon, het
onafhankelijkheidsfeest met optocht, al
lemaal gebeurtenissen zoals die kunnen
voorkomen.
Tenslotte nog iets over Willem Nieu
wenhuize. Tijdens de bietentijd werkte
hij niet op het land, maar als tarreerder
bij de haven om de hoeveelheid tarra
van de suikerbieten te bepalen. Daar
heeft hij leren fietsen op de fiets van
de havenmeester, een van de weinige
mensen die een fiets had. Een keer is
hij met fiets en al in de sloot terecht
gekomen, maar dat hoorde nu eenmaal
bij de lessen! De fiets werd een groot
gemak voor hem,
Middelburg
L. van Wallenburg
Op de zaterdag te Colijnsplaat gehou
den Zevibel visserijdag heeft de voor
zitter van de vissersvereniging Draagt
Elkanders Lasten zijn misnoegen geuit,
over de trage gang van zaken en de ma
nier van afwikkeling van de schade die
de vissers vorig jaar leden door drijvend
afval afkomstig van de opgeruimde del
tawerken in de Oosterschelde mond.
Toen de vaste afsluiting moest worden
veranderd in een afsluiting door middel
van een pijlerdam, moest een reeds ge
maakt gedeelte, worden opgeruimd,
waardoor materiaal vrijkwam dat vele
keren terecht kwam in de schroef of de
netten van de vissers.
Bij het indienen van een schadever
goedingsformulier moet een belasting
aanslag in de Inkomstenbelasting wor
den overgelegd.
Rijkswaterstaat betaalt dan niet het
gehele bedrag uit, maar berekent, welk
deel van de schadevergoeding aan de
Belastingdienst ten goede komt. De vis
sers ontvangen dan een netto bedrag,
na aftrek van de Belasting. Zo zou dus
volgens dhr. I. Bout, Rijkswaterstaat
optreden als Ontvanger der Belastingen.
n
telt duizenden abonnee's
en wordt op Goeree-Overflakliee
BO goed als
hul«-aan-huia Kelexeal
Afannetjesbg, een herenleventje?
„Mannetjesbij", is een veel voorko
mende vraag in kruiswoordpuzzels. Drie
letters, dar. Maar hoe leven darren
eigenlijk en welke functie verrichten
zij?
Wanneer de winter voorbij is en de
eerste bijen af en aan vliegen om de
drachtplanten te gaan bezoeken ziet
de imker daar nog geen darren tussen
scharrelen. Naarmate de lente voort
schrijdt en het bijenvolk zich intussen
f'ink heeft ontwikkeld, verschijnen op
e^n dag de eerste darren. De imker
vindt dit een gunstig teken.
Voor hem is het nu tyd geworden om
goed op te letten. Het waarnemen van
darren berust n.l. op de eerste zwerm-
tekens. Over het zwermen wil ik het
echter niet hebben. Het gaat om de
darren, die van enkele tientallen tot
enkele honderdtallen in een goed ont
wikkeld volk voorkomen.
Darren hebben geen enkele instinc
tieve opdracht te vervullen; in de kast
noch daarbuiten. Ze vliegen vrij rond
en keren ook weer terug zonder iets
uitgevoerd te hebben. Nectar, stuif
meel of water worden niet door darren
gehaald. Dat laten ze aan hun bijzonder
ijverige zusters over.
Trouwens, ze kunnen het ook niet
halen. Hun monddelen zijn daar niet
geschikt voor. Wel kunnen ze in de
kast voedsel opnemen dat „op verzoek"
van de darren door de verzorgsters
wordt afgegeven. Wanneer een natuur-
zwerm van een bepaald volk los komt
dan gaan er naar verhouding ook dar
ren mee.
Als dat zover Is, eind mei begin juni,
dan zijn er jonge, nog onbevruchte
koninginnen te verwachten. Op een stra
lende zomerdag kan het dan gebeuren,
da zo'n jonge koningin te voorschijn
komt en haar „Bruidsvlucht" gaat ma
ken.
Dan zijn de darren enorm actief en
gaan er op af. De darren worden nu pas
functioneel.
Hoog in de lucht vindt de paring
plaats en het is vrijwel zeker dat de
sterkst ontwikkelde darren het eerst
er in zullen slagen de koningin te be
reiken.
Vroeger dacht men dat slechts één
dar de paring moest of kon verrichten
maar dat gebeurt meerdere malen tij
dens de Bruidsvlucht die slechts een
maal in haar leven door een jonge
koningin wordt gemaakt.
Darren die er in geslaagd zijn de
jonge koningin of „moer" te hebben
bevrucht, vallen na hun geslachtsdaad
dood ter aarde.
Intussen gaat het leven van de overige
darren gewoon door.
Maar aan dat luie leventje komt
toch ook een eind. In september onder
gaat het bijenvolk een grote verande
ring. Het volk gaat zich opmaken voor
de winterzit. Dan zijn er minder dracht-
planten te vinden wat weer als gevolg
heeft dat er minder voedsel te halen
valt. Ook de dagen worden „ziendero
gen" korter. Men ziet de darren een
wanhopige strijd voeren enkelen al
leen om het vege lijf te redden. Ze
bedelen nu om voedsel maar krijgen
dat niet meer. In plaats daarvan wor
den ze zelfs door h\m eigen zusters
verjaagd.
ledere keer weer proberen de darren
terug te komen doch ze worden niet
Zaterdag 25 augustus j.l. was er di
ploma-zwemmen in Dirksland. Onder
toeziend oog van de heer Frerings, na
mens de K.N.Z.B., de heer van bon en
mej. van Manen namens zwembad „De
Gooye" deden 68 kandidaten goed htm
best en slaagden allen voor him zwem
diploma.
De belangstellende ouders en fami
lie waren in grote getale aanwezig, wat
het geheel een feesteiyk tintje gaf.
De verzorging was in uitstekende
handen van de dames Hennie de Jong
en Anneke StoUb
De geslaagden zqh:
diploma A:
Wilma Brooshooft, Basti Torensma,
Kathy Grinwis, Wim Andries, Mar-
greet Andries, Arjan de Looze, René
de Looze, Johan Visbeen, Ryanne van
Dijk, Kalle den Boer, Marina Poort-
vUet, Agnes de Waal, Roeland Troost,
mevr. J. C. van Drongelen-Tanis, Joke
Westhoeve, Corrie Tanis, Esther Nan-
niga, mevr. E. Sala-Huizer, Miranda
Driesse, Martine Duim, William Ha-
meeteman, Bianca de Bruin, Carola
Bouwman, Michel Immerzeel, mevr. J.
van Spronsen-v. Mourik, mevr. C. van
Vugt-Hoppenbrouwers, Elzelien de Jong,
Dirk Torensma, Marcel Schaareman,
Wouter Bak, Jeroen Visser, Leontien
Hoogzand, Jennifer Okker, WUco Kie
vit, Erik Brinkman, Miranda van Eys-
den.
diploma B:
Asha V. d. Ree, Kees Boshoven, Petra
van Doom, Natasja den Braber, Ray
mond Visser, Natalie Chow, Jeroen Le
Poole, Eric Kleynenberg, Krijna Luime,
Piet Kalle, mevr. N. Padmos-Mierop,
Kees Heerschap, Elza van Vliet, Anrik
Breur, Rian Dees, Jacco Mierop, Mar
tin van Dam, Anja van Dam, Sandra
Duim, Maurice Ehbel, Jan Rijnbrand.
diploma zwemvaardigheid I
Danielle Leenders Jacky Reinhoud,
Betty van den Berg, mevr. B. van den
Berg-de Raadt, Linda le Poole, Dennie
Beyer, Pepijn Kroon, Marijn van Tuyl,
Kees Koese, Freddy Hoek, Caroline
Pape.
meer geaccepteerd. Ze verzwakken met
de dag totdat tenslotte de dood er op
volgt.
Men noemt dit ook darrenslacht of
darrenmoord. Zo beschermt het volk
zichzelf tegen onnodig voedselverbruik
In de winter, wetende dat het volgend
voorjaar toch weer nieuwe darren zul
len worden geboren.
Wie de darrenmoord eens wil zien,
kan bij elke imker in zijn of haar
woonplaats één dezer weken wel te
recht.
Met dank aan de redactie,
D. Hoogzand, Sommelsdijk
Na jarenlange malaise is de oudpapierverwerkende papier- en karton
industrie weer volledig met orders bezet door een sterk toegenomen
vraag naar nieuw papier.
Naast deze ontwikkeling heeft de papierindustrie met succes het aan
deel oudpapier, afkomstig uit huis-aan-htiis inzameling, in haar grond-
stoffenpakket sterk weten te verhogen.
Thans bedraagt dit aandeel reeds SS'/o, waardoor beduidend minder ge-
importeerde cellulose hoeft te worden verwerkt.
Deze ontwikkeling past geheel in het beleid van de overheid en wordt
gepropageerd door de milieuverenigingen.
Door bovengenoemde faktoren is de vraag naar oudpapier en -karton
zo toegenomen dat de tegenwoordige inzameling onvoldoende is om aan
de vraag te voldoen.
De marktprijs van oudl>apier, afkomstig uit huishoudens, is dan ook
fors gestegen.
Voor verenigingen en scholen betekent dit, dat het weer aantrekkelijk is
de oudpapierinzameling ter hand te nemen.
Ter stimulering hiervan vergoedt de industrie thans voor dit oud
papier ca. 1 miljoen gulden méér per maand.
De prijs van het ingezamelde oudpapier zal thants, afhankelijk van hoe
veelheid en soort, gebracht hij de oudpapierhandel, ongeveer 5 6 cent
per kg bedragen.
Voor apart gehouden kartonnen dozen wordt over het algemeen een
nog iets hogere prijs betaald.
Meer dan vroeger het geval was, kunnen verenigingen en scholen te
genwoordig gebruikmaken van containers, welke door de oudpapierhandel
ter beschikking kunnen worden gesteld.
door li. Penning
UltgeverU W. M. den HertoE
■Bsg!g!Bai8ig«Bigaaggg«iSi»5ig!gigigg!sa
36
De jongen bleef onbeweeglijk staan.
„Draai je dan toch om ik wil je van
achter zien!" riep de ritmeester.
„De ritmeester wil, dat ge je om
keert!" vertolkte Pietersen in de Neder
landse taal, en toen draaide de jongen
zich om.
„'t Is van achter net de veekoopman!"
zei de ritmeester: „als twee druppels
water! Maar de veekoopman verstond»
Frans, en deze jongen niet".
De officier legde de pen neer, om zijn
gedachten te verzamelen.
Toen zei hy, „'t Is goed; we gaan naar
Muiden op staande voet. jy, Hollan
der, gaat mee; -ik zal je streng in het
oog houden, en bij de eerste verdachte
handeling schiet ik je neer heb je
my verstaan?"
„Wat zegt die mynheer?" vroeg An-
drie, zich tot de koerier wendend, en
deze vertaalde de woorden van de be
velhebber.
Dat vooruitzicht scheen echter alles
behalve in Andries' smaak te vallen.
Hij had allerlei bezwaren; de lucht was
zwaar betrokken en er scheen geen
maan. En hy verzocht dringend, de
tocht tot het daglicht uit te stellen.
Doch de ondernemingsgeest van de
ritmeester was nu eenmaal geprikkeld,
en zyn ruiterij was de roes reeds te
boven. Hy noemde de bezwaren van
Andries zotte uitvluchten; de jongen
moest maar goed uit zyn ogen kijken,
dan kwam aUes terecht, en aan een
flinke beloning zou het niet haperen.
De toren van Naarden sloeg het mid-
demachteiyk uur, toen de ruiterij,
met toortsen gewapend, de Amsterdam
se poort uitreed, om Muiden te bezet
ten. Ritmeester Moisel reed aan de spits;
hy had zich met moeite in het zadel ge
werkt, en zyn oog straalde van geest
drift
„We kunnen wel de zeedyk nemen!"
meende de gids, toen zy de poort achter
zich hadden.
„Die weg is om," zei Pietersen: „luj
gaat over de Muiderberg!"
„Dan nemen wy de Keverdyk!"
meende de jongen.
Hij reed tussen twee forse ruiters
in. zyn handen waren vrij, maar zyn
voeten waren door leren riemen aan
het zadeltuig van de beide dragonders
vastgebonden, zodat hy niet uit de styg-
beugels en nog minder vluchten kon.
De ruiterstoet had eerst een korte
draf genomen. Toen commandeerde de
ritmeester stapvoets, en stapvoets reed
de Franse cavalerie aan de noordkant
van het Naardermeer voorby.
Er dreven zware regenwolken, door
het luchtruim. De wind voer in krach
tige stoten door het riet, en de vlam
men der toortsen sloegen griUig heen
en weer.
Plotseling hield de ritmeester zyn
paard in.
„Wat betekent dat lawaai?" vroeg luj,
en Pietersen, die vlak achter de aan
voerder reed, antwoordde: „Dat zyn
eendenkooien; de eenden worden on
rustig van het getrappel onzer paarden
en maken dat geruis."
Ze reden verder. Het licht der flam
bouwen zette de knotwUgen, de strui
ken, de wieken van een paar watermo
lens langs de weg in een fantastische
gloed. Grote vogels vlogen verschrikt
op uit hun nesten, en van het meer
klonk de riemslag van een eenzame
visser.
De bevelhebber was niet op zyn ge
mak. Hy spitste by elk gerucht de oren,
en wierp telkens een scherpe, speurende
blik naar links, naar het geheimzinnige
meer, alsof hy achter dat golvende
riet de vyand vermoedde.
„Houdt uw vuurwapens gereed!" com
mandeerde hy; „denkt er om, myn jon
gens, dat het tot nog toe maar een
pleziertochtje is geweest; nu is uitldjken
de boodschap!"
En zich tot een kleine dragonder
wendend, die midden in het tweede
gelid reed, en door de slaap overmand,
zat te knikkebollen in het zadel, riep
hy: „Veeg de slaap uit je ogen, Jean!
morgen kun je slapen!. Opgepast!"
Een kwartier lang reden ze voort,
terwyi nauweiyks enkele woorden wer
den gewisseld. Maar nu verbrak Pie
tersen de stilte.
„We zyn thans het Naardermeer ge
passeerd, ritmeester!"
„Gelukkig! Neemt acht, jongens, en
straks kruipt ge in de ganzenveren
bedden van de rijke Muider burgers.
Die zullen me ook een gezicht zetten!"
De ritmeester was vroiyk en opge
wekt. Muiden Amsterdam de Re
publiek: dat waren de drie schakels,
en zijn naam zou een wereldhlstorische
betekenis krijgen.
„Zeg Hollander moeten we nu
links of rechts?"
„De ritmeester vraagt, of we nu links
of rechts moeten, Andries."
„We moeten links."
„En waarom niet rechts?"
„Rechts komen we aan de trekvaart;
we hebben daar de Hakkelaarsbrug,
die door de Hollandse soldaten vernield
moet zyn."
Pietersen was weer gerustgesteld, en
de ruiters reden stapvoets voort, naar
alle kanten scherp uitkykend, om niet
door een mogeUjke vy'and verrast te
worden.
De ritmeester strekte de hand uit en
zei: „Het begint te druppelen!"
Het druppelen werd een zware regen.
Het scheen als met bakken uit de lucht
te vallen, en de flambouwen sisten uit
met een zware walm.
De stemming onder de miters werd
gedrukt. Ze hadden gedacht, dat de
tocht korter zou geweest zyn; de paar
den lieten de kop droefgeestig hangen,
en de ritmeester begon ongerust te
worden. Hy riep de biede dragonders,
die de wacht van de jonge gids vorm
den, toe, dat zy hem terdege in het
oog zouden houden.
„Halt!" commandeerde hy plotseling
met van drift bevende lippen: „daar
hebben we weer het Naardermeer; we
ryden terug Pietersen! wat denk jy
daarvan?"
„Ondergelopen land, ritmeester! Dat
is nu de beroemde hiundatie van de
Hollandse waterlinie, maar ik verze
ker u, dat men er met halve laarzen
doorheen kan waden, zonder natte kou
sen te krijgen!"
De ruiterstoet zette zich weer in be
weging: onder een stromende regen, die
elk ogenblik in kracht toenam. Het
scheen, alsof de sluizen des hemels
waren geopend, en de schilderachtige
imlformen, waarop de ruiters in het
vreemde land zo trots waren, hingen
htm als natte vodden om het Ujf.
Pietersen keek rechts en links, maar
hy kon niet ver zien, want de zware
wolken onderschepten alle licht, en er
kwam een gevoel van onveiligheid by
•hem boven.
„Ik begryp niet," zei hij, zich tot An
dries wendend: „dat wij al maar op
dezelfde weg biyven we moeten toch
rechts; emders komen we nooit in Mui
den."
„Aanstonds gaan we rechts," ant
woordde de jongen irtet onverstoorbare
kalmte: „niet te haastig, man!"
De ritmeester geraakte in zyn wre-
veligste stemming, en toen de koerier
zei: „Het is maar om een half uur te
doen!" gaf hy niet eens antwoord.
Hy wist niet, hoe hy het met de gids
had, maar Jan Pietersen wekte even
eens zyn achterdocht. In geen geval was
het verstandig geweest, om in het holle
van de nacht met een onbekende gids
op te trekken een polder In, die bene
den de zeespiegel lag, en meer water
dan land bevatte: een streek, wel ge
schikt voor kikkers en eenden, maar niet
voor een Franse edelman, die een trots
kasteel te midden van hoge heuvelen
bewoonde.
Maar alles kon nog goed komen, en
met de punt van zyn degen naar een
schaduw aan de horizon wijzend, vroeg
hy: „Is dat de toren van Muiden?"
(Wordt vervolgd)
