'?sO0tWH€ftCft
Kiik'es...wateeii
geweldige feest-aanbieding!
instroktie - verpleegkundige
desamantiian
Wasautomaat WA 718
normale adviesprijs f L449,-
Jubileum- IQM
adviesprijs! MM%9g
zolang de voorraad strekt
Ongelofelijk, zoveel
kwaliteit voor minder
dan duizend gulden:
Bauknecht]
Ga naarde Bauknedit-dealeren vier uw feestelijk voordeel.
Schelpenpad 26 Dirksland Telefoon 01877-1236
„MANEGE OOSTMOBR
Wat moet u weten
over dieet en
lichaamsbeweging
TAALPÜAATJE
f^faEaria-^bestrilciing
staat voor grote
iiinciernissen
Organiseert op „Hemelvaartsdag"
RINGRIJDEN VOOR BEDEREEN
We beginnen om elf uur, tevens kan er de gehele dag vrij gereden
worden op paard of pony.
Tot ziens in onze foyer.
Modehuis
Middelhamis, Tel 25 96
Buitenmantel en bovenblad gemoffeld;
trommel en kuip van roestvrij staal.
Capaciteit ca 5 kg droog wasgoed.
Schake'knop voor 12 programma's, knop
geeft verloop van programma aan. Was
middelbakje met vakverdeling voor
voorwas, hoofdwas en wasverzachter.
Beveiligde deursluiting. Centrifuge: 850
toeren per min.; "Wolmerk"-programma.
Voor- en hoofdwas thermisch gestuurd.
Spoelstop voor eenvoudig te
behandelen textiel en wol.
Enz., enz.!
l/EMA
iXeur
Dit is het jubileumjaar van Bauknecht.
Dat zal feestelijk worden gevierd met
feestelijke aanbiedingen. Hier ziet u de
eerste. Een voorbeeld van de Bauknecht-
suksesformule door de jaren heen:
Een uitzonderlijk goed produkt bieden
voor een hoge prijs, dat is geen kunst.
Maar zo'n produkt bieden voor een
uiterst redelijke prijs dat is de kunst.
En dat kan Bauknecht. Nu al 60 jaar lang.
Bladz. 2
^ILANDEN-NIBUWS'
Vrijdag 18 mei 1979
Eeuwen lang heeft de mensheid spe
ciaal voedsel gegeten om de lichame
lijke prestaties op te voeren. De oude
Spartanen geloofden, dat een kom bij
zondere zwarte bouillon hen extra
kracht op het slagveld gaf. Zelfs tegen
woordig gebruiken sommige athleten
nog flinke porties vlees en eieren als
zij op het sportterrein hun krachten
moeten meten.
Geen van deze methoden voor on
middellijke kracht zijn doeltreffend ge
bleken, zeker niet voor de amateur-
sporter. Om lichamelijke topprestaties te
behalen is een evenwicht in voedings
stoffen nodig. Het is aangetoond, dat
een teveel of te weinig aan zekere
voedingsstoffen een nadelige invloed
heeft op lichamelijke prestaties. Als
er geen tekorten zijn in de dagelijkse
voeding, is toevoeging van extra kracht-
voedsel doorgaans helemaal niet nodig.
Het verbetert niets aan de prestaties
en corrigeert ook niet verkeerde voe
dingsgewoonten.
Recente onderzoeken hebben bewezen,
dat de dagelijkse voeding van ath
leten niet verschilt van die van sport
lieden die lichte sport uitoefenen. Al
leen de hoeveelheid calorieën moet gro
ter zijn en de tijden der maaltijden
zijn anders. Beiden moeten echter wel
goed uitgebalanceerde maaltijden gebrui
ken, te beginnen met een goed ontbijt
van fruit of vruchtensap, kant-en-kla-
re graanprodukten (bijvoorbeeld Corn
Flakes) met melk, en brood met boter
en beleg.
Krachtens het hogere energieverbruik
moet de athleet meer calorieën opne
men om het lichaamsgewicht op peil
te houden dan iemand die een zittend
leven leidt. De Kellogg Nutrition Coun
cil raadt aan om de meerdere calorie
ën te verschaffen door een groter voed-
selgebruik tussen de maaltijden, zonder
veel te veranderen aan de hoeveelheid
voedingsstoffen van de hoofdmaaltijden.
De energie voor kortdurende lichaams
inspanning zoals tennis, golf of fiet
sen is al In het lichaam beschikbaar
in de vorm van opgeslagen zetmeel en
vet. Daarom zal het eten van zoetig-
heden vlak voor sportmanifestaties niet
noodzakelijk de prestaties verbeteren,
maar worden gebruikt om de verloren
gegane energie aan te vullen. Zetmeel
uit voedsel zoals pannekoeken, brood,
graanprodukten, aardappelen, fruit en
groente wordt omgezet in glycogeen,
dat in de spieren en de lever wordt
opgenomen, of in glucose, die in de
bloedbaan terecht komt. Glycogeen en
glucose zijn de voornaamste energie
bronnen waaruit wordt geput bij lange
en korte lichaamsinspanning.
Het is bekend, dat conditietraining
niet alleen de prestaties verbetert, maar
ook de capaciteit om de energiereserves
economisch te verbruiken. Het is voor
gekomen, dat ongetrainde sportievelin-
gen maar de helft van de aanwezige
zetmeelreserves gebruikten. Geoefende
athleten daarentegen raken nooit ge
heel uitgeput en zijn in staat langer
vol te houden totdat bijna alle zet
meel voorraden zijn opgebruikt.
Het menselijk lichaam is ook afhan
kelijk van vet voor energie, daar vet
een geconcentreerde vorm van- calo
rieën is. Men wordt niet zo vlug hon
gerig als het voedsel vet bevat, omdat
vet een hormoon activeert, dat het le
digen van de maag vertraagt. Het is
niet goed vet voedsel te eten vlak vóór
inspannende sport, daar de energie uit
het vet niet zo makkelijk vrijkomt en
niet zo efficiënt is. Hieruit volgt, dat
men bij het vermageren veel lichaams
beweging moet doen om slechts één ca
lorie te verbranden. Een man van 70
kilo moet ongeveer 3.500 calorieën ver
bruiken om één pond kwijt te raken,
wat neerkomt op acht uur fietsen!
Een volle maag kan traagheid bij de
oefeningen, bovenmatige spanning in de
hartspieren of kramp veroorzaken. Maal
tijden moeten dan ook ongeveer drie
uur vóór de uitoefening van mspan-
nende sport worden gebruikt, zodat het
voedsel is verteerd en in het lichaam
is opgenomen. Overvloedig vet, proteïne
en gasvormend voedsel moeten ook v>?or-
den vermeden. Voldoende vloeistof dient
te worden gedronken om uitdroging te
voorkomen.
Beroepsathleten of weekend-sporters
zullen zich beter voelen en er beter
uitzien als ze bedenken dat het fit-zijn
niet wordt bereikt door magische in
grediënten, maar door oefening alleen.
AFRIKAANS
In de huidige tijd is Zuid-Afrika heel
dikwijls in het nieuws, meestal in het
nieuws, meestal in sterk afkeurende be
woordingen door het gevoerde apart-
heidsbeleid. Hoe men daarover denkt
laten we in het midden, maar er mag
ook wel eens positief over dit land wor
den geschreven. Daarbij doelen wij op
het bezit van een eigen taal: het Afri
kaans.
Op 6 april 1652 landde Jan van Rie-
beeck, in dienst van de Oost-Indische
Compagnie, via de Tafelbaai in Zuid-
Afrika en stichtte de Kaapkolonie,
waarvan hij de eerste gouverneur werd.
De poging van de Wereldgezondheids
organisatie (WHO) om malaria uit te
roeien, is mislukt. De malariamug, die m
de vijftiger en zestiger jaren met tal
loze bestrijdingsmiddelen te lijf werd
gegaan, blijkt nu in grote delen van de
wereld voor veel van die middelen on
gevoelig te zijn geworden. Het aantal
gevallen van malaria is de laatste jaren
schrikbarend toegenomen. Om deze
ziekte, die ongeveer een miljard mensen
bedreigd, te beteugelen, heeft de WHO
haar troefkaarten gezet op de ontwik
keling van een vaccin tegen malaria.
Het lijkt niet onwaarschijnlijk dat
over vier a vijf jaar een voor de mens
toepasbaar vaccin ontwikkeld, is. Er zijn
echter deskundigen die vrezen dat ook
een massale vaccinatiecampagne tegen
malaria tot mislukken gedoemd is.
De echte veroorzaker van malaria is
niet de bekende malariamug. De mug is
wel de verspreider van de ziekte, omdat
hij net als de mens besmet kan worden
door eencellige inwendige parasieten,
die de werkelijke boosdoeners zijn. Bij
de mens bestaan vier soorten malaria,
waarvan de kwaadaardigste vorm, de
a.g. malaria tropica de dood tot gevolg
kan hebben. Een malariabesmetting
gaat altijd gepaard met hevige koorts
aanvallen.
In de vijftiger en zestiger jaren werd
o.a. door het goedkope en het (toen nog)
doeltreffende bestrijdingsmiddel DDT
de malariamug teruggedrongen en met
de mug de ziekte. Helaas bleken de
muggen zich zo te kunnen aanpassen
dat vele bestrijdingsmiddelen hen wei
nig meer deden. Hetzelfde geldt voor de
eencellige parasiet die de malaria tro
pica veroorzaakt.
Deze is in sommige streken ongevoe
lig geworden voor het geneesmiddel te
gen de ziekte, ohloroquine. Tot nu toe
waren er geen gebieden waar de onge
voeligheid van de mug tegen bestrij
dingsmiddelen en van de parasiet tegen
chloroquine beide bestaan. Het is echter
niet onwaarschijnlijk dat dat op een
gegeven moment in een bepaalde streek
gebeurt, Zoiets lijkt nauwelijks minder
dan een ramp.
Vandaar dat de WHO het onderzoek
naar een malariavaccin enorm stimu
leert. Bij vaccinatie wordt iemand be
smet met verzwakte of gedode ziekte
verwekkers, waardoor hij zelf een weer
stand ontwikkeld tegen de ziekte. De
problemen bij de ontwikkeling van een
malariavaccin moeten niet worden on
derschat, maar enige veelbelovende re
sultaten bij proefdieren maken het niet
geheel 'onwaarschijnlijk dat over zo'n
vijf jaar een voor de mens geschikt vac
cin is ontwikkeld.
Echter ook wanneer zo'n vaccin mas
saal zou kunnen worden toegepast, is
het volgens sommige deskundigen een
illusie om te denken dat malaria dan
binnen enige jaren zal zijn uitgeroeid.
Een succesvolle bestrijding van een be
smettelijke ziekte door vaccinatie ver
eist namelijk meer dan een goed vaccin.
Zonder een goede organisatie van de
gezondheidszorg blijkt het niet moge
lijk om een besmettelijke ziekte op een
deugdelijke wijze preventief te bestrij
den.
In de meeste westerse landen lukt dit
al niet, dus niemand hoeft zich hierom
trent enige illusie te maken voor derde
wereld-landen. De hoeveelheden vaccin
die nu naar de tropen worden gebracht,
bereiken vaak alleen de kinderen van
hoge ambtenaren en artsen in de hoofd
steden.
Het toen gesproken Nederlands werd
door de komst van andere kolonisten,
meest Franse Hugenoten en Duitsers, in
de loop der jaren sterk gewijzigd tot het
Afrikaans.
In de Unie van Zuid-Afrika is veel
strijd gevoerd tegen het Engels en het
was voor de voorstanders van het Afri
kaans een enorme teleurstelling, dat het
Engels in 1910 tot de officiële voertaal
werd uitgeroepen. De strijd ging door
en in 1925 werd het Afrikaans naast het
Engels als voertaal erkend. De taal heeft
een eigen letterkunde met als bekendste
schrijvers Du Toit, Hoogenhout, Celliers
en Van Langenhoven.
Over het Afrikaans heeft J. A. Meijers
een goed boek geschreven, dat we bij
dit Taaipraatje mede raadpleegden.
VERSCHILLEN
Ten aanzien van ons Nederlands zijn
er nogal wat verschillen, die we in kort
bestek,,zonder volledig te willen zijn, op
de korrel nemen.
In de eerste plaats gebruiken ze „ons"
voor wij „ek" voor ik. „hullie of hulle"
voor zij. Wij gaan niet wordt dus: ons
gaan.nie (zonder t). Hullie vragen. Ek
ga nie.
Het woordje „er" is er onbekend. Het
Afrikaans kent alleen „daar". Wij re
kenen erop wordt, ons reken daarop.
Voor men wordt „'n mens" gebezigd,
„'n Mens moet dat nie doe me", (men
moet dat niet doen)
Het ontkennende niet wordt dikwijls
achteraan de zin herhaald.
De verleden deelwoorden gelopen,
geschreven, gebiecht, gekoimen worden;
geloop, geskrijf, gebieg en gekom. Wij
zijn gekomen: ons het gekom. De ch
wordt g: Toch, lichten, nachten: tog, lig-
gies, nagte.
De verkleinwoorden eindigen op „ie"
(tjie, pie). Boekie, lepelie, dingetjie,
windjie, armpie.
Het lidwoord de wordt „die". De koe
bij de horens vatten wordt„die bul bij
die horings pak". Van de hak op de tak
springen: „van die os op die esel spring"
„Die dag was baie heet", baie is erg,
bar, veel.
Het Afrikaans kent vele echte vond
sten, vooral om het Engelse woord te
ontwijken. Wij noemen daarvan: prik-
kelpoppie voor pin-up girl, amperbroe-
kie voor hotpants, peuzelkroeg voor
snackbar, verneukpoep voor kunstmest,
laatlammetje voor nakomertje, kopseer
voor hoofdpijn, koekiesdrukkertjie voor
tulbandvorm, onderbaadjie voor vest,
baadjie voor jas, stasie voor station,
vulstasie voor benzinepomp.
We besluiten dit Taaipraatje met het
Afrikaanse Volkslied van C. J. Langen
hoven: „die stem van Zuid-Afrika".
Uit die blau van onse hemel,
Uit die diepte van ons see.
Oor ons ewige gebergtes,
Waar die kranse antwoord gee,
Deur ons ver verlate vlaktes
Met die kreun van ossewa.
Ruis die stem van ons geliefde,
Van ons land Zuid-Afrika.
OOSTMOERSEDIJK 2A
STAD- AAN 'T HARINGVLIET
TELEFOON 01871 -1505
Ten behoeve van de praktijVbegeleiding van onze leerling-
ziekenverzorgenden, vragen wij een
Het betreft een part-time dienstverband van 20 uur per week.
Daar op gezette tijden ook medewerking aan de pré-klinische
periode en blokweken dient te worden verleend, moet de bereid
heid bestaan om binnen dit dienstverband variabele werktijden
te vervullen.
De weekeinden vallen hier niet onder.
Gegadigden dienen in het bezit te zijn van het A B of A
diploma en een prot. chr. levensovertuigmg te zijn toegedaan.
Informatie over deze vakante funktie kunnen telefonisch worden
ingewonnen bij het hoofd van de opleiding.
Schriftelijke sollicitaties
kunnen worden gericht
aan de direktie vóór 1
juni a.s.
■d» Samaritaan" onderdeel van de Stlchtlnfl
Hervormd Dlakonale GezondheldszofO,
Koningin Jullanalaan 59,
Sommalsdijk (Mlddelhamla},
T«Mo(m01870-2600.
Hst varpleeghul» I* In 1B70
geopend. y/^
Het modems komplexli m
gehe»! geliJkvlMre gebouwd, if*.
Overdag gekleed op
t werk in een leuk
pak. Jasje, broek,
shirt, kompleet met
slipover, f 488,-
Een exklusieve
Fortex kombinatie.
iMifi cicf heijden
