EIIAI1DEI1 - niEUWS HET POSTWEZEN Overdenking veR van honk Uw huis verkopen? TAMBOER uit de Heilige Schrift per klas daalt nog steeds bij het kleuter onderwijs en het ge woon lager onderwijs 2e blad Vrijdiag 9 maart 1979 No. 4773 HET- KFIKVENSTER ZEEUWSE WANDELINGEN ZONiaf OF VREEMDEN CARAVANS IN ALLE SOORTEN EN MATEN OP CARAVAN AHOY' Uw huis verkopen? TAMBOER Het aantal leerlingen Gymnastiek voor ouderen in Den Bommel VERVOLGVERHAAL blik op kerk en samenlevins Goudzwaard en het CDA Top en basis Geven en nemen Prof. Goudzwaard heeft roet in het eten gegooid. Anti-Revolutionair roet in het eten van het C.D.A. Inuners, de drie grote christelijke partijen, de KVP en de ARP en de CHU hebben al zo'n nauwe vorm van samenwerking dat ze streven naar een definitieve fusie op 1 juni 1980. Op zichzelf is dat natuurlijk een groot se onderneming. Drie partijen, die een eeuw lang gescheiden optrokken en el- kaar soms fel bestookten en soms heel ver uit elkaar gegroeid leken, hebben elkaar gevonden. Het CDA is dan ook weleens één van de belangrijkste poli tieke ontwikkelingen van na de oorlog genoemd. De motor van die eenwording is in feite Prof. P. Steenkamp, die met on vermoeibare werkkracht en met groot idealisme de partijen tot elkaar heeft gebracht. Hoeveel moeilijkheden en on derlinge geschillen en onenigheden hij daarbij telkens weer uit de weg moest ruimen, weet hij waarschijnlijk alléén. En nu komt dan de fusie in. zicht, waarbij de drie verschülende partijen ophouden te bestaan en opgaan in het ene grote CDA, en nu komt Prof. Goud zwaard met bezwaren tegen de huidige koers van het CDA in de regeringspoli- tiek. Bezwaren die volgens hem de fei telijke eenwording in. de weg staan. Goudzwaard staat met die bezwaren niet aUeen. Binnen de Anti-Revolutio- naire Partij gaan voortdurend stemmen op die beweren dat het CDA niet genoeg evangelisch-radicaal is, en te veel loopt aan de leiband van de regering. Ze wU- len dat de CDA-fractie zich onafhanke lijker opstelt tegenover het kabinet-van Agt. Toch vertolken deze stemmen van de leidinggevenden nieft altijd wat er leeft in de ARP zelf. Er is reeds verschillende malen op gewezen dat de afstand tussen de top en de basis erg groot is. De top is linkser, radicaler dan de basis. Het CDA heeft mijn sympathie niet, dat heb ik nimmer onder stoelen of banken gestoken. Een samengaan tussen Rome en de Reformatie lijkt me ook in de politiek onmogelijk.. De kloof tussen beide is te diep. Maar afgezien daarvan hjkt de kritiek van Goudzwaard me niet billijk. Binnen het CDA is er al op gewezen dat er nu eenmaal een marge zit tussen het ver kiezingsprogram „Niet bij brood alleen", waarop Goudzwaard zich herhaaldelijk beroept, èn de politieke praktijk. Maar bovendien, het CDA regeert niet alleen. Het vormt een coalitie met de VVD. En wie met anderen een regeer akkoord heeft gesloten kan die anderen niet buiten spel zetten. Als er water in de wijn gedaan is, is dat nog eerder ge schied door de liberalen dan door de christen-democraten. Want er is de WD blijkbaar veel aan gelegen samen met het CDA te regeren en niet met de PvdA Vandaar dat ook de WD in eigen kring nogal eens op de vingers wordt getikt. En zeker van de kant van de oppositie moeten de liberalen vaak horen dat ze overstag gaan voor het CDA, uit vrees buiten de boot te vallen. Dat had Goud zwaard óók moeten bedenken. WAARNEMER Een paar weken geleden is in Mlddel- hamis een nieuw postkantoor in ge bruik genomen. Een foto ervan stond in ons blad. Dat is eigenlijk de aanleiding geweest om eens iets te schrijven over de toestanden bij de post in vroegere tij den. Vele eeuwen geleden werden er al brieven geschreven en ook bezorgd. Denk maar aan de brieven die de aposte len Paulus en Petrus geschreven hebben aan de gemeenten, die ze op hun zen dingsreizen gesticht hadden. Een bij zonder soort brief van Paulus was die aan zijn vriend FUemon, een christen en welgesteld burger in Colosse, wiens slaaf Onesimus was weggelopen. Deze slaaf was in contact gekomen met Pau lus, die toen in Rome in de gevangenis zat en was overgegaan tot het Christen dom. Paulus stuurt deze slaaf terug naar zijn heer Filemon, met het verzoek hem nu als Christen in liefde te willen terugnemen. De bezorging. In de Middeleeuwen had de bezorging van brieven erg gebrekkig plaats, men schreef toen trouwens niet veel en de meeste mensen konden niet lezen en schrijven. Men gaf de brieven mee aan rondreizende marskramers of pelgrims, aan minstreels die op de kastelen der edelen hun liederen zongen. Dat waren dus de eerste post boden. Een bijzondere bestelling had plaats in de nacht van 1 op 2 november 1561. De prediker Guido de Bray (Brés) gooide een brief over de buitenste muur van het kasteel van Doornik, bestemd voor onze landsheer Filips II. Bij deze brief was een afschrift van de 37 geloofsartikelen, die hij juist gemaakt had. Toen deze brief was af geleverd, werd zijn woning doorzocht. Hij zeU was gevlucht, de papieren en boeken die ze vonden werden verbrand. Een paar jaar later is hij echter ge vangen genomen en ter dood gebracht (1567). Vooral na de 80 jarige oorlog nam het postverkeer toe. Er kwam meer handel en vooral de kooplieden voerden veel correspondentie, op zakengebied natuur lijk. De wegen waren ook veiliger, er zwierven geen afgedankte huursoldaten meer rond. Als bezorgers, postiljons ge noemd, dienden dikwijls cavaleristen, die vroeger in het leger gediend hadden. Zij konden paardrijden en dat was nodig voor lange afstanden. Kortere stukjes legde men te voet af. Als de postiljon het dorp of de stad binnen kwam, blies hij op zijn posthoorn, die hij altijd bij zich had. Soms kwam hij 's nachts aan en dan werden de mensen weleens wakker. Vandaar dit versje: „Wanneer in 't holle van de nacht De slaap de mens verkwikt. Dan wordt hij vaak, heel onverwacht, En nodeloos opgeschrikt. Een postkar, die met hoommuziek Door onze straten rijdt. Verkondigt luide het publiek Haar tegenwoordigheid. Ach, postiljon, verhoor de bee. Ik spreek uit veler naam. Laat ons des nachts met rust en vree, Dat 'g wel zo aangenaam". Tegenwoordig zouden we zoiets ge luidshinder noemen. Uit dit versje zien we, dat de besteller niet te paard rijdt, maar met een postwagen. Dat was nodig als er een grote hoeveelheid post was. Een dergelijk soort geluid maken te genwoordig in Zwitserland nog de post auto's, maar nu met hun claxon. Meestal was het de gewoonte, dat de ontvanger van de brief de portkosten betaalde, men was er dan zeker van, dat de brief bezorgd was. Deze kosten hin gen af van de afstand, er was geen be paald tarief voor. De geadresseerde moest betalen wat men vroeg. Dat heeft geleid tot veel misbruiken. Vooral in de tijd, dat de regeerders in de steden volgens onderlinge geheime af spraak de winstgevende baantjes onder elkaar verdeelden. Zo'n goede baan was ook die van postmeester, de man die in een stad het brievenvervoer verzorg?ie. Soms ook slecht verzorgde, maar voor Wat dunkt u, Simon, de koningen der aarde, van wie nemen zij tollen of schatting, van de zonen of van de vreemden? Petrus zei/de tot Hem: van de vreemden. Jezus zeide tot hem: zo zijn dan de zonen vrij. (Matth. 17 25b - 26) Een wonderlijke vraag uit een wbn- derlijke geschiedenis. Wie betalen er belasting? De kinderen Van een vorst of zijn onderdanen?. Die vraag legt de Heere Jezus voor aan Simon Petrus op het moment dat Hij gemaand wordt de tempelbelasting te betalen. Er is een ambtenaar van de belasting bij Petrus gekomen om eens te informeren of Je zus wel aan zijn verplichtingen, jegens de tempel voldoetDat is een luttel bedrag dat elke volwassen Israëliet jaarlijks moet betalen tot instandhou ding van de dienst in de tempei. Een halve sikkel per hoofd', het zogenaamde hoofd- of zoengeld. De rijke hoeft niet méér te betalen en de arme niet minder, want bij de Heere is geen aanneming des persoons. Voor Hem zijn we allen gelijk. Allen hebben gezondigd en der ven de heerlijkheid Gods. En niemand kan de prijs der ziele, dat rantsoen aan God in tijd noch eeuwigheid voldoen. Dit symbolische bedrag van een halve sikkel per hoofd wijst dan ook heen naar het offer waardoor de zonde zal worden verzoend en de schuld betaald En nu wordt Hij, Die geen zonde ge kend of gedaan heeft, gemaand om het zoengeld te betalen! Hij van Wie het zilver en het goud is, Hij moet Zijn hal ve sikkel geven. Het Kind van de Vader moet het hms van Zijn Vader in stand helpen houden. Alleen ze durven het Hem niet persoonlijk vragen. Ze vragen het aan Petrus: Uw Meester betaalt toch de di- drachmen wel? Met die vraag hebben ze een bedoe ling! Als Petrus „ja" zegt, dan ziülen ze meteen de conclusie trekken: Zie je wel. Hij is ook maar een gewoon mens, die imoet betalen tot verzoening van zijn zonde. En als Petrus „nee" zegt, dan kunnen ze Hem veroordelen als een re volutionair, die zich niet houdt aan de wet van Mozes. Hóe Petrus het ook wendt of keert, ze ziülen een stok heb ben om Hem te slaan. De Zoon van de Vader, verdacht van ontrouw en ongehoorzaamheidHij Die gekomen is om. de wet te vervullen, beschuldigd van overtreding van de wet Dat is een stukje van Zijn lijden. Hij is gekomen tot het Zijne, maar de Zij nen hebben Hem niet aangenomen. Hebben we onszelf al eens zien staan bij de belastingambtenaren van Kaper- naum? Levend bij de letter van de wet, maar Hem miskennend. Die gekomen is om de wet te vervuUen? Het Lam af keurend dat door de Vader is goedge keurd? Ja, zegt Petrus, mijn Meester betaalt de didrachmen wel. Wéét hij wel wat hij zegt? Is hij niet te vlug met zijn ant woord? Hij zou niet graag willen dat de Meester in een kwaad daglicht kwam te staan, maar of hij er zo zeker is van zijn zaak? Daar begint de Heere Jezus al. Simon, de koningen der aarde, van wie nemen zij tollen of schatting? Van de zonen of van de vreemden? Wat een vraag! Na tuurlijk, als de koningen, de gebieders der volken, belasting opleggen, dan moeten hun onderdanen die belasting betalen en niet hun kinderen. Dat spreekt vanzelf. Van de vreemden, zegt Petrus. Ja, zegt Jezus, dus de zonen zijn vrijgesteld. Een voudig genoeg. Maar Petrus heeft er nooit aan gedacht. Hij heeft wel bele den: Gij zijt de Christus, de Zoon van de levende God. Maar nu de consequentie. Als Hij de Zoon van God isi, dan is de tempel het huis van Zijn Vader. Dan hoeft Hij daarvoor toch niet te' betalen? Hij Die Kind is in huis. Die bovendien geen zonde gekend of gedaan heeft? Zo zijn dan de zonen vrij, zegt Jezus. Maar dat is opvallend Hij spreekt in het meervoud. Hij zegt niet: Dan ben IK, als Zoon van de Vader, vrij. Nee, zo zijn dan de zonen vrij. Petrus en al die anderen en allen die Hem leerden vol gen. AUen die op Zijn Neiam leerden hopen. AUen voor wie Hij de weg op gaat naar het kruis. Wij móesten wel betalen, want we hadden een hemelhoge schuld, die we alleen nog maar groter konden maken. En dat verschrikkelijke vonnis hing ons boven het hoofd: Betaal wat ge schuldig zijt, en zo niet, dan staat de gevangenis voor u open. En toen kwam HIJ. Hij hoefde niet te betalen, maar Hij wilde betalen. Niet met een halve sikkel, maar met de prijs van Zijn bloed. Wetende dat gij niet door vergankelijke dingen, zilver of goud, verlost zijt, maar door het dier baar bloed van Christus als van een on- bestraffelijk en onbevlekt Lam. Nu zijn alle zonen en dochteren vrij. Die schuldenaars die niet betalen kón den. Vrij op kosten van dat Lam. Want Jezus maakt hen vrij en Jezus houdt hen vrij. Alles wat van Hem is is van hen. Die ook Zijn eigen Zoon niet ge spaard heeft, maar heeft Hem voor ons allen overgegeven, zal Hij ons met Hem niet alle dingen schenken? Petrus moet naar de zee en een vis vangen. En de eerste de beste vis zal een geldstuk in zijn bek hebben, genoeg om te betalen voor Jezus en voor Petrus samen. Betaal de tempelbelasting, Pe trus, voor Mij en voor u. Voor Mij, hoe wel Ik niet hoef te betalen, want wie overtuigt Mij van zonde? Maar ook voor u, want voor u ben Ik tot zonde gemaakt. Wat Ik niet geroofd heb moet Ik weder geven. Er is betaald' en er wórdt betaald. Want Jezus gaat de weg, naar Jeruzalem op om te lijden en te sterven. Hij be taalt nu het zoengeld, want Hij gaat Zijn leven geven tot een losprijs voor velen. Daarin ligt dé vrijheid voor ge- bondenen en daarin ligt de overvloed voor armen en behoeftigen. Nu hoeven mensen die failliet zijn niet meer te betalen, want er is betaald. Er is betaald voor onze plaats in de he mel, in het Vaderhuis waar we ons uit- gezondigd hadden. Maar voor de rest is ook betaald. On ze wieg stond op betaalde grond, want eer iets van ons begon te leven was alles in Zijn boek geschreven. En ons graf zal gegraven worden in betaalde aarde, want Hij heeft door Zijn begrafenis het graf geheiligd. En alles wat daartussen ligt is ook betaald. Dat we brood heb ben, dat komt doordat Hij honger heeft geleden. Dat er drinken is, dat komt doordat Hij van dorst versmachtte. Dat er kleren zijn dat danken we aan Hem Die naakt aan het kruis heeft gehangen. De enige vraag die overblijft is: zijn we zonen of zijn we vreemden? Als we nog vreemden zijn, dan moeten we op eigen kosten door dit leven, en straks op eigen kosten eruit. Maar het is niet nodig, want er is ge taald, het is volbracht. En wie tot Hem komt, moede, arm en naakt, die zal leven op kosten van Hem. Dan kijken we anders naar de aarde, want die is van Hem, èn haar volheid. Dan staan we anders bij het water, en dan zeggen we: Wiens ook de zee is. En dan kijken we anders naar boven, want de hemel is Zijn eigendom, Zijn troon. En dan sterven we straks ook op kosten van Hem, want het goed' dat nimmermeer vergaat zullen we onge stoord verwerven en ons GodgeheUigd zaad zal 't gezegend aardrijk erven. W. V. G. zijn diensten flink liet betalen. Toen in 1747 Willem IV stadhouder werd na een lange periode zonder vorst, probeerde deze een eind te maken aan deze zwen del met ambten. De post kwam nu aan de Staten van de gewesten, maar enkele steden bleven er nog zelf voor zorgen. Willem IV was niet doortastend ge noeg, om alle misstanden op te lossen, hij heeft trouwens maar 4 jaar gere geerd. In latere jaren. Tijdens de Franse tijd kregen we een nieuwe postwet, waarin een vast tarief was vastgesteld naar afstand en gewicht. Een brief van IV2 ons (150 gram) kostte aan port 2 stuivers, wanneer het over brengen minder dan 6 uur duurde. Duurde de tijd langer, dan moest men meer vracht betalen. In die tijd was er weinig postvervoer, de handel lag zo goed als stil. De bestelling was slecht, vooral voor afgelegen dorpen en voor het buitenland, de brieven bleven soms wel een paar dagen ergens onderweg liggen. Nog tijdens ons nieuwe koninkrijk werden nog veel brieven particulier en ongefrankeerd verzonden. In 1850 kwam er een postwet en vanaf 1 jan. 1852 kwam de postzegel in gebruik met de beeltenis van koning Willem III. Een blauwe van 5 cent, een rode van 10 cent en een oranje van 15 cent Het heeft heel wat moeite gekost om het gebruik van de postzegel in te voe ren. In Engeland was deze al vanaf 1840 in gebruik, maar de financiële resulta ten waren niet gunstig. Ook verscheide ne andere landen in Europa gebruikten de postzegels. In ons land was men nog gehecht aan de oude toestand. Ook nu nog behoefde men geen postzegel te plakken, men kon de brief op het postkantoor afgeven en dikwijls liet men nog zoals vroeger de geadresseerde betalen. Dat vond men veiUger en ook beleefd: men zou de ge dachte kunnen hebben, dat de ontvan ger niet kon betalen! Bij de nieuwe postwet van 1870 was het plakken van een postzegel verplicht. Het port van 1 stuiver, ongefrankeerde brieven moesten strafport betalen. In genoemd jaar was de spoorweg in Zeeland nog niet tot Vlissingen doorge trokken. De brieven uit Holland moesten een lange weg afleggen: over het eiland Tholen naar Scherpenisse, daar van Go- rishoek overvaren naar Yersekendam, via verschillende dorpen op Zuid-Bëve- land naar het Sloeveer, daar overvaren, en zo kwam men op Walcheren terecht. Van Stavenisse was er ook een dienst naar Zierikzee. Over het postvervoer in onze tijd be hoef ik niet te schrijven, dat weet ieder een. Met de posttreinen en per vliegtuig gaat het heel wat vlugger dan vroeger te paard, met de postkoets of zelfs een en- Tienduizenden mensen brengen hun vakantie door in een caravan en velen van hen voegen de weekends daar nog aan toe. Op het gebied van luxe en com fort schynen de bouwers het laatste antwoord nog niet te hebben gegeven, alhoewel men zich in gemoede kan af vragen welke verbeteringen en ver- traaüngen nog mogelgk zijn. Ook in technisch opzicht wordt naar een steeds grotere perfektie gestreefd. Zo wordt er veel aandacht geschonken aan de verbetering van de wegligging, dé isolatie, de afdichting en aan de tech nische uitrusting. Wie overweegt om een caravan aan te schaffen en zich grondig wenst te oriën teren, doet er goed aan om van 10 t.m. 18 maart a.s. de tentoonstelling CARA VAN AHOY '79 te bezoeken in de Ahoy- hallen te Rotterdam, waar de gehele tentoonstellingsruimte, met inbegrip van de Glazen Zaal, gevuld zal zijn met vouw-, tour- en stacaravans in de meest uiteenlopende uitvoeringen en prijsklas sen, afkomstig uit verschillende landen. CARAVANS Op het gebied van caravans treft men grote stands aan van de bekendste be drijven, zoals Caravan Centrum Rotter dam, Gebr. van Esveld, Linberg Cara vans, Caravan Import Jabé, Bommel- land b.v., Frans de Witte Rekreatie, Webo Houtbouw, Caravan Import Ha- meeteman, van Bragt Caravans, Campo Caravans, Walter Kloostra Caravans, de Bras, Gabaro Recreatie, de Jong v. d. Linde, de Kluyver van Ballegooyen, Gebr. Kramer, Holiday Caravans, Ri- hend b.v.. Caravan Centrum Rozenburg, de Trekvogel, Vlaanderen Recreatie, Zeebrugge Caravans, van Driel e.a. kele keer met een hondenkar of hitten- wagen of met postduiven. De portkosten zijn ook nogal eens een keer verhoogd en de postzegelverzame laars weten het beste hoeveel nieuwe postzegels er zijn vervaardigd geduren de de laatste jaren. Bij de trage bestellingen van vroeger zei iemand eens spottend: „ze hebben slakken en schildpadden tot postboden". Zo'n opmerking mogen we tegenwoor dig beslist niet meer maken. •Middelburg. L. van Wallenburg. De deelnemers hebben zich alle moeite" getroost om een grote vairiatie in de kollekties aan te brengen, zodat ieder een iets van zijn gading vindt. KAMPEERAUTO'S Ook voor kampeerauto's kan men op CARAVAN AHOY '79 terecht. Ames b.v. brengt drie verschülende merken, waarvan twee uit Duitsland. Op de stand van Le Vélo wordt het type Midas getoond. Deze kampeerauto komt uit de Verenigde Staten. Op dezelfde stand is ook een Citroen kampeerauto te bewon deren. Voorts vindt men kampeerauto's op de stands van WEB Eecrea, Webo Houtbouw, Automobielbedrijf Hoogvliet, Bedrijfswagencentrale Van Gorp en J. J. Algera. De kampeerauto's, sommige van bijna 100.000,kunnen ook worden gehuurd voor een vakantieperiode. TENTEN en ACCESSOIRES Ook kleine kampeer- en caravanarti- kelen zullen in overvloed op CARAVAN AHOY '79 worden tentoongesteld. Onder deze inzendingen vindt men tenten, voortenten, luifels, bordessen, slaapzak ken, bergsportartlkelen, kampeermessen, regen- en vrijetijdskleding, wandel schoenen, kampeermeubelen, kompas sen, grills, fornuizen, kookplaten, bar becues, koelkasten, douches, waterpom pen, chemische toiletten, surfplanken enz. VOORLICHTING en DIENSTVERLENING Alle gewenste inlichtingen op het ge bied van kamperen, caravanning en an dere vakantiebestedingen kunnen wor den verkregen op de stand van de ANWB. Op het gebied van assurantie en fi nanciering kunnen de bezoekers zich oriënteren op de stands van Asskredon, Industrieële Disconto Mij. en de Finata Bank. In een speciaal voor dit doel gebouw de filmzaal zullen fUms worden ver toond over verschillende vakantiege- bieden in het buitenland. De films worden beschikbaar gesteld door bui tenlandse verkeersbureaus. Ook zullen verschülende WV bu reaus op CARAVAN AHOY '79 acte de presence geven. In een stand, die door het Rotterdamsch Nieuwblad in de ten toonstelling wordt opgebouwd zuUen zij regionale toeristische tips en informatie over campings verstrekken. CARAVAN AHOY '79 is dagelijks ge opend van 11.00 tot 17.00 uur en van 19.00 tot 22.00 uur. Zaterdag van 11.00 tot 17.00 uur. De toegangsprijs bedraagt 6,per persoon. Kinderen tot 12 jaar en houders van een 65+-pas betalen 3,per persoon. De klassen bij het kleuteronderwijs en het gewoon lager onderwijs worden steeds kleiner, aldus gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek. In 1977 was bij het kleuteronderwijs het aantal klassen met 30 en meer leer lingen 20% van het totaal tegen 44''/o in 174. Het aantal klassen met minder dan 30 leerlingen nam daarentegen toe van 56''/o in 1974 tot SOVo in 1977. Hiervan steeg het aandeel van de klas sen met 20-24 leerlingen in het totaal aantal klassen het sterkst: van 19% in 1974 tot 32% in 1977. Eenzelfde beeld geeft uiteraard het aantal leerlingen gemeten naar klasse- grootte te zien: in 1977 zat nog 26"'/o van alle leerlingen in klassen met 30 en meer leerlingen (1974: 53*/o), terwijl bij de klassen beneden de 30 leerlingen de grootste toename weer te vinden is bij de groep klassen van 20-24 n.l. van 15% in 1974 naar 29% in 1977. Uit de zojuist verschenen mededeling van het Centraal Bureau voor de Statis tiek blijkt voorts, dat ook bij het gewoon lager onderwijs in 1977 het aantal klas sen met 30 of meer leerlingen daalde en wel tot 35% van het totaal (1974: 43%; 1971: 52%). Het aantal klassen met min der dan 30 leerlingen gaf een stijging te zien en bedroeg in 1977 65% tegen 57% in 1974 en 48«/o in 1971. Binnen deze categorie is de sterkste stijging waar te nemen bij het aantal klassen van 20-29 leerlingen nl. in 1977 56% van het totaal tegen 50% in 1974 en 42% in 1971. Het percentage leerlingen in de groep klassen van 2Ö-29 leerlingen nam uiter aard ook toe: 52% van het totaal in 1977 tegen 44% in 1974 en 36% in 1971. Maandag 12 maart a.s. start in Den- Bommel, bij voldoende belangstelling, gymnastiek voor ouderen. Deze gymnas tiek wordt geleid door mevr. v. d. Doel. Degenen, die hiervoor belangstelling hebben, worden verzocht zich op te ge ven bij mevr. v. d. Berge-Vijfwhikel, telefoon: 01871 - 1545 of op maandag 12 maart tijdens de gynmastiek. De gym nastiek begüit om 14.45 uur tot 15.15 uur en vindt plaats in het dienstencentrum „Westerlicht", Oranjestraat 35 te Den Bommel. L. JANSE :oi5i^Ksöss«iS3Csaw»«»aso^a«i»^»^^ 10 Je moest je driedubbel schamen dat je hem zulke medicijnen dorst te geven. Zulke spullen kan ik een zieke ook wel voorschrijven, dat zeg ik je. Welja, Machteld, welja Machteld, waarom heb je dat dan niet gedaan! Het had jou geld gespaard en mij een hele boel tijd. Want je man was zo ziek als een hond toen hij van het schip kwam en dat heeft nog wel eventjes geduurd nietwaar? Net zolang tot ze Jan de Kaa er bijhaalden en toen daalde de koorts zienderogen. Dat kwam Dat kwam van die goede medicijnen vrouw beken dat nu maar eens eerlijk. Kon ik er wat aan doen dat ze met een paar scheuten cognac moesten worden ingenomen? Dat hebben tientallen Middelburgers altijd al gedaan en op zee is het ook een uiterst probaat middel. Kan ik er wat aan doen dat je man die cognac zo heer lijk vond? Daar mag je mij heus niet zwart voor aankijken want medicijn is nu eenmaal medicijn. En toch zie ik er jou voor op aan, had vrouw van Hoorn gezegd en sinds die tijd had ze geen goed woord meer over voor die vreemde snoeshaan. Hadden ze toch maar een gewone dokter over de vloer gehaald dat had misschien veel narigheid kunnen voorkomen. Narigheid? Had Machteld sinds die tijd nog wel een vrolijke dag gekend? Het ene was nog droeviger dan het andere. Zeker, Piet was helemaal beter maar hij durfde zich toch nog niet aanmon- steren op een schip dat naar verre lan den vertrok. Daarvoor was hij nog niet sterk genoeg en dat verdroot hem wel heel erg. En daarom kende hij maar één middel om al die narigheid te ver geten en dat was de drank. Zo afkerig als hij er vroeger van geweest was, zo erg hield hij nu van een glaasje. Het be gon meestal in de morgen en pas 's- avonds laat keerde hij weer naar huis terug. Soms vergezeld van even dronken vrienden als hijzelf was. Ze kenden in alle herbergen van Middelburg Piet van Hoorn zo langzamerhand wel. In som mige herbergen mocht hij zelfs niet eens meer komen want daar stond hij dik en dik in het krijt. Eerst betalen en dan werden hem de nodige borrels weer ver kocht. Maar dat was heit hém nu juist zie je. Moeder de vrouw had maar amper huishoudgeld meer, laat 'staan dat ze de nodige borrels nog kon betalen. Het geluk en de huiselijke vrede scheen weg te zijn uit het gezin van moeder Machteld. En zou die vrede ooit nog wederkeren? Vader kon de laatste tijd zo tekeer gaan en de kinderen konden geen goed meer bij hem doen. Vooral als vader zo dronken in de nacht thuis kwam was er met hem geen land te bezeilen. Dan moest je de volgende morgen, als vader zijn roes uitgeslapen had, nog heel goed uitkijken. Dat wisten FUp en Peter en Filippien maar al te goed. Gek was dat toch, kwam die tijd van vroeger dan nooit meer terug? En waarom huilde moeder de laatste tijd toch zo vaak? Wat je nu gedaan hebt Piet, noem ik de domste daad xüt heel je leven. Jij laat je ook maar wat aanpraten door dat handelsvolk. Was er nu helemaal niets anders voor jou? Moet je nu persé naar de Slavenkust daarginds in Afrika? Fraaie bedoening hoor dat zeg ik je bij voorbaat. Als de rollen maar niet omge keerd worden en jij de slaaf van die zwartjes wordt. Denk dan eens na wat voor mij en mijn bloeden van kinderen de gevolgen kunnen wezen? Zal de stad Middelburg mij dan willen onderhou den? Kan ik dan bij mijnheer de Mou- cheron mijn hand op gaan houden? Je weet net zo goed als ik dat wij hier in Middelburg geen slavenkas hebben, zo als in Zierikzee. Dan ga je maar naar Zierikzee wonen Machteld. Je hebt dan een redelijke on dersteuning en misschien kopen ze mij dan wel vrij. Ik wil ook wél weer eens een beetje verder kijken dan mijn neus lang is Machteld? Het varen zit me in het bloed en ik zwerf niet voor nieman- dal zo gaarne langs de kaai om vertrek kende en binnenkomende schepen gade te slaan. Was ik niet zo ernstig ziek ge weest dan was ik al lang al op avontuur uitgegaan. Misschien vind je het vreemd maar zo'n reisje naar warm Afrika staat me best aan. Dan komen d© kwaaie dampen van mijn ziekte er misschien nog een beetje beter uit dan hier in dat waterige kikkerlandje. Je bent er anders de man wel voor om zo'n tocht te ondernemen. Dat kon je wel eens heel slecht bekomen Piet. Je kent onze famUie Machteld, als ze bij van Hoorn ja gezegd hebben wordt dat nooit meer nee. Ik heb me voor drie reizen aan laten monsteren en ik zou zo zeggen de voorwaarden zijn voor ons allemaal bar gunstig. Jij krijgt weer een goed gevulde beurs en ik zie weer eens iets anders op de wereld. Ik heb nu al zoveel over die slavenhandel gehoord nu zal ik het eens van nabij meemaken. Ik hoop er het beste van en garandeer je bij dezen dat ik na de derde tocht rechtsomkeert naar Middelburg ver trek en jullie allemaal in blakende ge zondheid hoop aan te treffen. Daar heb jij niets in te zeggen Piet. Dat weet de Heere alleen. Nou, zo bedoel ik het in feite ook, Machteld al druk ik me misschien een beetje anders uit. Dat komt omdat jij meer die woorden en termen van domi nee Teellinck gewend bent en dat ik daaraan de laatste tijd een beetje ont wend ben. Ik hoop dat je onze kinderen een christelijke opvoeding zult geven tij dens mijn afwezigheid. En dat jij tijdens je afwezigheid de drank vaarwel zult zeggen, beste man. Als je me dat toch eens kon beloven. Ik beloof niets beste Machteld, maar dit zeg ik je dat ik er tegen zal strijden uit alle macht. Geloof je me op nüjn woord? Als jij dat in eigen kracht moet doen Piet, dan loopt het vast en zeker mis. Ik hoop dat de Heere je de kracht er voor mag geven. En je praat het mij niet uit mijn hoofd dat je al een heel slechte keus hebt gedaan. Die de Moucheron wist wel waarom hij je nodig had. Vrouwtje, vrouwtje nog eens toe, wat haal je toch weer een muizenissen in je hoofd en wat heb je toch slecht geluis terd. Laat ik het je dan nog eens vertel len dat ik niet in dienst ga van de Mou cheron. En ook niet in dienst van enig personeelslid van hem. Net zo min als Jan de Kaa. Lieve tijd nog eens toe, gaat die halve dokter ook mee? Machteld slaat van pure verbazing haar handen in elkaar en herhaalt maar steeds: Gaat die halve dokter dan ook mee? O, die zal het nog gebeuren dat hij bij die zwartjes een flinke aderlating zal moeten ondergaan of dat ze hem eens flink van 't steen snijden. Ik zal maar niet verder er meer over praten, gaat die hals met jou mee? Jawel Machteld en... en... we gaan in dienst van de de Spanjolen. Je kunt me nog meer verteUen, Piet. Heb je soms weer teveel op? Nog zo fris als een hoentje, beste vrouw en dat hoop ik vandaag ook te blijven. En ik wil jou ook niet in de ver onderstelling laten dat ik dienst neem bij de Hollanders. Uiteindelijk komt mijn werk wel ten bate van de Mouche ron en anderen maar in eerste instantie werk ik voor de Spanjolen. Wat mij betreft hoop ik dat het Bestand geen twaalf jaar maar twintig jaar duurt, want dat Spaanse geld stinkt 'echt niet vrouw. Dat zul jij aan den lijve straks ondervinden. Nou noem ik je de grootste dwaas die er in heel Middelburg rondloopt. Weet je dan niet dat die Spekken onze vijan den zijn en blijven? Weet je dan niet dat ze ons. Hervormingsgezinden, het licht in de ogen niet gunnen? Moet je die verhalen van vroeger maar eens ho ren toen deze stad nog in Spaanse han den was.

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1979 | | pagina 5