De Vlasteelt
TOURCARAVANSt
Ijnmoncls Algem. Verhuupcentpunm B.V.
op Goerse-Overflakkee
iffi ds twintiger jaren
iC Erand. Einde van
het bedrijf
INGEZONDEN:
FilEBIKBEURTEN
Belangrllice winst
voor
I
Luxaflex haakt 'm op
I-rage
t
i.
3
h
s
6
7
8
3
Jyblieym S.V. „Raak de Hoos''' te Oyddorp
Velen zal het zijn ontgaan, de belangstelling voor de schietsport is over
liet algemeen wat minder dan b.v. voor het voetballen, maar eind vorig
jaar vierde Kaak de Koos haar twintig jarig jubileum.
^iederlanders
massaal aan de
aygurk
Bladz. 2
„EILANDEN-NIEUWS'
Vrijdag 2 maart 1979.
Door dhr. J. Both te Ouddorp is. een
interessante serie geschreven over de
vlasteelt zoals die in het hegin van de
ze eeuw in Ouddorp werd uitgevoerd.
Bijgaand het derde deel van deze af
levering.
(SLOT)
Zo'n machine was een apparaat met
boven zeven rollen en onder zeven
rollen. Bovendien zat bij elke irol een
veer, zodat de rollen iets op en neer kon
den. Tussen deze rollen werd het vlas
gekneusd.
Achter de braakmachine stond een
man die het gebroken vlas met han
denvol tegelijk opving. In elke hand
vol gaf hij een draai en hij legde die
bosjes bij elkaar. Van honderd handen
vol maakte hij een grote bos door er
een biezen band om, te leggen. Dan was
het werk in de braakkamer gebeurd.
Dan werden de bossen naar de zwin-
gelkamer gebracht. Zoals reeds eerder
is opgemerkt werkten er in de zwingel-
kamer acht mannen.
Tussen iedere twee mannen werd een
bos neergelegd. Zij hoefden zich niet
meer in het zweet te werken op de
trapmachine; een stoommachine deed
nu het zwaarste werk voor hen. Over
deze stoommachine straks meer. De acht
mannen hielden het vlas stukje voor
stukje in de gleuven van de zwingel-
machine. De liemen werden er zo afge
slagen. Dit alles was een heel nauw
keurig werkje. Als je een handvol vlas
gepakt had, liet je dat heel langzaam'
in de gleuven lopen, eerst het onderstuk,
dan het bovenstuk. Je moest dat heel
voorzichtig doen, want drie centimeter
van je vingers vandaan raasde de ma
chine langs.
Achter deze acht marmen stonden
twee banken met een bak eronder die
op een voederbak leek. Als één hand
vol klaar was en de meeste liemen
eraf geslagen waren, legde je dat bos
je op de bank achter je. Je pakte er
dan nog een bosje dat ook één keer in
de machine was geweest bij en liet
dit nog eens een keer langzaam door
de gleuven lopen. Het laatste vuil ging
er nu af. De tw^ee schoongemaakte bos
jes sloeg je onder je arm en je gaf
er een draai in. Nu had je een dubbeltje
vlaslinnen. Er gingen zestien tot tw^in-
tig dubbeltjes in een steen. (Ouder-
weste benamingen voor bepaalde hoe
veelheden). De opmaker kwam het bij je
halen en bracht het naar het opmaak-
hok. Daar bekeek hij het nog eens goed
en als er nog wat aanzat schrapte hij er
met een groot mes (een kaasmes) nog
wat schrap af.
Om vijf dubbeltjes draaide hij een
draadje en nu had je een lee linnen.
Om drie of vier van die leejen deed hij
een bandje en dan had je een steen
vlas. Een steen werd afgewogen op
drie kilogram. Het eigenlijke gewicht
van een steen was drie kilo op twee lood
na, (het gewicht van twee lood was
twee gulden) maar men maakte er pre
cies drie kilogram van. In een grote
wijde zak werd 25 steen opgeborgen, 75
kilo zuiver linnen dus. Het linnen ging
dan met de beurtschipper naar de vlas-
beurs.
Twee keer per dag werd er een korte
pauze gehouden, 's morgens om. negen
uur en dan 's middags nog eens. Dan
moest iedere man bij zijn machine het
afval weghalen: mok (dat was linnen-
afval dat in elkaar gedraaid zat als een
dot poetskatoen) en liemen. De mok-
schudder moest het mok schudden. Het
v/erd dan in manden naar een lege tas
gebracht. Het mok kamde je met je
handen uit en dan ging het schone mok
in de bak die onder de lange bank
stond. Het was prima linnen, maar los
en verward. Het werd in zakken gedaan
en als tweede soort afgevoerd. De lie
men gingen naar de stookplaat onder de
stoomketel.
Het vuur werd gestookt met liemen.
Als de voorraad liemen minderde stook
te men er een dag tussendoor met stuk
kolen of lange turf.
Vanaf de stoommachine liep door een
hok, helemaal afgeschermd, een lange
as die de verschillende machines in
beweging kon brengen. Boven dat hok
waar de as doorliep lag op lagers nog
een as die verbonden was met een ven
tilator. Bovenop het dak stonden twee
kokers waardoor het stof werd afge
voerd, zodat het binnen tamelijk stof
vrij was.
De afgewerkte stoom liep door een
buis die door het hele gebouw liep,
en verwarmde de hele zaak zo'n beet
je. Aan het eind waar die'buis door de
muur naar buiten kwam, was aan de
buis een groot fornuis bevestigd. Daar
in konden de boeren uit de omgeving
hun poters koken voor de varkens. In
een kwartier tijd was een fornuis vol
aardappels gaar. Men betaalde vijf cent
per fornuis. Dat was dan een fooitje
voor de machinist.
Het was in het laatst van januari
1927.
Op een avond zat ik samen met groot
vader in huis. Grootvader ging even
naar buiten. Hij riep: „Er is brand!
De klok luidt, en de lucht is rood".
Vlug liep ik naar buiten en keek in
zuidelijke richting. Achter het dorp was
de lucht rood. Ik zei: „Het kon de vlas-
schuur wel eens zijn". Er zat op de
schuur geen borderwerk, dus de vlam
men sloegen al gauw uit het dak. Bin
nen tien minuten was ik er al heen op
weg. Ik liep in de richting van de
vuurgloed. Inderdaad stond de hele
schuur in lichterlaaie. Het brandde ver
schrikkelijk, want de week tevoren was
er van achter de schuur nog een volle
tas vlas binnengehaald. Ook al het mok
zat in de middelste tas.
En kun je je beter bfandmateriaal
als vlas en mok voorstellen? later heb
ik nooit meer zo'n mooie brand gezien.
Ik heb niet meer gezien dat het dak
instortte. In het boUenhok zaten toen
dertig varkens. Toen ik aan kwam wa
ren die er al uit. Met verschillende
mensen hebben we toen geprobeerd om
die beesten in een uienren te drijven.
Het was toen een hele toer om ze er
in te krijgen, want het moest gedaan
worden bij slechts het licht van de
brandende schuur. Het karwei duurde
wel meer dan een uur.
De brandweer kon niet veel begin
nen. Toen het dak ingestort was, lagen
al de pannen op het vlas en op die tas
met mok. Toch werden nog ijverig po
gingen ondernomen om er iets aan te
doen. De brandweer had gezorgd voor
een heel lange staaldraad. Die werd aan
weerszijden achter het mok geslagen
en toen aan beide uiteinden twintig
man trekken. De draad bleek niet be
stand tegen de kracht van veertuig man
nen en brak. Plotseling lagen alle hel
pers op een hoop.
Er werd gevraagd of er gedurende
de nacht wat mensen wilden blijven om
het vuur in de gaten te houden. Bij de
sloot stond een handpomp en elk uur
werd er door acht mannen een tijdje
gepompt.
Om elf uur ging ik even bij grootva
der zeggen dat ik die nacht niet thuis
zou komen. Die nacht hoefden we geen
kou te lijden, want boven de stoornketel
was wel plaats voor acht man.
In de vroege morgen was ik weer
thuis.
De brand betekende het einde van de
vlasteelt van de heer T. Lodder. De
schuur werd weer opgebouwd, zelfs nog
een tas groter dan ,de vorige. Nog een
paar jaar werd de vlasverwerking er
door Jaap en Jan van de Hofdijk (gebr.
Tanis) beoefend. Zelf heb ik niet meer
in het vlas gewerkt, behalve dan in de
veertiger jaren in de Wieringermeer.
KL Meijer heeft toen alles gekocht,
de nieuwe schuur, de fabriek en het
huis van C. Lodder Tzn.
Het fabriekje is wagenhuis geworden
en KL Meijer woont er nog.
Zo- kwam er een einde aan de vlas
verwerking te Ouddorp.
We zullen besluiten met een raadsel
op rijm:
Toen ik jong was en schoon.
Toen droeg ik een blauwe kroon.
Maar toen ik oud was en stijf,
Toen kreeg ik een band om: mijn lijf.
Ik werd geschopt en geslagen.
Maar later door koningen en
keizers gedragen.
Ouddorp, februari 1979. Jac. Both.
------O—
Geachte redactie.
Graag een plaatsje in uw graag gele
zen blad. Bij voorbaat dank.
In uw krant van 20-2-'79 las ik een
stuk over de Vlasteelt. De altijd door
mij gretig gelezen schetsjes viel mij nu
op „Het vlasplükken".
De schrijver, dhr. Jac. Both uit Oud
dorp, zal het wel met mij eens zijn als
ik durf te schrijven dat (Mark) Mar
kus van 't Geloof, een christelijk man
was, en er ook voor uit durfde komen.
Ook ik werkte in de Van Pallandpol-
der, toen 18 jaar, voor zegge en schrij
ve 35 cent per dag, van zes tot vijf uur.
Wij zaten met de hele kro (ploeg ar
beiders) op de dam van (kabel) kavel
één. Het was etenstijd, met de vlaspluk
kers uit Ouddorp. De ploeg Pallanders
zal zo een dertig, veertig man zijn ge
weest. De vlasplukkers waren minder in
aantal.
Markus van 't Geloof nam. z'n hoed
je af en vroeg om een zegen aan zijn
Schepper. Eén Pallander maakte een
snerende opmerking over het geheel
ontbreken van Markus haardos. En Mar
kus bad. Toen zijn gebed teneinde was,
gaf Markus antwoord aan die spottende
Pallander, een knaap van een twintig.
Een snotneus tegenover van 't Geloof
Markus antwoord kwam, snedig. Dat,
(zijn haar) heb ik met ere moge dra
gen en verliezen.
Daar was geen speld tussen te krij
gen. Doch de honer hield aan,, wat dacht
zo'n kale vlasplukker wel?
Zijn vraag kwam. Ouwe, waarom je
bid om: brood dat vóór je ligt?
Markus rees even op, ging op z'n
knieën zitten en overzag al die man
nen. Toen kwam het antwoord, uit een
weldenkend hart, „Opdat ik er, jonge
man niet in stikken mag". De spotter
was sprakeloos, en het sterke geloof in
Zijn God, deed de oude Markus even
naar voren komen.
Ik woon nu vanaf 1921 aan de „over
kant", maar zulke herinneringen ver
geet je nooit.
C. v. d. Valk
K 1, 25 „Zonneweelde"
Vondelpark, Maassluis.
OP ZONDAG 4 MAART
Tliolen 9.30 en 18.30 uur ds. L. WüUsch-
leger Poortvliet 10 en 18 uur ds. B.
G. A. v. d. Wiel uit Elbrug Scherpe-
nisse 9.30 en 14.30 uur ds. D. J. Budding
St Maartensdijk 9.30 en 14.30 uur
dhr. Heijkam Stavenisse 10 uur ds.
M. D. Geuze en 18 uur ds. W. Gorissen
St. Annaland 10 en 18 uur dhr. C. J.
de Groot Oud Vossemeer 10 en 18.30
uur ds. Th. V. d. Heijden St. Phi-
lipsland 9.30 uur ds. A. B. Cysouw en
14.30 uur dhr. H. de Graaff.
Het hoogste damesteam heeft een be
langrijke 3-1 winst behaald op het uit
Wijchen afkomstige Tri vos. Willen de
dames een eventuele degradatie ontko
men, dan is het in deze laatste fase van
de competitie noodzaak om minimaal
2 punten per wedstrijd over te houden.
Dat dit niet zomaar een onmogelijke
opgave is, is dit weekeinde wel geble
ken tegen Trivos. Beide teams hebben
voor elk punt gevochten en in kracht
ontliepen de teams elkaar ook niet zo
veel, v/aardoor een voor het publiek
zeer spannende strijd is ontstaan.
In de eerste en in de derde set heeft
een zeven minuten durende stand van
13-13 op het scorebord gestaan, de eer
ste set ging met 14-16 naar Trivos, ter
wijl de belangrijke derde set met 15-13
voor Intermezzo was. In deze set zijn
de dames uit Middelharnis er in geslaagd
om een 10-4 achterstand om te zetten
in setwinst.
Aanstaande donderdag spelen de da
mes een sleutelpartij tegen mede-degra
datiekandidaat VlANO uit Rotterdam.
VIANO, verlost van blessures, is vooral
de laatste wekensterk aan het terugko
men en de Intermezzo dames zijn dus
gewaarschuwd.
In een matige \Yedstrijd van vooral de
kant van de Intérmezzo-heren hebben
deze heren een 3-1 nederlaag tegen
Schippers/B uit Berkel moeten incasse
ren. In de promotieklasse staat Inter
mezzo' geenszins veilig en ook daar zul
len er de nodige punten in deze' laatste
fase van de competitie bijeelkaar ge
volleybald moeten worden. Wanneer de
heren de lijn van de laatste weken voort
weten te zetten en dus met regelmaat
punten weten te verzamelen dan is ook
deze opgave geen onoverkomelijke.
Uitslagen
Madsp
DDI
3—1
Jadsp B2
Bemisse
2—2
Mjun 2
- Kangoeroes
1—3
Jadsp A2
YUM
0—3
Jjun 3
TOP
0—3
Jadsp. Al
Setpoint
2—2
Heren 2 -
- YUM 2
3—0
Dames 4 -
-VC Goeree
0—3
Heren 5 -
- YUM 3
0—3
Daems 3
Bernisse
0—3
VIANO -
- Mjun
3—1
Heren 4 -
- ZVC 2
1—3
Dames 2
DDL
3—0
Heren 3 -
- IBIS 3
3-0
Heren 6 -
Kangoeroes
3-0
Spivo
Jadsp. B3
2—2
Jong. A2
Jong. Al
------O------
0—3
ROTTERDAM -^ Hoewel een duidelij
ke indicatie aanwezig is, dat de aan
kleding van de woning meer aandacht
krijgt, komt het venster er tegenv/oor-
dig maar bekaaid af. Waren het aan
vankelijk de rolgordijnen die steeds
meer ramen als het ware blindeerden,
thans doet een nieuwe rage opgeld.
Planten, liefst van een behoorlijke om
vang, hebben al in bepaalde gevallen
het gordijn (dat toch heel wat meer
beoogd te zijn dan zomaar een lap
stof voor het raam) verdrongen. De
moeilijkheid is echter, dat de meeste
vensterbanken aan de smalle kant zijn.
Ook bij nieuw te bouwen woningen
wordt sporadische rekening gehouden
met jaloezieën die, wanneer ze er een
maal zijn, van tijd tot tijd neergela
ten moeten worden. Normaal varieert
de lamelbreedte van 35—50 mm. en in
derdaad is er dan weinig ruimte over,
met als gevolg dat de huisvrouw al
haar planten telkens weer moet ver
zetten
Luxaflex, de fabrikant van de be
kende zonwering, heeft er nu wat op
gevonden. Met haar kort geleden geïn
troduceerde „Jalouette" is sprake van
een zichtbaar verschil, waaraan diverse
aspecten vastzitten die de consument
zullen aanspreken. Deze raambekleding
heeft om te beginnen 25 mm smalle la
mellen die, in geopende stand, een fijn
lijnenspel te zien geven en tevens als
een ideale lichtregelaar fungeren. Pret
tig is bovendien het vrijwel onbeperkte
uitzicht, terwijl toch een optimale pri
vacy geboden wordt. Door zijn fijne
structuur past de „Jalouette" in ieder
interieur, mede door de maar liefst 33
kleuren waarin dit Luxaflex-product
te leveren is. De kans dat de consument
de kleur die in zijn kamer het best past,
niet kan vinden, lijkt dus bij voorbaat
uitgesloten. Ook het ladder- en trek-
koord zijn uitgevoerd in de kleur van
de lamellen, die met een soort „pookje"
precies op de gewenste stand kunnen
worden gezet. De smalle bovenbak ten
slotte hangt nagenoeg tegen het raam,
zodat de planten juist doordat ze
weinig ruimte wordt ingenomen ge
zellig op hun plaats kunnen blijven
staan. Al met al een unieke vorm van
raambekleding, die tegelijk het bewijs
voert dat sfeervol ook functioneel kan
zijn.
Voor nadere informatie: Deja Lino-
fo'ur B.V., Rotterdam.
SCHERPENISSE
Holland - Huis. Woensdag 7 maart
opent burgemeester E. Baerends offici
eel het vertrouwde dorpshuis Holland -
Huis. Tegen het bestaande gebouwd is
een deel aangebouwd voor een garde
robe, toiletten, een berging en CV.
ruimte. In het bestaande gedeelte is een
moderne keuken gebouwd en andere
vernieuwingen aangebracht.
Dr. W. Dreesplein 2 GEERVLIET Tel. 01887 - 28 26 of 39 79
Zaterdags zijn wij aanwezig op ons depot: Vrouwtjesweg 48, STAD AAN 'T HARINGVLIET
Tegen billijke prijzen te koop, diverse gebruikte TOURCARAVANS
Ruime caravans piet de keuze uit voortent, koelkast, kachel enz.
Volledig verzorgd en verzekerd, dus HUREN ZONDER ZORGEN
Vraag vrijblijvend inlichtingen bij ANWB Bonds verhuur bedrijf:
Daar gaat'ie dan maar weer jonge
lui. De februarimaand ligt weer achter
ons. De zeven zomerse dagen, die fe
bruari (naar men zegt) gewoonlijk geeft,
hebben we dit jaar niet gehad. We
zullen nu onze hoop maar vestigen op
de maand maart, die echter ook dik
wijls z'n staart roert. Want maart kan
niet alleen zomers zijn, maar ook win
terse allure's hebben. 'Dat is echter al
lemaal toekomst, en daar kunnen we
ons dus geen voorstelling van maken.
We zullen dat ook maar weer afwach
ten, en 'het kan ook best meevallen. Het
eerste raadsel is vrij eenvoudig, zoals
jullie zien. We gaan er maar direkt aan
beginnen.
MAARTRAADSEL 1
1. letter
2. zo noemden de Israëlieten het man
na (Ex. 16)
3. moeder van Samuel
4. vader van koningin Izebel (1 Ko.)
5. bij deze put woonde Izak (Gen. 25)
6. welsprekende Jood (Hand. 18)
7. stad van koning Melchizedek (Gen.)
8. betekent vervloeking (was in het
midden der Israëlieten (Joz. 7)
9. letter.
1 vertikaal gelezen moet bij juiste in
vulling de naam geven van een stad
houder van Samaria, een tegenstander
van Nehemia. (Neh.)
JARIGEN
Op 8 maart D.V. is Willy Sinke jarig.
Wij willen Willy namens allen van
harte feliciteren met haar verjaardag.
Een fijne en goede verjaardag toege
wenst Willy. Dat de Heere nog vele ja
ren aan je leeftijd mag toevoegen is ons
aller wens. Oom Ko hoopt dat velen
van ons Jeugdhoekje hun belofte na
komen en je allemaal een felicitatie-
kaart sturen. Dan kan het een hele
leuke dag worden zeg. Het adres van
Willy is: Keirkwe'g49 4414 AB Waarde.
BRIEFWISSELING
José Koppenaal, Ooltgensplaat. Jij
hebt dus de eerste prijs in de wacht
gesleept met de kleurwedstrijd? Dan zal
je die kleurplaat wel mooi gekleurd
hebben José! Gefeliciteerd hoor, het is
een hele prestatie. En wat een ontvangst
zeg, een rondleiding over Hernesser-
oord, limonade en koekjes, en niet te
vergeten je verdiende prijs. Dat was
een fijne middag zeg. Je ziet maar weer
dat je moeite beloond is.
Anna v. d. Welle-So'mmelsdijk. Dat
was zeker een leuk spelletje dat jullie
gedaan hebben op school, oom Ko
snapte het hoor. Wat een vreemde pop
hadden jullie gemaakt, erg leuk verzon
nen. Jammer dat die „oorwurm" er w^at
te vroeg uit kwam,, dat had'ie eigenlijk
op school pas moeten doen. Wat zou de
meester geschrokken zijn zeg. Dat is
heel mooi Anne dat jullie school drie
kinderen geadopteerd heeft. Nu zal je
een brief moeten schrijven. Fijn dat het
met orgelles ook goed gaat.
Marjoleen de Visser, Middelharnis. Ik
begrijp wel dat je jammer vind dat het
gaat dooien, maar ik vind het nu ■welle
tjes hoor. Het kan toch niet blijven vrie
zen ook Marjoleen. Want dan zou het
niet goed gaan hé. Dat is al heel mooi
dat .je zo graag de lessen volgt. Dan
gaat het beslist ook goed, want als je
het met een tegenzin moet doen, komt
er meest niet veel van terecht. En later
heb je er gemak van. En. in Zeeland
sleetje wezen rijden, dat was nog eens
extra leuk.
Marga v. d. Doel, Nieuwe Tonge. Er
zat inderdaad een fout in dat raadsel,
maar je hebt inmiddels al gelezen hoe
dat dat zat. Alle respect voor je zwem
men Marga. Nu al alle diploma's in je
bezit. Moest je daarvoor speciaal naar
Rotterdam? Ik dacht dat dat op Flak-
kee ook mogelijk was. Het is een hele
prestatie, en dan 15 meter onder water
zwemmen. Gefeliciteerd hoor.
Lenie Lodder, Sommelsdijh. Anne
schreef ook al over de ouderavond. Het
was er wel gezellig zeker Lenie. Het
kunnen wel heel gezellige avonden zijn.
Jullie meester heeft wel een fijne ver
jaardag gehad, maar hij heeft jullie ook
een heel fijne dag bezorgd.
Zo'n meester mag je wel in ere hou
den hoor. Een kleurenfoto' mag ook,
maar moet beslist goed zijn. Dat zullen
we dan wel zien hé. Een leuke brief
heb je geschreven Lenie, mijn dank
hoor!
Ina Hoogesteger, 's Gravenpolder. Het
is inderdaad maar een kort briefje Ina,
dat is oom Ko niet van je gewend. De
oorzaak is beslist de zere hand. Wat
hc'b je daarmee uitgevoerd Ina! Fijn zeg
dat je typen gaat leren. Je moet dat
toch kunnen tegenwoordig, dus maar
vroeg beginnen. Het was wel een fijne
dag voor je op de Nijverheidsschool.
Het lijkt me erg leuk daar straks naar
toe te gaan. Maar goed je best blijven
doen.
Jan Keijzer, Hendrik Ido Ambacht.
Dat was niet zo leuk dat je moeder
net op je verjaardag in het ziekenhuis
lag. Maar misschien heb je nooit zo'n
fijne verjaardag gehad Jan. Wat zijn
jullie wel blij met je broertje. Mooier
kado had je niet kunnen krijgen. Ik
vind het een heel mooie naam. Ach
teraf heb ik het wel gelezen, maar er
niet bij nagedacht.
Ik had het natuurlijk kunnen we
ten. Ze hebben je toch niet vergeten
met je verjaardag al stond thuis de
boel een beetje op stelten. Dat is meest
wel het geval als moeder er niet is. De
groeten aan allemaal hoor en allen ge
feliciteerd met je broertje.
Annette Harinck, Goes. Wat heb je de
oplossingen keurig uitgewerkt, met alle
teksten erbij. Je had dan wel druk als
je nog geen tijd had om een boek te
gaan kopen. Je moet maar afwachten
wat het wordt Annette, maar of je dan
veel kaarten zal krijgen? Het zou wel
heel erg leuk zijn. Een mooie tekening
heb je gemaakt, die bewaar ik, want als
ik je onverwacht nog eens tegen kom,
dan zie ik je zo. De schoenenmaat lijkt
me echter „onwezenlijk" klein!
Carolie Harinck, Goes. Carolie heeft
de lente al in haar hoofd, vandaar het
mooie boeket bloemen. Je vindt het dus
fijn dat je weer een brief kan schrijven
aan oom Ko? Daar ben ik erg blij mee,
v/ant dat lees ik niet zo vaak. Een mooie
kalender heb je gemaakt, want anders
zou je er niet zo'n cijfer voor hebben
gekregen. Jammer dat je niet het hele
verhaal hebt verteld. Het lijkt me een
pracht verhaal. Je hebt beslist een erg
fijne meester Carolien!
Allemaal. Dat was het dan voor van
de week dames en heren. Alle brieven
zijn nu beantwoord, en het wachten is
op een nieuwe zending. Misschien zijn
er al onderweg, maar die zullen we
dan eerstdaags wel zien. De vorige
maand hebben er enkele verzuimd hun
oplossingen in te sturen. Ik zou jullie
willen aanraden toch de oplossingen in
te zenden. Misschien hebben julUe toch
wel enkele oplossingen gemaakt, stuur
ze dan toch maar in, want dan doe je
in elk geval mee. Dan tel je ook mee.
Allemaal de hartelijke groeten en tot
volgende keer.
Oom Ko.
Dat wil niet zeggen dat er in Ouddorp
pas twintig jaar in verenigingsverband
geschoten wordt, integendeel de eerste
activiteiten stammen van kort na de
laatste oorlog. Een aantal leden van de
Nationale reserve zocht toen naar mo
gelijkheden om zich in het schieten te
bekwamen. Dit werd gevonden in het
houden van zgn. „kamerschietoefenin
gen". E.e.a. geschiedde in de openba
re lagere school aan de Dorpsweg. De
toenmalige burgemeester ■was machti
ginghouder. Men bezat één geweer, er
Vi^aren veertig leden en het bestuur be
stond, uit drie man. De contributie be
droeg één héle gulden.
Na enige tijd moest men echter de
openbare school wegens een verbou
wing verlaten. Een nieuw onderdak werd
gevonden in de smederij van dhr. L.
Hanson. Hier deden zich ook voor het
eerst financiële problemen voor, toen
men toetrad tot de schietbond de Vrij
heid, want de contributie van de Vrij
heid ■was twee gulden en vijftig cent.
Dit bleek voor een groot aantal leden
(begin vijftiger jaren) te duur.
De connecties met de Vrijheid werden
daarom spoedig verbroken. De statu
ten en het reglement van de schietbond
werden echter behouden. Het ledental
was inmiddels gestegen naar tachtig en
ook het bestuur werd uitgebreid met
twee man.
Een probleem deed zich voor toen de
vereniging een huurverhoging kreeg,
drie gulden vijftig was een bedrag wat
men niet wenste te betalen. Een nieuw
onderdak werd gevonden in de oude
school bij dhr. H. Breen. Ook dit was
niet van lange duur.
Deze behuizing deed ook dienst als
bioscoop wat inhield dat de schutters
om half acht de school moesten verlaten
omdat anders de cowboy films te echt
werden. Men zocht en vond een an
dere ruimte. Het magazijn van de Een
dracht werd het nieuwe onderkomen.
Het wordt eentonig maar ook hier moest
men weer spoedig uit.
Nu verleende de gemeente haar me
dewerking. In overleg met de firma
Bezuyen die juist eigenaar van dat ge
bouw geworden was kon de vereniging
de zolder van de voormalige chichorei-
fabriek in gebruik nemen. Hier was het
dat dé vereniging haar Koninklijke
goedkeurig kreeg en haar naam Raak
de Roos. Het bestuur bestond nu uit
zeven man en het ledental was gegroeid
naar tweehonderd. Ook werden de eerste
contacten gelegd met andere verenigin
gen. Er werden wedstrijden georgani
seerd o.a. een tienkamp. Zelfs Burge
meester Smit kwam een kijkje nemen.
Helaas stootte de Burgervader zijn
hoofd tegen een ijzeren bint. Dit inci
dent tezamen met een ondeugdelijke
ko'gelvanger bleken een aanleiding om
de hele zaak af te keuren. Wethouder
Voogd deed een goed woordje en zei
dat ze de schietvereniging nu maar
moesten geven waar ze al zolang om
hadden gezeurd, n.l. een stuk grond in
het centrum om zelf een clubgebouw
te plaatsen. Dit heeft men toen gekre
gen. Een tekening werd gemaakt en
snel goedgekeurd.
Binnen een paar maanden stond er
een gebouw met zeven ondergrondse
schietbanen. Totale kosten 14.000 gul
den. Met een paar wir-war avonden
was men al snel uit de kosten, een be
wijs dat men in Ouddorp de schietver
eniging een warm hart toedraagt! -
Na een jaar of zes gingen die onder
grondse banen wat moeilijkheden ople
veren te meer daar er steeds meer wed
strijden werden georganiseerd. Er kwa
men klachten van andere verenigingen
omdat de schutters in hun vizier de tun-
nelwand zagen.
Het bestuur is toen weer rond de ta-
gel gaan zitten en er werd besloten dat
er een verbouwing moest plaats vinden.
Raak de Roos ging bovengronds.
Weer werd er een tekening gemaakt
en ook deze werd spoedig goedgekeurd.
Ook -werd er met medewerking van de
leden een bou^wfonds gesticht.
Een wir-war en een bazar brachten
behoorlijk wat geld in het laadje en de
bouw kon beginnen. Het nieuwe ge
bouw werd 63 meter lang en 7 meter
breed.
Er kwamen zeven geweerbanen en
zeven pistoolbanen en niet te vergeten
een prachtige kantine. Dit alles is nu
weer zo'n vijf jaar geleden. Raak de
Roos telt op het ogenblik 175 leden.
Leden die voor het merendeel zeer ac
tief zijn in de schietsport, getuige de
weivoorziene prijzenkast. Zelfs werden
er door de pistoolschutters goede re
sultaten behaald op internationaal ni
veau. Kortom Raak de Roos is een
schietvereniging die meetelt, en daar
kunnen ze in Ouddorp trots op zijn.
ST. ANNALAND
Extra kerkdienst. Op donderdag 8
maart hoopt D.V. des avonds om 19.30
uur (half acht) voor de Ger. Gem. van
St. Annaland voor te gaan in de Dienst
des Woords ds. P. Blok uit Dirksland.
Nederlanders houden van augurken.
Van dit eeuwenoude produkt van eigen
bodem verbruiken ■we maar liefst ruim
2 kilo per persoon per jaar. Augurken
en zilveruitjes zijn de belangrijkste ta-
felzuurartikelen in ons land. Bij elkaar
verbruiken we daarvan zo'n 3 kilo per
persoon per jaar.
Augurken en uien worden al meerde
re eeuwen geteeld en geconsumeerd in
ons land. Een echte tafelzurenindustrie
is hier pas in de jaren vijftig goed op
gang gekomen. Voor die tijd was er
slechts af en toe sprake van industriële
verwerking van augurken en uitjes tot
tafelzuren. Zo de consument al -wilde
conserveren deed hij dat veelal thuis,
waar deze produkten op zuur werden
geweckt.
De Nederlandse tafelzuurindustrie is
in Zuid-Holland ontstaan, waar lange
tijd, de teelt van augurken en zilveruit
jes te vinden was. Verplaatsing van de
teeltgebieden bracht met zich mee dat
de verwerkende bedrijven zich ook over
het land verspreidden. Momenteel ope
reert in ons land een dertigtal bedrijven
in deze sector.
De voornaamste produkten voor de
tafelzurenindustrie worden door de
tuinders geleverd in de vorm van
augurken, komkommer (schijven) en zil
ver-pareluien. In geringe hoeveelheden
worden ook nog verwerkt, rode kool..
Deze laatste worden veelal verwerkt tot
de zogenaamde gemengde tafelzuren.
De produktie is sedert 1970 gestegen
met 58''/o tot circa 81 miljoen liter in
1977. Daarmee neemt Nederland in de
EEG een derde plaats in achter West-
Duitsland en Engeland. Van de totale
produktie bestaat ruim 56»/o uit augur
ken en 18»/o uit uien. Meer dan de helft
van de produktie van tafelzuren wordt
geëxporteerd. Alleen de Westduitse
markt al wordt voor 34»/o voorzien door
Nederlandse bedrijven. Het grootste
deel van de door de Nederlandse indus
trie te verwerken hoeveelheid verse au
gurken wordt na steriliseren afgeleverd
als zoetzure augurken.
Een produkt dus dat in ons land mas
saal wordt geconsumeerd.
SCHERPENISSE
Hobbytentoonstelling. Van donder
dag 8 maart af tot 15 maart wordt er
in Holland-Huus een hobbytentoonstel
ling gehouden. Het tentoongestelde is
dan dagelijks te bezichtigen tussen 14.00
en 17.00 uur.
