De regionale economie
van Goeree-Overfial(l(ee
Werkloosheid
op Flakkee
weer omlaag
t
.uc^
k^l
51e jaargang
Vrijdag 16 juni 1978
No. 4699
CHR. STREEIEiBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUm-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Verschijnt tweemaal per weekdinsdag- en orijdagaixmd
NOTA KAMER VAN KOOPHANDEL:
A.S. woensdag
rommelmarkt
in Dirksland
Mercedes-Benz
specialist
Alle reparaties aan
MEECEDES-BENZ diesel
en benzineautomobielen
worden door ons vakkundig
en met garantie verricht.
AUTOBEDRIJF
LIES VAN DER VELDE
S0IV1MELSDIJK
Toegelaten tot
predikantenstudie
Ger. Gemeenten
VOOR MOOIERE
bloemstuk|es
Fa. KORTEWEG
Zandpad
Middelharnis
Fraaie pentekeningen
ten bate van
kerkrestauratie
Er rijden één
miljoen brommers
Automobielen-verkoophal i
OOK OP VRIJDAGAVOND
X BEZOEKT ONZE
X LANGEWEG 113
GARAGE KNöPS
MIDDELHARNIS
TELEFOON 01870-2043
FLAKKEE EEN SCHOTEL IVIET
LANDSCHAPPELIJKE DELICATESSEN
Eerste prijs voor
„Ons Koor''
BUITENBOORDMOTOREN
VAN 2 TOT 55 PK
'AQUA-PESCH.
Advies-verkoop en een
goede reparatie afdeling
Broekweg 8
OUDDORP (Z.H.)
tel. 01878-1295 of 2011.
Plaatselijk nieuws
POSTBOX 8 -. MraDELHABNIS
Hedactle en advertemties: Kantocxr laixgeweig 13, Somimelsdijik
Tel, (Q1870) 26 29 Na S uur (01870) 33 92 Giro 167930
BankBalbo MlddeHhamiia no. 3420.01.108
ABONNEMENTSPRIJS 8,00 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 28 cent per mm.
Bij contract speciaal tarief.
Door de Kamer van Koophandel en
Fabrieken te Dordt is een nota samen
gesteld over de regionale economie van
Goeree-Overflakkee, welke nota een
analyse bevat van het huidige functio
neren, de ontviikkelingen en de proble
men. Op basis van deze analyse zal in
het najaar '78 een doeleinden-nota ver
schijnen die beoogt aan te geven welk
beleid in de toekomst zal moeten wor^
den gevoerd ter verbetering van de eco
nomische situatie. Onderstaand de sa
menvatting van de nota:
De primaire sector (land- en- tuin
bouw en visserij) neemt nog steeds een
belangrijke plaats binnen de regionale
economie in.
Zo schept deze sector ruim 2.300 ar
beidsplaatsen en dat is bijna 25"/o van
het totaal op het eUand aanwezige ar
beidsplaatsen.
Het aantal arbeidsplaatsen is de laat
ste decennia aan het terug lopen, en in
verwachting is dat het aantal arbeids
plaatsen nog verder zal afnemen.
Dit betekent zeker niet dat de bete
kenis van de primaire sector voor de
regionale economie minder wordt. Deze
betekenis zou treffend uit te drukken
zijn in het aandeel dat de primaire sec
tor levert aan het tot stand komen van
het regionaal product of regionaal in
komen.
Het vermoeden is, cijfers zijn er he
laas niet, dat dit aandeel erg hoog is.
De betekenis die de primaire sector
heeft binnen de regionale economie
krijgt ook meer gestalte indien de neven
effecten die deze sector oproept, in de
beschouwing worden getrokken.
Deze neveneffecten, in de vorm van
aan de primaire sector leverende- en
van de primaire sector afnemende regio
nale bedrijven zijn niet onbelangrijk.
Vertaald in arbeidsplaatsen betekent
dit dat 750 - 950 arbeidsplaatsen direct
gerelateerd zijn aan de primaire sector.
Opgemerkt kan worden dat van de toe
leverende- en afnemende bedrijven, de
toeleverende bedrijven overheersen.
De afnemende sector is minder sterk
vertegenwoordigd. Een duidelijk voor
beeld van aan de primaire sector leve
rende bedrijven, wordt aangetroffen in
Stellendam. Hier zijn alle aan de bin
nenhaven gelegen bedrijven gericht op
leveringen van goederen en diensten
aan de vissersschepen.
De industrie is geen omvangrijke poot
van de regionale economie. Het aantal
arbeidsplaatsen dat de industrie schept
bedraagt 2.183 en daarmee is het aandeel
van de industrie in het totaal aantal ar
beidsplaatsen 23°/o. Vergeleken bij an
dere gebieden is dit gering.
Eveneens kepnerkt de industrie zich
door een vrij eenzijdige samenstelling.
Zo is binnen 5 bedrijfsklassen 82"/o van
het aantal industriële arbeidsplaatsen
geconcentreerd. Met name de bouwnij
verheid bouw bouwinstallatiebe
drijven) drukt met 40»/o van het aantal
industriële arbeidsplaatsen een zwaar
stempel op de industriële structuur.
Op Goeree-Overflakkee overheersen
de kleinere industriële bedrijven. Grote
bedrijven die 50-100 man personeel heb
ben zijn spaarzaam, terwijl het aantal
bedrijven met meer dan 100 man perso
neel op de vingers van één hand zijn te
tellen.
Een deel van de bedrijven heeft, zoals
reeds opgemerkt is, belangrijke relaties
met de land- en tuinbouw en visserij.
De dienstensector is naar het aantal
arbeidsplaatsen gemeten de belangrijk
ste economische activiteit. Belangrijke
dominanten binnen deze sector zijn de
detailhandel, de overheid en de medi
sche instellingen.
De detailhandel die vanwege het agra
rische karakter van het gebied en de tot
1970 geïsoleerde positie van het eiland
nogal een zware bezetting kent, is de
laatste jaren in het defensief.
Het grote aantal winkelsluitingen on
derstreept dit
De overheidssector, een buiten het
marktmechanisme staande sector, is een
grote werkgelegenheidsschepper.
Belangrijk voor het regionale be
drijfsleven is het bestedings- en inko
menseffect dat de overheid oproept.
De medische instellingen zijn de laat
ste jaren nogal sterk gegroeid.
Deze groei is voor het grootste deel
het gevolg van de vestiging van een
verpleeginrichting voor zwakzinnigen.
De medische instellingen geven aan
het regionale bedrijfsleven belangrijke
investerings- en bestedingsimpulsen.
Het gezamenlijke effect is 2 miljoen
gulden per jaar. Vandaar dat de medi
sche instellingen in hoofdstuk IV als
apart thema zijn ingevoerd.
Als werkgelegenheidsbron zijn der
gelijke instellingen eveneens interes
sant, vanwege het arbeidsintensieve ka
rakter. Toch moet dit effect op de re
gionale arbeidsmarkt niet overschat
worden daar het grootste deel van het
personeel van buiten het eiland aange
trokken moet worden. Dit in verband
met het vereiste opleidings- en scho
lingsniveau.
De recreatie, die vooral geconcen
treerd is binnen de gemeente Goederee-
de, is een belangrijk gegeven binnen de
regionale economie. Niet zozeer door het
feit dat de recreatie zoveel directe ar
beidsplaatsen schept (dat valt namelijk
tegen) maar eerder door de investerings-
en bestedingsimpulsen die door de re
creatie worden opgeroepen. De beste
dingsimpuls, in de vorm van door de
recreanten gedane bestedingen in win
kels, horecabedrijven en dergelijke, is
niet onaanzienlijk maar beperkt zich
vooral tot de gemeente Goedereede. In
de andere delen van het eiland is de re
creatie nog weinig op gang gekomen. In
de toekomst lijkt hier verandering in te
komen. Te denken valt aan de verdere
uitbouw van de watersportrecreatie
(Grevelingenbekken).
De activiteiten in de land- en tuin
bouw, visserij, recreatie e.a. omvatten
bijna 6.000 arbeidsplaatsen en dit is 64%
van het totaal aantal arbeidsplaatsen.
Over blijven dus 3400 arbeidsplaatsen
die niet zijn onderzocht.
Anders gezegd een deel van de regio
nale economie is niet verkend. Nader
beschouwd' blijkt dit minder een pro
bleem te zijn dan het op het eerste ge
zicht lijkt.
Tot de 3400 arbeidsplaatsen die niet
onderzocht zijn behoren er circa 1600
tot de overheid en semi-overheid.
Dit betekent niet dat de (semi) over
heid onbebigrijk is voor het functione
ren van de regionale economie. Beslist
niet.
Te wijzen valt op de investerings-,
bestedings- en inkomensimpulsen die
deze sector oproept.
Tot de '(semi) overheid behoren de
volgende sectoren: Openbaar bestuur,
onderwijs, de overige industrie so
ciale werkplaatsen), de openbare nuts
bedrijven en de communicatiebedrijven
PTT).
De overblijvende 1800 arbeidsplaatsen
zitten in particuliere bedrijven. Dat deze
groep bedrijven niet is geanalyseerd is
inherent aan de gevolgde werkwijze die
met name gericht was op het analyseren
van complexen (zoals het landbouw- en
visserijcomplex) en kwantitatief om
vangrijke grootheden (zoals de detail
handel en de medische instellingen).
De restcategorie van bedrijven die
niet geanalyseerd zijn bestaat voor het
grootste deel uit regionaal-verzorgende
bedrijven. Eveneens zijn de bedrijfs
klassen; waarin deze bedrijven voorna
melijk zitten, kwantitatief van weinig
gewicht waardoor een analyse op be
drij f sklasseniveau een te fragmentarisch
beeld zou opleveren.
De bedrijven kunnen putten uit een
ruime arbeidsmarkt. Het aanbod van
arbeidskrachten bedraagt circa 12.000
arbeidskrachten. Daarentegen is de re
gionale vraag slechts 9.000 arbeids
krachten. Het gevolg van deze discre
pantie tussen vraag en aanbod is dat al
lerlei evenwichtsmechanismen in wer
king treden. Het meest bekende even-
wichtsmechanisme is wel de pendel.
Dagelijks pendelen circa 3.000 inwoners
van Goeree-Overflakkee richting Rijn
mond. Het hoge werkloosheidspercen
tage dat Goeree-Overflakkee reeds ja
ren kent is eveneens voor een deel terug
te voeren op de discrepantie tussen
vraag naar arbeid-aanbod van werk.
Het opleidingsniveau van de regiona
le beroepsbevolking is niet al te hoog.
Nu is dit op zich geen al te groot pro
bleem daar de regionale vraag naar
hoog gekwalificeerd personeel eveneens
gering is. Wel wordt door dit gegeven
het vestigingsklimaat voor nieuw te
vestigen bedrijven die hoog gekwalifi
ceerde arbeid vragen nadelig beïnvloed.
Het gevolg kan zijn dat dit soort bedrij
ven zich niet op het eiland vestigen of
indien zij dat wel doen zich genoodzaakt
zien een deel van hun personeel mee te
brengen of van buiten het eiland te re-
cruteren.
Uit de analyse blijkt dat er nogal wat
probleemvelden bestaan. Probleemvel
den die voor het grootste deel terug te
voeren zijn op bepaalde gebreken in of
een achterblijven (bij de eisen van de
bedrijven) van het regionaal productie
milieu.
Woensdagmiddag a.s. zal er op het
plein van de Pr. Mauritsschool (bij min
der goed weer in de school) een rommel
markt worden gehouden, georganiseerd
door het onderwijzend personeel en de
oudercommissie. De baten komen ten
goede aan de kinderboerderij van „Her-
nesseroord". De markt wordt gehouden
van 2 tot 5 uur en ieder is er hartelijk
welkom.
Dorpsweg 28-34
Tel. 01870-4436
DIRKSLAND:
Door het curatorium van de Theologi
sche School van de Gereformeerde Ge
meenten te Rotterdam is j.l. maandag
besloten dhr. T. M. van Dijk (41) toe te
laten tot de predikantenopleiding. Die
begint op 22 augustus en zal 4 jaar du
ren. Dhr. van Dijk (gehuwd, 3 kinderen)
is momenteel nog werkzaam bij woning
inrichting van Zielst te Sommelsdijk; hij
is ouderling in de Ger. Gem. in zijn
woonplaats. Hij heeft twee keer eerder
gevraagd tot de studie te worden toege
laten; in afwachting van een positieve
beslissing volgde hij een tweejarige cur
sus godsdienstonderwijs te Woerden.
Met dhr. van Dijk w^erden ditmaal, uit
de 16 candidaten, nog drie anderen tot
de studie aangenomen, t.w. dhr. G. Son-
neveld uit Zoetermeer, dhr. G. Mouw
uit Elspeet en dhr. M. Burggraaf te Rot
terdam. Aan dhr. J. Tanis te Sommels
dijk (afkomstig van Ouddorp) is na af
gelegd examen j.l. woensdag het preek-
concent verleend, waarmee dhr. Tanis
bevoegd is in de Gemeenten voor te
gaan. Hij hoopt over 2 jaar zijn studie
beëindigd te hebben en als predikant
beroepbaar te zijn.
s30v^n3s;n3s3sï>.:>Ss5s3o>SÏS^S^^S>SÏ^S>^;>ö
OOLTGENSPLAAT
- Geslaagd voor docent verpleegkundige
Aan de Katholieke Hogere School voor
Verpleegkundigen te Nijmegen slaagde
voor de opleiding docent verpleegkun
dige, mej. Elizabeth de Ruiter J.Cd. Bets
de Ruiter, die haar verpleegster oplei
ding volgde aan de Dr. W. van den
Berghstichting'te Noordwij k aan Zee
(diploma Z), om in „Schakenbosch" te
Leidschendam (diploma B) en in het St.
Nicolaas Ziekenhuis te Waalwijk (diplo
ma A), was de laatste tijd secretaresse
in laatst genoemd ziekenhuis.
Zij is benoemd als docent verpleegkun
dige aan het St. Elizabeth Ziekenhuis en
het St. Maria Ziekenhuis, beiden te Til
burg.
■O-
In de maand mei is de werkloosheid
onder mannen op Goeree-Overtlakkee
afgenomen t.o.v. de aprümaand van 287
naar 243; resp. van 3,6 naar S.l^/o van
de nnnl. beroepsbevolking. Onder de 243
werklozen bevinden zich 15 jongeren
t.m. 18 jaar.
De onderverdeling is als volgt: Bouw
vakkers 41 Xer is een geregistreerde
vraag van 50!), metaalbewerkers 30,
landbouwpersoneel 7, transportperso
neel 36, kantoor/onderwijzend personeel
13, losse arbeiders 28, overige beroepen
58. De geregistreerde vraag naar mnl.
werkkrachten Uep terug van 89 naar 85.
De werkloosheid onder vrouwen liep
terug van 95 naar 77 waaronder 22 meis
jes t.m. 18 jaar.
De onderverdeling: winkelbedienden
16, kantoor/onderwijzend personeel 29,
huishoudelijk personeel 5, overigen 27.
SOMMELSDIJK:
Een aktieve restauratiecommissie van
de Ned. Herv. Gemeente probeert met
velerlei middelen geld bij elkaar te krij
gen ten bate van de noodzakelijke res
tauratie van het kerkgebouw. Er staat
een nieuwe aktie op stapel die bestaat
uit de verkoop van mapjes met fraaie
pen- en potloodtekeningen, gemaakt
door Ary Boogerman uit Middelharnis.
Het zijn prentjes van oud-Sommelsdljk,
van de kerk, de molen en de Wildeman.
Wanneer ze voorradig zijn zullen we
dat zeker laten weten. Voor Sommels-
dijkers, voor Flakkeeërs wellicht ook,
maar zeker ook voor oud Sommelsdij-
kers lijkt het mapje waardevol te zullen
zijn.
.£~-^^ .**X^~KU
1^^'
Achter de Kerkstraat.
Nederland telt 1,2 miljoen bromfiet
sen waarvan er ruim één miljoen regel
matig worden gebruikt. Driekwart van
het park (900.0000 brommers) wordt
minstens eenmaal per week gebruikt en
600.000 bromfietsen doen dagelijks
dienst. Dit blijkt uit een recent onder
zoek van Shell. Van de 16- en 17-jari-
gen, die samen een vijfde deel uitmaken
van alle bromfietsbezitters, brommen er
drie van de vier dagelijks.
Met bromfietsen werd in 1976 in to
taal 3,1 miljard kilometer afgelegd (ter
vergehjking: auto 105 mUjard, fiets 6,1
miljard en openbaar vervoer 19,7 mil
jard reizigerskilometers). Van de 3,1
miljard bromfietskm. werd 1,27 miljard
km gereden om naar werk of school te
komen (41%). Opvallend is dat 16- tot en
met 19-jarigen zelfs 59% van de afge
legde kilometers in het woon/schoolver-
keer afleggen. Van de ondervraagde
bromfietsers gaf een op de vier te ken
nen na de bromfiets te zullen overstap
pen op een autoi De groep 16- tot en met
19-jarigen denkt daar nog sterker over:
41»/o.
SOMMELSDIJK
Het Mannenkoor „Ons Koor" heeft za
terdag 10 juni op een te Oisterwijk ge
houden concours de Ie prijs gewonnen.
In de Ere-afdeling haalde „Ons Koor"
357 punten; een mooi succes.
We hebben een prachtige beeldspraak
aangetroffen in een fraai geïllustreerd
boekwerkje over „vrijetijds wonen", be
doeld om de verkoop van recreatiewo
ningen op de buitenplaats Herkingen te
animeren. Naast alle informatie over de
woningen biedt het boekwerkje ook een
blik op het omliggende land.
„Het eiland van Goeree-Overflakkee",
zo begint de informatie, is als een scho
tel, met aan de randen dijken die het
omringende water keren. Ook als is,
door het afsluiten van zeegaten, aan dit
water zijn grootste kracht ontnomen,
de dijken zijn er nog.
De minnaar van landschapsschoon die
op zijn snelle rit van Rotterdam naar
Vlissingen even de grote weg wil ver
laten wordt voor die moeite ruim be
loond. Hij vindt een eiland, zo rijkelijk
voorzien van interessante plaatsen en
plekken dat de vergelijking met een
schotel zich weer opdringt. Nu beladen
met landschappelijke deücatessen. Aan
de westzijde hoog opgemaakt tot een
prachtig duinlandschap dat aan de zee
zijde overgaat in een verrukkelijk zee-
strand, in het middengebied bestrooid
met grotere en kleinere stadjes die
steeds weer nieuwe vergezichten ople
veren en aan de rand bezet met oude
haventjes en ander kleingoed. En in dit
land kunt u vrijetijdswonen, zo laat het
boekje weten.
En over het dorp Herkingen:
„Aan de zuidflank van Goeree-Over
flakkee, waar het eiland grenst aan het
prachtige water van de Grevelingen,
ligt Herkingen. Dit dorp is nooit een
toeristisch centrum geworden het is
zichzelf gebleven. De Visbank staat er
nog net zo tegenover de kerk als hon
derd jaar geleden, kompleet met het
ijzeren vlagje, nog net zo rood als het er
ook heeft geprijkt van 1940 tot 1945. De
vissers gaan er als vroeger het ha
ventje uit om op de Grevelingen hun
geluk te beproeven. De meeste inwoners
werken op het land en in de kleinhan
dels- en Eimbachtsbedrijven. In dit dorp,
waar de tijd op kousevoeten gaat zijn
rust en stilte nog gewoon.
Hier, naast een vriendelijke, zelfbe
wuste bevolking, oog in oog met de
overweldigende schoonheid van de Gre
velingen, omringd door de gelukkig
makende eenvoud van een gaaf land
schap, kunt u vrijetijds wonen", zo
wordt genodigd. Een advertentie in dit
nummer vertelt meer over de aanbie
dingen.
De verkoop is in handen van Van
Collenburg Vastgoed b.v. te Vlaardin-
gen (010 - 357944).
OOLTGENSPLAAT
Nieuwe cursus voor E.H.B.O.
Bij voldoende deelname zal er aanstaan
de winter weer een nieuwe cursus voor
E.H.B.O. worden gehouden. Opgave
voor deelname kan plaats vinden bij de
heer C. W. J. Geerts, Weespad 35 en bij
mevrouw N. Kamp-de Vos, Voorstraat
11. Telefoonnummers resp. 1214 en 1346
Deze cursus staat voor een ieder open,
ook van buiten de gemeente.
Aanmelden liefst zo vlug mogelijk daar
het plan bestaat om vroeg in het najaar
te beginnen.
OUDDORP
BEROEPEN. De kerkeraad der Ger.
Gemeente alhier heeft een beroep uit
gebracht op Ds. E. Venema te Drachten.
