De Mlerheiligenvloed
I
Zeeuwse wandelingen
"MAMmmnMmVfmo
I GEROl
X 20% korting X
X A. Vroegindeweij
*feA..'*SS«
altijd voor iedereen
X op alle komplete cassettes
Westdijk 46 - MiddeUiarnis
8
9
Uw huis verkopen?
TAIVIBOER
KORFBAL
■»flK
Uw liuis verkopen?
TAIVIBOER
BtBd2.3
„EILANDEN-NIEUWS"
Vrijdag 24 februari 1978.
Deze overstroming had dus plaats op
1 november, een bekende feestdag bij de
Roomsen. Vroeger tenminste. De laatste
tijd zijn er heel wat onbekende „heili
gen" met hun verering vervallen. Zelfs
de grote feestdagen van vroeger worden
niet altijd gevierd. Zo lees ik in de Enk-
huizer-almanak van 1978, dat Allerhei
ligen, die dit jaar op woensdag valt, ge
vierd zal worden op de zondag daarop.
Men noemde vroeger de grote over
stromingen dikwijls naar de dag van de
heilige, waarop ze plaats hadden (elke
dag werd toen naar een of andere heili
ge genoemd). Dat was in de tijd dat zo
wat iedereen nog tot de Roomse kerk
behoorde. Zo hebben we in de vorige
artikelen overstromingen beschreven op
Sint Elisabeth- en St. Felix-dag.,
Deze watersnood op 1 november ge
beurde in het jaar 1570. Een moeilijke
tijd. De 80-jarige oorlog was pas begon
nen en we hadden alleen nog maar ver
liezen geleden. De gevreesde Alva was
sinds een paar jaar onze stadhouder en
iedereen was bang voor zijn leven. En
dan komt daar nog zo'n grote overstro
ming bij!
Heel Zeeland.
Het was niet zo erg als in 1530 (zie
vorig artikel), maar toch werd heel
Zeeland er min of meer door geteisterd.
Het eiland Schouwen was er erg aan
toe. Van de 6 polders rond Brouwersha
ven stonden er 5 onder water. Dat is
mogelijk doordat dikwijls de binnen
dijken verwaarloosd waren, deze kon
den het dan niet houden als de buiten
dijk bezweek. Dat was de schuld van de
bewoners van deze verderaf gelegen
polders. Ze moesten mee helpen betalen
aan het onderhoud van de buitendijken.
Dat vonden ze genoeg en daarom de
den ze niet veel aan de binnendijken.
Tot hun eigen schade.
Ten noorden van Brouwershaven lag
het dorp Bommenede. Smallegange
heeft er in zijn kroniek veel aandacht
aan besteed. Deze plaats had veel gele
den. Hij noemde het een sterke stad,
die 5 jaar later zelfs een beleg van 20
dagen tegen de Spanjaarden kon door
staan. In langdradige beschrijving ge
bruikt hij een paar bladzijden om te
vertellen welke middelen er gebruikt
werden om de plaats te helpen. Die hulp
moet vooral komen van de extra-belas
tingen op bier, wijn, vis en alles wat er
in de haven wordt ingevoerd. In 1682 is
Bommenede voorgoed ten onder gegaan,
weer door een overstroming.
Ook werden op Schouwen de duinen
bij Renesse en Noordwelle doorgebro
ken. Alleen de zuidkust bleef gespaard.
Ook op Duiveland stonden veel polders
onder water door doorbraak van de dijk
of doordat het hoog opgestuwde water
over de dijken stroomde. Tholen stond
voor de helft onder water.
Op Zuid-Beveland sloegen de grootste
gaten in de dijken van de parochies
Waarde en Valkenisse.
Ten zuiden van Baarland liepen 3 pol
ders onder water. Borssele was nog
drijvende onder water) sinds de
overstroming van 1530, evenals St. Phi-
lipsland en Noord-Beveland.
Wolphaartsdijk was toen nog een
apart eilandje, het is pas veel later aan
Zuid-Beveland vastgemaakt. Hier wa
ren 6 gaten in de dijken geslagen.
Bij de meeste overstromingen kwam
Walcheren er nogal gopd af. Deze keer
sloegen er twee gaten in de Westkap-
pelse zeedijk. Bij Veere was de schade
groot en is de zeedijk bijna doorgebro
ken. Maar met zeilen kon men de zee
weerstaan. Dat was een middel dat men
vroeger veel gebruikte, we zouden het
een voorloper kunnen noemen van de
tegenwoordige zandzakken. Nu stroom
de het water in de haven, sloeg de dijk
stuk en stroomde verder in de richting
van Vrouwenpolder. Het hele gebied
tussen deze twee plaatsen stond onder
water.
Ook het noorden van Zeeuws-Vlaan-
deren werd zwaar getroffen. Bij Bres-
kens stroomde het water door een dijk-
gat tot Schoondijke en Groede. Biervliet
had het zwaar te verduren, het lag op
een eilandje in de Braakman en is bijna
ten onder gegaan. Alleen door spoedige
hulp is het gered. De meeste polders
van Terneuzen tot Saaftinge stonden
blank. Dat waren o.a. de polders Osse-
nisse, Hontenisse en Perkpolder. In
Hulst stond het water tot op de Markt.
De inspectie.
Door de overstromingen van 1530 en
1532 had men wel wat geleerd op het
gebied van hulpverlening. Zo vlug mo
gelijk werden de getroffen gebieden be-
zocht om spoedig maatregelen tot her
stel te kunnen nemen. De drie hoofdin
specteurs zo zouden we ze kunnen
noemen waren de kapitein van Zee
land admiraal Philibert van Seroosker-
ke en de twee rentmeesters-generaal
van de grote polders Zeeland Bewesten
- en Beoosten - Schelde.
Reeds op 13 november bezoeken ze
Westkapelle om daar het herstel van de
dijk in ogenschouw te nemen. Deze dijk
heeft heel de geschiedenis door een be
langrijke rol gespeeld voor de veiligheid
van Walcheren. Tot in 1944 toe. De eer
ste plek die de Engelse bommenwerpers
op 3 oktober kapot gooiden was deze
dijk. Deze drie inspecteurs waren ver
gezeld van deskundigen, zoals het pol-
derbestuur van Walcheren. Ze zagen
dat er hard aan de dijk gewerkt werd.
Ze bleven hier de nacht over en ver
trokken de andere dag over Domburg
naar Vrouwenpolder en Veere. Ook
daar was men druk bezig met het her
stel van de dijken.
Kroniekschrijver Smallegange vertelt
HaUo, beste vrienden en vriendinnen.
We gaan weer aan ons nieuwe hoekje
beginnen, 't Werd eindelijk voor jullie
toch „winterfeest".
Natuurlijk zijn jullie aan het sneeuw
ballen geweest. De sneeuw is echter al
spoedig gaan dooien, en toen was het
ook uit met sneeuwballen gooien. Het
schaatsen heeft ook niet zo lang kunnen
duren. Dat was tenslotte ook maar een
kwestie van uren. In ieder geval, jullie
hebben kunnen rijden. Nu is het weer
wachten op „ijziger" tijden. Wat het
weer aangaat, wij hebben niet te kiezen.
Het is nu de tijd dat het kan dooien en
vriezen. Maar zou je toch nog over het
ijs kunnen gaan zweven, maak dan voor
oom Ko toch dit raadsel nog even! Het
is erg eenvoudig, de moeite niet waard.
Enje kan het ook doen bij de war
me haard.
FEBRUARIRAADSEL 4
1. letter
2. landbouwprodukt
3. Babylonische afgod (Jes. 46)
4. spreukendichter (Spr. 30)
5. Romeins christen (2 Tim.)
6. bestanddeel van de Heilige zalfolie
(Ex. 30)
7. discipel van de Heere Jezus
8. betekent „God met ons" (Jes. 7)
9. deze man wordt genoemd in Rom. 16.
De beginletters vormen de naam van
een leermeester van alle werken in
koper en ijzer (Gen.)
BRIEFWISSELING
Corry Kastelein, Zeist. Dat is een he
le geruststelling Corry, dat allé huisge
noten weer beter zijn. Het kan allemaal
wel heel onschuldig lijken, maar wij
weten toch niet wat het worden kan. Er
wordt dikwijls zo gemakkelijk over ge
dacht. Het is maar een griepje, een
beetje verkouden. Maar het kan toch
ernstige gevolgen hebben. Wat zal An
dre blij geweest zijn met z'n fiets. Nu
kan hij maar raak karren. Dat zit er
meest wel in bij die „wildemannen". Of
is hij dat niet?
Jan Kastelein, Zeist. Dat is toch even
fijn dat je je arm weer kan gebruiken,
Jan! Heb je er nu nog last van? Wel een
beetje stijf zeker. Aan je schrijven te
zien is het nog niet zo het wezen moet,
maar dat moet „slijten". Dat betegelen
is een mooi werk, hé! Ik heb het zelf
ook wel gedaan, maar het is een heel
karwei. Toen ik er mee klaar was, toen
wist ik ook pas hoe het moest. Maar ga
er dan alles weer eens uithalen om het
dan beter te doen? Mij niet gezien, hoor.
Ik was blij dat het gebeurd was.
José Koppenaal, Ooltgensplaat. Ja,
José, de tijd gaat ongelooflijk snel. De
winter is zo weer voorbij, en voor je het
weet is het weer lente, dat is maar een
rukje meer. Zodra oom Ko even tijd
heeft zal hij ook voor jouw een versje
maken, hoor. Er staan er nog meer op
het programma, maareen versje
krijg je. Je hebt dus weer een zwem
diploma gehaald. Gefeliciteerd hoor!
Kleine kinderen steken alles in hun
mond als ze de kans krijgen. Zal je ook
wel gedaan hebben, José!
Erna Rooij, MiddeUiamis. Van harte
welkom. Erna, in onze raadselkring.
Maar eerst moet oom Ko je even de
spelregels bekend maken. Je hoeft maar
één keer in de maand de oplossingen in
te zenden. Dat is dus vier of vijf oplos
singen in de maand. In de krant kan je
dus lezen wanneer het inzenden is. Je
hebt al heel wat geschreven aan oom
Ko en dat in je eerste brief. Nu weet ik
dus het een en ander van je. Die Rak
ker van je zal wel een echte rakker zijn,
daarom heb je hem zo genoemd natuur
lijk.
Cora van Rossum, Zeist. Wat heb jij
al een oude opa, Cora! 82 jaar is een
hele leeftijd. Er zijn niet zoveel mensen
die zo oud mogen worden. Gefeliciteerd
hoor! Je schreef dat je moeder op de
verjaardag was geweest, dus je bent
zelf niet mee geweest? Dat was wel
jammer, zeg. Het was deze keer maar
een kort briefje, Cora, we zullen maar
hopen van de volgende keer wat meer
nieuws.
Tineke van Rossum, Zeist. Tineke is
deze keer ook maar erg kort. Wist je
niet meer te vertellen, Tineke! Ben erg
benieuwd of je het diploma zwemmen
hebt gehaald. Het is altijd fijn om een
diploma te halen, want dat is een be
wijs dat je iets kan, dat je iets hebt ge
presteerd. 18 februari is dus de datum
die voor jou de beslissing moet brengen.
Ik hoop voor je dat je het mag halen.
In ieder geval het hoofd boven water
houden.
Anne v. d. Welle, Sommelsdijk. Dat
staat er dan weer gekleurd op, Anne!
En dan zo mooi versierd. Het is natuur
lijk wel heel leuk om een brief in zoveel
kleuren te schrijven, maar je hebt er
wel veel werk mee. Jammer voor je dat
de handwerkonderwijzeres in het zie
kenhuis ligt, vooral als je het zo graag
doet, ensteeds dropjes krijgt. Dat
doen niet alle „juffrouwen" hoor! Weet
je wat er ook jammer is, Anne? Dat er
maar zo weinig kleuren zijn, vind je
ook niet? Ik tel er nu dertien, klopt dat?
Elly Voortman, Ouddorp. Ja, dat was
wel een grote „puzzel" de Kerstpuzzel
uit de Zaaier. En nog een prijs gewon
nen ook. Er is zoveel mee te leren, Elly,
en het is nog leuk werk ook. Als je niet
veel hebt beleefd, dan kan je ook niet
veel schrijven. Ja, die 1 februarinacht,
waar je nog even op inging! Maar die
nacht heb jij niet rheegemaakt, hé! Het
is inderdaad te hopen dat we zoiets
nooit meer mee hoeven te maken, want
het was verschrikkelijk. En nu maar
weer „puzzelen", Elly!
Simone Voortman, Ouddorp. Elly
schrijft er helemaal niet over, Simone!
Ergens een „storing" tussen jullie? Niet
zo erg hoor, maar Elly zal er helemaal
niet aan gedacht hebben. Als het maar
mooie boekjes zijn, dat is de hoofdzaak.
Je zou zeggen, hoe is dat nu mogeUjk,
dat je voor Engels een veel hoger cij
fer haalt dan voor Nederlands. En toch
heb ik dat meer gehoord. Je Engels is
dus goed maar je Nederlands niet! Dat
moet opgehaald worden. En hoe staat
het met de pannekoeken en de erwten
soep?
ALLEMAAL:
Deze week is dus weer het laatste
raadsel geplaatst. Dat wil dus zeggen
dat het weer inzenden is, maar tevens,
dat er weer een brief moet worden ge
schreven. Niet een brief met „Beste oom
Ko, hoe gaat het met u, en nu weet ik
niets meer, de hartelijke groeten".
Neen, een brief waar veel in staat. Het
heeft gevroren en gesneeuwd, daar al
leen al kun je een lange brief over
schrijven. Doen hoor! Ik vind het zo ge
zellig al die brieven te lezen.
Allemaal de hartelijke groeten van
jullie OOM KO.
dat ze op Schouwen advies krijgen van
opperdijkgraaf van Schouwen, Wer-
ckendet. Ze wilden naar het ondergelo
pen Bommenede, maar dat kunnen ze
niet bereiken, ze zien het vanuit de
verte..
Niet overal is deze inspectie-commis
sie welkom. De ingelanden van de pol
ders op Tholen stellen geen prijs op hun
bezoek. Ze zullen hun eigen boontjes
wel doppen, beweren ze. Maar ze heb
ben bewezen dat ze dit niet kunnen,
anders was de ramp er niet zo groot ge
weest. Ze willen echter wel geholpen
worden door vrijstelling van belasting!
Waarom willen ze de inspecteurs niet
ontvangen? Dat is niet bekend. Maar
vermoedelijk hebben ze zo slecht voor
de dijken gezorgd, dat ze zich schamen
als dit bij de inspectie zou uitkomen.
Dit is geen uitzonderingsgeval. Door
allerlei oorzaken werden soms de dij
ken verwaarloosd, ook wel door gebrek
aan geld. Maar ook wel door onbe
kwaamheid van polderbesturen en dijk
graven, door geknoei van dijkwerkers
en slechte onderlinge samenwerking.
Ik heb gelezen dat er behalve veel
vee meer dan 3000 mensen verdronken
zijn bij deze AUerheiligenvloed. In ver
gelijking met de 1835 slachtoffers van
1953 een nogal groot getal voor het dun
bevolkte Zeeland. We moeten echter
niet vergeten, dat in 1953 de hulpverle
ning met de moderne middelen voor ve
len nog hun redding is geweest.
Middelburg.
L. van Wallenburg.
D.B.G.C. nu ranglijst aanvoerder
De korfbalploeg uit Oude-Tonge
moest nu aantreden tegen mede-koplo
per Oranje Zwart uit Mijnsheerenland.
Bij winst voor één der partijen zou deze
twee punten uitlopen op de verliezer
van dit duel. Het was de thuisploeg die
al gelijk met een flink tempo startte en
hierdoor al snel door een doelpunt van
Joke Moerenhout de leiding nam, 1-0.
Het was Sjaak de Geus die D.B.G.C.
verder zou doen uitlopen door met een
doorloopbal te scoren, maar hij werd
hardhandig door de Or. Zwart verdedi
ging van de bal gezet en hierdoor kon
Johan van der Welle de toegekende
strafworp aan D.B.G.C. nemen en
maakte hij er alsnog 2-0 van. Toch
kreeg Or. Zwart nu ook iets greep op
het spel en kon dan ook van afstand de
voorsprong van de Oude-Tongenaren
verkleinen naar 2-1. Een D.B.G.C.-aan-
val die nu door dit tegen-doelpunt iets
geprikkeld ging spelen, wist toch weer
te scoren en Jan Hameete was het die er
3-1 van maakte.
Een D.B.G.C. dat steeds beter ging
spelen kon weer scoren en het was Jo
han van der Welle die op uitstekend
aangeven van Annie van Kouteren uit
een doorloopbal 4-1 wist te maken. Toch
kwam na dit vierde doelpunt voor D.B.
G.C. weer een tegenstoot van Or. Zwart
dig hieruit wist te scoren en 4-2 maakte.
Toch kon de Oude-Tongse korfbalploeg
weer verder uitlopen en waren het ach
tereenvolgens Anton van Kouteren en
Jan Hameete die de stand van 4-2 naar
6-2 opvoerden. Maar ook Or. Zwart was
nog niet uitgeblust want ook zij wisten
weer te scoren en werd het 6-3 en nog
steeds een-open strijd. Het was voor D.
B.G.C. Sjaak de Geus die op slag van
rust nog wist te doelpunten en zo werd
het toch nog met de rust 7-3 voor de
Oude-Tongenaren.
Na rust ging ook Or. Zwart de zaken
wat serieuzer aanpakken en was het een
D.B.G.C. dat iets in elkaar zakte. Dit
had als gevolg dat Or. Zwart tegen kon
scoren en wel twee maal achter elkaar
en werd het 7-5. D.B.G.C. dat van deze
tegenstoot wel degelijk schrok moest nu
ook iets terug doen om de klein gewor
den voorsprong te behouden. Het was
Annie van Kouteren die een doorloop
bal wilde ondernemen maar werd op
een zodanige manier gehinderd dat dit
voor de Oude-Tongenaren een straf
worp opleverde en deze kans werd op
nieuw verzilverd door Johan van der
Welle en was het 8-5. Het was even la
ter weer raak want een doorgebroken
Sjaak de Geus werd opnieuw grof afge
stopt en kon Johan van der Welle weer
een strafworp nemen die D.B.G.C. weer
verder deed uitlopen naar 9-5. D.B.G.C.
kon nu een vrijwel gewonnen partij
spelen en hield dan ook eigen tempo
aan. Maar Or. Zwart gaf ook nog niet op
en wist weer de korf te vinden en werd
het 9-6. Maar ook D.B.G.C. liet hierop
direkt weer van zich horen want het
was Jan Hameete die met een doorloop
bal, aangegeven door Anton van Koute
ren voor D.B.G.C. de korf wist te vin
den en zo werd het 10-6. Door nu de
laatste minuten met uitstekend balbezit
spelen wist de Oude-Tongse ploeg de
stand onveranderd te houden. Zo had
D.B.G.C. dus de beide winstpunten aan
zich zelf gehouden en namen ze, met
nog één wedstrijd te spelen in deze com
petitie de kop van de ranglijst in beslag.
Uitslagen:
VIOS (W)-2 D.B.G.C.-4 8—7
D.B.G.C.-l Merwede-1 8—8
D.B.G.C. Al O.W.K. Al 8—1
Programma, 2 maart 1978:
Sporthal Oude-Tonge,
D.B.G.C.-2 Al Ready-2 19.00 uur.
Deze vraag- en antwoord-rubriek staat
geheel ten dienste van de lezer die er
kosteloos gebruik van kan maken. Uw
vragen op velerlei gebied ktmt u sturen
aan: Redactie Eilanden-nieuws, postbus
8, Middelhamis, met in de linkerboven
hoek „Vragen-rubriek" vermeld. De
vragen worden door deskimdigen be
antwoord en zuUen binnen enkele we
ken na de inzending compleet met ant
woord in deze rubriek worden gepubli
ceerd.
KONIJNEHUIDEN
Graag zou ik van u weten hoe je ko-
nijnehuidjes zelf kunt prepareren, zodat
je ze voor kleding kunt gebruiken.
Antwoord: U zult de gedode konijnen
voorzichtig moeten villen zonder de
huiden te beschadigen. Dan maakt u
een kooksel, bestaande uit 120 gram
zout en 125 gram aluin, in twee liter
kokend water opgelost. Als dit koud ge
worden is, giet u er een kleinbeetje
verdund zwavelzuur bij. Pas op met dat
zuur! Steeds een héél klein scheutje
zuur in veel water doen en nóóit an
dersom; geen kinderen en huisdieren in
de nabijheid laten en oppassen voor
spatten. U kunt twee vellen tegelijk in
deze oplossing leggen. Ze moeten er 24
uur in blijven liggen. Span de vellen
vervolgens op een houten raam, schaaf
alle vet- en vleesdelen eraf, waarna de
huiden buiten in de wind of binnen op
een niet al te warme plaats (dus beslist
niet bij een verwarming) moeten wor
den gedroogd. Als ze te warm hangen,
kunnen ze te hard worden. Tenslotte
moet u ze nog goed soepel maken. Dit
kan b.v. gebeuren door ze aan de bin
nenkant met talkpoeder te bestrooien
en dan de vellen met die kant over de
ronde rand van een tafelblad of aan
recht heen en weer te halen tot ze pret
tig in de hand liggen.
ISOLATIERAMEN
Wij hebben isolatiebeglazing van een
goed merk, maar als er mensen in de
kamer zitten, krijg ik toch natte ramen.
Er zit onder ieder raam centrale ver
warming.
Antwoord: U noemt een goed merk.
Als de ramen niet voldoen, moet dat in
de gegeven omstandigheden aan een
constructiefout liggen. Normaal is een
radiator van de centrale verwarming
onder enkele ramen al voldoende om
condens op de ruiten te voorkomen,
doordat de opstijgende warme en ge
droogde lucht de vochtdeeltjes van de
ramen wegstuwt en zo het glas droog
houdt. Bij dubbele ramen boven radia
toren mag er beslist geen vocht zicht
baar worden. Wendt u zich tot de ver
tegenwoordiger van bedoeld merk. Als
het echte ramen van dat merk zijn hebt
u er tien jaar garantie op. U behoeft
geen garantiebewijs te hebben. Het da
tumstempel in de omlijsting van het
glas is voldoende indien het niet ouder
is dan tien jaar. Januari 1978 wordt bij
voorbeeld zo aangegeven in de lijst:
0178. Als u dat getal gevonden hebt,
kunt u opbellen naar de importeur Revo
handelsonderneming. Nieuwe Parklaan
9, Den Haag, tel. 070 - 51 41 31.
STAMBOOM OPZETTEN
Hoe kan ik aan de gegevens komen
om een stamboom te maken en de kos
ten die hieraan verbonden zijn?
Antwoord: Een stamboom opstellen
kost jaren zoekwerk en napluizen van
familiepapieren en provinciale en rijks
archieven. Het is voor u waarschijnlijk
niet te betalen als u dat zou laten doen,
gezien de hoge uurlonen. U moet dus
zelf aan de slag. U kunt nu eerst alle
familieleden inzage vragen van de aan
wezige familiepapieren en bewaarde ge
boortekaartjes, trouwboekjes en over
lijdensberichten, zodat u al een aantal
namen en geboortedata hebt van ouders
schoonouders en al hun kinderen. Dan
kunt u van ouders en grootouders ge-
."^e»;
boorte-akten opvragen in de gemeenten
waar zij geboren zijn. De kosten van
afschriften komen op een aantal kwar
tjes of enkele guldens. In die copieën
vindt u weer de namen en geboortedata
van de ouders van betrokkenen en zo
werkt u verder terug. Af en toe kan
kwartierverlies optreden, bijvoorbeeld
doordat een vader van een kind onbe
kend bleef. Burgerlijke stand en bevol
kingsregister zijn pas in de Franse tijd
ingesteld hier te lande, dus tot zover
kunt u daar terecht. Vóórdien vervulde
de Nederduits Hervormde Kerk de func
tie van bevolkingsregister. Zij hield
doopboeken, trouwboeken en begrafe
nis boeken bij, die u nu in de provincia
le archieven kunt terugvinden. Ook an
dere kerken hebben dat voor de eigen
leden, dergehjke boeken bijgehouden.
Doordat ook de beroepen werden ver
meld, komen voor de 18de en 17de eeuw
ook allerlei stadsregisters in aanmer
king. U kunt voor belangrijke figuren
of eigenaren van grote zaken, vaak meer
gegevens vinden in de gemeentelijke ar
chieven.-Als u geluk hebt, stuit u op
geslachtswapens en/of huismerken.
WEDSTRIJDSKI'S
Als ik skipringers van de schans zie
komen en met een plof op de sneeuw
zie terechtkomen, vraag ik mij af hoe
die ski's van hen dat houden als ze niet
rechtuit het oppervlak raken.
Antwoord: Er worden speciale ski's
voor gefabriceerd. Wedstrijdski's zijn
gemaakt van fiberglas of van buigzaam
plastic. De latten voor de slalom zijn
kort en smal en de randen zijn aan de
ski's vastgesmeed om te voorkomen dat
ze afgerukt worden. De ski's voor het
skispringen zijn veel zwaarder, breder
en langer dan die voor andere wed
strijden. De springer moet er natuurlijk
zelf voor zorgen, dat zijn latten plat op
het sneeuwoppervlak terechtkomen en
zich er niet met voor- of achterzijde in
boren. Hij landt het beste als de achter
zijden van zijn ski's juist even eerder de
sneeuw raken dan de punten.
WAT LAAT IK STAAN?
Ik word iets te dik en zou dus wat
moeten laten staan. Welk vlees en wel
ke groenten moet ik voortaan vermij
den?
Antwoord: U moet nooit vlees en
groenten laten vallen, want die vormen
het belangrijkste deel voor onze dage
lijkse voeding. Beter kunt u zich in
acht nemen ten aanzien van de jus, de
patat-frites en andere gebakken heer
lijkheden en de meelprodukten. Laat
om te beginnen die bamie, met over de
3600 joules (870 kcal), de macaroni met
ham en kaas met 3100 joules 750
kcal), die krentebol bij uw twaalfuurtje,
de vitaminenloze appelmoes, de appel
taart, de chips en de Engelse drop
waarover u schrijft in uw brief, eens
uit uw dagehjks menu. Dat scheelt al
les bij elkaar ver over de 12.000 joules
(afgerond 3000 ouderwetse kcal) per
week. Natuurlijk moet u dan niet elke
dag capucijners met spek of boerenkool
met worst gaan eten, maar verse groene
groenten en niet te vet vlees. Neem
minder jus op de aardappelen of ver
vang enige aardappelen door groente.
En ga dagelijks wandelen.
HARDE KLEI
Hoe kan ik hard geworden boetseer-
klei opnieuw gebruiken?
Antwoord: Die kunt u weer zacht en
kneedbaar maken met een beetje olie of
vet en beter nog: vaseline. Doe de res
ten boetseerklei telent in een glazen
potje of dgl. met schroefdeksel of her
metisch sluitend doosje.
VERKEERDE VOORNAAM
Toen ik de geboorte van mijn kind
ging aangeven, had ik de voornamen op
een papiertje staan opdat de ambtenaar
ze goed zou overschrijven. Maar hij
nam de voornaam over die m'n vrouw
voor een meisje had neergezet en niet
die van de andere kant van het pa
pier, waar de bedoelde naam stond voor
een jongen. Hoe krijg ik dat nu goed,
want de volgende dag wilde de ambte
naar het niet meer verbeteren.
Antwoord: Volgens het nieuwe Bur
gerlijk Wetboek I artikel 4 kan wijzi
ging van eenmaal ingeschreven voor
namen uitsluitend worden gelast door
de rechtbank, binnen welker rechtsge
bied de geboorte-akte in de registers
van de burgerlijke stand is opgenomen.
U moet dus bij de griffie van die arron
dissementsrechtbank een met redenen
omkleed verzoek indienen, voorzien van
een uittreksel uit de geboorte-akte van
uw kind. Dat laatste kunt u tegen be
taling van een klein bedrag verkrijgen
bij het gemeentehuis waar dit kind werd
aangegeven.
WINDSNELHEID
Het KNMI in De Bilt spreekt van
noordwest 7 of zuidwest 8 enz. Maar
hoeveel km per uur bedoelen ze dan?
Antwoord: Volgens de schaal van
Beaufort is windkracht O maximaal 0,2
m per seconde of 0,7 km/u; windkracht
1 maximaal 5,4 km/u; windkracht 2
5,5 tot 11,9 km/u; 3 van 12 tot 19,5 km/
u; 4 van 20 tot 28,5 km/ u; 5 van 29 tot
38,5 km/u; 6 van 39 tot 49,5 km/u; 7
van 50 tot 61,5 km/h; 8 van 62 tot 74,5
km/; 9 van 75 tot 87,8 km/h; 10 van 88
tot 102,2 km/h; 11 van 102,5 tot 117,4 km/
h en windkracht 12 van 117,5 en meer
km. per uur. De benamingen zijn resp.
O windstil; 1 stil; 2 flauwe koelte; 3
lichte koelte; 4 matige koelte; 5 frisse
bries; 6 stijve bries of krachtige wind;
7 harde wind; 8 stormachtig; 9 storm;
10 zware storm; 11 zeer zware storm;
12 orkaan. De snelheidsgrenzen zijn zo
danig bepaald, dat ook met het oog de
verschillen waarneembaar zijn. Bij cir
ca 117,5 km/h worden de hoge golven
namelijk plat geslagen en is de lucht
op zee gevuld met schuim en verwaaid
water, zodat duidelijk sprake is van een
orkaan.
HOEVEEL WASPOEDER?
Volgens een textielkenner gebruik ik
veel teveel waspoeder in m'n wasmachi
ne. Maar ik naeet het precies af met
zo'n maatbeker van de fabriek. Zit daar
een luchtje aan?
Antwoord: Geen luchtje, maar wel
berekening. Er is namelijk diep in dat
maatbekertje een onopvallend streepje
aangebracht. Dat geeft de juiste maat
aan, dus de maatbeker van dat merk
behoeft nog niet eens tot de helft ge
vuld te worden. Er zijn ook wasmidde
lenfabrikanten die helemaal geen aan
duiding lieten zetten in hun royale
maatbekers. Dat is natuurlijk voordeli
ger, want dan komen de gebruikers van
dat middel eerder een nieuw pak halen.
Bij de meeste fabrikanten kunt u met
ongeveer de heUt toe, slechts enkele
maatbekers (in de regel van klein for
maat) geven voldoende duidelijk en
precies de juiste hoeveelheid voor een
wasbeurt in de automaat aan.
KATTE-OGEN
Wat is het licht dat katte-ogen uit
stralen in het donker, zodat die nacht
dieren in het pikkedonker kunnen zien?
Antwoord: Twee misverstanden in
één zin. De ogen van nachtdieren geven
zelf geen licht en als alles pikdonker is,
kunnen deze dieren ook niets zien en
moeten ze afgaan op reuk en tastzin.
Achter het netvlies van hun ogen ligt
geen pigmentlaag, maar een spiegelend
oppervlak. Het weinige licht dat er 's
nachts in de regel wel is, wordt daar
door weerkaatst en tegelijk door de
ooglens geconcentreerd. U kunt de wer-
kmg vergelijken met die van een re
flector, die het licht in een lens terug
zendt, zodat die (zwakke) lichtstraal op
een prooi kan worden gericht.
MOLLEN VERJAGEN
Hoe verdrijf ik mollen uit mijn tuin?
Antwoord: Dat kan het eenvoudigste
door wat oude lappen te drenken in pe
troleum en deze op uiteenlopende plaat
sen m de mollegangen te proppen en
dan weer met aarde te overdekken. Doe
dat niet te dicht bij de wortels van bo
men of sierheesters.
