Overtrouwen in de kerk
een terugblik
Westhoeve's Supermarkt
Zeeuwse wandelingen
ZIENDE BLIND -
KORFBAL NIEUWS
Kooiweg 11
Ouddorp
T0I. 1384
1 krat AiVSSTEL
14,SS nu 11^98
1 iit@r Severn Up
2 literkruik ^osé
9,9i nu 7,98
FLANELLEN LAICENS
^-pers^^ns 180 x 2S0 14^95
1-persoons ISO x 250 13,95
K®ffer Om o 8,30 nu 5,98
1 fl. Rdbijn met gratis
Robijn waspoeder
3,34 nu 2,98
En ka Zeem 3,95 nu 2,95
1 pak a 2 Keukenroiien
3,65 nu 2,75
gram Jonge Kaas 4,69
X KIP 900 gram 3,98
X Blue Band Halvarine
X 500 gram 1,19
X 20® gram
Boter ham worst 1,69
VERS VLEES
WOENSDAG
500 gram GEHAKT3,69
500 gram BRAADLAPPEN 5,49
500 gram HAMLAPPEN 5,49
500 gram VERSE WORST 3,49
20 MANDARIJNTJES
2 Idlo
GOLDEN DELICIOUS
Iblik
SPERZIEBONEN
2,98
2,50
1,10
1 pakje
NOOTKRANSJES
0,98
0,89
2,39
0,98
1,69
1,69
1 KLOP KLOP0,98
1 pak
HONIG GROENTESOEP 0,89
1 pakje
SUIKERKRANSJES
CHOCOLADE KRANSJES
150 gram
MERGPIJPJES
(5 stuks)
Chocolade Spritskoeken
1.88 nu
CALVé BORRELNOOTJES
1.89 nu
VOLLEYBAL
Plaatselijk nieuws
MMte. 2
^ILANDniT-WIBUWS"
Dinsdag 6 december 1977.
Zo luidt de gangbare uitdrukking, zo
zegt men dat hier. Het voorvoegsel over
heeft de betekenis van: nog eens. Men
is getrouwd op het stadhuis (gemeente
huis) en nu gebeurt het nog eens op een
heel andere manier in de kerk, om het
eens heel eenvoudig te zeggen.
Hierover heb ik een nieuw boek ge
lezen, een proefschrift nogal, waarop ds.
Leendert Brink deze zomer is gepromo
veerd. Het heet „De taak van de kerk
bij de huwelijkssluiting".
Ds. Brink is volgens het Kerkelijk
Handboek van Van Alphen predikant te
Velsen en reeds ongeveer 60 jaar oud.
Omdat er veel geschiedenis in staat
en de kerkelijke inzegening van het hu
welijk geregeld voorkomt en iedere le-
zer(es) het wel eens heeft meegemaakt,
vond ik het wel interessant om hierover
iets te schrijven. Natuurlijk m.aar en
kele bijzonderheden, uit een boek van
ruim 300 bladzijden moet je schiften, de
hoofdzaken er uitgraven.
Nu zijn proefschriften in het algemeen
droog en taai, soms moeilijk te begrijpen
voor eenvoudige mensen. Dit geschrift
heb ik echter met genoegen gelezen, het
is niet zo erg moeilijk. Grote bewonde
ring heb ik voor de schrijver, die zoveel
lectuur heeft doorgenomen en dit in
honderden noten heeft aangeduid.
Voorheen.
Als we de bijbel lezen, merken we
niet veel van een officiële huwelijksvol
trekking. Het was een familie-aangele-
genheid en de vader gaf het jonge paar
zijn zegen. Er waren feesten, soms wel
een week lang, denk maar aan de brui
loft van Simson. De bruid was gesluierd
om zich te vrijwaren voor onbescheiden
blikken van mannen. Zodoende was
Jacob met Lea getrouwd, terwijl Rachel
zijn bedoeling was. Tot in onze tijd
wordt in sommige Oosterse landen deze
sluier nog gedragen, het wordt echter de
laatste tijd meer en meer afgeschaft.
Toch komt er de overheid soms aan
te pas, in de vorm van de oudsten der
stad, zoals we dat lezen als Boaz met
Ruth wU trouwen (Ruth 4).
De oude kerkvaders Augustinus, Ori-
genes, Tertullianus hebben ook over het
huwelijk geschreven.
Op bijbelse grondslag zoals: het hu
welijk is niet ontbindbaar, het is vóór de
zondeval in het paradijs ingesteld door
God zeU. Augustinus zegt dat echtschei
ding uit de duivel is.
Volgens Genesis 1 28 was het doel
van de voortplanting, het krijgen van
kinderen, die de ouders weer moeten
opvolgen, sinds de dood de mensen weg
neemt. Maar Tertulüanus zegt: Het ein
de van de wereld is nabij, waarom zou
den we kinderen willen hebben? En
Origenes zegt dat het beter is niet te
trouwen, daarom heeft hij zich al jong
laten ontmannen. Misschien beroept hij
zich op Paulus (1 Cor. 7).
Deze gedachte, dat zich onthouden
beter is dan trouwen, is in beginsel in de
kerk ingeslopen. De enige kerk in West-
Europa is honderden jaren lang de
rooms-kathoUeke geweest. De virgini
teit maagdelijkheid, ongetrouwd
blijven) werd hoger geschat dan het hu
welijk. Vandaar de kloosterorden van
monniken en nonnen.
In onze tijd staan .heel wat kloosters
leeg. U weet dat in deze kerk het huwe
lijk als een sacrament wordt beschou'wd
en daarom had vroeger alleen een ker
kelijke huwelijkssluiting plaats. In 1795
werd het verplichte burgerlijke huwe
lijk ingevoerd en daaraan moet zich
iedere Nederlander houden.
In de Middeleeuwen moest men eerst
de bisschop of de priester raadplegen
om de kerkelijke goedkeuring te kun
nen Icrijgen. Dan kwam deze naar het
huis van de bruid om de verbintenis in
te zegenen. Later ging men een stapje
verder tot aan de kerkdeur of in het
kerkportaal, waar de pastoor vroeg of er
geen beletsel was. Daar hier de weers
omstandigheden niet altijd geriefehjk
waren, kwam men tenslotte in de kerk
terecht. De priester leidde hen aan de
hand in de kerk, verwisselde de ringen,
legde de rechterhanden van bruid en
bruidegom in elkaar en beide handen in
de handen van God. Daarna volgde de
eucharistie, de viering van de mis, als de
Christelijke beleving van het huwelijk.
In onze tijd is er veel in de roomse
kerk veranderd, vooral in Nederland.
Het burgerlijk huwelijk wordt nu hoger
gewaardeerd dan vroeger. Men is veel
milder tegenover gemengde huwelijken
en echtscheiding. Ook het zoveel moge
lijk kinderen verweldcen is in veel room
se gezinnen niet meer het doel van het
huwelijk. Ondanks het verbod van de
paus hebben ze hun voorbehoedmidde
len. Ook het celibaat, de ongehuwde
staat der priesters, wordt in twijfel ge
trokken. In het Oude Testament waren
de hogepriester en de priesters getrouwd
en in de Grieks-katholieke kerk mogen
ze wel trouwen. In ons land zijn er al
heel wat getrouwde pastoors, die dan
echter geen dienst in de kerk meer mo
gen doen.
Na de reformatie.
Luther en Calvijn beschouwen het hu
welijk niet als een sacrament. Het is wel
een goddelijke instelling vanuit het pa
radijs, maar na de zondeval een wereld
lijke aangelegenheid. De sluiting ervan
is aan het ambt van de priester ont
trokken. Ze leggen de nadruk op de
ouderlijke toestemming en op liefde en
geloof van het bruidspaar.
Wel verzetten ze zich tegen echtschei
ding, maar niet tegen een tweede of der
de huwelijk, zoals sommige kerkvaders,
die dat verboden.
Toen ons land vrij werd van de Spaan
se overheersing is er op tal van syno
den over huweUjksaangelegenheden ge
sproken. Men kon er niet altijd uitko
men. In die tijd waren kerk en staat
nauw verbonden, we hadden zo goed als
een staatskerk. Toen werd besloten, dat
een huwelijksvoltrekking zou plaats
hebben door de magistraat of door de
kerk. De kerk heeft dikwijls pogingen
aangewend om de overheid hiervoor te
interesseren, maar meestal bleek dat
deze „sich in gheenen manieren metten
saecken des Huwelicken State aengaen-
de bemoeyen wil". In de meeste plaat
sen geschiedde het dus door de kerk.
Soms op zondag, liefst niet voormid-
dags als er het H. Avondmaal gevierd
werd, maar dan in de namiddag. Een
enkele keer gebeurt het nu nog wel eens
op een zondag, in Zeeland altijd op een
dag in de week.
Voor deze bijzondere kerkdienst heeft
de psalmdichter Petrus Datheen een
formidier samengesteld, dat in sommige
kerken nog altijd gebruikt wordt. Op de
bekende synode van Dordrecht (1618-'19)
zou het besproken worden, maar dat is
niet gebeurd. Andere kerlcen hebben
een modemer verkort formulier of een
eigen liturgie samengesteld.
Volgens het nieuw Burgerlijk Wetboek
moet de jongen minstens 18 jaar zijn en
het meisje 16 jaar om te kunnen trou
wen. De afkondiging aan het gemeente
huis moet 10 dagen aangeplakt zijn.
Ook in de kerk heeft de afkondiging
plaats met de toevoeging erbij dat men
gegronde bezwaren kan indienen (wat
wel zelden of nooit zal gebeuren!).
Ik heb wel eens een kerkelijke huwe
lijksinzegening bijgewoond tussen een
roomse jongen en een protestants meisje
waarbij een pastoor en een dominee
samenwerkten.
Middelburg.
L. van Wallenburg.
Deze vraag- en antwoord-rubriek staat
geheel ten dienste van de lezer die er
kosteloos gebruik van kan maken. Uw
vragen op velerlei gebied kunt u sturen
aan: Redactie Eilanden-nieuws, postbus
8, Middelhamis, met in de linkerboven
hoek „Vragen-rubriek" vermeld. De
vragen worden door deskundigen be
antwoord en zullen binnen enkele we
ken na de inzending compleet met ant
woord in deze rubriek worden gepubli
ceerd.
UIT EN DAN?
Ik heb het uitgemaakt met een buur
jongen, maar hoe moet ik nu aan met
verjaardagen en feestjes bij die buren?
Thuisblijven? Of hem straal negeren?
Antwoord: Maak het vooral niet
moeilijker of dramatischer dan het in
werkelijkheid is. Als die jongen zich
schikt in zijn lot, kun je rustig bij de
buren aan huis blijven komen. Je moet
hem ook niet opvallend negeren, want
dan wordt het voor alle partijen (ook
de wederzijdse ouders) erg pijnlijk. Hoe
gewoner je doet, hoe beter. Blijf hem
ook op straat gewoon groeten. Maar
blijft hij je achterna lopen en zich op
dringen, kies dan de wijste partij en
mijd enige tijd zijn gezelschap.
DURE KIEREN
Er waren zidke brede kieren onder of
boven onze buitendeuren gekomen, dat
ik er tochtstrippen en houten delen tus
sen moest lat enmaken. De huisbaas wU
deze rekening niet betalen. Wat moet ik
daar nou mee aan?
Antwoord: Als u zelf werkzaamheden
laat uitvoeren, bent u ook gehouden zelf
de rekening te betalen. Deugt er iets
niet aan het gehuurde pand, dan moet
u beginnen de huiseigenaar daarvan in
kennis te stellen. Indien er iets voor zijn
rekening te repareren valt, heeft hij
daarvoor zijn eigen mensen, met heel
vaak zijn eigen afspraken en tarieven.
Tochtstrippen behoeft een huisbaas
nooit te betalen, want die wüt u aan
brengen in uw eigen belang. Dergelijke
kleine voorzieningen komen in de regel
ten laste van de huurder, tenzij het
huurcontract anders vermeldt. Anders
ligt het, wanneer er kieren en scheuren
ontstaan door verzakking van het huis
of dgl. In dat geval moet u beslist de
eigenaar waarschuwen.
SCHELPEN RIJGEN
Kan ik schelpen aaneen rijgen tot een
halssnoer als ik er gaten in boor en hoe
moet dat dan?
Antwoord: Het lastigste is het boren.
U hebt er een goede boormachine voor
nodig. Maak de schelpen tevoren goed
nat. Elke schelp moet precies „dragen"
op de plaats waar u boort. Leg hem met
de juiste bolle plaats naar onderen op
het steunvlak en zorg ervoor, dat hij
daar zodanig wordt vastgehouden of ge
klemd, dat hij niet van stand kan ver
anderen. Gebruik geen versleten boren,
maar koop zonodig nieuwe, hardstalen
exemplaren in een speciale gereed
schapswinkel en dan de beste die u krij
gen kunt. Bij het rijgen moet u het snoer
knopen tussen de schelpen, zodat die niet
voortdurend tegen elkaar stoten en be
schadigen.
Z - BORD
Wat betekent in andere landen een
witte Z op blauw veld in ronde rode
rand? En wat een zwart doorgestreepte
Z op rond wit verkeersbord?
Antwoord: Dit is geen waarschuwing
Het is met veel genoegen dat de rota-
ryclub Goeree-Overflakkee de afron
ding heeft gemaakt van de manifestatie
ZIENDE BLIND, die nu een maand ge
leden vrerd gesloten.
Talrijke bezoekers/sters, kinderen en
volwassenen, 3500 hebben deze ma
nifestatie bezocht en zodoende kennis
gemaakt met de wereld van de blinde/
slechtziende mens én met de zeer vele,
vaak vernuftige hulpmiddelen t.d.v. de
ze medemensen.
Organisatoren hebben het gevoel dat
deze manifestatie-tentoonstelling een
sukses is ge'worden in tweeërlei opzicht
vooral: ten eerste: de aandacht die ge
vraagd is voor deze medemens in onze
maatschappij, van wiens problemen we
ons nauwelijks/niet bewust zijn óf om
wiens problemen we dikwijls met een
boog heenlopen deze aandacht die
gevraagd en blijkbaar gegeven is, zou
een bijdrage kunnen leveren aan de
„normale" konfrontatie en omgang met
deze medemensen; wellicht dat daarmee
ook een stuk integratie op gang ge
bracht wordt, ten tweede van de op
brengst a 4.200,kan weer een aan
tal mensen d.b.v. het Ned. BUnden-
wezen voorzien worden van hulpmid
delen, waaraan zo grote behoefte be
staat.
Dankzij de hulp van velen in aller
lei vorm van ons eiland en van daar
buiten is deze manifestatie geslaagd te
noemen. Waard om ook aan de lezers te
worden doorgegeven is: dat men elders
in het land dit initiatief heeft overgeno
men, om ook daar op eigen wijze
een dergelijke manifestatie op touw te
zetten.
Rotaryclub Goeree-Overflakkee.
OUDE TONGE
KERSTZANG- EN
DECLAMATIEAVOND
Op D.V. 17 december gaan de zang
verenigingen Canto Voluntas van Her
kingen en Com nu met Sangh van Oude
Tonge voor u zingen in de Ned. Herv.
kerk van Oude Tonge 's avond om haU
acht. Medewerking aan deze avond
wordt ook verleend door de Herv. jeugd-
ver. „Ruben" van Oude Tonge, die de
liederen zullen aankondigen met decla
matie. Dhr. van 't Geloof geeft een or
gelsolo op het prachtige orgel van de
kerk. Ook samenzang met de luisteraars
zal deze avond op het programma staan.
Deze kerstzangavond w^ordt voor de
kerktelefoon uitgezonden.
RHEUM - cpl.
goed voor spieren
en gewrichten 23,70
NUPHAR - cpl.
zeer goed voor het
zenuwstelsel 21,90
GALIUM - cpl.
goed voor gal
en lever 22,70
BOVISTA - forte
voor borst en adem
halingsorganen 22,40
ADIANTUM - cpl.
voor hart, bloedvaten
bloeddruk 24,90
Duidelijke gebruiksaan
wijzing op de flacons.
Bestellingen aan:
Lab. ROTAL,
Postbus 200, Leiden
Giro 341224
VERDIENDE ZEGE GOOD-LUCK 2
In de beginfase zag het er naar uit dat
Good-Luck het erg moeUJjk zou krijgen,
echter na 3 minuten speelde aanvoerder
Jan van Wezel zijn tegenstandeA uit en
wist 0-1 te scoren.
Na enige tijd Itreeg ADO iets meer vat
op het spel en maakten 1-1 geUjk.
Het betere spel van Good-Luck werd
pas na een kwartier tot uiting gebracht,
toen Wim Hobbel van afstand 1-2 In
schoot.
Na de rust een sterk aanvallend Good-
Luck en het was opnieuw een afstand
schot van Wim Hobbel dat doel trof 1-3.
De Rood-Witten schoten vaak en het
was Jan van Wezel die opnieuw van
dichtbij vrij kwam en beheerst 1-4 in
schoot.
ADO gaf de moed op, waarvan uit
blinker Jan van Wezel profiteerde en
z'n derde treffer aantekende.
In de slotfase speelde de ploeg uit
Middelhamis op zekerheid en via een
schot van Marjo de Zout werd het 1-6,
waarna ADO in de laatste minuten met
een strafworp de eindstand bepaalde,
2-6.
PROGRAMMA 10-12-1977
Olymplahal, Middelhamis
Pup. Good-Luck 2 - ADO 3 10.00 u.
Asp. Good-Luck 3 Korbatjo 2 10.35 u.
Good-Luck 2 O WK 1 11.20 u.
Good-Luck 1 Merwic 1 12.10 u.
Jun. Good-Luck ODO 18.00 u.
Sen. Good-Luck 3 Or. Zw. 2 19.00 u.
Good-Luck 1 Kinderdijk 4 20.00 u.
voor een Z-bocht (want die borden zijn
driehoekig als waarschuwingsteken uit
gevoerd). Het eerste betekent het begin
van een blauwe zone, waarin uitslui
tend met goed afgestelde daór geldige
parkeerschijf mag worden geparkeerd
of stil gestaan. De doorgestreepte Z
geeft aan, waar u het einde van die
blauwe zone bereikt en weer vrij mag
parkeren zonder schijf. Bedoelde borden
treft u aan in België.
ALEXANDER POLA
Hoe heet en hoe oud is Alexander
Pola?
Antwoord: Dit is de artiestennaam
van Abraham Polak en die is in 1914 te
Haarlem geboren.
RUIME OVERWINNING
INTERMEZZO
Het eerste herenteam van Intermez
zo behaalde j.l. zaterdag een ruime 3-1
zege op VoUido uit Hendrik Ido Am
bacht. Intermezzo, waarin André
Driesse ontbrak wegens werkzaamhe
den, begon uitstekend met een snelle en
goede aanval en dat resulteerde in een
6-0 voorsprong. Na de time-out van Vol-
lido kregen de gasten gaandeweg meer
greep op het spel en naderden Inter
mezzo tot op één punt: 10-9.
Nadat coach Bisschop Herbert Nieuw-
land, die verdienstelijk debuteerde, in
de ploeg gebracht had ten koste van
Piet Bal, greep Intermezzo met 15-13 de
Ie set. In de 2e set Hep Intermezzo vlot
naar een 5-1 voorsprong, die geruime
tijd op het scorebord bleef prijken. Na
dat VoUido bij 8-3 haar tweede t.o. had
gebruikt leek er voor de formatie van
Bisschop geen vuütje meer aan d e
lucht, maar toch moest Bisschop bij een
stand van 13-9 even zijn pupillen te
rechtwijzen wegens een te grote non
chalance. Hierna werd het 15-11. De be
ginfase van de 3e set was overduidelijk
een Intermezzo aangelegenheid. Na een
8-2 voorsprong kreeg Intermezzo een
inzinking, en daar profiteerden de gas
ten uit Ambacht handig van. Bij 8-7
voorsprong werd Herbert Nieuwland
vervangen door Piet Bal, die de brood
nodige routine in he tteam moest bren
gen. Toch bleek dit niet voldoende en bij
11-12 moest Eddie v. d. Sluys wijken
voor Jan van Balen, die meer aanvals-
kracht moest brengen. Tot 13-13 wist
Intermezzo stand te houden, maar moest
daarna buigen voor VoUido dat met 13-
15 won. Na een zeer gedecideerde speech
van Henk Bisschop voor de 4e set, was
Intermezzo beter gemotiveerd dan ooit
tevoren en met oogstrelende combinaties
werd de tegenstander af en toe voor
schut gezet. Nadat VoUido bij 7-2 nog
een t.o. had benut, bleek ook dat niet
voldoende om de blauw-witte formatie
te stoppen. Met 15-5 werd deze set m
winst omgezöt, waardoor de heren nu 7
punten uit de laatste vier wedstrijden
hebben gehaald.
Afgang Intermezzo dames
Tegen het laag geklasseerde Cito Kel-
tum uit Zeist is het eerste damesteam
uit MiddeUiamis niet aan de bak geko
men. Werd het twee weken geleden In
Zeist nog een 3-1 nederlaag, nu werd het
in de thuiswedstrijd zelfs een 3-0 ver
lies. In precies 52 minuten werd de al
gehele inzinking van Intermezzo duide-
Ujk. Met 7-15, 8-15 en 15-17 pakte Cito
de gastvrouwen overduidelijk in.
OUDDORP
VakanWebonnen landbouw
In de week van 9 t.m. 16 december
na 7 uur is er weer gelegenheid om va
kantiebonnen voor de landbouw in te
leveren tot een bedrag van 700,bij
E. P. Grinwis, Dirkdoensweg 9, Oud
dorp.
OUDE TONGE
Inlevering vakantiebonnen
Vakantiebonnen v. d. Landbouw kunnen
tot een waarde van 700,worden in
geleverd bij D. Knöps, Julianastraat 8
op vrijdag 9 december 's avonds van 7 -
9 uur.
