EIIAI1DEI1 - niEUWS lubileumconcert van „Rdvendo" een zeer geslaagd evenement ANNEKE JRNSZ Het Wilhelmus op poster Goereese Godsdienst Chaos 2e blad Dinsdag 30 november 1976 No. 4544 OOLTGENSPLAAT Uitvoerenden aan de top van de zangkunst INGEZONDEN: Goereeërs, WONINGBOUW IN OOSTFLAKKEE NIEUWE FORD IVIOTOR IVIET „DUBBEL VERIVIOGEN'' Geef in de winter extra aandacht aan uw banden Spontane actie voor Postman Kamerling TBByOLOVEBHAAL Ooltgensplaat's „Advendo", dat een dezer dagen een halve eeuw bestaat heeft de sprong gewaagd en met succes. De vraag was gerezen of een concert wel zou aanslaag bfl het publiek en of het te verwezenlyken zou zijn. Het heeft de verwachting zelfs overtroffen. De grote zaal van het Verenigingsge bouw „'t Centrum" was vrijdagavond stampvol en de koren en solisten die als gasten optraden hebben de top van de zangkunst bereikt. Voorzitter G. W. J. Poortvliet sprak dan ook in z. openings woord van een dankbaar „Advendo", dat verheugd was met zo'n zaal vol mensen. „We hebben het bijna nog nooit zo vol gezien", aldus spreker, die een bijzonder welkom sprak tot de beide wethouders van Oostflakkee, de heren Kroon en De Wit en de gemeente-secretaris de heer J. L. Vetter. De burgemeester was ver hinderd aanwezig te zijn. Speciaal wer den verwelkomd het Kinderkoor „De Zonnestraaltjes" uit Geleen met de di rigent, dhr. W. Fraats (ze werden al de Geleense vrienden genoemd). Binnen 3 maanden zijn ze nu al twee keer te Ooltgensplaat. In september nam dit koor deel aan het Jubileum-concours op het Fort „Prins Frederik" en behaalde toen het hoogste aantal punten. Van daar ook de uitnodiging om nog eens naar de Plaat te komen. Ook de alt-so liste, mej. Truus Elie uit Eindhoven stond toen aan de top en zij gaf ook de ze avond haar medewerking. „Mensen van eigen bodem", werden mevr. P. van Huizen-van Dam uit Stellendam en „Ad vendo" zelf genoemd met de dirigent, dhr. Cor C. van den Heuvel. Ook zij mochten er zijn en stonden hun man netje. Reis vroeger en nu. „Het is thans mogelijk om op één avond uit Geleen (Limburg) naar Oolt gensplaat te komen met drie bussen vol zangertjes plus ouders en belangstellen den. Vroeger was dat wel anders", aldus de voorzitter. „Ze hebben mij verteld dat „Advendo" na het deelnemen aan een concours te Dinteloord een nacht moest overblijven. „De band met de familie Van den Heuvel is zeer sterk", aldus de heer Poortvliet. „We zijn daarom zeer ver heugd om deze avond in ons midden te hebben mevr. Van den Heuvel-Verweij met haar kinderen, want uw man en va der is mede oprichter en tevens dirigent van ons koor geweest". Zoon Cor heeft het werk van zijn overleden vader voortgezet. Hierna werd begonnen met het afwer ken van het programma, waarbij het kinderkoorde eerste beurt kreeg. Ze werden begeleid met de piano door dhr. P. Lebon. Dhr. Fraats gaf een toelichting bij elk nummer en ter gedachtenis aan zijn pas overleden vader zong men als eerste werk een Limburg's lied „Lim burg mie landj", waarvan de tekst door dhr. Fraats zelf is gemaakt. Voorts werden er werken uitgevoerd van Mozart, Handel, Cumberland, de Pauw en nog een w^erk van de dirigent, een afscheidslied „Goodbye aufwieder- sehn". Aan het slot van dit werk gingen bijna 200 wuivende kinderhanden om hoog als dank en groet. Een staande ovatie was de beloning van het dank bare pybliek. Het koor dat 100 leden telt (waaronder kinderen uit landen als Griekenland, Duitsland en Italië) trad tweemaal op, yóór en na de pauze, De dirigent weet er bijzonder tactisch en leuk mee om te gaan. De solisten. De alt-soUste Truus Elie, begeleid door dhr. Dijkstra, zong werken van Giordigiani, Handel en „Die Uhr" van G. Lowe. Mevrouw P. van Huizen-van Dam vertolkte „Solvejg/s lied" van Ed- vard Grieg en „Maria's Wiegenlied" van Alt-soliste Truus Elie Max Reger. Zij beiden mochten een spontaan applaus incasseren. Met Truus Elie zong „Advendo" een tweetal wer ken van Handel en Spranger. Tot slot trad „Advendo" aUeen naar voren met „Selectie uit lm weissen Rössl" van Ralph Benatzky en „Kunstenaarsleven" van Joh. Straus. Dirigent was dhr. Cor V. d. Heuvel met aan de piano mej. Janny v. d. HeuveL Mevr. Van Huizen werd begeleid door dhr. Van den Heu vel. Een hartelijk applaus was ook hun beloning. Geschenk en we komen terug. In de bedankjes door de voorzitter uitgesproken kwam ook een grote ver rassing openbaar. Van een inwoner uit Ooltgensplaat, die onbekend wenste te blijven werd het Kinderkoor uit Geleen een viertal werken aangeboden, die zy nog niet bezitten. Deze toezegging bracht deinig in het jonge volkje en voor de geweldige geste werd de dank door dhr. Fraats met enkele spontane woorden vertolkt. „Als wij deze werken hebben ingestudeerd met nog enkele andere waar we mee bezig zgn, o.a, „De Heilige Stad" dan laten we daar weer een grammofoonplaat van maken en dan komen we terug naar Ooltgensplaat om ze ook te zingen", aldus de dirigent, die tevens bedankte voor de grote gastvrij heid. Deze toezegging ontlokte vanzelf een geweldig applaus. Tot slot werden de dames Elie, Van Huizen, Janny v. d. Heuvel en de heren Fraats, Lebon, Dijkstra en C. C. v. d. Heuvel met bloemen gehuldigd. Allen werden door de voorzitter hartelijk be dankt voor de medewerking op deze avond, die een unicum mag worden ge noemd. Veel oud-leden, tot zelfs uit Frankrijk, waren aanwezig. Een ge slaagd concert, zelfs een groots evene ment. Voor het jubilerende „Advendo" een bijzonder cachet aan dit 50-jarig be staan. Bij de Ned. Uitgevers Mij b.v. „NU- MIJ" te Leiden is het Wilhelmus op poster-formaat verschenen. Alle 15 cou pletten staan fraai gecalligrafeerd op stevig papier van het formaat 45 x 120 cm. Goed verpakt in een kartonnen koker kost de Wilhelmus Poster 12,50. Bij bestelling van meer dan 10 exem plaren wordt een korting gegeven. Bestellingen kunnen worden gedaan bij NUMIJ - Leiden, Aalmarkt 11, Tel. (071) 13 36 29, Giro 346385. Ze zijn ook in de boekhandel verkrijgbaar. I Geachte redactie. Dezer dagen kreeg ik in handen het Eilanden-nieuws d.d. 26 november 1976. Hierin stond „Open brief van moet dit misschien zijn aan?) het kleuterschool- bestuur Goedereede. Een Goereeër, waarvan zelfs naam en adres bij de redactie bekend zijn vond het blijkbaar nodig in zijn vulpen te klauteren en vervolgens zijn opzienba rende gedachten neer te schrijven. Zo lees ik in de zevende zin van zijn (haar) betoog: „Door wie is het gepro beerd? Wie LIET het mislukken („Het" is hier de oprichting van een Christelij ke kleuterschool). De schrijver bedoelt dus' niets meer of minder dan dat het Christelijk onderwijs in de gemeente Goedereede willens en wetens gesabo teerd is. Zou de geachte heer „Een Goe reeër" dat in een volgende editie van „Het Eilanden-nieuws" even wiUen be wijzen, de verantwoordelijke saboteur bij de naam noemen, en dan mag hij van mij ook nog zelf anoniem blijven als hij zijn loze kreten maar met feiten en na men bewijst. Dezelfde mijnheer „Een Goereeër" schrijft op een voor mij onaanvaardbaar vrijblijvende manier. Hij (of zij natuur lijk) noemt zich een buitenstaander en (ver) oordeelt „zonder de corresponden tie op de voet te volgen". Betekent dit a. Hij heeft de brieven gewoon niet ge lezen (wat mij zeer onwaarschijnlijk lijkt). b. Hij heeft er niets van begrepen (Wat begrijpelijk is. c. Hij zo seniel is dat hij de correspon dentie wel op de voet gevolgd heeft maar dat niet durft zeggen omdat hij bewust onjuistheden stelt waarvoor hij zich uiterst onbeholpen excuseert met cliché-opmerkingen als „dat onttrekt zich aan mijn waarneming". Hoe jammer is het toch dat ieder ar gument vóór het neutrale onderwijs zich aan de waarneming van de Goereeër onttrekt. Moet ik daaruit concluderen? a. De man (vrouw) heeft helemaal niet waargenomen. b. Hij (Zij) is blijvend arbeidsongeschikt wegens blindheid waardoor hij dus danig gefrustreerd is geraakt dat hij meent alles duidelijk te zien. In dit verband is ook de kostelijke blunder „Hier spreekt heel luid de zwij gende meerderheid (regel 13) verklaar baar spreken, zwijgen, zien en blindheid kon hij niet goed en zeker niet voldoen de van elkaar scheiden. Ik probeer altijd respect en eerbied voor ieders levensovertuiging te hebben. In het geval van deze Goereeër valt mij dat erg moeiUjk. Bijna aan het eind van zijn open brief staan de woorden „Wie niet voor Mij is, is tegen Mij. Voor een dergelijk lichtvaardig gebruik van die woorden kan ik alleen afschuw en wal ging voelen omdat m.i. die „Goereeër met dat Mij, met hoofdletter M, inder daad zichzelf bedoelt en niet diegene wiens leer hij zo goed schijnt te begrij pen. Tenslotte merk ik op dat lieden die^ wel van hun opvatting durven getuigen maar niet hun naam in de krant willen bij mij evenveel respect afdwingen als een kwakende koude kikker die zegt dat hij eigenhjk een nijlpaard is. In de bijbel staat ook niet. Hier werd gekruisigd een Nazarener, naam en adres bij Püatus bekend. Dit geldt zowel voor brieven van vóór- als van tegenstanders van de op het ogenblik aan de gang zijnde Goereese Godsdienst-chaos. Met dank voor plaatsing, Leen Jongkoen Goedereede, Westerloostraat 1. II Nog voor kort was Goedereede een rustige en vredige gemeenschap. Men verdroeg elkaar en respecteerde eikaars levensopvatting. Dit is nu echter een beetje anders ge worden. Waardoor? Het antwoord hier op is door veel wederzijds gepraat en geschrijf in de gemeente geheel duidelijk geworden. De kerkeraad en predikant trachten koste wat het kost de huidige „Bijzonder Neutrale Kleuterschool" te veranderen in een „Christelijke Kleuter school". De reden hiervan is geheel on duidelijk, men kan deze slechts raden, want op deze school wordt aan de kin deren ook onderwijs over de leer van Christus gegeven. Gaat het alleen om de naam van „Christelijk" voor de schoolnaam te plaatsen, slaat men de plank geheel mis. Het is toch niet de bedoeling van de ware Christen zich een predicaat op te spelden van „Dat ben ik" Neen, de ware Christen is er ootmoedig over. Het bereikte resultaat tot nu toe is dat er/tweedracht in gemeente en gezinnen is'gezaaid onder mensen die toch eigen lijk een zelfde levensopvatting hebben. Anderen die vroeger vrienden waren en eikaars levensopvatting respecteerden kijken elkaar nu met de nek aan of groeten elkaar niet meer. Het is niet te geloven dat dit ooit de wil van Christus is geweest. Laat Goedereede geen klein Noord Ierland worden. Het is te hopen dat kerkeraad en predikant zich hier over zullen bezinnen, zodat het onder wijs dat „ook" Christelijk genoemd mag worden, zoals dit tot voor kort was zich voort kan zetten. Voor mensen met een goede rede is dit een goede reden, zodat zij weer normaal samenleven. Ook een Goereeër Met dank voor plaatsing, (Naam en adres bij redactie bekend) NOOT VAN DE REDACTIE: Niet meer zonder naam. Wanneer er naar aanleiding van deze kwestie nog meer ingezonden stukken worden ge schreven zullen die niet anders dan met de naam van de afzender worden gepu bliceerd. Het lijkt ons minder gewenst en onsympathiek zich achter een schuil naam te verbergen en zullen daar dan ook geen medewerking meer aan verle nen, (redactie.). INGEZONDEN: Geachte redaktie, In uw verslag aangaande de openbare begrotingsvergadering van de raad te Oostflakkee in uw blad d.d. 16 novem ber 1976 hebben ondergetekenden gele zen, dat de afgevaardigde dhr. Noorder meer over de woningbouwverenigingen gezegd heeft: (begin citaat) „Met de activiteiten van onze woningbouwverenigingen is het niet al te best gesteld voor zover het bouwen van woningen betreft. Gelukkig dat door particulier initiatief hier en daar gebouwd wordt en gaat worden" (einde citaat). De besturen van de 3 woningbouw verenigingen in Oostflakkee voelen zicl^ gegriefd door deze beledigende c.q. in sinuerende woorden van dit raadslid, omdat: 1. de bouwverenigingen voor hun con- tigentering, d.i. het totaal toegestane aantal te bouwen woningen per jaar afhandelijk is van de gemeente, die op haar beurt weer afhankelijk is van de centrale overheid, die maar 2% toename per jaar toestaat; 2. de wbv te Ooltgensplaat wel wil bouwen, maar niet kan bouwen we gens geljrek aan bouwgrond, dus een probleem van college/raad; 3. de w.b.v. Den Bommel in Achthuizen 18 woningen in aanbouw heeft; 4. er in Den Bommel geen bouwgrond is, zie punt 2; 5. het raadslid BEHOORT te weten, dat de raad krediet heeft toegestaan voor het bouwrijp maken van een gebied aan de Capelleweg te Oude Tonge, waar de werkzaamheden goed vorderen; 6. het raadslid BEHOORT te weten, dat in de raadsvergadering van oktober j.l. een krediet is aangevraagd en verkregen voor het bouwrijp maken van een gebied in plan Ebbe en Vloed II in Oude Tonge en dat op goedkeu ring van G.S. wordt gewacht; 7. er aan de Capelleweg tegen het eind van dit jaar 29 woningwetwoningen in aanbouw genomen zullen worden; 8. er in dit plan 6 premieVERKOOP- woningen zullen worden meegeno men; 9. er begin 1977 in plan Ebbe en Vloed II 32 woningen in de z.g. beschutte sfeer, zijnde premieVERKOOPwo- ningen, in aanbouw genomen zullen worden en er hoogstwaarschijnlijk nog 4 duurdere premieVERKOOP- woningen meegenomen zullen wor den. Ondergetekenden hechten er veel waarde aan te verklaren, dat de bouw verenigingen op het vlak van de volks huisvesting in deze gemeente wel dege lijk veel werk verzetten. De door dhr. Noordermeer in zijn funktie van fraktievoorzitter van de V.V.D. gedane uitlatingen kunnen wij dan ook amper serieus nemen. Een der gelijke handelwijze kunnen wij bepaald niet beschouwen als een constructieve bijdrage tot het oplossen van de onder havige problematiek in deze gemeente, terwijl daar warempel wel reden toe is. Met dank voor de plaatsing. M. P. Arensman, voorzitter wbv te Den Bommel P. Luyendijk, voorz. wbv te Ooltgensplaat, J. van Renswoude, voorz. wbv te Oude Tonge. Ford's nieuwe zes-cilinder motor met „dubbel vermogen" (zie foto) kan bin nen twee jaar gebruikt worden in lichte vrachtwagens. Zoals op de tekening wordt aangegeven, werken automatisch slechts drie van de zes cilinder als er weinig vermogen vereist is. De zes cilin ders beginnen tezamen weer te werken, zodra de chauffeur dit wenst, zoals bij voorbeeld om in te halen of om een hel ling te beklimmen. De sensors meten de verschillende faktoren, zoals tempera tuur, versnelling, motor belasting en de snelheid, die kan worden doorgegeven aan een kleine computer. Deze kontro- leert op zijn beurt de werking van de motor door mechanisch aangedreven kleppen-selectors op drie van de zes cilinders van de motor. Een door de computer gekontroleerde solonoide, die zich sluit om de in- en uitlaatbeweging van de kleppen te on derbreken, is de sleutel van de mecha nische werking van de nieuwe Ford mo tor. Drie van de zes cilinders zijn uitge rust met zulke solonoide of kleppen-se lectors. Op de staande foto is de linkse silinder met een selector uitgerust ter wijl die op de rechter niet aanwezig is. De nieuwe motor, die binnen twee jaar kleine Ford vrachtwagens zal aan drijven, en tot een brandstofbesparing zal leiden, heeft een totale cilinderin houd van 5 liter. Hij Ujkt helemaal op een gewone Ford-motor behalve dan voor wat het kleppendeksel betreft dat 3,8 cm hoger is voor de schakelaars, die door de computer worden bediend. Die eerste strenge nachtvorst of sneeuwbui komt bijna altijd als een verrassing, vooral voor de automobilist. Dan is 't morgens de ruitenkrabber zoek moet de spuitbus met anti-vries ergens opgedoken worden en wordt er druk aan vastgevroren portiersloten gemorreld. Na een lange, hete zomer is het weer even wennen aan temperaturen onder nul. Wennen ook aan de gladde straten en wegen die op die eerste winterdag tot zoveel blikschade kunnen leiden door onvoldoende afstand houden, te bruusk remmen en ook nog veel te vaak door banden met onvoldoende profieldiepte, zo merkt Goodyear op. De verstandige automobilist zal in de herfst zijn wagen extra laten controle ren om hem zo goed mogelijk op de winter voor te bereiden. Controle van de banden hoort daar vanzelfsprekend bij. Ervan uitgaande, dat de banden goed zijn gebalanceerd (geen trülend stuur) en de voortrein is uitgelijnd (geen on regelmatige loopvlakslijtage) blijft de profieldiepte over. En daarmee wordt helaas nogal eens gesmokkeld. Het is niet juist om te denken dat de banden goed zijn als het profiel nog zichtbaar is. Die zichtbaarheid is er nog bij een halve millimeter en dat is vooral op een natte of gladde weg onverant woordelijk en levensgevaarlijk. Is op een nat wegdek 2 millimeter al het absolute minimum om een redelijke grip te behouden, op een glad of be sneeuwd wegdek is minstens 4 millime ter nodig om de wagen behoorlijk onder controle te houden. Verder is het vooral in de winter belangrijk de bandenspan ning regelmatig te laten controleren volgens de spanningsvoorschriften van de fabrikant. Ongelijke bandenspanning op één as bijvoorbeeld, kan tot gevolg hebben dat bij remmen op een glad weg dek de wagen zijdelings wegslipt. De bandentechnici van Goodyear's test- en ontwikkelingscentrum in Luxemburg waarschuwen nog eens te gen de gedachte dat door het verlagen van de spanning de banden meer hou vast op een gladde weg zouden hebben. Integendeel. Het loopvlak gaat dan enigszins hol staan waardoor het ge wicht van de wagen hoofdzakelijk op de buitenkant van het loopvlak komt te rusten. Verder zullen hierdoor de loop- vlakgroeven worden dichtgedrukt zo dat de anti-slip eigenschappen van de band voor een groot deel verloren gaan. En natuurlijk is het verlagen van de spanning bijzonder schadelijk voor het karkas. Voor extra veilig rijden in de winter kan de automobilist zich winterbanden aanschaffen die door de toepassing van een speciale rubbersamenstelling de prestaties van de verboden banden met spikes evenaren. Deze winterbanden die in sneeuw en ijs veel meer trek en rem- kracht leveren dan gewone banden, ge dragen zich ook op droge wegen zeer goed. Ideaal is natuurlijk om winter banden op een extra stel velgen te mon teren waardoor het wisselen voor het winterseizoen eenvoudiger w^ordt. Zo kan men een aantal winters met deze banden vooruit. Overigens zullen de talrijke banden specialisten in ons land de geïnteres seerde automobilist alls óver dit onder- werk kunnen vertellen. Vooral als men met de auto naar de wintersport gaat, kan het geen kwaad om via een deskun dig advies goed „beslagen" ten ijs te komen. OUDE TONGE In Oude Tonge wordt momenteel een spontane aktie gevoerd om de oud-post- kantoorhouder dhr. Kamerling t.g.v. zijn afscheid hulde te brengen voor het vele wat hij voor de Oude Tongse ge meenschap gedaan heeft. Er worden giften ingezameld om dhr. Kamerling op maandag 20 dec. een receptie aan te bieden. „Hij heeft altijd meer dan zijn plicht gedaan en hij was steeds hulp vaardig en niemand hoefde met een be zwaard gemoed naar het postkantoor", zo laat de huis-aan-huis verspreide stencil weten. Het is de bedoeling dhr. Kamerling op de te houden receptie een geschenk aan te bieden. OUDE TONGE Betaling zitplaatsen Woensdag avond van 7.30 tot 8.30 uur is in de con sistorie derGer. Gem. gelegenheid tot het betalen van de zitplaatsen. Historisch verhaal uit de eersttt tijd d«r hervorming door M. VAN DER STAAL 40 Vreesde zij, dat de veelvul dige bezoeken van de laatste tijd, die hij in de Coppaenstraat bracht, op hem in vloed zouden doen gelden? Had zij be grepen, dat de gedurige omgang met de Hervormingsgezinden op hem inder daad reeds invloed had uitgeoefend? De kloof tussen de Meester en hem was gedempt. Maar zie, nu was er een scheiding gekomen tussen hem en zijn moeder! Zo hij te eniger tijd het haar meedelen zou, dat hij evenzo had leren geloven als de Meseter, zou zij ook hem verfoeien! In de woning, die zij tot dus ver met moederzorgen had gevuld en waarin hij zijn kinderliefde had kun nen tonen, zou voortaan verdeeldheid heersen! Maerten trad in zeer gedrukte ge moedsstemming de woning van de Mees ter binnen. „Komt ge ons zeggen, dat het schip er is?" vroeg Anneke, die hem in de gang tegemoet trad. „Maar .dat wis ten we reeds, Maerten! Als gij langer gewacht had, zouden wij u die bood schap hebben doen toekomen". „Wist gij dat?" vroeg hij verwon derd. „Hoe is dat mogelijk?" „Daar is onze boodschapper", wös Anneke's glimlachend antwoord, terwijl ze op een man wees, die voor het haard vuur zat en die op Maertens binnen komst zijn gesprek met de Meester staakte en het hoofd naar de veerman toewendde. „Pastoor Meruia!" riep Maerten uit, zichtbaar verwonderd. „Gij hadt mij zeker hier niet ver wacht, Maerten?" vroeg deze met een zacht lachje, terwijl hij hem de hand reikte. „Neen, in 't geheel niet", was het antwoord. „Maar, heer pastoor, is het niet „Onvoorzichtig, dat ik hier ben?" voltooide Meruia, toen Maerten eens klaps zweeg. „Als gij dat bedoelt, veerman, wil ik u wel geruststellen met te zeggen, dat ik gisterenavond laat hier gekomen ben en eerst vanavond weer heenga. Ik verlies de voorzichtigheid gans niet uit het oog. En Meester Jansz noch zijn vrouw, zijn moeder noch zijn zuster zullen mij immers verraden?" „'t Klinkt anders wel ietwat vreemd", zei Meester Jansz. „dat de pastoor van Heenvliet zich in de woning van herdoopten bevindt „Maar die woning is immers vanaf heden zijn eigendom", viel Anneke in. „En het is de natuurlijkste zaak van de wereld, dat de nieuwe eigenaar zijn bezitting in ogenschouw komt nemen, als de oude eigenaars.hem nog allerlei dingen kunnen mededelen, die voor hem van belang zijn". Maerten zag onder dit spreken van de een op de ander. Hij had gedacht, dat zijn komst ontroering zou brengen en nu vond hij zijn vrienden niet aUeen ge heel voorbereid, maar ook merkte hij uit him schertsende woorden, dat ze op geruimd en goedsmoeds waren. „Kom, schik u bij het vuur, Maerten", voegde Arend Jansz hem toe, zijn verwondering ziende. „Ge zijt geen vreemde meer en de laatste ogenblik ken, die wij wellicht in Brielle door brengen, behoort gij bij ons". Nu was de Meester weer ernstig. Maerten zag het, hoe even een weemoe dige trek over zijn gelaat gleed. En ook hem overweldigde weer de aandoening. Aan de harde woorden zijner moeder dacht hij nu niet meer en de smartelijke overpeinzingen, die onderweg in zijn ziel waren opgekomen, benauwden hem niet. Hij zag slechts de vriend, die op het punt stond, van hem te gaan; neen, méér dan een vriend; zijn broeder, zijn leidsman tot de levende fonteinen des heilsEn stil zat hij neer, onbe kwaam om het zijn Meester met maar één enkel woord te zeggen, hoe onver- breekbaar de banden waren, die het ééne geloof méér nog dan de innigste en hechtste vriendschap dit had ver mocht tussen hen had gelegd. Allengs herkreeg Maerten zijn zelf beheersing en was hij in staat, het ge sprek, dat de Meester en pastoor Meru ia weder hadden opgevat, te volgen. En wederom ook viel het hem op, hoe dicht de Roomse pastoor wel bij de Hervor- mings-gezinden stond. Ja, zelfs was het de veerman bij wijlen onmogelijk, ver schilpunten te ontdekken in wat de Meester zeide en wat de pastoor als zijn mening deed kennen. Zonder de minste zweem van terug houding gispte Meruia scherp het machtsmisbruik, dat de priesters van hun ambt maakten. En het was duide lijk aan hem te zien, dat hij de daden van verzet tegen die onrechtmatig uit geoefende macht heel niet afkeurde. Luther, die de Pauselijke banbul ver brand had, noemde hij een held; marte laren, die tijdens de folteringen in de pijnkamer en te midden der vlammen de priester-heerschappij weigerden te erkennen en van hun Heiland getuigden, bewonderde hij. Langzamerhand was de inhoud der gesprekken een geheel andere gewor den. Van de leer, zoals Gods Woord die gaf, kwam het op de leerstellingen der Kerk en op degenen, die getrouw dit onderwijs volgden of wel zich daartegen verzetten. Dat pastoor Meruia een goed kenner was der kerkelijke en staatkundige toe standen in de Nederlanden zowel als el ders, bleek uit zijn mededelingen be treffende Engeland. In korte trekken schetste hij de ge schiedenis van dat land, hetwelk nog voor korte tijd door het Opperhoofd der Kerk de schoonste parel in zijn kroon werd genoemd en dat nu, doordat zijn Koning, Hendrik VIII, van een vriend in een vijand van het Pausdom was ver keerd, bezig was zich aan de opperheer schappij van Rome te onttrekken. Beschermer des Geloofs! Die eretitel en veel dank daarnevens had Koning Hendrik voor enkele jaren van de Paus ontvangen, omdat hij tegen het geschrift van Doctor Maarten Luther over de Ba bylonische Gevangenis een boek het licht had doen zien, waarin hij de leer van de zeven secramenten handhaafde en verdedigde. En gelijk de Koning door de Paus geëerd en door de machtigste Vorst ter wereld, Karel V, zijn dier baarste vriend werd genoemd, zo werd ook zijn dienaar en gunsteling, de kar dinaal en Minister Wolsey, niet enkel door de koningen van Frankrijk en Spanje gevleid en geprezen, maar zelfs schonk men hem belangrijke giften Karel V verleende hem een jaargeld van tienduizend pond en deed men hem de hoop opvatten, dat de driedubbele kroon nog eens op zijn hoofd zoi» worden geplaatst. Zo was de toestand tot voor kort: En geland stond geheel onder de invloed der Kerk. Maar na 14 november 1532 was er verandering gekomen. Koning Hendrik had voor Anna Bo- leyn, een schone hofdame zijner gema lin Katharina, die een dochter van Fer dinand de Katholieke en dus een zuster van Keizer Karels moeder was, een vu rige liefde opgevat. Deze Katharina was de weduwe van Hendriks oudere broe der. Uit staatkundige oogmerken had hij zich met haar moeten verloven en terstond na zijn troonsbestijging op ze- ventien-jarige leeftijd huwde hij haar. Uit deze echt werd prinses Maria gebo ren, maar zijn vurige wens, om een mannelijke erfgenaam te hebben, werd niet bevredigd. Al meer werd de Koning van zijn gemalin afkerig. Hij sprak luide over haar lichaamsgebreken en hogere leeftijd. En steeds gewilliger leende hij het oor aan de mening, dat de echt met zijn schoonzuster volgens het kerkelijk recht een verboden daad was geweest. Toen leerde hij Anna Boleyn kennen en spoedig stond het vast bij hem, dat hij zich van Katharina zou laten scheiden. (Wordt vervolgd)

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1976 | | pagina 5