Dorstend land
krijgt water uit liet
Haringvliet
Imposant waterkanon
laat h@t dag en nacht storten
TIP VAN TOYOTA
LIES VAN DER VELDE
Vrijdag 18 juni 1976
No. 4497
CHR. STREOEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Verschijnt tweemaal per weekdinsdag- en vrijdagavond
lyiet kleine ingrepen icon groot gelbied
worden bereiict.
Krachtdadiger dan tot nu toe het
geval was is agrarisch Flakkee met
de neus op de (droogte)feiten ge
drukt.
In mindere mate dienden die zich
ook in de voorbije jaren aan, maar,
nu de regen al vele weken verstek
laat gaan worden met de meeste
spoed maatregelen getroffen. Wa
terkanonnen worden in stelling ge
bracht en beregenings-installaties
brengen het jonge groen levensred
dend water. Het lijkt het beeld van
de toekomst te worden; die indruk
geven althans de agrariërs die de
gedragingen van de natuur als
geen ander kennen. Voor Flakkee
nochtans geen grote nood, het Ha-
ringvUet stroomt op een steenworp
afstand
VOOR MOOIERE
bloemstuicjes
Fa. KORTEWEG
Zandpad
Middelharnis
Noordzee voert veel
zand naar Deitakyst
Uit metingen over een reeks van
jaren voor de kust van het Delta
gebied is gebleken dat jaarlijks ve
le miljoenen kubieke meters zand
naar de kust worden verplaatst.
Voor het Haringvliet en Brouwers-
havense Gat bij de eilanden Voor-
ne, Goeree en Schouwen wordt
jaarlijks door de zee ongeveer 9
miljoen m3 zand aangevoerd.
200,— GRATIS
accessoires bij aankoop
van een nieuwe
TOYOTA COROLLA
De all-in prijs is
10.450,—
Profiteer van deze
Jubileum aanbieding.
Alleen in juni geldig.
Raad Oostflakkee te
gast bij de WMZ
MIDDELHARNIS:
Plaatselijk nieuws
Tandemrijden wordt
internationaal
een hobby
Veluwse
fietsvierdaagse
X BEZOEKT ONZE Automobielen-verkooplial
X OOK OP VRIJDAGAVOND
I GARAGE KNöPS - MIDDELHARNIS
LANGEWEG 113 TEL. 01870 - 2043
Voorbereidingscommissie ruilverkaveling
yyFlakkee^' wordt 13 augustus gainstalleerd
POSTBOX 8 ^-^ MIDDKLHAKNIS
Redactie en advertenties: Kantoor Lamgeweg 13, Sonimelgdijik
Tel. (01870) 26 29 Na 5.30 uur (01870) 33 92 Giro 167930
BankRalbo Middeühamis no. 3420.'.)1.108
ABOüNnNTEMENTSPRIJS 7,50 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per mm.
Bij cïontract speciaal tarief.
De achteruitgang van enkele strand-
gedeelten op deze eilanden is veel klei
ner;^ voor het gehele Deltagebied be
draagt hij één tot twee miljoen m3 zand
per jaar. In tegenstelling met wat twin
tig jaar geleden werd verwacht, zijn
er nog geen aanwijzingen dat deze ach
teruitgang door de afsluitingswerken of
door de bouw van een stormvloedkering
toeneemt.
Dit is te lezen in het nieuwe drie
maandelijkse bericht van de Deltawer
ken, no. 76, dat deze dagen verschijnt.
Voor de studie is gebruik gemaakt van
zeer veel metingen die Rijkswaterstaat
de afgelopen twee decennia heeft ver
richt.
Hoewel grote delen van de kust in
het Deltagebied in evenwicht zijn of
aangroeien, vertonen de meeste zee-
waarts gelegen koppen van de eilanden
al sinds vorige eeuw een geleidelijke
achteruitgang. Het tempo waarmee de
ze achteruitgang van het strand zich
voltrekt is het grootst aan de Groene
Punt van Voorne, namelijk 10 tot 15
meter per jaar; aan weerszijden van
de Groene Punt neemt de achteruit
gang snel af. Op het eiland Goeree ligt
een erosiegebied in de omgeving van
de vuurtoren aan de kop van Goeree.
Sindt het einde van de vorige eeuw
valt hier jaarlijks ongeveer zeven me
ter kustverlies waar te nemen. Het
grootste deel van de kust van Goeree
vanaf de Haringvlietsluizen tot aan de
vuurtoren en het gebied bij de Brou-
wersdam, is in evenwicht of vertoont
een geringe aanwas. Eind 1973, begin
1974 werd de achteruitschrijdende kust
bij de Kop van Goeree voor de derde
maal opgespoten met zand, de zoge
naamde kustsuppletie. Dergelijke zand-
suppleties moeten in de regel na ver
loop van enige jaren herhaald worden.
De noordkant van het eiland Schou
wen is evenals de noordkant van Goe
ree ongeveer in evenwicht. Maar aan
de westkust van het eiland gaat de
kust ongeveer vijf meter per jaar ach
teruit. Het duingebied is hier echter zo
ijreed dat het nog niet nodig is geweest
om speciale voorzieningen te treffen.
De kustachteruitgang op Walcheren is
betrekkelijk gering.
Uit de onderzoekingen van de afgelo
pen jaren is ook gebleken dat er geen
grond bestaat voor de vroegere veron
derstelling dat het zand uit het Delta
gebied in noordelijke richting verplaatst
zou worden naar de kust van Noord
en Zuid-Holland. Men voorzag aanvan
kelijk dat de uitgebouwde havendam-
men voor Hoek van Holland zo'n zand-
transport zouden tegenhouden, waardoor
er langs de Hollandse kust een tekort
aan zand zou ontstaan. Gebleken is dat
zo'n zandbeweging niet plaats vindt en
Al eind april klonk, voornamelijk uit
de kring van bollentelers, de roep om
water. Voorlichter K. E. Schik zocht
daartoe contact met het Waterschap
Flakkee en het Schap liet de roep niet
ongehoord. Er werd Haringvlietwater
ingelaten en dr. Schik en zijn telers za
gen met welgevallen hoe de water
gangen met helder Haringvlietwater
werden gevuld; voor veel percelen be
tekende het de redding! De inlaat kreeg
al snel een vervolg en thans profiteren
al een flink aantal polders van het in
gelaten Haringvlietwater, zoals de
Kraaijenissepolder, Nieuw Kraaijer, de
polder Sommelsdijk, de Westplaat, de
Middelharnisse polder, de Stadse Pol
der, Nieuwe Stad en Lieve Vrouwe
Polder en de Bommelse Polders.
Die mogelijkheden waren er welis
waar in principe, maar het heeft het
Waterschap heel wat inspanning ge
kost om het waar te maken. Zo moest
nabij Dirksland Sas een oud inlaatsluis-
je weer worden herontdekt. De schuif
functioneerde niet meer maar .een snel
le ingreep heeft het weer geschikt ge
maakt om fris water binnen te laten.
Weliswaar is er nog geen circulatie,
maar sluiswachter Grinwis weet precies
wanneer hij weer spuien moet zodat
er toch van een vorm van doorstroming
sprake is. Dat is niet het geval met de
overige Polders. De Bommelse polder
die d.m.v. een persleiding vanuit de
haven van Den Bommel wordt voorzien
kan niet anders dandoor de
zelfde leiding lozen. In het verleden is
een sluisje ergens onder de Tilsedijk
met zand dichtgestort. Was die hinder
nis er niet C^n kon vrijelijk op de ha
ven van Oude Tonge worden geloosd.
Eenzelfde soort hindernis treft het wa
ter dat door de Sommelsdijkse Polder
stroomt. Het komt niet aan de overzij
de van de Armenweg. Vroeger was daar
wel een duiker maar die werd destijds
afgesloten en gedicht, kennelijk omdat
er teveel van het Sommelsdijkse water
werd geprofiteerd. Nu zou de aanwe
zigheid van de duiker o.a. voor de t.ul-
pentelers de Wit en Vreeswijk veel ge
makkelijker zijn geweest, al hebben ze
toch wel van het water gebruik weten
te maken.
Aai de Wit troffen we terwijl zijn
tulpenbollen werden gerooid. De machi
ne liet grove kluiten na waartussen de
bollen verborgen lagen. Een rij helpers
had die voor het oprapen. Heel wat
vlotter ging het op het naastgelegen
perceel van dhr. Vreeswijk, maar die
had het kort tevoren beregend, terwijl
dhr. de Wit dat nagelaten had. Geen
kluiten op het land van dhr. Vrees
wijk, geen rij mensen ook maar een
rooier die de bollen gelijk op een naast-
rijdende wagen wipte. „Water moeten
dat de Hollandse kust geen nadeel on
dervindt van de havendammen van
Hoek van Holland.
In het nieuwe driemaandelijkse be
richt staan voorts artikelen over de
pijlerdam in de Oosterschelde en de
waterloopkundige en hydrografische ge
volgen voor het Oosterscheldebekken.
Dorpsweg 28-'34 Sommelsdij-k^
Tel: Werkplaats (018,7.0) 4436
Denk er om tijdig uw vakantiebeurt
af te spreken.
Laat uw auto tevens tactyleren.
By droog weer het beste resultaat.
we in de polders hebben," was dan
ook de reactie van dhr. de Wit: „dat
mag me dan gerust ook nog wat kos
ten". Dhr. de Wit is nog niet in 't be
zit van een beregeningsinstallatie maar
die gaat er zeker komen. „Elk jaar heb
ben we die eigenlijk nodig, ook''bij een
gemiddelde regenval",
Sommige landbouwers zijn al over
gegaan tot het beregenen van aardappe
len en plantuien. Het beregenen van
witlof en koepeen is aan de orde van
de dag.
Het ideaal zou zijn wanneer alle pol
ders van Haringvlietwater zo'uden kun
nen worden voorzien. Wanneer in het
voorjaar het brakke slootwater kon
worden geloosd en er veel minder zout
Haringvlietwater zou kunnen worden
binnengelaten. Dat verschil in zoutge
halte is indrukwekkend. Twee getrok
ken monsters 'wezen ons dat nog (?e"=;
uit. Bij Herkingen bleek het slootwater
20400 mgr. zout per liter te bevatten,
het, Haringvlietwater kwam er met 615
mg. heel wat beter af.
Het bereiken van zo'n ideaal-situa
tie zal moeilijk zijn, technisch wel uit
voerbaar maar financieel waarschijnlijk
erg bezwaarlijk, vooral voor de polders
die dicht tegen de Grevelingen en het
Volkerak aanliggen. Misschien zal het
ideaal beeld benaderd kunnen worden
in het kader van de komende ruilver
kaveling Flakkee. Door de Cultuurtech
nische Dienst wordt de waterbeheei-
sing bestudeerd en geregeld en dat
wordt de grote kans om aan de ver
langens zoveel mogelijk tegemoet te ko
men. Momenteel wordt ingelaten via de
havens van Den Bommel, Stad, Middel
harnis, Sommelsdijk en Dirksland.
Intussen mag op het Waterschap
Flakkee gerekend worden. Waar mo
gelijk wordt water ingelaten en er
wordt hard gewerkt aan nieuwe plan
nen en voorstellen. Zo zou er een mo
gelijkheid kunnen worden gemaakt de
polders Roxenisse, Oud Melissant en
Dirksland te voorzien, maar voor dit
seizoen zal dat waarschijnlijk te laat
zijn. Daarom blijft de hoop op regen te
meer van kracht, maar het is goed te
weten dat tot dusver de meeste nood
gelenigd kan worden.
De Water Maatschappij Zeeland, kort
weg genoemd WMZ, ontvangt regel
matig gasten die in het verzorgingsge
bied zijn opgenomen en daartoe beho
ren ook de gemeenten op Goeree-Over-
flakkee. Een dezer dagen was het de
beurt aan Oostflakkee om een dag met
de watervoorziening te worden gecon
fronteerd.
Zo togen burgemeester en wethou
ders, de leden van de Raad, de secre
taris, de heer J. L. Vetter en de di
recteur van de Technische Dienst, de
heer M. Goudkamp naar Sommelsdijk
waar de nieuwe opjager werd bezich
tigd. Vorige week is deze opjager in ge
bruik genomen en de bewoners van
Oostflakkee hebben dit gemerkt daar
de „waterloze uren" zijn teruggedron
gen, alhoewel er nog momenten voor
komen dat de druk nog niet aan de
gestelde eisen voldoet. De grote droogte
is hiermede de oorzaak van; het water
verbruik is door sproeien van tuinen
sterk gestegen. Het devies blijft daar
om onverkort gehandhaafd „WEES
ZUINIG MET WATER".
Na Sommelsdijk ging het gezelschap
naar het pompstation te Ouddorp. Hier
is een groot werk in uitvoering in ver
band met de Infiltratie van het Ha
ringvlietwater.
Van Flakkee ging men naar Zuid-
Beveland, waar het hoofdkantoor te
Goes werd bezocht. Na een informatief
gesprek over WMZ werd in dit grote
gebouw de lunch gebruikt. Van Zeeland
reed de bus Noord-Brabant in en te
Huijbergen en Ossendrecht waren de
popmstations het doel van de reis. In
Ossendrecht wordt nog het oude sy
steem van zuivering gebruikt en de gas
ten hadden daar veel belangstelling
Waar het nieuwe waterkanon van de
Fa. T. Vroegindeweij Zn. uit Middel
harnis verschijnt daar wordt per uur
65 m^ water over het land uitgestort...!
Het bedrijf verplaatst de apparatuur
van hot naar her en kan de vele aan
vragen nauwelijks bybenen. Daarom
gaan ze dag en nacht door om zoveel
mogelijk aanvragers van dienst te kun
nen zijn, maar 't is wel werken gebla
zen
Beregeningsapparatuur was het enige
wat het all-round loonbedrijf nog miste.
Toen die dan ook op verzoek van
vele klanten werd aangeschaft werd
het gelijk een kanon dat er zijn mag. De
op een trekker gemonteerde pomp
heeft een capaciteit van 90 m'^ maar
door drukverlies is de opbrengst 65 ku
bieke meters per uur die als een milde
regen op het dorstige land plenzen. De
reikwijdte van de machine is maar
liefst 85 meter. De apparatuur is zelf-
rijdend, met een snelheid die naar be
lieven van een slakkengangetje tot ca.
60 meter per uur kan worden geregeld.
Daar komt geen motor aan te pas
maar ook weer waterkracht die de ma
chine geluidloos verplaatst. De haspel
bevat een 330 meter lange rubberslang.
Dat is een van de grote voordelen van
deze apparatuur. Er behoeft geen meta
len leiding te worden gekoppeld en ge
legd. Het kanon is vrijwel gelijk tot
vuren gereed, nog wel met zo'n capaci
teit dat het waterpeil in de sloot zien
derogen zakt wanneer de sloot althans
op enige afstand van de hoofdwatering
gelegen is. Op witlofpercelen wordt een
neerslag van 25 a 30 mm gedropt en dat
moet voldoende zijn om de plantjes bo
ven te krijgen en ze een aanzet te ge
ven. Daarna zal, afhankelijk van de
weersomstandigheden, de beregening
nog wel eens moeten worden herhaald.
Ook worden percelen koepeen en zelfs
al aardappelen beregend.
De Fa. Vroegindeweij heeft zich de
kapitale investering getroost niet alleen
maar voor het gebruik in de huidige
droogteperiode. Het is waarschijnlijk
dat ook in de komende jaren vraag naar
beregening zal zijn. De natuur schijnt
wat minder scheutig met regen te wor
den, zo hebben de voorbije jaren ge
leerd, terwijl bovendien de teelt op
ruggen belangrijk drooggevoeliger is
geworden. Als er voldoende aanvoer
van water is kan het kanon het gemak
kelijk aan; wanneer er 30 mm beregend
wordt betekent dat, dat er per ha
300.000 liters worden uitgestort
OOSTERLAND
In het kader van het beroepingswerk
van de Ger. Gem. alhier werd in de va
cature ds. W. Hage, die naar Rotterdam
vertrok, een tweetal gesteld, n.l. de
kandidaten J. J. vanEckeveld te Scher-
penzeel en J. S. v. d. Net uit Moerka-
pelle. Op de gemeentevergadering van
15 juni werd besloten kand. J. S. v. d.
Net naar Oosterland te beroepen.
OOLTGENSPLAAT
Stijgend aantal flessen bloed
Voor de bloedtransfusiedienst van het
Ned. Rode Kruis hebben j.l. woensdag
avond 138 donors een halve liter bloed
afgestaan. Dat is 24 flessen of 21''/o meer
dan in 1975 toen 114 donors aan de op
roep gehoor gaven. In 1974 werden 116
en in 1973 122 flessen bloed afgestaan.
Er zit een stijging in het aantal donors
dat het devies waar maakt: „Bloed
redt mensenlevens". Wegens omstan
digheden kon dit jaar niet tot het vast
stellen van de bloedgroep worden over
gegaan van een aantal donors (meestal
10). Mogelijk dat dit volgend jaar weer
wel gebeurd.
Geslaagd. Aan de Mr. Johannes
Drostschool te Rotterdam slaagde voor
het HNO-diploma praktijkgedeelte,
verbonden aan de opleiding tot bejaar
denhelpende mej. A. P. Ras, P. Bigge-
straat 3, alhier en mej. A. M. Vervloei,
Pastoor -van Luenenstraat 20 (Achthui-
zen). Deze cursus gaat uit van de Ned.
Federatie voor Bejaardenbeleid Lager
Huishoud- en Nijverheidsonderwijs, af
deling Bejaardenhelpenden.
voor. De slotbijeenkomst en het diner
werd in motel Caisson te Kapelle-Bie-
zelinge gebruikt.
Tussen de bedrijven door waren
burgemeester W. M. v. d. Harst en de
wethouders A. Kroon en C. L. M. de
Wit visa versa naar Middelharnis ver
voerd waar zij te gast waren in „Her-
nesseroord" om getuige te zijn van de
opening door Koningin Juliana. Voor
het diner was, het gezelschap weer her
enigd. In het motel werden dankwoor
den gesproken voor de instructieve dag,
waarbij namens WMZ aanwezig waren
de directeur, de heer P. Stoter en de
hereii J. P. G. van Ooijen, direktiesec-
retaris en hoofd algemene- en perso
neelszaken; C. G. van Gremberghe, plv.
hoofd produktie; J. M. Flipse, hoofd
distributie; R. Antonisse, medewerker
public relations. Ongeveer 20.30 uur ar
riveerde het gezelschap weer op eigen
terrein, het raadhuis te Ooltgensplaat.
Dit werkbezoek had een zeer aange
naam verloop maar ook een verhelde
rend karakter.
Met z'n tweeën fietsen op een tandem
begint een grote hobby te worden en
niet alleen in Nederland waar de mees
te fietsverhuurders ook tandems in
voorraad hebben. Zo liet de Japanse
kroonprinses Michiko zich onlangs
breed lachend fotograferen toen zij met
haar dochter prinses Nori een tandem-
tocht maakte door één van de voorste
den van Tokio.
Van 19 tot en met 22 juli wordt dit
jaar de Veluwse fietsvierdaagse georga
niseerd, een jaarlijks weerkerend eve
nement dat het hoogtepunt vormt van
de vele activiteiten van de Stichting Op
Wielen. Men heeft de keuze uit dage
lijkse tochten van 60 of 40 kilometer.
Aanmelding en inlichtingen bij de
Streek V.V.V. Zuid-West Veluwe, Post
bus 234, Ede (tel. 08380 - 14444).
Met de voorbereidingen tot de ruil
verkaveling „Flakkee", die al in 1967
door de drie landbouworganisaties werd
aangevraagd wordt langzaam maar ze
ker enige vordering gemaakt. Zeker
heeft dat betrekking op de installatie
van de voorbereidingscommissie op 13
augustus a.s. in de raadzaal te Middel
harnis, door dhr. G. van der Zande, lid
van Gedeputeerde Staten.
Deze voorbereidingscommissie kwam
tot stand na overleg met de landbouw.:
organisaties, de Stichting Natuur en Mi
lieu, de Vereniging tot Behoud van Na
tuurmonumenten in Nederland, de
Stichting „Het Zuid-Hollands Land
schap", de colleges van Burgemeester
en Wethouders van de gemeenten Dirks
land, Middelharnis en Oostflakkee, het
Waterschap Flakkee, de polder Goeree,
en gehoord de Gedeputeerde Staten van
Zuid-Holland.
Zitting hebben de heren: Joh. van Es,
burgemeester v. d. gemeente Middel
harnis, voorzitter;
P. C. H. Noordermeer, Achthuizen
B. den Baars, Melissant
P. W. Vogelaar, Middelharnis
J. Th. W. Hopmans, Achthuizen
Dr. K. J. Huisman, Melissant
Joh. Koert, Stad aan 't Haringvliet.
Als vertegenwoordiger van de Platte
landsjongerenorganisaties zal de heer
J. M. P. Brooshoofd de commissie advi-
Een van de grootsten.
De ruilverkaveling „Flakkee" met een
oppervlakte van ongeveer 15.500 ha. is
één van de grootste ruilverkavelingen
van Nederland. Deze ruilverkaveling
werd in 1967 door de drie landbouwor
ganisaties aangevraagd, daarbij ge
steund door adhesiebetuigingen van be
sturen van gemeenten en waterschappen
op Flakkee.
Door middel van de ruilverkaveling
zal getracht worden de problemen met
betrekking tot de ontsluiting, de water
beheersing en de verkaveling op te los-,,
sen, zodat, gebruikmakend van de na-*
tuurlijke hulpbronnen, een hoog pro-
duktieniveau kan worden bereikt bij
relatief lage produktiekosten. Daar
naast zullen ook de natuurwetenschap
pelijke, landschappelijke en rekreatie-
belangen de nodige aandacht krijgen.
Wanneer de voorbereiding gunstig ver
loopt, mag in de loop van volgend jaar
een eerste schetsontwerp verwacht
worden.
