EiiAHDEn - niEuws
Overdenking
Zeeuwse wandelingen
1 april
Grootvader vertelt
uit de
Heilige Schrift
2e blad
Vrijdiag 26 maart 1976
No. 4475
KVENSTER
HET
Speciaal inbouwstaüon voor
gasinstallaties
in elk merk automobiel.
Qarage
Oostdijk 15 -
Tel. 01874
sse B.V.
Oude-Tonge
235 - 385
I>E BIDDENDE KNECHT
DES HEEEEN
I GERO oI
I altijd voor
I iedereen
i rnim en overzichtelijk i
g in onze speciale 1
1 showroom
I A. Vroegindeweij
i Westdijk 46 - Middelharnis
,,De Hoop'' bestaat
80 jaar
ia de loop van dit jaar, n.l. in de
maand augustus, zal het 80 jaar
geleden zijn dat de muziekvereni
ging „De Hoop" werd opgericht.
Dit heuglijk feit hoopt men t.g.t.
op gepaste en enigszins feesteüjke
wijze te kunnen herdenken.
n
BOEKBESPREKING
„Als de kerk
ondergronds gaat
is de titel van een nieuwe bro
chure van ds. Eichard Wurm-
brand, die onlangs door de
ICCC werd uitgegeven.
C. KIEVIT ZN.
Centrale Verwarming
SOMMELSDUK
Telefoon (01870) 26 09
SCHAKEN
DAlVliVIEN „D. en Z"
o-ï^
blik op kerk
en samenleving
Tekort aan pleeggezinnen
Opname bij homofielen
Twee -maten
Er is in Nederland een groot teikort
aan pleeggezinnen. Over .dat feit heb
ben de daiglbladen ons enkele weken
igeleden uitvoerig ingelicht. Om alle
migverstanden te voorkomen, het gaat
dtis om pleeggezinnen, niet O'm gezin
nen' die een kind willen adopteren. In
deze laatste sektor is de vraag veel
•groter dan het aanlbod. Voorheen was
het vrij igematekelijik, een kind „aan
te nemen". Maar als .gevolg van het
gebruik van voorbehoedmiddelen en
van de toename van de abortus is het
aantal onwettig geiboren kinderen veel
ikleiner geworden en bovendien zijn de
voorwaarden voor adoptie veel strenger
dan vroeger. Vele echtparen die een
Hollands kind wilden adopteren moes
ten wegieris de „schaarse niarikt" daar
van afzien of hebben tenslotte een bui-
tenl'ands kind aangenomen. Dat laatste
is namelijk een stuk eenvoiudiger.
iMaar het gaat nu om pleeggezinnen.
iDat 2djn dus miensen die tijdelijk de op
voeding van een jongen of een meisje
op zi-öh willen nemen. In de regel zijn
dat niet meer aulke kleine ,kinderen,
niaar viaak jongien's en meisjes van een
jaar of tien, twaalf. Kinderen die moei
lijkheden gaven hij de opvoeding of
om.dat hun ouders loit de ouderlijke
macht zijn ontzet, onoesten worden op
genomen in een tehuis. Het spreekt van
zelf dat de meeste iraensen niet staan
te trappelen om ao'n jongen of meisje
in hun gezin op te ne'men, temeer om
dat het miaar voor een bepaalde tijd is.
Men moet er alle aandacht en zoirg aan
geven, daarbij dikwijls een groot incas-
seringsvermagen! höbiben, en uiteinde-
Ujk moet men het toch weer afstaan,
want het is geen adoptief kind, maar
een pleegkind.
Welnu, van de ruim 500 kinderen die
in een igezin kunnen worden geplaatst
kan men er slechts 200 „kwijt". Ik heb
de getallen niet exact bij de hand, maar
het komt er toch op neer dat er voor
twee-derde gedeelte geen plaats is.
(Deze zaak kwam in discussie toen
aan het licht kwam dat versdhUlende
pleegkinderen waren toegewezen aan
homofiele echtparen of aan mensen die
in elk geval als ^mannen' of als vrouwen
met elkaar samenleefden. Bij een ge
deelte van de verantwoordelijke in
stanties stak er (terecht!) een storm
van verontwaardiging op, anderen von
den het ei'genlijk heel gewoon en van
zelfsprekend. Waarom zou je ook men
sen die „anders zijn" als pleeggezinnen
uitsluiten? Dat zou weer een stukje 'dis-
cri'minatie betekenen! Bovendien, het
is voor kinderen! die in pleiggeztnnen
worden opgenomen alleen maar leer
zaam, te weten dat er andere samen
levingsverbanden zijn dan het huwelijk.
En zo kan het göbeuren dat in Ne
derland kinderen wonden toegewezen
aan 'mensen die homofiel zijn en dat ook
praktizeren. Mensen 'die als twee vrO'U-
wen of als twee mannen met elkaar sa
menleven en dat aan kinderen van 12
tot 16 jaar propageren als een alterna
tieve vorm van sexualiteitabeleving.
Waar 'gaan we eigenlijk heen?
I
Dat 'klemt nog 'meer als we andere
gegevens 'daarnaast leggen. Ik geef al
leen imaar een paar voorbeelden.
In een gezin is een pleegaoion opge-
nom;en. Voor hem gelden uiteraard de
zelfde regels als voor -de andere kin
deren. Eén van die regels is: zó laat
thuis. De jongen komt herhaaldelijk
toch over tijd en krij'gt te horen: Voor
lopig binnen 'blijven. Wat had u toen
gedacht? De jongen wordt weggehaald
en in een ander igezin geplaatst, want
men mag immers kinderen niet belem
meren in ham. vrijheden?
Een tweede geval. Het is ook mo
gelijk 'dat men zich opgeeft als pleegge
zin voor een weekend. Men krijgt dan
een pleegzo'on 'Of -dochter als gast van
zaterdag tot zondag of maandag. Een
'gezin to'ont interesse en wordt uiteraard
toezocht voor een onderzoek naar de
gezinso'mstandigheden eris leefgewoon
ten. Dan kom.t de vraag: .Gaat u 's
zondags naar de kerk? Antwoord be
vestigend. Als de eventuele 'gast nu
geen zin zou hébben 'om naar de kerk
te gaan, wordt hij dan gedwongen?
Hierover 'ontstaat een gesprek, waarbij
de ouders te kennen 'geven 'dat ze graag
'zouden zien dat de 'gast zich aanpast
aan de regels van het htus. Weer een
•vraag: Als de j'ongen nu toch niet zou
'gaan, .blijft u dan met hem thuis? Ant
woord ontkennend. Hoe dacht u dat het
geval afliep? Nooit meer iets göhoord!
Dit waren zo m'aar een paar wille-
keuri'ge staaltjes. 'Eén ding is wel dui
delijk. We leven naar een maatschap
pij toe, waarin ouders niets en de kin-
'deren alles te zeggen heibben.
Bn 'blijkb'aar heeft men er geen en-
'keie moeite mee, dat een kind wordt
opgenomen in een homofiel gezin, maar
heeft mèn er lalle mioeite mee dat een
■kind wordt geplaatst in een ge'zin dat
wenst te leven bij het Woord van God.
Waarnemer
„Op de eerste april
Stuurt men de 'gekken waar men wil."
Wie kent niet dit vreemde versje? En
wie heeft er wel eens aan meegedaan?
Iedereen bijna. Zelfs de schoolkinderen
roepen: „Meneer, u verliest watt" Of
„je hebt een gat in je kous". Als je dan
omkijkt hebb enze je beet en is de grap
gelukt. De ignap om iemand voor de ge'k
te houden, meestal op een onschul'dige
mjanier.
In mijn kwajongenstijd heb ik ook
eens iemand tuk gehad. Een vriend nog
al. Hij was bij een boekbinder in de
leer. Toen hij van^ 'zIjn werk 'kwam
(het was 1 april) stuurde ik hean naar
een boerderij ver 'het land in. Daar
hadd enze een heleboel oude boeken in
te binden, vertelde ik.. Die wou hij graag
opknai)pen -en hij 'er heen op 'de fiets
'Eeuwen (geleden 'hield men zioh al be-
zi'g met aprilgrappen. Niet alleen school
kinderen en kwapongens. Deftige lieden
deden 'er aan mee. Ze stuurden 'bespot
telijke 'geschenken naar kennissen. Of
ze nodigden ze iiit tot een feestm'aal,
dathelemaal niet gegeven werd. Ze
trokken vreemde kleren aan, waardoor
ze niet 'herkend werden en liepen als
„aprilgekken" rond.
Wanneer iemand er geen erg in had,
'kon men hem 'om de belachelijkste
boodschappen sturen. Naar de drogist
om een flesje 'droog water. Naar de
'kruidenier om een dubbeltje tistemiet.
Naar de zaad'winked om aprilzaad, slim
zaad, draaiboomzaad.
ApHl-vis
De Fransen noemen deze 'dag „pois-
son 'd' Avril", dat betekent letterlijk
aprllvis. Daar is een geschiedenis aan
verbonden. In de tij'd van koning Lo-
■defwijk XIII werd in het kasteel van
Nancy een zekere prins' van Lotharin
gen 'gevangen gezet. Op de eerste april
wist hij zijn bewakers te versdialken
en te ontvluchten. Hij zwom over de
Maas 'en lop idle manier ontsnapte hij.
Toen alles uitkwam spotte men ermee:
men had zeker een vis gevolgen gezet!
De Duitsers hebben weer een ande
re verklaring. Op de rijksdag te Augs
burg in 1530 werden verschillende 'din-
'gen besproken. Men wüde de gO'dsdienst-
igeschillen uit de weg ruimen, O'Ok 'geld
verzamelen in de strij'd tegen de Tur
ken. Beide plannen mislukten. Er zou
■ook een nieuwe muntregeling worden
uitgevoerd tegen 1 april van het vol-
igend jiaar. Dadelijk waren er honder
den speculanten in de weer. Maar toen
de bewuste 1 april aanbrak was er to
taal niets 'gebeurd met het njuntstel-
sel. Een mooie aprilgrap.
De D'iütsers noemen deze fopperij
Aprilschioken sturen, wegzenden op
april), de Engelsen spreken van een
Aprilfo'ol aprilgek).
In Duitsland noemt 'men deze dag
Narrentag, in Engeland All foolsday
dag van alle dwazen).
Ook üi Italië lO'Opt een verhaal over
aprilvissen, in het Italiaans „pesse d'
aprile". In het voorjaar van 1631 bracht
een zeikere 'graaf Monterey een bezoek
aan Napels. Hij 'hield erg van een be
paalde soort vis (marmolo), die dan oo'k
altijd voor 'hem werd klaargemaakt. Het
was juist 1 april en toen hij zijn maalt-
tijd-imet-ivis 'bestelde, bracht hij de kok
in grote verlegenheid. Deze so'oirten vis
werden maar tot half maart gevangen,
niet later.
Maar 'de kok was niet verlegen, hij
was nog een grappenmaker bovendien.
Hij maakte een vis van deeg en be
schilderde die met de natuurlijke kleu
ren. De igraaf had het wel 'doior, had
'Ook 'gevoel voor 'humor en prees de lek
kere aprUvis!
Germaanse sage
De reus Thiassi had een knappe doch
ter: Skathi. In een 'gevecht met de
Asen (goden) sneuvelde Thiassi. Ska
thi bleef alleen .over. Maar ze besloot
zich te wreken op de Asen. Ze trok
de wapenrusting van haar vader aan
en daagde de goden uit tot de strijd.
Maar 'deze wilden niet met een jong
meisje vechten. De igod Balder zocht er
ieta anders achter.
„Kom maar hier, 'Skathi. Ik be'grijp
he't wel, het is je om een man te doen.
Je wilt wel liever trouwen dan vechten.
Dat kan, je 'mag een van ons uitzoe'ken
als bruidegom, maar je mag alleen de
benen zien. Skathi .gaat accoord met dit
voorstel. Alle Asen bedekken zich anet
een deken en laten alleen de benen
bloot. Skathi wil graag trouwen met
Balder, de god van het licht, de lente
en de wijsheid. Ze 'grijpt verkeer en
heeft 'de lelijke Niord, 'de regengod aan
zijn ibenien. Wat wordt ze uitgelachen!
Deze vergissing wordt in 't vervolg
onder soimmige volken met allerlei grap
pen op .de eerste' ap-ril gevierd. Het is
een verhaaltje uit de mythologie, de go
denleer van vollsen die toen nog niet
•het Ohristendom kenden. Ook de Griek
se imytholO'gie is rijk aan dergelijke
verhalen, er zijn dikken boeken 'Over
geschreven.
Maar nu weten we nog niet waar die
vreemde gebeurtenissen 'op 1 april van-
'daan komen. We zullen er O'ok wel nooit
achter komen, ze zijn er nu eenmaal en
hoe is' het ibegannen? De 'Oorsprong is
onbekend.
De geschiedenis van de Watergeuzen,
die op 1 april 1572 Den Briel verover
den, wordt ook wel aangehaald.
„Op de eerste april
Verloor Alva zijn Bril". Den Briel)
Alva zal het wel niet als een april
grap beschouwd hetoben, zo was het
trouwens ook niet 'bedoeld, al viel de
ze ,gebe\u"tenis toevallig op die bewuste
daitum.
Omdat de 'mensen op 1 april dikwijls
naar een verkeerd adres gestuurd wor
den of „van 't kastje naar 'de muur,"
zoals m'en dat wel zeigt, wordt de Bij
bel er oo'k wel toijigehaald lom deze dag
te verklaren. Men veroinderstelt dat Je
zus; op 1 april veroordeeld is. Hij is toen
gestuurd van Annas naar Kajiafasi, van
Kajafas naar Pilatus, van Pilatus naar
Herodes, van Herodes weer naar Pi
latus. Telkens heen en weer gestuurd
dus. Er is zelfs een spreekwijze aan
ontleend: iemand van Pontius naar Pi
latus sturen.
Om 'de mensen beet te nemen komt er
soms kort vóór 1 april in de kranten
een bericht dat er op 1 april iets zal 'ge
beuren. Wie er niet goed op let, vliegt
er in.
I'k herinner me nog zo'n krantenlbe-
richt van vóór de oorlog. Hier in Mid
delburg zou in de voormiddag (het uur
stond er precies bij) van 'de eerste april
een oude brug worden lopgefolazen en
later vervangen idoor een nieuwe. Er
zijn tO'en verscheidene mensen wezen
kijken, maar er 'gebeiu"de niets!
U 'bent nu gewaarschuwd voor 1 april
1976.
I.
„Vader, vergeef het hun, want zij
weten niet wat zij doen".
(lAxk&s 23 34a.)
Vader vergeef het hun; Hij bidt niet
voor de wereld Joh. 17 9: Ik bid niet
voor 'de wereld. Voior wie dan? O, bij
het kruis staan Jood en heiden, de mid-
'delmuur des afscheidsels zal .gebroken
worden, het woord tot Abraham gespro
ken zal in vervulling gaan. In u zul
len al de 'geslachten der aarde gezegend
worden. Dat zijn al de igegevenen des
Vaders, die ook van nature verachters
van 'God eni Christus en van hun eigen
zaligheid waren. En die het in de waar
neming van zichzelf blijven; onze naam
is geigeven .overeenkomstig ons wezen,
namelijk werkers der ongerechtigheid.
Maar .die zullen ook niet zonder de
voorbede van deze Hogepriester het
kunnen houden. Vader vergeef het
hvai; Ja dat is Zijn Middelaarswerk, de
schuld Zijns volks op Zich te laden en
dat •doet Hij hier, want schuld roept
om straf en dat wel tijdelijke en eeuwi
ge straf.
Maar Hij nam di'e voor Zijn kerk
over. Hij stelde Zich in hun plaats,
daarom worden zij onschuldig verklaard
■door en in Hem, Rom. 8. Wie zal be
schuldiging inbrengen te'gen de uitver
korenen' Gods? God is het die recht
vaardig maakt wie is het die ver
doemt? Christus is het di-e 'gestorven
is, ja wat meer isi 'die ook opgewekt is,
die 'Ook ter rechteihan'd 'Gods is, die
ook voor ons bidt.
Zal nu 'Gods kerk -de trooist daarvan
kunnen ervaren dan komt 'het op de
toepassing aan. Welgelukzalig die met
'de dichter mogen instemmen van Ps.
103 „Zover het west verwijderd is van
't oosten, zoover heeft Hij om. onze ziel
te troosten, van ons de schtdd en zon
de weggedaan".
Vader vergeef het hun, want zij we'-
ten niet wat Zij doen. Wordt daarom.
de mens de zonde vergeven, omidat hij
niet weet wat hij doet? O neen, want
onwetendheid en blindheid is een •ge
volg van •de zonde. Zo •heeft de Heere
Ons niet geschapen. Hij schiep^ •ons
naar Zijn beeld, wat 'bestond in ware
kennis met God, 'gerechtigheid en' hei
ligheid. Daarom stelt de aonde 'der on
wetendheid ons schuldig, ja maakt ons
verdo^emelijk voor God.
Nooit is er voor één zonde veront-
schuldi'ging, want en zij en wij, had
den het 'kunnen weten.
Daaroim heeft God 'de schul'd igestraft
■om'dat Zijn toorn zo 'groot was, aan Zijn
Eigen Zoon met 'de dood, die daardoor
voldoening .gegeven heeft voor .de Zij
nen. Leven wij nog voor eigen reke
ning? en als. wij .ook zo moeten sterven,
zullen wij dit zelf moeten dragen to't
in eeu'wii^eid. Lere de Heere ons nog
smeken om igenade, om vergevin.g die
nog te krij^gen is.
Ja, zoekt de Heere terwijl Hij te vin-
deri is, roept Hem aan terwijl Hij nabij
is. Want tot .blinden en onwetenden laat
Hij Zijn Woord noig kamen, opdat wij
zouden toedenken wat tot onze eeuwige
vreide is dienende. Hoe .openbaart zich
in 'deze to'ede Zijn 'grote lankmoedigheid
en ontfeiTOÜng, want daarin ligt tevens
besloten uitstel van het gericht. Hij
vraagt of Gtod het vonnis niet gelijk
■wil voltrekken, maar nog tijd van be
kering wil schenken.
Zo 'geeft 'de Heere ons ook een tijd
van leven', o, leerden wij de tijd kostelijk
achten.
En of deze bede verhO'ord is? IZeker,
eens sprak Hij Zelf, Vader, Ik 'dank U
dat Gij 'Mij vc'ihoord hebt, ja Ik weet
dat Gij 'Mij altijd hoort. Nu, oo'k deze
bede om vergeving van schuldigen
waarin Hij gelij'k vraagt of de schuld
Hem toegerekend wordt, is verhoord.
Dat had Hij "door Jes. van Zichzelf
reeds laten vo'orzeggen Jes. 53 6b.
Doch de Heere heeft onzer aller onge
rechtigheden op Hem •doen aanlopen.
Hoe dierbaar wordt Hij in 't leven van
■Gods volk als Hij in de diepe staat
Zijner vernedering mag igefcend wo'rden
door 't geloof, al 'gaf 'dan iemand al het
goed van zijn huis voor deze liefde zij
zouden het ten 'enenmale verachten, ve
le wateren zouden' deze liefde niet kun
ne uitblussen. Was er dan uiterlijk geen
gedaante of heerlijkheid dat wij Hem
zouden begeerd hebben, o .dat wordt
hun tot smart, tot schaamte, tot schuld.
Maar voor het oog des geloo'fs is Hij
dierbaar, is Hij begeerlijk. Ja al wat
aan Hem is, is gans 'begeerlijk. Jezus,
zo zeggen zij bij tijden, is het aUéén,
waar mij'n hart gaat 'heen.
Y. Ds. V. 'd. Poel.
(Wordt vervolgd)
illllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliilllllilllliiiillllliiiililliiiiiiiiiiiyii
STE.LLEIlNKDAyvr
Middelburg.
L. van Wallenlb'Urg.
Als eerste opzat tot dit gebeuren werd
hiervoor een onderstevmingsfonds in
het leven geroepen en een oomlé van
actie opgericht, bestaande uit een aan
tal plaatselijke medewerkers, die de ac
tiviteiten rond deze herdeniking zullen
bundelen'' en 'bageleiden.
Een muziekvereniging kan mien in het
dorpsleven totch nog altijd beschouwen
als een bindende factor, die de fees
telijke gebeurtenissen in de 'gemeen
schap, miuzikaal onderstreept en opluis
tert en deswege meer 'glans aan de hul-
debetuigingen op nationale feesten en
hoo'gtij'dagen igeeft.
De instandhoudin'g van oen m'uziek-
■korps vraagt echter naast 'het gezame-
lijk 'beoefenen en opvoeren van muzika
le prestaties, het 'opofferen van veel
vrije tijd voor studie thuis en in club
verband, ook een kundig dirigent en
bovendien vo'or het .op peil houden van
het instrumentarium, uniformen, als
mede aankoop van partituren en derge
lijke, handen vol geld.
In 't verleden werden vrij regelma
tig bazaars georganiseerd en met de
opbrengsten hiervan kon men figuur
lijk 'gesproken ii het hoiofd weer wat
"boven water houden.
Het steeds duurder worden van de
'bazarartikelen bij aanfcoo'P en het op
lopen van de noodzakelij'k te maken on-
'kosten, maken de te behalen winsten
dusdani'g gering en in geen enkele ver
houding meer staande tot het vele werk
dat aan deze veifcoopacties is verbon
den.
Het organiseren van een 'bazar werd
daarom en .mede door gering .gebleken
animo van medewerkers als riskant
buiten toeschouwing gelaten, al zullen
wel enkele wir/war middagen en avon
den worden gehouden. I
Voor het houden van een grote lote
rij met fraaie prijzen is Intussen al een
vergunning afgegeven. Hiervo.or vraagt
het oo'mité alvast uw bijzondere aan
dacht. 1
Koopt 'deze loten! U steunt de mu-
ziekvereni'ging hiermede en bovendien
maakt u dan kans op het winnen van
een .prachtige prijs.
In het kader van de voorbereiding
van het oranjefeest ^op Koninginnedag
zijn er zaterdagmiddag 3 april a.s. op
het plein 'bij de MAVO school, prachti
ge lampions enz;, te koop uit een gro'Ot
assortiment.
Ook met 'de .geldelijke opbrengst van
Als voo'rW'Oord van 'de uitgever vin
den we een! uiteenzetting van het doel
van deze uitgave. Wij citeren: „Het is
normaal dat christenen in deze wereld
verdrukking lijden. Vele Bijbelplaatsen
laten zien dat lijden en verdrukking
tot 'de kenmerken v.an de positie van de
christenen .behoren.
Het Nederlandse christendom kent
reeds lange tij'd een igrote mate van
vrijheid. Dit is normaal te ervaren is
een 'grote misvatting. We moeten ons
steeds meer afvragen ho© het kO'mt dat
het christendom in Nederland en in de
rest van de westerse wereld noig .geduld
wordt en hier en daar zelfs no'g een
'gerespecteerde plaats Inneemt. Is er niet
bijzonder veel in^ 'het huidi'ge christen
dom dat in 'de praktijk 'de strijd te'gen
de wereld, de duivel en 'het eigen vlees
heeft opgegeven? Hoevelen hebben in
him verbinding 'en 'ongeloof juist een'
verbond 'gesloten met de vijanden van
God en Zijn Kerk? Waar is het profe
tisch getuigenis, dat duivel en wereld
tart en dat roept om 'de ternederwer-
ping van het zich heden ten dage zo
duidelijk ontplooiende rijk van de anti-
Christ? Waar wordt nog de verborgen
omgang met God gevonden en de ver
bondenheid met Christus, die zichtba
re vruchten afwerpt in het dagelijkse
leven?
Wij leven in een tijd van veel .gods
dienst. Liefst 90 procent van alle Ne-
■derlanders gelooft in een! god, alsdus'
een recent gehouden enquête. Maar
slechts zeer weinigen vallen de ene
waarachtige 'God van de Bijtoel te voet,
voor Wie zij willen strijden, lijden en
desnoods' sterven. Het is te verwachten
dat zeer velen 'him masker van huma
nistische duldzaamheid of van zoge-
deze verkoopactie kunt u het .muziek
corps steunen en tevens het komende
oranjefeest kleurig en sfeervol met de
ze aankopen verlevendigen.
Tijdens de verkoopactie zal de mu-
ziekvereni'ging op het schoolplein con
certeren'.
■Het actie-oomité.
naam'de christelijikheid zullen laten val
len, als 'de machten van de anti-ehrist
zioh 'd'ui'delijker en openlijk openbaren.
Voor het volk van God breekt 'dan de
tyd van grote beproeving aan. Het is
van groot belang dat zij zich nu reeds
op 'die tijd voorbereiden. Met dit doel'
woirdt deze brochure van ds. Wurm-
brand verspreid. Het is de neerslag van
een lezing, die ds. Wurmbrand in 1974
hield voor predikanten uit Zuid-Afri-
ka, Angola én iMozarabique."
Dit boekje is het vierde uit een voor-
liöhtingsserie van de lOCC. Eerder ver
schenen: „Waarom, ben ik een revulotio-
nair?", „Wat is het verschil tussen de
ICCC en de Wereldraad van Kerken?",
„Was Karl Marx een satanist?" Voor
deze 'brochures •bestaat een overweldi-
'gende belangstelling. Tienduizenden
exemplaren' vanden hun weg reeds naar
particulieren en verenigingen, terwijl
ooik veel predikanten en godsdienst-do
centen 'de brochures aanvroegen om die
met hun catechisanten en leerlingen te
toespreken.
Ook deze laatste brochure wordt gra
tis aan belangstellenden toegezonden.
Wel doet de ICCC voor deze uitgaven
een' beroep op symathisanten om deze
gratis verstrekking mogelij'k te maken.
Een gift op igironummer 52 49 90
ICCC De Bilt, met de 'omschrijvinig
„Binnenland" is zeer welkom.
SCHAAKVERENIGING
„DE ZWARTE PION"
Uitslagen van 22 maart
Groep I:
J. Boeter M. Verolme 0—1
J. Lesuis I— C. Vis 1O
C. J. Smit J. W. F. Smallegange 1—0
M. L. V. d. Waal J. C. Hollander
Groep II:
G. Doedens A. Visser O1
J. Noordijk i C. v. 'd. Groef 1O
A. de Vos W. V. 'd. Hoog afigbr.
Groep III:
A. Grootenboer i-^ H. K. Smit 1O
D. Tieleman -^ J. Kruik 0—1
A. V. Mourik D. A. Sparh-
V. d. Hoek 1—0
Ladder comp.:
C Groenendij.k C. Bakelaar O1
A. Robijn J. Albreohts 1O
Uitslagen maandag 22 muart
Afd. I:
J. V. Hoorn J. Dekker 11
J. V. Es C. Polder 0—2
A, Verolme J. Lodder Ir^l
Afd. H:
J. V. d. Ouden C. Zoon Oi—2
G. Noteiboom M. v. Lente 11
L. V. d. 'Stad A. Krijgsman 11
Afd. IV:
L. V. Eikel J. WitvUet 0^—2
C. Spee H. Schellevis 3—0
M. Klink J. Veifbiest 0n2
VERVOIiGVERHAAL
door Jan Knape M.zn.
29
EEN HOOFDSTUK UIT DE
GESCHIEDENIS VAN DE ARMEN
ZORG OP HET EILAND.
Er is in de „grote Kerk" in een halve
eeuw tijds heel wat veranderd. Ouwe
Kees en zijn tijdgenoten kwamen in „de
Kerk der vaderen" wel geestelijk voed
sel te kort, maar dat vulden ze aan op
het gezelschapje.
Al^de dominee in de kerk een gezang-
vers opgaf om door de „geliefde toe
hoorders" te worden gezongen, dan hiel
den ze hvm kaken stijf op elkaar: de
Remonstrantse liederen konden geen
genade vinden in hun ogen. Eén keer üi
het jaar werd daar een uitzondering op
gemaakt, dat was op Oudejaarsavond.
Dan zongen ze uit volle borst mee::
„Uren, dagen, maanden, jaren; Vliegen
als een schaduw heen
Maar daar bleef het bij, behalve in het
eigen kringetje, daar zong men de ver
zen van den „godzaligen Lodesteijn".
Of als men de wijs ervan niet kende
dan was er wel een van de „broertjes of
zusjes" die de gave bezat om zo'n liefe
lijk gedicht te reciteren.
Ouwe Kees heeft mij verze,kerd, dat
'het gezelschapsleven 'hoogtepunten wa
ren in 'de sleur van zijn toestaan. Hij
werd er bemoedigd om het dagelijks
kruis verder te dragen en met vertrou-
v/en 'Uit tei zien naar 'de tijd, dat „;dien
Lieven Ontfermer" in Zijn oneindige
barmhartigheid zou 'komen 'Om. dat kruis
van zijn sch'Ouders te nemen en hem de
Eeuwige Heerlij'kheid doen in'gaan.
Totdat er een tijd kwam, dat „het
volkje" het niet lan'ger in de Kerk kon
uithouden en 'men tot eigen! ikerkforma-
tie overging. Toen ging, helaas, het hek
van de dam: scheuring volgde op scheu
ring. Als de Apostel Paulus nog eens
deze eilanden zou kunnen bezoeken dan
zou hij zeker zeggen: „ik zie, dat de
■mensen 'hier zeer igodsdienstig zijn." Of
al die kerken zijn 'goedkeuring zouden
'kunnen wegdragen weet ik niet. Ik heb
te'gen mijn oude vriend wel eens .ge
zegd: „ik vind, dat de dominees hun
leergesohillea maar onder elkander
moesten uitvechten in plaats van die
op de preekstoel te 'brengen en daar
over in Kerkbodes onet elkander te har
rewarrenIk nam als voorbeeld
mijn eigen vak: „als ik met collegaas
een verschil van mening had 'Over de
uitlc'g van een artikel van 'de Gemeen
tewet, of van welke wet dan ook, dan
riepen we toch ook de burgerij niet bij
elk^aar om het pleit te beslechten!"
Maar ik -kreeg dadelijk de wind van vo
ren. Kees Eei nadrukkelijk, „dat 'dit god
deloze praat was, waarover God zich
zeker zo'U vertoornen. Wat ik gezegd had
was 'mij door 'de Satan ingegeven." En
dan volgde er .een hele uitleg, waar
over ik geen verslag zód geven. Wie
daar kennis van wil nemen moet toij .de
„oude schrijvers" in de leer gaan. Of
hij moet de hoekjes ter hand nemen, die
.destijds van han'd tot hand .gingen: „De
toekeering van een zeventigjarige oude
zondaar", of „God's wo.nderlij>ke leidui'g
meten 'dan vo'lgde de naam," Kees
had er een hele stapel in zijn kabinet
liggen, want ze waren niet duur. Ze
werden ook soms .op zondagsscholen
uitgedeeld op Kerstfeest en Paasfeest
en op Catechisaties. Ik hoop, dat er en
kele van deze boekjes 'bewaard igableven
zijn ten behoeive van 'degenen, die .deze
tijd en deze mensen willen leren ver
staan. Kees eindigde zijn b.eto.o.g met
te zeggen, dat ik niet te laag neer moest
zien 'O'P 'het eenvouidige volkje, want de
Heilige Geest wo-onde in hun hart en
Die verlichtte hun verstand. En wat
voor ide wijzen en verstandigen vertoor-
gen was idat we^rd aan de kinderfcens
geopenbaard. Hij hoopte maar, 'dat het
met .mij ook nog -eens zover zou ko-
'men, 'dat ik 'het rijke en vO'Ue Evan-
•gelie zou leren verstaan.
De gezelschappen hebtoen op deze ei
landen een taai leven gehad. Men komt
ze in onze dorpen nog wel tegen. Soms
toehoorden de .gezelschapsmensjes tot
verschillende kerk'en. Dat scheen voor
'de „'Oefeningen" niet te hinderen.
Het is 'mij in het bijzonder opgeval
len, 'dat de afgescheiden kerken ook een
eigen standpunt innamen met betrek
king tot 'de Armenzorg. Er was 'geen
sprake van, dat ze hun b.ehoeftigen ge-
'heel of ten dele ten laste lieten komen
van de Burgerlijke larmenzorg. Wie
hulp nodig had kon 'bij •de eigen Diako-
nie terecht. En iedere Kerk had een
vereni'ging van vrouwen, die het werk
van Dorcas 'delen.
De tegenstelling tussen liberalen en
anti-liberalen had ook tot 'gevolg, dat
het Christelijk 'Onderwijs vaste voet
kreeg op .deze Eilanden. Ze'LEsi ouders,
die praktisch met de „'grote Kerk" 'ge
broken hadden en zich niet toij een an
dere keikformatie hadden aangesloten,
stelden er vaak nog prijs op, dat hun
kinderen Christelijk Onderwijs kre-
igen. Ze mochten dan als gevolg van
'hun levensomstandigheden onkerkelijk
geworden zijn onchristelijk waren ze ze
ker niet. Ze waren door de stormen van
het leven' op 'drift geraakt, ze waren
de weg kwijt. De tradities, van ouder
op .ouder overgeleverd, behoedden hen
er vo'or om helemaal de weg kwijt te
raken. Als er gelegenheid voor was dan
ifcwam na het eten 'de Bijtoel op tafel:
mjen begon te lezen .bij 'Genesis 1 en ein
digde met ihet laatste hoofdstuk van de
■Opentoaringen van Johannes; dan be
gon men weer van voren af aan. De
kinderen werden naar de Zon'dagsschool
gestuurd. Met het Catechetisch onder
wijs was het wat 'moeilijker, maar dat
losten 'de kinderen soms zelf op door
.met een kameraadje m.ee te gaan; zo
toezochten ze de ene wee'k wel eens een
andere catechisatie 'dan de daaropvol
gende week!
De 'onkerkelijQsheid toracht wel mioei-
lij'kheden mee als er bijzonderheden in
het gezin aan de hand waren. Als er een
kind geboren werd dan moest dat toch
•gedoopt worden. Als •men .deze mensen
vroeg: „waarom?"; dan was het ant
woord: „daarom!" De "betekenis van de
'doop was hen geheel 'ontgaan. Voor der
gelijke gevallen was „de kerk der va-
dererf' het aamgewezen instituut om de
ze zaken op te knappen. Toen op den
duur 'de rechtzinnigheid in deze Kerk
hand over hand toenam en het libera
lisme zijn invloed igin'g verliezen begon
de Kerkeraad wel eisen te stellen voor
zover'haar dit mogelijk was. iMen maak
te van dergelijke gelegenheden gebruik
om contacten te leggen met 'de afge-
ziworven gezinnen. Het ging moeizaam
en het liep vaak op een mislukking uit.
Deze categorie leden, die meestal geen!
belijdenis .hadden 'gödaan en dus .geen
andere band met de Kerk ihadden dan
dat ze er .gedoopt waren, moesten toch
als regel als niet-meelevend worden
aan.gemerkt. Ook de mensen van het ge
zelschapje zouden niet graag 'htm kin-
'deren ongedoopt laten: ongedoopte kin-
deren waren niet veel meer dan hei-
Hdenen!
Ik 'heb oude merisen horen vertellen,
dat de doopplechtigheid, 'die 'Op gezette
tij'den plaats vond, in hun tij-d noig al er
gernis gaf 'bij de doopvaders. Het is
lang geleden, maar het tekent de tijd
van 'bijna een eeuw 'geleden en is -daar
om waard om in herinnering te worden
■gebracht: zonder het verleden te -ken
nen ikan men het heden niet verstaan.
'Dat zat zó: de notabele doopvaders kre
gen een plaats in de „tooohtjes"; dat
waren de zijb-anken in de zijbeuken van
de kerk achter de ban-k van de Ouder
lingen en Diakenlen. De doopvaders uit
'de arbeidsstand kregen een stoel in „de
tuin" vlak onder de preekstoel. Waar
de doopmoeders een plaats kregen is
mij niet bekend, ik was in die tijd nog
te jong .om mijn Zegsman naar fhiesses
te vragen. In die tijd zaten omannen en
vrouwen nog gescheiden, dat verklaart
iets. Verder -blijkt uit het verhaal, dat
men in die dagen bijna kon spreken van
een kastenstelsel.
Een even erge moeilijikheid was als
er een ernstige zieke in het gezin
kwam. Daar moest noo-dzakelijk -de do
minee -aan te pas komen. Men kon toch
iemand niet dood laten gaan zonder dat
er „een goed woord" met hem .gespro
ken was, de stervende moest wat voor
de Eeuwigheid worden meegegeven.
(Wordt vervolgd).
