Natuurfarm „de Boed
N.-Tonge heropend
Bij verbouwing liervormde Icerii drie graf-
zerl(eii uit 1636,1637 en 1639 boven gebracht
Levis
H^vH^'
Vrijdag 13 februari 1976
No. 4463
CHR. STEEEKBLAD OP GEREFORMEEEDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EIN ZEEUWSE EILANDEN
Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond
ABOasnsrEMENTSPRIJS 7,50 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 27 cent per mm.
Bij contract speciaal tarief.
VOORZICHTIG
WANDELEN IN
BOZE DAGEN
Wegens beursbezoek is onze
zaak dinsdag 17 februari
de gehele dag
G ESLOTEN
DEN HERTOG
DIRKSLAND
B. M. van Drenth
ontving doktorsbui
Leraar in de Engelse taal
Proefpreek
W. G. Sonnenberg
Dienst voor alle belangstellenden
Mevr. Mijs viert
Rode Kruis
Jubileum
OOLTGENSPLAAT
EXTRA KERKDIENSTEN
GEREF. GEMEENTEN
MELISSANT:
VOOR MOOIERE
bloemstukfes
Fa. KORTEWEG
Zandpad Middelharnis
I GROTE OPENBARE VERGADERING
I VAN DE BOEREN-PARTIJ
I OP VRUDAG 20 FEBRUARI A.S. ENT „ONDER DE WIEK"
I TE DIRKSLAND
i Sprekers: Dhr. Honing v. d. Bossche
1 Dhr. Mr. Maris 1
1 AANVANG 8 UUR.
TOEGANG VRIJ. 1
■k Alleen maar kippen van de
beste pluimage
BEZOEKT ONZE Automobiolen-verkoophal
OOK OP VRIJDAGAVOND
GARAGE KNöPS
LANGEWEG 113
IVIIDDELHARNIS
TEL. 01870 - 3043
ir Krijgen nu een plaats bij de ingang
ie Vrijwilligers verzetten veel werk
Tijdens een verbouwing in de hervormde Iterk te Ooltgensplaat zijn drie i
grafzerken die onder de vloer verscholen lagen naar de oppervlalite ge- i
bracht. Het zijn drie grote zware grafstenen met rijk graveerwerk, die
in resp. 1636,1637 en 1639 boven de graven van Pieter van der Haghen,
zijn echtgenote en een zoon zijn aangebracht. Op de plaatsen waar de g
stenen zijn gevonden zijn deze mensen vermoedelijk niet begraven,
Vrijwilligers
De opschriften
Jaarvergadering
N.C.V.B. Dirksiand
KR AIVI ER I
Wapens verwijderd
POSTBOX 8 MIDDELHAKNIS
Hedactie en advertenties: Kantoor Langeweg '.3,
Tel fni870) 26 29 Na 5.30 uur (01870) 33 92
Bank: Rabo Middelhamls no. 3420.01.108
Sommelsdijk
Giro 167930
Op het moment dat juist een kaibi-
netscrisis oiver de hete atrijdvraag van
de personeelsraden schijnt 'beziworen te
zijn wordt ons land beroerd door het
nieuws dat uit de Verenigde Staten
overwaait. De omkoopaffaire door de
LooMieedfaibrieken bedreven, zijn daar
het onderwerp van onderzoek door een
commissie uit de Amerikaanse Senaat.
Grote bedragen zijn in het verleden uit
gegeven om de verkoop van de door de
ze faibriek gefaibriceerde „Starfighter"
aan de man te brengen.
Het nieuws treft ons land in het bij
zonder, omdat onze Prins der Neder
landen tot een van de niensen' zou be
horen, 'die bij deze affaire is betrok
ken. Inmiddels heeft de regering, mede
met instemming van Prins Bemhard
een commissie van drie m;annen be
noemd om deze zaak uit te zoeken. Te
gelijkertijd laat ze er de nadruk op
vallen, dat wij in ons redht er nog altijd
van uitgaan, dat schuld eerst bewezen
naoet worden, voordat wij het „schuldig"
kunnen uitspreken.
Over de zaak zelf zullen we ons dan
ook niet uitlaten. Wel hopen wij dat de
commissie erin zal slagen om op korte
termijn doiidelij'kheid te verschaffen.
Duidelijkheid die de coimimissie móét
versohaffen omdat immers het Konings
huis in bepaalde opzichten' weerloos is
tegenover de openbare mening.
De massamedia in het buitenlMid,
maar ook in ons land heibtoen zich ge
haast zidh van deze affaire meester te
maken. VoorEil de BBC gaf daartoe aan
leiding. Zij zond veertien dagen geleden
een film uit over dit onderwerp, waarin
de zaak nogeens uitvoerig uit de doe
ken werd gedaan. De NCRV vond het
deze week nodig gedeelten uit deze film
te herihalen. Daarmede opnieuw voedsel
gevend aan allerlei speculaties, die nog
steeds onbewezen zijn. Wij vonden het
een smakeloos staaltje van beïnvloeding
van de openibare mening. Vooral de
NCRV onwaardig, die zich noig altijd in
haar naam met de C van^ christelijk
tooit.
Moet dan de zaak niet besproken
worden? Mogen we dan niet alle aspec
ten belichten? We zullen de laatste zijn
die menen, dat wat onrecht is, niet on
recht genoemd mag worden. Maar er
zijn in de hele affaire enkele aspecten,
die christenen dwingen tot afstand ne
men. Tot afstand nemen van de sensa
tie, die rond het gebeuren ontstaat. In
de eerste plaats isi het Koninklijk Huis
hiermede gemoeid. Dit dwingt ons al tot
een voorziohtige benaderinig. Immers de
Bijbel waarschuwt er ons voor daarmede
zo om te springen alsof ze geen speci
ale plaats in ons leven inneemt.
Immers zo lidht wordt onze veront
waardiging gevoed, niet door een ge
kwetst reohtsigevoel, maar door de ban
deloosheid die in ons aller hart woont.
Tot een voorzichtige benadering wekt
ook het feit, dat er velen in ons land
zijn, die het in opspraak brengen van
het Koninklijk Huis goed past. Zij zien
de monarchie liever vandaag dan mor
gen vertrekken en zullen niets nalaten
om die in discrediet te brenigen.
HieAij komt nog het feit, dat er nog
altijd in ons land een latente anti-ame-
rikaanse stroom aanwezig is. Die in de
Verenigde Staten slechts de grote ka
pitalist zien, die iedereen en alles met
hun dollars naar hun hand zet. Zij
hebben geen enkel oog voor het feit, dat
desondanks de Verenigde Staten nog
steeds Europa vrijwaren voor het com
munisme. Voor ons is echter de com
munistische regeringsvorm, nog minder
verkieselijk, waarom wij de steun van i
de Vereenigde Staten nog altijd waar
deren, i
Dat brengt ons op het laatste aspect
waarom wij terughoudend behoren te
zijn. De Venenigde Staten komen zo
langzamerhand in de ban van de ko
mende presidentsverkiezingen. In die
situatie is ©en grote puibliciteit voor
een democraat als Franks Church, de
voorzitter van de Amerikaanse Senaats-
commissie die de Lockheedaffaire uit
zoekt niet te versmaden. Immers de de
mocraten hebben geen enkel toelang bij
de verkiezing 'wan Ford als repuibliketn
tot president. Adhter de presentatie
van de bevindingen van de oo^ramissie
zetten we dan ook een vraagteken. Wij
hebben niet het idee, dat deze uitblinkt in
objectiviteit. Dat kimnen we in derge
lijke omstandigheden niet verwachten'.
Zo ging weer een week voonbij, waar
in onze geihele aandacht door schokken
de zaken in beslag genomen werd. Daar
om gaat de Kerk leren, dat ze als een
vuufbrand uit het vuur gerukt worden.
Hun onderscheidt niets van alle andere
elementen die tezamen het vuur uit
maken. Want al de boosheden en onge
rechtigheden die zij bij anderen waar
nemen vinden ze in hun eigen hart te
rug.
Die wetenschap doet hen op dit mo
ment helemaal terughoudend zijn!
OOLTGENSPLAAT
Bertién van Drenth, zoon van ds. en
mevrouw Van Drenth te Ede, heeft aan
de Rijksuniversiteit te Utrecht ,;met veel
genoegen" het doctoraal examen in de
Engelse taal eri letteren afgelegd. Daar
door heeft hij derhalve ©en z.g. volle
dige bevoegdheid voor het lesgeven in
deize taial aan scholen voor voorberei
dend wetensdhapïjelijk onderwijs. Be
rend Martien van Drenth werd op 26
m.aart 1952 te Ooltgensplaat in de oude
pastorie aan de Voorstraat geboren. De
vader van de (bijna 24-jarige jonge dok
tor was toen hervormd predikant in
deze gemeente. I>s. Van Drenth is na
zijn vertrek bevestigd als industriepre
dikant te Ede, waar de familie woont op
het adres BTxrg. Prinslaan 20.
Onder voorzitting van de hoogeer
waarde 'hooggeleerde heer Prof. Dr. H.
Jonker hoopt de heer W. G. Sonnen
berg, Kandidaat Theotogie, D.V. op vrij-
daig 20 felbruari 1976 om 19.30 uur zijn
proefpreek te houden in de Pieterskerk
(achter de Dom) te Utrecht.
Als paranymfen zullen fungeren, de
heren F. G. Immink, Kand. Theol. en'
zijn broer J. A. Sonneniberg, Student
Economie.
Alle belangstellenden zijn in deze
dienst hartelijk welkom, na afloop zal
er koffie worden aangeboden.
Wijnand Gijslbert Sonnenberg, zoon
van ds. en mevrouw Sonneniberg werd
eveneens te Ooltgensplaat geboren op
31 oktober 1948 in de oude pastorie aan
hervormd predikant ter plaatse en nu
te Kampen, waar de familie op het
adres IJsselkade 62 woont.
SCHERPENISSE
Diefstallen met inbraak. In de wo
ning van W. B. werd er m het week
einde ingebroken en het gehele huis
doorzocht. De daders wenden gestoord
door thuiskomst van de zoon van de
faim. B. Er wordt niets vermist.
Zondag werd er onder kerktijd inge
broken bij de fam. G. K. Sieraden en
©nig goud wordt vermist.
In het gelbouw van de Ger. Gemeen'-
te te St. Maartensdijk werd het cate-
chisatiebusje door onbekenden leeg ge
baald. De politie heeft deze zaken in
ondenzoek.
3i®®®:5^;sss®s®ss®KKSSK5®^S^^
MIDDELHARNIS
Mevr. 'Mijs-Meyer, de bezige
bij in 'het Rode Kruis-werk op
Flakkee en ver daanbuiten, viert
a.s. dinsdag haar zilveren jubi
leum. Mevr. Mijs zoiu daar in haar
bescheidenheid geen ruchtbaar
heid aan hebben gegeven maar
de Rode ICruis-mensen die rond
om haar staan menen dat de ju-
bilaresse voor die éne keer
zeer welverdiend in het zonne
tje moet worden gezet. Dat zal
gaan gebeuren a.s. dinsdagmid
dag, van 6 tot 8 uur in de Sport
hal te Middelhamis, waaraan
vooraf de jaarvergadering van de
Rode Kruis afd. Middelhamis
■wordt gelhouderi.
Ieder die mevr. Mijs op de te
houden receptie de hand wil druk
ken, uit sympathie, omdat ze zo
veel in liefde doet is daar van
harte welkom.! Er wordt op velen
gerekend.
woensdagavond 7.30 uur ds. P. Blok
(bed. H. Doop).
OUDE TONGE:
dinsdagavond 7.30 uur ds. Th. van.
Stuijvenberg (bev. ambtsdr.).
„Kippenfarm of natuurfarm, de naam
„de Boed" is er onlosmakelyk aan ver
bonden constateerde burg. van Es
van Middelhamis woensdagmiddag toen
hfl in Nieuwe Tonge het uitgebreide
pluimveebedrijf „Natuurfarm de Boed"
heropende. Zij die te dezer gelegenheid
op het bedrijf te gast waren kwamen op
hun ronde oog in oog te staan met de
grootste kippen-populatie in den lande,
negentigduizend kippen en kuikentjes.
„Scharrelkippen" mogen ze heten om
dat ze niet in legbatterijen zijn opgeslo
ten maar binnen de ruimte van hun
hokken vrijelijk rond mogen „scharre
len". Niet alleen te hunnen pleziere
maar ook om de kwaliteit van de eitjes
tot in het superieure te bevorderen, een
kwaliteit die de fa. de Boed heeft gróót
gemaakt!
Tijdens de bijeenkomst in „Ons Dorps
huis" gingen de gedachten nog eens te-
iiiiiiiiiii(i;iiiiiiiiiiIiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiniiitiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii;;_
MtiiiiniiiiiiininHHiiiiiiiiiiiüniiiiiiaiiiuiniuiiMiiuiiiHiiii^
rug naar de dertiger jaren toen dhr. de
Boed Sr. met 200 kippen startte. Eén
van de aanwezigen, dhr. Braber uit
Oostvoorne (oud Stadtenaar) herinnerde
zich nog hoe hij het benodigde voer, 2
a 3 zakjes, in een melkwagentje achter
de fiets aanvoerdeterwijl het zorg
vuldig samengestelde voer nu met bulk-
wagens wordt aangevoerd! Vader en
zoon de Boed zijn onder die enorme ex
pansie van hun bedrijf dezelfden geble
ven en dat bleven ze ook onder de veel
heid van complimenten die hen werden
toegedacht. Met name golden die zoon
Koos die het vak helemaal in de vingers
blijkt te hebben en het bedrijf uitbouw
de tot wat het geworden is, een hoofd
schuddende Voorlichtingsdienst achter
zich latend
De scharrelkippen zijn goed voor de
productie van ca. 320.000 eieren per
week die, keurig verpakt, hun weg vin
den naar de consument en voor een
groot deel ook naar de Advocaatfabriek
van de erven Waminks te Middelhamis.
Burg. van Es betitelde de eieren van
natuurfarm de Boed als „welzijnseie-
ren", die zo goed als in elk huis op Flak
kee welbekend zijn. „Met grote blijd
schap" maakte dhr. van Es dan ook
melding van zijn bewondering voor de
ondernemers de Boed voor hun gedurf
de initiatieven die hen zo kon dhr.
van Es zich voorstellen veel hoofd
brekens hebben gekost. „Een vos telt
"kippen in z'n slaap", zo citeerde hij een
Russisch gezegde waarvan hij meende
dat het ook op dhr. en mevr. de Boed
De grafzerken zijn van onder de vloer gehaald en liggen te wachten om te worden
geplaatst bij de ingang van de kerk. Het is jammer dat twee van de drie zerken zijn
gescheurd. Dat is vroeger al gebeurd. Het is niet hinderlijk voor de opschriften.
De zerken lagen gewoon op zand en
bij het graven heeft men niets ontdekt
van grafkelders of iets van stoffelijke
resten. Bij de herbouw van de kerk in
1847 (die plaats had op de oude funda
menten!) tzijn mogelijk de zerken ver
huisd en aan het eind van het oostelijke
gedeelte, dat vroeger misschien als koor
dienst deed, neergelegd. Dat de zerken
aanwezig waren was bekend. Toen on
der wijlen ds. J. D. Kleijne in 1934 de
kerk werd vengroot en de zgn. „eondags-
school" bij het geheel werd getrokken
kwamen deze zerken te voorschijn. Bij
het uitibreken van een vloer vond men
deze drie stenen en nieri verborg ze
weer opmeuw door het aanbrengen van
een nieuwe houten vloer waarop ban
ken werden geplaatst. Mogelijk kwam
niemand toen op de gedachte om deze
stenen aan de vergetelijikheid te ontruk
ken. Wat men wel deed dat waren de
opsdhriften op papier zetten door enke
le geïnteresseerden'. Deze papieren ble
ven bewaard en werden nu vlug voor
de dag gehaald.
Vorige week besloten kerkvoogdij en
notabelen van hervormd Ooltgensplaat
om aan het eind van de kerk een nieu
we ingang te «maken. De ingeibruik zijn
de „kleine deuren" (in de volksmond
zo genoemd) voldeden al lang niet
meer aan de gestelde eisen. Er moest een
restauratie plaats hebben van het aan
de kerk gebouwde portaal. 'Opknappen
bleek maar een provisorische daad te
zijn en daarom toesloot men oen' gehele
nieuwe ingang te maken. Om dit te
verweeenlijken moesten achter in de
kerk zes banken worden weggehaald
om een vestibule, annex garderobe te
bouwen. De oude ingang wordt dicht
gemetseld en in de muur aan het eind
van het kerkgebouw (zuid-oostzijde)
komt een nieuwe ikganig. Bij (het uit
breken van de vloer kTv^aimen de zerken
weer te voorschijn. Bij de aannemers
van het werk voegden zich een aantal
vrijmlligers oan deze veïbouiwing' finan
cieel zo goedkoop mogelijk te laten ver-
loperi. Zij vonden het niet verantwoord
voor het nageslacht om de zerken nog
maals aan het gezicht te onttrekken en
de vloer weer dicht te maken.
Het wegahlen was bepaald niet een
voudig, daar slechts een gedeelte van
de vloer was opgebroken en de zerken
iets verder waren gelegen. Om het ge
makkelijker te kunnen doen zouden
nog meer banken moeten worden weg-
igehaald eri dat was bepaald niet de be
doeling. Men besloot toch een po-ging
te wagen om de zerken voor de dag te
halen en met de inzet van alle vrijwil
ligers en miet behulp van materiaal
(dommekrachten) lukte het 'om de zwa
re stenen boven op de vloer te krijgen.
Aangemoedigd door dit succes werden
ook nog een groot aantal blauwe plavui
zen naar boven gebracht.
De drie zerken krijgen nu naast el
kaar eeri plaats bij de nieuwe ingang,
waarvoor al 'drie graftomibes zijn ge-
,metseld waarop de zerken inmiddels al
zij'n geplaatst. Voor opvulling zullen de
genoemde plavuizen worden gebimkt
die rondom de zerken worden aange
bracht. Het geheel krij'gt daardoor een
stijlvolle 'entree.
Wij schreven reeds dat de stenen een
O'pschrift dragen en rijk met beeld
houwwerk zijn versierd: kopjes, zand
lopers, blakers en veel lofwerk. Hier
onder laten we de opschriften volgen:
Op woensdag 18 februari a.s. hoopt de
Ned. Chr. Vrouwenbond haar Jaarver
gadering te houden in „Onder de Wiek".
Aanvang 7.45 uur.
Ds. G. Post uit Amemuiden komt ons,
aan de hand van dia's vertellen over Is
raël en de reizen die hij daarheen ge
maakt heeft.
Er wordt een spreekwoorden-quiz ge
houden, die door onze leden gepresen
teerd wordt. Bovendien heeft er be-
stuursverkiezing plaats. Echtgenoten en
gasten van harte welkom.
toegepast zou kunnen worden. Vooral
wenste burg. van Es hen alle geluk om
dat het bedrijf op een eerlijk begin
stoelt „en" zei hij, „het heden dat geïn
spireerd wordt door het verleden heeft
een toekomst in zich!" „Het succes
maakt de naam en de naam zal het suc
ces verzekeren!"
(Vervolg op pag. 2 Ie kelom)
Zandpad 86 - Middelhamis g
Tel. (01870) 26 70 1
niimiiijiniiiiiiiiiiiiiiiiijiiiiiinmjiiiiiiiiiiiiiiiiii!mn!nii}iiiiiiiMiriiiiiiiiiiini!ii
Hier leijt begraveri de Eersamen Pie
ter van der HA'GHBN in sijn leven eer
ste secretaris in Ooltgensplate en rent
meester van verscheijden Heersdhap'pen,
Penninckmeester van den polder vandt
Oudelande en de Calanthe, mitsgaders
Dijckgraaf van de Cruyspolder en de
Noortpolder, daer naer Schouteth en de
Dijkgraef na 'de voorschreven dorpe en
de lande van Sinct Adolphslande.
Sterft op den 10 octaber 1637.
Hier leyt begraven 'de 'getrouwe Ca-
therina van der CLOESD, in haar leven
eerst huisvrouw van Joncheer Nioolaas
Oureaert, zal., daer naer van Pieter
van der Haghen, in sijn leven Secreta
ris, mitsgaders 'Schouteth en de Dijck-
graef van Ooltgensplaete.
Sterft op den' lOen november 1636.
Hier leyt 'begraven den Eersamen Wil
lem Jacob van der HAGHEiN. Jonck-
man,, outh sijnde 28 jaren en 9 maenden
en 21 dagen en sterft -den 10e maart
1639.
P.
BiOven elk opschrift is in het lofwerk
een wapen aangebracht. De wapens zelf
zijn verwijderd, want op de bestemde
plaats zijn de stenen glad. Dat is ver
moedelijk gebeurt in de Franse tijd,
omstreeks 1795, toen met het devies hul
digde van „Vrijheid, gelijkheid en: broe
derschap".
Wat onder de steen van de Jorickman
'de naam van „P. Bigge" 'betekent is ook
niet duidelijk. Pieter Bigge overleed
in januari 1721 en heeft geen contact
gehad met de familie Van der Haghen.
Hij is namelijk geboren 21 april 1678.
Wy hopen nadere gegevens te kunnen
putten uit de archieven waarvan Prof.
Dr. J. L. van der Gouw en de zijnen
een inventarisatie heeft aangelegd. De
stukken ontbreken momenteel no'g in
het archief van de gemeente omdat de
ze nog onder de berusting zijn van de
provinciale inspectie der archieven in
Zuid-Holland.
Wij hopen nog nader 'Op een en ander
in te gaan.
Vrijwilligers zijn aan 'het werk met het schoonmaken van de blauwe plavuizen.
Achter hen de grafzerken die rechts van hen onder de vloer zijn gehaald.
