Drie Joegoslaven
bij Oude-Tonge
verongeluict
Broers uit DirksEand deden unieke vondsten
jaargang
Dinsdag 25 februari 1975
No. 4366
CHR. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Verschijnt tweemaal per weekdinsdag- en vrijdagavond
SOMMELSDIJK
Jeygd pleegde weer
vernielingen
OUDE-TONGE
Uivoering
r.
Stellendam
Zangers/Zangeressen
gevraagd
Stad aan 't Haringvliet
De zangkorenmanifestatie in
„De Doelen" te Rotterdam -
8 aprU 1975.
IVB. VAN NIEUWAAL
geeft 20 tot 25 korting op overgordijnen en vitrage
20 op bedden
20 op japonnen, stoffen, enz.
20 op baby-uitzetten, lakens en alle huishoude
lijke artikelen, onderkleding en korset afd.
IVi. VAN NIEUWAAL
Kaai 3 Tel. 01874-304 b.g.g. 424
Oude-Tonge
Plaatselijk nieuws
GOEDEREEDE
Landboywvereniging
wordt ontbonden
EXTRA KERKDIENSTEN
GEREF. GEMEENTEN
|(ler ^B POSTBOX 8 - middelharnis
edactie en advertenties: Kantoor Langeweg 13, Sonmielsdijk
el. (01870) 26 29
Na 5.30 uur (01870) 33 92
Giro 167930
ABONNEMENTSPRIJS 6,55 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 25 cent per inin.
Bij contract speciaal tarief.
et Flaauwe Werk te Oud-
lorp gaf honderden munten
.a. voorwerpen priis
Twee gebroeders Olivier uit Dirlssland
hebben het gepresteerd om dertien jaar
liBg een kleistrook van 500 meter lang
en 10 il 20 mtr. breed, gelegen op het
Ouddorpse strand ter hoogte van het
Flaauwe werk, zó systematisch af te
toeken dat ze er ca 600 munten uit de
15e t.m. de 20e eeuw vonden, alsmede
talloze gebruiksvoorwerpjes van lood
en brons. Hun zoekaktie duurde tot 1970
de kielplaten tengevolge van de
ndcrde zecstroming door de aan-
^heid van de Haringvlietdam onder
Bèt zand terecht kwamen. De klciplaten
lagen eertijds binnendijks en droegen
de sporen van fundamenten en een zee
wering. Het verhaal ^n de schatgrave-
rjj staat in het pas verschenen jaarver
slag 1974 van „de Motte", de amateur-
■eologenver. te Middelharnis.
die kleilaag, door de Ouddorpers
„Se enden" genoemd zaten bewonings-
sporen uit de laatste 4 eeuwen. De laag
I werd door de zee weggevreten maar de
betrekkelijk zwaardere voorwerpen
bleven erin achter. Op sommige plaat
sen waren langwerpige of vierkante uit
gravingen zichtbaar, die gevuld bleken
te zijn met beenderen van runderen. Dat
waren knekelputten op de erven van
boerderijen. Ook werden er oude wa-
jutten van steen en hout aangetrof-
kleilaag, eeuwenoud" binnendijks
kwam bloot te liggen toen na de
ramp van 1953 de nieuwe bitumendijk
I meer landinwaarts werd gelegd. Het was
een deel van de polder „de nieuwe
die in 1387 werd ingedijkt.
Armoe
aeharias Olivier die zfln bevindingen
|et jaarverslag neerschreef trekt zijn
atgraverij" allerminst in een ro-
Itisch sfeertje. „In de winter was
hei vaak bittere armoe", schrqft hy,
vyi er zomers weinig gedaan kon
flen om niet de aandacht van ande-
lelhebbers te trekken. Van de voor
den die werden gevonden is de munt
neest interessant, omdat die d.m.v.
Tjaartal een directe confrontatie met
rai bepaalde periode geeft.
kwamen munten van velerlei
tevoorschijn, daterend uit de 15e
thet midden van de 20e eeuw, 98 uit
brovincie Zeeland, 63 uit Holland, 53
{Gelderland, 56 uit Utrecht, 29 uit
rijssel, 24 uit West-Friesland, 3 uit
lingen en 2 uit Friesland. Ook wer-
ler kogels gevonden, horlogesleutels,
Ichten, spijkers, aardewerk, gespen,
knopen en spelden. De oudste
munt die gevonden werd is een zilver
stukje daterend uit 1489/'90. de jongste
was een gulden uit 1931. De munten die
werden gevonden bestonden o.m. uit
één- en twee stuiverstukken, ruiter
schellingen, duiten, een zilveren rijder,
een grote zilveren dukaat, e.a. -
Onder de kopjes „schatvondsten" ver
haalt dhr. Olivier hoe hij, samen met
zijn broer enkele schatvondsten deed.
Op een donkere middag in 1958 bleek
hen dat een nieuwe strook klei van ca.
10 me tor door duinafslag was vrijgeko
men. De gebroeders gingen direct aan
het werk en hun moeite werd beloond:
.......Na enkele minuten stiet ik plot
seling op een zwarte, aan elkaar ge
koekte massa schijfjes, een rol zilveren
"lunten. Mijn broer Leen wentelde
steen na steen om, schraapte met zijn
jers zand, schelpen en gruis weg en
Jekte vijf gouden munten, net zo
imend alsof ze zojuist waren gesla-
I- Die laatsten waren geslagen in de
m 1742 t.m. 1749. De zilveren mun-
dateerden uit eind 17e en begin 18e
eeuw.
^B Zeemanskerkhof.
^^oor de watersnood van 1953 lag er
de duinen een zeemanskerkhof. Dat
^erd in 1823 door de strandvonder J.
Rjaat aangelegd. Boven de ingang stond
"Openbaring XX 13", „En de zee gaf
,i doden die in haar waren". Dhr. Bram
Hoek heeft in 1959 op het Flaauwe werk
een skelet gevonden, dat z.i. toch niet
W het zeemanskerkhof gelegen heeft.
Qhder het skelet werden twee linnen
?akjes aangetroffen die bij aanraking
Mteen vielen, maar 21 zilveren munten
Weken te bevattenDaarvan waren
15 afkomstig uit het Oostzeegebied.
Be man, een schipbreukeling, had ze
''ipidaar meegebracht; hij moet om
streeks 1756 zijn verdronken.
-;;.;;De vondsten van de munten worden
ft het jaarverslag onderscheiden in het
%iden van losse munten en zgn. schat-
l^fidsten, een concentratie van munten.
perkwaardig is dat de munten die in de
«ie gedane schatvondsten werden ge-
i^nden het jaartal 1756 niet overschrij-
Het wordt dan ook aannemelijk
De vetvanger die in Sommelsdijk gevonden werd.
geacht dat alle munten van deze schat
vondsten in hetzelfde jaar en zelfs op
dezelfde dag in de bodem zijn geraakt.
Ook veel gebruiksvoorwerpen.
De jonge onderzoekers vonden op het
Flaauwe Werk naast munten ook veel
gebruiksvoorwerpen. Het jaarverslag
vertelt dat in de Vierde Engelse Oorlog
{1780-'84) te Ouddorp bij de Kwade
Hoek, in de Middelduinen, het Oude
Nieuwland en in Preekhil kazernes
werden gebouwd. In de Franse tijd zijn
die weer in gebruik genomen en de ge
vonden kogels lijken uit het laatst van
de 18e en begin 19e eeuw te dateren.
De kogels werden waarschijnlijk ter
plaatse gegoten want er is veel smelt-
afval tevoorschijn gekomen.
Het meest werden spelden gevonden,
het jaarverslag spreekt over duizend
tallen, in lengte variërend van 16 tot 73
mm. Die spelden deden in de 18e en 19e
eeuw dienst als nu de paperclips en
plakband. Vooral op de schepen kwa
men ze veelvuldig voor. Wel zijn er 10
pijpestokers gevonden een teken dat
er pijpen gerookt werden maar er
kwam slechts één pijpekop tevoorschijn
en dat was nog een laat exemplaar.
Pijpestokers zijn staafjes brons die aan
één zijde in een punt uitlopen en aan
de andere kant als versiering b.v. een
handvat, een knop, schoen of laars ver
tonen. Veel knopen, waaronder zilveren,
zijn er gevonden, evenals een flink aan
tal gespen, ca. 60 stuks.
In de laatste vijf jaar van het onder
zoek werden de muntenvondsten steeds
Gevonden op het strand: knopen,
munten en horlogesleutels.
minder, maar daarentegen kwamen an
dere voorwerpen meer op de voorgrond,
zo wordt in het jaarverslag verklaard.
O.m. konden een tiental gewlchtjes
worden verzameld.
Naast nagels, spijkers, een flink aan
tal horlogesleutels en heel wat aarde
werk vond men ook een 20-tal laken-
loodjes. Op één ervan staat het op
schrift „WoUe deeken gemaakt binnen
Leyden". Op de keerzijde daarvan staat
de Leidse Leeuw. Ook werd er een
compleet skelet van een paard gevon
den toen men op zoek was naar aarde
werk. Ook dat kwam, in scherven aan
de oppervlakte en men heeft daar en
kele fraaie potjes van kunnen vormen.
Onder het hoofdstuk „diversen" worden
de vondsten genoemd van een 18e
eeuwse wijnfles, een tinnen lepel, stuk
jes sierbeslag, een huisstempel en
(waarschijnlijk) een handboei.
Dat alles staat, vergezeld van bijaon-
der duidelijke tekening, in het geciteer
de jaarverslag. In het slotwoord brengt
dhr. Olivier dank aan degenen die hem
bij zijn onderzoek hebben geholpen.
Onder deze ook het Kon. Penningkabi
net dat dat de gevonden munten heeft
onderzocht en gedetermineerd. Dhr.
Olivier hoopt dat zijn verslag er toe bij
zal dragen dat het verder onderzoek van
de geschiedenis van het eiland Goeree-
Overflakkee verder ter hand zal wor
den genomen.
Ook prachtige vondst in tuin
te Sommelsdijk.
Het jaarverslag maakt ook melding
van een prachtige vondst in de tuin van
de fam. Verhoef aan de Voorstraat te
Sommelsdijk. Vorig jaar zomer werd
daar, op verzoek van mevr. Verhoef die
lid is van „de Motte" begonnen met een
proefgraving. Het bleef, ook bij een
tweede opgraving, bij weinig opzienba
rende vondsten, wat scherven en de
kennelijke afzetting van een rivier,
waarna werd besloten de opgraving
naar de achterzijde van de tuin te ver
leggen, omdat, zo was bij eerdere vond
sten gebleken, de bewoners het afval
zover mogelijk van hun woningen
brachten. Men stuitte op opvallende
schervenconcentraties. De scherven
waren van normaal, bruingeglazuurd
aardewerk. Op 35 cm diep werd een
muurtje van rode baksteen aangetrof
fen en nog enkele tientallen centime
ters lager een vloertje van ijsselsteen-
tjes. Er werden voorts 14 fragmentjes
van groen glas van een wijnroemer en
twee fragmentjes van Siegburg napjes
gevonden.
Vetvanger.
De onderzoekers kregen de kroon op
hun werk toen er stukken te voorschijn
kwam.en waaruit een zo goed als com
plete vetvanger kon worden samenge
steld. Het was de eerste maal dat zo'n
attribuut op Goeree-Overflakkee ge
vonden werd, het dateert waarschijnlijk
uit ca 1600. Ze werd gebruikt onder het
spit om het druipende vet op te vangen,
waarna het door de tuit (rechts op de
foto) weer over het gebraad werd ge
goten.
Uit de tuin van de fam. Verhoef kwa
men ook nog de volgende zaken aan de
oppervlakte: een spinsteentje, een bron
zen munt, een fragment van een bruin-
geglazuurd bord met ringeloorversie-
ring, een stukje koper dat vermoedelijk
de helft van een mes is geweest, op een
diepte van 1.80 mtr. een lederen buidel
tje met als inhoud een bronzen knoop
De jeugd van Westflakkee, die zon
dagavond, na in Sommelsdijk uit te zijn
geweest, om half twaalf met de bus
mee ging heeft opnieuw bij fotografie
Zandstra vernielingen gepleegd. Dhr.
Zandstra heeft het ongeluk dat de bus
halte direct naast zijn zaak gesitueerd
is. De wachtende en veelal brood
dronken jongelui doden de tijd met
rondom met brute kracht stukken te
maken. Menig bewoner van de Voor
straat heeft daar kwalijke ervaringen
mee. Bij fotografie Zandstra werden
zondagavond van drie foto-vitrines en
de etalageraam de zinken afdekplaten
losgerukt.
De politie probeert de namen van de
daders te achterhalen. De afschaffing
van de sluitingstijd voor cafe's heeft
althans wat Sommelsdijk betreft
geen verbetering gebracht. De moeilijk
heden zijn alleen maar een uur ver
plaatst, van half elf naar half twaalf,
het tijdstip van vertrek van de laatste
bus.
ft
De muziekver. .Vooruit" zal haar
jaarlijkse uitvoering houden op vrijdag
28 februari a.s. in het Verenigingsge
bouw aan de Schoolstraat.
Het programma is als volgt: concert
door de muziekver. „Vooruit", waarna
een show volgt verzorgd door drum
band en majorettes. Ter dekking van
de kosten zal er een verloting gehou
den worden in de pauze. Aanvang 8.00
uur.
Sinds 1945 bestaat op Stellendam een
Chr. gem. koor, zodat deze Ver. al on
geveer 30 jaar haar mooie werk mag
verrichten en mede dank zij haar be
kwame dirigent dhr. C. C. v. d. Heuvel
mocht zij in de afgelopen jaren op kon-
certen en konkoursen reeds vele uitste
kende suksessen boeken. Ook trad zij
vaak op in zieken- en bejaardentehui
zen. Er zou echter nog veel meer te be
reiken zijn, ais het ledental groter was.
Dit bedraagt thans ongeveer 40, maar
dit aantal kon voor een gemeente als
Stellendam toch minstens 2 maal zoveel
zijn. Laten daarom de zangliefhebbers
niet langer aarzelen maar zich onver
wijld als lid opgeven bij onderstaande
adressen. U mag ook gerust eens op on
ze repetities komen kijken en als u een
echte zangminnaar bent, zal het daar
zeker niet bij blijven: we repeteren 's
woensdags van 8 tot 10 uur in „De
Rank". Hoewel dames natuurlijk ook
welkom zijn, willen we toch in eerste
instantie een beroep doen op de heren,
want die hebben dringend aanvulling
nodig.
Kunt U niet zingen? In dat geval kunt
U door donateur te worden toch uw fi
nanciële steun geven aan onze Ver.
(minimum bijdrage 3,50). Op onder
staande adressen zullen we U gaarne
noteren als lid of donateur: A. Dekker,
Nieuweweg 45 (Tel. 01879 - 1323) en
mevr. P. van Huizen-van Dam, Lange
weg 36, alhier.
Het wordt een unieke gebeurtenis,
waaraan zesendertig koren gaan deel
nemen met bijna achttienhonderd zan
gers. Zo'n manifestatie mag ook U niet
missen
Ook vier Flakkeese koren werken
hier aan mee, o.a. „Soli Deo Gloria" te
Stad aan 't Haringvliet.
Voor vervoer kunt u gebruik maken
van de speciale bus, tegen een kleine
vergoeding van 4,Vertrek vanaf
't Trefpunt om 19.00 uur.
Programma's a 6,p. st.
Voor nadere inlichtingen: C. M. M.
Bakelaar, J. v. Halfwassenaerstraat 1,
Stad aan 't Haringvliet, Tel. (01870) 634.
Een verkeersongeluk, gisteravond, op
de Prov. weg, ter hoogte van de Magda-
lenaweg bij Oude Tonge, heeft het le
ven gekost aan 3 Joegoslaven, vrij jonge
mannen van wie vanmorgen (dhisdag)
de identiteit nog niet was vastgesteld.
Een vierde inzittende ligt zwaar gewond
in het ziekenhuis te Dirksland.
Het ongeluk gebeurde voor de ogen
van een automobiliste uit Den Bommel.
De wagen, een Ford 17 M, die haar na
derde reed in de bocht rechtdoor,
schampte een boom en kwam zwaar ge
havend, op de kop, onder aan de dijk te
liggen.
Al spoedig bleek dat er voor de voor
ste inzittenden weinig hoop was. Zij ble-
Het kostte veel moeite om de
slachtoffers te bergen.
ken dan ook te zijn overleden, evenals
een van de achterpassagiers. Slechts
één man, de eigenaar van de wagen, die
waarschijnlijk niet gereden heeft, over
leefde het ongeluk. Hij woont als
Joegoslaaf in Rotterdam. Hij kon nog
niet worden gehoord en ook zijn ge
waarschuwde echtgenote heeft de overi
ge mannen niet kunnen identificeren.
Wel lijkt het erop dat de slachtoffers in
Middelburg, Rotterdam en Duitsland
woonden. Kennelijk waren de mannen
op weg naar Middelburg.
-o-
HERKINGEN
Hond zoekt baas
Bij de fam. den Boer, Onlangs 4, tel.
(01876) 226, verblijft momenteel een
jonge hond (Heidewachtel), donkerbruin
met gchlmmelvlekken. Deze hond is
door dhr. den Boer bij Melissant opge
vangen. De eigenaar gelieve met dhr.
den Boer kontakt op te nemen.
eneen leren schoen, die uit één
stuk leer bestaat.
Het jaarverslag besluit haar beschou
wing met de wens dat er in de inte
ressante tuin van de fam. Verhoef
nog eens een verder onderzoek zal kun
nen worden .ingesteld.
MIDDELHARNIS
Lijkje van jongetje op gors gevonden.
Door dhr. Chr. Huizer uit Stad aan 't
Haringvliet is gistermiddag op het gors
tussen Middelharnis en Stad aan 't Ha
ringvliet het lijkje gevonden van een
jongetje van ca. 4 jaar oud. Het ver
keerde in verre staat van ontbinding
waaruit de conclusie getrokken is dat
het jongetje al geruime tijd geleden is
verdronken. De politie probeert achter
de identiteit van het slachtoffertje te
komen. Het is naar de aula op de be
graafplaats te Middelharnis gebracht.
Spreekuur burgemeester vervalt.
Het spreekuur van de burgemeester van
Goedereede komt a.s. vrijdag 28 februa
ri wegens verhindering, te vervallen.
DEN BOMMEL
Pony werpt berijders af
Jan Geelhoed (15) en Adrie Malie
paard (uit Stad) zijn vrijdagmiddag toen
ze samen op de pony van Jan reden
door het dier afgeworpen. De rit, in
flinke draf, werd de pony kennelijk te
zwaar en het dier hield zich plotseling
staande. Het gevolg was dat Jan Geel
hoed met zijn borst tegen een boom te
recht kwam en vervolgens ook nog zijn
vriend op zich kreeg. De onfortuinlijke
ruiter Geelhoed werd met klachten over
de borstkas in het ziekenhuis opgeno
men, vanmorgen werd hij daar ontsla
gen. Adrie Maliepaard liep geen letsel
op.
Oud papier. Voortaan zal het oud-
papier voor de muziekvereniging E.M.
M. op de eerste dinsdag van de maand
worden opgehaald.
Jaarvergadering Stichting
Neutrale Kleuterschool
Morgen, woensdag 26 febr. om 8 uur
houdt de Stichting Neutrale Kleuter
school haar jaarvergadering. O.m. zal
er bestuursverkiezing plaats vinden;
mevr. Kerpel en mevr. Berkenbosch zijn
aftredend en niet herkiesbaar. Er zal
i een lezing worden gehouden over „het
1 kind en de natuur".
OOLTGENSPLAAT
De Coöperatieve Landbouwvereniging
„Landbouwbelang" G.A. te Ooltgens-
plaat zal worden ontbonden. Deze or
ganisatie die in het begin van deze
eeuw is opgericht heeft geen levensvat
baarheid meer. De vereniging werd ja
ren geleden in zijn totaliteit al opgeno
men in de CAAGO. De CAAGO is in
middels weer opgegaan in de CEBECO.
Nadat de landbouwvereniging overging
naar de CAAGO bleef alleen de sproei-
afdeling nog bestaan, maar omstreeks
1970 werd ook met. deze activiteit ge
stopt. Er is enkel nog enig kapitaal aan
wezig en verder geen gebouwen of an
dere bezittingen. Althans het gebouw
in de Weipolder staat voor één gulden
op de balans.
Het bestuur, met als voorzitter dhr.
P. van Es en secretaris dhr. H. L. Schil-
peroort, heeft dan ook gemeend de
coöperatie te ontbinden, op de voorge
schreven wijze van de Statuten, volgens
Art. 27 punt 4. Woensdag 26 februari
des nam. 7.30 uur zal in Hotel „Hobber"
de Algemene Ledenvergadering dien-
omtrent gehouden worden. Eerst zal be
sproken en vastgesteld worden de ba
lansen van vier boekjaren, waarna ver
volgens tot de ontbinding zal worden
overgegaan met het voorstel bestending
van het reservefonds.
OUDDORP:
Heden (dinsdag)avond 7.30 uur ds.
van Stuyvenberg van Middelharnis.
MELISSANT:
donderdagavond 7.30 uur ds. P.
Blok van Dirksland.
NIEUVVE TONGE:
donderdagavond 7.30 uur student
J. Karels van Rotterdam.