nn
ROOMBOTER 'fj^
ZAIMSALADE
CASSELERRIB
STAAf-PATE
SINAASAPPELS
101UUI
DIEnST
Van broedschotel tot Barcelona
intermeubel
DEURLOO
m
Kutde^pLa-e^
uv«
Plaatselijk nieuws
intermeubel
Mevrouw, meneer,
meelstraat 31
zierikzee
^8
Bij aankoop van 10 eieren pakje .mi^m .m^.
(Marina)
bakje
100 gram
100 gram
net a 2 kilo
FAMILI
Bladz. 2
„EILANDEN-NIEUWS"
Vrijdag 12 april 1974
idag 12
GOEREE - OUDDORP
Plattelandsvrouwen bezoeken
Streekmuseum.
De afd. Goedereede-Ouddorp van de
Ned. Bond van Plattelandsvrouwen
houdt haar uitstapje van a.s. woensdag
17 april dicht bij huis; ze brengen een
bezoek aan het Streekmuseum. Daar
voor rijden ze langs onbekende plekjes
op het eiland en na het museumbezoek
wordt er koffie gedronken. De kosten
bedragen slechts 2,
OOSTFLAKKEE
Handelingen voor de a.s.
gemeenteraadsverkiezing
Voor de te houden gemeenteraads
verkiezing op woensdag 29 mei a.s. zul
len de volgende richtlijnen in acht wor
den genomen.
Op dinsdag 16 april a.s. nam. 5 uur
houdt het Hoofdstembureau op het
Raadhuis zitting voor het inleveren van
de Icandidatenlijsten; op donderdag 18
april a.s. voorm. 11.45 uur zal de num
mering van de ingediende lijsten plaats
hebben;
Op maandag 22 april nam. 4 uur zullen
de geldigheidsverklaringen van de in
gediende lijsten worden vastgesteld.
Al deze zittingen van het Hoofdstem
bureau zijn openbaar.
ACHTHUIZEN - LANGSTRAAT
Voorlichtingsavond Rode Kruis
De afdeling „Ooltgensplaat" van het
Ned. Rode Kruis organiseert speciaal
voor Achthuizen en Langstraat een
voorlichtingsavond op woensdag 17 april
a.s. des nam. 7.30 uur in het Fiosgebouw.
De Kringcommissaris, burgemeester
W. M. van der Harst zal het werk van
het Rode Kruis nader onder de aan
dacht brengen in een voorlichtings-
Frivole, frisse lente-ideeën
kunt V opdoen tijdens onze
meubelshow op 2e Paasdag.
Meubelen te kust en te keur.
Een „uitje" voor het hele
gezin.
Er staat tevens een drankje
voor U klaar en bovendien
een aardige voorjaarsattentie
voor mevrouw.
Gratis toegang.
Tot ziens op zaterdag voor
Pasen of 2e Paasdag van
14 17 uur.
speech. Vervolgens zal er een Rode
Kruisfilm worden vertoond en zal een
groepje kinderen o.l.v. Zuster Monica
een blokfluitspel ten gehore brengen. In
de pauze, met een gratis kop koffie, zul
len enkele Welfare-artikelen worden
verloot. De avond zal worden besloten
met een quis „Kent gij uw dorp?".
Iedereen boven de 16 jaar is hartelijk
welkom. Ook niet leden hebben deze
avond gratis toegang.
15-BDT
129
85
249
Uit Sommelsdijk's verleden
XXVII
Brandweer.
De vele houten schuren en voordien
ook houten woningen, konden ge-mak-
kelijk in brand geraken met het risico
van uitgebreide doipsbranden.
Aarden kannen en lederen emmers
waren aanvankelijk de enige brandblus-
middelen. De blussers stelden zich op
in een lange rij van kreek of kerkgracht
tot brandend gebouw, vulden de em
mers met water en gaven deze aan el
kaar door. De laatste man gooide het
water op de vuiirhaard.
Tegen 1700 kwamen de door Jan van
der Heyden uitgevonden slangbrand
spuiten in gebruik, wat een grote ver
betering betekende. Bij hoge gebouwen,
zoals kerken kon men echter niet vol
doende uitrichten, omdat men deze
spuiten de straal nog niet hoog genoeg
kon komen.
Te Sommelsdijk waren de brandspui
ten gestald in de waag, op de hoek
Marktveld-St. Joris Doelstraat en la
ter in een tegen de kerk aangebouwd
huisje.
Omdat bij vriezend weer de kans op
brand groter was dan normaal, stelde
imen wegens de vroeg begonnen winter,
op 29 december 1814 vier brandwachten
aan, a vier stuivers per nacht.
In 1815 was er een gele en een blau
we brandspuit. Beide waren defect en
werden gerepareerd door de Rotter
damse brandspuitfirma Bikkers.
In april 1820 had de bemanning van
de gele brandspuit 20,premie ge
kregen wegens hun optreden bij de
brand van de schuur van J. van den
Tol. Naar aanleiding daarvan werden
de brandweerlieden na het beproeven
van de blauwe brandspuit op bier ont
haald. Wegens het grote brandgevaar
dat de houten schuren opleverden werd
in 1823 het roken op mestvaalten ver
boden. Ook richtten in datzelfde jaar
een aantal eilandbewoners de „Onder
linge Brandwaarborgmaatschappij" op,
waarbij de gemeentelijke gebouwen
werden verzekerd.
Bij brand in de gemeente werden
beide kerkklokken geluid. Moest de
brandweer in een naburige gemeente
assistentie verlenen dan luidde men
slechts één klok.
De torenklokken dateren uit het begin
van de vorige eeuw, want de oude
waren gesmolten bij de torenbrand in
1799. De klokken werden door de Duit
sers in 1943 per schip afgevoerd, maar
na de bevrijding keerden ze weer terug.
Op de grote klok staat: „Jacob de
Graaff president, Jan de Graafff
vicepresident van het gemeentebestuur,
A. A. de Veer, A. Buth, P. Alderkerk,
D. Mijs, W. C. van der Wall, A. P.
Armstrong, G. Jongejan secretaris,
A. J. Papett ontvanger, S. J. Katte-
staart, J. van den Yssel kerkmeester,
Jan de Graaff president, G. Katte-
staart boekhouder, D. Mijs, J. A.
iButh, A. P. Armstrong".
Op de kleine klok leest men:
,,Een vuurgloed brak voor achttien
jaar
Op deze dag imijn klanken af
En dreigde alom met doodsgevaar
Doch God was het die redding gaf
Daar ik mijn klank nu hooren laat
Tot nut van kerk en burgerstaat
Anno 1817".
Rond 1900 waren er te Sommelsdijk
opvallend veel branden in de dorpskern;
meestal betrof het schuren. De bevol
king werd angstig en velen deden voor
middernacht geen oog dicht, omdat vaak
klokslag 12 uur een landbouwschuur in
brand geraakte.
Was er een brandstichter? Het viel
na enige tijd op dat eenzelfde persoon
er steeds vlug bij was en zich beijverde
om paarden en koeien uit de vlammen
zee te redden.
De bevolking raakte zo in paniek, dat
J. B. Mijs in 1904 voorstelde dat de
gemeente een premie van 200,zou
uitloven voor degene die de pyromaan
zou aanwijzen. Een lijstcollecte in de
gemeente bracht 437,50 op, welk be
drag de gemeente afrondde op 500,
Voorlopig eohter zonder resultaat. De
brandstichter werd vrijpostig en kon
digde soms van tevoren branden aan,
maar bewijs viel niet te leveren. Af en
toe ontstond er vrijwel gelijktijdig op
twee ver van elkaar gelegen plaatsen
brand.
Het duurde verschillende jaren voor
dat men de dader te pakken kreeg.
Deze praatte soms zijn mond voorbij.
Zo zei een schipper tegen hem: „Al die
branden tegenwoordig, ik heb daar ook
nog een' strop aan". „Hoe zo?" zei de
ander. „Wel", antwoorde de schipper,
„ik berg altijd de peestukken in die
schuur op die kortgeleden afbrandde."
„Tjonge, jonge", zei de ander, „als ik
dat geweten had, had ik je wel van
tevoren gewaarschuwd."
Toch schijnt de ontknoping op een
min of meer toevallige wijze te zijn ge
komen. In 1912 werd de dader door een
vrijend paartje op heterdaad betrapt!
De pyromaan ^reeg hechtenis die hij
uitzat in de gevangenis te Leeuwarden.
S^
Voorstraat - Sommelsdijk
Terwijl hij daar vertoefde brak er op
nieuw brand uit, in een winl«l aan de
Voorstraat. De oude vader van de
brandstichter zei toen: „Als mijn zoon
dat ook angestoken heit, zal ie toch wel
een lange lucifer gehad motte haauwe!"
Volksgericht
Omstreeks 1885 deed zich een merk
waardige gebeurtenis voor. Op zekere
dag berichtte de pastoor aan de bur
gemeester, dat er op de Langeweg, van
uit richting Nieuwe Tonge, een eigen
aardige stoet van mensen naderde. De
vele personen waren erg luidruchtig en
zwaaiden met boomtakken. Het deed de
pastoor denken aan de _ïntocht van
Jezus in Jeruzalem.
De burgemeester zond iernand naar
de vreemde optocht, die moest trachten
de mensen terug te zenden. Tevens
moest hij aan de weet zien te komen
wat het allemaal had te betekenen.
Tevergeefs. De menigte kwam via
Korteweegje, Wevershoek en St. Joris
Doelstraat ibij het Marktveld op de
Voorstraat en koerste verder in de
richting van de kaai.
Langzamerhand werd duidelijk wat
er aan de hand was. Vooraan de stoet
liepen twee forse kerels die een grote
mand tussen zich in torsten waarin een
vrouw zat. Daar achter liepien' twee
mannen die eveneens een lïiemmand
(van de meekrap) droegen, waarin een]
man zat. De juichende menigte hief afl
en toe, onder het roepen van „één, tweoj
driehup", de manden met de!
slachtoffers omhoog, zodat iedereeni
kon zien wie er in zaten. Het bleek 1
een man en een vrouw uit Sommelsdijk
te zijn, die elk hun wettige partner had
verlaten en samen hun intrek hadden
genomen in een woning te Nieuwe
Tonge.
De inwoners van Nieuwe Tonge had
den reeds enkele avonden ketelmuziek
gemaakt voor hun huis, waarop het stel
echter in het geheel niet had gerea.
geerd. Vandaar dat een aantal Nieuwe
Tongenaren besloot om beiden uit hun
huis te halen en hen terug te brengen
naar het dorp waar ze thuis behoor
den.
Vele Sommelsdijkers sloten zich zij
de optocht aan. Bij de kruising Voor-
straat-Krakeelstraat aangekomen, aar
zelde de menigte welke kant men ver-
der zou opgaan. De inmiddels ten to
nele verschenen veldwachters konden
daardoor ingrijpen en de slachtoffers
bevrijden, zodat deze zich uit de voeten
konden maken.
De „Sommerdiekers" namen' het toer.
op voor hun tw^ee gemolesteerde dorps
genoten en verdreven op hardhandige
manier de Nieuwe Tongenaars naar
hun eigen woonplaats.
J. L. BRABERI
Laat on
vallen-
Beste meisjes en jongens!
In dit kinderhoekje begin ik dadelijk
maar om het nieuwe raadsel op te
schrijven. Aan de beurt is
APRIL-RAADSEL 2
1. Eerste vrouw van koning Ahasve-
ros; zie boek Ester.
2. Goddeloze koningin; vrouw van
Achab.
3. Eerse hogepriester in Israël.
■4. Andere naam voor Tabitha; zie
Handelingen.
5. Zoon van Boaz en Ruth.
6. Purperverkoopster, die onder de
prediking van Paulus tot licht
kwam.
7. Geestelijke zoon van Paulus; zie de
Brief aan Filemon.
8. Vrouw van Jakob.
9. Eén van de richters van Israël.
10. Eén van de zeven diakenen; zie
Handelingen.
11. Vader van de profeet Jona.
De beginletters van deze woorden vor
men een andere naam voor de lijdens
weg van Christus.
Dit raadsel werd ingezonden door
Klazina de Vogel uit Melissant.
Dank je wel, Klazina!
BRIEFWISSELING
Marian Vroegindeweij, Middelharnis.
Hartelijk welkom, Marjan! Je bent al
flink van wal gestoken, want ik zie al de
oplossingen van de raadsels er al bij
gestopt! Ik hoop dat je lange tijd met
plezier zal kunnen meedoen. Als je iets
niet weet, dan heb je nog twee zussen,
die het klappen van de zweep al kennen.
Wilma Bechtum, Dirksiand. Allereerst
nog hartelijk gefeliciteerd met je ver
jaardag. Is het druk geweest bij jullie
thuis? Je rapport ziet er best uit. Pro
beer het zo maar vol te houden. En nu
de prijs: ik hoop voor je, dat die er ein
delijk zal zijn. Heb je meneer B. niet
meer eens gevraagd waar die toch bleef
m.et de prijs? Ik weet echt niet hoe het
gekomen is. Het verzenden van de prij
zen gaat achter mij om. Ik zelf houd er
niet van om de kinderen zó lang te la
ten wachten.
Tini Dekker, Biggekerke. Het is heel
goed dat je ingezonden hebt wat je er
van gemaakt had. Er zijn meer kinde
ren, die niet alles hebben. Je zelfge
maakte raadsel kwam goed van pas,
want we zijn nog in de lijdenstijd, maar
nu was er nog iemand vóór je, ook met
een' raadsel, dat afgestemd is op deze
tijd, en dat raadsel krijgt nu een beurt.
Als Pasen voorbij is, heeft het niet zo
veel zin om zulk een raadsel een plaats
te geven. Probeer maar eens aan een
ander. Wil je voortaan denken aan adres
en leeftijd? Jij doet nog niet zo lang
mee, dus zeg ik het maar even.
Tjeerda Verolme, Middelharnis. Ik hoop
dat het zal gaan in die brugklas. Je
kan eens proberen. Als ik je rapport zie,
dan heb ik er wel moed op. Weet je
wat belangrijk is? Dat je het nog steeds
fijn vindt op school! Wat zal Piet blij
zijn met die Zündapp! Maar ik ben net
als je vader en' moeder: ook niet zo
brommeraohtig. Zulke jongens kunnen
zo woest rijden soms. Ze willen zo vaak
laten zien wat ze durven, en dan komen
er zo gauw ongelukken.
Janneke Vroegindeweij, Middelharnis
Een best rapport, Janneke! Houden zo,
als je gezond mag blijven! Hebben jul
lie ook zo lang op de prijs moeten wach
ten? Gelukkig dat je de brief nog even
open gelaten hebt, want nu kon je nog
er bij schrijven, dat alles in orde was
met de prijs. Fijn, nu kan ik rustig
slapen.
Lenie de Jong, Ouddorp. Hoe vonden
de docenten het eten, waaraan jij hebt
geholpen om het klaar te maken? Zijn
er geen klachten gekomen? En hoe is
het type-examen afgelopen? Ik hoop
van goed. Je rapport vind ik mooi. Dat
je niet zo muzikaal bent, dat kun je ook
niet helpen. Kan er geen halfje bij voor
muziek? Wat vind je er moeilijk van?
Toos van Béilzen, Middelburg. Het
spijt me, dat dit je laatste brief is,
maar ik kan er niets van zeggen: je
werk op school moet je zeker goed bij
houden. Je wilt natuurlijk zo'n rapport
houden; het is heeL goed. Het was niet
zo'n leuk plezierreisje naar Oostburg,
met die mist. Het wordt hoog tijd, dat
er een' vaste oeververbinding komt. Nou
Toos, het allerbeste verder, hoor!
Corrie Vroegindeweij, Middelharnis.
Hoe kwamen jullie op het idee O'm
aan de burgemeester verlof te vragen
voor de toren? Ik vind het wel een
durf, hoor! Het is leuk van de burge
meester dat hij het toestond. En jullie
hebben veel gezien. Ga je nu later
met Anja? Het was jammer dat ze toen
ziek was.
Janny <de Jong, Ouddorp. Al is het
wel wat laat, toch nog hartelijk gefeli
citeerd met je verjaardag. Je doet goed
je best op school; dat zie ik aan je
cijfers. Het pakje zal ook wel mooi
worden, want voor dat vak heb je een
acht. En Thijs heeft ook goed gewerkt.
Die enkele minnetjes zal hij wel probe
ren weg te werken; die staan er mis
schien niet meer op zijn volgend rap
port. Jullie zagen met vreugde de va
kantie tegemoet. Is het naar jullie zin
gegaan?
Corrie van Rossum, ZeisU Je hebt
voor goede cijfers gezorgd, hoor! Reke
nen' is niet zo hoog, maar toch niet on
voldoende. Vind "je dat vak niet zo ge
makkelijk? Kunnen jullie Engelientje
en Robbert verstaan? Hun taal lijkt
veel op het nederlands, maar als zij
vlug spreken, valt het toch nog niet zo
mee om hen te volgen. Het kan ook zijn
dat ze gewoon nederlands spreken, want
ze gaan nog niet op school.
Jos Janse, Serooskerke. Je cijfers
zijn ongeveer als de vorige maal. Jam
mer dat je die negen niet gehaald hebt
door minder netheid. Ja schrijven
blijft een zwak plekje tussen de andere
mooie cijfers. Je zal geen „hand van
schrijven" hebben, zegt men' dan wel
eens. Maar toch, door veel oefening is
er veel aan te doen. Nu zullen de paar
den van Jongepier al 'heel wat kalmer
zijn dan op de eerste dag dat ze naar
de wei mochten.
Tineke van Rossum, Zeist. Wat heb
jij een mooi rapport! Er is één zeven,
en de andere cijfers zijn daar allemaal
boven. Ik zie zelfs twee negens, en dat
voor vakken, die veel kinderen niet zo
gemakkelijk vinden: rekenen en taal. Ga
zo maar door, Tineke!
Irna Lodder, Sommelsdijk. Kun jij
begrijpen, dat er kinderen zijn, die het
derde raadsel zo moeilijk vonden? Jij
hebt al de namen met de tekstplaatsen
er bij. Dat is een heel werk geweest, zeg!
Maar die kinderen hadden het eerste
raadsel zonden open plaatsen, en dat
was bij jou niet. Zo gaat het nu: de
een vindt dit gemakkelijk, en de ander
weer iets anders. Vriendelijk bedankt
voor de imooie foto, met jou en' Hummel
er op. Nu weet ik ineens met welke
prachtige hond je geregeld op stap gaat.
Hoe gaat het met de konijntjes?
Janny van Rossum,, Zeist. Er zat haast
achter, want je moest om acht uur al
op school zijn. Maar als het om een reis
te doen is, dan kunnen de meeste lïin-
deren wel goed opstaan. Je kan wel
begrijpen, dat ik heel benieuwd ben, hoe
alles daar is gegaan. Het is de mooiste
streek uit ons land, en jullie zullen ze
ker wel 'hebben genoten, en geleerd.
Eric GuUjam, Krabbendijke. Jammer
van die paar onvoldoendes. Je zet er
niet bij voor welke vakken die zijn. Wat
vind je er moeilijk van? Steeds goed
luisteren en vragen, en wat je niet weet,
weer maar vragen. Door veel vragen
wordt men wijs. Dat uitstapje naar
Vlissingen zal je wel mooi gevonden
hebben! Kon je slapen, zo dicht bij de
zee?
Elly Voortman, Ouddorp. Het was
niet leuk voor je om naar school te
gaan, toen Joke en Janneke vrij waren.
Maar jij had de vrije dagen nog te goed.
Ik snap heel goed, dat die grote zussen
veel moeten leren, al is het vakantie.
Jij hebt mooie cijfers gehaald, hoorl
Met lezen en' rekenen gaat het zéker
goed. Ik denk dat je graag naar school
gaat.
Hedie den Boer„ Herkingen. Fijn zeg,
dat je geslaagd bent voor het verkeers-
examen! Nu moet je alles wat je geleerd
hebt, m.aar goed in de praktijk bren
gen. Want weten en niet doen, dat is p
dom. Wat v;re weten, moeten we ook
doen natuurlijk. Je hebt mooie cijfers,
Hedie, maar die tv/ee vakken blijven
slapjes. Met een vijf kun je twee kan
ten uit: naar boven en naar beneden.
Ik hoop dat het naar boven zal gaan;
dan ben je meteen de onvoldoendes
kwijt.
Rinus Guiljam, Krabbendijke. Heb je ji
de oplossing gezien van dat „moeilijke"
derde raadsel? Nou, dan kun je toch niet
zeggen, dat het moeilijk was? Dat is al
tijd zo: 'het is maar een „weet". Wat
is jullie kinderkoor groot, zeg! Doen ze
allemaal hun best om mooi te zingen?
De vogeltjes van Henk zullen het wel
fijn vinden met dat mooie weer. Daar
om gaan ze zeker al broeden. Dan komt
er levendigheid in de volière.
Allemaal de vriendelijke groeten van
jullie Oom Ko,
De eerste africhtingen zijn reeds ge
pleegd. Zelden zal het weer zo goed ge
weest zijn en derhalve zijn de eerste
verliezen gering. Toch sneuvelen er tel
ken jare bij de beginvluchten enige
duiven.
Soms zelfs hele goede. De draden zullen
er niet vreemd aan zijn. Eer we aan de
eerste vlucht toe zijn nog even een re
sumé van prestaties der oude duiven in
1973. 50 duiven kwamen tot 5 prijzen.
Met zes prijzen kwamen 40 vogels uit de
bus.
Te Stad aan 't Haringvliet kwamen 4
duiven tot zeven prijzen van P. J. Hui-
zer 1266963 en 423513. Van B. Visser
1048435; Van E. L. Trommel 1048896.
Zeven prijzen behaalden te Dirk.sland:
1033403 van L. Arensman en 421183 van
J. Hoekman; 1244202 en 479293 van A.
Mans te Herkingen; 474233 van H. Kie
vit; te Middelharnis 468045 van Joh. Vis
van Heemst; 468149 van C. Vroeginde
weij (in 1972 9 maal prijs); te Ouddorp
1034098 van W. Kievit; 470691 van C. J.
Tanis. Te Stellendam vijf stuks van
comb. Hoek-van Lenten: 466636, 365776
(alle jaren goed); 365792, 1039592 en
1033313; 4 raspaardjes van J. Smits met
7 prijzen zijn: 1033083, 6155541, 835986,
1240899; van Arend Spuy 1033133.
Een paar uitblinkers behaalden actó
prijzen. De „207898" en de „1033372" van
J. V. Seters. Gerekend over 3 jaar be
hoort de „98" wel tot de allerbesten van
Flakkee. A. de Gans had er 2 van 8
prijzen, de 500446 en de 819798.
Ook een goede van 1972 is de 469059
van N. H. v. d. Groef. In 1973 goed voor
negen prijzen.
C. J. Tanis te Ouddorp heeft er zelfs 2
met negen prijzen, de 1034421 en 1034425
A. de Gans eveneens 9 met zijn sterke
fondduif 500444.
De 1048518 van P. J. Huizer eveneens
9 maal raak. Ook de 1048431 van B.
Visser, vorig jaar al niet te kloppen,
bracht het tot negen prijzen. De super-
duif had C. J. Tanis, de „462851" behaal
de zelfs elf prijzen.
Al deze prijzen berekend naar een
klassering 1 4..
Met deze gegevens sluiten we 1973 a£
en zien vooruit naar de eerste officiële
wedvlucht vanaf Duffel op 26 april a,s.
Dan worden de eerste tropheën 1974
vergaard. De hier bovengenoemde dui
ven zullen er vast weer bij zijn.
