IIAtlDEn - niEUWS
Ie heren van Domburg
V.V.O.-ers bewonderen
Arie Keijzer's
nieuwe huispijporgel
INGER
Zeeuwse wandelingen
,blad
Vrijdag 28 september 1973
No. 4225
r&
1388
ïas,
JR
,50
,50
,50
lliet
it -U
Tel. 3975 MIDDëLHRRNIS
V..
.'.-'iMl—IIM'fMIII
blik op kerk
en samenleving
De slotzin van de troonrede
Pro en contra Publieke be-
lydenis van ongeloof.
Aan de discussie die vorige week op
in? gekomen is naar aanieiding van
siclzin van de troonrede-1973 Isan ik
dlicht niet veel nieuwe gedachten
icïoegen. Kr helemaal over zwijgen is
IC evenwel ook onmogelijk, daarvoor
de zaak te belangrijk. De bewuste
Jotzin luidde: „Met het uitsproeken
lan do hoop dat wij daartoe de kracht
ilen ontvangen, verklaar ik deze zit-
van de Staten-Generaal voor ge-
ipend'. Voorheen bevatte de slotzin
lii de troonrede steeds een wens of een
lede dat „God ons de wijsheid en de
•achten zal schenkenof een der-
jke formulering, waarin in elk geval
afhankelijkheid van de Almachtige
jt uitdrukking werd gebracht. Het ka-
linet-Den Uyl heeft gemeend met deze
'aditie te moeten breken en heeft be-
-ust Gods Naam weggelaten uit de re-
waarmee de nieuwe zitting van de
ilaten-Generaal werd geopend.
I .Men kon de laatste dagen allerlei
(temmen horen opgaan, die beweren dat
I slotzin uit de troonrede slechts een
Iraditie, en dan nog een zinloze traditie
Immers, wanneer een regering in
Irole meerderheid toch niet in God ge-
fl, dan is het aanroepen van Zijn
haam maar een ijdel gebruik van die
jlaam. En dan is het alleen maar kon-
lekwent die Naam ook weg te laten.
pp grond van deze en dergelijke argu-
tienten is op verschillende plaatsen ook
let ambtelijk gebed in de vergaderin-
[)are
ber a.s.
iet lot
gen van de gemeenteraad afgeschaft.
De meerderheid gelooft toch immers
niet iii God, dan heeft het bidden tot die
God ook geen zin
Hoe sterk deze argumenten ook
schijnen, er is nog een andere kant aan
de zaak. Volgens de Schrift en de be
lijdenis van de Reformatie is de over
heid Gods dienares. Of de meerderheid
daarmee instemt of niet, doet niet ter
zake. Maar de overheid heeft publieke
lijk te belijden dat ze van de Almach
tige God afhankelijk is, en dat ze in Zijn
dienst staat. Men kan daar misschien in
de praktijk niet veel van merken het
is ook bijna onmerkbaar geworden in
de Nederlandse politiek maar be
paalde formuleringen helpen de over
heid toch nog steeds zich haar hoge
roeping bewust te zijn.
Joop den Uyl en zijn ministers mogen
dan zeggen dat ze zich niet geroepen
voelen om in het openbaar Gods Naam
te belijden, met het weglaten van die
Naam doen ze publiekelijk belijdenis
van hun ongeloof. En ze doen dat niet
namens zichzelf, maar ze doen dat in
feite namens de Nederlandse natie. De
regering heeft met de slotzin uit de
troonrede ten overstaan van het hele
volk verklaard: „Met God wensen wij
niets te maken te hebben, Die heeft in
ons staatsbestel afgedaan". En dat is
een zaak die ons allen met huivering
moet vervullen.
De volgende stap, die vroeg of laat
automatisch moet volgen is dat de for
mulering „Juliana bij de gratie Gods
koningin der Nederlandenwordt
herzien. Er zijn in het verleden reeds
suggesties gedaan om daarvan te ma
ken „steunend op de traditie...", maar
zover is het nog niet gekomen.
We kunnen in elk geval met droef
heid vaststellen dat de ontkerstening
doordringt tot diep in ons politieke be
stel, zó zelfs dat officieel met God en
Zijn Woord wordt afgerekend. We wor
den geregeerd door mensen die in grote
meerderheid lijken op de mensen uit
Psalm 2; die zeggen: „Laat ons Zijn
banden verscheuren en Zijn touwen van
ons werpen". Maar er staat ook nog
iets achter: „Die in de hemel woont zal
lachen, de Heere zal hen bespotten".
WAARNEMER
j De stad en de heerlijkheid Domburg
lijn altijd een begerenswaardig bezit
leweest. In 1G48 werden Domburg en
pstkapelle door prins Willem II aan
Middelburg verlracht voor de bijzonder
jioge som van 213.000,Enige jaren
er was de prijs geweldig gezakt. We
tens geldgebrek moest Middelburg bei-
Be plaatsen in 1679 weer verkopen ze
trachten toen slechts ruim 52.000,—
lp. Door de slechte koop van burge
meester Thibaut had Middelburg m 30
ar dus ongevear 160.000 gulden ver
ren. Domburg kwam toen in bezit van
Ir. Edualdus van de Perre, na zijn
lood werden stad en heerlijkheid Dom-
purg verkocht aan Johan Cau te Mid-
pclburg.
Vorstelijk bezoek.
I Hei bovenstaande was maar om te la-
zien hoeveel een ambachtsheer er
voor over had om zich heer van
Pomburg te mogen noemen. We moe-
pn even terug in de geschiedenis.
In 1351 zitten we midden in de Hoek-
en Kabeljauwse twisten tussen gra-
|in Margaretha en haar zoon Willem V.
peer Boudewijn van Domburg kiest de
pide van Willem, maar wordt verslagen,
pt hem een boete oplevert.
Later ontmoeten we de machtige He-
■611 uit het geslacht van Borssele (en
Pter van Bourgondië), die op het kas-
M Zandenburg bij Veere woonden. De
Mtste, Maximiliaan van Bourgondië,
netf in 1558 kinderloos en met veel
puld. Onze landsheer Filips II kocht
pn in 1567 de heerlijkheid Domburg,
[Toen hij in 1581 werd afgezworen
>ani Domburg aan prins Willem. Het
jin het bezit van de Oranjevorsten
Rurits, Prederik Hendrik en Willem
■gebleven. Zoeven hebt u kimnen le-
-n dat de laatste het verkocht aan de
pd Middelburg.
[Domburg heeft dikwijls bezoek ge-
facl van vorstelijke personen. Het was
rn belangrijke plaats, had stadsrech-
|W en nam stadsallures aan. Het stads-
pstuur bestond in het begin der 17e
TOW mt een baljuw, 2 burgemeesters,
jscliepenen, een secretaris en soms ook
^n pensionaris. In 1585 was prins Mau-
rits hier, in 1786 woonde Willem V het
ringrijden „door burgers en boeren" bij
en gaf als prijzen twee gouden medaljes.
Ook Lodewijk Napoleon en zijn broer
de keizer (die 1000 francs gaf voor de
armen) bezochten Domburg. Evenals de
drie koningen Willem en de latere ko
ninginnen.
Maar toen in 1795 de Fransen in ons
land kwamen, was men niet Oranjege-
zind: vóór de kerk danste men om de
vrijheidsboom!
De Ambachtsheer.
In vroeger dagen had een ambachts
heer veel rechten en viel er bij het be
zit van een heerlijkheid ook nog aardig
wat te verdienen. Bij het strandrecht
b.v. had hij altijd recht op 1/3 van de
waarde, ook als de eigenaar opdaagde.
Verscheen deze niet dan was alles voor
de ambachtsheer. Alles, verminderd
met wat de strandjutters stilletjes had
den meegepikt, want nergens was de
strandroof zo erg als in Domburg.
Meestal verpachtte hij dit recht voor 100
pond Vlaams 600,— (in 1667 bracht
het aangespoelde 4.500,op).
Hij had het jachtrecht in de duinen
en de weiden rond Domburg.
De molen met de dwangmalerij bracht
ook heel wat op. Niemand mocht zijn
graan malen dan op de molen van de
ambachtsheer, die weer verpacht werd.
Verder moesten 25 ingezetenen hem 2
dagen per jaar kosteloos dienen met
wagen en paarden. Bij het aanstellen
van een regeringsbeambte en het be
roepen van een predikant had hij ook
een en ander te zeggen.
En dan mocht hij de titel voeren van
de stad: heer van Domburg. Dat is vrij
wel het enige recht dat tegenwoordige
ambachtsheren nog hebben. Als de ban
kier Hoegen te Middelburg ,de Heer
lijkheid Hogelande koopt (in 1910 voor
dMiO,mag hij zich in het vervolg
Hoegen van Hogelande noemen. Meer
voordelen zijn er tegenwoordig meestal
niet aan zo'n ambacht verbonden.
Badplaats.
In 1838 is het begonnen. Een Middel-
Walcherse strand.
J.l. zaterdagmiddag toog een gezel
schap Flakkeese orgelvrienden van de
V.V.O. per touringcar van de firma
Buijssc naar het snelgroeiende Wad-
dinxveen, met als doel eens kennis te
maken met het nieuwe huispijporgel
van hun oud-V.V.O.-bestuurslid Arie J.
Keijzer, dat hij in zijn riante drive-in
woning aan de Jan Dorrekenskadc al-
daai' liet bouwen.
Al verschillende jaren leefde er bij
Arie Keijzer een groots plan, n.l. zelf
een eigen huispijporgel te bezitten, een
instrument waarop prakties de gehele
orgelliteratuur in haar div. stijlperioden
vertolkt zouden kunnen worden, en dat
in haar proporties aan een volledig
kerkorgel zou moeten voldoen. Door het
verwezelijken van dit plan zou hierdoor
voor Arie Keijzer de mogelijkheid wor
den geschapen om op elk gewenst uur
van de dag thuis te kunnen studeren.
De mogelijkheden voor deze dagelijkse
studio liggen voor Arie Keijzer die als
vaste organist aan de Rotterdamse
„Doelen" is verbonden niet altijd gun
stig, gezien de vele evenementen en re
petities die in dit gebouw worden ge
houden. Daarbij genomen legt dit ge-
bouv/ met het grote vier klaviers orgel,
om daarop dagelijks te studeren, nu
vooi- hem ook weer niet vlak naast de
deur.
Vervolgens moest het een instrument
worden dat als orgel qua opbouw ge
heel moest passen bij het smaakvolle
interieur van de grote kamer in zijn
woning. Gedacht werd aan een huis
pijporgel dat tenminste over drie ma
nualen zou moeten beschikken, met een
ruim aantal stemmen, en daarnaast een
zelfstandig pedaal met een flinke be
zetting aan stemmen.
In overleg'met zijn broer Jan Keijzer,
mede-firmant van Orgelbouw Leeflang
te Apeldoorn, welke firma ook de op
dracht ontving, kwam het grote plan
eerst op de tekentafel terecht. Er werd
mat recht gesproken, „gepast en geme
ten", want men bescliikte maar over
een bepaalde geringe ruimte voor plaat
sing in de kamer.
Uit vele enorme voorbereidingen
kwam tenslotte een huispijporgel tot
stand, dat vele bewondering op orgel
bouwkundig gebied afdwingt. Het is
n.l. een huispijporgel met maar liefst 21
zelfstandige stemmen geworden, die
verdeeld zijn over het eerste manuaal 3
stemmen, het 2e manuaal 6 stemmen,
het derde manuaal ook 6 stemmen en
tenslotte het pedaal met een rijke be-
zig-zag vanaf f 209,-
Reparatie van aUe merken.
burgse familie had de Scheveningse ba
den gebruikt. Daarna bezochten ze
Domburg. Waarom zouden ze hier niet
kunnen baden? Een breed strand, het
zelfde water als in Scheveningen, en
veel gemakkelijker te bereiken. Waar
om het ver zoeken als het dichtbij te
vinden is. Er werd een badkoets aange
kocht en Domburg was een badplaats
gev/orden!
Twee jaar later werd er een badpa
viljoen gebouwd met uitzicht op de zee.
In 1889 werd het afgebroken en op de
zelfde plaats een nieuw gebouwd dat
nog bestaat, de bouwsom was 33.000,
(van het eerste 8.000,—).
Van de badplaats Domburg moet men
echter in deze jaren niet al ie hoge ver
wachtingen hebben. Vooral 's zondags
middags kwamen er nogal wat dagjes
mensen uit Middelburg. Voorname fa
milies met eigen equipage gingen dan
na de morgenkerkdienst „duinrijden":
een tochtje naar Domburg maken. Nu
vanaf 1838 de hele Noordweg bestraal
was, ging dat beter dan vroeger door
hec zand. Om deze zondagsontheiliging
tegen te gaan, werden 's zondags de
poorten van 8 tot 5 uur gesloten gehou
den. Maar met een fooi aan de poort
wachter was meestal wel iets te berei
ken. Echte badgasten voor een langer
verblijf kwamen er nog niet veel. Hoe
moe.sten ze in Domburg komen?
Zeeland had nog geen spoorlijn, de
reis naar Middelburg was lang en moei
lijk. Van daar naar Domburg was er
geen postkoets of tram. Met de boot
door de Domburgse watergang of een
rijtuig huren was het enige wat er op
zat.
Toen later de Zeeuwse spoorlijn was
aangelegd en de stoomtram door Wal
cheren reed, ging het heel wat gemak
kelijker. Toen werd het Badhotel ge
bouwd (1866), rustig gelegen even bui
ten Domburg.
Na die tijd begonnen er steeds meer
gasten te komen. Ook vorstelijke per
sonen, zoals koningin Elisabeth van
Roemenië, beter bekend onder haar
pseudoniem als schrijfster: Carmen Syl-
va (1889). Deze naam staat nog op de
villa vlak aan zee waar ze woonde.
Jaar op jaar kwam ze hier terug.
De bekende schilder Jan Toorop
heeft meermalen op Domburg vertoefd.
Hier tekende hij de stevige Westkappel-
se dijkwerkers.
Een andere beroemdheid, die 's zo
mers ieder jaar te Domburg verbleef op
zijn villa Irma, was dr. Mezger, een
masseur, die met zijn nieuwe methode
veel succes had. Verscheidene vorste
lijke personen heeft hij behandeld. In
1910, een jaar na zijn dood is op het
Groentje een bronzen borstbeeld voor
hem opgericht.
Domburg is een moderne, graag be
zochte badplaats geworden.
Middelburg.
L. van Wallenburg.
Het fraaie huispijporgel van
Arie J. Keijzer
Gebouwd door de Apeldoornse orgel
bouwers Ernst Leeflang en Jan Keijzer
Arie Keijzer was zelf adviseur terwijl
zijn jongste broer Johan Keyzer die als
intoneur bij genoemde firma werkzaam
is, het orgel heeft geintoneerd.
De dispositie van het orgel is als volgt:
Manuaal I (Positief): Blokfluit 4 voet;
Prestant 1 vt. en Harpregaal 8 vt.
Manuaal II (hoofdwerk): Roerfluit 8
vt., Prestant 4 vt, Ged. Quint 2 2/3 vt;
Woudfluit 2 vt.; Mixtuur 2-3 sterk 2/3
vt. en Regaal 8 vt.
Manuaal IH (Nevenwerk): Holpijp 8
vt.; Ged. Fluit 4 vt.; Prestant 2 vt.;
Terts 1 3/5 vt.; Nasard 1 1/3 vt.; Cymbel
1 sterk V4 vt.
Pedaal: Bourdon 16 vt.; Gedekt Bas
8 vt.; Gedekt 4 vt.; Quintadeen 2 vt.;
Ranket 16 vt. en Vox Humana 8 vt.
De mechanische registers zijn o.a. de
Koppels van de klavieren II aan III en
de pedaalkoppels aan de klavieren II en
III en de Cymbelster; nachtegaal en
Tremulant.
zetting van nog eens 6 stemmen. Ver
volgens kreeg het Instrument de ge
bruikelijke manuaal- en pedaalkoppe
lingen en als „klapstuk" een titelende
buUendo cimbelster en een nachtegaal
register.
Het regeerwerk van dit rein mecha
nische sleeplade-orgel en het pijpwerk
van de 21 stemmen werden geplaatst in
een gesloten orgelkas met een hoogte
van 240 cm, een breedte van 140 cm en
een diepte van 100 cm. Zij die enig be
grip van een mechanisch orgel hebben,
een instrument van een dergelijke
grootte zullen begrijpen dat er grote
orgelbouwkundige kennes voor nodig is
om dit alles in een kas van deze geringe
afmeting te kunnen plaatsen.
De orgelkas is geverfd in een rustige
grijs-groen tint van glanzende lakverf,
dat hier en daar in de eenvoudige ver
sieringen is afgezet met bladgoud. De
registerknoppen en de bakstukken van
de klavieren zijn vervaardigd van een
edele houtsoort.
Al dadelijk na aankomst van het ge
zelschap nam Arie Keijzer achter de
klavieren plaats en liet de V.V.O.'ers de
enorme klankmogelijkheden van dit or
gel in een serie korte Improvisaties ho
ren. Wij maakten hierin kennis met de
l verschillende fraai geintoneerde stem
men, die allen toch een intie7n karakter
droegen, dat aangepast was aan de
ruimte.
Na deze korte inleiding werd door
Arie Keijzer een bespeling gegeven
voor de ruim 30 aanwezigen. Geopend
werd met de 11 delige „Gloria" van
Couperin een bekende komponist uit de
Franse barok periode. Dit was door Arie
Keijzei' met opzet gekozen, omdat dit
werk uitermate geschikt is om daarin
het orgel in verschillende registraties te
beluisteren, o.a. ook de verschillende
vulstemmen en tongwerken, waarvan
het gebruik in de vertolking van deze
muziek onmisbaar zijn.
Vervolgens speelde Arie Keijzer de
bekende Aria in F en de drie delige
Fantasie in G dur van Joh. Seb. Bach,
waarna hij de bespeling afsloot met een
gedegen en sprankelende improvisatie
over de 100e Psalm, door één der aan
wezigen als thema opgegeven.
Na afloop werd nog gezamelijk in een
restaurant te Waddinxveen koffie ge
dronken en richtte dhr. Th. van Duren
Jr. als bestuurslid van de V.V.O. nog
enige woorden van dank aan de fam.
Keijzer voor hun hartelijke ontvangst
in liun woning.
Om 7 uur arriveerde de V.V.O.'ers
weer op Flakkeese bodem en konden op
een zeer geslaagde excursie terugzien.
Middelharnis.
T. Stolk.
Deze vraag- en antwoord-rubriek staat
geheel t«n dienste van de lezer die er
kosteloos gebruik van kan malceo. Uw
vragen op velerlei gebied kunt u sturen
aan: Redactie Eilanden-nieuws, postbus
8, Middelharnis, met in de linkerboven
hoek „Vragen-rubriek" vermeid. De
vragen worden door deskundigen be
antwoord en zullen binnen enkele we
ken na de inzending compleet met ant
woord in deze rubriek worden gepubli
ceerd.
SELDERIJ
Daai ik last heb van rheuma en hoge
bloeddruk werd mij aangeraden om sel
derij te trekken en dat water te drin
ken. Het zou de rheuma genezen en de
bloeddruk verlagen. Voor de bloeddruk
heb ik van de dokter tabletten; kan ik
dat doen zonder nadelige gevolgen?
Antwoord: Selderij is HET kruid voor
lijders aan reuma en jicht en voor dege
nen die dat niet willen worden. Wie
vaak gebruik maakt van de knollen en
de bladeren zal niet snel last krijgen
van nlergruis of nierstenen. Ook voor
lijders aan waterzucht is het een ge-
neesmiiddel van grote betekenis. Een
gunstige uitwerking op te hoge bloed
druk is ons niet bekend, daar zijn weer
andere middelen voor. In verband met
uv/ tabletten lijkt het ons niet raadzaam
om zelf verder iets tegen de te hoge
bloeddruk te ondernemen. Bovenstaan
de gegevens hebben wij uit het boek
De Kleine Dokter", door A. Vogel,
uitg. Biohorma, Elburg. Dit homeopathi
sche boek is reeds in de 20e druk, waar
van C Nederlandse. Wellicht kunt u het
eens ter inzage krijgen in een Openbare
Leeszaal.
DUIMSTOKKEN
Wij hebben 2 duimstokken; op de ene
staat „niet voor handelsdoeleinden" en
op de andere staat „Niet voor huishou
delijk gebruik". Wat is het verschil
tussen deze beide? Wat betekent het?
Antwoord: Voor handelsdoeleinden
dient men gebruik te maken van duim
stokken die regelmatig door de IJk-
dienst worden geijkt; dit om het publiek
te verzekeren van exakte maten. Duim-
stoklien die niet voor dit doel zijn ge
maakt, die dus niet zo erg nauwkeurig
zijn, moeten derhalve de opdruk heb
ben „niet voor handelsdoeleinden" of
„voor huishoudelijk gebruik". Wij ver
moeden dat de ponsmachine die de op
druk op uw ene duimstok drukte per
abuis het woordje „niet" er ook op
heeft gedrukt. Al met al een grappige
kurositeit.
LEERPLICHT
Mijn klemdochter is 16 jaar; zij heeft
6 jaar lagere school gehad en 4 jaar
Huishoudschool, dus bij elkaar 10 jaar
school. Is zij nu met het nieuwe school
jaar verplicht om nog naar school te
gaan, of slechts enkele dagen per week?
Antwoord: De Leerplichtwet schrijft
totaal 11 jaar school voor, bestaande
uit 9 jaar normaal dagelijks onderwijs.
De overige 2 jaar mogen partieel (ge
deeltelijk) zijn, "maar minstens 1 dag
per week.
BIJSTANDWET
Wat is het verschil tussen het hoofd
van een onvolledig gezin en een alleen
staande met zelfstandige huishouding?
Dit naar aanleiding van het verschil in
bediagen, die volgens de Bijstandwet
op onze eilanden worden uitgekeerd.
N.l. resp. 110,20 en 90,75 p. week en
477,53 en 393,25 p. mnd.
Antwoord.: Een volledig gezin bestaat
uit een echtpaar al of niet met inwonen
de kinderen. Een onvolledig gezin be
staat uit één der echtgenoten met één
of meer inwonende kinderen, meestal
minderjarigen. Een alleenstaande met
zelfstandige huishouding behoeft wel
geen nadere toelichting. Als u schrijft,
dat beiden alleenwonend zijn, is dat be
slist onjuist. Mocht dit uiterlijk zo lij
ken, dan kan dat komen, doordat het
andere gezinslid of de andere gezinsle
den tijdelijk afwezig zijn v/egens ver
pleging, of om andere reden. Mocht de
situatie, die u op het oog heeft, hier
mee niet overeenstemmen, dan kun
nen wij niet eerder oordelen, dan na
dat wij meer informatie van u ontvan
gen hebben.
OUDE KRANTEN
In het kader van milieubewust leven
wordt ons dagelijks gewezen op het se-
lektief benaderen van onze afvalpro-
dukten. Een praktisch probleem: wat
doe ik met de stapels oude kranten, om
ze weer in het papierverwerkend pro
ces in te zetten? Hoe raak ik ze „nuttig"
kwijl
Antwoord: De groothandelaren in oud
papier, lompen en metaal verkopen hun
materiaal door aan de resp. verwerken
de fabrieken. M.a.w. van oude kranten
wordt weer papier gemaakt, bijv. klo-
setpapier. Van lompen maakt men een
zeer exklusieve „scheppapier". Indien
u uw oude kranten aan een voddenman
meegeeft, dan verkoopt deze ze weer
aan de groothandel. U kunt ze ook zelf
verkopen aan een groothandel; de op
brengst is wel zeer gering, zodat het al
leen lonend is als u een flinke partij
heeft. Voor adressen zie de telefoon
gidsen. Het e.e.a. is in ieder geval veel
milieubewuster, dan om ze zomaar bij
de vuilniszak te zetten.
METALEN DEKEN
Een tijd geleden meende ik ergens
gelezen te hebben, dat er voor bergbe
klimmers dekens zouden zijn van zilver
folie. Is zoiets nou wel sterk en warm
genoeg?
Antwoord: Hetgeen waar u óp doelt
zijn de zgn. aluminium-folie dekens,
welke voornamelijk gebruikt worden
om slachtoffers van ongelukken in te
wikkelen, aangezien ze heel erg goed de
warmte vasthouden. Derhalve zijn zeer
veel ambulances, als ook de wagens van
de Wegenwacht er mee uitgerust. Dit
materiaal is flink sterk; trekvastheid
1750 kg/cm2. Het smeltpunt ligt op 260
graden C, en de dikte is 0,013 mm.
Voor partikulieren zijn deze dekens
verkrijgbaar bij de A.N.W.B.-kantoren,
tegen een prijs van ca. 8,Door het
zeer lichte gewicht en hun hoog isole
rend vermogen, zijn ze bij uitstek ook
geschikt voor alpinisten; opgevouwen
zijn ze niet veel groter dan een pakje
sigaretten.
RIJWIELPLAATJE
Graag zou ik van u het volgende wil
len weten: 1. In welk jaar kwam het
eerste rijwielplaatje? 2. Wat voor kleur
had het? 3. Hoeveel kostte het?
Antwoord: Wij zullen uw vragen
overeenkomstig uw nummering behan
delen: 1. Op 20 juni 1924 werd het wets
voorstel van de toenmalige minister Dr.
H. Colljn goedgekeurd met 16 stemmen
vóór en 15 stemmen tegen, om het rij
wiel te belasten d.m.v. een plaatje, dat
erop bevestigd diende te zijn. Dit was
overigens niet de eerste keer dat men
het rijwiel ging belasten, het was ech
ter vvel de meest drastische en bekend
ste wijze.
2. Aanvankelijk was het plaatje ge
maakt van blank messing, daarna werd
rood-koper gebruikt en op het laatst
aluminium.
3. In, het begin kostte het 3,op 1
januari 1928 werd dit bedrag verlaagd
tot 2,50. In 1935 werd het, i.v.m. de
sterke toename van de diefstal van de
ze plaatjes, toegestaan om het ook los
bij zich te dragen, bijv. in de portefeuil
le.
Van 1924 tot 1927 werd de belasting
berekend over het kalenderjaar, dus van
januari tot en met december. Omdat dit
samenviel met de vervaldata van vele
andere betaalplichten, zoals verzeke
ringen e.d., heeft men in 1928 de ver
valdatum op het midden van het jaar
gesteld. Op 1 mei 1941 werd het „Fiets-
plaatje" door de Duitse bezettende
macht ingetrokken, in de hoop met deze
„populaire" maatregel meer sympathie
van het volk te winnen. Er is overigens
nog een hele kollektie rijwielplaatjes te
bezichtigen in het Belastingmuseum
„Prof. Dr. Van der Poel", Parklaan 14,
Rotterdam. De bovenstaande gegevens
zijn afkomstig uit het archief van de
„Stichting Fiets", p.a. R.A.I. Dokumen-
tatie Centrum, Europaplein 2, Amster
dam.
POSTZEGEL VERZAMELING
Mijn zuster heeft van haar overleden
echtgenoot een mooie postzegelverza-
meling geërfd. Kunt u ons vertellen op
welke wijze deze het best verkocht kan
worden, zodat hij het meeste opbrengt?
Antwoord: In de eerste plaats is het
natuurlijk mogelijk om zich te wenden
tot een postzegelhandelaar (of liever tot
verschillende, dan krijgt men een beter
beeld aangaande de waarde). Begrijpe
lijk is, dat dit lang niet zoveel oplevert
als bijv. een verkoop aan partikulieren;
de handelaren moeten er immers ook
aan verdienen. Daarnaast is het ook
mogelijk om er mee op een postzegel-
markt te gaan staan (bijv. iedere zater
dagmiddag in Utrecht op de Vismarkt).
Dit zal al wel een stuk meer opleveren,
zo niet het meeste. Maar men is meestal
niet in één keer alles kwijt, tenzij de
hele verzameling in één keer wordt
verkocht, maar dat gaat meestal ten
koste van een grote korting. Een an
dere methode is inzetten op een postze
gelveiling. Met een beetje geluk zijn er
wel wat geïnteresseerden in de zaal, die
dan tegen elkaar gaan opbieden. Mocht
dit niet genoeg zijn naar uw mening,
dan kunt u altijd nog de „kavel" in
trekken, en betaalt u uitsluitend de
vellingkosten. Voor informaties onatrent
dergelijke veilingen en evt. nadere tips
verv/ijzen wij u naar de redaktie van
het postzegelmaandblad „Mijn Stok
paardje", uitg. De Postiljon, Adenauer-
laan 268, Utrecht, tel. 030-937900, welke
zich bereid heeft verklaard u zonodig
verder te helpen.
