mmm
Overdenking
KltideAha-ehpe
LAAGVELD
^^5S?*5S5
uit de
Heilige Schrift
C. KIEVIT Zn.
Centrale Verwarming
VERVOLGVERHAAL
Bladz. 2
„EÏLANDEN-NIEUWS"
Vrijdag 25 mei
191J,
Deze vraag- en antwoord-rubriek staat
geheel ten dienste van de lezer die er
kosteloos gebruik van kan maken. V\f
vragen op velerlei gebied kunt u sturen
aan: Redactie Eilanden-nieuws, postbus
8, Middelharnis, met in de linkerboven
hoek „Vragen-rubriek" vermeld. De
vragen worden door deskundigen be
antwoord en zuUen binnen enkele we
ken na de inzending compleet met ant
woord in deze rubriek worden gepubli
ceerd.
RÖNTGENSTRALING
Ik werk ergens waar oolc Röntgen
foto's worden gemaalit van pijpen, dit
gebeurt in liet vertrelc naast mijn afde
ling. Er zit een 20 cm dikke muur tus
sen. Ik vraag mij af of er nu tooh een
schadelijke werking zou kunnen zijn.
Antwoord: Het is helaas niet moge
lijk uw vraag exakt te iDeantwoorden,
daar u ons toch te weinig gegevens ver
strekt. Zeer belangrijk bij de behande
ling is te weten hoe het apparaat ge
richt is en op welke sterkte het werkt.
Pas bij deze gegevens is na te gaan of
een ca. 20 cm dikke stenen muur vol
doende isolatie biedt.
RIJBEWIJS kelim: handwerken
Als een vrouw al jaren gescheiden
'leeft van haar man, kan zij dan haar
rijbewijs op haar meisjesnaam aanvra
gen? Het kentekenbewijs en andere
autopapieren staan op haar meisjes
naam. Er is geen pohtscheiding uitge
sproken. Kxint u ihij helpen aan een
adres waar men nog Kelim-handwenken
verkoopt? In Middelharnis niet meer!
Antwoord: De naam. op het rijbewijs
wordt overgenomen van het uittreksel
van het Bevolkingsregister. Het is dus
de vraag onder welke naam. u in dit
register vermeld staat; is dit uw meis
jesnaam (zo niet, dan kan dat welldcht
veranderd worden), dan kunt u dus een
uittreksel aanvragen. Hiermee gaat u
naar de Prov. Griffie, alwaar men ter
stond de naam kan veranderen; nieuwe
pasfoto's zijn niet nodig. Een adres
waar men nog Kelim handwerken ver
koopt is: „Tricolalne", Lijnbaan 43, Rot
terdam, tel. (010) 131719.
NOTARIS
Enige tijd geleden las ik in een tijd
schrift de raadgeving om als vrouw
ook inzicht in geldelijke aangelegenhe
den to hebben. Om niet overal vreemd
tegenover te staan, als men plotseling
alleen komt te staan. Men zou om. moei
lijkheden te voorkomen, bij een notaris
een testament kunnen laten opmaken,
waarin wordt bepaald, dat de overblij
vende partner als eerste over de be
zittingen kan beschikken. Kan dit? En
hoe gaat het dan met het blokkeren
van spaartegoeden en bankrekeningen?
Antwoord: Een notaris, die wij voor
de behandeling van uw vragen raad
pleegden, beantwoordde deze in eerste
instantie met een kortweg: „Ja, sinds
enige tijd kan bij testament bepaald
worden, dat de overblijvende huwe
lijkspartner als eerste over de bezittin
gen kan beschikken en dan ook als exe
cuteur 'testementair kan optreden".
Maar hij liet daa^ direkt op volgen:
„Laat de vraagstelster zioh vooral
voorlichten door een plaatselijke liota-
ris, vooral als er eventueel kinderen
zijn. Informaties worden geheel gratis
verstrekt en mochten de besprekingen
leiden tot het opmaken van een testa
ment, dan zijn de kosten
zeer gering gehouden. Een enkel testa
ment kost slechts 40,en een dubbel
testament 60,Dit advies geven wij
hierbij gaarne aan u door.
NOSTRADAMUS
Zou u mij iets meer kunnen vertellen
over de Franse arts en ziener Nostrada
mus; deze zou naar ik hoorde ca. 4
eeuwen geleden hebben geleefd? Kunt
u v/eUicht ook verwijzen naar literatuur
van/over hem?
Antwoord: Michel Nostradamus
(eigenlijk Michel de Nostra-Dame)
werd op 14 december 1503 geboren en
stierf op 2 juli 1566. Hij promoveerde in
1529 in Montpellier in de medicijnen.
Hij kreeg vermaardheid wegens zijn
aandeel bij. de bestrijding van de toen-
Tnaals in de Provence heersende pest.
Sinds ca. 1545 woonde hij in Salon bij
Aix, alwaar hij ook is overleden. Zo
als erg in trek in die ijd, schreef hij
prognosticaties (almanakjes). Hij werd
beroemd door zijn in kwatrijnen ge
schreven voorspellingen welke ontel
bare malen zijn herdrukt, vertaald en
bekommentarieerd, tot in onze dagen
toe. Objektief gesproken was hij eigen
lijk een charlatan, welke spekuleerde
op de lichtgelovigheid van zijn mede
mensen, maar astrologen e.d. hebben
hem door de eeuwen heen beschouwd
als een geniaal toekomstvoorspeller.
Helaas ontbreekt een op wetenschappe
lijk peil staand werk over zijn leven en
geschriften. Er is wel veel literatuur
over hem. Wij hebben slechts één Ne
derlandse vertaling kunnen vinden, n.l.
De Profetiën van Nostradamus, door W.
L. Vreede, 's-Gravenhage, 1941. Wel
licht kunt u dit werk bij een Openbare
Leeszaal ter inzage krijgen.
GODFRIED ROMANS
Ik 'ben een groot fan van Godfried
Bomans, de schrijver die helaas in 1971
overleed. Nu lees ik in het boek „Her
inneringen aan Godfried Bomans" op
blz. 33, dat in 1960 in Hengelo een fan
club van deze schrijver is opgericht.
Deze fanclub moet later naar Haarlem
zijn verhuisd. De naam van deze club
is: Godfried Bomans-Kring. Nu zou ik
ontzettend graag het adres van deze
vereniging weten.
Antwoord: Na het overlijden van de
schrijver is opgericht het „Godfried
Bomans Genootschap", waarvan voor
zitter is dhr. A. C. Koekebakker jr..
Rijn- en Sdhiekade 98 b, Leiden.
SUIKERGAST
Hierbij zend ik u een beestje, dat ik
bij het schoonmaken van mijn keuken
ben tegengekomen. Zou u mij kunnen
zeggen wat het is en als het schadelijk
is, wat er tegen te doen is?
Antwoord: Het diertje dat u ons toe
zond was een zgn. suikergast of zilver
visje (Lepisma saccharina), ook wel ten
onrechte sOhietmot genoemd. Deze
diertjes zijn onaangenaam, maar niet
erg hinderlijk. Ze zitten graag op voch
tige plaatsen, zoals aanrechtkastjes
(natte emmers), keukenkast, onder zeil,
vochtig behang e.d. Het voedsel van de
ze diertjes bestaat vnl. uit meel, suiker,
stijfsel e.d. en verder plantaardig afval
uit de keuken. Zij zijn -bijzonder lidht-
schuw en gaan derhalve alleen 's nachts
op voedseltocht. Ze zijn slechts schade
lijk omdat ze af en toe knagen aan be
hang, 'boeken, gesteven kleren en soms
gaatjes vreten in rayon. U kunt een val
maken van een omgekeerde kartonnen
doos, welke u op een verhoging plaatst.
Onder de doos legt u wat gekookt stijf
sel, een rauwe halve aardappel of ba-
naneschU. Tegen de verhoging plaatst
u een pa"ar schuinoplopende plankjes om
het oplopen te vergemakkelijken. Elke
morgen even kijken of er dieren inzit
ten. De deksel pas wegnemen als u het
geheel boven een emmer kokend water
kunt uitschudden. Dit dient u verschei
dene malen adhtereen te herhalen. In
de schuilhoeken kunt u fijne naftaline
of insektenpoeder strooien. Blijkt dit
alles niet voldoende effekt te geven, dan
kunt u nog gaan werken met een huis-
houdinsekticide van uw drogist, maar
voorlopig zouden wij u aanraden het
met de vallen te proberen.
RIJKSDAALDERS
Ik ben al een hele tijd in het bezit
van 2 rijksdaalders (1849' en 1938. Zou
u mij hiervan de waarde kunnen opge
ven?
Antwoord: Voor uw munten zullen
wij u drie kwaliteits-waarden opgeven:
S.N. (stempelnieuw) zonder ook maar
één krasje of plekje, MET stempelglans;
Z.F. (zeer fraai), kleia krasje, iets slij
tage; G. (goed) normaal gebruikt, maar
nog vv^lledig leesbaar:
S.N. Z.P. G.
Rijksdaalder 1849 (Kon. Willem II):
250,— 90,— 25,—
idem, 1938 (Kon. WUhehnina):
35,— 20,— 9,—
idem, grovere haarschikking:
100,— 50,— 20,—
Als u tvidjfelt aan de haarschikking
van uw exemplaar, kunt u ons een
overtrekje (met potloot op dun papier)
van deze munt doen toekomen. De hier
opgegeven waarden zijn kataloguswaar-
den. 'De in- en verkoopprijzen van de
handel kimnen lager resp. hoger liggen.
Bij transakties tussen partikulieren
werkt men meestal met 50-70*/o van
deze waarden.
OPRECHTHEID
„Laat mqn hart oprecht zgn tot
Uw inzettingen". Psalm 119 80a
Eenmaal heeft de harperaar onder
het oude testament zijn verlangen ver
tolkt met de woorden: Eén ding heb ik
van de HEERJE begeerd, dat zal ik zoe
ken: dat ik al de dagen mijns levens
mocht wonen in het huis des HEEREN,
om de liefelijkheid des HEEREN te
aanschouwen en te onderzoeken in Zijn
tempel. Is dat door genade ook uw
verlangen?
Dan zal ook bovenstaande bede u niet
vreemd zijn. Gods Woord geeft zovele
voorbeelden van degenen, die wandelen
in des Heeren inzettingen naar de vorm,
maar niet met het hart. Sommigen van
hen hebben hetzij vroeg of laat ook de
vorm verlaten, denk maar aan Demas.
Anderen daartegenover zijn hun gehele
leven in de vorm en dat zeer godsdien
stig opgegaan, zodat hun beeld getekend
staat in het leven van de dwaze maag
den, verwachting koesterend, dat ze zo
veel hebben gedaan voor God en Zijn
dienst en de Heere hun na dit leven
belonen zal. In deze bede om oprecht
heid gaat het niet over de vorm alleen,
maar om het wezen van Gods inzettin
gen: de oprechtheid des harten voor de
Heere.
Deze bede tekent dat er een volk is,
dat dit juist ter harte gaat. Zulken vre
zen dat zij zulken zijn gelijk de dwaze
maagden, gelijk een Büeam of een Saul
over wie de Geest des Heeren vaardig
werd en welke profeteerde, gelijk een...
vul zelf maar in.
Waarom worden nu juist die oprech
ten zo aangevallen met al deze zaken?
Wel dezen zijn door Gods genade in de
oprechtheid des harten bekend gemaakt
dat in hen de waarheid niet is. Gods
Woord leert ons, dat we door eigen
schuld kinderen van de vader der leu-
genen zijn, en naar zijn 'beeld vol van
geveinsdheid en van nature niets an
ders dan onoprechtheid. Dit openbaart
zich naar Gods Woord ook in het gods
dienstige leven.
Moest de Heere eertijds niet klagen
over het volk Israels: Wat hebt gij Mijn
inzettingen te vertellen, en neemt Mijn
verbond in uw mond? Dewijl gij de kas
tijding haat, en Mijn woorden achter u
henenwerpt. Zou dit in het algemeen
nu anders zijn; wel nog de Heere nade
ren met de lippen, maar het hart ver
van Hem houden. En is ook niet menig
maal nu het hart van Gods kinderen
verre van Hem? In die in de eerste
lokkings en trekkenstijd, toen waren ze
er met het hart bij, toen was het harte-
werk.
Toen konden ze instemmen met: Wat
blijdschap smaakt mijn ziel, -wanneer
ik voor U kniel in 't huis, dat Gij U
hebt gesticht. Door die trekkende lief
de met en aan Gods volk verbonden,
aan Zijn dienstknechten, was het hun
blijdschap en vreugde op te gaan naar
de voorhoven des Heeren. Er was maar
één verlangen dat was naar de Heere
en Zijn inzettingen. In hun gehele leven
wandelend in de tere vreze des Heeren,
waren ze in alles van Hem afhankelijk.
De 'bidder van bovengenoemde bede
moet en dat met vele van Gods volk er
varen, dat die innigheid en tederheid
zo verdwenen is. Ze leren hun eigen
hartenkermen als harde harten. Ze
kunnen er het hart niet meer bij krij
gen. Die hartelijke tranen weleer voor
de Heere uitgestort opgedroogd, hun
harten zo koud en ongevoelig. Weleer zo
'begerig naar onderwijs van Hem, zo
levenloos bij het lezen van Gods Woord
en de geschriften daarop gegrond.
Wanneer ze zo zitten onder de predi
king horen ze slechts klanken, waar
eertijds het hart werd geraakt. Is het
wonder dat zulken met de vrees bezet
zijn, dat het vroeger slechts geweest is
gelijk de Heere Jezus heeft gesproken
van het zaad gevallen op steenachtige
plaatsen; Het Woord horend, terstond
met vreugde hebbend ontvangen. En
toch is het zo onmisbaar dat de zelf
kennis wordt beoefend. Die
benauwdheid des harten schier niet uit
te drukken, doet hen de Heere aanlopen
Zij gaan vragen Heere heb ik mezelf
bedrogen en wat toegeëigend wat niet
van U is, zal ik niet als de grootste
huichelaar openbaar komen, waardooi
Uw naam en Uw kerk zullen worden
gelasterd. Heere is het met mij dan nog
altijd een vormendienst geweest, het
welk U nooit 'behagen kan, laat mijn
hart oprecht zijn tot Uw inzettingen.
Die oprechtheid is zo als elke andere
deugd een gave der genade, welke
voortdurend versterking nodig heeft,
omdat de bidder weet dat er een andere
wet in zijn leden is, welke strijdt tegen
de wet zijns gemoeds.
Oprechtheid is enkel genade. Voor
die genade gaat de 'Heere plaats maken
in de harten der Zijnen. I^n worden we
waar en oprecht voor de Heere, dan le
ren we 'dat we in onszelf niets anders
zijn dan onwaarheid. Waar en oprecht
worden we dan met onze schuld en ons
bestaan, ons afwijken, ons werk dan
een oprecht schuldenaar voor God.
Dan is het niet alleen meer praten
over de zonde en schxild en ons verdor
ven toestaan maar dan is er ook een
'bewenen en 'belijden van onze misda
den. Dan een bukken voor Hem,
nooit anders dan goed heeft gedaan
Zichzelf aanklagend vanwege hun
wij'kend hart vanwege hun overtre(Jij"
gen, vanwege hun gedurig afzwervwj
en dwalen. Dan wordt ook hun go^
dienstig bestaan voor God enkel zor^l
hun vermeende gerechtigheden een
wegwerpelijk kleed. Nu bewijst de He»
re genade aein schuldigen en maakt"
zulken oprecht verlegen om genade
openbaard in die enige Middelaar, fc
zal hun hart brandende worden om
Hem te kennen, opdat ze hun gebefc
mogen leggen in Zijn hand, Die de groff
Voorbidder is. Zulke verslagenen vj,
harten zal de Heere niet begeven, o»
zulken zal Hij in Christus genadigJ
aanzien.
Lezer die het bovengenoemde niei
vreemd zijt, menende, vrezende 'n bij.
loper te zijn een afwijker en overtredej
die 'bede worde u geschonken door dj
Geest der genade en gebeden. Laat mi
hart oprecht zijn tot Uw inzettingen.
Wanneer u nooit nog 'bevreesd zijt ge.
weest of ge wel oprecht zijt tot Zijn si.
zettingen, doorzoek toöh u zelf, o^\
ge met uw woorden en werken in ]jf
godsdienstig leven niet overeenstem
mend met het hart wel mensen kmi
bedriegen, maar zelf bedrogen eenmaal
zult beginnen buiten te staan.
De van God oprecht gemaakten we-
ten welk arglistig hart ze omdragen sn
daarom worden ze in de strijd steeds
maar weer uit zichzelf uitgedreven
met een verlegen hart tot God die de
Waarheid is:
Mijn hart en gemoed wel doorziet,
Doorgrond mij ganselijk met vliet!
Zie of ik de wegen kwaad
Wandele, die Gij Heere haat;
En zijt mij altijd wel genegen,
Geleid mij ook in Uwe wegen,
Meliskerke.
Ds. J. C. Weststrate,
SOMMELSDUK
Telefoon (01870) 2609
SCHIERMONNIKOOG
Ik ben met vakantie in Schiermon
nikoog geweest. Nu zou ik graag van u
weten waar 'het eiland deze naam aan
te danken heeft. Staat het in verband
met die monnik die daar staat? Er
wordt zoveel naar deze monnik ge
noemd, zelfs een heel bungalowpark.
Antwoord: Men vermoedt dat Schier
monnikoog bedoelt is met het eiland
„Moenckelangenoe ende Bercmeroe"
voorkomend in een oorkonde van 1400.
Dit zou dan de eerste maal zijn dat dit
eiland in de geschiedenis vermeld
wordt. In een akte uit 1440 is al spra
ke van een eiland „Werverooge anders
geheten Schiermonchoge". Het behoor
de toenmaals aan de rnonniken van het
klooster Klaarkamp in Rinsumageest,
aan wier grijze schier, vandaar
Sohiere-monniken) kleding het zijn
naam te danken heeft. De verouderde
uitdrukking „oog" zal vermoedelijk in
dit verband de betekenis hebben gehad
van „uitzicht".
OHIROPRAKTIK.
Voor behandeling van mijn hernia
werd ik verwezen naar een Chiroprak-
tor. Kunt u mij zeggen wat dit eigenlijk
inhoudt?
Antwoord: Zoals u waarschijnlijk
weet, betekent „Homeopathie" natuur
geneeswijze. Aanhangers van deze ma
nier van genezen, gebruiken slechts na
tuurlijke stoffen als medicijn en als
middel om tot genezing te komen.
Hier hangt ten nauwste de volgende
'betiteling mee samen, die van Phyto-
therapie (of Fytotherapie). Dit is dus
behandeling of genezing d.m.v. plant
aardige stoffen. Het staat dus in nauw
verband met Homeopathie.
Ohiropraktik betekent behandeling met
de handen. Door het verrichten van be
paalde handelingen met de handen, zon
der gebruik van andere instrumenten
kunnen specialisten, die daarvoor zijn
opgeleid, bepaalde pijnen verlichten
door de druk op zenuwen weg te nemen
e.d. Het zou te ver voeren om hier diep
op in te gaan. In uw geval werd u de
ze heer geadviseerd in verband met het
laatste. In bepaalde gevallen van „her
nia" is 'het mogelijk dat zo'n deskundi
ge verlichting van pijn e.d. kan bren
gen. Gevallen hiervan zijn bekend. Men
dient echter te weten, dat deze personen
in Nederland NIET als medicus erkend
zijn.
Beste meisjes en jongens!
Deze week wordt het laatste mei
raadsel geplaatst. Het is dus inzenden
van het meiwerk. Dat weten juUie dan
alvast. Het nieuwe raadsel is
MEIRAADSEL 4
1. Koning van Moab, die Israël door
Büeam wilde vervloeken.
2. Eén van de zeven gemeenten van
Klein^Azië; zie Openbaring.
3. Eén van de zogenaa-mde kleine pro
feten.
4. Profeet die naar Ninevé werd ge
zonden.
5. Broer van Mozes; eerste hogepriester
6. Een discipel van de Heere Jezus;
wordt ook Levi genoemd.
7. Zoon van Abraham.
8. Man die 's nachts Jezus kwam be
zoeken.
Als deze woorden 'goed zijn, dan vor
men de beginletters de naam van een
zoon van Jacob.
- Dit raadsel werd 'gemaakt door Corien
van Rossum, Zeist.
Ik heb met opzet dit eenvoudige
raadsel nu genomen, omdat het inzen
den is, en jiü'Ue dus op tijd klaar kun
nen zijn. Nu zullen de meesten niet
lang behoeven te zoeken.
CORRESPONDENTIE
Janneke Voortman, Ouddorp. Wil je
wel geloven dat ik best had mee willen
gaan met jullie naar de Kwade Hoek?
Het is er mooier dan in een drukke
winkelstraat of in een supermarkt. Hier
zien jullie nog een stuk ongerepte na
tuur, die op veel plaatsen niet meer te
vinden is. Hebben jullie maar één 'kie
vitsnest met eieren gezien? O ja, de
meeste eieren zullen al uitgebroed zijn
natuurlijk. Zei de gids dat ook niet?
Clara van de Wende, Ouddorp. Ja, de
storm gierde door het hele land, maar
vooral langs de kust. Op de Klepperstee
weten ze er alles van! De rode hond is
niet gevaarlij'k, maar oppassen is toch
de boodschap, en op school staan veel
stoeltjes leeg, want naar school, dat
gaat niet. Hebben de luisteraars 'het op
de Vliedberg mooi gevonden?
Simone van Loon, Nieuwe Tonge.
Zijn de schoolfoto's mooi uitgevallen?
Voor later zijn zulke foto's heel leuk,
als je ouder mag worden. Tegels leggen
is ieders werk nog niet. Is het goed ge
lukt? Ben je al gewend' aan de nieuwe
juffrouw? Alle verandering is altijd
geen verbetering, maar ik hoop dat jul
lie er niet op achteruit gaan.
Hanneke Verschuure, Krabbendijke.
Die zangavonden vallen in de regel goed
in de smaak. Voor de zangers is het fijn
om eens voor een publiek te zingen, en
dan geeft het moed om met frisse krach
ten voort te gaan. Hoe is het afgelopen
met het verkeersexamen? Ik hoop van
goed. Het is jammer dat het ene raadsel
zoek geraakt was. Heb je het later niet
meer gevonden?
Gert Boshoven, Spïjkenisse. Je broer
tje heeft veel gekregen voor zijn ver
jaardag, zeg! Jij zou ook best jarig wil
len zijn, denk ik. Maar één keer in het
jaar is genoeg, want anders zou je gauw
oud zijn. Het is een groot voorrecht, dat
je jarig mag zijn. Van jullie naar Bleis-
wijk is een 'behoorlijk eind. Al verlies je
het spel, toch is het een leuk uitstapje.
Marjo van Loon, Nieuwe-Tonge. Je
rapport is heel goed! Probeer het zó
maar te houden. Je brief viras zo uit
bundig versierd, dat ik een beetje moei
te had op de woorden te lezen. Nog ge
feliciteerd met al de jarigen. Ik hoop
wel te horen hoe al die reisjes zijn ver
lopen. Dan is er weer genoeg te schrij
ven.
Klaas Boshoven, Spïjkenisse. Jullie
hebben al vroeg een schoolreis £ehad.
Als je er nog nooit geweest bent; is het
heel interessant. Je wist waarschijnlijk
niet dat er zoveel vhegtioigen daalden
en startten. Dat is heel wat. En dat da
len en vertrekken moet al worden ge
regeld, wil alles goed verlopen. Je
vriendje, waar je gelogeerd hebt, zal er
meer van af weten dan jij, en hij zal
aan het geluid wel gewend zijn geraakt.
Riëtte Ie Comte, Sommelsdijk. Dat is
wel een brief met speciaal nieuws; niet
dat ik weet dat Irma jouw nichtje is,
maar het grote plan om het vaderland
te verlaten. Wat of ik daar van denk?
Ik kan daar m.oeilijk iets over zeggen.
Als jullie daar de krant ook ontvangen,
■dan kan het raadselen doorgaan, hoe
wel het inzenden veel geld zal gaan
kosten. Als het zo ver is, hoop ik er nog
wel op terug te komen.
Leni Keizer, Mellssiant. Dat is fijn, om
in de vakantie bij oma te logeren. Dat
is voor jou prettig, maar zeker ook wel
voor oma. Ben je van plan hard te le
ren op school, om over te gaan naar de
vierde? Dat is wijs toedacht, want als je
een jaar lang de derde nog eens zou
moeten overdoen, dat zou erg zijn.
Maar als je je best doet, dan 'behoef je
niet te vrezen.
Ria de Bonte, Ooltgensplaat. Ik ben
niet naar Hilversum, geweest, dus heb
ik jullie niet kunnen ontmoeten daar.
Nog gefeliciteerd met vaders verjaar
dag. Het is een zeer bekende datum,
waarop hij jarig is; zeker voor de oude
ren. Ik ben blij dat je de prijs mooi
vindt.
Kommie Ie Comte, Sommelsdyk. Jij
moet ook al schrijven over het gewich
tig besluit, en «geen wonder. Ik heb er
ook een nicht wonen. Het is een mooi
land, zonnig en gezond, en de taal zal je
spoedig dóór hebben. Hoe maakt Helma
het? Ja, ik heb ook gelezen dat er een
dominee komt, maar voor jullie is dat
nu niet zo belangrijk meer.
WUIy Klop, H. L Ambacht. Nog gefe
liciteerd met al die jarigen. Er was over
de laatste dag van april veel te schrij
ven, en dat heb je dan ook gedaan. Zo
doende was je brief vol, eer je er er»
in had. Ja, het was jammer dat het i.
regende op die dag. Dan is de aardig
heid er voor een groot deel af.
ChriStiaan Keizer, Melissant. Dat
was een hele gebeurtenis voor jullie: de
meester trouwen met een meisje van
het dorp! Dat was voor jullie eens heel
iets anders dan van die meester sommen
op te krijgen of een taalles. De wei van
de vader van je vriendje is een klein
dierenpark, merk ik. Dat is heel leult,
en voor julUe ook, want jullie kunnen
de beesten zien vanuit jullie raam. Dat
is nog echte natuur, hè?
Jannie Klop, H. I. Ambacht. Het is
een lange brief geworden, Jannie! Om
te lezen gaat het vlug genoeg, maar eer
je alles hebt opgeschreven, dat duurt
een hele tijd. Zijn er al berichten ge
komen over die 'ballonnen? Soms kun
nen die dingen heel ver terecht komen,
Zijn er dan ook nog prijzen aan ver
bonden, voor hem die het verste geko
men is?
Klazina de Vogel, Melissant. Het is
heel mooi papier met die leuke vogels
er op! Je hoeft het niet allemaal aa
mij te versturen, 'hoor! Of heb je gee
correspondentie vriendin? Je rapport is
goed. Probeer het zó maar te houden.
Al de zessen zijn weggewerkt. Dat is
prachtig. Het enigste bezwaar is
dat het werk niet altijd de volle aan
dacht heeft. Het is ook moeUijk om
lange tijd aaneen je te bemoeien met
dingen, die niet altijd boeiend zijn.
Marjan Klop, H. I. Ambacht. Dat was
fijn, dat je op school gelegenheid had
om aan mij te schrijven. Je huiswerk
was zeker voorspoedig gegaan. Ik kan
het best 'begrijpen dat je het jammer
vindt, dat je nichtjes vertrekken, e»
vooral Kommie. Waren ze dat al I
van plan? Zouden jullie er ook ten
willen gaan?
Chris Klop, H. I. Ambacht. Je schrijft
wel dat je diploma-B gezwommen helit,
maar over de uitslag daarvan laat jt
mij in het duister. Ik zal maar aanne
men dat het bij beiden gelukt is. De
oude kerk is er dus niet meer. Zou jij
niet willen helpen aan het slopen van
het orgel? Die traangasbommetjes vind
ik niet zo geweldig. Zijn die zomaar in
de winkel te koop? Die ballon, die U\
'het ontploffen snippers papier strooide,
vind ik wel grappig.
Allemaal. Nog enkele brieven moe
ten blijven liggen tot de volgende weelt.
Denkt er om, dat het nu inzenden is!
Ik verwacht jullie brieven zo spoe
dig mogelijk weer, net als de vorige
keer, toen ik geen achteraanlcomers
had.
De vriendelijke groeten van OOM KO.
DIRKSLAND
Opbrengst koUekte. De koUekte ge
houden voor „Sonnevanck - Zonneglo-
ren" alhier gehouden heeft 527,67 op
gebracht.
door Jan Lourense
Verhaal uit de dertiger jaren.
20
„Neen, ik behoor niet tot het Leger
des Heils", zegt Gretha. Dat zij het in
sommige opzichten met het Heilsleger
absoluut oneens is, vertelt zij maar niet,
haar gastvrouw zou er niets van begrij
pen. „Ik 'hen lid van de 'kerk in Hoog
veld; dominee Hengema, misschien
hebt u wel eens van hem gehoord? Maar
de zondagschool gaat voorlopig van een
commissie uit. Misschien, dat zij later
kerkelijk wordt. Dat zullen we nog wel
eens zien. Eerst eens afwachten, of de
kinderen blijven komen".
„Is u daar ook niet zeker van? Mijn
man zei al: een nieuwtje; is spoedig af
gelopen".
„Uw man kan gelijk hebben. Ik hoop
het niet. We zullen zien".
„U moet het straks niet laten merken,
maar mijn man spotte er wat mee. Ik
zeg, mét Fred, die er heel anders over
denkt, dat de kinderen er in elk geval
geen kwaad leren. En ze zijn van, de
straat af. Alleen bewonder ik u: elke
dag op school, dat behoeft u ook niet te
doen, dunkt me, en dan 's zondags ook
nog niet vrij. U hebt er wel wat voor
over, dat respecteer ik".
,-,Mijn opoffering is waarlijk niet igroot
mevrouw. Het is slechts een uurtje. En
wat betekent dat eindje fietsen nu? 't
Is zelfs nog een gezonde beweging, ook
in de winter. Is het al te ruw weer, dan
zal een kennis in Hoogveld ons met de
auto brengen".
„U doet dat werk niet alleen?"
„Neen, neen. Ik heb elke week hiüp
van een dochter van mijnheer Botter
weg de kweker. Die kent u zeker wel?
En voor het g^val ik verhinderd mocht
zijn, zijn er anderen, die inspringen".
„U houdt het niet vol", zegt mevrouw
De Bruin... „Ik bedoel: de aardigheid
zal er hier gauw af zijn".
„'t Is mogelijk. Maar er valt nog niets
van te zeggen. Ik heb elders andere er
varingen gehad, mevrouw. Misschien
valt Laagveld mee. Ik hoop het".
Mevrouw De Bruin wil nog iets op
merken, maar de deur van de kamer,
een pracht van een vertrek de fami
lie woont in een villa, een eindje van de
fabriek gaat open en binnen treedt
de oude heer De Bruin, met uitgesto
ken hand.
„Neem mij niet kwalijk, dat ik zulk
een slecht gastheer was, vanmiddag,
juffrouw Verlaan, maar ik kon onmo
gelijk eerder. Aangenaam, kennis met u
te maken. Wat aardig, een nichtje van
mijnheer Vanvelden. Hij heeft in die
zelfde stoel gezeten, niet, vrouw?"
Mevrouw De Bruin beaamt. Er valt
even een stilte. Mijnheer De Bruin,
vindt Gretha, is wat nerveus. Hij
spreekt niet natuurlijk. Hij is anders
dan zijn zoon. Die lijkt veel opener.
Gretha maakt onmiddellijk gevolgtrek
kingen. Of mijnheer De Bruin zit met
zijn gedachten nog op het kantoor óf
hem is iets onaangenaams overkomen.
Hij bevalt Gretha niet.
Maar iets later komt zij tot andere
gedachten. Want geleidelijk wordt mijn
heer De Bruin een charmant gastheer
en causeur. Hij heeft nu veel weg van
Fred, zijn zoon. Die komt even later
binnen. Voorstellen is niet meer nodig.
Hij 'begroet Gretha als een oude beken
de, glimlachend, beleefd.
Het gesprek loopt dan op rolletjes.
Het blijkt, dat de oude De Bruin Gro
ningen enigermate kent. Van de tijd,
toen 'hij nog reisde voor zijn zaak in op
komst.
„Maar dat is nu al jaren geleden.
Evenals overal, zal ook in Groningen
wel veel veranderd zijn. 't Was toen
een mooie tijd. Soms, zou ik zeggen,
mooier dan nu. Je zag de groei. Nu blijf
je op één peil en de tijden zijn slecht".
Tot wie of wien zegt hij dit nu, denkt
Gretha: tot haar of tot zijn zoon of tot
zijn vrouw optot zichzelf? Wat
heeft zij ermee te maken? En de ande
ren horen het niet of doen alsof. Hij
zegt het in het onbestemde. Misschien
de moeite niet waard, om er bij stU te
staan. De Bruin heeft tooh een flinke
fabriek? Hij is een eerste rangs zaken
man, heeft oom Herman gezegd.
Ze spreken over de beide dorpen.
Over haar taak in Hoogveld. Juffrouw
Verlaan is zeker een echte vriendin van
kinderen? Hoe zou zij anders vóór de
klas staan?
Fred de Bruin ziet haar belangstel
lend aan. De vraag van zijn vader, heel
voorzichtig gesteld en feitelijk al bevat
tend het antwoord, interesseert hem in
'hoge mate. In spanning wacht hij op
'het antwoord van 'Gretha.
,,Uw zoon 'heeft mij iets dergelijks
ook al eens voor de voet geworpen",
laoht Gretha. „Is het dan zó verwon
derlijk, dat ik bij het onderwijs ben?"
„Ach neen, een wonder, waarom? Het
lijkt me voor wie er iets voor gevoelt
een mooi beroep toe. Maar u kimt ons
toch niet wijs maken, dat u voor uw
broodje naar hier gekomen bent?"
Gretha laoht vrolijk: „Voor mijn
broodje? Ik moet er geld op toeleggen.
Misschien verdient uw jongste bediende
op het kantoor nog mieer dan ik!"
Verbaasde gezichten bij het drietal.
Mijnheer de Bruin heeft zoeven van
slechte tijden gesproken. Het ontgaat
hem zeker, dat die slechte tijden ook in
de wereld van het onderwijs doorge
drongen zijn?
Het geval wordt hen duidelijk, als
■Gretha met enkele woorden verhaalt,
'hoe het in elkaar zit.
„O, dus u "Wilde persé voor de klas en
daarom aanvaardde u deze betrekküig,
ook al is die ver van lonend. Maar kon
u dan niet in Groningen 'blijven? Daar
zijn toch scholen genoeg. Neemt u mij
niet kwalijk, dat ik zo vrij ben, maar u
interesseert mij. Het geval is mij even
wel niet duidelijk".
„In 'Groningen is er inderdaad geen
school, die mij gebruiken kan. Ziet u,
het zit zó".
Weer met enkele woorden de situatie
getekend. Zo duidelijk als wat. De oude
De Bruin derükt: die kan haar woordje
doen; dat is een ontwikkeld meisje.
„Vreemd, als er zoveel scholen zijn,
in Groningen. Hoeveel openbare zijn er
wel niet?"
•„Maar man, het is toch duidelijk, dat
juffrouw Verlaan niet op het openbaar
onderwijs gaat?" merkt zijn vrouw op,
met min of meer verwijt in de stem.
„Ach ja, excuseer, daar dacht ik niet
aan. geeft de voorkeur aan een be
paald soort van school. Ik hoor zelfs,
dat u hier in Laagveld een zondagschool
hebt 'geopend. Fred kwam met het
nieuws".
„U is, geloof ik, een wandelend
nieuws'blad", lacht Gretha.
Onderzoekend kijkt hij haar aan;
drijft zij de spot met hem? Maar het ge
laat van de bezoekster wijst daar niet
op.
„Het werd me op de fabriek meege
deeld", zegt hij, kort. „Door een van
arbeiders, die er niets dan spot voo
over had. Ik heb getracht, hem aanzij»
verstand te brengen, dat hij '^^'P
voor uw pogen diende te hebben. «J
keek me aan, alsof hij het in Keui»
hoorde donderen!"
Fred de Bruin lacht nog smakeli]»
om.
„Méént u dat?" vraagt Gretha.
„Wel natuuriijk, juffrouw Verlaan.
Waarom zou ik dat niet menen? otm
ik in die dingen misschien anders a
dan u? Misschien. Het is niet eens zeK^
Maar wat zou dat dan nog? jL
voor de 'kinderen van onze s™^ ^ou
geen kwaad, als u die school lw™t,
ik zeggen. Wij zien u liever werken
bijvoorbeeld de een of andere com^^j_
nistische agitator, vergeef me "^e
gelijking". „„r
Gretha lacht gul: Jnderdaad,^
die vergelijking mag u wel excuus
gen. Maar intussen veriheugt °Mdte-
mij zeer. Dat maakt me ook g^^'^jgj,
lijker, een verzoek aan de firnia
U begrijpt, dat deze aktie, die noooi
zo
lijk wordt geacht hier in Laag"
veel geld kost. We begiimen ^^^j
voudig mogelijk. Eens zien, i'O^ jj
loopt. Maar u begrijpt, de ^f°^'-J\.i
natuurlijk, het werk geleidenjK
breiden".
(Wordt wri)ol5
