EiiAnPEn niEuws
Anna van Buren
en Anna van Saksen
Nieuws
Padvinders hielden
zwemwedstrijden
te Ooitgensplaat
fotocopiën
Kostenbesparing
DE WaTERGEUS
Zeeuwse wandelingen
De Gereformeerde
Bijbelstichting
Nieuws uit Zeeland
J. ZANDSTRA
Oo@cl onderhoud
betekent altijd:
2e blad
Dinsdag 15 juni 1971
Nö. 3994
uir Of KsnKSM
Ook voM*
Klaar terwgl U wacht
FOTOGRAFIE
SOMMELSDUK
Lervolgverhaal
moederdag wordt waarschijnlijk druk
ker „gevierd" dan vaderdag op de derde
zondag in juni. Dat is dit jaar dus op 20
juni en daar rondom. De Vader des Va
derlands, prins Willem van Oranje, .is
een mooi onderwerp voor deze tijd.
Over hem zijn tal van boeken ge
schreven, uit onze vaderlandse geschie
denis is zoveel over hem bekend, dat
het niet moeilijk zou zijn een heel
„Eilanden-nieuws" te vullen. In een
paar artikelen wil ik echter iets vertel
len over minder bekende aangelegen
heden uit zijn leven, n.l. over de 4
vrouwen die hij heeft gehad.
Anna van Buren.
Zijn eerste vrouw was Anna van Bu
ren, een der rijkste erfdochters van de
Nederlandse hoge adel. Haar vader
Maximiliaan had zijn leven besteed in
dienst van zijn heer Karel V en stierf,
in zijn volle wapenrusting gekleed, in
het jaar 1548.i Vóór zijn dood had hij
van onze landsheer Karel V toestem
ming gekregen tot het huwelijk van
zijn dochter met de jonge graaf Willem
\'an Nassau, sinds een paar jaar prins
van Oranje. Maria was toen nog maar
15 jaar, daarom werd er gewacht met
de sluiting van het huwelijk tot 1551,
het jaar dat ze meerderjarig werd. De
I bruidegom was even oud.
Acht dagen duurde het huwelijksfeest.
Gastmalen, jachtpartijen, tournooien en
voorstelling van rederijkers wisselden
elkaar af.
Deze verbintenis versterkte zijn in
vloed, nu hij graaf van Buren en heer
van Egmond, Leerdam, St. Maartensdijk
en andere plaatsen werd. Ook geldelijk
is het van betekenis geweest, nu hij zijn
hoge stand er door kon ophouden. En
daarvoor was veel geld nodig. De Prins
had een weelderige hofhouding met
tientallen edellieden en pages uit de
aanzienlijkste families van het land en
een beroemde keuken met bekwame
keukenmeesters.
Vooral in Brussel was alles prachtig
en overdadig. De drinkgelagen van de
adel waren in die tijd berucht. Van
Hendrik van Brederode, een vriend van
de Prins wordt verteld dat hij 's mor
gens om 10 uur niet meer nuchter was!
Om zijn schulden te kunnen betalen
ontsloeg de Prins ter bezuiniging eens
22 koks tegelijk.
Geen wonder dat zijn jonge vrouw de
voorkeur gaf aan het hof te Breda, waar
het er wat eenvoudiger toeging.
Of het huwelijk gelukkig geweest is,
weten we niet precies. Geruchten dat
het niet zo was komen van zijn vijan
den. Maar uit de weinige brieven, die
bewaard zijn gebleven, spreekt een har
telijke liefhebbende toon, een verlan
gen naar elkanders nabijheid.i
De Prins was weinig thuis, in dienst
van Karel V dikwijls op het oorlogsveld
tegen Frankrijk, of op weg als afgezant.
Dat kostte hem ook veel geld en sparen
lag niet in zijn aard, schreef hij eens
spottend aan zijn broeder Lodewijk.
Het huwelijk heeft geen grote rol in
zijn leven gespeeld. Drie maanden voor
haar dood klaagde Anna dat ze van zijn
innerlijk leven nog niet veel meer wist
dan toen ze pas getrouwd waren.
Ze stierf in 1558, nog slechts 25 jaar
oud. Een van de titels van onze konin
gin is nog gravin van Buren, naar deze
eerste vrouw van de Prins.
Hun zoon Filips Willem is geheel als
Spanjaard opgevoed. Toen Alva hier in
1567 kwam, werd de 13 jarige jongen
van de hogeschool te Leuven gehaald
en naar Spanje gebracht. Dit als ver
vanging van zijn vader die Alva niet te
pakl«n kon krijgen. Ze hadden ook nog
een dochter, Maria, die later getrouwd
is met Filips van Hohenlohe. Beide kin
deren zijn kinderloos gestorven.
Anna van Saksen.
Het tweede huwelijk van de Prins is
een mislukking geworden. Nadat een
paar aanzoeken waren afgewezen, werd
zijn broer Lodewijk aangewezen als tus
senpersoon om de verbintenis tot stand
te brengen met Anna van Saksen. Hij
stelde zelfs een paar brieven op, die de
Prins overschreef en naar zijn toekom
stige bruid stuurde. Ze was de dochter
van de bekende keurvorst Maurits van
Saksen, het hoofd van de Protestanten
(Luthersen) in Duitsland. Haar vader
was gestorven toen ze nog maar 8 jaar
oud was, ze werd nu opgevoed bij haar
ook, keurvorst August van Saksen.i
Na meer dan een jaar onderhandelen
werd in 1561 te Leipzig het huwelijk ge
sloten in de Lutherse St. Nicolaaskerk.
Met de honderden gasten werd een
week lang feest gevierd. Anna was nog
maar 17 jaar, de Prins 28. Haar groot
vader van moeders zijde, Philips van
Hessen, had de verbintenis tegenge
werkt, hij noemde het kinderv/erk, ze
was nog een kind. En wat voor kind?
Verre van knap, wat misvormd van
rug, geestelijk weinig ontwikkeld, hu
meurig en eigenzinnig.
Een groot struikelblok was het ver
schil in godsdienst, Anna van Saksen
was Luthers, de Prins Rooms, maar heel
gematigd met een afkeer van geloofs
vervolging. Op de Dillenburg opgevoed
in een Luthers gezin, alleen Rooms ge
worden toen hij als edelman aan het
hof van Karel V werd opgenomen.
Bij de bespreking over dit verschil
was de Prins weinig beslist en had dub
belzinnige antw^oorden gegeven. Het ge
zinsleven zou Rooms-Katholiek zijn, de
kinderen zouden Rooms worden opge
voed, maar Anna zou vrij zijn wat de
godsdienst betreft, mocht in de huiska
pel van hun paleis in Breda Lutherse
kerkdiensten houden.
Als haar voogd hem vraagt haar in
godsvrucht voor te gaan, geeft hij een
merkwaardig antwoord: Met zulke me
lancholieke dingen zal ik me niet op
houden, liever dan de bijbel moet ze
luchtige liefdesromans lezen en in plaats
van naaien en breien leren dansen! La
ter heeft hij deze woorden herroepen.
Maar het zou nog vele jaren duren vóór
de Prins de besliste keuze deed. Eerst
moest er een zee van levensleed over
zijn hoofd gaan. Ook in zijn gezinsleven.
Anna van Saksen leed aan stoornissen
van de geest, die steeds erger werden.
Haar hofhouding was bang voor haar.
Weken lang wilde ze haar kamers niet
verlaten en niemand, zien, bij kaarslicht
zat ze achter de gesloten luiken.,
Hevige driftbuien en scheldpartijen,
drankzucht en aanvallen van woede
maakten het op 't laatst onmogelijk met
haar samen te leven. Toen in 1567 Alva
kwam, moest de Prins met zijn gezin
ons land verlaten. Ze gingen naar de
Dillenburg, zijn geboorteplaats, naar zijn
moeder en zijn broers. Met het Roomse
geloof van de Prins werd het steeds
minder gedurende de laatste jaren: hij
ging niet geregeld meer naar de mis,
ook niet op het Paasfeest.
Na een poos weigerde Anna nog lan
ger op de Dillenburg te blijven. Met
haar hofhouding ging ze in Keulen wo
nen. Spilziek als ze was heeft ze er geen
weelde gekend, klaagde dikwijls over
geibrek aan geld en dat ze haar man zo
weinig zag.
Daar maakte ze kennis met de gewe
zen Antwerpse schepen Jan Rubens, een
geleerd Calvinist, de vader van de be
roemde schilder.
Hij was hierheen gevlucht met zijn
gezin en ze benoemde hem tot haar ad
ministrateur. Met als gevolg een onge
oorloofde verhouding, waaruit in 1571
een onechte dochter geboren werd
(Christine). Eerst ontkende ze alles,
maar later heeft ze een volledige be
kentenis afgelegd, evenals Rubens dat
gedaan heeft. Haar familie wilde het ge
heim houden.
Het kwam toch uit, vooral toen de
Prins echtscheiding aanvroeg op grond
van echtbreuk. Enkele hoogleraren en
Calvinistische predikanten hadden hem
verklaard, dat hij hiertoe het volste
recht had. (1575). Volslagen krankzinnig,
opgesloten in Dresden, stierf ze in 1577,
nog maar 33 jaar oud.
Toen ze op de Dillenburg waren werd
in 1567 Maurits geboren, later de op
volger van zijn vader,. Zijn oudere zus
je heette Anna, getrouwd met de be
kende Friese stadhouder Willem Lode
wijk, zijn iets jongere zusje Emilie.
Middelburg.
L. van WaUenburg.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Bruchem, Hagestein,
Neerlangbroek, Zegveld, Tholen, Poe-
derooyen, Zetten, Hoevelaken, Gouds
waard, Groenekan, kand. J. Westland
te Huizen. Nieuwerkerk aan de IJssel
en St. Annaland A. den Hartogh te Ede
Huizen. H. Jongerden' te Veenendaal.
Bedankt voor Ommen J. J. Poort le
gerpredikant te Oisterwijk. Nieuwer
kerk aan de IJssel P. Bos te Ameide.
Katwijk en Woudenberg H. Jongerden
te Veenendaal. Hoevelaken C. den Boer
te Zeist. Randwijk en Scherpenisse G.
Veldjesgraaf te Wouterswoude.
Ds. R. Cuperus em. pred. te Waddinx-
veen is benoemd tot bijstand in het.
pastoraat te Rotterdam-Zuid. Bevestigd
door ds. G. Samson aldaar, met 1 Cor.
12 1227, deed hij intrede met Eze-
chiël 34 11 en 12.
„Voetius". Het bestuur van de Geref.
Studentenvereniging „Voetius" is voor
het studiejaar 1971-1972 als volgt sa
mengesteld: G. V. d. Steeg, J. Goossen,
H. Gaasbeek, W. Dekker, C. v. Slie-
drecht, H. de Leede, L. Schaap.
Oldebroek: Na bevestiging door zijn
schoonvader ds. E. de Looze, em. pred.
te Hilversum, met Matth. 28 18-20,
deed ds. J. Noltes, gekomen' van Rid
derkerk, intrede met Handelingen 4
12a. I
I.K.O.R Het „ikor" zendt momenteel
een t.v. serie uit, getiteld „Werken op
Zondag''. Dit gaat over een jonge pre
dikant. In één van de series zien we
deze „predikant" met vrouw en iiennis-
sen in een café het verheven lied zin
gen „In de hemel is geen bier, daarom
drinken we het hier". Een duidelijk
beeld van het diep verval der kerk, die
dergelijke dingen tolereert, zoals ook
het spreken van ds. Krop, welke stelt
dat „dood, dood is" en! het hergeven der
emeritaatsrechten aan Prof. Smits, wel
ke als commentaar op de genade-leer
van de apostel Paulus gaf; „geef mijn
partie maar aan fikkie".
GEREF. KERKEN
Beroepen te Rotterdam C. Langeveld
te Soest. Enter H. Lenters te Delden.
Dalfsen H. Eendebak liand. te Amster
dam.
Aangenomeh naar Appingedam E. v.
Wieren te Doezum. Dalfsen H. Eende
bak, kand. te Amsterdam.
Bedankt voor Avereest H. Eendebak,
kand te Amsterdam. Almelo H. Rid-
dersma te Heemstede.
GEREF. KERKEN (Vrijgemaakt)
Beroepen te Blija, Spakenburg, Eind
hoven en Wetsinge M. Nap kand. te
Sauwerd. Appingedam D. Berghuis te
Werkendam. Culemborg W. Rietkerk te
Barendrecht. Marknesse J. Stuy te Wie-
rlngermeer.
^Bedankt voor Zuidhorn A. Versteeg
te Stadskanaal. Hamilton en Burling
ton D. Deddens te Leeuwarden.
Leens: Na bevestiging door ds. G.
Zomer te Groningen, met Openb. 23
10, 11 deed kand. W. Bruinius intrede
met Openb. 22 12 en 17a.
CHR. GEREF. KERKEN
Tweetal te Rijnsburg W. de Joode te
Rotterdam en M. Vlietstra te Werken
dam. Rotterdam-W. J. Brons te Vee
nendaal en D. Slagboom te Dordrecht.
Bedankt voor Kerkwerve C. den Her
tog te Harderwijk.
Overleden: In de ouderdom van 83
jaar overleed ds. L. Holtrichter, em.
pred. te Elburg. Hij werd in 1930 pre
dikant te Maarssen. Van 1933-1939 stond
hij te Woerden. Daarna volgden Harlin-
gert ('39—'50) en Onstwedde ('50—'59).
Na zijn emeritaat vestigde hij zich te
Elburg. De begrafenis, die te Weenum
bij Apeldoorn plaats vond, werd geleid
door ds. M. Roos te Elburg, welke sprak
over Jes. 5S 8, 13.
Hoogeveen: Na bevestiging door ds.
D. Biesma te Lisse, deed ds. A. Hilbers,
gekomen van Zwolle intrede met Jesa-
ja 55 10.
GEREF. GEMEENTEN
Adm. examen: Bij het gehouden ad
missie examen, werd tot student aan
genomen de heer J. Karelse te Rotter
dam.
OUD GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Utrecht L. Gebraad te
St. Phillpsland.
^- Ds. L. Gebraad hoopt dezer dagen
naar Canada te vertrekken, waar hij
vooral de kerk van Norwich hoopt te
dienen en de sacramenten van H. Doop
en H. Avondmaal zal bedienen. Het ligt
in de bedoeling dat hij op 20 juli weer
in Nederland is.
Het enige jaren geleden opgerichte
comité tot behoud van de Statenver
taling van de Heilige Schrift is inmid
dels uitgegroeid tot een zelfstandig Bij
belgenootschap, onder de naam: „De Ge
reformeerde Bijbelstichting tot Hand
having van de Statenvertaling" en heeft
een eigen orgaan, dat eeris per kwar
taal verschijnt onder den naam Stand
vastig". Doel en streven van dit ge
nootschap is de verspreiding te stimu
leren van protestantse en onvervalst
bijbeluitgaven, in nauwe samenwerking
met het Engelse Trinitarian Bible So
ciety", een genootschap dat éénzelfde
doel nastreeft op dezelfde grondslag.
De leden van de Ger. Bijbelstichting heb
ben tot hun spijt om principiële redenen
gemeend te moeten breken met het Ne
derlandse Bijbel Genootschap. Lange
tijd heeft men steun gegeven' hieraan,
maar aangezien men steeds meer en
meer afwijkt van de aloude beginselen
en men zich leent om allerlei vertalin
gen van de H.S. uit te geven, die in
druisen tegen de waarheid, die door
onze vaderen werd beleden, is langer
samengaan onmogelijk gebleken. En dat
terwijl het Ned. Bijbel Genootschap
nog in 1937, bij het 300-jarig herden
ken dat de eerste Statenbijbel kon wor
den aangeboden aan de Staten Generaal,
verklaarde dat er geen zuiverder weer
gave uit de oorspronkelijke taal be
stond dan de Staten-Vertaling. Voorzit
ter van de nieuwe Stichting is ds. J.
van Haaren te Amersfoort en eerste
secretaris: Ir. L. R. T. Oskam te Dord
recht. Ook op het eiland Schouwen-Dui-
veland is thans een streekcomité opge
richt, waarin de volgende heren zitting
hebben: J. Bil en P. Geluk uit Zierik-
zee, A. IJzelenberg en M. C. Bolier te
Bruinlsse, S. C. Coömans, A. v. d. Hoofd
en Chr. van der Wekken te Haamstede,
J. C. van der Werf Lz., eri Joh. vaji der
Have Jac.z. te Oosterland en L. van
Klinken Jac.z. en P. de Jonge te Nieu
werkerk. Leden of donateurs, die de
Stichting wülen helpen steunen, kunnen
zich opgeven aan één van deze heren of
rechtstreeks aan de eerste secr. van de
Stichting: Ir. L. R. A. Oskam, Maurits-
weg 60 te Dordrecht.
LANDBOUW EN VEETEELT:
Dit geldt .vooral voor onze melkvee-
bedrijven. Immers worden hier vele ar
beidsbesparende melkmaciiines op steeds
ruimere schaal in gebruik genomen..
Als bezwaar wordt nog vaak gevoeld
het feit, dat de melkmachine e.a. een
zeker onderhoud vergt, waar dikwijls
teveel tijd in gaat zitten.
Tegenwoordig is dit dankzij de nieu
we ontwikkeling van reiniging en ont
smettingsmiddelen veel gemakkelijker
geworden.
Momenteel is het zelfs mogelijk tege
lijkertijd te reinigen en ontsmetten mat
één produkt n.l. mét Vloeibaar Dosyl
Combi.
Dit gecombineerde middel heeft in de
praktijk na vele proefnemingen aan al
le verwachting ten opzichte van reini
gende en desinfecterende werking ruim
schoots voldaan.
Bovendien is het uiterst eenvoudig en
goedkoop in gebruik.
Ook bij de tankmelkleveranciers was
men over het gebruik van dit produkt
zeer tevreden.
Het Vloeibaar Dosyl Combi is door het
Melkhygiënisch Onderzoek Centrum te
Wageningen op bruikbaarheid onder
zocht en goedgekeurd.
In Duitsland is het gebruik reeds al
gemeen en het zal niet lang meer duren,
dat de Nederlandse veehouder heeft
ontdekt, dat het hier inderdaad om iets
geheel nieuws op het gebied van de rei
niging en desinfectie gaat.
Op 12 juni hielden de padvind(st)ers
van de Zuid-Hollandse Eilanden hun
jaarlijkse zwemwedstrijden in het
prachtig gelegen zwemhad van Ooit
gensplaat. De wedstrflden, die weer een
grote belangstelling trokken, verliepen
in een bijzondere sportieve sfeer, waar
in het aan spanning niet ontbrak. Na
een „nek aan nek race" met de G. J.
Geysendorffer uit Oos'tvoorne kon wet
houder A* de Vos van Ooitgensplaat de
beker uitreiken aan de Ruwaard van
Putten groep uit Spijkenisse. Bij de
meisjes werden de wedstrijden voor de
derde achtereenvolgende maal gewon
nen door de Strandvogels uit Oost voor-
1 ne.
De „Maasbeker" voor de beste esta
fette werd eveneens door de Ruwaard
van Putten gewonnen, terwijl bij de
meisjes, evenals vorig jaar, de Irene-
groep uit Spijkenisse deze prijs behaal
de. Verder werd een gezwommen over
25 en 50 m. schoolslag, rugslag en vrije
slag in verschillende leeftijdsgroepen.
Ie prijswinnaars: Harm Jan iWuntinga,
Paul Speyer, Han Schram en Bert
Kleys, allen van de Geysendorffer
(schoolslag); Arjan Kooy, Geysendorf
fer, Gerard Groenendijk-Ruwaard van
Putten, Jan Uiterlinden - Voornse Trek
kers, en Ben Veldman - Louis Bazerque
(rugslag); Joost Verbeek, Frank Bok-
hurst - beiden van Geysendorffer, Hen
ri Deur-Ruwaard van Putten, Peter
Sandberg - Bas 't Hart, Corstiaan Kor
teweg - Louis Bazerque (vrije slag).
2e prijswinnaars: Willem Horst, Rob
Vis Dieperink - beiden van Geysendorf-
Weth. de Vos van Oostflakkee reikt
de 'wisselbeker uit aan een verte
genwoordiger van de Ruwaard v.
Putten-groep te Spijkenisse
(winnaar Ie prijs).
fer, Guido Kwikkers - Ruwaard van
Putten en Eric Smit - Voornse Trekkers
(schoolslag); Sierk Oudemans, Gerard
Kooy - van Geysendorffer, Wout Hob
bel - Louis Bazerque (rugslag); Eelco
Ylfee, Theo Bekker - van Geysendorf
fer, Daniël Vuyk, Leo van Wijk -
Voornse Trekkers (vrije slag).
3e prijswinnaars: Henk Mooiweer en
Henk Brandenburg van Geysendorffer,
Onno Werver - Ruwaard van Putten
(schoolslag); Peter Korteweg - Louis
Bazerque en Ed Noordermeer - Ru
waard van Putten, respectievelijk rug
slag en vrije slag. De prijsverdeling bij
de meisjes was a.v.:
Is prijs: Marijke van Bemmél - Flora
groep, Loes Rietvelt - Strandvogels, In-
grid Steenbank - Irene (schoolslag);
Monique Molier en Jolanda Wouden
berg - Strandvogels, Betty Johanns -
Bas 't Hart (rugslag); Carla Crlelaard -
Flora, Jolanda Woudenberg - Strandvo
gels, Sylvia Meiier - Irene (vrije slag).
2e prijs: Rianne de Looff, Marjan
Breedeveld - Irene (schoolslag): Moni
que Schouten - Strandvogels, Manon
Lensen - Flora (rugslag); Marjolein van
Diessen, Helga van de Bijl - Irene (vrije
slag). 3e prijs: Ati Olree en Dyvonne
Harms, beiden van de Floragroep uit
Hellevoetsluis (schoolslag).
THOLEN
Geslaagd. Bij het aan de rijks peda
gogische academie te Middelburg ge
houden examen afdeling hava slaagden
o.m. Gozina Bijl, Chris Geurrink en
Dick Sieling.
Woningbouw. Aann. bedrijf S. M. de
Korte uit Tholen is dezer dagen in de
Prinses Beatrixschool begonnen met de
bouw van 7 woningen met garages voor
particulieren.
Geslaagd. Aan de O. Elsemanschool
te Bergen op Zoom werd het INAS
diploma o.m. behaald door H. Deij, M.
de Lange, P. Moelker en W. Quist uit
Tholen en L. Noom uit St. Maartens
dijk.
Geslaagd. De heer P. Schot behaalde
in Amsterdam het diploma Bouwkundig
opzichter.
Kerknieuws. Door de kerkeraad der
Ned. Herv. Gemeente is een beroep
uitgebracht op kand. J. Westland uit
Huizen. Hij is doctorandus in de theolo
gie, en broer van ds. L. Westland te Me
teren en kand. W. Westland.
Kerkelijke koliekten. De in de Ned.
Herv. Kerk gehouden kollekte voor liet
Bouwfonds heeft 328,opgebracht,
die voor de Varende Gemeente 195,
Het Verjaringsfonds bracht 1'73,op.
De met Pinksteren gehouden kollekte
voor de Zending bracht 2452,op.
POORTVLIET
Gouden huvjelijksfeest. Het echtpaar
J. A. van Tiggelen-Stokman herdacht op
9 jUni j.l. het feit, dat het 50 jaren ge
leden in het huwelijk trad.
PiwfcsferfcoHeJcte. De op de Pinkster
dagen in de Ned. Herv. Kerk gehouden
kollekte voor de zending heeft 1156,
opgebracht.
GOES
Z.L.M, voorzitter naar Cebeco. De
38-jarige voorzitter van de Z.L.M. ir. J.
Prins, heeft een directie-functie aan
vaard bij Cebeco - Rotterdam. Hij blijft
tot uiterlijk 31 dec. dit jaar de functie
van Z.L.M, voorzitter, dan is hij 6 jaar
voorzitter geweest.
ST. PHILIPSLAND
Aanbesteding brug Schelde-Rijnka-
naal. Op 15 juni zullen de onderbouw
van gewapend beton en het rijden van
licht beton van een nieuwe stalen brug
over liet Schelde-Rijnkanaal bij de
Slaakdam in Den Haag worden aanbe
steed.
De onderbrug lieeft een lengte van
200 meter waarvan 140 meter hoofd
overspanning. Op de brug komt een
rijdek van 20.16 meter breedte en in
1972 zal het werk zover gevorderd
moeten zijn om- aan de bovenbouw te
beginnen wil het totale werk in 1973
gereed komen.
BERGEN OP ZOOM
Werfcgi-oep Haven van Bergen op
Zoom. De Werkgroep Haven van Ber
gen op Zoom organiseert op dinsdag 22
juni voor de landelijk en' regionale
pers een boottocht langs diverse werk
zaamheden bij Bergen op Zoom in de
Oosterschelde, zoals de Kreekraksluizen
van Schelde-Rijnverbinding en vandaar
naar Tholen voor de kanaalwerken en
bruggenbouw.
Benoeming inspecteur van politie.
In de vacature van de overleden heer
A. Pompe is met ingang van 1 sept. a.s.
tot inspecteur van politie benoemd de
heer S. Brink, thans inspecteur te
Zwolle.
door Sibe van Aangium
13
..E: begrijp niet", zei Admiraal Van
w.5ruizen tegen zijn kapitein, „dat er
niet meer schepen op zee zijn. Van alle
Kanten zijn er klachten over de Geuzen,
maar er zijn weinig schepen. Of ze moe
ten ^allemaal bij Emden gelegen heb-
»Daar waren wel verscheidene", ant
woordde de kapitein. „Maar we zullen
er wel meer gaan treffen".
Ze zetten koers naar het westen en
"eten de Hollandse kusten achter zich.
Hotse en Jacob stonden bij elkander
tegen de reling. „Ze steken de zee over"
zei Hotse.
'..Ja", antwoordde Jacob., „Ze Kouden
zuidwestelijk aan. 't Doel zal Engeland
wei wezen".
Peinzend keek Hotse voor zich. Dan
s«i hij de roerganger bevel: „Koers vlak
west".
.,Wat wü je?" vroeg Jacob.
.Jk wil hen voorbij. Ze zijn nu al zo
ongeveer uit het gezicht. Met deze wind
zijn wij eerder in Engeland. We volgen
de kust en houden dan zuid aan".
„Om alle Geuzenschepen te waar
schuwen", veronderstelde Jacob.
Hotse knikte. „Ja", zei hij. „Ik wil
mijn makkers waarschuwen".
„Dus we blijven bij de anderen?"
vroeg Jacob.
Tot nu toe had Hotse alleen gevaren.
Hij was echt vrijbuiter geweest.
„Ja", zei hij., „Wij blijven zoveel mo
gelijk bij de anderen. Ik heb met Tres
long gesproken". Nu vertelde hij van de
afspraak te Norden. „'t Is jammer", zei
hij, „dat Van Boshuizen de vloot uit el
kander heeft geslagen. Maar onze af
spraak blijft even goed. Zodra ik de
schepen heb gewaarschuwd, keren we
naar Emden terug. Ik verwacht, dat
Roobol er ook nog zijn zal".
„Die Roobol is anders een woesteling"
zei Jacob. „In Emden hoorde ik geen
mooie dingen over hem".
„Neen?" vroeg" Hotse. „Wat zei men
van hem?"
„Hij zou zich aan ergerlijke roverijen
hebben schuldig gemaakt in het gebied
van de Graaf", antwoordde Jacob.
„Nu, dat kan ik maar moeUijk aan
nemen", zei Hotse. „Niet, dat ik Roobol
daar niet toe in staat acht, want hij is
inderdaad woest en onstuimig, maar het
zou te dwaas zijn. Want hij weet ook
net zo goed als wij, dat de Graaf ons
zeer genegen is en dat wij in zijn land
een schuilplaats vinden. Maar hoe het
ook zij, als luitenant Van Treslong is hij
trouw aan zijn meester".
„De Prinsenhof" doorsneed met vlug
ge vaart de golven. Hoog spatte het
bruisende water op. Aan boord heerste
een vrolijke stem.ming. De wind was
zuid-oost.
„'t Wordt al voorjaar", meende Jacob.
„Op 't land kunnen ze haast ploegen".*-
De matrozen zongen hun hoogste lied.
Hotse had hen aan 't werk gezet, 't Ge
hele schip werd schoon gemaakt.
„Dat is toch niet nodig", meende Ja
cob. „We hebben de hele winter gele
gen, en alles is tot in de puntjes nage-
zien".
„Ja-wel", zei Hotse, „'t' is wel nodig..
Ledigheid is des duivels oorkussen, 't
Volk moet werk hebben, 't Schip is
schoon, maar 't moet ook schoon blij
ven. Ga je mee naar mijn kajuit een
glas bier drinken? Ik zal de anderen
ook een extra glas doen uitreiken".
„Ze willen liever een glas brande-
moris", zei Jacob.
„Ja", antwoordde Hotse, „maar daar
houd ik minder van. Onze vaderen heb
ben ook genoeg gehad aan bier. Wij
moeten 't er ook maar mee stellen. En
't volk is nog blij met bier. Nu moeten
wij het niet bederven".
Er ging een gejuich op onder de man
nen van Hotse, toen ze een extra glas
bier kregen. In tegenstelling met veel
Geuzenschepen heerste er op „de Prin
senhof" een strenge krijgstucht. Hotse
zorgde, dat er voor zijn mannen steeds
werk was. Vrolijk klonken dan ook
meestal aan boord de Geuzenliedekens.
Hotse begaf zich met Jacob naar zijn
kajuit. Ze spraken samen over verschil
lende dingen. Ook werd het verkeerbord
terhand genomen en kortten ze zich de
tijd door een spelletje.. Vervolgens dam
den ze. Hotse mocht graag dammen. Ja
cob speelde het spel heel goed. 't Duur
de dan ook niet lang, of ze waren in
het damspel verdiept. Na een paar uur
spelen leunde Jacob achterover in zijn
stoel.
„Heb je er genoeg van?" vroeg Hotse.
„Ja", antwoordde Jacob, „'t Is anders
een mooi spel. Waar zou het vandaan
komen?"
„Dat weet ik niet", zei Hotse. „Wel
moet het al heel oud wezen. Je vindt
het in Europa in bijna alle landen. In
Frankrijk heb je een bord met honderd
velden en veertig stenen, maar -wij heb
ben 64 velden en 24 stenen".
„Waar zou de naam damspel van
daan komen?"
„Ik denk van het woord dame", ant
woordde Hotse. „In Duitsland spreken
ze van Damenspiel".
De volgende dag zagen ze de kust van
Engeland. Nu voeren ze zuidwaarts.
Hotse hield zo dicht mogelijk bij de
kust., Het duurde niet lang of ze zagen
drie schepen. Het waren Engelse koop-
vaarders. Hotse praalde ze en vroeg hen
of ze ook Geuzenschepen gezien hadden.
De kapiteins antwoordden bevestigend.
Er moest een vloot van Geuzenschepen
in het zuiden liggen, in de buurt van
Dover. Hotse liet nu alle zeilen bijzetten.
Helaas was de wind niet gunstig. Hij
bereikte echter vóór Van Boshuizen de
Geuzenschepen. Hotse waarschuwde de
schepen, dat de vijandelijke Admiraal
met een geduchte vloot naderde. De ka
piteins sloegen de woorden van Hotse,
die hen aanried een veiliger schuil
plaats te zoeken, eerst in de wind. Maar
na een paar uur berichtten de mannen
in de uitkijk, dat er een talrijke vloot
naderde. De Geuzenvloot bestond uit 17
schepen, meest klein en slecht be-wa-
pend. Er werd besloten uit elkander te
gaan en zich ten noorden van Tessel
weer te verenigen. Het gevolg was, dat
Van Boshuizen, toen hij voor Dover
kwam, slechts in de verte verd-wijnen-
de zeilen te zien kreeg. Hij knarsetand
de van woede. Daarop stak hij terstond
over naar de Zeeuwse wateren, maar
ook hier was Hotse hem voor geweest.
Het was een week later, begin maart
dat Hotse langs de Hollandse kust zeil
de naar het noorden., 't Was een mooie
morgen. Het zicht was echter slecht, 't
Was stil. Er hing een ochtendnevel over
de zee. De zon deed haar best de nevel
te doen optrekken, maar 't lukte haar
niet geheel. Onrustig liep Hotse op het
dek heen en weer.
„Wat heb je toch?" vroeg Jacob.
„Ik weet het niet", zei Hotge. „Ik wou
dat de mist optrok".
Op dit ogenblik meldde de uitkijk:
„Een schip, schuin voor ons aan bak
boord, 't Houdt op de kust aan".
Plotseling was Hotses onrust geweken
Hij gaf enkele bevelen. Zijn mannen
namen plaats bij de kanonnen. Enter-
haken en -bijlen werden klaar gelegd,
munitiekisten geopend en alle voorbe
reidingen voor het gevecht getroffen.
„Wat vlag voert het?" riep Hotse naar
boven.
„Ik kan het niet zien", riep de uitkijk
terug. Dan na een poosje: ,,Het voert
helemaal geen vlag", riep hij.i
„Helemaal geen vlag?" zei Hotse ver
wonderd. „Zou het dan een zeerover
wezen? Schiet eens een kanon af voor
zijn boeg", gebood hij. Aan het bevel
werd voldaan. Het schip verminderde
echter geen vaart. Nu hees het een vlag.
„Het hijst een witte vlag", riep de uit
kijk.
„Hij schijnt geen verkeerde bedoelin
gen te hebben", zei Jacob.
Ze waren zo dicht bij elkaar gekomen,
dat ze duidelijk elkander konden onder
scheiden. Plotseling schreeuwde Hotse:
„Het is de kof".
Terstond begreep ieder hem. De kof
dat was immers het schip, waarop
Rooie Wieger was gebleven? Hotse liet
seinen: „Wat wilt ge?"
De vreemde kof antwoordde: „Mag ik
bij u komen met twee man?"
(Wordt vervolgd)
