Met
de
kerst
dagen
een
lichtje
extra
Ome Henk" Klein wil geen
smeris zijn in Zuid-ifrika
CAMERA'S^
OUD's WIJNHUIS
TVorgels
piano's
mossel-I'
iforsteeg@
IPELI
35
KEI
KindeAho-eScfe
DESIREE
Goeree-Overflakkee
Disco-nieuws
larcissl
I t
l Ook voor I
KEUVËLAAR
SINNEJ
f9
FOTOGRAFIE
J. ZANDSTRA
SOMMELSDIJE
0e ekgdnte perlomigsring
MIDDELHARNIS
Gediplomeerd Slijter
sinds 1896
AL UW WIJNEN
-^ TEGEN SPECIALE PRIJZEN
it; VOOR DE FEESTDAGEN
O.a. SHERRY
3 a f 11,—
3 a f 12,50
Ruimtevaart
stimuleert
ontwikkeling
algemeen nuttige
zaken
-f i instaiiatjes
Uwi
sterke
)nge
generatie.
Langewel
O. M. alemJ
^ij onsl
OPGEI
U Weet datl
Voorraad nJ
"lagazijnenl
T.Sti
Blsdz. 2
.j; ILANDEN-NIEUWS"
Vrijdag 20 december l]K.;id'"^ 20 deceml
Wellicht heeft u tot dusver de huise
lijke Kerstviering fotografisch ge
sproken dan slechts met één flits-
lampje benaderd. Da's geen schande...
Er zijn echter nog tal van mogelijk
heden die u, reeds op de hoogte van
het gegoochel met richtgetallen, in staat
stellen nog betere, scherpere foto's te
maken. Wij zien dus even voorbij aan
het gegeven „Kerstmis", ook al omdat
de keuze van onderwerpen op en rond
die hoogtijdag, een zaak is van volko
men eigen smaak. Ieder kiekt op zijn
manier de lampjesboom, de feestdis en
het vertier tussenbei.
Aan uw smaak wordt dus niet getornd.
Laat ons even de technische moge
lijkheden bezien. Het gaat in eerste aan
leg, dat begrijpt u, om méér en beter
licht. Hoewel je met één flitslampje al
ontzettend veel toeren kunt uithalen,
raak je op een gegeven moment toch
vast. Met meer licht komen we tot
scherpere foto's, vooral tot plaatjes die
scherper-in-de-diepte zijn. Door een
verantwoorde opstelling van dat meer-
licht worden de foto's ook fraaier op
het stuk van plastiek, contrast, scha-
duviTwerking en zo meer.
Er zijn diverse manieren om. met meer
dan een lamp te gaan flitsen. Daar zijn
vooreerst de verlengkabeltjes plus drie-
ling-stekkertjes, die ons in staat stel
len drie (da's al veel) of meer flitslam
pen gelijktijdig via het synchroonkon-
takt van de camera te ontsteken.
Een hele goede en goedkope oplos
sing. Bruikbaar voor zowel „gewone"
als elektronische flitsers. Elektronen
flitsers zijn bovendien vaak voorzien
van de mogelijkheid een tweede lamp-
staaf aan te sluiten. Dit resulteert niet
altijd tot een grotere lichtopbrengst; in
veel gevallen wordt de energie van het
apparaat over de aangesloten lampen
verdeeld. Dat is vaak beter dan één
pitje. Meer licht krijgt men, wanneer
die extra lampstaaf is toegerust met een
eigen condensator. Men heeft dan al
leen rekening te houden met een dubbe
le oplaadtijd. Een derde mogelijkheid
bieden foto-electrische cellen, die al
naar gelang het fabrikaat één of
meer flitsen draadloos kunnen koppelen
aan het hoofdlicht. Een dergelijke cel
reageert praktisch tijdloos op het licht
van de „afgevuurde" flits en ontsteekt
de aangesloten lampen. Deze apparaat
jes geven meer armslag; men kan de
flitslampen verder van elkaar opstellen
zonder gehannes met snoeren en kabels.
U zult er een proeffilmpje aan moe
ten wagen om bij een bepaalde lampop
stelling tot een bepaald richtgetal te
komen. Dat richtgetal hangt immers te
zeer af van wisselvallige factoren. Be
denkt u eens, dat zelfs bij één lamp de
overwegende helderheid (reflectie) van
het onderwerp al van belang is. De va
riaties zijn echter niet te tellen. U kunt
nu „studiowerk" gaan maken, door met
één of meer extralichtbronnen de
„bounce-methode" (plafondflits) toe te
passen, door bijv. één lamp voor sche
merlamp te laten spelen, door achter
gronden en hoeken fraai „uit te lich
ten"; enfin, voor de pionier valt hier
wekenlang gezellig te experimenteren.
Nogeen tip: als u twee flitslampen
van gelijke capaciteit vanaf één plaats
ontsteekt, moet u het richtgetal niet
zonder meer verdubbelen. Wel moet de
diafragma-opening een volle trap klei
ner genomen worden. Dit komt neer op
een vermenigvuldiging van het richt
getal met ongeveer 1,4. Bij drie lampen
wordt de diafragma opening IV2 trap
kleiner of het richtgetal vermenigvul
digd met 1,7: bij vier lampen (nog
steeds vanaf één plaats) 2 diafragma-
trappen of richtgetal x 2, enz.
Wanneer u twee flitslampen van ge
lijke capaciteit gebruikt om bijv. een
grote ruimte te verlichten, dus waarbij
elke lamp een eigen deel van het onder
werp verlicht, dient u het richtgetal van
één lamp aan te houden. Op de belich
ting hebben evenmin invloed die lam
pen, die het onderwerp uitsluitend in te
genlicht beschijnen of die dienst doen
als achtergrondverlichting.
Laat u niet afschrikken. Bedenk dat
„Voor my als oud-bokser 'k heb
250 keer in de ring gestaan was het
niet aan te zien hoe ze elkaar in bar
baarse gevechten toetakelden ik
zou in Amsterdam nog wel smeris wil
len wezen maar niet daar, die lui heb
ben koppen zo hard als beton
In deze trant liet „Ome Henk Klein" uit
Amsterdam zich vrijdagavond uit over
zyn bevindingen opgedaan tydens een
ruim negentig dagen durende reis door
Zuid-Afrika. Dhr. Klein sprak voor de
afdeling Goeree-Overflakkee van de
N.Z.A.W. van welke stichting hij toen
hij naar Zuid-Afrika vertrok nog nooit
gehoord had. Met de N.Z.A.W. verklaart
„Ome Henk" nu dat negen en negentig
procent van alles wat er tegen het
lapartheidsbeleid in Zuid-Afrika wordt
gezegd gelogen is.
„Ik heb de eer gehad het Afrikaanse
volk in al zijn geledingen en gedragin
gen diep in het hart te kijken" verklaar
de dhr. Klein. „Als er iets geweest was
dat niet in orde was hadden ze mij geen
rad voor de ogen gedraaid" vertelde de
„Jordaanse jongen" die als zeevarende
de hele wereld bereisd heeft. Hij ver
volgde:
„Ik ben er bevooroordeeld heenge
gaan, het woord facist klonk me nog rot
in de oren en de dominee en de pastoor
waarschuwden me dat ik naar de Ver-
woerd facisten ging. Nouze moch
ten wel zeggen, ik heb in geen enkel
land zo weinig politie gezien als in
Zuid-Afrikaof ze moeten in een
vermomming lopenschertste hij.
Natuurlijk is er een sterke veiUgheids-
dienst tegen communisten en bommen-
gooiers, neem ze dat eens kwalijk!
„Ik heb er gemerkt dat het Zuid-
Afrikaanse volk geen klootjesvolk
meer is als het onze. Een duitse „stu
dent" kon ons land binnenkomen en
ons land en ons koningshuis beledi
gen, dat lap je daar in Zuid-Afrika
niet, dat schorem wordt er geweerd
en ze zijn daar beter op hun qui-
vive", viel hij fel uit.
mét het ingewikkelder worden van de
mogelijkheden deze ook interessanter en
„gezelliger" worden en uiteindelijk kun
nen leiden tot veel fraaiere resultaten.
Jaag u niet meteen op kosten om
professioneel voor de dag te kunnen
komen. Eén enkel PF-ééntje extra kan
vaak al wonderen doen. Is de Kersttijd
geen mooie tijd om te experimenteren
met LICHT?
Beste meisjes en jongens!
Eerst maak ik de namen bekend van
de kinderen, die voor het november-
werk een prijs hebben verdiend.
Deze zijn:
Teun van Gurp, Ooltgensplaat
Joost en Kees Verschuure, Krabbendijke
Alie Nagtegaal, Melissant
Leintje Minderhoud, Serooskerke
Gert jan Kroon, Borssele
Dat zijn ze dan. Wie zullen het zijn
voor het decemberwerk, de laatste
maand van het jaar? Dat weten we nog
niet. De tijd zal het leren, zullen wij
hopen. En nu het nieuwe raadsel,
DECEMBERRAADSEL 3
1. Koning in de tijd dat Lot leefde.
2. Nicht van Maria, de moeder des
Heeren.
3. Moeder van Obed.
4. Ten tijde van Jezus waren er
Farizeën en
5. Medereiziger van Paulus.
6. Doopte de kamerling en werd ge
vonden te Azote.
7. Berg, genoemd in het boek Jozua.
8. Epn van de grote profeten.
9. De grootvader van Obed.
10. Vrouw die uit de doden werd op
gewekt (Handel.).
De beginletters vormen de naam van
een bekende feestdag.
Dit raadsel werd ingezonden door
Jannie Louws, Meliskerke.
BRIEVEN
Joke V. Ouddorp. Dat was gemakke
lijk, nu je wist wat je moest kopen.
Was hij er blij mee? Het schrijven van
deze brief was niet zo gemakkelijk,
want Simone en EUy zaten aan tafel.
Dit zitten niet altijd even stil en dan
gaat het schrijven niet zo mooi. Simone
kan al goed haar naam schrijven, en
EUy ook, als je haar hand maar vast
houdt.
Jan van S. Stellendam. Hoe gaat het
in het nieuwe rekenboekje? Een tik
keltje moeilijker misschien? In een hal
ve minuut 180 meter meter vind ik veel,
hoor! Dat is ruim twintig km per uur,
als ik goed heb uitgerekend. Reken het
maar eens over. De bruiloft duurde
nogal lang, maar je mocht de volgende
dag uitslapen.
Janneke V. Ouddorp. Je rapport ziet
er best uit; niet één zes er bij; alles
boven de zes! Vind je een brief schrij
ven nog een beetje moeilijk? Toch zal
je het zachtjesaan alleen moeten doen.
Schrijven jullie op school brieven?
Janneke V. Middelharnis. Je rapport
is heel goed. Voor handwerken moet er
nog een beetje bij, vind je ook niet?
Fijn, dat je A gehaald hebt. Ga je nu
verder aan B? Is het moeilijk? Hoe
vaak moeten jullie oefenen?
Piet van K. Ouddorp. Het was nog te
vroeg om je cijfers te laten zien. Nu
zijn ze bij jou al bekend. Ik hoop, dat
ze meegevallen zijn. Heb jij ook mee
geholpen aan de figuren van marse
pein? Het is mooi werk, hè? Hoe vind
je de smaak? Heb je niet liever een
boterletter?
Jannie L. Meliskerke. Hebben jullie
al jaarvergadering gehad? En hoe ging
het zingen? Deze week heb ik een raad
sel van jou geplaatst; het andere kan ik
moeilijk gebruiken: er moest te veel in
veranderd worden, en de tijd is nu
eigenlijk voorbij ook.
Anton de B. Geldermalsen. Er zijn
geen onvoldoendes bij en dat is mooi.
Toch moet je proberen om bij de zesjes
iets bij te krijgen. Vlijt bijvoorbeeld,
daar moet je toch minstens een zeven
voor hebben. Daar heb je niet veel ver
stand voor nodig, voor dat vak. Vindt
Dik je trein mooi? Heeft hij er ook een?
Maarten en Kees J. Serooskerke. Har
telijk welkom. Kees! Ik hoop, dat je met
plezier zal mee doen. Je noemt drie
hobby's op, maar die ene, daar heb ik
nog nooit van gehoord. Het is goed dat
het geen menens is. Mochten jullie niet
langer in de rommel spelen van de oom
van Jasper? Dacht hij dat jullie iets
kapot zouden maken? En wat ant
woordden jullie? „We zulle d'r uut hae.
Piet, mae noe nog nie!"
Ria P. Vlaardingen. Hier sta je dan
weer, Ria! Nu zal je het zo vreemd
niet meer vinden als de eerste keer. Ja,
ik heb Henk nog gezien. En ik meen
dat je opa er ook bij was; kan dat?
Jammer dat je niet mee kon naar
Schiphol, maar wellicht komt die ge
legenheid nog wel eens.
Jan de B. Geldermalsen. Ik had echt
nog nooit van een spirograph gehoord.
Ik weet niet of ik het goed heb geschre
ven; ik heb het woord uit jouw brief
genomen. Maar ik zie wel, dat je er
prachtige figuren mee maken kan. Ik
denk, dat je die raceauto toch nog
mooier vindt. Is dat zo?
Jeannet S. Krabbendijke. Zijn er zo
weinig gym-leraars, dat jullie bij ge
brek aan zo iemand geen gym. kunnen
hebben? Kan niemand van de andere
leraars het? Twee vakken moeten nog
een duwtje hebben, naar boven dan na
tuurlijk; maar ik denk, dat het volgen
de rapport geen vijven meer laat zien.
Daar zal jij echt wel voor zorgen.
Henk P. Vlaardingen. Je schrijven is
nog niet best; dat zeg je zelf. Voor dat
vak zal je nog geen acht of negen ha
len. Je bent verstandig om het cijfer
niet te noemen. Een onvoldoende zal
het wel niet zijn. Een nieuw weeshuis
zal veel geld kosten; dan is zo'n hon
derddertig gulden maar een druppel op
een gloeiende plaat. Maar jullie doen
het niet alleen en vele kleintjes maken
één grote. Het zijn leuke akties en zeer
nuttig.
Rien M. Middelharnis. Ja, verhalen
over de oorlog met de Duitsers zijn zeer
spannend. De meester heeft het mis
schien zelf meegemaakt; dan weet je
het zéker goed. Is het varen op een vlot
niet gevaarlijk? Over dat ramen-zemen
kan ik je niet goed volgen. Is het soms
een heitje voor een karweitje?
Janneke van G. Lewedorp. Ja, in de
vorige brief heb je al de plaatsen ge
noemd, waar je geweest bent. Dat had
ik niet bedoeld, dat je geen lange brie
ven kon schrijven, maar dat het (vooral
in het begin) niet geregeld ging. Nu heb
ik zeker wel gezien dat je schrijven
kunt. Het is een grote brief geworden;
ja,'jij kunt het wel!
Diny G. Borssele. Was het papier zó
mooi? Dat is fijn! Je moet het niet al
lemaal aan mij verzenden, hoor! Wees
er maar een beetje zuinig op, en ge
bruik eerst het oude maar. Had je een
goed rapport en was de directeur er
over tevreden? Dan is er geen vuiltje
aan de lucht.
Jan D. Stad aan 't Haringvliet. Goede
cijfers, Jan! Vooral met de talen gaat
het goed en dat is een voornaam punt.
Was het bij Tineke ook in orde? Dat is
fijn! Je hebt een mooi cadeau gekregen
voor je verjaardag, zeg!
Ada van 't L. Krabbendijke. Een heel
best rapport; eigenlijk wel een rapport
voor de h.a.v.o. Over dat gezamenlijk
zingen hebben al meer kinderen ge
schreven, een teken, dat het wel in de
smaak is gevallen. Ja, dat geloop is al
tijd erg storend. Zou het komen door de
zenuwen? Die ziekte is erg pijnlijk en
kan lange tijd duren eer alles weer nor
maal is. Dat ene zesje staat wel iets
misplaatst tussen die prachtige cijfers.
Ineke G. Borssele. Is het druk ge
weest op vaders verjaardag? Nog har
telijk gefeliciteerd. Vond je moeder het
boek mooi? Jij toch ook wel? Ik denk
dat al de huisgenoten er wat aan heb
ben.
Aad van D. Zoetermeer. Fijn zeg, dat
je nu maar vijf minuten moet fietsen.
Daar kun je de boerderij wel voor in de
steek laten, al valt dat niet zo mee.
Het is een drukke maand, hoor! Wat
moest jij veel rijmpjes maken voor het
a-b-c-spel. Heb je daar de slag nogal
van?
EUy R. Rotterdam. Gefeliciteerd met
al die jarigen en met die gedenkdagen!
Je hebt deze brief maar tussen het huis
werk geschreven, maar je hebt er niet
met een jantje van leiden afgemaakt:
netjes geschreven en heel veel. Wat was
dat een vorstelijke gift: 75.000!
Allemaal de hartelijke groeten van
OOM KO.
„Als je als eerlijk mens in Zuid-
Afrika komt mag je overal komen",
verzekerde dhr. Klein en uit zijn waar
nemingen trok hij de conclusie dat de
zwarten niets in de weg staat om zich
evenals de blanke te ontwikkelen.
Het leven in Zuid-Afrika had hij be
vonden zoals het ook in Nederland ge
leefd wordt. Spr. had ook geruime tijd
doorgebracht onder de Boeren en hij
verzekerde dat de Bantoes meer tegen
hun baas durven zeggen dan dat in
Nederland mogelijk is! Meer dan ooit
had dhr. Klein begrepen hoezeer de
Afrikaanse Boer gehecht is aan zijn
land waarvoor hun voorouders zo hard
hebben gevochten en hij vond het be
grijpelijk dat ze dat tegen oproerkraai
ers beschermen. Daarbij voelen de
Bantoes zich beschermd door de Boeren.
Onderlinge haat.
In een schets van de Afrikaanse
kleurling wees dhr. Klein erop dat er
zo'n vijftienhonderd stammen zijn die
elkaar intens haten. Van de meeste
stammen komen er jonge kerels bij de
goud- en diamantmijnen werken om
van de goede verdiensten later een of
meerdere vrouwen te kunnen kopen. Er
staan strenge straffen op het aan hen
verstrekken van alcohol maar ook met
enkele liters kafferbier raken ze al van
streek. Spr. verhaalde van de barbaarse
gevechten die hij bij zo'n mijn had ge
zien, hij telde er 21 doden als stille ge
tuigen van de onderlinge haat.
„Als ik net als die boeren personeel
moest houden werd ik stapelgek" ver
zekerde Ome Henk. Hij illustreerde die
veronderstelling met het door hem
waargenomen voorbeeld uit de prak
tijk. Een boer nam twee Bantoes in zijn
dienst aan en toen ze eenmaal aangeno
men waren kwam het veeltallige kroost,
de vrouwen en zelfs de grootouders op
het toneel die de boer ook aan het eten
moet houden! En dan wordt er nog ge
zegd dat die Bantoes niets verdienen...
Hun loon wordt voor een groot deel in
natura verstrekt omdat ze, wanneer ze
veel geld in handen krijgen, de benen
nemen.
„De zwarten zijn zelf apart" luidde
dan ook de ooggetuige-conclusie van
Ome Henk. „Alles, zelfs hun lichaams
geur is anders dan van onsen ik
moest tenslotte mijn gastheer vragen
om de keukenmeid naar buiten te stu
ren omdat ik geen hap eten door mijn
keel kon krijgen. Ook vertelde dhr.
Klein dat de zwarten in Durban na een
treinongeluk de machinist doodsloegen
waaruit hij opmaakte dat hun gedach-
tengang niet te peilen is.
„Een ingenieur, afkomstig uit Rot
terdam vertelde me"... zo vervolgde
dhr. Klein:
„Ze zouden in Nederland wel willen
dat ze het zo rustig hadden als hier...
Dhr. Klein zou 's mans naam niet
noemen omdat in ons klootjesland
misschien nog maatregelen tegen
zijn familieleden zouden worden ge
nomen".
„Als ons land zo sentimenteel is, laat
ze dan aan de Zuid-Afrikaanse regering
vragen of ze een paar schepen met
Bantoes naar Nederland willen sturen,
dan wil ik wel eens zien hoe ze deze
mensen zouden ontwikkelen en hen tot
christenen zouden maken".
In het kort ging hij de verbeteringen
na die de Bantoes ten deel zijn gevallen,
o.a. de 250.000 woningen, de scholen, de
universiteiten en de ziekenhuizen waar
bij dhr. Klein de opmerking plaatste dat
er in het Binnengasthuis te Amsterdam
onhygiënischer toestanden heersen dan
in een Bantoe ziekenhuis.
Spr. wist maar al te goed waaruit de
aversie voortkomt. Chinese en Russische
infiltranten loeren op het land met zijn
unieke strategische ligging. Als de chi
nezen of de russen de goudvoorraden in
handen kregen was het gelijk gedaan
met het monetaire stelsel en met de
dollars en ponden. Daar grijpen ze ge
lukkig naast en het deed dhr. Klein bij
zonder veel deugd uit de monden van
Bantoes te hebben gehoord op de vraag
wat ze zouden doen warmeer er oorlog
zou komen: „We gaan ons baas help".
KERKSTRAAT, SOMMELSDIJK
Gedurende de kerstweek zal het
museum 3 middagen geopend zijn.
Dinsdag 24; vrijdag 27; zaterdag 28
december van 2-5 uur. Gewoonlijk is
het in de wintermaanden gesloten we
gens schoonmaken, reorganisatie en
herstelwerkzaamheden aan de voorwer
pen. Nu is alles weer te bezichtigen!
Mocht u deze zomer geen gelegenheid
gehad hebben, breng dan nu met uw
kinderen en loge's een bezoek!
Waar gaat uw belangstelling naar uit?
Brandweer, Visserij, Romeinse voor
werpen (uit de opgravingen bij Goede-
reede). Landbouw, Kaarten en ansichten
van het eiland. Een oud winkeltje,
Flakkeese kamer. Klederdrachten,
Schutterij, Voorwerpen van de wagons
en locomotieven van de R.T.M.
Door een bezoek te brengen bezorgt
u uzelf en uw gasten een onvergetelijke
middag!
„Orgelprofile", e\en unieke serie
voor orgelkenners en liefhebbers
II
In de vorige aflevering „Disco Nieuws"
bespraken wij een nieuw^e serie orgel
platen, een zeer interessante uitgave,
voornamelijk door het instructieve ka
rakter. Uit deze serie „Orgelprofile"
die momenteel 8 platen bevat namen
wij 3 platen onder de loupe. In deze
aflevering zullen wij uit-deze serie pla
ten weer enige onder de aandacht van
geïnteresseerden brengen.
Het klankbeeld van het prachtige
grote Silbermann-orgel in de Dom te
Freiberg (in Saksen) is te beluisteren
op een keurig verzorgde plaat waarop
is opgenomen een vrij bekend Bach-
programma. Op dit 44 stemmen tellen
de instrument speelt Arthur Eger van
Joh. Seb. Bach o.a.: Preludium und
Fuge C-Dur BWV545 - Trio G-Dur
BWV 586 - De Schubler orgelchorale n.l.
Wachet auf, ruft uns die Stimme BWV
645 - Wo soil ioh fliehen hin BWV 646
- Wer nur den lieben Gott laöt walten
BWV 647 - Meine Seele erhebet den
Herren BWV 5648 - Ach bleib bei uns
BWV 649 - Kommst du nun, Jesus,
vom Himmel hernieder BWV 650 -
Trio d-moll BWV 583 - Praludium und
Fuge g-moll BWV 535.
Op de mooie hoes met foto van het
instrument staan naast de technische
gegevens, de registraties van de ge
speelde werken afgedrukt. Gottfried
Silbermann, de beroemde Zuid Duitse
orgelbouwer uit de 17e eeuw bouwde'
dit orgel in de jaren 17101714. Dit
instrument met z'n 3 manualen t.w.
Hoofdwerk, Bovenwerk, Borstwerk en
het pedaal is zeer veelzijdig van klanli-
karakter.
Men wordt al dadelijk geboeid bij de
inzet van Bach's fraaie C. Dur preludi
um, door de karakteristieke Silbermann
klank, o.a. puntgave tong werken; zin
gende mixturen en cornelten. Ook komt
dit zeer goed uit in de mooie levendige
Trio's waarvoor Arthur Eger spranke
lende registraties koos. Ook komt dit
fraai naar voren in de „Schublerse" Or
gelkoralen. Het spel is hier en daar iets
traag voor het gehoor. Men mist dus
soms het puntige. Het orgel dat van
zichzelf zeer levendig van intonatie is
lost dit, misschien voor ons gevoel te
kort ruimschoots op. Het spel is tech
nisch gaaf, met stijlvolle articulaties en
ornamentiek. Muzikaal wordt alles
vertolkt. Na het beluisteren naast de
andere platen in deze serie heeft de
fraaie opname van dit orgel ons het
meest geboeid, zeker in de rustige Trio
in d moll, en het prachtige slotwerk o.a.
de Preludium en Fuga in G moll.
Bestelno. PeIca P.S.R. 40505.
Aan de grote Thomas-Cantor uit
Leipzig werd in „Orgelprofile" nog een
plaat gewijd, met verschillende beken
de orgelwerken. De muziek van deze
grote toonkunstenaar uit de 18e eeuw is
enorm rijk aan muzikale waarde en in
houd, ja met een geweldige diepte, zo
dat het niet te verwonderen valt dat
juist zijn muziek tot de meest beluis
terde gerekend mag worden.
Herbert Manfred Hoffman vertolkt op
deze plaat van Joh. Seb. Bach o.a.:
Praeludium und Fuge C-Dur (BWV 531)
D-Dur (BWV 532) e-moll (BWV
533) G-Dur (BWV 541) a-moll (B
WV 543) Komm Gott Schöpfer (BWV
667) Ein feste Burg (BWV 720). ge
speeld op het Scherer-orgel te Himmel-
pforten, een plaatsje tussen de Elbe en
Weser, een streek die bekend staat om
zijn historische orgels zoals de be
roemde Schnitger orgels te Cappel:
Stadi en Neuënfelde. In dit instrument
dat 24 stemmen telt verdeelt over
hoofdwerk, borstwerk en pedaal bevind
zich nog veel oud pijpwerk van de be
kende bouwer Hans Scherer. Het in
strument zelf is in 1955 van een nieuw
kaswerk voorzien tijdens een grote res
tauratie door de Duitse orgelbouwer
Paul Ott.
De organist Herbert Hoffmann geeft
in de vertolking van deze pittige orgel-
werken blijk over een gedegen techniek
te bezitten, getuige zijn inzet in de D-
Dur. De tempi liggen allen behoorlijk
hoog, zodat hij aan een wat mechani
sche vertolking niet ontkomt. Hier en
daar wat meer expressie en muzikaler
voordracht had zeker aan Bach's fees
telijke G-Dur meer spanning gegeven.
De a-moll klinkt daarentegen weer
meesterlijk met een fraai registratie
schema. Het is een geslaagde plaat ge
worden zeker wat betreft de opname,
daar het lijnenspel zeer helder en dui
delijk is te volgen. Ook de hoes is keu
rig verzorgt met gegevens over het in
strument, de gespeelde werken, en de
gekozen registraties.
Het orgel heeft de echte pittige Noord
Duitse klank die van een geheel ander
karakter is als het instioiment te Frei
berg. Bestelno. Pelca P.S.R. 40508.
De eisen, die de ruimtevaart aanj
lerlei materialen en technieken
hebben al vaak geleid tot toepassing
op andere minder exclusieve terrei
van menselijke werkzaamheid. De tal
van biologisch steriele ruimtevaartuil
heeft geleid tot allerlei methoden, l
thans in Amerikaanse ziekenhui
worden toegepast. Een instrument, ■A
vaardigd om spanningen in een'ral
met vaste brandstof te berekenen wol
nu gebruikt om de elasticiteit van f
menselijk beenderstelsel te meten, L
is vooral van belang bij het onderzJ
naar de vraag, waarom beenderen L
het stijgen der jaren brozer worJ
Een miniatuur t.v. toestel ter groil
van een pakje sigaretten wordt thj
commercieel verkocht aan allerlei l
drijven in de U.S.A. om bepaalde i
dustriëlë processen te controleren. t1
slotte blijkt een kunststofschuim datl
de ruimtevaart wordt gebruikt uill
mate geschikt voor gebruik in geboml
vliegtuigen, automobielen en wat i
in verband met zijn vuurwerende
eigenschappen. Bij verhitting ont5i|
kelt dit schuim namelijk een gas,
het vuur als het ware teinagduwt en Ij
vendien wordt het materiaal omgezet
een ondoordringbare laag. (Dlf
•1I« go*da merken In éin zaak
Mrddelburg L.Oelft 103-lOS Tel.O1180.76S4
Ook in Den Haag Groningen Heerlen
Herbert Manfred Hoffmann zijn^i
tolkingen van enige virtuose orgeh
ken uit de Romantiek zijn o.i. mini
geslaagd. De Pelca „Orgelprofile" pli
getiteld „Die Virtuose Orgel" werd
genomen in de St. Pauls-Kirche
Fürth, en bevat de volgende werki
Franz Liszt (1811-1886) PraeJudii
und Fuge über B-A-C-H, Variatioi
über „Weinen, Klagen, Sorgen, Zag
Leon Boèllmann (1862-1897) Suite
thique op. 25, Introduction-Choral
Menuet gothique Prière a Notre'
me Toccata.
Cesar Franck (1822-1890) Choral a ffl
Herbert Hoffmann speelde deze
het grote orgel in bovengenoemde ke
Dit universele instrument is zeer
schikt voor de vertolking van Duitse
Franse orgel romantiek.
De gedegen techniek van de orgai
die deze muziek in een snel temp»
speelt, heeft o.i. veel te weinig expB
sie en buigzaamheid, een onmisl»
factor in de vertolking van romanfi
Het klinkt alles echt perfect motoris
maar het echte muziek maken
gemist. Het lijkt toch tegenwoordü
(vooral onder de Duitse organisten)
gewoonte te worden de tempo's tot f
ongekende hoogte op te voeren, en»
alle respect van de knappe tectf
gaat daartegenover alles benauweni
knap klinken, zodat men zich wel e|
afvraagt of wij daarmede wel op
goede pad zijn.
De „BACH" van Franz Liszt heW
wij ook eens van Alb. de Klerli
Haarlem's Bavo gedraaid, en dan 1
luisteren wij naast een gedegen f'
manschap ook een meesterschap in'
vertolken van dit werk, wat Hoffm*
beslist mist. Ook het grootse statige
Boëllmann zijn bekende Suite gotliit
misten wij door een hoog opgezet tïr
po, evenals het boeiende en rijlt
klankkleuren getooide 3e Choral in
moll van Franck.
Juist Cesar Franck vraagt een fl
voordracht en warme klankkleuren,
eigenschappen waar de romantische
gelmuziek recht op heeft.
Wij mogen in de vertolking van
muziek (hoe hoog wij een gedegen
stijlvolle techniek kunnen ja m*"
waarderen) toch meer vragen als aü*
techniek, muzikale vertolking f
naast techniek de muziek inhoud
waarde, een eigenschap die deze F
o.i. mist. De opname is goed gesIaaJ'
Bestelno. Pelca P.S.R. 40509.
In de volgende aflevering Disco-ni*
hopen wij de nog resterende plate"
de serie „Orgelprofile" te bespreken
««♦♦♦♦♦♦♦♦4
Rekol
Zijn t
Bovendid
Vers uit de
Gebrs. van E^
Bgeweg 218
Nieuwe To
ikoop:
Vuren en
vanaf 2,75 1
ijarage of droj
7 x 3.50
(01878) 337
Middelharnis
