iiAnoEn niEuws
Dampo
^pd^
Wie is dit ventje?
HET WILHELMUS
ORQelS m óe „Qouóen öelta"
Dicliter
bij huis....
IGBSVERWURMING
F^C.KORTEHEIiiiZOON
Zeeuv^se wandelingen
Ooiigensplaai, Ned. Herv. kerk
Aan de top
Leest de advertenties!
IT HE f
VOOR VADER. UOBDER EN KIND
ir
Olympische snufjes
X Fa. A. Vijfhuizen
I blad
Vrijdag 11 oktober 1968
No. 3728
350 jaar Dordt
Waardering
Herdenkingen,
Herdenkingen zijn in de mode. Op
lerlei terrein worden daden, gebeur-
nissen, personen herdacht. Steden en
orpen herdenken hun 1000, 1100, of
200-jarig bestaan. Van schrijvers,
'chters, schilders en andere kunste
aars worden de geboorte- en sterfdata
erdacht. Ook op nationaal gebied heb-
-n we onze gedenkdagen: 5 mei en 1
bruari. Zo zouden we nog wel even
unnen doorgaan.
Tegenwoordig hebben we ook nogal
-ns een gedenkdag op kerkelijk terrein
1961 hebben we herdacht hoe 400
ar tevoren de Nederlandse Geloofs-
elijdenis is ontslaan. Twee jaar later,
1 1963, herdachten we het 400-jarig
-staan van de Heidelbergse Catechis-
us. Vorig jaar was het precies 450 jaar
eleden dat Maarten Luther zijn 95
ellingen aanplakte aan de deur van de
lotkapel in Wittenberg, daarmee de
toot gevend tot de Kerkhervorming.
I^BIJ VERKOUDHEDEN
n thans staan we aan de vooravond
an de herdenking van de Nationale
ynode van Dordrecht, 350 jaar geleden.
Iemand vroeg mij of ik daar in deze
briek aandacht aan wilde besteden,
-raag wil ik proberen aan dat verzoek
e voldoen. Men denke overigens niet
at dit een kleinigheid is. Wat is er al-
emaal aan de Synode voorafgegaan....?
at is er op deze Synode behandeld...?
at waren de gevolgen van deze Sy-
ode...? En vooral: Hoe moeten wij,
oe moet het nageslacht deze Synode
eoordelen...? Op al deze vragen zullen
e moeten ingaan. Maar het zal voor
eder duidelijk zijn, dat dit slechts in
ogelvlucht kan gebeuren. Over de
ordtse Synode en alles wat ermee
amenhangt zijn zulke dikke boeken
eschreven, dat we die stof niet in een
aar krantenartikelen kunnen verwer-
Om maar met het laatste punt te be-
innen: de waardering. Niemand zal
ntkennen dat de Dordtse Synode van
oot belang is geweest voor de voort
ang van de Reformatie, in ons eigen
and, maar ook in het buitenland. Al
as het alleen maar dat deze synode de
toot heeft gegeven tot een nieuwe ver-
aling van de Bijbel, die bij ons nog
Itijd in gebruik is en die de eeuwen
oor een stempel heeft gedrukt op het
odsdienstige leven, en ook zijn in-
loed heeft gehad op de vorming van
nze taal. Om dan maar niet te spreken
ver liturgiek en kerkrecht. Maar de
elangrijkste zaak waarom de synode
'teindelijk ook is bijeengeroepen, is
ch wel het dogmatische geschil met de
emonstranten.
Maar al is vriend en vijand ervan
vertuigd dat de Synode van Dord-
echt van grote betekenis is geweest
oor het kerkelijk leven in ons land,
dat wil nog niet zeggen dat de waarde
ring bij iedereen even groot is. De
standpunten ten aanzien van „Dordt"
lopen zelfs zéér ver uiteen. Voor de éne
partij was het een hoogtepunt, voor de
andere een dieptepunt in de vaderland
se kerkgeschiedenis. Dat verschil in
waardering is er natuurlijk van het be
gin af geweest. Om maar even enkele
hoofdlijnen te trekken: Een hoogtepunt
was de Synode uiteraard voor de Kerk
der Reformatie hier te lande in de 17de
en 18de eeuw, met uitzondering dan van
de opkomende tolerantenVerder
ook voor de orthodox-Hervormden in
de vorige en in onze eeuw, èn voor de
gescheiden kerken, voor zover ze be
horen tot de Gereformeerde gezindte.
Een dieptepunt was de Synode voor de
Remonstranten in de 17e eeuw, voor al
le dwaalgeesten, die de vaderlandse
kerk hebben beroerd, voor de vrijzin
nigheid, zoals die zich in de 19de en
20ste eeuw in en buiten de vaderlandse
kerk manifesteerde. En dat behoeft
nauwelijks te worden gezegd ook in
de ogen van Rome heeft de Synode van
Dordt nimmer genade kunnen vinden.
Joost van den Vondel, de grootste onzer
dichters, van huis uit Doopsgezind,
maar later Rooms geworden, heeft alles
gedaan wat hij kon om deze grote ge
beurtenis in het leven van de Kerk der
Reformatie zo zwart mogelijk af te
schilderen. En helaas is dat negatieve
oordeel van Vondel vaak klakkeloos
overgenomen, tot zelfs in schoolboek
jes toe
Maar we zullen niet op de zaak voor
uitlopen en ons oordeel nog wat op
schorten. We zullen hopelijk nog tijd
genoeg krijgen om tussen de regels door
of aan het slot van onze artikelenreeks
wat commentaar te geven op deze grote
kerkvergadering.
Nu we in 1968 de Synode gaan her
denken (of dat op grote schaal gebeuren
zal, is mij nog niet bekend...) komt
vanzelf de vraag op: Zijn er voorheen
wel meer herdenkingen van deze Syno
de geweest?
Dat is geen eenvoudige vraag. Voor
zover bekend, is de 100ste verjaardag
van „Dordt" in 1718 vrijwel ongemerkt
voorbijgegaan. In 1818 is er méér leven
in de brouwerij geweest. Toen publi
ceerde de Leidse predikant Nicolaas
Schotsman een boek, getiteld „Erezuil
ter nagedachtenis van de Dordtse Syno
de". Dat bracht vele pennen in beroe
ring, voornamelijk van de zijde der
vrijzinnigenMen noemde het boek
zelfs een schandzuil, inplaats van een
erezuil! Het strookte uiteraard niet met
de denkbeelden van de verlichte theo
logen van die dagen... Ook in 1918 zijn
er diverse herdenkingen geweest, voor
al van de zijde van de gescheiden ker
ken. Het is de vraag of „Dordt" in deze
kringen, met name in de kringen van
de Doleantie, nog zo hoog genoteerd
staat als toen in de dagen van Abra
ham Kuyper. Maar dat is een hoofd
stuk apart, waarop we misschien later
nog eens terugkomen.
Volgende maal hopen we een begin
te maken met de aanleiding tot het bij
eenroepen van de grote kerkvergade
ring.
WAARNEMER
VOOR BETER
NAAR DE
MIDDELHflRNIS-TEL:Z32S
.De lezers hadden het ventje van vo-
ge week gauw opgespoord. Zaterdag-
orgen al kregen we een berichtje van
enna Joppe uit Sommelsdijk met de
ededeling dat het ventje Petertje v.
Boogert is. Hij woont Marktveld 6
öommelsdijk. Ook Alie Vroeginde-
eij uit de Wilgenlaan in Middelharnis
pemde ons die naam. Vervolgens ont-
iigen we een kaart van Peter Meyer
t de St. Joris Doelstraat. Petertje (of
amma?) schreef: Hij is mijn vriendje,
6 kunnen het samen nogal vinden en
an zo af en toe op verkenning uit.
«PPa komt ons dan met de auto zoe-
^n- „Petertjes vader is collectant in de
ed. Herv. Kerk", schrijft mevr. C. M.
T^ Alphen-van Driel. „Petertje is een
nattig kereltje, als de kerk uit is gaat
hij aan het werk n.l. de deurtjes van
de banken die nog open staan gaat hij
sluiten.
Hij zag onlangs in een van de banken
nog een mijnheer die zijn bandrecorder
verzorgde. Hij vroeg hem: „koster kan
je niet wat opschieten, dan kan ik het
deurtje toe doen".
Mevr. V. Alphen-v. Driel bewonderd
Petertjes ijver en denkt dat het veel
beloofd voor de toekomstimmers...
zegt ze: „Jong gewend, oud gedaan!"
Hartelijk dank voor de reacties. Graag
zullen we weer van u horen wie het
ventje is dat we deze week fotogra
feerden. Al kregen we duizend gulden,
wij weten niet wie hij is. Mogen we het
van u horen?
In augustus heeft de P.T.T. Wilhel-
mus-postzegels uitgegeven als herinne
ring aan ons volkslied, dat 400 jaar ge
leden is gedicht. Het is wel zo goed als
zeker dat dit lied eind 1568 of mis
schien begin 1569 is vervaardigd. Als
dichter wordt meestal Marnix van St.
Aldegonde genoemd, een goede vriend
van Prins Willem, die ook een psalm
berijming heeft gemaakt. Zeker is dit
echter niet, want er staat geen naam
onder het dichtwerk. Er worden ook
andere namen genoemd: Coomhert,
Houwaert, Saravia (de veldprediker van
de Prins).
Het is een naamdicht: elk van de 15
coupletten (120 regels) begint met een
letter van de naam Wülem van Nassou
en dan werd voor de laatste u een v
gebruikt: „Voor Godt wil ick belijden..."
Dat gebeurde vroeger wel meer, u
moet maar eens kijken wat op oude
stenen is gebeiteld, waar de u dikwijls
door een v is weergegeven.
Om het gedicht goed te kunnen be
grijpen moeten we onze geschiedenis
van vier eeuwen geleden kennen.
Donkere tijden
Het waren toen droeve tijden. Onze
landsheer (graaf of hertog) was FUips
II, 'die ook koning van Spanje was. „Den
koninck van Hispanje heb ik altijd ge
ëerd. Wij hadden eigenlijk met Spanje
niets te maken. Wel met zijn koning,
die onze heer, onze graaf was. Maar
hij hield niet altijd rekening met onze
van ouds verkregen rechten en vrij
heden (privilegiën). Wat erger was: hij
wilde ons dwingen God te dienen op'
zijn manier, naar zijn bevel. Hij eiste
absolute gehoorzaainheid over ziel en
lichaam. Deze willekeur, deze dictatuur
namen de Nederlanders niet. Een mas
saal verzet ontstond in 1567 toen Alva,
de verschrikkelijke, kwam. „die krijgs
man hard als staal en bitterder dan
roet." Als leider van het getergde volk
trad Prins Willem van Oranje op. Toen
ontstond het lied waarin de Prins zelf
aan het woord is. Niet alleen een lied
van vertroosting en bemoediging, maar
vooral een verdediging van zijn daden,
die de dichter de Prins zelf in de mond
legt. Hij stelt zich voor als „Wilhelmus
van Nassouwe ben ik, van Duitsen
bloed." Dat woord „Duits" wordt wel
eens verkeerd begrepen, heeft niets met
Duitsland te maken. Het betekent
„diets" van het eigen volk, van het
Nederlandse volk dus. We moeten niet
vergeten dat zijn voorouders hier al een
paar eeuwen bezittingen hadden, o.a.
Breda. Vroeger sprak men ook van de
Nederduits Hervormde kerk en er zou
den nog meer voorbeelden aan te halen
zijn, waarin Duits gewoon Nederlands
betekent.
Een van zijn voorvaderen, Adolf van
Nassau, was -in 1292 tot keizer van
Duitsland gekozen. Vandaar dat hij
zich noemt „Edel en hoog geboren.
Van keizerlijke stam
Enkele gebeurtenissen uit de in 1568
begonnen 80-jarige oorlog worden ge
memoreerd.
Graaf Adolf is gebleven
in Vriesland in de slag
Dat was in de slag bij Heiligerlee
(23 mei), waarmee deze oorlog is be
gonnen. Deze plaats ligt wel in Gro
ningen, maar toen noemde men alles
(behalve de stad) Friesland.
De Prins zelf viel in het zuiden aan.
Hij trok tot grote verwondering van
Alva over de Maas en wilde slag
leveren. Maar Alva ontweek hem tel
kens en tenslotte moest hij wegens
geldgebrek zijn soldaten afdanken.
Juist wat Alva verwacht en gehoopt
had. Dat staat in dit couplet:
Als een Prins opgezeten
Met mijner heires kracht.
Van den tiran vermeten
Heb ik den slag verwacht.
Die bij Maastricht begraven
verschanst)
Bevreesde mijn geweld,
Mijn ruiters zag men draven
Zeer moedig door het veld."
Dat was een grote teleurstelling. Hij
trok naar Frankrijk om te trachten
daar hulp te verkrijgen. Hij vergelijkt
zich met David, die het eveneens moei
lijk had op zijn vlucht voor Saul.
„Als David moeste vluchten
Voor Saul den tiran.
Zo heb ik moeten zuchten
Met menig edelman."
Maar tenslotte is David toch koning
geworden:
„Maar God heeft hem verheven.
Verlost uit aller nood,
Een koninkrijk gegeven,
In Israël zeer groot."
Hierop vertrouwt de Prins.
„Na 't zuur zal ik ontvangen
Van God mijn Heer het zoet."
Het is uitgekomen. Als een vrije staat
is Nederland uit deze oorlog opge
staan.
Het lied
„Daar komen ze die het Wilhelmus
blazen," -was voor de Spanjaarden al
bij voorbaat een slecht voorteken. Maar
gespeeld in de oorlog gaf het de onzen
„grote courage." Zo'n beroemd lied werd
meermalen nagedicht met andere tekst.
Later begreep men deze oude woor
den niet goed meer en werd de oude
tekst vervangen. Toch voelde men: het
moderniseren ervan was niet echt, het
was het oude Wilhelmus niet meer.
Toen de Patriotten hier de baas wa
ren werd het verboden en ook in de
Franse tijd hoorde men het niet, ten
minste niet in het openbaar. Daarna
kregen we naast het Wilhelimus zelfs
een tweede volkslied: „Wien Neerlands
bloedgedicht door Tollens.
In 1932 is aan dit dubbelgebruik een
einde gekomen. Toen heeft de regering
bepaald dat het Wilhelmus het volks
lied zou zijn, het enige. Van de ver
schillende melodiën waarop het ge
zongen en gespeeld werd, koos men de
zetting van Valerius uit 1626. Er zijn
ook verschillende spellingen van ge
weest. In de meeste boeken is het nu
afgedrukt in de spelling van 1581, toen
het voor het eerst in het Geuzenlied
boek werd opgenomen. Dat wil niet zeg
gen dat het in dat jaar voor het eerst
gedrukt werd. Zoals met zoveel liede
ren zal 'dit wel het geval geweest zijn
op losse blaadjes, die her en der door
het land en onder de soldaten verspreid
werden. De erikele regels die ik heb
aangehaald, heb ik in hedendaagse
spelling overgebracht.
We kennen (en zingen) meestal maar
twee of drie van de 15 coupletten. Lees
het eens aandachtig over en u zult
bemerken, dat het een wonderbaarlijk
Nederlands lied is, geboren en gegroeid
uit het leven van ons volk. Een door
bloed 'gedoopte lijdenspsalm, een diep
aangrijpende klacht uit de dagen der
verdrukking. Een meesterstuk van een
volkslied, zonder twijfel het schoonste
van alle volksliederen.
Middelburg.
L, van Wallenburg.
Als je 'n krant opslaat is het, min of
meer dagelijks, aan alle kanten van de
wereld narigheid: vulkaanuitbarsting
in Sicilië, hongersnood in Biafra, aard
beving in Zuid-Amerika. En ga zo maar
door.
Als je naar de televisie kijkt of naar
de radio luistert, is er om de zoveel
tijd wel een actie om gelden voor deze
rampen in te zamelen. En telkens
blijkt weer, dat het Nederlandse volk
begaan is met het lot van slachtoffers
van dergelijke rampen. Er wordt ge
geven en er wordt gul gegeven.
Maar dichter bij huis? In Nederland
zelf? ook hier is er nog steeds heel
wat nood te lenigen. Ook hier zijn er
gehandicapten, die een arm of been
moeten missen en het daardoor moei
lijk hebben in de maatschappij.
Het Prinses Beatrix Fonds tracht
niet alleen polio-patiënten te helpen,
maar ook spatici, ook lijders aan mul
tiple sclerose, spina bifida en progres
sieve spierdystrofie. Er is telkens steun
nodig voor individuele aanvragers,
voor verbetering van de outillage van
inrichtingen voor revalidatie, voor we
tenschappelijk onderzoek en wat niet
al.
Mogen wij u eens een aantal aan
vragen noemen, gelicht uit de post van
één dag?
Een revalidatie-arts schrijft: „De rol
stoel van Jantje B. is nu volkomen
versleten. Ik zou U willen adviseren
hem een nieuwe te verstrekken
„Vorig jaar hebt U ons aan een
extra-toelage voor slijtage geholpen",
schrijft een huismoeder. „Mag ik dit
jaar weer voor een bijdrage in aan
merking komen, want tengevolge van
haar prothese slijt Marietje nog steeds
drie maal zo veel ondergoed als m'n
andere kinderen
„Ik zou een betrekking kunnen krij
gen, maar hoe kom ik over de afstand
van huis tot fabriek van 2 km. als ik
geen vervoermiddel heb, want een bus
rijdt er niet?" vraagt een jonge werk-
lustige zich af, die ongeacht het
missen van een been tengevolge van
poUo aan de slag wil gaan.
„Prof. X", zo luidt de aanvrage van
een der Universitaire Instituten, is be
zig met een onderzoek naar de oorza
ken van spasticiteit. Is het mogelijk,
dat het Prinses Beatrixfonds hieraan
financiële steun verleent?".
Het zal U duidelijk zijn, dat voor
deze en soortgelijke aanvragen véél
geld nodig is. Het Prinses Beatrix
Fonds heeft per dag rond f 3000,no
dig om deze vele aanvragen op rede
lijke wijze te kunnen voldoen.
Vandaar de collecte, dit jaar in de
week van 1419 oktober. Vandaar de
vraag van de collectant, die bij U aan
huis komt of U op straat om een bij
drage vraagt.
Dichter bij huisis ook veel te
doen
He aantal naar de Olympische Spe
len afgevaardigde jongelui loopt na
tuurlijk naar gelang van de grootte
van het deelnemende land, sterk uit
een. De kleinste delegatie is die van
Togo in Afrika: zij bestaat uit één man,
een athleet. Er is nog een delegatie, die
maar één athleet telt. Dat is die van
Libië. Maar deze is vergezeld van een
entourage van zes man, begeleiders en
trainers. Hij behoeft zich dus niet al
leen te voelen, zoals de man uit Togo.
Of zijn begeleiders allemaal een wezen
lijke functie hebben bij het lanceren
van die ene athleet lijkt de vraag, maar
in ieder geval blijkt er in Libië een
groot aantal lieden te zijn die bijzonder
graag kennis zullen maken met Mexico.
De Duitse afvaardiging naar Mexico
bracht een aantal kisten mee, die door
hun omvang aanstonds de aandacht
trokken. Zij bevattenkoekoeksklok
ken uit het Schwartzwald, bestemd
om ten geschenke te worden aangebo
den aan de Mexicaanse autoriteiten en
andere relaties. (DIA)
hy dient voor de Broederen der Classis te verschynen, die opdat
here beroepinge by den Kerckeraat ende Magistraat gedaan, nae voor-
gaende examinatie ende ondesoek harer gaven, so van lesen als van
singen, van de Classe zoude mogen geapprobeert".
Zo luidt een bepaling uit 1622, inzake de benoeming van de „schoolmees
ter en voorzanger" voor Ooltgensplaat.
Thans bezit deze Kerk een electro pneumatisch orgel, oorspronkelijk door
Dekker uit Goes gebouwd en in 1954 door Leeflang verbouwd en uitge
breid. De dispositie is:
Manuaal 1.: Bourdon 16. - Prestant 8. - Holpijp 8. - Viola 8. - Octaaf 4. -
Roerfluit 4. - Octaaf 2. - Quint 2 2/3. - Cornet 3 sterk. - Mixtuur 2-3 sterk.
- Trompet 8.
Manuaal 2.: Quintadeen 8. - Prestant 4. - Nachthoorn 2. - Scherp 2-3
sterk. - Dulciaan 8.
Pedaal.: Prestant 16. - Subbas 16. - Openbas 8. - Gedekt 3. - Octaafbas 4.
- Octaaf 2. - Bazuin 16.
Koppelingen: Manuaal 2-1.; Manuaal 1-Pedaal.; Manuaal 2 - Pedaal.
Vaste combinatie. Tremulant op manuaal 2.
Losse speeltafel, omvang manuaal: C - g 3. Omvang pedaal: C - f 1.
HET KERKGEBOUW.
„De Kerk was bij de opbouw tot een Kruiskerk aangelegd: doch dezelve
is in die order niet voltooid, het gebouw der Kerk is groot, ruim en
luchtig: en van een schoone hoogte, zynde tegens het Dak met Planken
beschooten die met een Hemelsblaauwe couleur geverfd zyn, voorts is het
gebouw van zeer goede ordonnantie, zynde in het zelve een zeer fraai en
ruim Doophek, van eiken Hout, het welk aan de buiten kant, met konstig
Beeldhouw en Snywerk is vercierd; den Predikstoel is insgelyks van
Gebruineerd eikenhout, tegen over dezelve is een ruim Choor; de Coupel
op welke den Tooren rust, is mede met zeer schoon Snywerk, hetwelk
fraai verguld is, vercierd.
De Kerken-Raadskamer, of Consistorie het welk een goed ruim vertrek
is, is voor 3 Jaaren eerst nieuw opgebouwd, en in het Kerkruim hangen
drie Kopere Kaarskroonen welke des avonds by de Godsdienstplechtig-
heden, werden verlicht.
Op een der steenen, in deeze Kerk leggende, leest men het volgende: „Het
Fundament van dit Werk is begonnen 1527 ende voleindigt 1558", uit het
welke men den ouderdom van dit gebouw kan opmaaken.
Tot in den Jaare 1647 was er in geheel St. Adolphs Land niet meer dan
deeze Kerk, hebbende het Dorp den Bommel niet dan voor het boven
gemelde Jaar een eigen Kerk en Precidant bekomen."
(Beschrijving uit het eind van de 18e eeuw.)
Helaas is het oorspronkelijke Kerkinterieur later drastisch veranderd.
OOLTGENSPLAAT, GEREF. KERK.
Galery-orgel, in 1964 door Leeflang gebouwd.
Dispositie: Manuaal: Prestant 8. - Holpijp 8. - Octaaf 4. - Roerfluit 4. -
Octaaf 2. - Gemshoorn 2. - Mixtuur 4-6 sterk.
Pedaal: Bourdon 16. Koppeling: Manuaal-Pedaal. Systeem: mechanisch.
Speeltafel aan de achterzijde van de kas. Omvang manuaal: C-g 3.
Pedaal: C-f 1.
GEREF. GEMEENTE: Geen pijporgel.
Bas Wijnands.
RIJMEN VAN TIJMEN.
Stellendam spant zeker,
Weer maar eens de kroon.
Maar men doet er alles,
Zonder véél vertoon.
Want daar hebben dieren.
Het bijzonder goed.
Men weet toch tenslotte.
Reuze hoe het moet.
Hier is Zr. Wilhelm,
Grootste dierenvriend.
En daar zijn die beesten.
Reuze mee gediend!
Er wordt niets vergeten,
Daar in Stellendam.
En men doet het alles,
Zonder veel tam tam.
Ganslijk geen reclame,
Denkt die zuster daar.
Maar voor alle dieren,
Sta ik gaarne klaar.
Al die nare zwervers.
Vinden onderdak.
Dat geeft zulk een zuster.
Menig zorgenpak.
Maar, we lazen toch ook
Andere namen hoor.
En daar zijn veel dieren.
Reuze dankbaar voor.
Laten we maar hopen,
Dat het nog zo blijft.
Dat men in de toekomst.
Nog meer namen schrijft.
TIJMEN
SCHAKEL over op
J -^ Keuze uit 20 modellen.
J iV In diverse kleuren.
J -^ Hoge inruilwaarde.
■5V Zeer voordelige aanleg.
(Erkend gasfitter)
VOORSTRAAT 37
TELEF. 579
DIRKSLAND
OOSTERLAND
Door de vele en zware regenval der
laatste tijden worden de werkzaamhe
den op het land ernstig belemmerd,
ook in onze polder, waar nog verschil
lende percelen aardappelen staan te
wachten op rooiing. En niet alleen dit
maar de grote nattigheid maakt dat op
uitgebreide schaal zomerrot ontstaat,
omdat de percelen lange tijd in het wa
ter stonden. Ook het rooien van suiker
bieten geeft moeilijkheden omdat er
met de zware machines niet op het land
kan worden gerooid en er geen vol
doende mankracht aanwezig is om op de
traditionele manier te gaan rooien. Al
met al voor onze landbouwers een
moeilijk en schadelijk geval, waarvoor
niet gemakkelijk een oplossing te vin
den is.