,,Jan van 't licht komt
wel even
i T: De toverformule
van de toerist
Plaatselijk nieuws
Mammoet aardappelplant
in bet Sommelsdijiise Knorrenburg
40.000 aardappelkisten
in verkeerde handen
Waterstanden
Toren én
molen van
Oude Tonge
geïllumi
neerd
tugustusiMp jaargang
Dinsdag 6 augustus 1968
No. 3709
lelhar
Ier.
■er-
len.
na
ENIS
CHR. STREE3KBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DB ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Verschijra tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond
-
Bijzondere
frankeerzegels
Suriname
Rijice sfinicert
Boekbespreking
Orgeibespeiing te
Zieriiczee
door Dirk Jansz. Zwart
)uw van h''l
iropalaan, I
1 een verge-|
rdt de gele|
A gelden bf^|
en zijn zeCl
epalen rente-I
van de Seci|
el. 01100-6
zicht van ged"!
haarverlles?
s een geheel nifijl
dat haaruitval
vela mannen
lede hun J9"S*'I
direct dit werkfl
lit enthousiast*!
wijzing IngcsloWl
PRINS HENDRIKSTRAAT 14 - POSTBOX B - MIDDELHARNIS
Redactie en advertenties: Kantoor Langeweg 13, Sommelsdijk
ABONNEMENTSPRIJS 3,25 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 16 cent per mm.
Bij contract speciaal tarief.
TeL (01870) 2628, na 6 uur 's avonda TeL 2023 *-< Giro 167630
lij woont in Ouddorp maar hij is
ukkig ten gunste tot in Ooltgens-
lat'bekend. Gemakshalve wordt hij
In Emgo" genoemd, met zijn Oud-
pse ploeg trekt hij al tientallen ja-
over Flakkee, hij plaatst boven-
Indse netten, legt vele km. kabels,
Lkt aansluitingen en rijdt daarbij
Kenden kilometers, veelal verkeers-
Iden negerend, raakt soms betrokken
'botsingen maar is er steeds nog in
1 de kantonrechter van zijn on-
fulTte overtuigen Jan Emgo is een
lende verschijning langs de Plakkee-
(vegen. Als de zomerzon schijnt gaat
mutsje af en komt de bruinver-
jide schedel te voorschijn. Jan ge-
|rt er zich niet voor dat zijn hoofd
als een biljartbal" is, een glad
|fd heeft tenslotte ook zijn functie,
is een duidelijk herkenningsteken!
lan Emgo heeft weinig vijanden of
1 moesten de stormwinden zijn die
bovengrondse netten lelijk toe-
leien of onweersbuien, zoals die die
Idagnacht boven Ouddorp losbarst-
iDan komen de meldingen „geen
|t" aan de lopende band binnen en
trekt Jan er met de Landrover,
mii met een paar man van het perso-
|r op uit. Dan worden er geknakte
Vi uitgewisseld en gebroken draden
iêpareerd. Ook vrijdagnacht, tijdens
l zware onweersbui die zich boven
Bdorp ontlaadde floepte menig licht-
uit en zaterdag moest er weer heel
i worden gerepareerd, o.m. op een
pping nabij Goeree-Havenhoofd. Als
jnwis met zijn „sporen" in de paal
ht, dan pakken de vacantiegangers
camera's om hem te fotograferen.
de bijna achtendertig jaar dat
tiwis nu al bij de Emgo in dienst is
6t hij heel wat avonturen, leuke.
Er ook droeve belevenissen meege-
fekt. Zoals die keer dat een vrouw
1 ze werd gevraagd of het licht weer
ndde het voorwiel van haar fiets op-
de dynamo aanzette, draaide
rtep,ja hoorOf die keer
naar dat was een minder prettige
Ivenis dat hij in de Oostdijk bij
Idorp boven in de paal met de
|om in aanraking kwam, hij plofte
juist op tijd naar beneden, een
gebraden varkensworst kikkerde
weer wat op. Dan zijn er nog de
neringen uit de oorlogs- en de
tpjaren. Als hij daaruit aan het ver-
p slaat dan wenst hij geen inmen-
„Stillegebiedt hij als iemand
wat meent te moeten zeggen.
heeft ook wel eens candidaat ge-
voor de gemeenteraad, Jan pleegt
jtijd en wijle Anti-Revolutionair te
Maar als hij op een raadszetel te-
ht gekomen was, dan waren de Oud-
pse raadsvergaderingen .zeker be
nd geworden, „stille" had de ge-
jte A.R. afgevaardigde dan geboden
|dan zou hij het woord „konkels"
in de mond hebben genomen! Hij
^m niet op de stoel, hij stond vierdes
dat vindt hij maar goed ook, niet
bg zou hij b.v.. ook maar iets met
pmenvoeging te maken hebben ge-
Hij ziet veel verloren gaan, gauw
hij een dia gemaakt van het
|en van Ouddorp dat nog boven
Ingang van het voormalig gemeen-
lis prijkt.
>ast zijn drukke werk (waardoor
Ider Grinwis wel eens zuchtte: „hij
Grinwis, zoals velen hem kennen,
Jan Emgo of Jan van 't licht.
is met de Emgo getrouwd") heeft Grin
wis ook hobbys, al jong deed hij aan
fotografie maar nu hij een volautomati
sche camera heeft „ontdekt" nu gaat
alles op de dia wat er voor de voeten
komt. Een prachtige tuin heeft hij ook,
schilderen en tekenen behoren tot zijn
winterse bezigheden. Eigenlijk zijn we
afgedwaald van wat we schrijven wil
den n.l. iets over nu al achtendertig
jaar aan de weg timmeren. Dat vragen
we Grinwis zelf, hij moet nu maar
eens niet in de paal maar in de pen
klimmen! We zijn benieuwd en zullen
wanneer hij aan het woord is graag
gevolg geven aan zijn„stille
„De vijf Thoolse veilingen, die sa
menwerken onder de naam „Thoolse
Fustcombinatie", zijn een grootscheep
se actie begonnen om het tekort van
40.000 kisten uit hun fustpakket weer
aan te zuiveren. Het betreft hier kisten
met het -wettig gedeponeerd handels
merk „Alvantho", waarvan er door
misbruik 40.000 in verkeerde handen
zijn terecht gekomen," zo meldt het
Nieuwsblad van de Hoekse Waard.
In die kisten mogen alleen maar
Thoolse aardappelen worden aangebo
den, tengevolge van het wettig gede
poneerde merk. Gebleken is echter dat
dit gebod op grote schaal is overtre
den. Vooral Belgische aardappelen zou
den in Alvantho-kisten bij de handela
ren en winkeliers te koop zijn aange
boden.
De veilingen hebben enkele contro
leurs de eilanden ingestuurd om op
plaatsen waar veel aardappellusten
aanwezig zijn het gebruik van Thoolse
kisten te controleren. Onwettig gebruik
van de kisten is o.m. al vastgesteld op
de veilingen van Middelhamis en de
Zuid-Hollandse Eilanden in Rotter
dam. Zij worden door een zegsman van
de Thoolse Fustcombinatie zelfs de
„hoofddaders" genoemd.
Tegen een ieder, ook aardappeltelers
en -kopers, die de kisten onwettig ge
bruikt, zal als bij controle dergelijke
kisten worden aangetroffen, juridische
stappen worden ondernomen. Tegen de
beide veilingen is dat inmiddels reeds
gebeurd. Het gebruik van de kisten
kan leiden tot een boete van f 1000,
heel wat plaatsen heeft hij de we reld van 7 a 8 meter hoogte bekeken.
Als motten op het licht van de lamp
komen de grote straalvliegtuigen uit het
bewolkte noorden op de warmte van
Majorca af. Een DC-8 uit Frankfurt
wordt gevolgd door een toestel uit
Stockholm, op de hielen gezeten door
een Comet, die enige uren tevoren uit
het mistige Manchester opsteeg.
Op een drukke dag midden in de zo
mer brengen zo'n 370 vliegtuigen bijna
dertigduizend, naar zon en warmte
hunkerende, noordelingen naar hun va
kantiebestemming. Nog geen tien jaar
geleden was voor de meesten hunner
een dergelijke reis onmogelijk geweest.
Dankzij de I(nclusive) T(ours) per vlieg
tuig kan dat nu wel. In 1967 werden er
SVa miljoen IT-reizen verkocht. Toe
risten, die van dit systeem gebruik ma
ken, zijn doorgaanse voordeliger uit,
dan zij, die er op eigen gelegenheid op
uit trekken. Een IT-reis naar de Costa
Brava kost een Nederlander ongeveer
150 gulden minder, dan hij voor een
„gewoon" vliegretour Amsterdam-Bar
celona zou kwijt zijn.
Het principe van de IT-reizen, schrijft
Het Beste van augustus, is ontleend
aan een idee van de Londense journa
list Reitz. In 1950 charterde deze een
Dakota voor vijftien vluchten van Lon
den naar Corsica. Men kon daar „all-
in" voor een prijs van 355 gulden
veertien dagen vakantie houden. Ruim
driehonderd mensen inaakten er gebruik
van. Tegen 1952 bracht zijn reisorga
nisatie, „Horizon Holiday's" zeverihon-
derd Britten naar het reeds genoemde
eiland. Uiteraard keken de reisorgani
saties en luchtvaartmaaschappijen niet
werkeloos toe. Zo ontstond er een ware
revolutie op vakantiegebied rond de ja
ren zestig. Dit jaar gaan twee miljoen
Nederlanders met vakantie naar het
buitenland. Driehonderdduizend van
hen maken gebruik van de mogelijkhe
den die de IT-reizen bieden. In twee
uur tijd zitten zij in de zon, die stra
lend boven Barcelona, Majorca en Ri
mini in Italië staat.
Computer
De reisorganisaties opereren op groot
scheepse wijze. Het is vanzelfsprekend
noodzakelijk om alle boekingen precies
bij te houden en daarvoor heeft Tjaere-
borg Travels in Denemarken het
grootste reisbureau van Scandinavië
een computer in gebruik waarvan de
huur bijna een miljoen gulden per jaar
kost. De apparatuur is rechtstreeks ver
bonden met kantoren in Stockholm, Os
lo, Helsinki, Gotenburg, Malmö en Ko
penhagen.
Wanneer nu iemand een reservering
wil maken te Rimini op 10 juli, dan
tikt men eenvoudig op het toetsenbord
Rimi 10/7. Enkele sekonden later laat
een televisiescherm zien welke hotels
er nog vrij zijn, en welke kamers, en of
zij een douche, bad en een balkon heb
ben. Is de reservering gemaakt, dan
tikt men de naam en het adres van de
klant neer en de computer doet de
rest. Het apparaat stuurt de faktuur
uit, zendt een waarschuwing als de be
taling te lang op zich laat wachten en
reserveert voor de vakantieganger een
plaats op de vlucht van zijn keuze.
Men heeft becijferd, dat tegen 1980 5V2
miljoen Nederlanders hun vakantie in
het buitenland zullen doorbrengen, van
wie IV2 miljoen per vliegtuig zullen
reizen. Kortom, „het leuke strandje in
de zon" is voor velen bijzonder dichtbij
gekomen.
(Restauratie Synagoge Joden Savanne)
In verband met de restauratie van
de synagoge en andere monumenten te
Joden Savanne zal de postadministra-
tie van Suriname van 28 augustus t.m.
31 oktoher 1968 drie bijzondere fran
keerzegels zonder toeslag uitgeven. De
zegels zijn ontworpen door Ir. J. L.
Volders te De Bilt; de Hebreeuwse
teksten zijn verzorgd door rabbijn J.
van Gelder te Utrecht. De waarden,
voorstellingen en kleuren zijn als volgt:
Voorstelling, bijzondere en vertaling
Hebreeuwse tekst:
Waarde 20 cent: Kaart van het dorp
Joden Savanne aan de Suriname rivier
met namen van de omliggende planta
ges uit de zeventiende eeuw. Bijz.
tekst: „Joden Savanne en Suriname
Rivier" en „Aan de kant der rivier
woonden zij" (Jozua 24 2). Kleuren:
zwart, grijs, gele oker, groen, licht
blauw en rood.
Waarde 25 cent: Gezicht op de Joden
Savanne omstreeks 1800. Bijz. tekst:
„Joden Savanne Synagoge 1685" en
„Mijn huis is een huis des Gebeds" (Je-
saja 56 7). Kleuren: Zwart, grijs, geel,
gele oker, groen en gebr. sienna.
Waarde 30 cent: Details van een van
de mooiste van de talrijke grafzerken
nabij Joden Savanne. Bijz. tekst: „Jo
den Savanne Grafzerk 1733" en „De
opgerichte steen zij getuige" (Genesis
31 52). Kleuren, zwart, grijs, gele oker
en lichtblauw.
De prijs van de serie is in Neder
landse munt f 1,50.
De zegels zijn voor frankering geldig
t/m 30 juni 1969.
OUDE TONGE
Kerkdienst. Voor de Ger. Gem. hoopt
heden dinsdagavond om 7.30 uur ds.
van Vliet van Aagtekerke voor te gaan.
BOLOGNA (AFP) Op een toilet
in de sneltrein Bologna-Milaan open
de Adolfo Bonini zijn portefeuille om
zijn geld na te tellen. Tot zijn grote
schrik zag hij een stapel bankbiljetten
ter waarde van een miljoen lire (6.000
gulden) door de afvoer van de w.c. ver
dwijnen door 'n plotselinge sterke zui
ging. Hij liet de trein stoppen door aan
de noodrem te trekken en kroop met
een aantal medereizigers de spoorbaan
langs om het geld op te rapen. Slechts
de helft werd teruggevonden. De trein
liep aanzienlijke vertraging op.
„Duizend jaar Urk"
Kerkhistorische Kroniek, redaktie
H. M. Stoppelenburg, Loenense-
straat 70, Den Haag.
De Kerkhistorische' Kroniek van Stop
pelenburg is de 5e jaargang ingegaan.
Ter gelegenheid van het in mei her
dachte lOOO-jarig bestaan van Urk,
wordt in dit nummer een over dit
vroegere, eenzame eiland in de Zui
derzee, een kerkhistorisch overzicht ge
bracht. Eerst wordt aandacht aan het
ontstaan van het eiland Urk geschon
ken; in oude oorkonden, wordt er in
het jaar 966 reeds melding van ge
maakt. Urk moest toen veel groter zijn
geweest en vormde in het toenmalige
Flevomeer met Schokland één geheel,
waarop zic±i meerdere dorpen bevon
den, waarvan de namen nu zijn gege
ven aan de nieuwe gestichte dorpen in
de ingepolderde Noord-Oostpolder.
„Urck ende Emmeloort was eerst
paaps (rooms), doende misse en andere
afgodendienst." In 1597 vestigde er zich
een zekere Jasiper Jans, die een voor
loper van de reformatie kan worden
genoemd. Hij trachtte zijn medebur
gers de ogen te openen voor de dwa
lingen der roomse kerk en hen te wij
zen op het Evangelie van vrije genade.
Voorhands echter met weinig vrucht.
Later werd er vanaf de vaste wal van
Enkhuizen meer werk van gemaakt om
er de reformatie te laten doordringen.
Dit wordt vrij uitvoerig en zeer duide
lijk beschreven. De eerste predikant
■was Petrus Salebien (1628) die het niet
gemakkelijk had en van de nog veelal
roomse burgerij veel tegenstand onder
vond.
De rij predikanten die de Herv. Kerk
gediend hebben wordt, met van ieder
een korte beschrijving, omschreven. De
invloed van de Afscheiding 1834 bleef
aan Urk niet vreemd; in 1836 werd het
eiland reeds door ds. de Cock bezocht
en later werd er een Afgescheiden ge
meente gesticht.
Urk kan wel „alleszins godsdienstig"
worden genoemd, er zijn thans zes
kerkgroeperingen, die we hieronder la
ten volgen met daarachter de zielen-
aantallen. 1. Herv. Gemeente, inclusief
de Evangelisatie (900); Gereformeerde
Kerk (4500); Chr. Ger. Kerk (400);
Geref. Kerk vrijgemaakt (500); Oud Ger.
Gemeente (900); Vrije Oud Geref. Ge
meente (40).
Er is aan deze Kroniek een fotoblad
op kunstdruk papier toegevoegd met
de verschillende kerken van Urk. Het
is weer een Zeer interessant historisch
stuk. Als toevoegsel wordt een over
zicht van de Vrije Gemeente te Gene
muiden gegeven.
Wie zich op de Kerkhistorische Kro
niek wil abonneren girere op giroreke
ning no. 169442 t.n.v. H. M. Stoppelen
burg te Den Haag f 2,50. Ieder kwar
taal wordt U dan deze Kroniek per
post toegezonden. Door deze nummers
te bewaren verkrijgt men op de duur een
schat van historische gegevens, over al
le kerkgroeperingen in Nederland.
OUDDORP
Ongeluk. Toen gisteravond het zoon
tje van de fam. C. Rijnbrand in de Mo
lenweg fietste werd hij door een links
af slaande auto aangereden. M. v. d.
Klooster die hem tegemoet kwam reed
een links gelegen inrit in. Het ventje
bekwam verwondingen aan het ge
zicht; ze moesten door de dokter wor
den gehecht.
Duinenuitslagen. Postduivenvereni-
ging. De Trekvogels vlogen mee in
vlucht Quievrain 27-7-'68.
In concours waren 202 duiven. Ge
lost om 10.30 uur. Afstand 157.199. Eer
ste duif was binnen om 13.38.45. Uit
slag: P. Mierop 1, 8, 30. M. C. Santi-
fort 2, 19, 21. H. Kleijn 3, 5^ 11, 24, 25.
J. Kaptijn 4, 10, 26. A. J. Klink 6, 12,
13, 15, 35. Joh. Grinwis 7, 16, 36. A. v.
d. Bok 9, 20. C. Venneman 14, 23, 27.
W. Kievit 17, 18, 29, 38. Gebr. Verduin
22, 28. G. Westdijk. R. Klijn 31, 39. C.
H. Tanis 32. J. Bakelaar 33, 40, G. van
't Geloof 34. C. J. Tanis 37.
Donderdag 6 aug.
Woensdag 7 aug.
Donderdag 8 aug.
Vrijdag 9 aug.
Te Battenoord valt hoog water plm.
3 kwartier later; in Middelharnis plm.
een uui* later dan in Ouddorp.
Hoog
laag
0.31
6.30
13.11
18.58
1.40
7.24
14.13
19.50
2.34
8.13
15.07
20.40
3.25
8.58
15.54
21.25
Gekoesterd door de zón, door een
schutting beschermd tegen de wind,
ontwikkelt in het Sommelsdijkse „Knor
renburg" een aardappelplant zich tot
een formidabele grootte! Het is de heer
Lieven Schol die de plant met veel zorg
omringd, hij heeft dit vrij unieke re
sultaat bereikt door een willekeurige
poter te poten in een goed bemeste
grond en de plant die daaruit voort
kwam de beste verpleging te geven.
Zijn proef toont aan wat een dergelijke
behandeling waarbij de groei van
de plant op alle mogelijke manieren
wordt gestimuleerd vermag, de
plant zal waarschijnlijk ook een dubbe
le opbrengst van een normale plant
hebben. Overigens is het niet mogelijk
een dergelijke zorgvuldige teelt in het
groot toe te passen, het aantal planten
zou veel geringer zijn dan nu terwijl
op het open veld nooit een bescherming
kan worden aangebracht zoals dhr.
Schol dat heeft bereikt, bovendien zou
het te arbeidsintensief zijn. Als curiosi
teit is het experiment echter w^el de
gelijk geslaagd. De plant die met stok
ken gesteund wordt reikt al tot plm.
1.50 meter!
OUDDORP
Kerkdienst. A.s. donderdagavond om
half acht hoopt voor de Ger. Gem. al
hier voor te gaan ds. J. C. Wesstrate
van Meliskerke (Z.)
DEN BOMMEL
Gymlessen worden hervat. Vrijdag 9
aug. a.s. zal de gymnastiekvereniging
„Ona" te Den Bommel de lessen her
vatten, n.l. 16.00—17.00 uur kleuters;
17.3018.30 uur meisjes van 68 jaar;
18.30—19.30 uur meisjes van 812 jaar;
19.30—20.30 uur meisjes van 13—16
jaar; 20.30^21.30 uur dames vanaf 16
jaar; 21.3022.30 uur dames seniores.
Nieuwe leden hartelijk welkom.
Maaidorser viel om. Vrijdagavond
omstreeks half tien reed een combine
van de Gebr. Lokker, bestuurd door
A. Buijs, aan de Molendijk en wilde
de afrit bij A. Jongeling afrijden. Waar
schijnlijk door de zachte berm zakte het
voertuig weg en sloeg om. De bestuur
der zag nog 'kans de meerijdende I.
Lokker (10 jaar) van het 5500 kg we
gende voertuig op de afrit te werpen,
waardoor deze jongen een lichte her
senschudding en wat schrammen op
liep. De bestuurder zelf en zijn colle
ga Jac. Buijs hadden slechts licht let
sel. Onder grote publieke belangstel
ling werd het voertuig nog diezelfde
avond door een kraanwagen van de
fa. A. van Rumpt weer op de dijk ge
zet. De materiele schade wordt door
de verzekering gedekt.
OOLTGENSPLAAT
Bejaardenmiddag. Woensdag 7 aug.
des nam. 2.30 uur zal in „Elthato" de
maandelijkse bejaardensamenkomst ge
houden worden.
Kerkdienst. Woensdag 7 augustus
des nam. 7.15 uur zal voor de Oud Ger.
Gemeente voorgaan ds. E. du Marchie
van Voorthuizen te Urk.
Gevonden: Op rayonbureau Oolt-
gensplaat liggen: een blauw jack, ge
voerd, met ritssluiting en capuchon en
een lichtkleurige herenregenjas, egyp-
tisch linnen, merk Falcon.
Zaterdag 10 aug. a.s., om 4 uur 's
middags en 8 uur 's avonds, geeft de
orgelist Dirk Jansz. Zwart een bespe
ling op het orgel van de Grote Kerk
te Zierikzee.
Het programma bestaat uit werken
van Bach, Handel, Guilmant e.a.
De gemeentetoren en de
korenmolen van Oude Ton
ge zijn door de plaatselijke
WV van Oude Tonge fraai
geïllumineerd. Komend van
af de Grevelingendam of
van de richting Haringvliet
brug, wordt het oog door
deze verlichte monumen
ten getrokken en de be
doeling ervan is dat u ze
dan ook nader gaat bekij
ken! Niet enkel in de
avond, ook overdag wordt
de gemeente extra ver
fraaid door de vele bloem
bakken die in verschillen
de straten door de plaat
selijke middenstandsvereni-
ging zijn geplaatst. Eigen
burgers en de vakantie
gangers kunnen van al dit
schoons genieten. De cam
ping in Oude Tonge heeft
dit jaar ondanks het
veelal minder gunstige
weer geweldig goed ge
draaid. Oude Tonge heeft
daarom de beste verwach
tingen voor de toekomst.