Carillon als cultureel element llr De Chr. Hist. Unie 60 iaar Ruim 200 Herenkostuums 98,- 149,- Dirksland gaat parkeer terrein aanleggen Plaatselijk nieuws Waterstanden Raad Dirksland: „Liever dat dan de beeldende kunst" Ds. Cazanilernam beroep naar Midilelharnis aan Orgelbespelingen te Zusterflat te Dirksland aan bestuur van ziekenhuis overgedragen Subsidie-verzoek „Amicitia" ingewilligd Lie jaargang Dinsdag 2 juli 1968 No. 3699 CHR. STRFJFIKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrifdagavond VOORPAGINA.NIEUWS 1 TERLENKA en SCHEERWOL „Stijlgroep Groningen'' 50,tot 100,gld. beneden normale prijs Van maat 44 t.m. 58% Dus ook buiktnaten MODEHUIS Zierikzee door Dirlc Jansz. Zwart Evenementen-programma tl-- 'M PRINS HENDRIKSTRAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDELHARNIS Bedactie en advertenties: Kantoor Langeweg 13, Sommelsdijk XeL (01870) 26 29, na 6 uur 's avonds TeL 2025 Giro 167B30 ABONNEMENTSPRIJS 3,25 PER KWARTAAL ADVERTENTIEPRIJS 16 cent per mm. Bij contract speciaal tarief. llllllUlllllllil Het zestigjarig bestaan van de Ciiris- teiijk Historische Unie, één van de twee grote partijen in liet protestants-chris- telijk volksdeel, is niet onopgemerkt voorbijgegaan. Terecht heeft zij dit ju bileum gevierd, want deze partij is nog altijd een niet weg te denken element in Je Nederlandse politiek. Wij willen er dan ook gaarne hier enige aandacht aan wijden. Wie zestig jaar gaat terugtellen komt terecht in 1908. Dat moet dus wel liet jaar van de oprichting zijn. Maar dit kan men toch niet zonder meer zeg gen of in ieder geval moet men er iets bij vermelden. Het is n.l. zo, dat de C,H.U. zoals haar naam al zegt niet op een gegeven moment als eenheidspar tij is geboren evenals b.v. de A.R.P. en de oude S.D.A.P., maar ontstaan is als gevolg van een fusie, een samensmel ting van drie reeds bestaande partijen. Wie de geschiedenis schrijft van de C.H.U. moet derhalve alvorens zijn ver haal bij 1908 te beginnen eerst een stuk vóórgeschiedenis beschrijven, n.l. het ontstaan, de historie en de beginselen van de drie groepen, die tenslotte in ge noemd jaar een eenheid gingen vor men, waarbij dan echter weer de res trictie moet worden gemaakt, dat twee ervan reeds tevoren een fusie waren aangegaan. Zonder één en ander uitvoerig te memoreren we hebben dat vroeger in een politieke artikelenserie gedaan herinneren we eraan, dat reeds in 1894 het begin ligt. Toen ontstond één van de drie samenstellende groepen n.l. de Vrij Anti-Revolutionaire Partij van Jhr. Mr. De Savornin Lohman. Twee jaar later, in 1896, ontstond in een heel ander milieu de Chr. Historische Kiezersbond van Dr. Bronsveld en Dr. J. Th. de Vis ser, die specifiek Hervormd was. Deze twee groepen gingen in 1903 na moei- lijlfe onderhandelingen een fusie aan onder de naam Chr. Historische Partij. De naam A.R. verdween dus. Tegen de iin van Lohman is deze C.H.P. steeds meer in Hervormde richting opgescho ren. Een derde groep was ontstaan in in Friesland. Zij noemde zich de Fries-Chr. Historischen. Haar leider ivas de Hervormde confessionele predi cant Mr. Dr. J. Schokking. Deze groep jasserde zich op art. 36 van de Neder- andse Geloofsbelijdenis, met name ook jp de ideeën van Dr. Hoedemaker. Deze »as fel tegen de antithese-conceptie van Dr. Kuyper en diens hele politieke systeem. Zowel Lohman als Dr. Visser waren het met de Hoedemakeriaanse lonceptie niet eens, maar dat heeft niet ferhinderd, dat er in 1908 een fusie tot stand kwam tussen de C.H. Partij en deze Fries-Chr. Historischen. Op dat moment werd dus in feite de huidige Chr. Historische Unie (een unie-bond ran drie groepen) geboren. Hoewel de jeschiedenis verder teruggaat dan 1908, riert de huidige C.H.U. dus terecht Ihans haar zestigjarig jubileum. Als eidslieden zijn na Lohman opgetreden 5r. Schokking, De Visser, Slotemaker Ie Bruine, De Geer, Tilanus en Beer link. In feite niet in naam is de IH.U. al spoedig een Hervormde partij ;eworden. Er behoren ook niet-her- rormden toe, maar zij vormen slechts »n kleine minderheid. Volgens de sta- istieken is meer dan 90»/o Hervormd. In lit opzicht vormt ze de tegenhanger van te A.R.P., die zoals men weet wat haar loofdmacht betreft Gereformeerd is naar schatting ongeveer 70°/o). Wat be- 'eft de welstand van de kiezers dezer wee partijen, deze loopt volgens onder- "ekingen niet uiteen: het percentage «elgestelden, middenklasse, minder ge- itueerden en laagste inkomens is bij leide vrijwel gelijk n.l. respectievelijk ien 7, 33 en 31, 36 en 38, 25 en 24 (het, etste getal is dat van de C.H.U.) De C.H.U. is dus een echte volkspartij., Ie omvat zowel „kapitalisten" als ar- «iders, mannen met dubbele namen en snvoudige burgermensen, inteUectue- 6n, boeren en middenstandei's. Ook in te Tweede-Kamerfractie vindt men de- f nuanceringen: de rijke boer Mellema, teule Wittewaal van Stoetwegen, vak- |»ndsafgevaardigden Kikkert en Van ter Mey enz. In de loop der jaren heeft deze partij |Mr positie goed weten te handhaven. de eerste verkiezing op de grond- van de evenredige vertegenwoor- |8ing in 1918 behaalde ze 6,5»/o van de «mmen. Later werd het hoger: in 1929 tem het zelfs tot 10,7»/o. Na de oorlog feigde er een enorm groot gevaar n.1. s doorbraak naar de P.v.d.A. Onder 'Vloed van het Barthianisme gingen "6 Hervormde predikanten over naar ^ze partij evenals een aantal C.H. "ormannen zoals Van Walsum, Lief- e.a. Het viel echter mee. Ze kwam ijna op vooroorlogs peil. Haar kiezers- |»Ps omvat 8 a 9»/o van het totaal. ^■Vgfote partij is ze dus nimmer ge- "rden, al wordt ze wel gerekend tot 'e grote vijf". Vergeleken bij de A.R.P. "6 C.H.U. in de loop der jaren stabie- gebleken; de eerste daalde van 1918 neden van 13 op 90/0. de laatste steeg ^•i 6 op 8»/o. Dit is te opmerkelijker, "Wat organisatorisch de C.H.U. één de zwakste partijen is en de A.R.P. Ji van de sterkste. De partijorganisa- 's gebrekkig, als gevolg daarvan zijn taanciële middelen niet voldoende, propaganda kan niet zo intensief zijn l beschikt ook niet over een eigen "Wad. Dat de C.H.U. ondanks dit al- fcnrt'? verkiezing goed weet te ^ahaven is naar onze mening het ge- s van het feit, dat een bepaald deel U °ns volk, speciaal onder de Her- "•den, uit godsdienstige overwegin- "Uet links wil stemmen en uit ker kelijke overwegingen niet A.R. De laat ste partij wordt te gereformeerd ge vonden en de V.V.D. te vrijzinnig. Zo is de C.H.U. dus een typische centrum partij. De partij recruteert haar kiezers hoofdzakelijk uit de middengroepen in de Hervormde Kerk. Op de Veluwe stemmen ook vele gereformeerd Her vormden op haar. Men vindt daar en ook wel elders dat de A.R.P. te een zijdig kerkelijk gereformeerd is geori ënteerd, waarom vele Hervormden zich er niet thuis voelen. Daar de C.H.U. praktisch een Hervormde partij is ligt het voor de hand dat de Hervormden, die niet tot de ultra-rechtsen in de kerk behoren en zij die zich in het klimaat van de A.R.P. niet op hun plaats voelen in de C.H.U. een passend tehuis vinden. Wat de verhouding A.R. - C.H. be treft, deze is van die aard, dat er een goede samenwerking bestaat met be houd van ieders algehele zelfstandig heid. Men hoort af en toe stemmen, die oproepen tot een fusie van beide par tijen, maar daartoe zal het binnen af zienbare tijd vennoedelijk niet komen. Het is wel zo, dat van de A.R.P. steeds meer de scherpe kanten afgaan, dat de ze partij een soort algemeen evangeli sche inslag krijgt en alle kenmerken van het voorheen zo stoere calvinisme gaat missen, zodat de geestelijke ach tergronden van beide partijen voor wat de politieke consequenties daarvan be treft elkaar dichter genaderd zijn dan voorheen, maar toch is het zeer on waarschijnlijk dat het nog eens tot een fusie zal komen. Van A.R. zijde zou men dit over 't algemeen wel toejuichen maar de leidslieden van de C.H.U. heb ben steeds de boot afgehouden. Wij geloven, dat de C.H.U. een on misbaar element vormt in de Neder landse partij constellatie en met namef een stabiliserende factor is. Daarom spreken we hier gaarne de wens uit, dat zij ook in de toekomst vruchtbaar zal kunnen voortarbeiden aan haar bijdrage tot een goed en prin cipieel functioneren van de Nederland se politiek. Kort en goed heeft burgemeester Bos van Dirksland „ja" geantwoord op de vraag vrijdagavond in de raadsver gadering door dhr. Poortvliet gesteld of de gemeente zich een uitgave van ruim twintigduizend gulden voor een klokkenspel kan permitteren. Nader verklaarde burg. Bos dat het „fonds dorpsverfraaiing" waaruit de uitgave zal worden gelicht louter dient om in een gemeenschap culturele elementen te verkrijgen. Stichting van genoemd fonds werd indertyd door G.S. verlangd opdat de baten daaruit kunnen worden gebruikt om de verarming op artistiek en cultureel gebied tegen te gaan. „Er worden enorme kapitalen uitgegeven aan allerlei voorzieningen maar het is moelijk goedkeuring te krqgen voor iets dat ook maar de schqn van luxe heeft". „Gelukkig hebben G.S. dat on derkend en kunnen we iets doen laan de verrijking van een stukje cidtuur in de samenleving" Van de pamfletten waarop stond geschreven: „Dirksland wU geen klokkenspel maar wel een zwembad" had de voorz. kennis genomen, het is zo zei hij ,4ilet of het een, of het ander, maar én het een, én het ander! De handjes in de zakken.. Ik hoop dat ik het nog eens mag be leven dat ik met m'n handen in m'n zakken naar het carillon kan gaan staan luisteren" gaf dhr. v. Prooyen te kennen Hij ging gaarne met het voorstel ac- coord, temeer omdat er niet onbe zonnen in wordt gestapt Even had hij zich afgevraagd of de toren het gewicht van de 18 klokken wel kan hebben en of hij op een goede ochtend niet „in elkaar geklapt zal zijn". „Ik hoop dat het de liefde tot de mu ziek bij de bewoners zal verhogen" was de gedachte van dhr. de Bonte. Ook dhr. P. A. Leijdens, de nadere uitleg van de voorz. gehoord hebbend verklaarde zich gaarne accoord. Dhr. Poortvliet wilde het liever wat dichter bij de grond zoeken b.v. in de aanleg van een plantsoen wat nu uit de alg. middelen zou moeten worden gefi nancierd. De voorz. antwoordde daarop dat de kosten van een plantsoen in de kosten van het bouwrijp maken worden be trokken, hij wees dhr. Poortvliet erop dat in het klokkenspel niet enkel het nut maar ook het genoegen zich duide lijk manifesteerf. „We zouden het ook in de beeldende kunst kurmen zoeken" suggereerde de voorz. „Dan toch maar liever een carillon" haastte zich dhr. Poortvliet. „Het voorgeslacht heeft een cultuur nagelaten die de eeuwen trotseert, de huidige generatie is toch verplicht daar aan ook iets te doen" voegde de voorz. aan zijn motivering toe. Dhr. Jac. Struijk informeerde of er nog nader overleg is geweest met des kundigen nadat de raad door de fa, Eys- tMDuts te Assen was geïnformeerd. Dat bleek niet het geval, de voorz. meende dat de heren van Eysbouts bij uitstek deskundig zijn en dat op hun informatie kan worden afgegaan. Het idealisme in dezen van dhr. v. Prooyen meende dhr. Struijk wat te moeten afremmen; „Ge loof nou niet dat de mensen Stil blijven staan om verrukt naar de klanken van het carillon te luisteren..." „Maar als het één keer overslaat dan hoort iedereen het" wierp dhr. de Bonte tegen. „Neem nou de torenklok", vergeleek dhr. v. Prooyen, „je hebt vrijwel alle maal een horloge maar toch kijk je er op, en als hij stil staat merk je 't gelijk". „In Herkingen niet" verklaarde de heer Struijk daar moet je eerst naar de Hoogte om op de klok te kunnen kijken. „Tuurlijk kijk je d'r op, al is het en kel maar om te zien hoeveel hij weer achter loopt" was het gevatte commen taar van dhr. D. Leijdens. De raad ging unaniem met het voor stel accoord. HERKINGEN Kerkdienst. A.s. donderdagavond hoopt om half acht voor de Ger. Gem. alhier voor te gaan Ds. P. Blok van Dirksland. Beroepen bij de Ger. Gemeente alhier kand. Snoep van Utrecht. OUDDORP Concert Ned. Kamerkoor. In het ka der van de zomerevenementen die door de recreatie-commissie te Ouddorp wor den georganiseerd, zal a.s. donderdag avond het Ned. Kamerkoor optreden in het Ver. gebouw aan de Stationsweg. Het koor staat o.l.v. Felix de Nobel. De aanvang is bepaald op 8.00 uur, de toe gangsprijs bedraagt 2,50. NIEUWE TONGE Kerkdienst. Woensdagavond 3 juli hoopt om half acht voor de Ger. Gem. alhier voor te gaan ds. Hage van Krab- bendijke. OUDE TONGE Op zondag 14 juli a.s. is er gelegeti- heid tot bediening van de H. Doop. Aangifte graag voor 6 juli bij uw wijk- ouderling of aan de pastorie. OOLTGENSPLAAT Zwemhad in de vakantie ook 's mor gens open. Tijdens de vakantie van de scholen (t.m. 6 augustus a.s.) zal het zwembad „De Singel" ook 's morgens van 10 tot 11 uur voor het publiek zijn opengesteld. Nog voordat ds. K. J. Schipper die een beroep naar Dordrecht aarmam de gemeente heeft verlaten is de vakature al vervuld doordat ds. J. T. Cazander te Scherpenzeel de toezegging van be roep heeft aanvaard. Ds. Schipper hoopt op zondag 11 aug. afscheid te nemen van de Herv. Gem. van Middelhamis; vermoedelijk zal ds Cazander al in de maand september intrede doen zodat de vacature van heel korte duur zal zijn. Ds. Cazander is geboren in 1927, in 1959 werd hy predikant te Oosterwol- de waarna hij op 22 maart 1964 intrede deed 'in zijn huidige gemeente Scher penzeel. Dinsdag 9 juli a.s. geeft de organist Dirk Jansz. Zwart een tweetal orgel bespelingen in de Grote Kerk te Zie rikzee, namelijk des middags van 4 uur tot half 5 en bovendien des avonds van 8 tot 9 uur. De programma's zijn verschillend en bestaan uit werken van Bach, Han del, Stanley, Widor, Jan Zwart en an deren. OUDDORP De V..W. te Ouddorp heeft, tenein de de badgasten ook eens andere ont spanning te bieden dan zee en strand een gevarieerd evenementen programma voor de komende weken opgesteld. A.s. dinsdag 9 juli is er een zwem- festijn in het zwembad te Stellendam. Op woensdag 10 juli wordt in het Ver. gebouw de film „babysitters van de Marine" vertoond. Een voUy-bal toernooi volgt op donderdag 11 juli op het voetbalveld van de W.F.B. Op zaterdag 13 juli verzorgt „Con cordia" 's avonds om 8 uur een avond concert. Maandag 15 juli w^ordt speciaal voor de jeugd een avond-wandeltocht ge- Oiganiseerd. Dinsdag 16 juli is er gelegenheid mee „de boer op" te gaan. „Een boeiende excursie met land bouw jongeren waarbij u kennis kunt maken met de vele landbouwfacetten op dit eiland" schrijft de V.V.V. in haar folder. Nadat op woensdag 17 juli een film wordt vertoond volgt op zaterdag 20 juli een concours-hippique. Het begint om 2.00 uur en wordt gehouden op een terrein aan de Oude Nieuwlandseweg. Om 5 uur maakt de muziekver. „He licon" met showband uit Berkel een rondgang door het dorp ■waarna de showband op het parkeerterrein op treedt. Een voetbaltournooi wordt op dins dag 23 juli om 13.30 uur gehouden. Woensdag 24 juli wordt weer een film vertoond en donderdag 25 juli kunnen automobilisten hun hart op halen aan de auto-puzzelrit. Op zaterdag 27 juli volgt een natio naal hengelconcours aan de Zuiddijk bij Stellendam. Dinsdag 30 juli kunnen de gasten weer de boer op, woensdag 31 juli naar de fUm en zaterdag 3 aug. mee wandelen in de v/andelmars die om 2.00 uur bij het Ver. gebouw te Stel lendam start. Op donderdag 8 aug. wordt nog eens een film vertoond. Met een concert door „de Hoop" uit Stel lendam wordt op zaterdag 10 aug. de reeks van evenementen besloten. OUDDORP: hoog: laag: Dinsdag 7.10 0.37 19.36 13.07 Woensdag 7.58 1.29 20.24 14.02 Donderdag 8.51 2.26 21.19 15.03 Vrijdag 9.52 3.25 22.23 16.01 Te Battenoord valt hoog water plm. 3 kwartier later; in Middelhamis plm. een uur later dan in Ouddorp. ------—O--------- OUDDORP DUIVEN UITSLAGEN Postduivenvereniging De Trekvogels vlogen mee in de vlucht Chatearoux 21 - 6 - '68. In concours waren 108 duiven. Eerste duif was binnen om 12.27.19 m.p. m. 13.89.79. Afstand 579.544. Duiven ge lost om 5.30 uur. Uitslag: J. Kaptijn 1 - 4 - 5 - 15 - 22; J. Bake- laar 2 - 16 - 26; C. Venneman 3; B. Dorsman 6 - 8; P. Mierop 7 - 9 - 11 - 12 - 17; A. Knape 10; A. J. Klink 13 - 23; Joh. Grinwis 14; G. Westdijk 18 - 27; G. V. 't Geloof 19 - 24; C. J. Tanis 20 - 21 - 25. Uitslag vlucht Noyon 22 6 '68. In concours waren 102 duiven. Afstand 258.197. Gelost om 5.50 uur. Eerste duif was binnen om 8.25.35 m. p. m. 16.59.58. W. Kievit 1; R. Klijn 2-4-11-15-16; C. J. Tanis 3 - 10; P. Mierop 5 - 7 - 14 - 17; Joh. Grinwis 6 - 8 - 9; M. C. Santi- fort 12; G. v. 't Geloof 13-18; L. Dors man 19; A. V. d. Bok 20. De oud gemeentesecretaris van Dirks land, dhr. G. Goemaat heeft vrijdag middag de naam van de nieuwe zuster flat onthuld. De naam „'t is boldert" een rustpauze na gedane arbeid werd n.l. door dhr. Goemaat bedacht. Zr. Kerling, de operatie zuster heeft daarop de vlag gehesen waarna ds. Van Hensbergen, als voorz. van de Stichting het Van Weel-Bethesda zie kenhuis woorden van dank tot de ar chitect en aannemers heeft gesproken. De prachtige flat met een van de zitkamers. Ook door de besturend zuster, Zr. Span- jer bracht haar dank en die van de „bewoners" aan het bestuur over. Architect Koole en de aannemer dhr. Joost Boeter dankten voor de ontvan gen opdracht waaraan ze met veel ge noegen zeiden te hebben gewerkt. De raad van Dirksland ging vrijdag avond geheel accoord met het voor stel van b. en w. tot de aanleg van een parkeerterrein op de plaats op de hoek Achter dorp-B.C. Zaayerlaan waar straks een nieuw Bankge bouw zal worden gebouwd nadat een daar staande schuur zal zijn afgebro ken. Op het aan te leggen parkeerter rein zullen plm. 45 auto's kunnen wor den geplaatst. Als verharding zullen de natuur steen-keien kunnen worden gebruikt die nu het wegdek van de Boomvliet- straat vormen. De kinderkopjes zullen ook voorko men dat het terrein als voetbalveld of rolschaatsbaan zal worden gebruikt, zo als dhr. Prins vreesde. Overigens geloof de dhr. Prins niet dat de wenselijkheid nu al urgent is, liever wilde hij nog een jaartje wachten. Weth. V. Rossum wees dhr. Prins op de reeds genomen maatregelen in het Achterdorp en ook op de Voorstraat wordt steeds drukker geparkeerd; weer is er een Centra-markt geopend wat ook meer gevolgen zal hebben. De voorz zegde toe dat na het gereedkomen van het terrein een voorstel zal volgen tot het instellen van een wachtverbod voor één zijde van de Voorstraat. Subsidie voor „Amicitia" Nooit eerder heeft „Amicitia" een beroep op de gemeente gedaan, thans had zij om een subsidie verzocht. Be sloten werd een subsidie, groot f 1500 te verstrekken, te verhogen met een bedrag van f 100,voor elke uitvoe ring of concert tot een maximum van f 500,zulks met ingang van 1 jan. 1968 en tot wederopzegging. „Amicitia' heeft veler sympathie, de nummers die zij brengt hebben aller instemming, dhr. v. Es zag derhalve in haar optreden een gemeentebelang en verklaarde zich accoord. „Het instruariumprobeerde dhr. V. Prooyen. Dhr. D, Leijdens: „Dat woord kun je beter niet gebruiken, daar struikel je toch over!" „Jammer dat het niet een jaar eer der gebeurde, 't is een aanfluiting als je ze als een bonte troep door de ge meente ziet marcheren. „Er is nooit eerder om gevraagd" re pliceerde de voorz. „We hebben in deze vergadering al 2 punten t.b.v. sport en recreatie goed gekeurd, t.o.v. het ver. leven zijn we toch echt niet conservatief" stelde dhr. van Prooyen vast. Intrekking bestemmingsplan „Noord". Besloten werd tot intrekking van het bestemmingsplan „Noord". „Uit ingeko men ambtsberichten is gebleken dat het tengevolge van een termijnoverschrij ding vermoedelijk niet voor goedkeu ring in aanmerking komt" delen B. en W. de raad mee. Bovendien staat het Prov. bestuur op het standpunt dat aan het plan een structuur-schets ten grond slag moet liggen. Door intrekking menen B. en W. tijd te winnen voor de vaststelling van een nieuw plan Noord, gebaseerd op het zijn voltooiing naderende structuurplan. Tegenover dhr. Poortvliet die van mening bleef dat het beter zou zijn wanneer G.S. hun standpunt over het plan betalen, onderstreepte de voorz. dat het plan kansloos is. „Zover gaan als de wet daarin voorziet" dacht dhr. Poortvliet waarop de voorz. antwoordde dat de wet ook in intrekking van een plan voorziet. Dhr. Poortvliet verklaarde zich tegen. OOLTGENSPLAAT Examens. Te Arnhem slaagde de heer A. D. Kammeraad Azn. voor het examen Practicum Bedrijfseconomie I, van het Ned. Instituut van Registerac countants. Uitgaande van de Alg. Ned. Vereniging „Het Groene Kruis" te Rot terdam, slaagde voor de Aanvullings cursus voor Wijk verpleegster, zuster Ria Birkhoff. Aan de Landbouw Hoge school te Wageningen slaagde voor het Propadeutisch examen, de heer W. B. Hoogmoed Wzn.

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1968 | | pagina 1