In hei zicht van de Lange Jan De Kwalileits tandpasta ORQGIS m öe „qouöen óelta" Plaatselijk nieuws Ingebruiiiname gerestaureerd orgel te Brouwersliaven Insecten of Houtworm? Brouwershaven - Ned. Herv. kerk Etiquet'te ZilitietsL FESTi f\ t Oero Zilduro alle modellen uit voorraad leverbaar I J. Keuvelaar zandpad 32 MiddelhamisTel. 01370-2157 Domein-verkoping GROTE OPENBARE SAIVIENKOIVIST Adverteert in Eilanden-nieuws Bladz. 2 „E I L A ND EN-NIEUWS" Vrijdag 5 april igj, Gekregen goed Onderlegd in de Schrift Vertrouwd met de „oudvaders". Nog even dien ik terug te komen op de leesdienst in verscheidene ker ken. Als ik enigs zins kleinerend daarover gespro ken heb, is dat heus niet met op zet geschied; het was alleen de be doeling om uit te laten komen, dat er een groot ver schil is tussen het gesproken en ge lezen woord; dat de leesdienst nooit dat kan geven dan de „levende verkondiging" van het Woord des Heeren, zoals men dat noemt. Het gaat er maar om wie het ge sproken woord brengt en welke persoon een preek leest. En dan kan het ge beuren, dat men meer gesticht wordt door een preek van, laten we zeggen driehonderd jaar geleden, dan door een predikatie van een dominee, die er niet „in" komt. Er kan wel eens geen bezie ling zijn in het gesproken woord. In voorgaande artikels is gewezen op het grote waagstuk, om schakel te mogen en moeten zijn tussen God en de ge meente. Een dominee kan op zijn ma nier wel een preek voorbereiden en de uitleg kan heel best zijn, maar het kan ontbreken aan de Geest, Die in alle waarheid moet leiden. Daareven is het woord „gesticht" gevallen: dat moeten wij niet misverstaan, want het is niet, dat er iets gemoedelijks gezegd wordt, dat misschien heel aandoenlijk is voor tere harten, maar waar toch niet van stichten kan worden gesproken. Stich ten wil zeggen: opbouwen, en hier is het dan het opbouwen in het allerhei ligst geloof. Arme leraar, die na enkele jaren üitgepreekt is, zoals men dat noemt; die geen oude en nieuwe din gen uit het Woord weet op te diepen. Men moet over de zogenaamde lees- kerk nooit te min denken. Er zijn ouder lingen geweest (en misschien zijn die er nog wel), die onder hun werk op het land met de gemeente bezig waren; die krachtig bepaald werden bij een Schriftwoord, dat steeds maar in de gedachten bleef hangen; dat zo'n ouder ling ineens wist: ik heb daar thuis een preek over; die moet ik volgende zon dag lezen. Het gebeurde ook, en het was tot zegen voor één uit het midden van de gemeente, en misschien ook nog voor meerderen, maar van die één kwam de ouderling het te weten. Er waren ouder lingen, die een begrafenis moesten lei den, en er zó mee tussen zaten, dat de slaap de nacht van te voren van de ogen week; dat in die nacht de Heere Zijn Woord ging openen, zó, dat de man de andere dag zijn mond maar te ope nen had en het ging. De Heere bedient Zich van mensenkinderen. En dan kwam er na zo'n vóórgaan op een be grafenis wel aanvechting van satan, maar dat waren deze mensen gewoon. Zij wisten wel dat er een duivel was en dat die niet stil zat, vooral niet als het Woord van God de boventoon had mo gen ontvangen, inplaats van het woord van een mens. Die ouderlingen waren bang van het voorbeeld van Herodes, waarvan men riep: een stem Gods en niet van een mens! Die man werd van de wormen gegeten, omdat hij God de eer niet gaf. Die eenvoudige ouderlin gen, die geregeld geroepen werden om de kerkdienst te leiden, wisten wel dat zij niet zoveel wijsheid bezaten, maar dat de Heere wijsheid schonk op Zijn tijd, op de tijd, dat zij het nodig hadden. Het was alles gekregen goed: de genade van God, maar ook de gaven, die zij verkregen, om het volk vóór te kunnen gaan. Soms waren die gaven opmerke lijk groot, zodat er wel gezegd werd: er zit wat onder die boerenpet of -hoed. Maar dat was verkeerd uitgedrukt, want het zat niet in het verstand, maar het kwam uit de ziel. Deze mensen waren heel goed onder legd in de Schrift; daar leefden ze uit. Ze kenden de „oudvaders" heel goed; zij wisten de geschriften van deze oude predikanten heel goed te lezen, omdat zij zich er één mee gevoelden. Zij ge loofden die godsmannen voor honderd procent. Een ouderling was zó met Smytegelt bezig geweest, dat hij vurig wenste hem eens te horen. Maar dat kon niet; hij hoorde hem toch in zijn geschriften! En toch is het gebeurd, dat de ouderling op een nacht droomde, dat hij Smytegelt hoorde, zó duidelijk en zo precies als in zijn preken, dat het was of hij hem echt had gehoord. Zulke dingen gebeurden vroeger. Mis schien nu ook wel, maar daar hoor je niet zo van. Met Smytegelt waren de Zeeuwen goed op de hoogte. De man of de vrouw die 's zondags op de kinderen moest passen, omdat deze nog te klein waren om naar de kerk te gaan, las in de na middag in de catechismusverklaring van Smytegelt, de zondagsafdeling, die aan de beurt was, naar de loop van het jaar. Misschien zeggen ze nu: dat werd toch wel afgezaagd, altijd hetzelfde? Dat moeten we niet zeggen; het kan zijn dat de ene keer dit en de andere maal dat eens post vatte op het hart, naar gelang God dat wilde. Door het zich verdiepen in die rijke geschriften kregen deze mensen een ge zonde kennis, en als de beleving er dan nog bijkwam, was het een dubbele por tie. Die dit bezaten waren opgeruimde christenen; zij waren niet nauw in hun ingewanden, zoals dat wel eens uitge drukt wordt; zij veroorloofden zich al les, als het maar geen zonde was tegen God. Zij lieten het hoofd niet hangen als een bies en spraken niet met een gemaakte stem; zij waren eerlijk en op de man af. Zij wisten heel goed een ander te onderscheiden; zij kenden het bedriegelijke van de man of de vrouw te zijn voor een ander. Zij wisten het verschil goed tussen ontroering en be vinding. Zij spraken over krokodillen tranen, die buiten Gods fles vallen. Zij waren meer christen in het verborgen dan in het openbaar, al getuigden zij van Gods genade, als dat te pas kwam, maar geenszins te pas en te onpas. Zij wierpen de parels niet voor de zwijnen, omdat zij bang waren, dat er met God zou worden gespot. Zij gaven niet meer uit dan zij bezaten, want zij hadden een afschuw om van de mensen zalig ge sproken te worden. Veel van wat hier nu geschreven staat, is gezet in de verleden tijd. Dat is niet omdat het toen alleen echt was, maar om ons er aan te spiegelen dat zó de zaken toch dienen te liggen. Het is gelukkig niet zó, dat er nu geen echte bevinding is, maar er is ook veel namaakchristendom. Dat is er al tijd geweest en dat zal er ook blijven. Voor ons allen zal blijven gelden: Strijdt gij om in te gaan! ZWERVER 'k Las pas een stukje in dit blad waarin men wat geschreven had uit Goederee's Gemeenteraad. Als 't zo gegaan isinderdaad dan mag daarvan gerust gezegd men doet het daar beslist niet slecht. Hoe is het moog'lijk... hoe bestaat 't, en dat in een Gemeenteraad 't Geacht publiek van Goederee, deel d' in de koffie daar niet mee. Terwijl de Raad van 't kostlijk nat genoegelijk te drinken zat... zat het Publiek (wel niet zoveel) versmachtend met een droge keel, zodat de geur van 't heerlijk vocht het „reukorgaan" slechts strelen mocht. Maar stil berustend in hun lot begerig kijkend naar de pot hoe dat die steeds z'n rondjes nam maar steeds verdween zoals ze kwam... En als ze kwamde hoop herrees... Verdween de pot... dan steeg de vrees; want nimmer kwam die „koffie-tuit"... de richting van 't publiek eens uit... Dit moet dus, zo ging 't door mijn brein Nu de ,,Tantalus-kwellüig" zijn. Zoiets is virerk'lijk ongehoord „discriminerend" in één woord. En dat nog 'wel in een „gebied" waar men zo graag veel „vreemden" ziet. Want hoe men dit dan ook weerlegd, er kan geen goed woord van 'gezegd... Dan vraag 'k daarbij nog bovendien... heeft niemand van de Raad 't gezien, dat het Publiek werd „genegeerd". Dat men dan zoiets „tolereerd". Geacht publiek van Goederee doe hier voortaan uw voordeel mee... en neem... gegarandeerd succes... Uw toevlucht tot de „thermo fles". J. S. 3:5:^S;5S5SS!S!:^S!£5:5£ftRSSS;5®Ss^SSS3 SOMMELSDIJK Dammen. Uitslagen damvereniging „Denk en Zet" van mandag 25 maart. Afd. I: J. Dekker P. Noordijk 2—0 C. Zoon K. Vis 0—2 J. Lodder I. Koese 11 F. Noordijk B. Vis 2—0 Afd. Hl: W. V. Dongen H. Noordijk 2O A. V. Gulik C. V. Binsbergen O2 L. V. d. Veer A. Jongejan - J. V. Nimwegen 2O J. Verbiest 0—2 ...en niet duurder dan andere STELLENDAM Muzikale rondgang. Op zaterdag 6 april zal bij gunstig weer een muzika le rondgang worden gemaakt door de mu ziekvereniging „De Hoop" met mede werking van de drumband Nieuw Leven". We starten om 6 uur vanaf het Haegse Huus. Het is de bedoeling om op deze wijze tenminste eens per maand gedurende het zomerseizoen naar buiten te treden. Concoursen. De Ger. gem. Zangver. „Soli Deo Gloria" (dir. C. C. van den Heuvel) is voornemens om op zater dag 29 juni deel te nemen aan het Zang- en Muziekconcours, uitgeschre ven door het Mannenkoor „Die Gouwe Sanghers,, te Boskoop in concertzaal „Florida" aldaar. Zij komt uit in de afd. Uitmuntendheid met als verplicht nummer: „Se gehst du nun, mein Jesu, hin" van G. A. Homilius en als vrij niimmer: Zoals Mozes de slang in de woestijn verhoogd heeft (Joh. 3 14 15) van Melchior Franck. Benoemd. Met ingang van 15 april a.s. is tot hoofd der Chr. School op Goedeereede-Havenhoofd aangesteld ■dhr. van Alphen, onderwijzer aan de Ned. Herv. School. In zijn plaats is per 1 juni benoemd mej. G. v. d. Bok van Goedereede, thans leerlinge aan de kweekschool „De Driestar" te Gouda. In de tussen periode zal tijdelijk worden waargenomen door mevr. Lips alhier. Terug. De f am. Elskot is na een jaar van familie bezoek in Nieuw Zeeland en Australië weer terug gekeerd op Stellendam. Concours. De muziekvereniging „De Hoop" is voornemens deel te nemen aan het Federatief muziekconcours uit geschreven door de muziekver. „Nieuw Leven" te Angerlo (Gld.) op zaterdag 15 juni. Zij komt uit in de afd. Uit muntendheid. OUDDORP OLIEBOLLENDAG A.s. zaterdag 6 april beleeft Ouddorp een Oliebollendag! De Oranjevereniging beschikt over een heel gering kassaldo en door de verkoop van oliebollen hoopt men de bodem van de kas weer te kun nen bedekken. De Ver. doet daarom een beroep op alle gezinnen een of meerdere zakjes van de verse waar af te nemen opdat zij op het a.s. Konin-- ginnefeest kan doen wat er van haar verwacht wordt. Zaterdag dus oliebol lendag; let op de auto's waarmee de bollen door de dames aan de man worden gebracht. Paasverzüvering vakantiebonnen van de Landbouw. Van vrijdag 5 tot en met zaterdag 13 aprU kunnen landbouw- bonnen worden ingeleverd tot een be drag van f 180,bij D. v. d. Linde, Julianaweg 22. Geslaagde schoolavond. Donderdag j.l. gaf de O.L. school een zeer ge slaagde schoolavond die door de ge nodigden o.a. burgemeester en wethou ders en ouders zeer gewaardeerd is geworden. Alle klassen voerden onder leiding van hun onderwijzer een door hen zelf ingestudeerd stukje op. Het verloop was vlot en beschaafd, in zijn geheel een avond om op terug te zien. OUDE TONGE Het verzilveren van vakantiebon nen van de landbouw voor de aan staande feestdagen zal plaats hebben op zaterdag 6 april a.s. van nam. 6 t.m. 8 uur tot een bedrag van f 180,bij de penningmeester ran de N.C.A.B. L. Brinkman, Bernhardstraat 1 alhier. Ouderavond Chr. School. Dinsdag avond hield de chr. school haar jaar lijkse ouderavond. In de feestelijke in gerichte aula waren een honderd va ders en moeders met de leerlingen van klas 56 bij elkaar gekomen. De voor zitter dhr. J. Heijboer verrichtte de opening, waarna mej. Kwant, direc trice van de chr. Nijverheldschool voor meisjes uit Bruinisse sprak over de mogelijkheden voor meisjes die dit on derwijs volgen. Na de pauze genoten de ouders van een door de leerlingen van klas 5 en 6 uitgevoerd paasdeclamatorium. Juffr. Dalebout vertelde darana het paasver- haal „Pasen 1945". Het hoofd der school dhr. J. W. Schaap, vertelde nog dat alle leerlin gen voor de schriftelijke verkeersproef waren geslaagd, waarop een voor de leerlingen welverdiend applaus klonk. De mededeling dat het aantal leerlin gen in Augustus wellicht met 7 a 8 zal vermeerderen, ontlokte opnieuw een spontaan applaus. Met psalmgezang en gebed werd de ze mooie avond weer besloten. Bespreking Mattheus Passion. Za terdag 6 april sav. half acht houdt de organist Bas Wijnands een bespreking aan de hand van grammofoonplaten van de Mattheus Passion van J. S. Bach. Iedereen die belangstelling heeft is welkom op het adres Kerkring 24 te Oude Tonge. OOLTGENSPLAAT Oudpapier voor S.V. „Delta". De Sportvereniging „Delta" organiseert za terdag 6 april (dus morgen) een oud papier actie. De opbrengst is bestemd voor versteviging van de kas. Beleefd wordt verzocht oude kranten, tijdschrif ten, etc. gereed te leggen, waardoor het ophalen een vlug verloop kan hebben. Inwisselen vakantiebonnen. Zater dag 6 april des nam. van 2 tot 4 uur bestaat er gelegenheid om bij de pen ningmeester van de N.C.A.B., de heer A. Kromdijk, Kastanjestraat 16, al hier, vaikantiebormen in te wisselen met opdruk: „Geldig tot 30 april 1968", tot een bedrag van ten hoogste f 180. Bibliotheek „Elthato". In verband met Goede Vrijdag zal er gelegenheid zijn in „Elthato" boeken te ruilen op donderdag 11 april, des nam. van 6 tot 7 uur. Tijdrede voor de S.G-P. Op woens dag 10 april a.s. des nam. 7.30 uur zal ds. J. P. Verkade, hervormd predi kant te Nieuwe Tonge in het kerkge bouw van de Geref. Gemeente een tijdrede houden voor de Kiesvereniging van de S.G.P. OOSTFLAKKEE Benoemingen. In de vacature B. P. Carol, die naar Capelle a.d. IJssel ver trekt, is met ingang van 1 juli a.s. be noemd tot Commies ter gemeentesec retarie, afd. Financiën, de heer R. Jans sen te Rijnsbergen (N.B.) De heer A. A. van Peperstraten, technisch ambte naar Ie klas bij de Technische dienst Oostflakkee is met ingang van 1 juli a.s. in gelijke functie benoemd te Loon op Zand. Door de Stichting Zwembad „Pe Singel" is met ingang van 15 mei a.s. tot badmeesteres benoemd, mej. Ria Tieleman te Nieuwe Tonge; met in gang van dezelfde datum is als kassiëre benoemd, mevr. N. van Putten-Malie- paard te Ooltgensplaat. C. KARDUX Dirksland - TeL 219 Het smaakvol gerestaureerde en aan de ruimte aangepaste orgel in de Ned. Herv. Kerk te Brouwershaven wordt op zaterdag 6 april 's middags om 3 uur door P. D. Everwij k uit Emmeloord (organist ten tijde van de watersnood) in gebruik genomen. Een herdenkings woord zal worden gesproken door prof. dr. Sperna-Weiland te Amstelveen, die in 1953 predikant der Herv. Gem. van Brouwershaven was. De Inspecteur der domeinen te Dordrecht, Buiten Walevest 11, telefoon 01850 - 30044 zal op woens dag 17 april 1968 des voormiddags te 10.30 uur in Café - Restaurant Americain, Groenmarkt 53 te Dordrecht in het openbaar bij inschrijving ver kopen: diverse overcomplete goederen, w.o. 9000 vlakke betonblokken, afmetingen 0,40 x 0,40 X 0,15 m. en 1400 dennepalen, lang 3 meter, kop 0 10 - 12 cm. De goederen zijn aanwezig bij de heuvel van de Kroningspolder onder Dirksland. Kavellijsten en voorwaarden worden op aan vraag kosteloos verstrekt. van de Hulpcentrale van A.R. Kiesverenigingen op maandag 8 april 's laivonds om 7.30 uur in „Jeugdhaven" te MiddeUiarnis. Spreker: dhr. M. W. Schakel, lid van de 2e kamer Onderwerp: De politiek in stroombeweging. Ieder is hartelijk welkom. Gelegenheid tot discussie. Het bestuur. Evenals vele oude kerken heeft ook het indrukwekkend kerkgebouw van de Ned. Herv. Kerk te Brouwershaven een boeiende geschiedenis. Omstreeks het jaar 1350 werd met de bouw begonnen (het oudste deel van de kerk is het basiliek als uitgevoerde koor dat rond 1450 is voltooid). Uit deze tijd dateert ook de bouw van het weidse hallenschip, waarvan de fraaie „ziende" kap opvallend is. (zichtbare houten binnenconstructie van het dak). Van 1876 - '92 werd de kerk van buiten gerestaureerd. Door de ramp van 1953 ontstond zware schade aan het kerkgebouw. Er volgde een algehele restauratie, die in 1963 werd voltooid. Het orgel: Men neemt aan dat het orgel, dat in 1557 voor de Ned. Herv. Kerk van Brouwershaven werd gebouwd, door Hendrik Niehoff ('s-Hertogenbosch) is geleverd. Van dit instrument is alleen de orgelkas nog aanwezig, terwijl het oor spronkelijke binnenwerk vermoedelijk in de 19e eeuw is verdwenen. Op 1 december 1892, dus na de restauratie van 1876 - '92, werd „het or gel met speelwerk en balgen" (toen al niet meer in originele staat) ver kocht aan het Rijksmuseum te Amsterdam. Deze insteUing stond het instrument in 1901 in bruikleen af aan de Ned. Herv. Kerk te Brouwershaven. In opdracht van Monumentenzorg werd de orgelkas geheel gerestaureerd en betreffend het Hoofdwerk voorzien van een geheel nieuw binnenwerk. Helaas moest, om financiële reden, de kas van het rugwerk leeg blijven. Genoemde restauratie en bouw werd uitgevoerd door de fa. Gebr. Van Vulpen (1968), orgelbouwer te Utrecht. Zij plaatsten in de Hoofdwerkkas een instrument met de volgende dispo sitie: Prestant 16' Octaaf 4' Mixtuur V-VI uit de 1 1/3 voet: Octaaf 8' Spitsfluit 4' Scherp IV uit de 2/3 voet, Roerfluit 8' Quint 2 2/3' Trompet 8', Octaaf 2' Pedaalkoppeling. De manuaal omvang C - F III Het instrument is voorzien van een aangehangen pedaal. (C - d') Systeem: mechanische sleeplade. De windvoorziening wordt electrisch verzorgd. De ventilator en motor zijn in een gesloten kist in een afgesloten ruimte („toren") achter het orgel geplaatst, de orgelwind wordt uit de kerkruimte aangezogen. Het orgel is boven de grote binnendeuren in de „torenwand" tegen eeri zeer ondiepe nis gebouwd. De speeltafel bevindt zich, zoals gebruikelijk bij een Hoofdwerk-Rugwerk opstelling tegen de frontzijde van de Hoofdwerkkas, zodat de organist het Rugwerk „in de rug" heeft. Het manuaal (met donkere onder- en lichte boventoetsen) voor het Hoofdwerk is op de plaats van het Rugwerk gebouwd en hier dus „onder manuaal". De registers zijn in een verticale lijn, links van de speeltafel aangebracht. Het orgelfront: Het front van het Hoofdwerk bestaat uit twee vlakke zijtorens en een spits vooruitspringende middentoren. De vlakke tussenvelden zijn hori zontaal verdeeld. Alle frontpijpen (origineel) zijn met tinfoelie behandeld en hebben een verguld labium. Boven de pijpen en aan de pijpvoeten (to rens), prachtig renaissance snijwerk, dat evenals de fraaie bekroning verguld is. De grootste pijp van de middentoren heeft een vlamvormig labium. De hoofdkleur van de kas is roze, de frontlijsten zijn blauw met vergulde versieringen. De Hoofdwerkkas is aan de onderkant met verguld „ajourwerk" afgezet en wordt door 6 grijnzende saterbeeldjes gedragen (wit geschilderd). De panelen tussen Hoofdwerk en de lessenaar worden gesierd door twee leeuwenkopjes aan weerszijden en in het midden een bijzonder mooi ge sneden „luisterende mannenkop" (ook wit geschilderd). Het Rugwerk: Het halfrondgebouwde Rugwerk, heeft een ronde middentoren. De grootste pijp is geheel verguld. Links en rechts van de middentoren, twee uitspringende spitse torens, van de ronde middentoren gescheiden door een verticale lijst (blauw met goud ornament). De binnenvelden van de spitse torens zijn horizontaal verdeeld, de pijpen zijn hier met de pijpvoeten tegen elkaar geplaatst (Oud-Hol- lands). De buitenste halfronde torens zijn weer van de juist genoemde spitse gescheiden door een verticale lijst, versierd als hierboven genoemd en aan de onderkant eindigend in een verguld leeuwenkopje. Al het snijwerk is ook hier verguld (boven de pijpen, aan de torens). De torens zijn boven niet gekroond. De vlakke onderzijde van de ronde mid dentoren is versierd met een vergulde bloem, waar over vergulde vogel(?) figuren gebogen zijn, die in één punt samenkomen. Onder de Rugwerk-kas zijn 3 elegante „gewelfjes" aangebracht, uitlopend in verguld snijwerk. Ook het Rugwerk heeft roze als hoofdkleur verder blauw, wit en goud. De frontpijpen zijn evenals die van het Hoofdwerk met tinfoelie behan deld. De lambrisering, aan weerszijden van het Rugwerk is tijdens de res tauratie aangebracht en geeft een goed contrast met de grijsblauw ge kleurde nis. Aan de zijwanden van de Rugwerk- en Hoofdwerkkas zijn de scharnieren van vroeger aanwezige orgelluiken nog te vinden. Boven de Hoofdwerkkas werd een klankbord aangebracht, met een wol kenhemel beschilderd, het heeft in het midden, aan de voorkant, het op schrift: M. - V. Bock Anno 1744. De kas die, zoals genoemd, van 1557 dateert wordt toegeschreven aan de 16e eeuwse beeldsnijder Adriaan of Jan Schalken, evenals de orgelbouwer Hendrik Niehoff, uit 's Hertogenbosch afkomstig. Mogelijk is de Rugwerk- kas van later datirni. Het is te wensen dat, binnen afzienbare tijd, voldoende middelen aanwe zig zijn om ook het Rugwerk van lade en pijpwerk te voorzien. Bas Wijnands.

Krantenbank Zeeland

Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag | 1968 | | pagina 10