volg Raad Goedereede
BltieBaiidisveni]euwd.Proef'tzelf!
Nu zachter, nu fimer en rijker van
smaaken...bo<KraevQlboiiwst«»f£en,
vitamine en caroteenyoor de groei
g gewacht en stil gezwegen
rt tot half miljoen gestegen
611 dC StoeiClld£dl61?£li6 't'^'ï^krijgtutegeiiwooi^gnogzoveel^OQrzoi'^^
Niet eens met
Jan Knape
Oosiflakkee
Ingezonden stukken
Boekbespreking
ijk en ten lange leste zqii en-
iiden geleden de jaarrekenin-
t.m. 1965 van het grondbe-
jé voormalige gemeente Oude
amengcsteld. Het werk was al
in de slof gebleven en omdat
jIj op afdoening aandrongen
samenstelling opgedragen aan
raal bureau voor Verificatie en
e adviezen. B. en W. bereidden
van Oostflakkee die vrijdag-
rgaderde voor bij het voor-
aststelling van de jaarrekenin-
op „diverse onaangename ver-
Er bleken etteiyke blunders
emaakt die resulteerden in een
us tekort van bijna een half
Vooral dhr. P. Groenendijk
eeft op een dergelijke gang van
ftige critiek geleverd, hfl drong
an op de aanstelling van een
Je landmeetkundige opdat er
Ibare misrekeningen meer zul-
komen. „Van het thans gecon-
tekort had zo'n ambtenaar 10
aid kunnen worden" wees dhr.
dyk aan. B. en W. zien echter
mogelijkheid om voor dit te-
kingsmiddelen te zoeken aan
voor Volkshuisvesting te ver-
ogere grondkosten te accepte-
in Oude Tonge gebouwde wo
oningen wat uiteraard in
geringe huurverhoging zou re-
aan de raad gerichte schrijven
en W. dat destijds de jaar-
en over 1961 en 1962 niet geheel
opgesteld en dat voorts zelfs
'md de rekeningen over 1963 en
te stellen! Zij wijzen daarbij op
ale bezetting op de secretarie
ekomen ziekte... Uit de samen-
door het Verificatiebureau
t in 1962 in de gemaakte kost-
keningen van de gronden een
zijn gemaakt door tweemaal
eter grond uit te nemen waar-
verlies van 111.410,88 ont-
ovendien was er vanuit gegaan
"206 m2 grond kon worden ver-
erwijl dat in werkelijkheid
1393 m^ was wat weer een ver-
152.429,41 opleverde! In 1966
et grondbedrijf opgeheven en
de balans per 31 dec. 1965 be
et tekort 495.368,—.
missie tot nazien van deze re-
adviseerde tot vaststelling en
stelden voor het tekort in 10
e schrijven.
Groenendijk die namens de
ie rapport uitbracht verweet
alige college van B. en W. een
latigheid om de rekeningen zo-
te laten lopen dat G.S. zelfs op
dmaken daarvan moesten aan-
Deskundig Landmeter!
hij eerder in e raad van Oude
gedaan zo drong dhr. Groe-
thans weer aan op het in dienst
an een deskundig landmeter,
fde dat wanneer die in dienst
eest misrekeningen als gecon-
niet zouden zijn voorgekomen.
die daarvoor verantwoordelijk
dhr. Groenendijk dat niet
nemen omdat zij in dat vak te
'jn geschoold. „Met het thans te
erliesbedrag had zo'n ambte-
jaar betaald kunnen worden".
an Dam (s.g.p.) conformeerde
eel aan het door dhr. Groenen-
rokene, hij vroeg over een en
dere opheldering.
sitie van de gemeente wordt er
elijk door verzwakt" geloofde
lemond (p.v.d.a.) en dhr. Kroon
stelde de vraag of ook verhaal
culiere woningen mogelijk is of
"en gedaan.
Ook College ontsteld.
„Wij hadden geen juichkreten ver
wacht en ook wij zijn ontsteld!" ver
klaarde de voorz. burg. v. d. Harst. De
voorz. verklaarde dat bij het berekenen
van de kostprijs van de gronden in plan
„Oost" uiteraard ook de normale weg
bewandeld werd. B. en W. hadden zich
laten adviseren door deskundige ambte
naren van wie mocht worden verwacht
dat ze geen fouten zouden maken. Het
vertrouwen in hun capaciteiten werd
nog gevoed omdat de grondprijs zelfs
hoger kwam te liggen als in omliggende
gemeenten. Ook in de functionaris die
belast was met de administratie van het
grondbedrijf hadden B. en W. zo
verklaarde de voorz. het volste ver
trouwen gehad, en de cijfers werden
geboren mede in samenwerking met het
hoofd van de Technische Dienst.
Echter verklaarde de voorz. ook dat
meerdere factoren aan het tekort debet
waren. Zo had de toenmalige Minister
voor de woningwetbouw een lagere
grondprijs bedongen en Oude Tonge die
de woningwétbouw hard nodig had nam
het verlies dat op elke vierkante meter
geleden werd voor haar rekening.
Een tweede tegenvaller was dat de ta-
xatieprijzen van de te saneren woningen
duurder uitvielen als was berekend.
Omdat B. en W. er toch niet gerust op
waren werd de uit te geven grond met
5,per m^ in prijs verhoogd. Naast
deze verklaarbare redenen bleek zo
stelde de voorz. er ook nog een ern
stige administratieve misrekening te
hebben plaats gehad. Hij verzekerde bij
de betreffende ambtenaren meermalen
op afdoening te hebben aangedrongen
maar het moest tenslotte toch aan de
ambtenaren worden overgelaten..."
Op de suggestie van dhr. Groenendijk
een landmeetkundige aan te trekken e.v.
in samenwerking met de overige ge
meenten dacht de vooi^. dat als deze
vraag thans actueel zou zijn toch weer
ontkennend moest worden beantwoord.
Ook de andere gemeenten hebben het
nooit als een noodzakelijkheid gesteld
temeer omdat de metingen van eigen
Techn. Dienst meestal juist zijn. „In
derdaad zou die ambtenaar van het te
kort tien jaar betaald kunnen zijn maar
ook na die tien jaar blijft hij in dienst".
„De gemeente Oostflakkee zal dit te
kort hebben te lijden, er zal niet anders
op zitten dan bij de hogere autoriteiten
te vragen met deze erfenis uit het ver
leden rekening te houden en te beschou
wen als een niet te voorziene conse
quentie van de gem. herindeling" stelde
de voorz. Desgevraagd verklaarde hij
dat de last van de tekorten niet zal
drukken op nieuwere woningwetwonin
gen. „Het voormalige Oude Tonge was
misschien net iets te klein voor een
grondbedrijf" dacht de voorz.
„Hoe kleiner hoe gemakkelijker" stel
de dhr. de Jonge daar tegenover.
„B. en W. zijn toen te lankmoedig ge
weest, die ambtenaar had al lang ont
slag moeten hebben" oordeelde dhr.
Kroon en dhr. Winkels vroeg zich af
welke dekkingsmiddelen er moeten
worden gevonden als de Minister niet
met het voorstel accoord zal gaan.
Betonnen rechtspositie.
„Met die lankmoedigheid van B. en
W. viel het wel mee maar als er een
situatie ontstaat waarin het buigen of
barsten is dan ontmoet je bij de amb
tenaren een betonnen rechtspositierege
ling" verzekerde de voorz. „Overigens
zijn er wel eens omstandigheden die ge
billijkt moeten worden waarbij de zaak
niet op de spits kan worden gedreven".
De verdere discussie werd door dhr.
P. Groenendijk besloten:
„De raaddsleden zijn toen verkeerd
voorgelicht" concludeerde hij.
De Eendracht.
t door het hoofd van gemeente-
opgemaakte rapport over de
■'ge chichoreidrogerij „de Een-
Wijkt dat het een zeer slecht
k is. Geconcludeerd wordt dat
zijnen die in gebruik zijn als
opslagplaatsen van materialen
'k kunnen blijven maar dat de
nt te worden afgebroken. De
constructie van de drogerij
et onverantwoord deze nog te
en. Een bedrag van 2500,—
blikbaar gesteld voor de sloop
afwerken van de buitenmuur
s binnenmuur.
e Jonge informeerde of er niet
jculier is die het gebouw wil
6t wordt onderzocht.
net aanbrengen van een ge-
^systeem in het rioolgemaal
Mofddijk te Goedereede werd
'et van 3000,— beschikbaar
Nieuw kampeerterrein.
in 1966 besloten werd de pacht-
omsten van de betreffende
niet langer te verlengen zijn
en gelegen nabij de Klepper-
uddorp, ter grootte van plm. 4
ter vrije beschikking van de
gekomen. De gronden zijn be-
oor recreatieve doeleinden en
B. en W. gewenst voor de
zodanig van beplanting te
^3t ze als kampeerterrein kun
den gebruikt. Het ontsluiten
onden en het voorzien van be-
Korat op een bedrag van
*elk bedrag beschikbaar werd
Jd antwoordde de voorz.
net latere beheer nog niet te
«raden. Gebruikelijk is dat
'n eigendom bij publiekrech-
«lamen in een Stichting wor-
^rgebracht. Later zal daar een
over volgen.
plan, er zijn al zoveel dui-
esteed" vond dhr. Grinwis, hij
zich tegen.
fz- verzekerde echter dat het
"■^er goede belegging is die zijn
rendement dubbel en dwars zal ople
veren! Dhr. G. Tanis drong erop aan
eerst de bestemming vast te leggen al
vorens beplanting aan te brengen.
Vruchtbare hoek.
Een bedrag van 3000,werd be
schikbaar gesteld voor het uitvoeren
van werken om het bestemmingsplan
„Hermansweg", noodzakelijk geworden
omdat er in het plan wijzigingen wa
ren gekomen o.m. de plaats van de
kleuterschool was veranderd. Inmiddels
is goedkeuring ontvangen en de bouw
zal spoedig kunnen worden begonnen.
„Ik vind de plaats van die school
verre van ideaal" gaf dhr. Visser te
kennen, waarop de voorz. hem erop
wees dat hij de klacht bij de vaststel
ling van het bestemmingsplan had moe
ten uiten.
„Ik dacht dat het juist midden in de
broedplaats ligt" vond dhr. de Jong.
„In de richting van dhr. de Jong is
het anders ook nogal vruchtbaar"
kaatste dhr. Visser terug.
Recht van optie misbruikt.
Voorgesteld werd tot intrekking van
het raadsbesluit waarbij aan dhr.
Smeets te Oude Tonge recht van optie
werd verleend op plm. 884 m^ bouwter
rein in „Den Aanwas" te Stellendam.
Nadat G.S. het hadden goedgekeurd
heeft dhr. Smeets te kennen gegeven op
uitvoering van het raadsbesluit geen
prijs meer te stellen.
De voorz. had weinig waardering voor
een dergelijke handelswijze. Hij ver
klaarde dan ook in het vervolg de echt
heid van een dergelijk verzoek te be
proeven door de aanvrager een bepaald
bedrag in de gemeentekas te laten stor
ten.
Demping van de sloot....
Het college was verheugd de raad te
kunnen mededelen dat de heer W. Ven-
neman te Ouddorp bereid gevonden is
zijn medewerking te verlenen aan het
dempen van de sloot voor zijn woning
onder voorwaarde dat van gemeentewe
ge een deugdelijke afrastering wordt
Nu du lel lekker
iUZ/S'M-S/U
Met belangstelling, doch ook met eni
ge verbazing las ik in ,Eilanden-nieuws'
van 16 febr. j.l. het verslag over de le
zing, die Jan Knape voor de culturele
commissie te Mehssant hield.
Knape is teleurgesteld over de litera
tuur over het eiland Flakkee. Ten eer
ste is daar te weinig van en ten tweede
is datgene wat er over is geschreven
veelal vertekend en geeft een te geringe
beschrijving van de mens.
Streekromanschrijvers liggen volgens
Knape wel bloot voor vertekening van
de bevolkingsgroep Rudolf van Reest
heeft het volgens hem daarin wel erg
bont gemaakt.
Is dat nu wel zo heer Knape?
Wat ik van Rudolf van Reest heb
gelezen vond ik niet in alle opzichten
onjuist t.a.v. de geest die op Flakkee
onder een groot deel van de bevolking
naar voren kwam.
Met de levensopvatting van „Rudolf
van Reest" verschil ik nogal wat. Dat
is aan de heer Knape wel bekend.
Tom Pauka schreef enige jaren terug
in Vrij Nederland een artikel over een
zondagmorgen in Middelhamis en Som-
melsdijk.
Wat hij daar waarnam strookt vol
gens P. niet met het levenspatroon zo
als dat elders in Nederland is. Onver
bloemd schreef hij zijn gedachten neer.
Dit was voor meerderen niet aange
naam. Ook van Jan Knape niet en hij
klom in de pen.
aangebracht. Destijds met de aanleg van
de riolering in de Havenweg kon met
dhr. Venneman geen overeenstemming
worden bereikt, waarna de gemeente
een schrikhek aanbracht.
Een crediet van 850,werd be
schikbaar gesteld.
Wie had er nu gelijk? Persoonlijk
dacht ik dat Pauka dichter bij de wer
kelijkheid was dan Knape.
De streekromans van Jan Knape zelf.
Het is al lang geleden dat ik ze las,
maar ik herinner me ze wel (in de
ramp verloren gegaan) en ik vond ze
niet onaardig, maar was er toch niet
weg van.
De Flakkeese mens vond ik er in elk
geval niet in terug. Wel enkele dorps
mensen uit de directe omgeving van
Knape. Maar die figuren waren gete
kend zoals Knape die meende te zien. Er
waren ook wel soortgelijke figuren als
door Knape beschreven, maar dit was
niet de gemiddelde Flakkeeënaar.
Een paar jaar geleden las ik in een
uitgave van de Ned. Boekenclub een
verhaal over de watersnood 1953 „God
schudde de wateren" was de titel. De
schrijver? 'k Geloof dat hij zich Maas
noemde.
De baarlijke onzin die ik in dit ver
haal las, was meer dan erg. Middelhar-
nis liet hij op tien gemeten liggen. Over
het vuile gat, het water tussen Zuid-
Beijerland en tien gemeten, liet hij een
dokter moederziel alleen een met de
hand voortbewogen veerpont, waarop
hij zelf en zijn auto in de zware storm
oversteken. Biddende mensen aan de
wal smeekten met succes de overtocht
af. Zover' ik weet maakte niemand te
gen de onwaarachtigheden in het boek
openlijk bezwaar, maar toen Jan de
Hartog schreef over de ramp in Zee
land en Flakkee en daar de mensen,
ondanks alle leed en ellende kwam
daartegen wel bezwaar. Maar Jan de
Hartog schreef zoals het was. Ik heb
dat zelf in 1953 ervaren.
En nu waar het mij in hoofdzaak om
gaat. De Flakkeese bevolking lijdt aan
minderwaardigheidsgevoel en het be
sturen van verenigingen en gemeenten
en andere instellingen laat men aan
overkanters over.
Negen van de elf commissarissen van
de N.V. Brugverbinding „Haringvliet"
zijn burgemeesters.
Als Knape dit zegt dan proef ik uit
zijn betoog verbittering. In tegenstel
ling met Knape ben ik van mening, dat
de Flakkeese bevolking voortreffelijke
bestuurders heeft.
Knape weet dat waarschijnlijk niet
zo. Maar hij zou de besturen van de
vakbondsafdelingen moeten kennen.
In de crisisjaren deden die vakbonds
afdelingen middels de bestuurdersbond
vaak voorstellen de gemeenteraden ter
bestrijding van de werkloosheid. De
pleitbezorgers van die voorstellen wa
ren de leden van de S.D.A.P. raadsfrac
tie. De andere raadsleden Flakkeeë-
naars meest boeren, lieten het afwe
ten en de voorstellen werden verworpen
Dat de voorstellen goed doordacht wa
ren blijkt wel uit het feit, dat de mees
te werken, die in die voorstellen waren
genoemd, nu zijn uitgevoerd, zij het dan
ontzaggelijk veel duurder dan dat ze
toen zouden hebben gekost. En welke
richting of godsdienst de tegenstanders
waren toegedaan, maakte geen verschil.
Ze waren er tegen.
De eenzijdige richting waarin men
het economisch leven op Flakkee toen
liet bewegen, betekende voor een groot
deel van de bevolking bittere armoede.
Hoevelen leefden van de steun. Knape
weet daar veel, erg veel zelfs van. Als
ambtenaar was hij er zeer nauw bij be
trokken. Die werklozen van toen waren
ook verbitterde mensen heer Knape en
misschien niet altijd even redelijk.
Thans wil men nog wel proberen de
economie zo eenzijdig op Flakkee te
houden. Flakkee moet groen blijven
hoort men alom.
Maar ook boeren pas op. Over 20 jaar
is er op 100 ha. land nog één man nodig
voor de bedrijfsvoering.
Dat er wel eens overkanters in een
of ander bestuur zitting heeft is natuur
lijk juist. Maar welk bezwaar als de
man of vrouw de capaciteiten heeft? En
dat burgemeesters alle mogelijke pos
ten bezetten is iets waar ook ik me
vanaf het begin tegen heb gekant. Maar
het is ook wel eens zo, dat het haast
niet anders kan. Ik geloof, dat ik het
op dat punt met dhr. Knape wel eens
zal zijn. Maar dat de Flakkeese bevol
king een minderwaardigheidsgevoel
heeft weiger ik te aanvaarden. Ik ken
de Flakkeeënaars een klein beetje. We
zouden daarover uren kunnen praten
heer ICnape. Of dat in Melissant is ge
beurd weet ik niet, uit het verslag blijkt
het niet. Het had naar mijn smaak wel
nodig en nuttig geweest.
Ridderkerk.
C. Gebraad.
„Dien roaren Agestien", door Jan
Kousemaker. Uitgever^ G. W.
den Boer, Middelburg.
Als nummer 7 in de serie Land en
Volk der Scheldemonden, verscheen dit
mooie in Zuid-Bevelands dialect ge
schreven boekje, dat werkelijk een aan
winst kan worden genoemd in de rij
van Zeeuwsche geschriften.
„Dien roaren Agestien" is een dorps-
verhaal uit het laatst van de vorige of
heel in het begin van deze eeuw, dat
zich afspeelt in West-Zuid-Beveland.
De schrijver, die geboren is te 's-Heer
Hendrikskinderen, is door en door ver
trouwd met de streektaal en weet zich
daarin uitstekend uit te drukken. Hij is
bovendien een boeiend verteller en weet
zijn figuren voortreffelijk uit te beelden
Het is een zeer aantrekkelijk verhaal en
het zal bij Zeeuwen en ex-Zeeuwen en
ongetwijfeld herinneringen oproepen
uit eigen jeugd, daar ieder dorp wel een
bepaald type had, dat met „dien roaren
Agestien" overeenkomt. Het boeit van
a tot z door afwisseling van humor en
tragiek.
Wij noemden het een aanwinst in de
rij van Zeeuwse geschriften, te meer,
omdat het Zeeuwse dialect langzamer
hand door inmenging van buiten af veel
van het oorspronkelijke verliest. Daar
om heeft dit boekje grote waarde. Er
zijn spreekwijzen in vastgelegd, die
thans al niet meer worden gehoord. Dr.
H. C. M. Ghijsen te Domburg, bekend
door het Woordenboek der Zeeuwse dia
lecten, heeft het van een voorwoord
