Deltacombinatie past nieuwe zinkmetlioile toe
Desso lopers
De
worst
lag
in
de
sloot
De politieke
chaos
Herdenking Kerkhervorming
F^.C.KORTENEGsZOON
Vf
J. KEUVËLiiil
Vrijdag 27 oktober 1967
No. 3632
CHR. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond
m-
K
«agen inderdaad MOBIEL.
MOBILSTATION
i>De Ronde Boom''
S. V. d. Valk t
Zinkstuicken worden door poten neergedrukt
^reltmafHleii «b FraitliaiUts
.J>e Fruitceiitralv'
Zondassdlenst artsen
Landbouwschap
vraagt wijziging
Paclitwet
Uw TRAP en GANG met
Een vorstelijke entree
PRINS HENDRIKSTRAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDELHABNIS
fiedactie en adverteatiea: Kantoor Langeweg 13, Sommelsdjjk
TeL (01870) 2B 29, na 6 uur 's avonds TeL 202S Giro 187930
ABONNEMENTSPRIJS f 3,— PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 16 cent per mm.
Bij contract speciaal tarief.
menen niet veel of helemaal geen
lenspraak te zullen ondervinden wan-
ir we stellen, dat er thans in Neder-
id duidelijk een politieke chaos
irst Er is een tijd geweest, dat alle
itieke partijen keurig netjes wisten
it ze wilden, dat ze in hoge mate een
ilieid vormden en ook als zodanig
iraden. Het vormen van regeringen
ig ook in die tijden wel eens met
jeilijkheden gepaard, maar die lagen
il in een ander vlak dan nu. Se-
rt enige jaren echter is het politieke
jen op drift geslagen en wordt niet
een de samenwerking tussen de par-
;n, maar ook hun interne eenheid be-
igd. Wanneer we met name de laat-
ontwikkelingen gadeslaan, moeten
tot de conclusie komen, dat de Ne-
rlandse binnenlandse politiek inder-
in een chaotische toestand ver-
ert. Het is een ordeloze, verwarde
latie; alles is in beweging. Allerlei
iepen in en om de partijen zetten
il tegen elkaar af.
Intem en extern stapelen de moei-
Bieden zich met name voor de leids-
ien torenhoog op. Vele partijleiders
iben slapeloze nachten. Hun partijen
eigen uiteen te vallen, worden ver-
ieurd door heftige meningsverschil-
verliezen duizenden leden en ze
29 0(1
POEDER - CRÈME - OLIE - ZEEP
hoop!
vool
gaanf
!ten niet meer hoe ze moeten laveren
de zaak bijeen te houden. De ver-
irring neemt met de dag toe. Met de
de Griekse wijsgeer Heraclitus kun-
we zeggen: „panta rhei", alles
oorzaken van deze merkwaardige
ihïikkeling zijn velerlei en ze liggen
verschillende terreinen. Alleen is het
imerkelijk, dat zij momenteel alle te-
ijk hun invloed doen gevoelen. Er is
dit gebied een stroomversnelling ont-
lan, die wellicht kan leiden tot ande-
politieke verhoudingen in ons land.
It is thans nog niet te voorspellen
het eindresultaat van deze evolutie
zijn, maar wel is het zeer waar-
ijnlijk, dat de situatie zich te eniger
zal consolideren, vaste vormen zal
lemen en dat er een nieuwe politie-
constellatie zal ontstaan, meer of
ider afwijkend van de huidige.
'Het is ongetwijfeld de moeite waard
t proces te volgen vanaf de oorzaken
het verloop naar het uiteindelijk
Itaat. Voor hen, die zich voor deze
ijen interesseren, ligt hier een zeer
bessant object van belangstelling,
ïal wanneer men poogt door te drin-
tot de achtergronden ervan. De po-
elce ontwikkelingen staan namelijk
it op zichzelf, maar ze hangen in ho-
mate samen met die op geestelijk,
Wienstig, kerkelijk en sociaal gebied
rijn daar zeker niet los van te den-
B. Dat is steeds zo geweest. De poli-
ie situatie wordt voor een groot deel
ïaald door algemeen geestelijke stro-
Dat was zo in de negentiende
w toen de vrijzinnigheid hoogtij
ide en het liberalisme oppermachtig
ïste; het openbaarde zich via de so
le bewegingen in de opkomst van
innunisme en socialisme; de eman
atie van het calvinisme en het katho-
'stne op kerkelijk gebied leidde tot de
'thtsontplooiing van deze stromingen
politiek terrein, welke in het begin
deze eeuw zich begon af te tekenen.
*eer er op het godsdienstig-kerke-
It erf ingrijpende veranderingen
"Is hebben, blijven de consequenties
an voor de politiek niet uit. Wan-
we dus de chaotische toestanden
dit gebied willen verklaren en een
ignose vaststelling van het ver-
*Iijk verloop willen geven, dan
eigenlijk een diepgaande studie no-
van alles wat zich op wereldbe-
«liwelijk, kerkelijk en sociaal ge-
aan ontwikkelingen voordoet. Dan
a is het mogelijk de thans heer-
Ie universele verwarring te verkla-
en in nieuwe banen te leiden, waar-
het mogelijk wordt op welke wijze
ook te komen tot meer duidelijk-
en wellicht ook tot een betere re-
Aaarheid van onze staat.
''anneer we spreken van een univer
venvarring, dan bedoelen we daar-
'3 dat zij zich uitstrekt over de ge-
linie, dus over alle partijen. Ze
^thilt in oorzaken, intensiteit en ka-
van partij tot partij, maar aan-
^'g is ze overal. Ons hele politieke
'1» en bestel is in onrust en overal
en tast men, enerzijds naar be-
van eenheid, anderzijds naar
•"We vormen en beginselbepaling,
>naar nieuwe partijgroeperingen.
-"ïijds wordt gestreefd naar eenheid
f* geestverwante groepen, anderzijds
"„''reuken in en afsplitsingen van
"jen niet geheel denkbeeldig. Wat
"P het ogenblik op politiek terrein
*Iet MOBILbenzine bUjft uw X
TOT VRIJHEID GEROEPEN!
„Staat dan in de vr^heid, met
welke ons Christus vrijgemaakt
heeft, en wordt niet wederom met
het juk der dienstbaarheid be
vangen" (Galaten 5 vs. 1).
31 oktober 1967 mag het 450 jaar ge
leden zijn, vanwaar de Kerkhervorming
haar oorsprong nam. Zoals alles, is ook
dit wereld-historisch moment aange
vochten en bestreden. Voor ons sta het
vast, dat Luther in zijn begeerte de
Kerk van-binnen-uit te hervormen, te
re-form-eren, erbuiten is komen te
staan. Romes paus zal wel nooit de ex
communicatie, de ban-vloek over Lu
ther opheffen. Dan zou Rome geen Ro
me meer zijn. Dan zouden de meeste
uitspraken van Trentes concilie terug
genomen dienen te worden, en daarop
hebben de bisschoppen van Rome, bij
het begin van Vaticanum II, pas nog
weer trouw gezworen. Daarmede zijn
wij, als wij kinderen der Reformatie
ons mogen weten, opnieuw in de ban
vloek „anathema sit!" gedaan.
Op een dag als 31 okt. zijn wij aller
minst verlegen met onszelf, of met het
bestaan, het nog steeds voort-bestaan
van de kerken der Reformatie. Al is er,
om meer dan één oorzaak, reden tot
verootmoediging, het werk Gods in de
Kerk-hervorming willen en kunnen we
niet ontkennen, en laten "(ve ons niet
ontnemen.
Heeft er één, en dat tot tweemaal toe,
Paulus' brief aan de Galaten zo ver
klaard, zo kernachtig uitgelegd als
Maarten Luther, doctor in de Heilige
Schrift?
Hetzelfde verval, als Luther in zijn
dagen opmerkte, bedreigde de Galati-
sche gemeenten. 'De vrijheid van de
christenmens' (titel van één van Lu
thers beroemde geschriften uit het jaar
1522) was in het geding. Christus had
gans Zijn Kerk absoluut en algeheel
bevrijd. Maar van die „vrijheid" was
er in Luthers dagen niet veel te bespeu
ren. De kerk lag aan banden. De predi
king ontluisterd. De sakramenten ver
minkt. De kerkelijke tucht vervreemd
van het werk des Geestes. O, welk een
dienstbaarheid aan paus en geestelijk
heid. Welk een banden bonden het ge
weten van Gods aangevochten kerk, te
vele, om met vreugde en in vrede te
smaken „de vrijheid, met welke Chris
tus ons vrijgemaakt heeft"
Luther is een geestelijke atleet onder
de reformatoren. Hij was een krachtige
held omdat hij ondanks alle banden
en dienstbaarheid door het licht van
Gods geest kennis van zichzelf, maar
ook van Gods genade in Christus Jezus
had ontvangen. Hij is een dappere held,
omdat die Sterke Held hem terzijde
stond, zodat hij de ere van zijn Schep
per en van Zijn Verlosser meer leerde
waarderen en hoger schatte dan zijn
eigen leven. Ook Calvijn heeft steeds
met diepe erkentelijkheid tegen deze
machtige rots-vaste geloofs-held opge
zien (al had en we vergeten dat stel
lig niet Luther ook zijn zwakke plek
ken: hem was niets menselijks vreemd).
Als met fier klaroengeschal, roept hij
het ook ons kerkvolk vandaag aan de
dag toe, in navolging van de apostel
Paulus: Staat dan in de vrijheid...!
Daar is, voorwerpelijk een werk Gods
in Christus voor Zijn ganse uitverkoren
Kerk geschied. Maar Gods kinderen
krijgen er personeel, onderwerpelijk
ook deel aan. Christus hééft ons vrij
gemaakt...
Ja, waarvan? Waarin bestond de
dienstbaarheid, die de Galaten belaag
de? Och, dat zal iets geheel anders zijn,
dan hetgeen ons bedreigt, maar ze is
niet uit God, en ze strekt niet tot ver
heerlijking van Christus, en vloeit niet
voort uit de zaligmakende bediening
van Gods H. Geest. Ze past uitsluitend
in het systeem van satan. Hoogstens
kan ze de „vrome" mens behagen en
bekoren, en die op de troon zetten.
CHRISTUS alles en Christus alléén!
Dat is de begeerte van Paulus, en ook
van Luther, en de andere hervormers..
Indien dat ook niet ons vurige be
geerte, onze harte-wens is, door genade,
dan zitten we nog onder de één of an
dere dienstbaarheid; dan proberen we
de zaligheid voor onszelf en anderen
langs een andere weg te verkrijgen dan
door de gerechtigheid Gods, die in het
Evangelie is geopenbaard „uit geloof
tot geloof" (Romeinen 1 17).
Wie gebonden is, ligt veelal. Hij ligt
in de zonde. Hij ligt in afwachting van
satans of anderer bevelen. Paulus wekt
ertoe op, om te staan, en om te wande
len in het vrolijk levens-licht van Gods
genade. O, werpt al de boeien en ban
den van zonde - eigen-gerechtigheid -
mensenvrees enz. enz. af, en stóét!
Een levend mens staat, een dode ligt
temeer.
Christus is een God der levenden, en
niet der doden. Hij roept Lazarus uit
het graf. Het dochtertje van Jaïrus
roept hij toe: Dochtertje, ik zeg u: sta
óp! Tot de heilbegerige, bekommerde
zondaar spreekt Hij: ga heen in vrede,
uw geloof heeft u behouden!
Hoe ver leven we, ook als gemeenten
en kerken der Reformatie, van deze
fundamentele heils-waarheden verwij
derd. Welk een verval; w^elk een gekra
keel om bijkomstigheden, terwijl de
hoofdzaken voorbijgezien worden.
De gebondenheid bedreigt ook het
begenadigde kind des Heeren van alle
kant. Hij durft Christus niet te volgen,
als Hij hem of haar roept tot het ver
kondigen van Zijn dood. Daar is de
verlammende band van de mensenvrees
van het beter willen weten, en het wij
zer willen zijn dan de HEERE in Zijn
Woord!
Maar o, welk een vrijheid, welk een j
gezegende verlossing is er voor een
ieder, die het leven in eigen hand nie'x
meer kan vinden en houden, maar die
tot Christus, de grotfe Verlosser en Be-
vrij der van de zwaarst-gebondenen
mag komen. Als een getrokkene van
Zijn Vader, als één, die is in de bear
beiding van Zijn verworven Pinkster-
Geest. Wie tot Hem komt, nee, die
w^ordt niet afgewezen, niet „uitgewor
pen", zo zegt Hij het Zelf, maar die
vindt in Hem het leven, het eeuwige
leven, de verzoening, de genade, de ver
geving en de gemeenschap met een
Drieënig Verbonds-Jehovah. O, welk
een vreugde, een kind van God te mo
gen zijn. Welk een vrede doorstroomt
het begenadigde zondaarshart.
Zeker, satan tracht u te binden; en
wat zullen de mensen wel niet van me
denken? En... ik ben nog niet volmaakt,
ik heb het nog niet gegrepen. Toch
stond Paulus in de vrijheid, en roept hij
ieder, die God in waarheid vreest en
liefheeft, alle gebondenheid te weer
staan, en in vrijheid de Drieënige toe
te behoren. Tot Zijn eer.
Boven het stortebed aan de zeezijde
van de uitwateringssluizen bij Stellen-
dam is j.l. woensdag door de Deltacom
binatie voor de eerste-maal een nieuwe
methode tot het zinken van zinkstukken
toegepast. Er wordt door deze toepas
sing een veel nauwkeuriger zinken be
reikt ^s met de traditionele manier
mogelijk was. Bovendien al spreekt
dat momenteel misschien minder aan
is deze methode zeer arbeidsbespa
rend; waar voorheen zeker 100 man no
dig zouden zijn geweest kan thans met
hooguit 10 krachten worden volstaan.
De nieuwe methode waarvan ove
rigens het principe al eerder bekend
was is eigenlijk een imitatie van het
al sinds jaren toegepaste stroomzinken.
Het zinkstuk werd daarbij op stroom
gelegd en door een sleper op zijn plaats
gehouden, het werd aan de voorzijde
geballast waardoor de stroom het naar
beneden drukte. De Deltacombinatie die
naar een manier zocht een dergelijke
werkwijze ook in stilstaand water te
kunnen toepassen construeerde twee
drijvende pontons. Het zinkstuk wordt
tussen beide tegenover elkaar liggende
pontons gebracht, door een ponton
wordt het zinkstuk vast en daarmee
strak gehouden terwijl de andere het
zinkstuk met haar lange ijzeren „poten"
aan een zijde naar beneden drukt. Een
stortbak met steen kan er dan boven
varen en het stuk ligt dan spoedig pre
cies op de plaats waar men het hebben
wil. De eerste proef van j.l. woensdag
is behoudens het ervaren van enkele
kinderziekten goed geslaagd.
De VAUXHALL VIVA, inderdaad
fluisterzacht! Prachtig van vorm,
snel en duurzaam. En toch hele
maal niet duur!
GARAGE KNöPS - Sommelsdyk
(voor gebruikte wagens:
speciaal Vrijdagsavonds)
Achterberg (Utr.)
V. d. Hr.
Speciaal In het opmaken van
B. V. d. vrasB
Telefoon 2682 We«MJ|)k S6
MIDDELHABNI8
aanschouwen vormt aan de ene kant
een ongetwijfeld zeer boeiend schouw
spel, maar aan de andere kant toch ook
een groot vraagteken n.l. wat uit deze
warwinkel van meningen, standpunten,
stromingen en machtsstrijden zal wor
den geboren. Zullen de posities zich
duidelijker gaan aftekenen? Zullen de
partijen intern homogeen worden? Zul
len de confessionele partijen zich hand
haven? Hoe zal het gaan met de grote
sociale antithese links rechts oftewel
progressief „conservatief"? Zal deze
de toekomst gaan beheersen zoals velen
graag zouden willen? De tijd zal het le
ren. We wagen ons niet aan voorspel
lingen.
We wezen zoeven op de samenhang
tussen godsdienstig-geestelijke stromin
gen en politieke. De moeilijkheden, die
de K.V.P. thans doormaakt, staan in
regelrecht verband met de geestelijke
revolutie, die sedert paus Johannes
XXIII in de Rooms-Katholieke Kerk en
speciaal in de Nederlandse afdeling er
van aan de gang is. Vele protestanten
realiseren zich nog steeds niet voldoen
de, wat daar allemaal aan de hand is.
We spraken van een revolutie, maar dit
is beslist niet te sterk uitgedrukt. Hier
is een ontwikkeling aan de gang in een
razend snel tempo, waarbij een zeer
groot deel van de traditionele dogma's
van de liturgie, van de kerkinrichting,
van het pauselijk gezag en .nog heel
veel meer over boord zal worden ge
gooid. De roomse „leken" ontworstelen
zich vrijwel geheel aan het oppertoe-
zicht en gezag van paus en episcopaat
en eisen een mondigheid, die ze de
protestanten al zo lang hebben benijd.
Ook de clerus (de geestelijkheid) is zich
aan het emanciperen. In brede kring is
men onder de bisschoppen en priesters
bezig zich te ontworstelen aan de mid
deleeuwse dictatuur van de Romeinse
Curie, het centrale bestuursorgaan van
de roomse kerk, dat zich onder leiding
van meest Italiaanse kardinalen met
alles in de kerk placht en pleegt te be
moeien. Uit het Vaticaans Concilie en
de jongste bisschoppensynode in Rome
is wel gebleken, dat het met de auto
cratische regeerwijze van paus en curie
op een eind loopt en dat er op talloze
punten in die kerk een vrijheidsdrang
in werking is, waarvan de eindresulta
ten zich voorlopig nog niet laten voor
spellen. Dat dit alles ook consequenties
heeft voor de politiek, is vanzelfspre
kend.
Hetzelfde doet zich voor bij de A.R.
partij. We wülen er thans niet nader
op ingaan, maar de richting, waarin de
Gereformeerde Kerken zich ontwikke
len, is van grote invloed op de toe
komst van deze partij, die voor 70°/o
uit gereformeerden bestaat. De machti
ge invloeden zowel van het oude calvi
nisme van Calvijn als van het nieuwe
van Kuyper zijn vrijwel verdwenen om
plaats te maken voor een soort midden-
orthodoxe theologie, zoals die in de
Hervormde Kerk overheersend is, wel
ke sterke sociale tendenzen heeft. Het
sterk dogmatische karakter van de oor
spronkelijke geref. kerken is in brede
kringen verloren gegaan en heeft plaats
gemaakt voor opvattingen van meer al
gemeen-christelijke aard. Dat impliceert
automatisch een andere politiek, niet
die van „Wij Calvinisten" van Kuyper,
maar z.g. evangelisch-radicaal. En zo
heeft elke politieke groep haar eigen
ontwikkeling. Gaarne willen we daar
aan nu en dan onze aandacht wijden
ten einde enige lijn te ontdekken in de
chaos van deze overgang naar wellicht
andere verhoudingen.
Van zaterdag 28 oktober v.m. 12 uur
t.m. maandag 30 oktober v.m. 9 uur
Middelharnis-Sommelsdijk:
Dienst heeft dokter Wieringa, telef.
2090, Middelharnis.
Dirksland-Herkingen-Melissant:
Dienst heeft dokter Boot, tel. 01877-
227, Dirksland.
Oostflakkee:
Dienst heeft dokter de Jager, telef.
01875-301, Nieuwe Tonge en dokter
Bouman, tel. 01871-269, Stad aan 't Ha
ringvliet.
DIENST WIJKVERPLEEGSTER
Melissant-Dirksland-Hej'kingen:
Van vrijdagavond 6 uur tot maandag
ochtend 8 uur Zr Koppejan, tel. 01877-
234, Melissant.
ZONDAGSDIENST DIERENARTSEN
Dienst heeft dierenarts Levy, telef.
2897, Middelharnis.
THOLEN
Zondagsdienst artsen. Zondag 29 okt:
hebben voor de gemeenten Poortvliet,
Tholen, Nieuw Vossemeer, St. Philips-
land en Oud Vossemeer dienst dokter
Looijsen, tel. 01660-542, Tholen en dok
ter de Looze, tel. 01667-400, Oud Vosse
meer.
MIDDELHARNIS-SOMMELSDIJK
Opbrengst. De in deze gemeente ge
houden collecte t.b.v. het Prinses Bea-
trixfonds heeft f 3008,30 opgebracht, dat
is f 240,meer als vorig jaar! Gevers,
geefsters en collectantantes heel har
telijk dank!
Op advies van de Commissie Grond
gebruik heeft het bestuur van het
Landbouwschap in zijn openbare ver
gadering van woensdag 18 oktober 1967
besloten de medewerking van de mi
nisters van Justitie en van Landbouw
in te roepen om een wijziging van de
Pachtwet te verkrijgen. Daarmee kan
worden voorkomen, dat het voorkeurs
recht van de pachter bij verkoop van
het gepachte bedrijf wordt ontdoken.
Het voorkeursrecht van de pachter
geldt o.a. niet ingeval van openbare
verkoop op rechterlijk bevel, aange
vraagd door een of meer van de erfge
namen, in het kader van een boedel
scheiding of opheffing van een ge
meenschappelijke eigendom van land
bouwgronden.
ZANDPAD 32
lUIDDELHARNIS
STAD AAN T HARINGVLIET
Opbrengst collecte. De collecte ten
bate van het Prinses Beatrixfonds heeft
'opgebracht f 497,75. Wij danken allen
die er aan hebben meegewerkt voor dit
mooie bedrag.
VOOR BETER
NAAR DE
MIDDELHRPNIS-TEL:2328
Kees Appel, mede eigenaar van gara
ge Centrum te Ouddorp is dinsdagmid
dag een hele tijd bezig geweest met het
opvissen van sappige worsten uit een
sloot langs de Provinciale weg bij de
z.g. „Kruisse".
De worst, zijden gerookt spek, en an
dere vleeswaren waren daar terecht ge
komen toen een Volkswagenbusje van
Schop's vlees- en conservenfabriek N.V.
te Rotterdam met volle vaart in de
sloot belandde. Aan het begin vah de
bocht was de wagen al in de linker
berm terecht gekomen met het gevolg
dat hij op de kop in de watering te
recht kwam. De wagen moet als totall-
loss worden beschouwd; van de beide
inzittenden beiden uit Rotterdam, werd
één met rugklachten voor onderzoek
naar het ziekenhuis vervoerd. De in
houd van de wagen lag her en der in
de sloot verspreid.