Mirjam Leefsma
een Hollandse vroedvrouw
in Israël
leeft in voortdurende
onzekerheid
doe mee aan de
3 UUR LOONAKTE
voorisraël
*lfc /lef zicht van de Lange Jan
lieuws over de f iets
omdat ze kinderen
ter wereld helpt.
Maar niet weet of er
morgen, overmorgen
voldoende voedsel en kleding is.
Voor de Joodse en Arabische kinderen
in haar kliniek. Voor de Joodse en
Arabische kinderen in heel Israël.
Plaatselül( nieuws
n.N.V.V. tips
voor vrije uren
Geheimtaal van
wetensciiaps-
mensen
Soldaat Aarnoudse
ontving ondersclieiding
Eilanden-nieuws
familieberichten
Russisclie Migs onder
het mes
Economisch Sociale Aktie Israël, Kerkstraat 128,
Amsterdam-C, telefoon 247224
1967
Ldag 25 juli 1967
„BI LANDEN-NIEUWS"'
Bladz. 3
vrij,
le on-
In het
aarbij
Phi!
I Weer
on-
van
lomen
2,70,
een
^k de
ge-
ferze-
I lucht
lit de
leran-
rking
fonds
pn te
fes op
1 door
kon
I wilt
van
Jaan-
Idivi-
|g in
fe is
ftaa!.
1967
vam
trdi-
De
de
I van
nlük
Irder
dit
IWe-
Jgen
Iteeg
de
pere
ven,
Ihet
lovo
If 6
en
)»/o.
jDe
|ien
srk
Izel
hor
De zomer van '11
Op zoek naar water
Toen kwam Ossendrecht.
er een mooie
„er is gekomen,
|an onze gedach-
zonder erg uit
[ar vroegere zo-
lérs, die ook zo
jjn en zonnig
iren. Zijn er en-
lle jaren achter-
In zomers ge
lest aan de natte
ut, dan horen
dadelijk uit de
^nd van de ou-
iren, dat het
oeger niet zo
ks. Zo gaat het
ik met de winters: nooit zulke stren-
winters me^r als vroeger. Nu is de
im „vroeger" heel rekbaar, want wei
tijd bedoelen vidj met vroeger, niet-
Jaar?
blaar goed, als het over strenge win-
Is gaat, dan wordt de winter van '90
k voorbeeld gesteld van een uitermate
tenge en lange winter. Als wij na-
faag zouden doen bij De Bilt, waar
Les op papier staat, zouden we horen.
Et de winter van '90 gevolgd is door
hg strengere winters. Ons geheugen
at ons zo vaak in de steek en de in-
ukken uit onze jeugd zijn toch an-
|rs dan wanneer wij nu dezelfde in-
ukken zouden ontvangen. Is het ook
let zo met de afstand? Komen wij op
plaats waar wij geboren zijn, na
nge jaren ergens anders te hebben
Iwoond, wat lijkt die straat of die
[eg dan kort, veel korter dan toen wij
Ind waren. Wij vonden het een vrese-
|k eind om te lopen van ons huis naar
bakker of naar de schoenmaker,
|aar wij een boodschap moesten doen.
nu, nu is diezelfde afstand zo groot
let meer en toch is de straat of de weg
net ingekort. Waarmee ik maar wil
Iggen, dat wij voorzichtig moeten zijn
let voorstellingen uit onze kinderjaren.
[Een droge, warme zomer was in 1911.
pais heel oude mensen spreken over
winter van '90, zo spreken mensen
I leeftijd van thans over de zomer van
II. Ik kan niet precies vertellen in hoe
pel weken het niet regende; daar zou
weer De Bilt in de arm moeten ne-
|en, maar het was droog. Het kan zijn
de zomer, dat het weken aan een
niet regent en dan is de aarde
kuw uitgedroogd. En als er dan geen
nweersbuitje komt met een heerlijke
lerfrissende regen, dan klaagt men over
eoogte. Toen meer dan nu, want er
tas in '11 geen waterleiding. Dat was
fg, want de regenbakken brachten slijk
1 modder op. De huizen van de meeste
hensen op de dorpen waren klein en
jet pannendak was dan ook niet zo
pot. De huisjes hadden maar een
Heine „loop", zoals men dan zei. De
Igenbakken waren na een grote stort-
lui gauw vol en het water dat teveel
pas, spoelde op straat.
j In verscheidene dorpjes ging men uit-
|en naar putten, waar misschien nog
rinkwater te krijgen was. Men sprak
lan over „Zoete pitjes".
[Oorspronkelijk waren die gegraven
ioor de dieren om uit te drinken en
belucht ook wel om het dorstige land
lan tijd tot tijd van water te voorzien.
Jaar nu moesten die „pitjes" water le-
leren aan de mensen.
Ik zie ze nog gaan, de mannen en de
pgeschoten jongens, met kruiwagens
taar een stuk land, waarin zich een
paterput bevond. Een pomp was aan-
Jebracht, opdat het water door het
pheppen van de emmers niet te zeer
jou vertroebelen. Ieder kreeg zijn deel
met volle emmers en vaatjes kwa-
hen de vaders en zonen thuis en moe-
Eer de vrouw had weer voor een dag
loorraad. Er was zoveel water nodig
foor een gezin. De zorgen van de moe-
Iers waren al zwaar en nu kwam dit er
|og bij. Wat voelden de mensen hun
Ifhankelijkheid! En waneer vader 's
|Vonds na het eten las over de grote
oogte in de tijd van de profeet Jere-
üa, dan werd dit nog eens onder-
Itreept;
„En hun voortreffelijken zenden hun
deinen naar water, zij komen tot de
Jrachten: zij vinden geen water, zij ko
pen met hun vaten ledig weder; zij
Jijn beschaamd, ja, worden schaamrood
|n bedekken 'hun hoofd, omdat het
lardrijk gescheurd is, dewijl daar geen
fegen op de aarde is".
En wanneer er dan een overvloedige
fegen neerviel op de dorre aarde, dan
jas dit voor deze mensen niet toeval-
pg, maar dan was het de Heere, Die
Tiet doortrekken wilde, maar Die nog
n gunst aan mens en dier dacht.
Na deze droge zomer van '11 werden
|e plannen om tot een waterleiding te
fomen in Zuid-Beveland tot uitvoer ge-
pcht. In 1912 werden overal in de
Amerikanen gaan weer op de fiets
naar hun werk
Er is in Amerika een' bijzondere ont-
Wkkeling aan de gang wat betreft de
pei-, woon- en werkgewoonten. Meni
Tfjl er een eind aan maken aan ener-
'Uus de opeenhoping van de bevolking
1 müjoenensteden en anderzijds aan
Pe chaotische spreiding van de inwo
ners over enorme uitgestrektheden^ Dit
gai in de hand worden gewerkt door
P aanleg van nieuwe steden, die niet
peer dan honderdduizend inwoners
fUlIen huisvesten! en waar meer plaats
f al zijn voor het voetgangers en fiets-
perkeer. Er zullen namelijn fiets- en
pndelwegen worden aangelegd ter
lengte van bijna tweehonderd kilome-
W per stad. Via deze fiets- en wan-
plwegen, die onder en over de grote
^erkeerswegen worden geleid, zal men
pkomen veilig alle delen van de stad
gunnen bereiken. De mannen zullen er
öan ook weer te-voet of op de fiets
naar hun werk gaan. De dames zullen
ge voet of per fiets hun boodschappen
«pnnen doen en de kinderen zullen
met meer en massa met schoolbussen
penoevenl te worden vervoerd.
dorpen de straten voor de buizen van
de waterleiding. Uit Ossendrecht zou
het water worden aangevoerd en naar
alle dorpen geleid. Voor de kinderen op
straat was het weer eens iets anders:
elke dag zagen ze verandering. Einde
lijk kwam het ogenblik aan dat de kra
nen in de huizen konden opengedraaid.
Op het eindpunt van het buizennet
van het dorp werd van tijd tot tijd wa
ter weggespoten, om de teersmaak uit
het water weg te nemen. De kinderen
stonden er vanzelf spreken dicht bij, om
te zien hoe honderden emmers water
zomaar in een sloot werden gespoten.
En verleden jaar was er zo'n gebrek
aan water!
Het is te begrijpen dat de aanleg van
de waterleiding niet door allen werd
goedgekeurd. Vooral nu 1912 zo'n nat
jaar was. Het regende maar en het re
gende maar. Nu was die leiding niet
nodig, zo meenden velen.
Wij moeten maar wachten tot God
ons regen geeft, zo sprak men vroom.
Maar het water uit Ossendrecht was
ook eerst van Boven gekomen!
Daar had men misschien geen erg in.
Veel later werd de waterleiding in
Goeree-Overflakkee aangelegd, met
verplichte aansluiting er bij. Dat was
ook niet naar ieders zin. Men moet de
mensen niet dwingen. Dat zei ook de
wethouder van Herkingen, die de com
missaris rondleidde, toen deze het dqrp
bezocht.
„Als de mensen de bmzen zien, roe
pen ze om water", sprak de commissa
ris der Koningin.
Toen antwoordde de wethouder lako-
niek: „Dan behoeven ze ook niet ge
dwongen te worden. Excellentie!"
ZWERVER
In de wekelijkse „Kolom" in „Kwe
kerij en Handel" lazen wij de volgende
ontboezeming over de ingewikkeldheid
waarvan wetenschapsmenjsen zich vaak
bedienen om zich uit te drukken.
Wij laten het hier volgen:
Er was eens een) theoloog, die over
een bijzonder moeilijk onderwerp een
bijzonder knappe verhandeling schreef.
Het ging om een zaak die niet alleen
in theorie van belang was, maar die
ook zeker konsekwenties zou hebben
voor de levenspraktijk van de mensen
in zijn kerk.
Zijn geschrift werd door alle recen
senten zeer gunstig besproken. Op ker
kelijke vergaderingen werd hij op de
schouder geklopt, werd er interessant
over gedebatteerd en was ieder het er
over ee^s, dat zijn werk een aanwinst
betekende.
Een eenvoudig man, die in zulke din
gen belangstelde en geregeld zijn kran
ten las, vernam van al die loftuitingen
en dacht: dat boek moet ik hebben!
Hij kocht het boek en begon te lezen.
Na een paar weken zei z'n vrouw:
ik zie je nooit meer in dat boek lezen.
Heb je het uit? Nee, zei hij, maar ik
kom er haast niet aan toe hè? Je hebt
zovéél bij te houden!
Een half uur later zag een bezoeker
het boek liggen en zei: Hé, heb je dat?
Hoe vind je het?
Nou, zei onze man eerlijk, om je de
waarheid te zeggen: ik ben er nog
steeds in bezig. Of nee, zelfs dat niet.
Ik ben er mee bezig geweest, maar ik
kom niet verder. Het moeten knappe
kerels zijn die het gelezen hebben en
zeggen dat het zo goed is. Ze snappen
er meer van dan ik. Ik kan 'niet bij
benen!
Zo gaat het op het terrein van de
theologie, maar ook op andere gebie
den, tussen menisen die op zeker niveau
spreken en schrijven. Ze werken heel
consciëntieus, ze weten dat doctor A
en professor B ogenblikkelijk eventu
ele gaten in hun betoog zullen opmer
ken. Ze laten zien dat ze het niet uit hun
duim gezogen hebbeni, en staven dat
met citaten, verwijzingen, tabellen, sta
tistieken. Straks wordt hun werk in
de vakpers besproken, straks komen ze
op vergaderingen, moeten misschien een
voordracht houden, en dan moet het
allemaal kloppen.
Wanneer dan anderen proberen, het
geen zij gezegd hebben zodanig over te
brengen, dat ook iemand zónder deze
wetenschappelijke vorming het be
grijpt, bestaat er alle kans op misver
standen, op niet helemaal verantwoorde
conclusies, op verkeerd begrijpen van
wat de schrijver heeft bedoeld. En als
dan daarover de pennestrijd losbreekt,
zegt de gewone man: nou snap ik er
helemaal niks jneer van! Dat is niet zo
erg als je zoudt kunnen zeggen: dat
hoef jij ook niet te snappen, dat is al
leen voor de vaklui. Maar heel vaak is
dit niet zo. Dan moet het juist tot de
gewone man doordringen, omdat die het
is, die het in de praktijk moet bren
gen.
Maar de kluif is hem te taai.
Hij komt er eenvoudig niet dóór.
En dan staan er kasten met boeken
en brochures, eni je vraagt je af: voor
wie zijn die eigenlijk geschreven? Wat
hebben wij er met z'n allen aan?
De wetenschap betekent niet meer
dan droogzwemmen, wanneer de resul
taten van haar onderzoek de mensheid
niet bereiken.
Ze wordt dan doel in zichzelf, ze
spreekt de geheimtaal van de ingewij
den, en huist tenslotte in een ivoren
torenl
Het duidelijk maken van moeilijke
zaken is een wetenschap op zichzelf,
die vele wetenschapsmensen niet baas
zijn.
is het blad voor uw
MIDDELHARNIS
Gevonden en verloren voorwerpen.
Gevonden: zilverkleurig armbandje;
bruine portemonnee met inhoud; zil
veren kinderringetje; verzekeringsplaat
je van bromfiets; waarschuwingsdrie
hoek; rode kinderportemonnee; brom
fiets merk „Solex"; Belgische herders
hond met rode halsband; bruin dames-
vest; dameshorlege merk „Tenax";
sleutel; zwarte regenbroek; groen truit
je; rode kinderblazer; konijn, konijn-
grijs gekleurd; blauwe step met witte
spatbordeni; gasaansteker merk „Pop-
pel"; zwarte portemonnee; badtas met
inhoud; bruine portemonnee met in
houd; bahcosleutel.
Verloren: koehoom met sleutel; arm
bandje met 7 bedeltjes; bruine heren-
portemonnee; gebreide zwarte hals
doek; sierraad van personenautowiel;
donkerrode step; heren fiets (merk „Lo
comotief") kleur blauw; kinderarm
bandje; verzekeringskaart bromfiets;
zwarte herenportemonnee; bruine he
renportemonnee; herenhorioge merk
„Pontiac"; donkerblauw windjack; he
renhorloge merk „Lincoln"; roodbruine
step met witte spatborden; zwarte tran-
sistoraidio merk „Philips"; bos sleu
tels; kinder-regenkap; zilveren arm
bandje met 7 klompjes; zonnebril; brui
ne portemonnee met inhoud; blauwe
zwembroek en groene badhanddoek;
blauw jasje; cognackleurige sweeter; 2
rieken; ring met 2 sleutels; zwarte plas
tic regenbroek; beide damesvest.
Inlichtingen omtrent vorenistaande
voorwerpen op het Groepsbureau der
Rijkspolitie, Hoflaan 52 te Middelhar-
nis, tel. 01870-2444, van 9,00— tot 18.00
uur.
ST. PHILIPSLAND
De dienstplichtige soldaat Jan W.
Aarnoudse uit St. Philipsland heeft
verleden week een onderscheiding ont
vangen voor zijn dapperheid betoond
bij de explosie van het munitieschi^)
te Utrecht op 12 juni j.l. Luitenant-ge
neraal Van der Veen overhandigde hem
en nog 16 andere militairen, plus vier
burgers, na een toespraak in de Juliana-
kazerne te Den Haag eerp oorkonde en
een tevredenheidsbetuiging. Jan Aar
noudse is ingedeeld bij de munitie-remo-
vatie-compagnie te Utrecht.
VLISSINGEN
Wrak gelicht. De op 9 nov. 1965 voor
Vlissingen vergane kustvaarder „John
Knudsen", is vorige week maandag ge
licht en geborgen. De bok MAGNUS
III, (850 ton) heeft het schip gelicht.
Zoals men had verwacht 'is in het schip
het stoffelijk overschot van de machi
nist de 48-jarige Conrad Klausen aan
getroffen. De kuster is voor dé Vlissing-
se boulevard overvaren en de machinist
is met het schip ten onder gegaan. Het
schip was geladen met cokes. De ber
ging ging in opdracht van de Rijkswa
terstaat. Het Wrak is op het strand gezet
bij het „Eiland" te Vlisingen. Schip en
lading zullert verkocht worden.
Inbraken. De consumptietent bij de
kanovijver in het Nollebos is het onder
werp geworden van vernielzucht en
diefstal. Chocolade, ijs, briefkaarten,
postzegels en dergelijke dingen zijn
door elkaar gegooid en vertrapt. Boven
dien werd nog f 50,meegenomen. Dit
is de tweede keer dat dhr. Boel dit
meemaakt, vorige zomer is zijn con
sumptietent ook vernield.
Dodelijk ongeluk en gewonde. Op
de Scheldepoort werf Sloe te Vlissingen
is de heer J. P. Baljé dodelijk getroffen.
Het ongeluk gebeurde toen( van het in
het dok liggende Zweedse schip „Kra
tos", de gangway los schoot. Dhr. Baljé
werd zodanig aan het hoofd geraakt
dat hij na enkele uren overleed. De
man was 57 jaar. De heer Remijn uit
's Heerenhoek werd getroffen aan zijn
been dat later bleek gebroken te zijn.
De arbeidsinspectie stelt een onderzoek
in naar het nog niet nader te verklaren
ongeluk.
Vier Sovjetrussische Mig-21 straalja
gers die door Israël op de Arabieren
waren buitgemaakt zijn in Amerikaanse
transporttoesteller^ naar de V.S. overge
bracht, waar de toestellen op vliegbases
worden beproefd en ontleed. Belangrij
ke geheimen van de bouw komen daar
door in handen van de westelijke spio
nage, schrijft het tijdschrift Time.
Verwacht wordt dat men achter ge
heimen zal komen die het toestel kwets
baarder zullen maken bij de gevechten
met Amerikaanse straaljagers in Viet
nam. Een nog groter verlies aan gehei
men is voor de Russen het feit dat hun
Sam-luchtafweerraketteni in Israëlische
handen; zijn gevallen. Deze verstrekken
inzicht in de juiste stand van Sovjetrus
sische fabricagetechnieken en elektro
nische ontwerpen die beide nauw sa
menhangen met de vooruitgang van de
Sovjetrussische ruimtevaart", schrijft
Tune.
We hebben eens, als pril verslagge-
ver, de Vierdaagse van Nijmegen op de
voet gevolgd. Het is^ al weer heel lang
geleden. Op de laatste dag van deze
massale wandeltochten, tijaenjs de in
tocht van de deelnemers in Nijmegen,
kwam het moment waarop elke ver
slaggever wacnt. Een oud vrouwtje
drong zich door de rijen toeschouwers
heen en vloog op één van de deelne
mers af. Dikke tranen rolden over haar
wangen en ze smkte, goed hoorbaar:
„Jongen, mijn jongen, je hebt het ge
haald, je heot het tóch gehaald".
De Vierdaagse van Nijmegen, terecht
beroemd tot ver over onze grenzeni
wordt dit jaar van 25 tot en met 28 juli
gehouden. Het wandeltestijn werd op
24 juli, 's avonds om zeven uur,
ingeviagd met een vlaggenparade in
iiel Gorfert Stadion. Na ae intocht op
28 juli in Nijmegen, die onherroepelijk
weer honderdduizenden toeschouwers
gaat trekken, wordt er 's avonds nog
wat doorgevierd: een „blarenbai" in
„De Veremging" en om. 21 uur, eeni
taptoe in het Kelfkengbos.
HET BRUIDSKLEED
We hadden het enkele weken geleden
al over het Openluchtmuseum in Arn
hem (bekend om zijn vele oude boerde^
rijen en huizen), waar tot en met 28
juli een magische datum! demon
straties worden gegeven van oude am
bachten. In hetzeitde museum staat ook
een levensgrote pop, die erg de aan
dacht trekt. Ze heeft het originele
bruidskleed aan van prinses Beatrix en
lijkt sprekend op onze kroonprinses.
De pop is de trekpleister van' de ten
toonstelling „Hou en Trou" in het Open^-
luchtmuseum, die verder bestaat uit
een groot aantal in oude klederdrach
ten gestoken poppen. Het grootste deel
van de op deze manier uitgestalde
kleren is eigendom van het Koninklijk
Huis.
Bij „Hou eni Trou" is Jan Duyvetter,
hoofd van de afdeling klederdrachten,
de man achter de schermen. De mees
te poppen die op de tentoonstelling
staan, heeft hij zelf gemaakt en een
voudig was dat niet altijd: „Bij de
pop die prinses Beatrix voorstelt, vie
len, tijden(s de make-up, grote gaten
in de gipslaag. Ik heb alles weer kun
nen bijwerken, maar fel licht ver
draagt de pop nu niet meer. Dan zijn
de gescheurde plekken nog te zien.
De heer Duyvetter heeft meer pro
blemen moeten oplossen. Hij is er
uren zoet mee geweest om de sleep
van de bruidsjapon een beetje dra
gelijk te draperen in de vitrine, waar
in de pop staat. Hij heeft engelenge
duld opgebracht om de diadeem, die
prinses Beatrix tijdens haar huwe
lijk droeg, na te maken. „Er zitten
liefst 360 stenen in verwerkt. Ik
heb de diamanten per gros moeteni
bestellen."
„Hou en Trou" (dit jaar geopend tot
en met 31 oktober) is een boeiende
tentoonstelling. In vitrine B staat een
kleine pop die koningin Wilhelmina
in Friese dracht laat zien, in vitrine
F stelt eenj mini-pop koningin Juliana
voor in Axelse klederdracht. Tiental
len andere poppen geven weer hoe
onze voorouders er vroeger bijliepen)
in Urk, Schokland, Volendam, het
Gooi of in Brabant. Een groot aantal
sieraden geeft de tentoonstelling nog
wat extra glans.
„DE SLANGENBURG"
Om Gelderland nog even vast te
houden: een tamelijk onbekende attrak
tie in deze provincie vol attrakties
is het landgoed „De Slangenburg" bij
Doetinchem. Het is een heerlijk ge
bied - van zeshonderd hectaren bos en
landerijen. Bij het kasteel (alleen te
bezichtigen na schriftelijke afspraak)
staat een groot aantal eeuwenoude
beuken. Hier beginnen ook een drietal
wandelroutes die zorgvuldig door
Staatsbosbeheer zijn bewegwijzerd.
Het landgoed is gemakkelijk te vin
den. Ongeveer vijf kilonieter buiten
Doetinchem (richting Varsseveld)
staat rechts van de weg een bord met
de woorden „bosiwachterij Slangen
burg." Wanneer u daarna de eerste
weg links inslaat, vervolgens de eerste
weg rechts neemt en daarna de twee
de weg rechts, benSt u bij het kasteel
en bij het begin van de al genoemde
drie wandelroutes.
HANDBOOGSCHIETEN
Toe val natuurlijk, maar ook in
Amersfoort is 28 juli de laatste dag
van een groots festijn: de (24ste) we
reldkampioenschappen handboog-
schutten, die op 25 juli gaan beginnen.
De wedstrijden worden gehouden op
het sportterrein aan de Rubenslaan
in Amersfoort. De openingsceremonie
zal 's morgens om tien uur haar be
slag krijgeni. Er doen 29 of 30 landen
mee. Er zijn 203 deelnemers van wie
8 Nederlanders.
Handboogschieten is een sport die
steeds meer in de belangstelling komt
te staan. Mannen met eeni vaste hand
en een scherpe blik kunnen het er
een heel eind in schoppen. Vrouwen
trouwens ook.
DAG VAN HET PAARD
28 juli: laatste dag van de Vier
daagse van Nijmegen, laatste dag van
de demonstraties van oude ambach
ten in het Openluchtmureum in Arn
hem, laatste dag van de wereldkam
pioenschappen handboogschieteni in
Amersfoort en eerste en laatste dag
van het paard in Voorschoten.
Op de eeuwenoude Voorschotense
paardenmarkt zullen zich op 28 juli,
tien uur 's morgens, honderden paar
den en ponies verzamelen in een om
geving die onder meer een extra oud
tintje krijgt door de barse aanwezig
heid van een (niet te gebruiken)
schandpaal, 's Middags (13.30) begin
nen in de met zaagsel bedekte Prins
Bernhardlaan korte-baandraverijen
om het kapioenschap van Nederland.
Een kermis en folkloristische spelen
(zoals het aloude koek-slaan) horen
tot de verdere attrpkties van deze
dag van het paard.
