IIAnDEtI - niEUWS
[Eruiurtt
N
Flitsen
bij
dagiiciit
Het beleg van Middelburg (2)
Ds. Haverkamp sprak voor de
Oud Ger. Gem. te St. Philipsland
AcKter
de grenspaal
Fietsende sGiiooljeugd
is noncliaiant
Foto-Blankers
Dammen
Vergadering afdeling
Groene Kruis
I Foto-Blankers
Zeeuwse wandelingen
SCHOOLNIEUWS
Vrijdag 21 april 1967
No. 3579
I
lARNI!
[♦♦♦««o
iiiiliiiiiiiiliB^^^^^
ir, naail
I (01877) 6
Eitense Veematrlet
1
J
Tot de grote Europese staatslieden,
ÖP tot in hoge ouderdom actief hun
(l^a hebben gediend, behoorde naast
sÈf'° Winston Churchill ook dr. Konrad
Adenauer, die woensdag j.l. is over-
']&n. Blijft de naam van de grote En-
gmraan onlosmakelijk verbonden aan
de geschiedenis van de tweede we-
'reldoorlog, die van Adenauer moet in
één adem worden genoemd met het na
oorlogse Duitsland.
-„Der Alte", zoals de Duitsers hem
noemden, was het, die als kanselier (bij
■ons de minister-president) een stempel
heeft gedrukt op de ontwikkeling van
de Bondsrepubliek na 1945. Zijn stem-
,pel, evengoed als dr. Ludig Erhard dat
deed, zij het dat diens stempel van an
dere aard was en ook niet van zulk
ieen betekenis als dat van Adenauer.
Al spoedig nadat de toestand in
Duitsland na 1945 enigszins was gecon-
jsolideerd, trad Adenauer als woord
voerder van het Duitse volk bij de be
zettende westelijke mogendheden op.
iToen de Christelijke Democratie Unie,
de CDU, werd heropgericht als voort-
zetting van de vroegere Centrumpartij,
'werd Konrad Adenauer haar voorzitter.
tfDUSTEt
hncierinec
Idelhaml'
Leidende rol
De door Hitler reeds in 1933 ontslagen
burgemeester van Keulen was een van
de weinige figuren in het na-oorlogse
Duitsland, die in aanmerking kwam om
een leidende rol in het nieuwe Duitsland
te gaan spelen. Dr. Adenauer had zijn
afkeer van het nazi-regiem niet onder
stoelen of banken gestoken en dat was
ook bij de overwinnende mogendheden
bekend. Hij werd, toen hij eenmaal ge
roepen was om de CDU te gaan leiden,
ook de aangeprezen persoon om op te
treden als voorzitter van de Parlemen
taire Raad in Bonn, welk college als
voorloper van de Bondsdag (te vergelij
ken met bij ons de Tweede Kamer)
moest worden beschouwd.
Al naar gelang de Bondsrepubliek
weer vrijheid van handelen kreeg, werd
ook de positie van Adenauer belang
rijker en in 1949 werd hij de eerste
kanselier van de nieuwe republiek. Hij
bezat een bijzondere gave om leiding
te geven en in de jaren, dat Adenauer
„de eerste viool speelde" ontving West-
Duitsland (vooral met steun van Ame
rika) weer een plaats in de rij der vol
ken, welke in vroegere tijden niet denk
baar zou zijn geweest voor een over
wonnen land. Het Duitse volk besef
te in het algemeen wel, dat er hard
zou moeten gewerkt om er boven op te
komen en Adenauer was de centrale fi
guur die in alles de teugels in handen
hield.
Met bekwame mannen naast zich en
dan denken wij aan Erhard, die tijdens
het kanselierschap van dr. Adenauer,
minister van Economische Zaken was
hij werd wel het „Wirtschafstwun-
der" genoemd wist hij te bereiken,
dat de Bondsrepubliek zich een zelf
standige plaats- verwierf. Diep door
drongen als hij was van de schuld, wel
ke zijn volk op zich had geladen, be
greep hij zeer goed, dat Duitsland niet
direct als eerste rang-mogendheid zou
worden erkend, maar door zijn volhar
dend pogen ging Duitsland toch reeds
meer meetellen. De plaats, welke Duits
land nu weer inneemt, heeft het aan
Adenauer te danken.
^!!!!:|:l:i!|!n|:!s!sSëlg[:SI!::sS|i: :!p:|^^!^:|!!^
Bijzonder rijke i<olIel<tie
VERLOVINGSRINGEN
Uitsiuitend de nieuwste mo
dellen. Glad of bewerkt, In
alle breedten van 3 t/m 10 mm.
Op gratis graveren
kunt U wachten
geïllustreerde
catalogus op aanvraag
WINKELCENTRUM BINNENWEG 45
TELEFOON 11.66.15 - ROTTERDAM
Jll|lllli!l||l!ll|lllllllll|!lll
i|iiiiiiiiip|pi-iiippiiiii|iliiiii|
iiiiiiiiiiiiiiiii
Vriendscfiap
Deze kanselier wist vriendschapsban
den aan te knopen met tal van lan
den, zelfs met Israël. Ook de Sowjet-
Unie, die Oost-Duitsland als afzonder
lijke Duitse staat erkent, onderhoudt
zelfs goede betrekkingen met de Bonds
republiek door middel van een ambas
sadeur in Bonn. Nog onlangs in Roeme
nië eveneens overgegaan tot het zen
den van een ambassadeur naar de West-
duitse voorlopige hoofdstad aan de Rijn,
hetgeen bij de communistische heersers
in Oost-Duitsland beslist niet in goede
aarde is gevallen.
Dr. Adenauer heeft met zijn politiek
veel weten te bereiken voor zijn land.
Hij was daardoor een nationale figuur
geworden, aan wie zijn volk veel dank
verschuldigd is. Door zijn verstandig
bestuur werd ook de aloude vete met
Frankrijk uit de weg geruimd en is
een goede vriendschap, tussen deze twee
nabuurlanden gegroeid, dié aan de ver
houdingen in Europa ten goede is ge
komen (en komt).
Dr. Adenauer heeft met zijn soms
scherpe tong niet altijd even tactisch
gehandeld en heeft meermalen de schijn
gewekt, dat hij eigenlijk alleen in staat
was om zijn volk te leiden. De wijze
waarop hij bijv. zijn opvolger, dr. Er
hard, meermalen heeft bejegend, ge
tuigde ook wel van onverstandigheid
en het niet dulden naast zich van ande
ren die het niet in alles met hem eens
waren.
Nu het einde van deze grote staats
man is gekomen, verkeert geheel Duits
land in rouw, want met het wegvallen
van dr. Adenauer wordt een tijdperk
afgesloten, een stuk geschiedenis, waar-
In zijn naam met ere blijvend zal wor
den genoemd.
lil". Uitstal
[n nabü W
4-6 P*
('verzorgiiül
E352.
vagen-
3HJJI openingswoord, sprak ds. Ha-
verkamp toen hij vrijdagavond j.l. een
tijdrede hield in de Oud Ger. Gem. Kerk
over Joh. 3 3.
De overste der Joden Nicodemus, die
des 's nachts tot Jezus kwam, en tot
herri zeide: „Wij weten, dat Gij zijt een
Leraor van Gode gekomen," enz. Jezus
antwoordde en zeide tot hem: Voor-
waar. Voorwaar, zeg ik u: Tenzij dat
iemand wederom geboren worde, hij
t Koninkrijk Gods niet zien. Dit
'Odemus gebrachte evangelie is
k evangelie, maar het zal door
n ons hart toegepast moeten wor-
,„_^tóerscheiding van miljoenen men-
sen,- tJie het evangelie der zaligheid
nooit horen, zijn onze kinderen er van
jongsaf in opgevoed, wat een onschat
baar voorrecht is, maar daar kunnen
WIJ .niet mee sterven" aldus ds. Haver
kamp.
Zoals wij het weten, wist Nicodemus
net ook en hij was er aardig mee in
zn schik, maar met het onderwijs van
ae Heere Jezus kwam hij er buiten te
staan.
Er is over ons volk en over de ge
hele wereld een geest gekomen, dat
yoos Woord aan de kant zet, het oude
'^waardeloos geworden, wij hebben
net nieuwe, men grijpt naar 't geen
oesproken en begrepen kan worden.
Maar die van God onderwijs ontvangen,
oie leren verstaan dat Hij zich zei ven
neeit doen overblijven, een ellendig en
arm volk die op de Naam des Heeren
vertrouwen.
Vervolgens leidde spr. zijn gehoor in,
m de reis van de kinderen Israels door
ae woestijn, Numeri 21, n.a.v. „De ko
peren slang verhoogd voor gebetenen.'-
Alwaar zij murmurerende spraken te-
sen God en tegen Mozes, want hier is
geen brood, ook geen water, en onze
walgt over dit zeer lichte brood,
ioen zond de Heere vurige slangen
onder het volk enz.
Wij kunnen dit ook doortrekken aldus
mi'J^ het nieuwe testament, ons volk
walgt ook van het zuivere aloude evan-
S ^y^ genade, net als het
TOIK Israels van het manna uit de he
mel.
Toen God die vurige slangen onder
len zond, stierven de kinderen ook, om
dat zij mede onder de zonde besloten
lagen. Opstandelingen, murmureerders,
weghelpers van Godaf, vanuit het pa
radijs.
Politiek is een groot woord, maar
„politiek behoort thuis te beginnen"
maande spr.
Spr. wekt zijn gehoor op, om thuis
met de kinderen te spreken over de
noodzakelijkheid van de bekering, hen
in te scherpen de onschatbare waarde
van de waarheid die naar de Godzalig
heid is. Waarin wij geleerd worden dat
wij de wet Gods geschonden hebben.
En de Heere zeide tot Mozes: Maak
u een vurige slang, en stel ze op ene
steng; en het zal geschieden, dat al wie
gebeten is, als hij haar aanziet, zo zal
hij leven.
Voor hen die op die koperen slang
mochten zien, al was het met 'n ge
broken oog,, voor die was redding en
verlossing, hoewel de kans om weder
om gebeten te worden bleef bestaan
want, de vurige slangen waren niet
verdwenen, toen de koperen slang opge
richt was.
Of wij het weten of niet, wij allen
zijn gebeten door de giftige slang, in
zonde ontvangen en geboren en, allen
kinderen des tooms.
Doch voor ons heeft de Heere Jezus
als de verhoogde Middelaar, de ge
stalte eens dienstknechts aangenomen,
de straf gedragen en, de wet vervuld
en voor de ganse kerk een oorzaak der
eeuwige zaligheid geworden.
Niemand onder de kinderen Israels
behoefde te wanhopen, ook niemand
van ons behoefde te wanhopen maar,
het zal voor ieder van ons nood moeten
worden.
Spr. maant zijn gehoor, te ijveren
naar de beste gaven, zijn plaats in de
kerkdienst niet leeg te laten staan, en,
in die wegen om Gods zegen te vra
gen, dat Is Bijbels en God beloofd in
Zijn Woord, dezulken een weg te wij
zen die nog uitnemender is.
Deze met grote aandacht gevolgde
predikatie werd door ds. Haverkamp
besloten met dankgebed waarin de
overheden en H.K.H. Prins Beatrix in
de gegeven omstandigheden niet wer
den vergeten.
Uitslagen damvereniging „Denk en
Zet" te Sommelsdijk van maandag 10
april.
Afdeling I
A. Verolme K. Vis 0-2
A. Krijgsman B. Vis 1-1
J. V. d. Broeke J. Lodder 1-1
A. Verolme B. Vis 1-1
J. V. d. Broeke werd na een serieus ge
speeld seizoen kampioen in afdeling I
waarmee we hem van harte feliciteren.
H. Groenendijk en K. Vis delen de
tweede plaats.
Afdeling II
C. Polder F. Noordijk 0-2
G. Knöps L. Bruggeman 1-1
B. Roetman M. v. Lente 2-0
A. Knape A. v. Gulik 2-0
T. V. Brussel J. Dekker 0-2
A. Knape T. v. Brussel 1-1
J. Dekker werd in deze afd. kampioen
Dekker die na een slechte start keurig
terug kwam, mag zich een waardig
kampioen noemen. F. Noordijk werd
hier tweede.
Afdeling III
W. V. d. Boogert M. Breeman 2-0
H. V. Prooyen C. v. Binsbergen 2-0
Uitslagen van maandag 17 april
Afdeling I
I. Koese J. Lodder 2-0
Afdeling II
M. V. Lente L. Bruggeman 1-1
A. Knape G. Knöps 1-1
A. Knape C. Zoon 1-1
AfdeUng III
J. Verbiest H. Noordijk 2-0
J. V. Es H. V. Prooyen 2-0
W. V. Dongen W. v. d. Boogert 0-2
W. V. d. Boogert werd door deze over
winning kampioen van de nacompe-
titie In Afd. III. Proficiat.
STAD AAN 'T HAKINGVLIET
De afdeling Stad aan 't Haringvliet
van het Groene Kruis kwam heden
vrijdag 14 april in vergadering bijeen.
De voorz. dhr. C. Trommel opent de
vergadering en heet de aanwezigen, en
in het bijzonder de wijkverpleegster,
van harte welkom. Hij betreurt het dat
zo weinig leden op deze vergadering
aanwezig zijn. Hierna geeft de penning
meester een toelichting op de rekening
over 1966, waaruit blijkt dat de vereni
ging in het afgelopen jaar, dank zij de
contributieverhoging en een grotere
subsidie van de gemeente, juist heeft
rond kunnen komen.
Dhr. A. J. van Nierop is aftredend
als bestuurslid en wenst niet voor her
verkiezing in aanmerking te komen
daar hij niet meer In Stad aan 't Ha
ringvliet woonachtig is, hetgeen voor
hem problemen meebracht voor de goe
de uitoefening van het penningmeester
schap. De voorz. dankte dhr. van Nie
rop voor al het werk dat hij voor de
vereniging heeft verricht.
Tot nieuw bestuurslid wordt gekozen
dhr. A. D. Visser. De wijkverpleegster
zuster Vrij geeft een verslag van de
werkzaamheden in het afgelopen jaar.
Hieruit vermelden wij dat er 2367
verpleegbezoeken zijn afgelegd, 169 be
zoeken aan aanstaande moeders en zui
gelingen, 26 maal is er consultatiebu
reau voor zuigelingen gehouden. Het
aantal bezoeken voor bejaarden zorg
bedroeg 132. De hoogtezonbehandeling
werd In 92 gevallen toegepast. Aan 100
personen werden artikelen uitgeleend.
In de vergadering kwam de wens van
de depotbeheerder dhr. van Pelt naar
voBen om toch de gebruikte artikelen
zo spoedig mogelijk na gebruik en voor
al schoon terug te bezorgen.
De voorfeitter dankt de zuster voor
het vele werk dat zij in de afgelopen
periode weer heeft gedaan en spreekt
de wens uit dat zij haar veelomvatten
de taak nog lang zal mogen vervullen,
en dat alle leden zullen meewerken om
het Groene Kruis in staat te stellen ook
het komende jaar haar werkzaamheden
in onze gemeenschap weer goed te ver
vullen.
Groepen scholieren die dagelijks naar
school en terug naar huis fietsen zijn
uit het oogpunt van verkeersveiligheid
een probleem. Dat zegt het jaarverslag
over 1966 van de gemeentepolitie in de
Noordoostpolder. Het is een probleem
waaraan blijkbaar weinig valt te doen
want het euvel treedt, ondanks her
haalde waarschuwingen, elke dag aan
het licht. Het gedrag van de fietsen
de jeugd is over het geheel genomen op
de buitenwegen beneden alle peil.
De nonchalance die hierbij aan de dag
wordt gelegd tart elke beschrijving.
Kennelijk beseffen de meeste scholie
ren niet dat zij spelen met hun leven
en dat van anderen. Hoe vaak komt het
niet voor dat fietssturen in elkaar ra
ken, wat dan resulteert in een valpar
tij. Een juist passerende automobilist
valt dan later moeilijk Iets te verwijten.
De korpschef roept in zijn rapport de
medewerking van de ouders en onder
wijskrachten in om te bereiken dat de
jeugd zich in het verkeer beter gaat
gedragen.
Op de veemarkt van woensdag 19
april 1967, werden aangevoerd 162 run
deren en 82 stuks kleinvee en 2 paarden
Het aanbod van runderen was zeer
groot, de handel levendig en goed prijs-
houdend.
Het aanbod van slachtvee was iets
ruimer met rustige handel en de prij
zen stabiel. Prijzen: melk- en kalfkoei-
en 900—1400; guste koeien 8001150;
kalfvaarzen 900—1250; pinken 500—700;
graskalveren 325—525; paarden 700—
1000; vette koeien 3,15-3,65 per lulo
geslacht.
Het maken van flitsopnamen van een
onderwerp dat zich 's-zomers In de vol
le zon aan één van onze stranden laat
bruinbakken staat voor de meeste men
sen gelijk met het bezorgen van de be
kende uilen aan een adres In Athene.
Helaas moeten we zeggen, blijkt hier
uit dat slechts een beperkt aantal men
sen ervan op de hoogte is dat fllst-
lampjes veel nut hebben als de zon het
helderst schijnt.
Zonlicht werpt schaduwen en hoe
helderder het licht, hoe donkerder de
schaduwen. Is een camera zo ingesteld,
dat hij goede foto's maakt van alles
wat direkt door het zonlicht wordt be
schenen (zoals dat het geval is bij een
niet-instelbare camera en het geval
moet zijn bij een instelbare camera als
u de gebruiksaanwijzing bij de film
hebt gevolgd) dan kunt u er geen foto's
mee maken waarop de schaduwen wat
meer zijn dan een paar zwarte vlekken.
Voor landschapfoto's Is dit niet zo na
delig, omdat schaduwen aan de voor
werpen vorm geven.
Bij close-ups zijn ze echter allerminst
welkom.
De eenvoudigste methode om scha
duwvorming zoveel mogelijk te vermij
den Is het licht van voren op het on
derwerp laten vallen. De meeste scha
duwen liggen dan achter het onder
werp en zijn voor de camera onzicht
baar. Waar delen van het gezicht naar
voren steken zoals wenkbrauwen,
neus, kin en jukbeenderen komen
dan echter toch nog wel onaantrekke
lijke schaduwen voor.
Het nadeel van dit soort verlichting
is echter, dat het onderwerp recht In de
lichtbron kijkt en daardoor de meest
vreemde gezichten gaat trekken, het
geen natuurlijk nog minder gewenst is
dan donkere schaduwen.
Het beste kunt U een middenweg kie
zen door de opstelling zodanig te wijzi
gen, dat het licht van terzijde op uw
onderwerp valt.
Hierdoor wordt natuurlijk wel de éne
helft van het gezicht helder verlicht en
blijft de andere helft in de schaduw,
maar deze schaduwkant kan worden
„opgelicht" door middel van een flits
lamp.
Mits op de juiste afstand „afgevuurd"
brengt het flitslicht de schaduwkant
meer in balans met de door de zon be
schenen kant. Die afstand Is echter een
belangrijk punt. Als uw camera op hel
der zonlicht is ingesteld, veroorzaakt
een flitslamp die te dichtbij wordt af
gevuurd onherroepelijk een overbelich
ting.
Voor Kodachrome dia-film, Daglicht
Type, b.v. met een gevoeligheid van 64
ASA is de basisbelichting op een hel
dere dag 1/50 of 1/60 sec. met een lens-
opening tussen f/8 en //11.
Op korte afstand verlicht een flits
lamp het onderwerp ongeveer even
sterk als het zonlicht, Op de foto Is er
weinig of in het geheel geen schaduw
overgebleven. Aangezien het voor een
natuurlijke, levendige indruk in de re
gel gewenst is enige schaduwwerking
te behouden moet de flitslamp op een
afstand van ca. 3 meter of meer wor
den ontstoken, afhankelijk van de con
trastwerking die u wenst te bereiken.
leert u perfekt fotograferen J
Komt met uw moeilijkheden,
i en zie tevens onze koUektle J
X camera's 1967
Speciaal adres bruidsfoto's en
J reportage's.
------------
MIDDELHARNIS
uw toto-, cine- en lijstenhandel
J Tel. (01870) 2461 J
i 's maandags gesloten. i
Honger en pest in de stad
Uit de verhalen die we wel eens ge
lezen hebben over het leven In een
belegerde stad, weten we ongeveer hoe
daar de toestand was. De belegeringen
van Haarlem, Alkmaar en Lelden, die
in dezelfde tijd vielen als die van Mid
delburg, spreken van honger, ziekte
en dood. Deze lugubere woorden stonden
ook met dikke letters in het woorden
boek van de Middelburgse burgers en
van de Spaanse soldaten. Natuurlijk
nam de overheid maatregelen om de
ellende wat te temperen. Helpen deed
het maar een klein beetje en de or-
donnantiën moesten telkens opnieuw
uitgevaardigd worden.
Hoe langer het beleg duurde, des te
moeilijker w^erd het om eten binnen
de stad te brengen. De geuzenvloot be
schikte tenslotte over meer dan 100
schepen, die de vijand bestookten. Van
uit Antwerpen zijn verscheidene po
gingen gedaan om de stad te ontzetten
en tegeiyk het nodige voedsel binnen
te brengen. Ze zijn niet gelukt.
Toen In augustus 1573 Mondragon bij
Vrouwenpolder landde om het bevel
over de stad op zich te nemen, bracht
hij ook voor een paar maanden leeftocht
mee. Juist was toen Rammekens ver
overd (zie vorig artikel), zodat de aan
voer door de haven van Middelburg
uitgesloten was. Toch was het een
maand vóór de overgave nog gelukt aan
een zekere Hans Kok met een klein
scheepje tot Middelburg door te drin
gen. De volgende dag slaagde hij er
warempel nog in terug te varen ook.
Het was een dapper stukje, maar wat
de voedselvoorziening betreft naturlijk
een druppel op een gloeiende plaat.
Evenals de 436 zakken tarwe die een
maand eerder vanuit Goes naar hier
werden gebracht, de waakzaamheid van
de wachtschepen der Geuzen ten spijt.
Voor 1 a 2 weken eten, wat betekende
dat nu?
Distributie
Door allerlei bepalingen trachtte men
zich zo goed mogelijk te helpen. Uit
voer van levensmiddelen was vanzelf
verboden. Evenals het hamsteren: nie
mand mocht groter voorraad in huis
hebben dan voor een paar dagen voor
eigen gebruik noodzakelijk was. Bij
verdachte personen werden huiszoe
kingen gedaan om te zien of men zich
aan de voorschriften hield. De sla
gers, bakkers en brouwers moesten
hun waren tegen vastgestelde prijzen
verkopen.
Op 12 mei 1573 werd een vrouw ge
geseld en voor een jaar uit de stad
verbannen, omdat ze een pond boter
voor 12 stuivers had verkocht, terwijl
de vastgestelde prijs 7 stuivers per
pond was.
Toen het nog meer ging nijpen, moch
ten de bakkers geen witbrood meer
bakken. Nog later moest het meel ver
mengd worden met lijnzaadmeel. De
slagers gingen bij gebrek aan rundvlees
paardenvlees verkopen.
Het zou nog erger worden. Tenslotte
was er geen tarwe- of roggemeel meer
en at men niet anders dan lljnzaadkoe-
ken. De enkele magere paarden waren
al spoedig op.
Wie beslist vlees wilde eten, nam zijn
toevlucht tot honden, katten, ratten en
muizen. Zoals het opschrift op een
vierkante noodmunt luidde:
„Toen Ik was geslegen
was Middelburg belegen,
zodat het volk at van hongerswegen
paarden, honden, huiden door nood,
katten, ratten en lijnzaadwafels
voor brood."
Een schrijver beweert zelfs, dat de
ratten de stad ultzwommen, omdat ze
er ook geen voedsel konden vinden. Op
de geuzenschepen probeerden ze hun
honger te stillen!
Twee Spaanse soldaten ontdekten er
nog een 'In de „Rode Toren", een loge
ment op de Markt, hoek Vlasmarkt. In
hun begeerte naar een stukje vlees kre
gen ze ruzie met elkaar over het beestje
dat ze nog niet eens gevangen had
den en staken elkaar dood. Het rat
je wist te ontsnappen!
De pest
Een ziekte die haast altijd uitbrak in
een belegerde stad was de pest. De hy
giënische toestanden waren 4 eeuwen
geleden allesbehalve goed. Hét huis
vuil, dat in onze tijd een paar keer
per week wordt opgehaald, gooide men
toen eenvoudig op de straat. De los
lopende varkens en honden ruimden het
wel op.
Maar in het belegerde Middelburg
waren de varkens al lang geslacht en
ook de honden opgepeuzeld. Zo lag daar
vuil en mest te verrotten en te stin
ken voor de deuren der huizen. Prompt
kwam er een bevel de straten schoon te
maken en de verstopte goten en water
lopen vrij te maken.
Verder at men alles wat eetbaar
en soms ook niet eetbaar was.
Is het dan wonder dat er ziekten
uitbraken, waardoor tientallen gestor
ven zijn? Ook de bisschop van Middel
burg, Nicolaas de Castro, op 16 of 17
mei 1573.
De handel lag stil, de bijzondere om
standigheden brachten extra-kosten
mee, het stadsbestuur kreeg gebrek aan
geld. De soldij van de Spaanse solda
ten moest toch ook betaald worden?
Hoe langer ze er op moesten wachten,
des te brutaler traden ze op en be
roofden de huizen der burgers.
Vandaar een verzoek aan de gegoede
burgers om geld aan de stad te lenen.
Ze kregen er een bewijs van en later
zou alles weer in orde gemaakt wor
den.
Tevens kwam er een bevel aan de
schuttersgilden om hun zilveren be
kers, siervogels en kettingen in te leve
ren om er noodgeld van te slaan. Het
gewicht van een gildebeker varieerde
van 4 tot 13 pond, daar waren heel wat
munstukken van te maken.
Verdachte personen
De meerderheid van Middelburgs be
volking en stadsbestuur was Spaans-
gezind. Dat was eigenlijk geen wonder.
Door de regering te Brussel was de
stad begunstigd, vooral op economisch
gebied had het vele voorrechten ont
vangen. Bovendien was het de zetel van
de bisschop. Ook de rentmeester Be-
wester Schelde hoogbaljuw Philibert
van Serooskerke, een machtig heer, die
op zijn buitenplaats Popkensburg een
paar km bulten de stad woonde, was
vurig Rooms- en Spaansgezind.
Toch woonden er ook heel wat Prins
gezinden. Het verraad van Aart de
Mesmaker (zie vorig artikel), die wel
een paar honderd burgers aan zijn zijde
had zoals hij beweerde, bewijst zulks.
Om revolutie binnen de stad te voor
komen, werden weer allerlei maatrege
len genomen. Na 9 uur mochten de her
bergiers niet meer tappen. Voor de
Spaanse soldaten stonden een paar
blerkelders op de Markt en de Dam
beschikbaar. Bij alarm moesten de bur
gers in huis blijven. Voor de woning
moest een tobbe water gereed staan
in geval van brand. Na 9 uur mocht
niemand zonder licht op straat lopen.
Omdat er nogal eens personen uit
Vlisslngen en Veere binnen de stad
kwamen (die men niet vertrouwde),
werden de poorten eerst laat geopen
en weer vroeg gesloten. Later ^verd
niemand binnengelaten die zich niet
voldoende legitimeren kon. Alle con
tact van de burgers met de vijanden
bulten de stad door brieven, gesprek
ken of tekenen was verboden, evenals
het verspreiden van valse geruchten.
Al deze maatregelen hebben niet ge
holpen, Middelburg heeft zich tenslot
te moeten overgeven. Daarover in het
laatste artikel.
Middelburg.
L. van Wallenburg.
VOORTOELATINGSEXAMEN
CHR. MIDDELBARE LANDBOUW
SCHOOL HAARLEMMERMEER
Evenals in voorgaande jaren hoopt de
Chr. Middelbare Landbouwschool te
Hoofddorp, ook dit jaar een zogenaamd
vóórtoelatingsexamen te houden.
zy, die voor dit examen slagen, wor
den vrijgesteld van het officiële toela
tingsexamen in augustus en worden dus
zonder meer toegelaten tot de cursus
1967-1968.
De overigen hebben het voordeel, dat
zij op deze manier weten, welke hun
zwakke vakken zijn. Tijdens de zomer
maanden kunnen zij aan deze vakken
extra aandacht besteden en hierin weer
examen doen bij het toelatingsexamen
in augustus a.s. Voor de overige gege
vens zie men de advertenite in dit blad.
