Vreemde
woorden
De heer N. G. Nieuwenhuyzen
te Oude-Tonge reeds 50 jaar
voorzitter van polderbestuur
v_
Ontwikkelings
voorlichters
Opslagtanks voor
suikersap
MeditaÜQ
F^C.KORTEHEGkZOON
Sinds 1953 voorzitter van Waterschap
„Krammerse Polders"
Gouden horloge als blijk van waardering
38e jaargang
Vrijdag 27 mei 1966
No. 3490
CHR. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
-<
^u. Voor
->> Baby
PINKSTEREN
Brtllant -
"^r van Andel
Volgende week
maar één krant
Fruitmanden en Fruitbakjes
»De Fruitcentrale"
Op de klompen achter
de kinderwagen!
PRINS HENDRIKSTRAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDEUIARNIS
Redactie en advertenties: Kantoor Langeweg 13, Sommelsdijk
Tel. (01870) 26 29, na 6 uur 's avonds Tel. 20 17 Giro 167930
Verschijnt tweemaal per week: dinsdag' en vrijdagavond
ABONNEMENTSPRIJS 2,75 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 14 cent per mm.
Bij contract speciaal tarief.
Heel dikwijls wordt de klacht ge
hoord, dat in onze dag- en weekbladen
nog afgezien van de tijdschriften
zo ontzaglijk veel vreemde woorden
worden gebruikt. Voor de eenvoudige
lezers, waaronder we verstaan degenen,
die alleen lagere-schoolopleiding hebben
genoten, is dit zeer hinderlijk, want
daardoor begrijpen ze niet ten volle
datgene wat hun wordt voorgezet. Het
geldt zelfs, zij het in mindere mate, voor
menigeen, die een zeer uitgebreide vor
ming heeft gehad. Het aantal vreemde
woorden is nu eenmaal ontzaglijk groot
en bovendien komen er steeds nieuwe
bij. Voor degenen, die de moderne ta
len kennen en ook nog wat latijn en
Grieks, is het geen bezwaar. Meestal
zien we wel kans ze te vertalen- of de
samenstelling ervan te ontleden, wan
neer ze een voor hen nieuw woord ont
moeten. Maar voor de doorsnee-lezer
is de lectuur van een artikel of boek
met veel vreemde woorden niet prettig.
Schrijver dezes moet met enige
schaamte bekennen, dat hij zich ook
POEDER - CRÈME - OLIE - ZEEP
aan dit euvel schuldig maakt, zodat ook
hij behoort tot de categorie pardon:
groep schrijvers, die het hun lezers
wel eens moeilijk maken. Toch is deze
kwestie niet zo eenvoudig als het wel
lijkt. Men kan wel de stelling poneren
(of moeten we schrijven: de stelling
stellen?) dat een kranten- of boeken-
schrijver helemaal geen vreemde woor
den moet gebruiken, maar dit is onmo
gelijk door te voeren. Het hangt voor
een heel groot deel af van het onder
werp, dat men behandelt. Er zijn er
wel waarmee men het een aardig eind
zou sturen, maar verreweg de meeste
hebben nu eenmaal een bepaalde ter
minologie, die er inherent aan is. Daar
schieten weer twee vreemde woorden
uit onze pen. Maar we stonden voor
een moeilijke keus. Moesten we voor
„terminologie", waarvoor geen equiva
lent (gelijkwaardig) Nederlands woord
bestaat, dan misschien de omschrijving
van Van Dale gebruiken: „het geheel
der termen, woorden en uitdrukkingen,
die in een zeker vak of met betrekking
tot een zekere zaak gebruikelijk zijn"
en voor „inherent" de verklaring van
hetzelfde woordenboek: „van nature
innig verbonden zijn met"? Dat wordt
toch wel wat omslachtig. Het is duide
lijk, dat het gebruik van vreemde woor
den heel dikwijls een gevolg is van een
streven naar kortheid en kernachtig
heid.
Voorts is er het probleem of moes
ten we hier schrijven „vraagstuk"?
welke woorden we nu eigenlijk als
„vreemd" moeten beschouwen en wel
ke niet. Is „probleem" een vreemd
woord? Formeel natuurlijk wel, want
het is aan het Latijn ontleend, maar er
zullen niet veel lezers zijn, die niet we
ten wat het betekent en voor wier taai-
gevoel het dus beslist niet vreemd is,
evenmin als b.v. ons woord „spiegel",
dat eveneens uit het Latijn stamt (spe
culum), maar dat we als zuiver Neder
lands beschouwen, omdat het al in de
tijd, dat de Romeinen in ons land wa
ren, is overgenomen in de Germaanse
talen. We zien dus, dat er geen scherpe
grens te trekken is tussen vreemde
woorden, die men wel en niet kan aan
vaarden in het gebruik. Men zou als
maatstaf ((we hadden haast „norm" ge
schreven) kunnen nemen of ze al dan
niet gemeengoed geworden zijn. Maar
ook dat is niet altijd gemakkelijk vast
te stellen. We hebben eens een wille
keurig door ons geschreven artikel er
bij genomen en het aantal vreemde
woorden erin geteld. We kwamen tot 29.
Maar daarbij waren ook de volgende:
kabinetsformateur, parlementair, fractie
combinatie, functie, briljant, populair,
georiënteerd, prestige, domineren. We
geloven, dat toch vrijwel iedereen de
betekenis van deze woorden kent. Ook
wordt in dat artikel de uitdrukking „per
sona grata" gebruikt, maar daar hebben
we de vertaling (gewild persoon) ach
ter gezet, hetgeen we wel meer doen.
Daar moeten we echter ook weer voor
zichtig mee zijn, want als we dat te
veel gaan doen, stoten we hen, die ze
wel kennen, tegen het hoofd, want die
zeggen dan: ziet die artikelschrijver
ons voor zó dom aan.
Het gebruik van vreemde woorden is
absoluut onvermijdelijk, wanneer het
onderwerp, waarover geschreven wordt,
ontleend is aan een bepaalde weten
schap. Wij schrijven nu en dan over
economische en financiële problemen.
Daar iedere tak van wetenschap of
techniek haar eigen woordenschat heeft,
is het onmogelijk om erover te schrij
ven zonder af en toe bepaalde termen
te gebruiken b.v. bij economie: concern,
conjunctuur, consumptiequote, contin-
gentering, depressie, indexcijfer, inves
teren, en bij financiën: inflatie, deflatie,
disconto, monetair, liquiditeit, budget
enz. We geven daarbij steeds de beteke
nis aan en vertrouweïj dan, dat men
op de duur geen nadere verklaring
meer nodig heeft.
Het schrijven voor het publiek is een
moeilijke bezigheid. Duizenden lezen
onze pennevruchten en hebben in meer
of mindere mate hun kritiek, hetzij op
de inhoud, hetzij op taal en stijl. Wat
de laatste betreft, een schrijver, die
zelf heel goed weet welke hoge eisen
„En van hen werden gezien ver
deelde tongen als van vuur en
het zat op een ieglijk van hen."
Handelingen 2 3).
„Wönneer de Heilige Geest is neer
gedaald in zulk een gedaante, n.l. in
verdeelde tongen die als van vuur wa
ren, zo is dit geschied, om beter uit te
drukken hoe God werken wil door de
prediking des Woords. Indien een mens
spreekt, gaat zijn stem door d,e lucht
en het is een dood ding. Maar van het
evangelie wordt gezegd, dat het is
een kracht Gods tot zaligheid, een iege
lijk die gelooft.
Op welke wijze? Een geluid dat in
de lucht vervliegt en daar vergaat
zal het ons ooit tot het koninkrijk der
hemelen kunnen brengen? Niemand
kan uit zichzelf ook maar een enkele
mug scheppen, doch hier gaat het om
het beeld Gods, dat in ons herschapen
moet worden. Het gaat hier om het
ontvangen van het geestelijk zaad,
waarmee men tot hemelse heerlijkheid
geraakt om metgezellen te zijn van de
engelen, om verankerd te worden zelfs
tot de heerlijkheid en onsterfelijkheid
van onzen Heere Jezus Christus en
deelgenoot te zijn van Zijn goddelijke
natuur, zoals de apostel Petrus dat zegt.
En zal dit kunnen geschieden door
de stem van een mens? Hier wordt
duidelijk gezegd, dat de Heilige Geest
als met een onverbrekelijke band ver
bonden is met het Woord, dat gepre
dikt wordt. Want waarom heeft Hij de
gedaante van tongen aangenomen?
Dit was om er op te wijzen, dat hij
in de mond der apostelen zou zijn en
dat Hij hen alles zou geven wat ver
eist zou worden om hun ambt en roe
ping te vervullen en ook, dat Hij hun
arbeid voorspoedig zou doen doorgaan,
zodat deze niet tevergeefs zou zijn. Wij
weten toch voor alles, dat zelfs de be
kwaamste niet een enkel woord zou
weten te spreken indien hij niet ge
leid werd door de Heilige Geest.
En verder is het niet zonder reden
dat de tongen verdeeld waren en van
vuur. Wij weten toch hoe de mensheid
verdeeld is geworden, doordat zij van
God is vervreemd. De toeleg om de
toren van Babel te bouwen is oorzaak
geworden dat de mensen van God ver
vreemden en er geen gemeenschap over
bleef. Hoe hadden dus de apostelen
eenvoudige mensen zonder ontwikke
ling het evangelie door heel de we
reld kunnen verkondigen, indien God
niet had vervuld wat hij tevoren be
loofd had, te weten, dat Hij bekend
zou worden in alle talen en onder alle
volken?
Daarin zien wij een aanbiddelijke
goedheid van onze God, dat hij het
kwade ten goede heeft gewend. Dat er
verschillende talen in de wereld zijn
is een vloek Gods, hier wordt zijn va
derlijke goedheid openbaar, dat de
boodschap van leven in alle talen wordt
gebracht.
Het zou echter nietvoldoende geweest
zijn dat het evangelie gepredikt werd
en dat God op deze wijze gekend werd
door heel de wereld, als deze leer niet
geleidelijk aan krachtig had betoond
harten te treffen en mensen te trekken
tot gehoorzaamheid. Vandaar, dat de
tongen ook van vuur schenen te zijn.
Wij moeten toch allereerst gereinigd
worden, daar er bij ons niets anders is
dan bederf en onreinheid. Laat men al
zijn gedachten maar nagaan en zijn ge
negenheden en begeerten nauwkeurig
onderzoeken, men zal zien, dat wij niet
anders dan stinkende zijn. Daarom
moeten wij gelouterd worden en God
moet ons rein maken langs een bijzon
dere weg.
Laar ons er dus wel op letten waar
om God gewild heeft, dat Zijn Heilige
Geest gezien werd in de gedaante van
vurige tongen. Het is geschied, opdat
de gelovigen zouden verstaan, dat zij
tot in hun binnenste moeten aangeraakt
worden en wel zo, dat God hen veran
dert en vernieuwt. Dat is het, wat wij
uit deze geschiedenis voornamelijk heb
ben vast te houden en op de juiste wij
ze op onszelf hebben toe te passen.
Pinksterpreek uit:
„Het gepredikte Woord" Calvijn.
aan het gebruik van goed Nederlands
gesteld mogen worden, zal daar terdege
rekening mee moeten houden. Dit lukt
niet altijd, want journalistiek werk is,
anders dan het schrijven van een boek,
aan tijd gebonden. Bij bepaalde belang
rijke gebeurtenissen moet er soms heet
van de naald een artikel geproduceerd
worden, waaraan dan niet steeds de
vereiste taalkundige zorg besteed kan
worden. Dan glippen er ook wel eens
vreemde vroorden doorheen, die wel
licht anders vermeden zouden worden.
Wij zouden dus wel graag de welwil
lendheid van onze lezers willen inroe
pen bij het beoordelen van onze penne
vruchten, speciaal wat betreft het ge
bruik van vreemde woorden. Ze zijn in
vele gevallen niet te vermijden. Boven
dien geloven we, dat we in een bepaald
opzicht onze lezers er een dienst mee
bewijzen. Dat lijkt misschien wat
vreemd, maar onze dag- en weekbladen
staan er vol van en wanneer wij zo nu
en dan er de betekenis van aangeven,
went men eraan en is de lectuur van
kranten en boeken, althans wanneer
men serieus poogt ook door eigen on
derzoek zijn kennis op dit punt te ver-
schitterend bezit
voor altijd!
Hoogstraat 164-152
Beyerlandselaan 176
Rottetdam
meerderen, meer vruchtdragend.
De vraag kan worden gesteld hoe het
komt dat onze taal zo ontzaglijk veel
vreemde woorden, dus taaiimport, be
vat. Dit is uiteraard een vraagstuk apart
Ook andere talen hebben ze, maar lang
niet in die mate. De voornaamste oor
zaak is, dat we maar een klein volk
zijn en omringd door drie grote (Duits
land, Frankrijk en Engeland) waarvan
de laatste twee een taal hebben die
wijd verbreid is. Daarbij is ons lanc!
altijd zeer internationaal georiënteerd
geweest, cultureel sterk op Frankrijk,
terwijl na de oorlog het Engels in
clusief Amerikaans grote vorderin
gen maakte. Het steeds toenemend toe
risme, de uitbreiding van het aantal
Nederlanders, dat voortgezet onderwijs
ontvangt, de grote vlucht van de we
tenschap, de techniek en de handel, die
elk hun eigen termen meebrengen, dat
alles is van invloed.
Er zijn mensen geweest, die onze taal
van al die import wilden zuiveren. Dat
waren of zijn de z.g. puristen of taal-
zuiveraars. De schrijver P. C. Hooft was
er één van. Zij willen onze taal ontdoen
van alle vreemde invloeden. Sommigen
gingen zelfs zo ver, dat ze i.p.v. garage
(Frans) het woord „autoschuur" wilden
invoeren, waarbij ze dan weer vergaten,
dat auto eigenlijk grieks is! Het is
natuurlijk altijd mislukt. Het gebruik
van vreemde woorden laat zich niet
verdringen en het is o.i. ook helemaal
niet nodig, als men zich maar aanpast
aan het milieu. Wel moeten we voor
zichtig zijn met vernederlandste woor
den b.v. uit het Duits en Engels, de z.g.
germanismen en anglicismen.
Tot zover over de vreemde woorden.
We zullen proberen ons te beperken,
maar een bepaald kwantum alweer
gederailleerd is absoluut onvermij
delijk.
Pinkstermaandag wordt er niet
gewerkt' en daarom zal ons blad
„Eilanden-nieuws" dinsdag a.s.
niet verschijnen.
Het e.k. nummer komt weer
uit D.V. vrqdag 3 juni.
Redaktie en
Administratie.
NAUPLION: Tijdens een rondrit door Nauplion, de vroegere Griekse hoofd
stad, t.g.v. de verjaardag van Koning Constantijn, lijkt het alsof Koningin
Annamarie meer belangstelling heeft voor haar dochtertje Alexia dan voor
de mensen langs de route.
Onlangs zijn 124 vrijwilligers van de
Duitse dienst voor ontvnkkelingshulp
vertrokken naar 15 landen. Van hen
gingen 69 naar Afrika, 38 naar Azië
en 17 naar Latijns Amerika. Voor de
eerste maal zullen vrijwilligers uit de
Bondsrepubliek o.a. worden geplaatst
bij agrarische projecten in Ethiopië, de
Ivoorkust en Thailand. Een contingent
van 30 ontwikkelings-voorlichters ver
trok medio april naar Bolivia, Chili en
Iran, gevolgd door een groep naar Da-
komey, Ivoorkust, Ghana, Kameroen,
Togo en Tunesië, terwijl tien leden van
de ontwikkelingsdienst afreisden naar
Ethiopië, Tanzanië en Uganda. Tenslotte
werden 17 vrijwilligers gestationeerd in
Nepal en Thailand en vertrok een acht
tal technici naar India (Bihar), aldus
„Landbouw-wereldnieuws".
VOOR BETER
NflflB DE
MIDDELHRRNIS-TEL:2328
Op het terrein van de spiksplinter
nieuwe suikerfabriek van de Holly Su
gar Corporation in de Amerikaanse
staat Texas, staan vijf wonderlijke
bouwwerken, waarvan de bezoeker niet
dadelijk de functie kan vermoeden.
Het zijn platronde tanks waarin in
zijn totaliteit een hoeveelheid ingedikt
suikersap kan worden opgeslagen over
eenkomend met 25.000 ton suiker. Het
diksap wordt vóór de opslag gefiltreerd
en gekoeld en kan dank zij het hoge
suikergehalte zonder bezwaar geruime'
tijd worden bewaard.
Het bolle dak van de tanks zorgt er
voor dat het oppervlak dat met de lucht
in aanraking komt, tot een minimum
worden gereduceerd.
Dank zij deze opslagmethode kan be
spaard worden op de capaciteit van de
verwerkings-apparatuur en op de bouw
van suikersilo's, aldus de „V.C.S.-bode".
Speciaal in het opmaicen van
B. V. d. VKEB
Telefoon 2682 WestdQIc M
MIDDEIiHARNIS
De heer N. G. Nieuwenhuijzen te
Oude Tonge is een man voor wie de pol
ders en met name de daarin gelegen
watergangen geen geheimen hebben. Al
50 jaar is hij voorzitter van een polder,
in 1916 van de Krammerpolder en in
1953 toen 7 polders werden samenge
voegd tot het waterschap de Krammer-
se Polders werd hij weer tot voorzit
ter van dit schap benoemd. Tydens de
vergadering die j.l. dinsdagmiddag in
de polderkamer te Oude Tonge werd
gehouden is aan dit gouden jubileum
de nodige aandacht geschonken. Door
het bestuur werd de volijverige voor
zitter hartelijk dank gezegd voor het
werk dat hij in het belang van het
schap heeft gedaan en uit de lofuitin-
gen bleek duidelijk dat dhr. Nieuwen
huijzen nooit met halve maatregelen
genoegen nam, een beleid dat mede tot
gevolg heeft dat de polderlasten een
der laagsten op het eiland zijn. Het
gouden horloge dat de jubilaris werd
aangeboden onderstreepte de waarde
ring voor een juist gevoerd beleid.
Een afscheid
De heer Nieuwenhuijzen werd toege
sproken door de heer J. Noordermeer
doch eerst nadat hijzelf dhr. Noorder
meer had toegesproken! Dhr. Noorder
meer heeft er als bestuurslid ook een
lange tijd opzitten en vond nu de tijd
van gaan aangebroken, omdat hij zich
als landbouwer heeft teruggetrokken
en derhalve geen vruchtgebruik meer
heeft. De heer Nieuwenhuijzen kon ge
tuigen dat dhr. Noordermeer die in
1923 werd gekozen tot gezworene van
de Anna Wilhelminapolder altijd een
voorzichtig beleid heeft voorgestaan.
„Hij heeft er nooit aan gewerkt het
zoveel mogelijk te laten kosten" verze
kerde dhr. Nieuwenhuijzen," hij zou
al te dure plannen wel hebben tegen
gehouden." Als blijk van waardering
overhandigde dhr. Nieuwenhuijzen een
zilveren tafelaansteker aan dhr. Noor
dermeer die zijn bestuursfunctie node
verlaat.
Pracht beleid
Nu was het de beurt aan dhr. Noor
dermeer om de „gouden" voorzitter toe
te spreken. Spr. releveerde dat het juist
50 jaar geleden was dat dhr. Nieuwen
huijzen gekozen werd tot voorzitter van
de Krammersepolder. Er werd toen
vergaderd met 10 polders gelijk in het
gemeentehuis te Ooltgensplaat, ook de
ingelanden vergaderden met 6 polders
tegelijk alsook de 4 Bommelse polders.
Spr. herinnerde zich dat de rekening
en de begroting toen door de 4 voor
zitters afzonderlijk werd behandeld; de
algehele leiding van zo'n vergadering
berustte bij de voorzitter van de pol
der Grote Blok. Ook wist dhr. Noor
dermeer nog dat de polderlasten van
de Krammersepolder destijds f 12,p.
ha. bedroegen. Aardig was ook de ver
melding dat het grint dat nodig was
voor de grintwegen werd aangevoerd
door de gezamenlijke ingelanden/paar-
dehouders voor de prijs vaneen
fooitje voor de knecht!
Spr. releveerde dat dhr. Nieuwen-
huizen in 1928 bestuurslid werd van
het w-aterschap de Heerenpolder, wat
toen de gemeenschappelijke uitwate-
ring van de 7 polders betrof, t.w. de
Heerenpolder, Magdalenapolder, de Lo-
dewijk, de grote Blok, de nieuwe Blok,
de Krammerse polder en de Anna Wil
helminapolder.
D/ir. ^ieuwBinhuyzen (links) ant-
vangt het gouden horloge uit han
den van dhr. J. Noordermeer.
In 1964 werd dhr. Nieuwenhuijzen
lid van het bestuur van de Dijkring
Flakkee en op 22 sept. 1953 bij de
samenvoeging van de 7 genoemde pol
ders tot het waterschap „Krammerse-
polders" werd hij tot voorzitter ge
kozen. Dhr. Noordermeer prees de voorz
voor het gevoerde zuinige en goede
beheer waaraan de natuurlijke ligging
van het waterschap had bijgedragen.
De voorz. had steeds het standpunt
ingenomen dat de uitgaven dienen te
blijven binnen het raam van de be
groting en dat elk jaar een gedeelte
van de watergangen wordt uitgedaan.
Namens de vergadering overhandig
de spr. dhr. Nieuwenhuijzen een gou
den polshorloge en Klaas, ik dank je
ook persoonlijk" zo besloot hij.
De heer Nieuwenhuijzen die aankon
digde dat hij volgend jaar zijn voor
zitterschap zal beëindigen zei zich niet
te kunnen indenken dat de tijd zo snel
is gegaan. Hij haalde een mooi stukje
(polder)geschiedenis op en betuigde ooli
zijn grote tevredenheid over het werk
van de secretaris dhr. Nic. Goedege-
buure te Oude Tonge.
Sprekend tot de (latere) verkie
zing van een nieuwe voorzitter begreep
dhr. Nieuwenhuizen dat het voor een
nieuwe voorz. een moeilijke taak zal
zijn, zonder een polderopzichter. Hij
voorzag dat misschien in samenwer
king met andere waterschappen een
opzichter in dienst kan worden geno
men.
Arie v. d. Slik uit Middelharnis
heeft er woensdagavond een
flinke sprint ingezet, op de klom
pen!
Om 10 uur meldde hij zich als
gelukkige vader van een ge
zonde dochter bij de Veilinghal
waar door de Middenstand ver.
een showavond was belegd met
als speciale stunt: Een kinder
wagen met bijbehoren voor de
baby die tussen 8 en 12 uur ge
boren zou worden. Omdat het
bestuur al eerder op de avond
gefopt was werd de melding van
dhr. V. d. Slik op zijn waarde ge-
toest en inderdaad lag de kleine
Dinie, 7'h pond, donkerblauwe
ogen én zwart haar, nog onwe
tend van alle drukte op Water
weg 75 in haar wiegje. De nog
wat nerveuze vader werd op het
podium gebracht waar hij van
alle kanten gelukwensen in ont
vangst nam. Hij was zo gauw
het kon van huis gegaan en wist
enkel maar dat moeder en doch
ter het goedmaakten
Mevr. V. d. Slik-Groen had
eerst gehoopt dat ze de wagen
niet zou winnen maar nu was ze
er toch echt gelukkig mee alsook
met de f 150,■yoor de baby-uit
zet en de brief van het bestuur
van de middenstandver. waarin
het jonge gezin het allerbeste
■wordt toegewenst.