Onze volks
gezondheid
n?
itjes
De nieuwe G.O. 28 is het vlaggeschip
van de vissersvloot n'«"^«
Meditatie
F^C. KORTEWEG s ZOON
207
Sommelsdijk
Ons nieuwe
vervolgverhaal
3ge jaargang
Vrijdag 20 mei 1966
No. 3488
CHR. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
Verschijnt tweemaal per week: dinsdag- en vrijdagavond
•'t*'
'tl
450(1
a.s.
aken dal
Evangelische heiliging
•k if -k
-k -k if
Fruitmanden en Fruitbaitjes
„De Fruitcenfrale"
Voor kamerbreed
tapijt
EtSNONINGINRICHTmo-
OOSTDIJK 53-61
40 kwaliteiten, in 200
kleuren
de pneumatische Maaskant-winch
il
Brtllant -
'W^ van Andel
-o-
PRINS HENDRIKSTRAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDELHARNIS
Redactie en advertenties: Kantoor Langeweg 13, Sonunelsdijk
Tel. (01870) 26 29, na 6 uur 's avonds Tel. 20 17 Giro 167930
ABONNEMENTSPRIJS 2,75 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 14 cent per mm.
Bij contract speciaal tarief.
OETSLUlSl
♦♦♦♦♦♦♦I
01874)
f
►♦♦♦♦♦♦*j
Enkele maanden geleden hebben de
minister en de staatssecretaris van So-
ciale Zaken en Volksgezondheid, resp.
Dr. Veldkamp en Dr. Bartels, aan de
t Tweede Kamer een nota gestuurd over
I onze volksgezondheid. Dit is niet een
I bescheiden brochuretje geworden, maar
i een zeer omvangrijk boekdeel van groot
formaat in tweekolomsdruk van in to
taal 344 bladzijden. Alle aspecten van
dit onderwerp zijn er uitvoerig in be-
handeld. Niet alleen het regeringsbeleid
op dit gebied wordt uiteengezet, maar
ook de geschiedenis van dit beleid al
van vóór 1795, er worden beschouwin-
jgen in gehouden over de gezondheids-
[toestand in Nederland, vergezeld van
I allerlei statistieken, voorts de nationale
[en internationale wetgeving en rege-
[lingen op dit gebied, de gezondheids-
Izorg en -bescherming, de organisaties
jop dit terrein, de financiering van
Ihet beleid etc. In één woord, wie een
Ioverzicht wil krijgen en vooral een in-
I zicht in het totale beeld van de stand
Ivan zaken, kan in dit boek terecht. Het
[departement heeft hiermee een prachtig
Istuk werk geleverd en het is naar we
fmenen uniek in de literatuur omtrent
|deze materie. We menm daarom dat
|iedereen, die op dit terrein werkzaam
|is, er goed aan zal doen er kennis van
|te nemen, niet alleen de doktoren, maar
ib.v. ook de bestuurders van Kruisver-
|ènigingen. Het werk is voor f 13,50 ver
krijgbaar bij de Staatsdrukkerij in Den
üaag.
Gezien het grote belang van de volks
gezondheid we zijn er immers allen
ponder onderscheid bij betrokken
willen we gaarne enkele onderwerpen
uit dit boek naar voren brengen. We
kunnen slechts een keuze maken, want
men kan er letterlijk van alles in vin-
Hen, ook in de vorm van tabellen, gra-
Ifieken en kaarten. Over de drinkwa-
ftervoorziening, de verontreiniging van
het Rijnwater, de Keuringsdiensten,
kampeerterreinen, zweminrichtingen
fenz. worden gegevens verstrekt in de
ineer dan 100 bladzijden tabellen. Het
lijkt ons het beste, dat we niet de be-
Ichouwingen over diverse aspecten van
Hit onderwerp overnemen dat is
pndoenbaar maar aangezien de kran-
lenlezer zich meer voor bepaalde cij-
lers zal interesseren, geven we daar-
lan de voorkeur.
r We beginnen met de z.g. perinatale
tterfte, d.i. de sterfte rondom de ge-
Boorte, dus de doodgeboren kinderen
In die welke binnen een week sterven.
In de nota staan de cijfers per jaar
franaf 1918 tot en met 1963. Wij geven
|r daarom slechts enkele. Het cijfer is
ler duizend geborenen.
Baar doodgeb. overleden perinat.
J. Chr. VrwL
de consistoij
spreker vC
nmet als*.*
,r alle vraS»
onder*'
besprelo'
de jaarlül^
en te
)én deze V'
1 week
sterfte
918
25,7
19,4
45,1
930
24,6
16,8
41,4
939
24,8
15,1
39,9
944
18,5
15,1
33,6
955
17,0
11,8
28,8
963
14,3
8,9
23,2
We kunnen dus constateren, dat de
ierinatale sterfte in de laatste 45 jaar
it op de helft is teruggelopen. Aan het
fotistisch Zakboek" ontlenen we in
lerband hiermee nog de volgende to-
alcijfers:
In 1963 werden er in ons land 249.879
^nderen levend en 3627 doodgeboren,
'an de laatste waren er op 100 meisjes
2 jongens. En wat het aantal buiten-
htelijke kinderen betreft, dit bedroeg
1964 17 per duizend levendgeborenen
ji. in totaal ongeveer 4300. Het aantal
de laatste jaren stijgende. In de oor-
g is het met sprongen omhoog gegaan
an 14 op 20 pro mille), uiteraard voor-
melijk met halfduitse kinderen!
De gehoortedifers in het algemeen
men zoals men weet heel langzaam
l De top lag in 1875 met 370/oo levend-
horenen. In 1939 was dit gedaald tot
maar in de oorlog liep het omhoog
in 1946 werd een nieuwe top be-
[ikt van 30. Daarna is het weer ge-
tot 20 in 1964. Ook de sterftecij-
■s zijn naar beneden gegaan. De top
in 1872 om maar niet verder te-
g te gaan bij 29 «/oo en in 1939 was
t gedaald tot ruim 8. In het laatste
^ar van de oorlog (hongerwinter) schoot
't omhoog tot 15. Daarna liep het heel
el terug tot 7 a 8. In 1964 bedroeg het
De zuigelingensterfte is enorm te-
ggelopen. Dat is de sterfte beneden
leeftijd van een jaar. Die was om-
'eeks 1870 nog 210 per duizend en in
55 slechts ruim 14! Met Zweden staat
Nederland thans aan de top wat de
teruggang betreft. Ook de totale sterfte
IS zo laag, dat alleen Israël een nog
gunstiger cijfer heeft n.l. 6,2 in 1963.
Ook de gemiddelde levensduur in een
land is een aanwijzing voor de stand
Van de volksgezondheid. Sedert een
eeuw is deze op spectaculaire wijze om-
'foog gegaan. Was de gemiddelde le-
sduur bij de geboorte omstreeks
O nog 36,2 voor mannen en 38,5 jaar
r vrouwen, deze was in de periode
'6 tot 1960 de meest recente cij-
71,4 voor mannen en 74,9 voor
lUwen. De leeftijden zijn gemiddeld
verdubbeld! Er blijkt ook uit, dat
lUwen drie en een half jaar ouder
irden dan mannen. Alleen in Zweden
ue levensverwachting nog iets gun-
"er n.l. 71,6 voor mannen en 75,4
't vrouwen. Overigens lopen de cij-
3 voor de Europese landen niet zo-
!i uit elkaar. Portugal staat het laagst
resp. 59,8 en 65,0.
at de sterfte naar doodsoorzaken
reit, hiervan geeft de Nota eveneens
„Indien gij met Christus opgewekt
zijt, zo zoekt de dingen die boven
zijn, waar Christus is, zittend aan de
rechterhand Gods. Bedenkt de din
gen, die boven zijn, niet die op de
aarde zijn, want gij zijt gestorven
en uw leven is met Christus verbor
gen in God. Wanneer nu Christus
zal geopenbaard zijn, die ons leven
is, dan zult ook gij met Hem ge
openbaard worden in heerlijkheid."
(Colossensen 3 1 - 4)
II
Het bedenken van de dingen boven be
tekent het verzaken van de wereld.
Het betekent echter ook het aanvaarden
van de goddelijke levensroeping.
Dat hebben de geloofshelden van alle
eeuwen begrepen.
Zij waren niet wereldvreemd.
Zij waren wel vreemd in de wereld.
Zij waren getrouw.
Maar tevens zochten zij het betere va
derland.
Zij leefden bij de dag die God gaf.
En zij zagen uit naar de dag van
Christus.
iV -jiV -ïV
Wie deze wereld niet verzaakt, verzaakt
zijn levensroeping.
Deze mens komt niet uit boven het
aardse.
Zijn leven is haar beneden gericht.
Daarom breekt het eenmaal bij de
handen af.
Dat is meer aangrijpend, nu Christus
opgewekt is.
Want in Zijn verrijzenis gaf Hij de rich
ting aan, waarin wij hebben te zoeken.
Daardoor wordt het accent in ons leven
verlegd.
Duizenden begeren geen andere wereld,
dan die, waarin zij leven.
Hun levensaccent ligt beneden.
Terwijl God wil, dat het boven ligt.
Dat betekent geen geestelijke overspan
ning. Dat betekent niet een vooruitgrij
pen op de laatste toekomst.
Maar dat wil zeggen, dat ons hart van
beneden af op Christus aantrekt.
Dan verzaken wij de wereld.
Dan werken wij in deze wereld.
Dan worden wij gedragen door het die
pe heimwee naar Christus.
iV
Dat leven naar Christus is een groot
geheim. Het is de drijfveer van het ge
loof. Met dat geheim staan Gods kin
deren als onbegrepenen in de wereld.
Want zij zijn gestorven, en hun leven
is met Christus verborgen in God.
Het bedenken van de dingen boven en
het streven daarnaar is derhalve vrucht
van deze verborgenheid, waarin de
evangelische heiliging wortelt. Het is de
verborgenheid van het met Christus
door de dood heengegaan en begraven
zijn.
Het is het geheim van het in Hem aan
de wereld gekruisigd worden door het
geloof aan de werking Gods, die Chris
tus uit de doden opwekte.
Vanuit déze verborgenheid kan Paulus
zeggen, dat hij elke dag sterft om in het
jagen naar de prijs van Gods roeping
te komen tot de wederopstanding der
doden.
In deze jacht van evangelische heiliging
breekt de klacht open: „Ik, ellendig
mens, wie zal mij verlossen uit het
lichaam van deze dood?"
Deze klacht is echter levend!
Zij werkt daarom iets uit.
Zij wordt opgelost in de troostrijke
wetenschap, cJat Christus boven is, ge
zeten aan Gods rechterhand.
Het hoofd is in de hemel.
De leden zullen er komen.
Want zij zijn één.
Het streven naar God is derhalve de
inhoud van de evangelische heiliging.
Dat lijkt onpraktisch en irreëel.
Maar straks wordt de diepe realiteit
daarvan ten volle openbaar.
Want de levende klacht, gehoord in de
loopbaan van het geloof, wordt omge
zet in de jubel der zegepraal.
„Wanneer nu Christus zal geopenbaard
zijn, die ons leven is, dan zult ook gij
met Hem geopenbaard worden in
heerlijkheid."
Nu is Christus nog verborgen.
En met Hem is ook dit opstandingsleven
Zijner kinderen verborgen in God.
Maar deze verborgenheid is van korte
duur.
Want Christus treedt te voorschijn.
Hij wordt geopenbaard.
Dan zal blijken, dat het leven in Hem
geen illusie is.
Wannéér dat zijn zal niemand weet dat.
Wat wij wél weten, is Zijn nabije ver
schijning. Want Jezus haast Zich naar
de openbaring van Zijn glorie.
Voor Hem Zelf.
Ook voor Zijn kinderen.
Daarom worden de dagen verkort.
Daarom is ons levenstempo zo hoog.
Jezus komt in pracht en praal.
De bazuinen blazen het uit.
Verblindend verschijnt Hij.
Plotseling.
Dan wordt de verborgenheid verbroken
Wier leven met Hem in God verborgen
was, zullen Hem dan gelijk zijn.
Zij zullen blinken als de zon.
In het Koninkrijk des Vaders.
ir if if
Wat zoekt u?
Waar zoekt u?
Wie zoekt u?
Welke dingen bedenkt ii?
Welke wereld trekt u?
De wereld nu of de wereld straks?
Is Christus uw leven?
Is u reeds gestorven?
En is uw leven met Christus verborgen
in God?
if if if
Gods kind is op weg naar de glorie.
Dat is de vrucht van Jezus' opwekking.
Daarom behoeft en mag het ook niet
leven bij de dingen beneden.
Dan leeft het beneden zijn stand.
Het heeft de uit de doden verrezen
Christus in gedachtenis te houden.
Tot zijn diepe vertroosting.
En in de vreemdelingschap dezer wereld
hoort men dan de vromen tent weer
galmen:
't Oog omhoog, het hart naar boven,
hier beneden is het niet!
't Ware leven, lieven loven
is maar, waar men Jezus ziet.
Wat men hoor' of zie op aard'
is ons kost'lijk hart niet waard;
wil men leven, lieven, loven:
't oog omhoog, het hart naar boven!
Jezus.bron dier hemel'vreugde,
die ons hart eens smeken zal,
wat ons ooit op aard' verheugde.
Gij verheugt ons boven al;
daar Gij ons reeds hier bereidt
voor des hemels heerlijkheid,
waar w' U eeuwig lieven, loven:
Jezus, trekt ons hart naar boven!
Polsbroek.
Ds. E. F. VERGUNST
een tabel, waarin verschillende landen
worden vergeleken. Men zal bemerken,
dat de cijfers nogal uiteenlopen. Het
is uiteraard heel moeilijk ook voor de
deskundigen om daarvan een redelijke
verklaring te geven. Het getal geeft de
sterfte per 100.000 inwoners aan in
1962.
<D
5 u -Ö
b S 2 M c a
m si to O) c o 11)
J W W fq O 1-1 N
Canada 250 131 82 54 4 7
Engeland 354 217 167 38 6 12
Frankrijk 213 199 139 66 17 15
Italië 214 150 130' 44 14 5
Nederland 215 172 99 42 2 6
Oostenrijk 297 251 185 64 20 22
Vereen. St. 325 149 106 52 4 11
W. Duitsl. 214 209 173 58 13 18
Zweden 312 184 132 45 6 17
Zwitserl. 244 188 120 63 9 18
Uit deze cijfers kan geconcludeerd
worden, dat in ons land de sterfte aan
de gevaarlijkste ziekten, vergeleken bij
de andere landen, bevredigend is. Wat
de hartziekten en de beroerten (hersen
letsels door bloedvataandoeningen) be
treft, behoren we tot de laagste groep;
de. longtuberculose is bij ons het gun-
Speciaal in het opmaxen van
B. V. d. YEEB
Telefoon 2682 WeitdtJk M
MIDDELHARNIS
stigst, bij kanker (kwaadaardige nieuw
vormingen) houden we het midden, bij
de ongevallen zitten we aan de lage
kant en het percentage zelfmoorden is
in verhouding tot de andere landen
zeer laag. In 1964 kwamen er in totaal
792 voor, waarvan 495 mannen. Bij de
hartziekten staan Engeland, de V.S. en
Zweden het hoogste en bij kanker En
geland en W.-Duitsland. Oostenrijk lijkt
ons een heel ongezond land: het staat
vrijwel overal aan de top, zelfs bij de
long-t.b.c. ondanks de gezonde berg-
lucht. En dit is niet alleen zo bij de
lichamelijke gezondheid, maar ook de
geestelijke volksgezondheid is er blijk
baar niet zo best, gezien het hoogste
cijfer voor zelfmoorden.
We hopen later nog wel wat meer
gegevens uit deze Nota naar voren te
brengen.
Voor de nieuwe Noordzeekotter, de
G.O. 28 moet in de binnenhaven te Stel-
lendam een flinke plaats worden in
geruimd! Met haar gezandstraalde en
gemetaliseerde huid lag de nieuwe aan
winst van de gebroeders C. en M. Ta-
nis van Goeree-Havenhoofd j.l. zaterdag
trots te glimmen in de stralende meizon.
De nieuwe 80 ton niétende kotter
mag met recht het vlaggeschip van de
vissersvloot op de kop van het eiland
worden genoemd. Ze werd gebouwd op
de werf „de Lastdrager" van de fa.
Visser te Den Helder en nadat vrijdag
was proefgevaren waarbij de vrouwen
van de schipper en bemanning aanwezig
waren arriveerde het trotse schip za
terdagmorgen in de thuishaven.
Voor de bemanning begon de drukte,
er moest nog veel geregeld worden
voordat dinsdags voor een dag naar
zee kon worden gegaan.
„'k Hae zoveel an m'n haersens" bul-
schitterend bezit
voor altijd!
Hoogstraat 164-152
Beyerlandselaan 176
Rotterdam
Nu de geschiedenis van „De bruid
van Schokland" ten einde is, vangen wij
in dit nummer met een nieuw vervolg
verhaal aan. Deze keer hebben wij de
keuze laten vallen op een werk van de
heer Joh. Vreugdenhil, getiteld „Evert
Kooistra".
De heer Vreugdenhil is hoofd van
een christelijke school en zal bij. velen
bekend zijn, daar hij de schrijver is
van een driedelige Bijbelse Geschiedenis
voor de jeugd, welk werk in ons land
grote opgang heeft gemaakt.
Het verhaal over „Evert Kooistra"
speelt ongeveer in 1947. Evert die met
zijn oude moeder samen leeft, heeft
nog een getrouwde zuster, maar met
zijn zwager Bertus botert het niet erg,
omdat die altijd twist over de gods
dienst.
Van beroep is hij boekhouder en al
is hij de jongste op kantoor maakt hij
vlug promotie, en wordt bevorderd tot
procuratiehouder. Dit verweekt grote
jaloezie bij zijn collega's vooral één
van hen zit hem regelmatig dwars.
Om hem onder verdenking van dief
stal te brengen is hij zo gemeen, dat
hij 500,gulden in Evert's bureaula
verstopt, die later in de kas worden
vermist. Als de patroon bij onderzoek
het geld vindt, wordt Evert op staande
voet ontslagen. De moeilijkheden sta
pelen zich op, hij weet geen geschikt
werk te vinden, bovendien brand door
bliksem-inslag hun huisje af. Gelukkig
hebben ze goede buren, die moreel en
financieel helpen en Evert vindt ook
veel steun bij zijn meisje. Maar hij is
opstandig over al die tegen spoed, tot
dat hij inziet dat hij nergens recht op
heeft en van een rechthebbend schep
sel een alles verbeurd hebbend zondaar
wordt.
Het licht daagt; het komt vast te
staan dat hij onschuldig is aan de dief
stal. Zijn oude patroon rehabiliteerd
hem met een flink smarte-geld. Hij
krijgt een pracht" van een betrekking
en sluit een gelukkig huwelijk.
Wij hopen dat dit verhaal, dat we
wel enigszins moesten bekorten, onze
lezers en lezeressen weer zal voldoen.
derde het door de gangen van het schip
als dhr. M. Tanls werd gevraagd of
hij misschien een borreltje op de nieu
we schuit wilde drinkenOok de
schipper die gemakshalve „het ouwe
wuuf" wordt genoemd omdat er ten
slotte zoveel Tanissen zijn moest nog
orde op zaken stellen.
De nieuwe G.O. 28 is het vierde schi]
dat de gebrs. Tanis bevaren. Het heeft
evenals de vorige weer de naam „Op
hoop van zegen" meegekregen. Aan ze
gen heeft het de heren Tanis waar
lijk niet ontbroken. Ze zijn goede vis
sers en hun besommingen mogen er
zijn, vandaar dat ze het hebben aange
durfd dit kapitale nieuwe vaartuig dat
dicht bij de halve miljoen gaat kosten
aan te schaffen. Hun vorige schip, ook
het puikje van de vloot, werd 7 jaar
geleden eveneens op de werf van de
fa. Visser gebouwd, het is nu aan een
schipper in Den Helder verkocht.
In de machinekamer is een Krom
houtmotor van maar liefst 500 PK. in
gebouwd. Het schip is ruim 25 meter
lang, 6 meter breed en 2.90 hol. De
diepgang bedraagt 3 meter en de schip
per beseft dat het oppassen zal zijn om
zonder averij uit de haven te komen,
waarvoor een ondiepte ligt.
De nieuwste apparatuur.
Het schip is voorzien van de nieuwste
apparatuur. In de ruime stuurhut staat
materiaal ter waarde van 50.000,
waaronder een radarinstallatie. De
stuurinrichting is electrisch-hydraulisch
alle pompen worden electrisch aange
dreven. Het schip kan 10 ton olie mee
nemen voldoende voor 8 etmalen. Om
de schroef is een staalbuis aangebracht.
Nieuw is ook de pneumatische winch
die geleverd werd door fa. Maaskant.
Dit systeem is eenvoudiger dan het
vroegere systeem van de frictielier. De
pneumatische winch wordt door één
man bediend vanuit de stuurhut. De
benodigde lucht wordt betrokken uit de
luchtketel van de motor. De 'winch heeft
4 trommels en weegt maar liefst 6V2
ton. Naast de gemakkelijke bediening
is er ook een grotere veiligheid bereikt.
De schipper kan zelf de trekkracht in
stellen waardoor tijdens het trekken
het kapseizen of zwaar slagzij maken
als het net vastraakt kan worden voor-
VOOR BETER f^
1^^ -NflflR DE
MIDDEUHRRNIS-TEL:Z3Z8
komen d.m.v. een eenvoudige handeling.
De nieuwe lier zal op de visserijten
toonstelling „Visto" te Zierikzee op vrij
dag en zaterdag 11 en 12 juni te be
zichtigen zijn.
De bemanning.
De bemanning bestaat uit 6 koppen
t.w. de schipper, dhr. C. Tanis met zijn
broer dhr. M. Tanis (2e machinist) De
zoons van dhr. C. Tanis, Kees en Adam,
en Jan de Waal, Ie machinist, en een
neef dhr. Frans Tanis.
Om met een schip van deze grootte
te varen zijn diploma's vereist. Zonder
diploma's kan worden gevaren met
schepen tot 50 ton waardoor de meesten
tot dit tonnage zijn gebouwd. De be
manning van de G.O. 28 beschikt over
de nodige diploma's. De twee zoons van
dhr. Tanis hebben bij dhr. Snijder de
„wet van uitwijking" behaald en Jan
de Waal studeerde voor het diploma
machinist.
We wensen schip en bemarming wan
neer ze straks ter visvangst gaan een
bijzonder goede vaart.
DEN BOMMEL
Algemene ledenvergadering woning
bouwvereniging. De algemene leden
vergadering van de woningbouwvere
niging „Den Bommel" is bepaald op
vrijdag 20 mei a.s. om acht uur in het
verenigingsgebouw aan de Beneden
Oostdijk. Naast de gebruikelijke jaar
verslagen vermeldt de agenda bestuurs-
verkiezing voor de aftredende bestuurs
leden de heren J. Buijs, J. P. Geluk en
A. J. Knoop, welke herkiesbaar zijn,
terwijl één nieuw bestuurslid moet wor
den gekozen.
