onze bevrijding
en onze doden
Ds. Jonkers nam afscheid van
Herv. Gem. te Oude Tonge
hen
N
Oostflakkee fe/ofe 4 onderscheidenen
Schaakclub ,De Zwarte Pion' Middelharnis
kampioen in Rotterdamse Sciiaakbond
38e jaargang
Dinsdag 3 mei 1966
No. 3483
CHR. STREEKBLAD OP GEREFORMEERDE GRONDSLAG
VOOR DE ZUID-HOLLANDSE EN ZEEUWSE EILANDEN
m
P'
ld.
|st-
Jer
let,
Izo
Wij gedenken:
Recreatïeplan
Grevelingenbekken
van nationale
betekenis
Volgend seizoen in de promotieklasse
Beste speler dhr. J. de Jager. Bij junioren Q. Hloogenboom
Besluit van ambtstijd met predikatie over Ps. 138 8
PRINS HENDRIKSTRAAT 14 - POSTBOX 8 - MIDDELHARNIS
Redactie en advertenties: Kantoor Langeweg 13, Sommelsdijk
ABONNEMENTSPRIJS f 2,75 PER KWARTAAL
ADVERTENTIEPRIJS 14 cent per mm.
Bij contract speciaal tarief.
Tel. (01870) 26 29, na 6 uur 's avonds Tel. 2017 Giro 167930
Verschijnt ttoeemnal per week: dinsdag' en vrijdagavond
lar
Jlfs
Ide
)f
lor
77) 552
zowel
len of
door
wenst
kunnen
■en, ZO"
|»innen-
EN
sikasten,
wasautom';
"S wereW
1966, li*
Volle i"
Hoge kojj
t onze
a. C. Klo°],
!straat 2ö'
2316 5"
Weer staan we voor de vierde en de
[vijfde mei, data die in onze gedachten
nimmer mogen vervagen en zeker niet
mogen verdwijnen uit onze lierinnering.
Het is goed, dat wij telken jare op 4
mei onze doden uit de laatste wereld
oorlog en op 5 mei onze bevrijding van
de Duitse nazi-terreur herdenken. Wij
moeten dat niet doen om haat- en ran-
cunegevoelens tegen het Duitse volk
[wakker te roepen. Dit zou in strijd zijn
^met het hoge gebod der liefde van
Christus. Wij doen het om in onszelf en
lin ons volk de gedachten levendig te
houden aan de jaren van uiterste nood
ien gevaar, toen onze vrijheid was ver-
I moord door een waanzinnige ideologie,
ontsproten aan het kranke brein van
Adolf Hitler, maar ook om God te dan-
(ken voor Zijn onuitsprekelijke goed-
iheid en genade, die Hij ons bewees door
[Amerikanen, Engelsen en Canadezen te
[gebruiken om ons zuchtend en honge-
irend volk te bevrijden uit een vijf ja-
fren durende nacht van dwinglandij en
[knechting. Wij gedenken echter ook de
meer dan 250.000 doden, die in ons land
het slachtoffer werden van de Ger
maanse machtswellust en onmenselijke
[wreedheid.
Nu het al één en twintig jaar gele
iden is sedert we die vijfde mei 1945
[beleefden zou het geen wonder zijn als
sommigen zich afvroegen of we met
[deze herdenkingen maar niet moesten
[ophouden. Zeker al 35Vo-van onze be-
[volking heeft oorlog en bevrijding niet
|of niet bewust beleefd. Het is voor hen
jgeschiedenis alzo ook de 80-jarige oor-
llog voor hen historie is. Toch zouden
[we, naar we menen, er verkeerd aan
(doen, deze traditie, in 1946 ingezet, te
[verbreken. Een volk mag zijn historie
[niet vergeten, want zij is de leermeeste-
fres der volkeren. Onze jeugd moet we
lf ten, welke wegen de Heere met ons
gehouden heeft en vooral ook, hoe Hij
ons redde uit de grote nood van li
chaam en geest in die schier eindeloos
zich voortslepende jaren. En wij oude
ren, die elk op zijn wijze, deze tijden
F hebben meebeleefd, doen er goed aan
[nog eens stil te staan bij die tijden van
tmateriële en geestelijke druk en te be-
[denken, dat we het aan Gods goedheid
Ite danken hebben, dat ons vrije volks-
[bestaan niet onderging gelijk nu van-
idaag nog de volkeren van Oost-Europa
[tengevolge van Hitler's optreden zuch
tten onder de macht van het communis-
Ime.
Het is dus goed met onze gedachten
'eer eens te verwijlen in de tijd, dat
[de duisternis van de nazi-terreur over
iet grootste deel van Europa en ook
[over ons was gedaald. Wij vergeten
[ZO snel. Voor velen schijnt de periode
'an 1940 tot 1945 nog slechts een droom
lit een ver verleden. Laten we echter
[die droom verjagen en met onze ge
dachten terugkeren naar de lugubere
[realiteit van toen. Dan herinneren we
;Ons, dat we in die gedenkwaardige
nacht van 9 op 10 mei 1940 's morgens
[vroeg wakker werden van het vlieg-
[tuiggeronk en explosies van in de ver-
ite vallende bommen. We hebben de ra
dio aangezet en wisten toen dat het
;Oorlog was. We hoorden van de strijd
om Rotterdam, bij de Grebbelinie en de
Moerdijkbruggen, van Duitse parachu
tisten en te hulp snellende Fransen.
Niemand maakte zich illusies. De situ
atie verslechterde snel. Op Pinkster-
zondag reeds vertrok prinses Juliana
met haar twee kinderen vanuit IJmui-
jden naar Engeland en de dag daarop,
imaandag Pinksteren 13 mei verliet 's
■morgens tien uur koningin Wilhelmina
imet een Engelse torpedojager het land,
j's avonds zeven uur gevolgd door de
[Nederlandse regering, die het gezag had
overgedragen aan generaal Winkel
man. Velen begrepen toen dit besluit
[niet en zagen het als een vlucht, maar
het bleek al heel spoedig een daad van
[grote wijsheid. De Grebbelinie wordt
[doorbroken, maar het duurt de Duit-
;sers te lang. Daarom gaat hun oorlog
jover in terreur: dinsdag 14 mei wordt
Rotterdam door 50 bommenwerpers ge-
[bombardeerd, waarbij 900 doden vallen
^en 26.000 huizen waren verwoest. Ver
der strijden had geen zin en de vol-
igende morgen capituleerde de opper-
|Develhebber. De vijf dagen strijd kost
ten ons 2067 doden en 2860 gewon
den. Onze marine had kans gezien uit
[te wijken naar Engeland.
En toen begon de bezettingstijd. De
■geschiedenis daarvan vult vele dikke
boekdelen. Wie alle aspecten ervan nog
eens wil nagaan, leze de vier omvang
rijke delen van „Onderdrukking en ver-
[2ef." In dit korte artikel noemen we
'slechts een lange reeks namen, die
ieder voor zich een wereld van ge
dachten en herinneringen zullen oproe-
[Pen: Seyss-Inquart, Rauter, Grüne Po-
iizei, Mussert, Rost van Tonningen,
ybeidsdienst. Winterhulp, Landstand,
..ultuurkamer. Oranjehotel, Amersfoort,
iVught, gijzelaars in Haaren en Sint-
Michielsgestel, concentratiekampen Da-
[chau, Buchenwald, Ravensbrück, Maut-
nausen en Bergen-Belsen, Himmeler de
Massamoordenaar, verzetstrijders als
Johannes Post, ondergrondse bladen als
irouw. Parool, Vrij-Nederland, onze
geallieerden: Roosevelt, Churchill, Sta-
I^e Gaiille, beroemde generaals als
iiiisenhower, Montgomery, Bradley, Pat
ron en van. Duitse zijde Rommel, hoog
tepunten: Stalingrad, El Alamein, Tu-
inis, capitulatie van Italië, de invasie in
f iNorraandië; Dolle Dinsdag, slag om
Arnhem, spoorwegstaking, drama van
Putten, razzia's, inundaties ook van
twee derde van Goeree-Overflakkee, de
hongerwinter, Landwacht, de bevrij
ding van Nederland in drie etappes:
van 12 september tot 31 november het
zuiden, van eind maart tot 18 april het
oosten, vrijdagavond 4 mei 1945 de ca
pitulatie, zaterdagmorgen 5 mei de
vlaggen uit!
Op 30 april hadden Hitler en Goeb-
bels zelfmoord gepleegd, het „Duizend
jarig" Rijk van de Pührer stortte in
een na 12 jaar van bestiaal geweld;
het Hitler-regiem had 12 miljoen moor
den op zijn geweten, waarvan 9 mil
joen in de concentratiekampen; 5 6
miljoen daarvan waren Joden, vergast
of op andere wijze omgebracht in
Auschwitz, Treblinka en Theresien-
stadt. Vergeten we ook niet de oorlog
tegen Japan: Indië overweldigd, duizen
den Nederlanders sterven in Jappen
kampen en aan de Birma-weg, maar
in augustus 1945 maken de twee Ame
rikaanse atoombommen een radicaal
einde aan de grootste oorlog aller tij
den.
Onze materiële oorlogsschade bedroeg
elf miljard d.i. een derde van ons he
le vooroorlogse nationale vermogen!
Onze staatsschuld was toegenomen van
7 tot 26 miljoen; van de spoorwegen
was vrijwel niets over; de koopvaar
dijvloot was in tonnage tot op de helft
gedaald. En zo kunnen we door
gaan. Maar we herkregen, Gode zij
dank, onze vrijheid. Ze was echter
duur betaald! Ziehier de tol aan men
senlevens, die ze eiste:
militairen landmacht
3900
Koninklijke Marine
2600
zeelieden ter koopvaardij
1400
slachtoffers bombardementen
20.000
honger en ontbering
16.000
executies
2800
concentratiekampen
22.000
krij gsgevangenen
250
arbeiders in Duitsland
30.000
Jodenvervolging
110.000
daling volksgezondheid
60.000
Totaal plm.
260.000
Dit is in kort bestek datgene, wat we
op 4 en 5 mei gaan gedenken. Moge
wederom grote dankbaarheid jegens
God ons hart vervullen, dat Hij ons,
die dit alles overleefd hebben, spaar
de en gedenken wij met eerbied hen,
die hun leven lieten in de strijd om
onze godsdienstige en staatkundige vrij
heid.
Het Grevelingenbekken kan niet al
leen een belangrqke functie vervullen
in de recreatievoorziening van het Zuid
hollandse deel van de Randstad, door
zqn maat en zijn eigen karakter kan
het gebied uitgroeien tot een recreatie
gebied van nationale betekenis, terwyi
eveneens een druk bezoek uit het bui
ten land mag worden verwacht voor
weekeinde- en vakantierecreatie, speci
aal voor Belgen en Duitsers.
De afdamming van de Grevelingen
zal ongeveer in 1971 een feit zijn. De
Provinciale besturen van Zeeland en
Zuid-Holland zijn thans van plan een
stichting in het leven te roepen, voor
de concretisering van het overleg over
de toekomstige inrichting van het Gre
velingen gebied.
Overleg.
Dit overleg is reeds op gang. Het ob
ject is reeds in studie bij de Deltadienst
van Rijkswaterstaat en bij de Rijks
commissie Inrichting Deltawateren.
Contacten zijn er reeds met provin
ciale diensten. De inrichting en bestem
ming van het gebied zullen moeten wor
den vastgelegd in streek- en bestem
mingsplannen. Belangrijke bestuurlijke
aspecten zitten hieraan voor de bestu
ren van de provincie Zeeland, de ge
meenten op Goeree Overflakkee en de
gemeenten op Schouwen-Duiveland.
Samenwerking.
In het bestuur van de stichting zullen
vertegenwoordigers van deze provincies
en gemeenten zitten. De provincies dra
gen de financiële aansprakelijkheid.
Het doel van de stichting is een een
voudige vorm van samenwerking te
blijven voeren voor de voorbereiding
van een streekplan en de bevordering
van de coördinantie van bestemmings
plannen. Het einddoel van de stichting
zal zijn een bestendiging van de samen
werking. Daarvoor wordt gedacht aan
een gemeenschappelijke regeling.
„De Zwarte Pion", Middelharnis bloei
ende schaakclub is een vereniging die
een steeds betere sier maakt! Het af
gelopen schaakseizoen kwam ze voor
het eerst uit in de eerste klasse van de
Rotterdamse Schaakbond en prompt
werd de Zwarte Pion kampioen.
De Ver. behaalde 10 pimten hetzelfde
puntentotaal werd door Schiedam be
haald, maar de Zwarte Pion had een
beter bordgemiddelde - In hotel Jacobi
te Middelharnis waar de schaakavon-
den worden gehouden is de schaakclub
vrüdagavond bij elkaar geweest ter vie
ring van dit heuglijke feit. Burgemees
ter en wethouders waren eveneens aan
wezig. Aan de beste speler dhr. J. de
Jager en de beste jeugdspeler Q Hoo-
genboom werden door de voorz. van
de vereniging dlrr. J. Boeter de wel
verdiende trofeeën uitgereikt.
„Het volgend seizoen spelen we in de
promotieklas" kondigde dhr. Boeter aan,
nadat hij mededeling had gedaan van
het kampioenschap.
Er bleken in Rotterdam maar 9 tien
tallen die hoger schaken dan de Zwarte
Pion. Dhr. Boeter vond het verheu
gend dat B. W. aanwezig waren
terwijl de schaakclub eigenlijk een „stil
le" vereniging is die weinig naar buiten
treedt. Overgaand tot de prijzenuitrei-
king aan de jeugdkampioen Q Hoo-
genboom uit Dirksland verbond dhr.
Boeter daaraan de wens dat de jeugd -
immers de toekomst! - zal blijven scha
ken en niet zoals het dikwijls voorkomt
met het 18e jaar wegblijft. „In het
schaakspel kun je het hele leven te
rugvinden, je kunt je concentreren, je
leert denken en je leert verliezen" aldus
dhr. Boeter.
Leuk.
„Jaap de Jager komt op alle lijsten
bovenaan terecht" was de overtuiging
van dhr. Boeter. Hij complimenteerde
dhr. de Jager die dikwijls als 2e en 3e
was geëindigd met het behaalde succes.
„We zullen een zware aanval op je
doen" beloofde dhr. Boeter. Ook werd
dank gebracht aan dhr. Jan Koster die
wedstrijdleider en leider van de junio
ren is geweest. Hem werd een geschenk
aangeboden. Ook „Ome Toon", dhr.
A. Visser, de wedstrijdleider van het Ie
tiental werd niet vergeten.
„Je was altijd present op de club, en
je hebt eigenlijk meer verdiend dan dit,
ik hoop dat je ze lekker oprookt" waar
na dhr. Boeter hem een doos sigaren
aanbood.
„Tot het volgend seizoen" beloofde
dhr. Visser.
Na de brug
Burgemeester Hordijk was het er
roerend over eens dat de schaakclub
in stilte zijn weg gaat; de leden zijn
denkers en ze pogen zulke stellingen
in te nemen dat ze de tegenstanders
schaakmat kunnen zetten.
Spr. begreep dat de grote sprong na
de opening van de Haringvlietbrug kon
worden gemaakt. „Voordien was Flak-
kee in zijn ontwikkeling geblokkeerd
door de gebrekkige verbinding en daar
mee werd ook de schaakclub in zijn
ontplooiing geremd".
Na de openstelling van de brug werd
ze opgenomen in de Rotterdamse
Schaakbond.
„Voorheen toen de Veren, enkel op
Flakkee speelde was het steeds dezelfde
top, als je onderling blijft spelen kostte
het moeite over het „dode" punt heen
te komen; nu heeft de Ver. een wijder
perspectief" vond de burgemeester, zelf
enthousiast schaker maar bij gebrek
aan vrije tijd geen lid van de Zwarte
Pion.
Hij hoopte dat de Zwarte Pion maar
één jaar in de promotieklas zal spelen
om daarna weer hoger op te klimmen
waarna zich een nationaal perspectief
zal openen. Dan horen we in plaats
van Donner de naam de Jager of Koese
noemen zo besloot de burgemeester.
De uitslag.
De uitslag laat op de eerste zeven
plaatsen zien:
1. J. de Jager
I8V2 pnt.
23 partijen
2. J. Koster
15 pnt.
21 partijen
3. G. de Jager
141/2 pnt
21 partijen
4. J. Boeter
131/2 pnt.
23 partijen
5. W. Peeman
131/2 pnt.
24 partijen
6. M. Koese
11 pnt.
21 partijen
7. C. Poortvliet
101/2 pnt.
22 partijen
Zoals elders in dit blad vermeld had j.l. vrijdagmorgen in het gemeentehuis te Ooltgensplaat de onderscheiding
plaats van 4 inwoners van de nieuwe gemeente Oostflakkee. Van links naar rechts: dhr. P. Bom te Ooltgensplaat
(zilver); dhr. C. Gebraad te Nieuwe Tonge (goud); burgemeester v. d. Harst; dhr. Jac. de Vos Ooltgensplaat (zilver)
en dhr. C. van Zanten te Achthuizen (brons). Voorts werden op Flakkee onderscheiden:
In alle soberheid heeft j.l, zondagmid
dag ds. Jonkers afscheid genomen van
de Herv. gemeente te Oude Tonge. i.vm.
zijn vertrek naar Otterlo. Ds. nam af
scheid met een predikatie over Psalm
138 8 „De Heere zal het voor mij vol
einden; Uwe goedertierenheid Heere is
in eeuwigheid; en laat niet varen- de
werken Uwer handen. Voor de dienst,
die in het nog niet geheel voltooide
kerkgebouw werd gehouden bestond
grote belangstelling. Op verzoek van
ds. Jonkers werden slechts twee toe
spraken gehouden. Ds. Jonkers besloot
zijn ambtsperiode te Oude Tonge met
de woorden: Soli Deo Gloria".
Predikatie
Ds. herinnerde eraan dat hij 7 jaar
geleden intrede had gedaan met Ps.
122; nu zou hij afscheid nemen met Ps.
138. Terugziend leek het ds. toe dat de
voorbije 7 jaren niet meer dan één dag
omvatten. Aan het eind kon en mocht
slechts één ding worden gedaan, n.l.
de Heere te danken op een wijze zoals
Ps. 138 laat zien. Dat danken mag geen
formaliteit zijn, het moet een echte
geloofszaak zijn. David prijst zijn God;
het is zijn één en al, hij noemt Zijn
Naam niet eens, hij begint zijn Psalm
met „U" en ieder moet het begrijpen
dat hij de Heere zijn God bedoelt.
David dankte en looft Hem omdat
Hij zijn gebed verhoorde. Hij gaf hem
ruimte in de moeite en de nood van
zijn léVen. „Wat is samengevat in het
laatste akkoord wijst ons de weg hoe
we afscheid dienen te nemen" aldus ds.
Jonkers.
De Heere zal het voleinden; daar
spreekt God dat Hij de voltooiing zal
maken maar ds. stelde de vraag: „Wat"
zal God voleinden, zal Hij afmaken vvat
de gelovige mens begonnen is of zal
God de allerlaatste vervulling brengen
van wat Hij is aangevangen.
Ds. wilde het slotaccoord van Ps. 138
dik onderstrepen; nu gaat een dienaar
heen, niet al het werk is af, veel is nog
ongedaan gebleven. Nooit maakt God
je dat zo pijnlijk bewust als wanneer
je weggaat" verzekerde ds. Er is veel
niet gedaan wat wij wel hadden moe
ten doen, er is veel verknoeid wat niet
meer goed te maken is. Ds. vond de
kerk in restauratie een concreet voor
beeld van het onvoltoode, de kerk
wordt mooi en nu ga ik heen, niet om
dat ik zo graag wilde maar omdat God
Dhr. J. Boeter (rechts) overhandigt de prijzen aan dhr. J. de Jager (midden)
en Q. Hoogenboom (rechts).
me een ander arbeidsveld heeft gewe
zen.
Ds. vond het „goedkoop" te zeggen:
„Nu zal God het werk afmaken"; de
tekst spreekt dieper. Het is de Heere,
de Verbondsgod die wij werkelijk ken
nen door het kruis en de opstanding
van Jezus Christus, die het zal volein
digen. Op Golgotha klonk het „het is
volbracht", dat is de voleinding waar
het de kerk van God om gaat.
In de tekst staat letterlijk: mij be
dekkend. Zo voleindigt God dat Hij de
schulden bedekt en wij mogen ons ver
trouwen stellen op het volkomen heil
dat Hij in Jezus Christus schenkt.
„Weet u wat het is van de vergeving
te leven en te weten wat vergeven is"
vroeg ds. Verwacht u het daarvan en
pleit u daarop? De Psalm bevat ook
lofprijzingen; de zanger spreekt van
hart tot hart en hij roemt Gods goe
dertierenheid. De kern van Zijn goe
dertierenheid is de trouw. Zijn trouw
gaat over dood en graf heen. Met bij
zondere nadruk wilde ds. Gods trouw
met predikant en gemeente prijzen.
Ieder jaar weer tijdens de herdenking
van de ramp van febr. 1953 had ds.
erop gewezen dat God de mens de on
vanzelfsprekende van het leven onder
het oog heeft gebracht. Het zijn de
goedertierenheden des Heeren dat wij
nog niet vernield zijn. Hebt ,u misbruik
of gebriuk gemaakt van Gods goeder
tierenheid? De vroeging van verlorenen
is daarom zo groot en diep omdat ze
beseffen wat het is zich te hebben
afgemaakt van een goedertierenheid.
Ds. had in zijn ambtstijd te Oude Ton
ge veel meer dan 100 begrafenissen ge
leid; er zijn er geweest die pleitten
op Gods goedertierenheid maar bij ve
len was dat niet te vinden. Ook bij
het sluiten van huwelijken, het doen
van belijdenis en het aanzitten aan het
HeUig Avondmaal is er te veel gelet
op wat „zij" er van dachten. Ds. wees
erop dat ook het gebed een aspect van
dankbaarheid is; dank uit zich niet en
kel in lofprijzen, ook in het gebed. Het
echte geloof is is God houden aan
Zijn geloften en Hem bidden om de
vervulling daarvan en pleiten op Zijn
trouw. De werken Zijner handen zijn
niet de werken van mijn handen, die
moeten soms worden afgebroken, dat
doet pijn en snijdt diep. Hij zal Zijn
werk niet laten liggen, wij kunnen er
alleen maar ootmoedig om bidden, de
dankbaarheid bestaat immers niet uit
grote gebaren. Als wij werkelijk bid
den bij dit afscheid dan betekent dat
dat Hij al met ons begonnen is, het is
de Heilige Geest Die ons dit bidden
leert en het doet uitlopen op het slot:
Soli Deo Gloria. Ds. besloot met de
woorden: Hem zij de ere, nu en tot in
Eeuwigheid."
Na het zingen van Ps. 138 4 be
tuigde ds. zijn erkentelijkheid voor de
aanwezigheid en de belangstelling van
b. en w., collega predikanten, verte
genwoordigers van de kerkeraden ook
uit zijn nieuwe gemeente enz. Op ver
zoek van ds. Jonkers werden geen uit
gebreide toespraken gehouden. Enkel
spraken ds. Exalto namens de classis
Brielle en de Ring Sommelsdijk en de
ouderling dhr. J. W. Schaap.
(Vervolg pag. 4)
DIRKSLAND
Beroepen. Bij de Herv. Kerk alhier
is beroepen (2e predikantsplaats) ds. J.
den Hoed te Wijk bij Heusden (N.Br.)
OOLTGENSPLAAT
Bejaardenmiddag. Woensdag 4 mei
a.s. des nam. 2.30 uur zal in „Elthato"
de maandelijkse bejaardensamenkomst
gehoden worden.
Dhr. D. LEYDENS, Melissant.
D.ir. A. PEEKSTOK, Sommelsdijk.
Dhr. J. BLOK, Middelharnis.
Verslag van de uitreiking is elders in
dit blad opgenomen.
