KindthAa-ehpt
S.G.P. fractie stemt tegen subsidie
t.b.v. Instuifavonden
r'
in
Zeventig jaar geleden gaf
Wilnelm Conraa Röntgen
de mensneid
een stralend geschenk
ORQEL
ANK
Zn.
RAAD OOLTGENSPLAAT
.advendo' Ooltgensplaat naar ziekenhuis en rusthuis
Een bankrekening
Op vitaminen
^♦♦♦♦1
3e blad
Donderdag 23 december 1965
No. 3448
int
Ikeleii
Filmvertoning oorzaalc van tekort
KERSTIVIIS
NEEiVI EEN
GAST
AAN TAFEL
DOOR UW
BIJDRAGE
TE STORTEN
OP GIRO
645300
NOVIB
DEN HAAG
H.V.SUVENBURG'SBaNK
V
1961
532
IWel
of
loor
lenst
men
PEN.
rende de
fze show-
ider vai
luft bied
van or
driemaal
|e. ste
3 ave met
Imaten op
1 33 regis-
Jaar wens
|ing*ver
speling
|n enfiuis-
ling, dus
3or i<ieine
Dieet, incl
•IDEL
bfoon 2172
■nis
JTTEN
lelef. 2637
INIS
[jrstr. 3-5
2-24
|endijk41
)NING,
ITEKK-
In korte tqd heeft de raad van Oolt-
gensplaat in de j.l. dinsdagavond ge
houden raadsvergadering die in het te
ken stond van „het afscheid" de te be
handelen agenda afgewerkt. O.m. werd
voorgesteld een subsidie van f 350,
toe te kennen aan de Stichting 't Cen
trum die het z.g. Instuifwerk organi
seert. De Stichting heeft zelf 700,— bö
cengebracht. Het bezwaar kwam van de
zijde van de S.G.P. fractie, de heren
Leijdens en van Dam. De heer Leydens
wis van mening dat het tekort is ont
staan door de vertoning van films. Spr.
wist dat dit door vele ouders niet op
prijs wordt gesteld en hij kwam tot de
conclusie dat wanneer de kosten van het
vertonen van de films kon worden afge
trokken er geen subsidie nodig zou za"n
ot dat het bedrag zeker veel lager zou
zijn.
Weth. de Vos die voorzitter van het
bestuur van 't Centrum is wees op de
verdienste van de Instuifavonden waar
door de jeugd van straat wordt gehou
den. Op straat zijn ze niet te contro
leren en op de Instuifavonden gaat het
ordelijk toe. Ook het hoofd van Politie
vindt dat de Instuifavonden volkomen
aan hun doel beantwoorden" aldus de
heer de Vos. Hij vroeg de heer Leijdens
de te vertonen films eens te komen be
kijken. „U weet dan wat er gebeurt ter
wijl u het nu maar van horen zeggen
weet".
De heer Leijdens zei het grote nut zo
als dat door de heer weth. de Vos was
geschuierd niet in te zien. Hij hield het
erbij dat het tekort is ontstaan door het
vertonen van de films. Spreker zei niet
in het minst behoefte te gevoelen de
films te zien evenmin als weth. de Vos
behoefte heeft op plaatsen te komen
waar ik verschijn", zo stelde hij.
Weth. de Vos wierp tegen dat de
filmavonden zichzelf bedruipen.
Bij stemming over het voorstel stem
den de heren van Dam en Leijdens te
gen.
Besloten werd 1000,te voteren als
voorschot, c.q. als startkapitaal voor de
onlangs opgerichte „Stichting Bejaar
denhulp Ooltgensplaat". Deze stichting
heeft ten doel de nodige diensten te ver
lenen aan de bejaarden, zoals b.v. het
verstrekken van warme maaltijden en
hulpverlening bij hulpbehoevende be
jaarden. (Als hoofdleidster is onlangs
mevr. IJspeert Heida te Aalsmeer be
noemd). Aan deze stichting wordt deel
genomen door de gemeente voor 4/12
van de kosten; de instelling voor Maat
schappelijk culturele zorg voor 4/12 van
de kosten; de Ned. Herv. kerk voor 3/12
van de kosten en de Geref. kerk voor
1/12 van de kosten.
Voor het aanschaffen van hulpmid
delen heeft het bestuur van de Chr.
Nat. kleuterschool een bedrag van 659.15
gevraagd. Na overleg met de inspek-
trice is dit bedrag teruggebracht op
rond 600,—.
Aankoop grond
Van de heer Joh. Korteweg werd
een perceeltje grond aangekocht groot
20 ca. voor 100,teneinde terplaatse
(Langeweg) het trottoir te kunnen ver
breden. Voor woningbouw in het Plan
Langeweg-Noord werd van de erven J.
C. de Ruiter een perceeltje grond aan
gekocht, groot 10.97 are voor de prijs
van 2194,—.
Centrale verwarming
Het hoofd van de O.L. school no. I
heeft verzocht om in zijn woning cen
trale verwarming aan te leggen. De kos
ten hiervan bedragen 14.040,Bij
normale afschrijving brengt dit gedu
rende 15 jaren een jaarlijkse last voor
de gemeente met zich mede van
1450,—. Het lijkt b. en w. billijk om de
helft van deze jaarlijkse last ten bate
van de huurder te brengen in de vorm
van een huurverhoging. De huurder
gaat hiermede akoord. Aangezien b. en
w. dit de enige methode lijkt om dit
grote huis behoorlijk te verwarmen,
stelden zij voor een bedrag van als bo
vengenoemd te voteren voor de aanleg
van deze verwarming en de huur van
deze woning met f 725,per jaar te
verhogen. De raad ging accoord.
Expeditiestraatje
Het ligt in de bedoeling achter het z.g.
winkelcentrum een expeditiestraatje
aan te leggen voor de aldaar te vestigen
bedrijven. Abusievelijk is echter de
grond achter het perceel van de heer P.
de Vos aan de P. Biggestraat in de ge
hele diepte aan hem verkocht, welke
grond naar voorstel van b. en w. voor
dezelfde prijs van de heer de Vos werd
teruggekocht.
Bouw- en woningtoezicht
Het is bekend dat het Bouw- en Wo
ningtoezicht en de leiding van de Dienst
Gemeentewerken thans berust op een
gemeenschapelijke regeling met de ge
meenten Stad aan 't Haringvliet en Den
Bommel. In de nieuwe gemeente Oost-
Flakkee bestaat hieraan geen behoefte
meer daar deze gemeente groot genoeg
is om zelf een gemeente-architekt of
opzichters in dienst te hebben. Het is
daarom gewenst deze gemeenschappe
lijke regeling met ingang van 1 jan.
Nederlandse Organisatie voor
Internationale Bijstand
Beste meisjes en jongens!
Dit wordt het laatste raadsel van het
jaar. Op oudejaar zal er ook een krant
uitkomen, als alles goed gaat, maar
daar zal dan geen raadsel in te vinden
zijn; misschien wel een kinderhoekje.
Jullie hebben dan goed de tijd om het
werk nog in dit jaar in te zenden. Dat
weten jullie dan alvast.
En hier is dan het laatste
DECEMBERRAADSEL 4:
1. XXXXXXXXX
2. X
3. X
4. X
5. X
6. X
7. X
8. X
9. X
1. Een naam die met de Kerstdagen
veel wordt genoemd. 2. Afstammelin-'
gen van Ezau. 3. Maria, de moeder van
Jezus, was getrouwd met een
4. Naam voor de Heere Jezus; wordt
omschreven in Psalm 118. 5. Bijbelboek
van Mozes. 6. Schoonvader van een
vrouw, uit het geslacht van Christus.
7. Looft God in Zijn looft Hem
in het uitspansel Zijner sterkte. 8. Blij
de Boodschap. 9. Afstammelingen van
IVIoab.
Zoals gewoonlijk komen op de kruis-
jeslijnen dezelfde woorden.
BRIEVEN.
Piet van K. Ouddorp. Hoe gaat het
met het figuurzagen? Breek je veel
zaagjes of gaat het nogal? Toen je
schreef, had je een paard en een veu
len uitgezaagd. Ik denk, dat je nu het
paard al voor de wagen kan spannen.
Of moet het bij het veulen in de weide
blijven? Nu moest je dadelijk na school
tijd aan het schrijven. Een beetje vroe
ger de volgende keer, hoor!
Aad van D. Zoetermeer. Het was nog
wel meer dan tien aan de kust. Maar
jullie wonen een eind het land in. Toch
was het in het binnenland ook danig
storm. Je raadsel zal ik volgend jaar
wel kunnen gebruiken, als ik gezond
mag blijven. Het lijkt ver weg, als ik
volgend jaar zeg, maar het is vlakbij
gekomen, nietwaar?
Thea N. Dirksland. Ik ben wel be
nieuwd naar je volgende brief, want
daar zou je in vertellen hoe alles ver
lopen is. Het is wel een beetje geheim
zinnig met al die briefjes: je weet van
elkander niets af natuurlijk. Gaat het
met je moeder al een beetje? Ik hoop
het. Jullie kunnen best de brieven in
één enveloppe doen.
René van D. Zoetermeer. Het is een
beetje feest als Lenie met Anja komt,
hè? Hoe ging het toen Nel moest op
passen? Heeft ze goed juffrouw ge
speeld? Ze heeft jou toch niet op het
bord moeten zetten? Is nu de echte
juffrouw er al?
Ineke R. Rotterdam. Fijn, dat je de
prijs zo prachtig vindt. Ja, dat zal
mooi staan op het nieuwe kamertje.
Nog hartelijk gefeliciteerd met je ver
jaardag. Het is wel wat laat, maar dat
hindert niet, hè? Dat zal toch wel mooi
geweest zijn: vertellen over Amerika
en dan nog dia's over Oostenrijk!
JVel van D. Zoetermeer. Ja, dat zal
zowat wel half de dertig jaar geleden
zijn, toen ik je moeder bezocht. Die
was toen net zo oud ongeveer als jij nu
bent. Waar blijft de tijd, hè? Dat zeg
jij niet, maar dat zal je moeder wel
zeggen of denken. Je schrijft het tele
foonnummer er steeds bij; ik zal je nog
eens onverwachts moeten opbellen.
Willy de K. Herkingen. Jammer dat
je brief geen oplossingen bevatte. Het
was niet de schuld van je moeder; die
had er wel aan gedacht. Toch heel goed
dat je schreef. Nog maar één keer met
de bus geweest? Dan zijn jullie flinke
meiden, jij en Aja. Gezondheidsleer is
een mooi vak en heel belangrijk. Is de
doos al klaar? Fijn, dat Hans het naar
zijn ziin heeft.
Jantje H. Ouddorp. Als de broertjes
op de vloer met auto's en tractors spe
len, zullen ze jou zeker niet storen als
je schrijft. Nee, ik kan al die brieven
niet bewaren. Stel je voor, het zou wel
een stapel worden, zo hoog als de vuur
toren van Ouddorp. Maar de antwoor
den uit de krant bewaren, dat is leuk
voor je; vooral voor later. Dat doen
trouwens meer kinderen.
Henk van R. Melissant. Nee, op je
verjaardag kon je niet wachten. Nog
hartelijk gefeliciteerd. Ik heb al die
foto's in de krant goed bekeken. Ik zou
je vader niet gekend hebben; ik heb
van hem een foto, toen hij ongeveer
een jaar of tien was. Dan is er wel een
beetje verandering gekomen. Dat snap
je wel.
Magda N. Sommelsdijk. Je zuster was
mooi gekleed, maar ik merk wel, dat
jullie ook keurig waren, met die don
kerblauwe fluwelen jurken. Dus jij hebt
liever de zomer dan de winter? Nou,
dan ben je net als ik. De lente is heel
mooi. Laten we maar moed houden: de
dagen gaan straks weer lengen.
Leentje H. Ouddorp. Ja, het was hoog
tijd, maar toch kwam je brief niet te
Iaat gelukkig. Als je dit leest, ben je
net jarig, denk ik. Hartelijk gefelici
teerd, hoor! Het is een mooie tijd om
jarig te zijn: de vakantie is begonnen!
En de feestdagen breken aan!
Jan P. Middelburg. Je hebt dus een
beetje vlug geschreven, om vóór het
eten begon nog klaar te zijn? Toch ziet
het er niet slecht uit. Je vindt het mis-
schijnen wel dom van me, maar ik kan
de tafels van 17 en 18 ook niet. Ik re
ken het altijd maar uit. Van de pro
vincie Friesland weet ik nog wel zo'n
beetje uit school. Het is een vlak land,
met veel water, vooral in de weken,
die achter ons liggen.
Magda P. Den Bommel. Leuk, om nog
een kaart van meester O. te krijgen. Hij
is jou nog niet vergeten. Wat groeit
Rini voorspoedig op! Als het zo door
blijft gaan, zal hij wel alléén lopen als
hij een jaar oud wordt. Dat deed jij
immers ook? Of heb ik een verkeerde
voorhanden? Ja, hoe verder je met het
orgelspel gaat, des te ingewikkelder
wordt het, moier en moeilijker.
Kees Z. Nieuwe-Tonge. Het is een
lange brief geworden. Kees! Je had
blijkbaar veel tijd. Geen wonder, want
de verwarming was immers kapot. Was
het euvel gauw verholpen? Ga jij nooit
mee zwemmen? Is het niet verplicht?
Ben je al klaar met het eigengemaakt
raadsel? Ik blijf in afwachting. Volgen
de keer zal je ook stof genoeg hebben
om te schrijven, als je gezond bent:
over het rapport, het kerstfeest en wat
niet al!
Adriana P. Middelburg. Brieven-schrij-
ven is toch niet zo'n moeilijk werk? Je
begint maar te vertellen wat je beleefd
hebt en wat je zou zeggen als je bij me
op visite was. Je hebt nu zelf gezien
hoeveel je kan zeggen van het storm
weer. Er is een heel opstel te schrijven
over de storm. Tot volgende keer, Adri
ana!
Jan de V. Vrouwenpolder. Het is weer
dik in orde. Jan! En goed op tijd. Ik
denk, dat je zit uit te blazen van de
repetities op school. Of krijgen jullie
die niet veel? Dat zal toch wel, want
ze hebben jou toch ook een rapport
moeten geven. Hoe was dat?
hoesje N. Dirksland. Is het een leuke
middag geworden? En hoe is het met je
verlanglijstje afgelopen? Hebben ze met
je wensen rekening gehouden? Het eer
ste wat je neerschreef was de moeite
waard. Heb je dat soms gekregen? Dan
zie ik dat volgende keer wel.
Truus O. Domburg. Over die zang
avond in Vlissingen heb ik gelezen. Dus
jij was daar ook aanwezig? Ik wist niet
dat je buurman een kroonjaar had. Als
ik het had geweten, had ik zeker een
kaart gepost. Was hij blij met de boe-
kenbon? Weet je welk boek hij gekocht
heeft? Je mag natuurlijk niet alles vra
gen; dat staat onbeleefd.
Jan de B. Geldermalsen. Is de bouw
plaat klaar gekomen? Die zal mei mooi
zijn. Is tante al in haar andere woning?
Dat is fijn, zo dicht bij jouw school. Ik
merk dat het met de blokfluit en het
orgel goed naar wens gaat. Na die bes
en fis zullen nog wel meerdere noten
geleerd moeten worden.
Rien K. Sommelsdijk. Die vier repe
tities waren buitengewoon. Is dat zo
gebleven? Dat kan haast niet. Al had
je iets anders gekregen dan je had ge
dacht, het is toch ook mooi, hè? En
hoe vond je de prijs?
Toos de Ff. Zwijndrecht. Zit je altijd
tot half tien te leren? Dan blijft er niet
veel over om te raadselen. Toch flink,
dat je nog mee kan blijven doen. Maar
altijd het schoolwerk vóór laten gaan,
hoor! Eén punt achteruit is niet zo erg.
Leo K. Sommelsdijk. Nee, ik ken het
bingospel niet. Ik heb geen kleine kin
deren meer, dus weet ik van spelen
weinig af. Gaat het goed met het ver
grootglas? Wat heb je al veel post
zegels!
Lenie D. Zoutelande. Eén letter mis,
is niet zo erg. Heb jij de mazelen ook
nog gehad? Xn de regel gaat het rond
in het huisgezin. Heb je op de boule
vard gestaan toen het zo stormde? Dat
is een indrukwekkend gezicht. Ik zal
die mevrouw voor je bedanken, hoor!
Onbekende mevrouw uit Lisse. Heel
hartelijk bedankt voor de doos vol lu
cifersmerken van Lenie uit Zoutelande!
Allemaal de hartelijke groeten. Denkt
om inzenden! Een prettige vakantie!
OOM KO.
1966 te beëindigen. De raad ging met
het voorstel hiertoe accoord.
Op 14 sept. j.l. werd door de raad het
besluit genomen om het hebben van
varkens en rundermesterijen in kom
van de gemeente te verbieden. Van dit
verbod zou ontheffing kunnen worden
verleend door b. en w. Gedeputeerde
Staten maken hiertegen bezwaar en
willen zien dat de belanghebbenden te-
geen een beslissing van b. en w. beroep
kunnen instellen bij de raad. B. en w.
stellen derhalve voor deze correctie aan
te brengen en daartoe het aan de Raad
overgelegde besluit te aanvaarden,
waarmee de raad instemde. Mej. A.
Remus, adjunct-commies A ter sekreta-
rie werd met ingang van 1 januari 1966
benoemd als ambtenaar van de bur-
gelijke stand. Per genoemde datum zal
zij mede worden belast met werkzaam
heden betreffende de burgelij ke stand.
„Dat vinden wij nu eens ontzettend
aardig dat „Advendo" uit Ooltgensplaat
onze zieken en bejaarden niet vergeten
en naar Dirksland en Sommelsdijk zijn
gekomen om door zang en muziek de
patiënten en inwoners te verrassen", al
dus spraken de directrices van het zie
kenhuis te Dirksland en het rusthuis
„De Goede Ree" te Sommelsdijk, j.l.
maandagavond toen de Zangver. „Ad
vendo" er met een bus op uittrok en
door zang etc. het kerstgebeuren dicht
bij deze mensen bracht.
De opmerking werd gemaakt, dat het
dikwijls wordt beloofd maar dat een
enkele vereniging, waaronder „Adven
do", de belofte maar nakomt. Men prees
deze zangvereniging voor haar vooruit
strevendheid.
Om 6 uur vertrok de bus met dames
en heren onder leiding van de dirigent
dhr. J. V. d. Heuvel. Eerst ging het naar
„De Goede Ree", toen naar het zieken
huis. In de hal van beide gebouwen
werden vele mooie (kerst)liederen ge
zongen, waarbij ook samenzang met de
patiënten en in het rusthuiis met de be
jaarden plaats had. Te Dirksland werd
een en ander door de microfoon uitge
zonden en op de band opgenomen.
In het rusthuis werden de vier al
daar verblijvende Platenaren een bakje
fruit aangeboden. Ze waren er ontroerd
van. In beide gebouwen werden de le
den van „Advendo" koffie aangeboden.
Op hun beurt hadden zij het ook een
fijne avond gevonden en waren dank
baar dat men ook iets voor de zieken en
bejaarden heeft mogen doen. Om half-
tien keerde de groep voldaan terug.
„Jetzt kann der Teufel losgehen", zegt
op een decemberavond, nu zeventig
jaar geleden, Wilhelm Conrad Röntgen
tegen zijn vrouw als hij fel een streep
zet onder een ruim tien pagina's tellend
artikel over de „Sitzungsberichte der
Physikalisch Medicinischen Gesellschaft
zu Würzburg." Hij weet dat hij met zijn
bijdrage „Veber eine neue Art von
Strahlen" met één slag wereldberoemd
is geworden, maar hij realiseert zich
ook dat zijn ontdekking niet alleen op
medisch-diagnostisch gebied, maar ook
in de techniek kan worden toegepast.
Zijn nauwelijks te schatten verdien
sten worden gehonoreerd met de Nobel
prijs, die hem in 1901 als eerste natuur
kundige wordt toegekend. Als hem ech
ter verheffing in de adelstand wordt
aangeboden weigert hij, want alleen
zijn wetenschappelijke onderzoekingen,
zijn familie en zijn liefde voor de na
tuur kent hij waarde toe. Hij blijft een
in zichzlf gekeerd man, die in 1923 in
München eenzaam overlijdt, terwijl we
tenschappelijke onderzoekers koorts
achtig bezig blijven met het zoeken
naar de oplossing van de problemen,
die Röntgens ontdekking met zich heb
ben meegebracht.
Wie was Röntgen en waarvoor wordt
de naar hem genoemde straling toege
past?
Wilhelm Conrad Röntgen, in 1845 te
Lennep in Duitsland geboren, was de
zoon van een rijke koopman. Hij be
zocht een gymnasium in Utrecht en
studeerde later in Zurich, waar hij ma
chinebouwer werd. Het was de bedoe
ling dat hij als assistent van professor
Kundt aan de universiteit van Würz
burg zou gaan werken, maar de benoe
ming bleef uit omdat men hem niet
bekwaam genoeg achttte. Toch koos die
universiteit hem énige jaren daarna als
leider van haar laboratorium. Röntgen
was inmiddels natuurkundige gewor
den en had zich als fysicus, die zich be
zig hield met de bestudering van het
gedrag van de katodestralen, naam ver
worven. Hij was vijftig jaar oud toen
hij zijn grote ontdekking deed.
Spelen met spanningen.
Als hij op een avond in november
1895 in zijn laboratorium komt is het
slechts zijn bedoeling in de Crookse
buis een glazen buis met sterk ver
dunde lucht katodestralen op te wek
ken. Die buis, een lichtdicht foudraal
van zwart karton eroverheen, staat op
zijn tafel, waarop hij behalve een
scherm met kristallen bariumplatina-
cyanuur ook wat fotografische platen
in lichtdichte cassettes vindt. Wat
scherm en platen er doen weet Röntgen
niet. Ze hebben in ieder geval niets
met zijn werk van dit ogenblik te ma
ken. Hij gaat aan de slag; hij speelt
wat met hoge spanningen, steeds hogere
spanningen in die glazen buis, totdat
hij, opkijkend van het papier waarop
hij berekeningen maakt, plotseling een
zwakke lichtglans op het scherm ziet.
Er gaan blijkbaar lichtstralen van de
buis uit naar het scherm, dwars door
het kartonnen foudraal heen. Dat moet
dan wel een heel bijzondere soort stra
len zijn. Hij zet een boek van duizend
bladzijden tussen buis en scherm: het
licht verdwijnt niet.
Hij maakt een dennehouten plank los
uit een kast en houdt die tussen buis
en scherm: het licht verdwijnt niet.
Hij neemt houtblokken weg bij het
haardvuur en plaatst ook die tussen
buis en scherm: het licht verdwijnt niet.
Dan komt zijn hand tussen buis en
scherm: hij ziet de schaduw van het
vlees en de beenderen.
Zijn oog valt op de filmcassettes. Hij
opent ze, ontwikkelt de platen: ze zijn
belicht.
Het is Röntgen duidelijk dat hij te
maken heeft met een onbekende, zich
rechtlijnig voortplantende straling, die
door tal van stoffen die ondoorzichtig
zijn, zelfs door metalen, heendringt en
een fotografische en fluorescerende
werking heeft. Met feilloze zekerheid
herkent hij er vrijwel alle eigenschap
pen van en als hij zijn bevindingen pu
bliceert verbaast hij de hele wereld.
Nadelige gevolgen.
Reeds enige maanden later vindt de
buis van Röntgen zijn weg naar de
praktijk. Eerst zijn het de beunhazen
van allerlei schoonheidsinstituten die er
zich meester van maken, spoedig naar-
na wordt zij echter op nuttiger manier
toegepast. Artsen en fysici zijn het er
over eens dat de straling kan worden
gebruikt bij het onderzoek aan het
menselijk lichaam. Maar als dat ook
werkelijk gebeurt, blijven de nadelige
gevolgen niet uit. Men weet nog niet
dat de werking der röntgenstralen de
weefsels van het menselijk lichaam kan
beschadigen.
Wilhelm Conrad
Róntgen, 1845 te
Lennep geboren,
ontdekte in 1895
de naar hem ge
noemde stralen.
Hij kreeg in 1901
de Nobelprijs en
overleed in 1923.
Tal van wetenschappelijke onderzoe
kers en artsen waren die eerste jaren
het slachtoffer van róntgenverbranding.
De namen van 197 van deze pioniers
staan gebeiteld in een gedenkteken in
de tuin van het Sankt Georg Zieken
huis te Hamburg: „Sie waren helden-
mütige Wegbereiter für eine erfolgrei-
che und gefahrlose Anwendung der
Róntgenstrahlen in der Heilkunde."
Maar na ongeveer twintig jaar is er
een buis die wordt afgeschermd en stap
voor stap gaat het in de richting van
het bedrijfszekere róntgenapparaat.
Belangrijke rol voor Nederland
In die tijd gaat ook Nederland een
belangrijke rol in deze ontwikkelink
spelen. Want als in 1914 de eerste we
reldoorlog uitbreekt en Nederland zijn
grenzen naar industrielanden als Enge
land, Duitsland en Amerika sluiten
moet, komen de Nederlandse róntgeno-
logen met hun defecte buizen naar Phi
lips in Eindhoven. Daar heeft men er
nog geen enkele ervaring mee, maar het
is een duidelijke zaak dat de helpende
hand geboden moet worden. Zo verdiept
men er zich in een kersvers probleem,
met als gelukkig gevolg dat de gerepa
reerde buizen later beter bleken te zijn
dan ze ooit zijn geweest. Vandaar ook
dat Philips verder gaat en in 1922 een
aparte groep in het leven roept, die
sindsdien is uitgegroeid tot een moder
ne industrie.
Het eerste belangrijke succes wordt
geboekt in 1923. In dat jaar het jaar
waarin Róntgen overleed kwam Phi
lips met een buis, die op een kleine o-
pening na, waardoorheen de straling
naar buiten kon treden, geheel was af
geschermd door róntgenabsorberend
chroomijzer, vastgesmolten aan het glas
de metalix. Het stralengevaar was daar
mee tot een minimum gereduceerd.
Er bleven overigens nog tal van pro
blemen onopgelost. Daar was b.v. het
gevaar voor hoogspanning, dat Philips
echter, op het Internationaal Róntgen-
congres in 1928 in Stockholm, voor goed
naar het verleden verwees door de in
troductie van een stralingsbeveiligd
draagbaar diagnostiekapparaat, waar
van alle hoogspanningvoerende delen
in geaarde metalen omhulling waren
weggewerkt. Toen bovendien het jaar
daarop een buis werd gelanceerd, de ro
talix, die tien maal zo hoog belast kon
worden als de tot dan gebruikelijke,
werd een aanzienlijke verbetering in
de scherpte van het róntgenbeeld be
reikt en kon men in Eindhoven zeggen
dat de fundamenten waren gelegd voor
een róntgenindustrie, die met succes
aan verdere activiteiten kon bouwen.
Hoog tempo
Er kwam een stroom van diagnostiek
apparaten en toestellen voor therapeu
tische doeleinden, er kwamen installa
ties waarmee in hoog tempo fotografi
sche róntgenopnamen konden worden
gemaakt, er werd gestart met de fabri
cage van statieven.
Aandacht werd ook besteed aan klei
ne gemakkelijk te vervoeren en een
voudig te bedienen apparaten voor tand
artsen, longspecialisten en chirurgen,
waardoor röntgenonderzoek op scholen
fabrieken, bij patiënten thuis of op de
ziekenzaal mogelijk werd.
Gaf de eerste wereldoorlog aanleiding
tot het ontstaan van de róntgenactivi-
teit in Nederland, tijdens de tweede we
reldoorlog kwam deze activiteit goed
deels stil te liggen. Wel slaagde men er
nog bijtijds in bekwame vaklieden met
voldoende onderdelen naar Engeland te
sturen, om daar een kleine buizen- en
apparatenfabricage ter hand te nemen,
maar in eigen land werden voorlopig
geen nieuwe typen meer op de markt
gebracht.
Nieuwe hoogtepunten
Als de wereldbrand is uitgewoed breekt
een tijdperk van nieuwe hoogtepunten
aan.
Dank zij de röntgenbeeldversterker
kunnen films worden gemaakt van be
wegende delen in het menselijk lichaam
wat de medici de gelegenheid biedt de
voortbeweging van het bloed in hart en
vaten, en de functies van maag en in
gewanden nauwkeurig te bestuderen.
Met behulp van lineaire versnellers
kan röntgenstraling tot een energie van
van vijftien MeV*) worden opgewerkt,
wat nodig is wanneer bijvoorbeeld door
beenderen heen moet worden bestraald.
Door steeds geraffineerder statiefcon
structies kan een patiënt in elke ge
wenste stand bestraald of doorgelicht
worden.
De enorme betekenis van de ontdek
king, die Wilhelm Conrad Róntgen ze
ventig jaar geleden deed, spreekt dui
delijk in de talrijke toepassingen in de
diagnostiek, de therapie en in het ma
teriaalonderzoek. Want ook in nauwe
lijks te tellen takken van industrie zijn
de röntgenstralen immers een onmis
baar hulpmiddel geworden bij de con
trole op het eindproduct. In machine-
en vliegtuigfabrieken, in de levensmid
delenbranche en in de elektrotechniek,
op scheepswerven en in laboratoria heb
ben zij een niet te vervangen plaats ge
kregen.
Is geen luxe meer maar
biedt vele voordelen.
Gaarne verstrekken wt) nadere
inlichtingen
Mlddelhamis Sonunelsdyk
Kade 5 - Tel. (01870) 2268
MeV Mega electron Volt
Dit artikel is met toestemming o-
vergenomen uit Protestantse Ge
zondheidszorg)
kom het aan.
Neem
WED. KURVINK'S LEVERTRAAN
DROGISTERIJ EN FOTOHANDEL
OUDDORP
HERKINGEN
De no.'s van de uitslag verloting
P.V. „De Luchtbode" zijn als volgt:
183, 541, 600, 542, 691, 434, 545, 643,
350, 653, 453, 538, 267, 521, 530, 362,
403, 517, 367, 470, 244, 614, 519, 176,
476, 338, 165, 660, 440.
Prijzen af te halen bij M. Huizer,
Molendijk 33.
OUDE TONGE
Gevonden en verloren voorwerpen.
Gevonden: lederen handschoen (rechts);
een paar kinderhandschoentjes (grijs);
gummi handschoen; dames portemon
nee (rood); kinderzakdoekje en kinder-
want je (geel).
Verloren.; rechter handschoen (zwart);
pantoffels (zwart/wit); dames portemon
nee; jongens jasje (groen); ketting (hals-)
kindermaillot; damesfiets.
Inlichtingen: Groepsbureau Rijkspoli
tie, Voorstraat 6, Oude-Tonge, dagelijks
ttussen 912 en 1417 uur.