EllMIDEn-niEUWS
Dhr. T. P. Hut nam afscheid als
directeur R.H.B.S.
Nieuws
Twee pet. ineens
voor bejaarden
en weduwen
J>e Bruid van
lichokland
Portretten - pasfoto's - reportages
Auto in de Staakweg
over de kop
Een oeroud gebruik
Protest van
Protestants Nederland
Fotografie J. Zandstra - Sommelsdijk
,Bond tegen het vloeken'
2e blad
Dinsdag 30 november 1965
No. 3441
Velen brachten hem dank voor zijn
verdienstelijk werk
Mr. H. H. Pouma fl-R. Jijsttrekiter
op Zuid-Hollandse eilanden
UIT DE KERKSN
Wetsontwerp ingediend
Dè oplossing
In de vijf jaar die de heer T. P. Hut
als directeur aan de a.H.B.S. en later
ook de H.A.V.O. te Middelharnis ver
bonden is geweest heeft hij zich door
zijn zeer verdienstelijke leiding btj cSe
Flakkeese bevolking geliefd gemaakt
De inspecteur van het V.H.M.O. dr.
Brands, collega schoolhoofden, docenten
ouders, leerlingen, oud-leerlingen, kor
tom, ieder die met de R.H.B.S. te ma
ken heeft of de afgelopen vijf jaar
heeft gehad kimnen het nauweiyks
slikken dat de populaire menheer Hut
een benoeming als directeur van de
Gemeentelüke M.M.S. te Utrecht heeft
aanvaard en per 1 dec. in deze functie
zal treden.
Toen de Ver. Flakkeese H.B.S. onder
voorzitterschap van dokter Buth j.l.
donderdagavond gelegenheid gaf van
dhr. Hut afscheid te nemen werd hier
aan massaal gehoor gegeven, zodat in
de aula van de school de laatste stoel
bezet was. De heer Hut is onder de vele
dankbetuigingen nuchter gebleven. „We
hebben met elkaar iets bereikt, de
school werd uitgebreid met de H.A.V.O.
afdeling en groeide in leerlingenaantal
en er heerst een goede sfeer, dat is het
product van een bgzonder goede sa
menwerking."
Welkom
Dokter Buth kon in zijn openings
woord velen welkom heten, inzonder
heid de inspecteur van het V.H.M.O. dr.
Brands, de leden van de Commissie van
Toezicht, de hoofden van de diverse
scholen en de geestelijk verzorgers. „Als
zou de avond geen feestavond zijn,
anderzijds was het ook geen droevige
avond, omdat aldus dr. Buth de
oorzaak van het vertrek geen sombere
achtergrond heeft. Spreker verzekerde
dat de heer Hut een moeilijke beslis
sing heeft genomen.
De Inspecteur
„Ik heb wat tegen de heer Hut" zo
begon dr. Brands. Terug van vakantie
had hij het bericht van de heer Hut
ontvangen en dr. Brands koesterde
daartegen nogal wat bezwaren. Spr.
wees er op dat hoofd zijn van een
H.B.S. geen senicure is, je bent en ma
nager en jongste bediende tegelijk. In
een bedrijf gaat het er echter om zo
veel mogelijk winst te maken, terwijl
het er op school om gaat levensgeluk te
verschaffen aan jonge mensen op weg
naar de volwassenheid. Het is een
machtig mooi maar moeilijk werk. „U
hebt gevochten voor de H.A.V.O. af
deling om daardoor de leerlingen een
hen passende opleiding te kunnen ge
ven. U begon aan een niet eenvoudige
taak. De wegen die hier reeds gevonden
werden en de ervaring die werd op
gedaan kunnen voor het gehele land
van groot belang zijn" aldus dr. Brands.
„Wij zijn u zeer dankbaar voor wat u
deed en wij zullen u bijzonder missen
omdat u als directeur steeds mens ge
bleven bent. Wij voelden een verwant
schap over doel en inrichting van het
onderwijs en we vonden elkaar in het
H.A.V.O. experiment". Spreker wenste
de familie Hut Gods zegen toe en hoop
te dat de heer Hut nog vele jaren zijn
ongetwijfeld grote gaven mocht geven
aan jonge mensen die behoefte hebben
aan een eerlijke begeleiding van een
man als hij is.
Namens de hoofden van de lagere
scholen sprak de heer Copier uit Stad
aan 't Haringvliet. Spreker herinnerde
aan de hechte en prettige samenwer
king uit de afgelopen paren. Hij wist
geen andere plaats waar hoofden van
lagere scholen op de H.B.S. worden ge
vraagd om diverse zaken te bespreken.
Geestig vroeg spreker zich af waarom
de heer Hut nu juist naar de „Dom"-
stad gaat waar blijkens de statistieken
de icuso lager ligt dan in het Z.W. van
Nederland. Als herinnering aan Flak-
kee bood de heer Copier dhr. Hut een
mooie asbak aan.
Namens beide ulo-schoIen en de u.t.s.
sprak het hoofd van de Chr. Ulo de
heer Westland. De heer Westland zei
in de heer Hut iets „on-nederlands" te
hebben ontdekt n.l. dat hij respect heeft
voor het werk dat op andere scholen
wordt gedaan. De H.A.V.O. was daar
om niet aangetrokken om de U.L.O. een
hak te zetten maar diende tot heil van
de jeugd. Het verwonderde spreker
overigens dat er geen christelijke H.B.S.
en H.A.V.O. kon ontstaan, maar nu dit
onmogelijk was gebleken hoopte hij dat
het H.B.S. en H.A.V.O. onderwijs zou
groeien. Spreker hoopte dat de heer Hut
ook in Utrecht zijn idealisme en werk
kracht kan ontplooien en wenste hem
Gods zegen toe opdat de heer Hut de
jeugd van Nederland tot zegen mocht
zijn.
Burgemeester Hordijk die namens de
commissie van Toezicht sprak meende
dat vijf jaar juist genoeg zijn om aan
te tonen dat het Instituut van de Com
missie van Toezicht een overbodige
zaak is. Spreker vond het wel prettig
een gesprekscentrum te hebben en eens
een vingerwijzing te kunnen geven
maar t.o.v. een normaal schoolbestuur
vond hij het een moeilijke zaak. De mi
nister mag dan voorzitter zijn maar dat
maakt aldus de heer Hordijk de
positie van de raad van Toezicht des te
moeilijker. Spreker prees de heer Hut
voor het bevorderen van een goede
overgang van de lagere school naar de
H.B.S. en voor zijn toewijding en in
zicht waarbij de heer Hut met hart en
ziel werkte en het vertrouwen won.
„U bent met de H.A.V.O. gestart en
daaraan inhoud gegeven. Het was een
verbazend moeilijke opdracht." „U gaat
te vroeg weg", gaf de heer Hordijk zijn
mening te kennen. Hij dankte de heer
Hut voor zijn stuwkracht en ook mevr.
Hut werd dank gebracht voor haar
waardevolle adviezen in moeilijke mo
menten. „De gemeenschap is geen ge
meenschap als het geen hart heeft", al
dus spreker die de heer Hut een lucht
foto van Middelharnis overhandigde.in
het hart van welke gemeente hij heeft
gewoond.
Volgens Kapelaan Hofwegen uit Mid
delharnis die mede namens ds. Schenk
sprak was het in korte tijd mogelijk ge
bleken de directeur op zijn waarde te
testen. „U hebt altijd geprobeerd ons,
wanneer het lesrooster erg bezet was,
de hand boven het hoofd te houden
en die hand moeten we nu ten afscheid
schudden". Spreker verwachtte dat de
heer Hut ook in Utrecht door zijn per
soonlijkheid zijn stempel zal gaan druk
ken waarbij spreker hem van harte suc
ces toewenste.
Humor
Mej. Copier uit Stad aan 't Haring
vliet, sprekend namens de oud-leerlin
gen herinnerde eraan dat de heer Hut
had gezegd, doelend op de hartelijke
ontvangst te Middelharnis: „Jullie moe
ten mij niet bedanken, maar ik moet
jullie bedanken!" Mej. Copier herinner
de zich nog de eerste indrukken van de
leerlingen bij de komst van de heer Hut
„Het is een klein dik manneke, maar
hij glundert zo heerlijk, hij zal wel mee
vallen", was de opinie geweest. „U bent
een fijne man gebleken, u gaf fijn les
en beurde ons voor het examen op, al
zult u wel eens hebben gedacht valse
parels voor echte zwijnen te werpen".
In Utrecht mogen ze in hun handen
wrijven" vond mej. Copier. Zij hoopte
dat Utrecht de heer Hut waard zal zijn.
Zij overhandigde namens de oud-leer
lingen aan de heer Hut een boekenbon
waarop het bedrag nog niet ingevuld
was, omdat de gaven van de oud-leer
lingen nog niet bekend waren: „We
hadden te weinig tijdehwe
zijn er te laat aan begonnen" bekende
ze en waarschuwde de heer Hut niet
zelf het bedrag in te vullen. Mevr. Hut
werd bedacht met een mooi boeket
bloemen.
Dokter Buth was als laatste spreker dei
tolk van de ouders. Namens hen bracht
hij de heer Hut dank voor de prettige
sfeer die hij op de school had geschapen
Hij herinnerde ook aan de strijdvaar
digheid van de heer Hut als bij de
examens de gecommiteerden soms een
„onderbelichte momentopname" van
een der leerlingen maakte. Ook de cul
turele reizen naar Parijs en Londen
werden nog eens gememoreerd en dok
ter Buth kon de sympathie en waarde
ring van de ouders overbrengen. Hij
VERVOLGVERHAAL
door L. KOMBRINK
Copyright J. J. Groen Zn. N.V.
Dat zou God nooit van haar eisen. Dat
eiste Hij van niemand, zelfs niet van
Steven Korff en die andere, heel erg
vrome Urkers niet. Verschrikt staat ze
op als moeder haar vraagt of ze daar
vandaag wil blijven zitten. Met een
kleur begint ze de tafel op te ruimen.
Brand staat bij het raam en stopt z'n
pijp. Zij vangt een vriendelijk knikje
van hem op. alsof hij weet, waar zij
daareven over piekerde. Maar dat kan
vader niet weten. Hij was er immers
niet bij, toen ouwe Bart haar dat vroeg.
Dan vraagt Brand aan zijn vrouw:
„MagNanne vanmiddag een uurtje mee
naar de Westkant?"
Er verschijnt een diepe frons tussen
de ogen van vrouw Brand, en Nanne,
die met vaat wassen bezig is, rammelt
minder hevig om het antwoord van
moeder beter te kunnen verstaan.
„Er is anders nog werk genoeg, Douwe.
Et moeten nog kousen gestopt worden
en ik moet vanmiddag ook nog kamen.
De winkel is er ook en ik kan niet over
al tegelijk zijn. Maar als Nanne zorgt,
dat de kousen heel komen, mag ze van
•mij wel meegaan."
De ogen van Nanne schitteren, wan
neer ze zich omdraait om vader met een
blij lachend gezicht te bedanken. „Fijn,
vader, ik neem. de kapotte kousen mee
en ga zitten stoppen als u en Gart aan
het werk zijn".
„Eten maotjes hoort in heus", mop
pert vrouw Brand, maar iedereen weet,
dat ze het haar dochter van harte gunt.
Gart is onmiddellijk; na het eten reeds
vertrokken, dus zullen ze met hun twee
en naar de Westkant wandelen. Vlug
zoekt ze haar spullen bijeen en gaat
dan naar vader. Hij heeft de blauwe
werkkiel aan en de pijpen van zijn
manchester broek tussen de sokken ge
stopt. Naast elkaar lopen ze voort naar
de dam, die de uiterste Noordgrens van
het eiland vormt.
In een flauwe bocht loopt deze hoge
pier van bazalt naar het Zuiden, tot
dat deze dam zich verliest in een lager
gelegen dam, die de Westkant vormt.
En hier beginnen de palenrijen, die aan
de zeezijde van de dam staan. Het is
moeilijk lopen over het bazalt, doch het
is de eerste keer niet dat Brand en zijn
dochter deze tocht maken en vooral de
eerste beweegt zich vrij gemakkelijk
over de puntige istenen. u
De hete augustuezon staat hoog aani
de hemel. Een enkel visdiefje scheert I
bracht tevens dank aan mevr. Hut die
eveneens had gedoceerd. Hij bood de
fam. Hut een prachtige tafelklok met
inscriptie aan.
Dankwoord
De heer Hut zei niet juist te weten
waar en hoe zijn afscheidswoord te be
ginnen omdat hij al geruime tijd bezig
is afscheid te nemen. Het afscheid van
de leerlingen was aldus de heer Hut
meegevallen, omdat zij de sfeer zo fijn
tjes hadden aangevoeld waardoor zij
voor een allerprettigst afscheid zorgden.
Ik mocht aldus de heer Hut geen
verkeerde conclusie trekken uit de fees
telijke versiering van de aula". Spr.
wilde de afgelopen vijf jaren zien als
een afgerond geheel. Vanuit het hoge
noorden was hij naar het Zuid-Westen
van het land gekomen en spreker her
innerde zich dat er destijds op de af
sluitdijk tranen waren gevloeid! Een
maal op de veerpont dacht hij aan wat
dubbeltjes en kwartjes genoeg te heb
ben maar het was op een tegenvaller
uitgelopen. De heer Hut benadrukte
geen lof te verdienen want wanneer
men zo ontvangen wordt zou men wel
in sterke mate falen als het dan niet
goed zou gaan" was zijn mening. De
verstandhouding is steeds goed geble
ven en .spreker verzekerde dat hij zijn
prettigste uurtjes voor de klas heeft
doorgebracht. De heer Hut dankte de
verschillende sprekers persoonlijk. Hij
wees erop dat men als schoolhoofden de
plicht heeft elkaar te verstaan en dat
op school mede dank zij de warme be
langstelling van de ouders een prettige
sfeer bestaat. „Men mag dan de eilan
den een achtergebleven gebied noemen,
het Middelbaar en Hoger Onderwijs
behoort tot de cultuur van een volk en
spreker vond derhalve gezien de grote
belangstelling voor beiden oncultureel
zeker niet op zijn plaats.
De heer Hut releveerde ook diverse
gebeurtenissen. Er waren een leraar en
een leerlinge door de dood wegge
nomen. In stilte werden beiden her
dacht.
Over het waarom van het vertrek
zei de heer Hut dit te hebben gedaan
om de hechte gemeenschap die zijn ge
zin vormt te kunnen bestendigen om
dat zijn-zoon en dochter elders studeren.
Ook kan de heer Hut zich in Utrecht
beter wijden aan zijn studie en op de
school zal weer te experimenteren zijn.
„U mag zich op Flakkee verheugen
in een kroost dat verwachting geeft
voor de toekomst. Moge het u goed
gaan" zo besloot de scheidende direc
teur.
Velen maakten van de gelegenheid
gebruik het gezin Hut de hand te druk
ken.
II
ff
Begin oktober gingen de predikanten
van de Ring Workum der Ned. Herv.
Kerk gedurende drie dagen in retraite
in het R.K. klooster Sion te Diepen
veen, teneinde naar werd medege
deeld zich door bezinning en medi
tatie voor te bereiden op het winter-
werk.
Het hoofdbestuur van de vereniging
„Protestants Nederland" (gevestigd te
Voorburg, Laan van Nieuw Oosteinde
289) heeft zich thans met een schrijven
gericht tot de Provinciale Kerkvergade
ring van de Ned. Herv. Kerk in Fries
land.
Het hoofdbestuur stelt in deze brief,
dat zij met verontrusting heeft kennis
genomen van de betreffende persbe
richten, welke verontrusting niet ver
minderd is door de andere toelichting,
welke de praetor van de Ring Workum,
ds. G. van Zeben, één dezer dagen in
het kerkblad van deze Ring heeft ge
geven.
Het hoofdbestuur vraagt nu, of de
P.K.V. in dit gebeuren aanleiding vindt
uit te spreken, dat indien predikanten
zich willen voorbereiden op het dienst
werk der kerk, een verblijf in één of
ander protestants centrum meer op zijn
plaats zou zijn, dan de retraite in een
R.K. klooster, als zijnde dit in strijd
met de juiste reformatorische houding
in deze tijd.
Van de komende verkiezingen voor
de Provinciale Staten is mr. H. H.
Douma, burgemeester van Barendrecht,
gekozen als lijsttrekker door de A.R.
Statencentrale Ridderkerk. Deze cen
trale omvat de eilanden IJselmonde,
Hoeksewaard, Voorne-Putten en Goe-
ree-Overflakkee. De nummers 2 t.m. 8
zijn resp. J. J. C. la Fleur (Middelhar
nis), J. J. Bakke Oud-Beijerland, J.
Jorritsma (Spijkenisse), A. C. Taktor
(Poortugaal), C. A. van Loon, (Oude
Tonge), R. P. Graveland (Klaaswaal),
N. P. Kremer (Zuidland).
NED. HERV. KERK
Beroepen te Nunspeet J. A. v. d.
Heuvel te Ede; Kinderdijk A. den Her-
togh te Bodegraven; Voorthuizen C. A,
Korevaar te Rotterdam.
Aangenomen naar Huizen L. G. Zwa
nenburg te Stavenisse; Soest J. Smit te
Werkendam.
Bedankt voor Bennekom en Wierden
A. den Hertogh te Bodegraven.
Rijswijk (Z.H.) In de gemeente Rijs
wijk worden de avond-diensten zo
slecht bezocht, dat de centrale kerke-
raad thans besloten heeft een groot
aanal van deze diensten niet meer te
houden (Rijswijk heeft 3 Herv. Kerken).
Van de zijde der Herv. Geref. Evan
gelisatie is gevraagd deze avonddien
sten te bestemmen voor Herv. Geref.
predikanten van elders. Men rekent dan
tenminste op een kerkbezoek van 300
personen. Dit voorstel is door de Cen
trale kerkeraad afgewezen. Men sluit
blijkbaar liever een kerk. dan dat men
Herv. Geref. prediking er in toe laat.
Als gevolg van één en ander, hebben
enkele kerkeraadsleden, die het niet
met dit besluit van de Centrale ker
keraad eens waren, bedankt.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Baarland, Onnen, Oud-
dorp. Aardenburg, Fij naart en Vijkhui-
zen kand. J. y. d. Ree te Terneuzen. Eng
wierum, kand. H. v. Dijk te Hilversum.
Vlaardingen L. Zwanenburg te Gronin
gen. Voorburg J. Couvée te Schiedam.
Rotterdam G. Riphagen te Leidsendam.
Aangenomen naar Rotterdam T. Rij
per te Rijsoord, Maassluis P. Bohlmeijer
te Arnhem. Poortugaal I. Vergeer te
Tzum. Zoetermeer T. Penning te Dirks-
horn. Dinteloord D. Elderman te Mid-
wilde. Ottawa A. Schaafsma te Burting-
ton. Amstelveen W. v. d. Linden te 's
Gravenhage.
Bedankt voor Berkum, Middenmeer
en Rotterdam G. Sinia te Ee.
CHR. GEREF. KERKEN
Tweetal te Maarssen D. Biesma te
Aalsmeer en P. v. Zonneveld te Benne
kom.
Beroepen te Urk J. Tamminga te
Grand Rapids (Canada). N. Pekela J.
Versteeg te Wormerveer. Middelharnis
en Werkendam M. Baan te Zeist.
Bedankt voor Driebergen en Noorde-
loos P. V. Zonneveld te Bennekom. Am
sterdam D. Biesma te Aalsmeer. Vlis-
singen J. Versteeg te Wormerveer.
Intrede Ds. P. op den Velde te Zie-
rikzee. Ds. P. op den Velde hoopt vrij
dag 17 dec. a.s. bevestigd te worden en
zijn intrede te doen in de Chr. Geref.
Kerk te Zierikzee. De dienst vangt aan
om zeven uur, waarin eerst de beves
tiging zal plaats hebben door de consu
lent ds. J. Westerink uit Kerkwerwe en
daarna ds. op den velde zich aan zijn
gemeente zal verbinden.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Oostkapelle A. Hofman
te Zeist.
Zij die een pensioen of een uitke
ring uit hoofde van de A.O.W. of
A.W.W. genieten, zullen een uitkering
ineens van twee nrocent ontvangen,
wanneer het daartoe bij de Tweede
Kamer ingediende wetsontwerp wordt
aangenomen.
Deze regeling zal ook gelden voor
hen die een bijslag genieten ingevolge
de Interimwet invaliditeitsrentetrek-
kers of een rente of uitkering krachtens
een der ongevallenwetten, voor zover
op die rente of uitkering een bepaalde
wettelijke bijslag wordt genoten.
Zij die op 1 december 1965 aanspraak
hebben op een der genoemde sociale
verzekeringsuitkeringen, ontvangen een
uitkering ineens ten bedrage van twee
procent van het over de maand decem
ber 1965 uit te betalen bedrag, verme
nigvuldigd met het aantal maanden on
middellijk voorafgaande aan 1 januari
1966 waarover in 1965 onafgebroken een
uitkering is genoten.
In de memorie van toelichting mer
ken de ministers van sociale zaken en
volksgezondheid en van financiën op
dat deze uitkering wenselijk wordt ge
acht met het oog op de toegestane uit
kering ineens aan de werknemers over
1965 van twee procent.
CAMERA'S EN PROJECTOREN uitsluitend Ie klas fabrikaat
ALBXJMS FOTOLUSTEN KIJKERS
Alle foto- en cine toebehoren.
Sinterklaastyd surprisetijd.
Geef daaron^ FOTO-ARTIKELEN als verrassing.
KWALITEIT EN SERVICE DE BASIS VAN ONZE ZAAK.
Slager J. Mijnders uit Oude Tonge
is j.l. donderdagavond op weg naar Me
lissant in de Staakweg met zijn per
sonenwagen in de berm geraakt en
over de kop gegaan. Dhr. Mijnders was
die dag jarig en zou in Melissant vi
site ophalen. Op de heenreis ontmoette
hij bij de Pauwestee een tegenligger.
Terwijl hij deze vrachtwagen voorbij
reed bemerkte dhr. Mijnders in de
donkerte dat hij in de flauwe bocht
van het wegdek raakte. Achter de
vrachtwagen reed nog een personen
wagen zodat dhr. Mijnders bij een
plotselinge correctie het gevaar zou lo
pen op deze wagen te rijden. Hij ver
koos het struikgewas, de wagen ont
wortelde wat bossages en kwam na
diverse buitelingen op de kop op de
weg terecht. Dhr. Mijnders kroop on
geschonden uit het wrak en kon nade
rende auto's op het obstakel attent ma
ken. Zijn personenwagen werd totall
loss. De beide tegenliggers schijnen
van het gebeurde niets te hebben be
merkt.
Voor inwoners van Middelharnis en
Sommelsdijk.
Voor ouders van jongere kinderen die
moeilijkheden hebben om een geschikte
kinderoppas te krijgen, ligt hier de op
lossing. Met het oog op de komende
feestdagen zijn de winkels 's avonds ge
opend, zodat vader en moeder samen
inkopen kunnen doen, mits ze oppas
voor de kinderen hebben. Dit laatste
ontbreekt echter nogal eens.
De padvindsters van het Planeten-
vendel in Middelharnis hebben daarom
besloten u hierbij te helpen. In de week
van 29 nov. tot en met 4 dec. a.s. kunt
u een beroep op hen doen. Indien u
zich één dag van te voren opgeeft bij
onderstaand adres, komen op de door u
vastgestelde datum, 's avonds van 7-9
uur, twee padvindsters bij u thuis op
passen.
„Alle padvindsters, groot en klein,
hopen dat zij bij u een avond
kinderoppas mogen zijn".
U kunt u opgeven bij de leidster van
het Planetenvendel in Middelharnis,
Jeanie A. J. Schaap, Koninginnelaan 22,
telefoon (01870) 25 79, Sommelsdijk.
De Duitse radio te Keulen verzorgt
uitzendingen over verschillende landen,
waarin typische kenmerken van het
land ten gehore worden gebracht. Voor
Nederland was dit een vraaggesprek
met Dr. Joh. H. Scheurer te Amers
foort, voorzitter van de „Bond tegen
het vloeken", omdat aktiviteiten als van
deze Bond in geen enkel land worden
aangetroffen. Deze mededeling werd
gedaan in het jaarverslag van deze
bond, uitgebracht in de jaarlijkse al
gemene vergadering, welke vrijdag 26
nov. te Utrecht plaatsvond. Ook met
particulieren uit andere landen bestaan
contacten, o.m. Canada, Finland, En
geland en de U.S.A. Hoe belangrijk voor
de aktie van deze bond de publiciteit
is, bleek uit de vele reacties, die wer
den ontvangen na radiotoespraken via
de N.C.R.V. en de gepubliceerde inter
views in de Haagse Post en het Alge
meen Handelsblad. Het bestuur wil de
publicaties blijvend aanpassen aan de
sterk veranderde, moderne manier van
denken. Een duidelijk bewijs is het
nieuwe, zestallige stationsaffiche, met
de tekst: „Vermijd, Bestrijd het vloe
ken." Hoewel de secretaris, de heer N.
M. Laarman te 's Gravenhage, noch de
penningmeester, burgemeester G. Bra-
mer te Den Ham (O), klaagtonen lieten
horen, integendeel, is het toch wel dui
delijk, dat veel meer en veel dringen
der onder ons volk getuigd zou kunnen
worden tegen het, meestal ondoordacht,
misbruiken van de heilige naam van
OOSTERLAND
Een oeroud gebruik, dat tot omstreeks
het begin van deze eeuw op Schouwen-
Duiveland, en bijvoorbeeld te Ooster-
land, langen tijd in zwang is geweest,
was de viering van de verjaardag van
Sint Eloy, vallende op 1 december. Hij
was de schutspatroon van de smeden,
deze R.K. Heilige, en daarom aanleiding
tot het ontstaan van „Sintelooiedag."
Meestal op dinsdag voor de eerste
december ontvingen de dorspssmeden
hun klanten voor de afrekening van
de hen al eerder toegezonden rekenin
gen, want voor sintelooidag werden de
jaarrekeningen bij de boeren thuisbe
zorgd met het beleefd verzoek op de
viering aanwezig te willen zijn. Op Sint
Eloy was het dan een grote drukte in
het smidshuis. Al vroeg begonnen de
huisgenoten met het wegruimen van
het meubilair, dat tijdelijk vervangen
werd door schragen en planken, zodat
heel wat bezoekers konden plaats ne
men. Zo omstreeks tien uur arriveer
den dan de eersten van de klanten-
boeren, meest lopend op de klompen, of,
indien van ver buiten het dorp afkom
stig, gebracht per rijtuig door een
knecht. Na aankomst kreeg iedere be
zoeker eerst koffie zonder suiker, doch
met de traditionele babbelaar. Vervol
gens werd het tijd voor een borrel,
waarna de smid in een aangrenzend
vertrek de nota's afschreef en inde.
Terug in de grote kamer rookte men
uit grote stenen pijpen, uit een, op de
tafel geplaatste, grote tabakspot, en
het is te begrijpen dat men weldra de
rook hier wel snijden kon. Het gezellige
kout kortte men verder de tijd totdat
het tijd werd voor de goed voorziene
broodmaaltijd-vers tarwebrood met
boerenboter, volop kaas en vlees, ver
gezeld van thee en koffie, naar belie
ven. Na deze kostelijke maaltijd, die
allen zich goed lieten smaken, kwam
het echte ouderwetse bruine bier op ta
fel, in kruiken getapt. Omstreeks half
vier in de middag was het Sint Eloy-
festijn ten einde en gingen de gasten
zoetjesaan huiswaarts.
Op sommige plaatsen, zo ook te Oos-
terland, waren ook de wagenmakers bij
de Sint Eloyviering betrokken. Hun
werk was zo nauw verwant aan dat van
de smid dat zij, hoewel Sint Eloy niet
hun schutspatroon was, ook meestal
hun rekeningen ten huize van de smid
ontvingen.
De oeroude traditie van het sintelooi-
vieren is als zovele van dergelijke ge
bruiken, na eeuwen, ter ziele gegaan.
Onze lezers zullen zich wellicht afvra
gen: Hoe dit ging met de wanbeta
lers, die er ongetwijfeld, misschien nog
meer dan tegenwoordig, ook wel ver
schillende waren. Wel, zij werden niet
gezien op de viering in het smidshuis,
zij hadden geen contanten om hun
schuld te voldoen. Voor de wel aanwe
zigen een reden temeer om te twijfelen
aan de solidariteit van de betrokkene.
Daarom, als het maar even kon, was
dan ook elke boer, die zichzelf respec
teerde op Sintelooidag in het smidshuis
aanwezig.
GOEDEREEDE
Raad komt vrijdag bijeen
De gemeenteraad van Goedereede
komt vrijdag 3 december te 8 uur bij
een. Aan de orde komt onderzoek ge
loofsbrieven van de leden van de raad
van de nieuwe gemeente. Voorts een
aantal routine-stukken; intrekking mo
numenten-verordening; intrekking ver-
makelijkheidsbelasting omdat die nooit
een opbrengst van enige betekenis had;
medewerking aan het tuinbouw-voor^
beeldbedrijf, vaststelling van begroting
1966 en rekening 1964 van maatschap
pelijke zorg; vaststelling rekening van
het woningbedrijf en van de gemeente
rekening 1964.
Gods, als vooral de jongere generatie
zich hiertoe zou willen inzetten. Het
ligt in de bedoeling van het bestuur
zich vooral hierop te richten bij de
voorbereidingen van de herdenking van
het 50-jarig bestaan in 1967.
over de kalme deining of duikt snel om
laag om iets te grijpen.
„Kijk" zegt Brand, „je kunt Urk
zien".
Nanne tuurt in de ijle verte en ook
zij ziet de ronde heuvel, die wazig aan
de kim zichtbaar is. Maar ze kijkt weer
vlug voor zich, bang als ze is voor
struikelen. De stenen zijn glibberig en
hebben een aangroeisel van wier. Nu is
er aan beide zijden water. Links de
brede sloot en rechts de zee. Achter de
sloot is het weiland, afgewisseld door
grote rietvelden en poelen. Brand's ogen
gaan over deze poelen. Hij heeft er fui
ken staan, maar de laatste weken gaat
het bar slecht met de vangst. ledere
morgen gaat hij met het kleine bootje
de fuiken lichten en telkens komt hij
met enkele ponden dunne aaltjes terug.
Hij schudt het hoofd en richt zijn blik
ken naar de zee, die, in rustige regel
maat, de zachte deining tegen de oude
verweerde palen slaat, doch eerst ge
broken wordt door het brede stortebed
daarbuiten. Er komt een tevreden trek
op zijn gezicht, nu hij naar dat gekab-
bel van die golfjes luistert. Het zijn me
lodieuze klanken, dat geklater tegen het
ruwe gesteente.
„Luister jij ook naar dat aardige ge-
kabbel van het zeetje, Nanne?"
Twee paar ogen ontmoeten elkaar.
Twee paar ogen van kinderen der zee,
al is het ene ouder dan het andere.
Vier ogen van een lichtblauwe kleur,
die aan het turen over de zee gewoon
zijn. De ogen van de vader hebben een
vragende uitdrukking, die van de docli-
ter een aarzelende.
„Het is net alsof er muziek in dat
gekabbel zit", zegt zij zachtjes. „Maar
ik dacht, dat u me zou uitlachen als ik
het zei."
Brand lacht vrolijk, maar onmiddel
lijk worden zijn trekkep weer ernstig
en zijn hand op Nanne's schouders leg
gend, zegt hij:' „Uitlachen! Maar mijn
lieve kind, ik denk er precies zo over.
En laat een ander het onzin noemen, ja
medelijdend de schouder ophalen en
op zijn voorhoofd tikken; wij en Schok-
land zijn één. Wellicht zijn er weinig
mensen, die ons zouden begrijpen. De
meesten zouden ons met een toegefelijk
lachje aankijken en zeggen: „Och, die
eilanders zijn 'n beetje zonderling. Ze
luisteren naar de branding alsof ze die
nooit eerder hoorden". Laat ze praten
meid. Voor óns zijn die geluiden altoos
nieuw
En waarom spreken wij over deze
dingen, Nanne? De eenzaamheid, kind.
Die brengt je dichter bij de Schepper,
omdat er niets anders is om aan te
denken. Soms gaan mijn gedachten te
rug naar vroegere eeuwen. Eenmaal
woonden er op deze weilanden en riet
kragen, mensen. Ze woonden op kleine
heuvels, die terpen heetten. Zij leef
den in armoede en ellende. Hun huizen
werden vernietigd door de golven en
het is wel zeker, dat zij menigmaal een
klaagzang hebben beluisterd uit het
lied van de zee. Zij hebben zich tot het
uiterste verzet toen er een wet tot
stand kwam, die verklaarde, dat Schok-
land ontruimd moest worden. Zij had
den weinig behoeften en leefden dicht
bij God. Zij berustten in tegenspoed en
dankten God, omdat Hij hen weer ge
spaard had als een watervloed hun erf
besprong en have en goed meevoerde.
Welk een sterk vertrouwen hebben die
lieden gehad door alles te trotseren en
hier een armoedig bestaan te lijden."
Even zvsdjgt Brand. Zijn blikken gaan
over het land, waar zijn schapen wei
den. Kleine witte stippen zijn het, die
scherp afsteken tegen het donkere gras
tapijt. Nanne knikt zacht met het hoofd.
Haar ogen rusten op een tweetal schol
eksters, die aan de andere zijde van
het eiland op de dam zitten. Schokland
is hier slechts enkele honderden meters
breed en heel duidelijk kan zij de
zwartbonte vogels waarnemen. Nu
vliegen ze op en drijven met een kla
gende roep over het zacht wuivende
veld van riet.
En opeens begint Nanne te spreken
over wat haar de laatste uren zo be
zighoudt. Zij vertelt van ouwe Bart en
diens vraag aan haar. Even fronst
Brand zijn wenkbrouwen. Was dat ei
genlijk wel een vraag voor een dertien
jarig kind?
Weer legt hij een hand op haar schou
der en zegt dan: „Nou moet je eens
goed naar me luisteren, Nanneke! Er
zijn veel dingen in het leven die boven
jouw begrip gaan. Ik weet zeker, dat
je lang niet altijd alles begrijpt, wat ik
voorlees uit de Bijbel. Er staan zelfs
dingen in, die ik ook niet begrijp. Dit
wil niet zeggen, dat we daarom de Bij
bel maar aan de kant moeten leggen.
Hetgeen dat we er uit begrijpen, is voor
ons voldoende om als christenen te le
ven, zonder door te willen dringen in
die gedeelten die raadselen voor ons
zijn. Het was werkelijk een heel lastige
vraag, die je door ouwe Bart gedaan
werd. Maar je moet niet over zulke
dingen gaan piekeren, Nanne. En mocht
er twijfel komen in je hart omtrent je
houding tot God, buig dan je knieën en
vraag Hem om hulp. Later, als je ou
der bent, zal je veel duidelijk worden.
En vergeet nooit m'n kleine meiske, dat
je vader altijd bereid is om je met
raad bij te staan. Maar nu gaan we
verder. Gart zal niet weten waar we
blijven."
Er is een stille jubel in Nanne's hart.
Het is alsof er een zwaar gewicht van
haar weggenomen is, nu ze zo open
hartig met vader heeft gesproken.
Dankbaar kijkt ze naar de brede en
grote gestalte daar voor haar, maar
ze kan de tevreden uitdrukking, die op
zijn gelaat ligt, niet zien.
(Wordt vervolgd)
